POSTAW NA JUTRO – ZACZNIJ OD DZIŚ

REKLAMA
0828634/00
Człowiek – najlepsza inwestycja
POSTAW NA JUTRO – ZACZNIJ OD DZIŚ
– projekt pozytywnych zmian
dla osób opuszczających zakłady karne lub inne jednostki penitencjarne
Od wielu lat w społeczeństwie polskim – bardzo często
na jego marginesie – funkcjonują osoby, które zostały z niego wykluczone lub są bliskie wykluczenia. Wśród nich znajdują się ci, którzy w wyniku popełnionych przestępstw zostali
skazani przez sądy powszechne, a dotychczasowy sposób
życia i nieraz obligatoryjne oraz wieloletnie pozbawienie wolności w sposób oczywisty wykluczyło z normalnego społecznego funkcjonowania.
Pobyt w jednostce penitencjarnej jest najczęściej dalszym pogłębieniem społecznych dysfunkcji i mimo wysiłków
personelu więziennego utrwala proces wykluczenia społecznego, kreuje osobę bezradną, podatną na wpływy środowisk
patologicznych i przestępczych. Brak systemowego sposobu
postępowania z osobami skazanymi najczęściej powoduje, iż
osoby te pozbawione odpowiedniego wsparcia i edukacji, powracają do przestępczego trybu życia i ponownie stają się recydywistami. W takiej sytuacji koszty społecznego
wykluczenia rosną w sposób trudny do oszacowania.
Problemy bezdomności, uzależnień różnego rodzaju
i stopnia nie tylko permanentnie towarzyszą osobom skazanym, ale najczęściej są przyczyną ich konfliktów z prawem
i środowiskiem społecznym, co predestynuje ich do szybkiego i trwałego wykluczenia, często bez możliwości powrotu
do społecznie pożądanych zachowań. Dlatego skazanym należy dać szansę na wyjście z sytuacji wykluczenia i pomóc
bronić się samym przed powrotem do społecznej izolacji.
Realizowany przez Miejski Urząd Pracy w Lublinie projekt
„POSTAW NA JUTRO – ZACZNIJ OD DZIŚ” ma za zadanie
przede wszystkim powstrzymać trwający proces wykluczenia
społecznego i pomóc tym, którzy wśród wykluczonych już się
znaleźli. Podstawowym celem projektu jest ułatwienie powrotu do społeczeństwa, integracja tych, którzy często nie z własnej winy znaleźli się na marginesie życia i nie potrafili
właściwie odegrać tych ról społecznych, których od nich oczekiwano i oczekuje się nadal.
Każde ukaranie jest pewnym stygmatyzowaniem człowieka, poniekąd zapoczątkowanym przez niego samego jako
sprawcę przestępstwa. W świadomości społecznej takie naznaczenie nakazuje w mniejszym lub większym stopniu taką
osobę akceptować lub akceptować tylko pod pewnymi warunkami, a często odrzucić poza granice tolerowanych zachowań i funkcji w danym społeczeństwie.
Osoby zwolnione z zakładów karnych lub innych jednostek penitencjarnych to w większości przypadków osoby pozbawione odpowiedniego wykształcenia, umiejętności
zawodowych, bez możliwości szybkiego podjęcia pracy zarobkowej, w wielu przypadkach bezdomni lub o nietrwałych,
zniszczonych związkach rodzinnych.
Byli skazani to grupa, która wymaga kompleksowego
wsparcia. Do problemów rodzinnych, mieszkaniowych czy
związanych z uzależnieniami, dochodzi także brak nabytego
etosu pracy. Wielu z nich nie wykazuje umiejętności wykonywania powierzonych obowiązków zawodowych. Bardzo często osoby te wywodzą się ze środowisk dotkniętych
długotrwałym, a niekiedy dziedziczonym bezrobociem.
Praca jest wartością, którą nabywa się w toku socjalizacji. W efekcie, wielu byłych więźniów po opuszczeniu jednostek penitencjarnych, idąc do pracy, niezdolnych jest m.in.
do krytycznej, rzetelnej oceny własnych kompetencji. W takcie realizacji projektu okazało się, że większość z uczestników miała oczekiwania niewspółmierne do wykształcenia,
doświadczenia i umiejętności, wykazuje deficyt informacji
o realiach i mechanizmach rynku pracy.
Innymi problemami charakterystycznymi dla tej grupy
i istotnie utrudniającymi jej odnalezienie się na obecnym rynku pracy, to brak umiejętności racjonalnego gospodarowania
czasem czy spokojnej argumentacji, a także bierność nabyta
podczas wielu lat, bez możliwości kierowania własnym życiem i brania za nie odpowiedzialności.
Przytoczona złożoność problemów sprawia, że konieczne jest tworzenie systemu kompleksowego wsparcia, w ramach którego byłym więźniom udzielano by
zindywidualizowanej pomocy w powrocie na rynek pracy, ale
także zapewniano wsparcie psychologiczne. Poza kompleksowym podejściem, wsparcie dla byłych osadzonych musi być
dostępne przez odpowiedni okres, jeśli ma znacząco pomóc
w ponownej adaptacji do społeczeństwa.
Uczestnikami projektu „POSTAW NA JUTRO – ZACZNIJ
OD DZIŚ” jest piętnastu bezrobotnych mężczyzn po zwolnieniu z zakładu karnego lub innej jednostki penitencjarnej (do 12
miesięcy od ich opuszczenia). Po opracowaniu Indywidualnych Planów Działania uczestnicy projektu ukończyli szkolenia zawodowe umożliwiające podniesienie lub zmianę
kwalifikacji zawodowych na następujących kierunkach:
– magazynier z uprawnieniami do kierowania wózkami jezdniowymi z obsługą komputera i kas fiskalnych,
– kierowca – operator wózka jezdniowego,
– pracownik małej gastronomii z obsługą kas fiskalnych,
– magazynier z obsługą kas fiskalnych,
– pracownik robót wykończeniowych,
– spawanie metodą MAG -135, TIG 141.
Poniżej przedstawiamy kilka wybranych zakresów czynności wykonywanych w ramach staży organizowanych u lokalnych pracodawców:
magazynier – obsługa magazynu, obsługa wózków jezdniowych, przyjmowanie i wydawanie towaru.
pracownik robót wykończeniowych – prace remontowo-budowlane budynków użyteczności publicznej oraz domów
jednorodzinnych,
pracownik gospodarczy – utrzymywanie porządku na terenie ośrodka użyteczności publicznej, wykonywanie drobnych prac remontowych na terenie ośrodka,
ogrodnik terenów zieleni – strzyżenie trawników, przycina-
nie krzewów i roślin wieloletnich, drobne aranżacje terenów
zieleni,
kucharz – przygotowywanie potraw do sprzedaży w formie
cateringu.
Dwie osoby podjęły zatrudnienie na umowę o pracę,
w tym jedna w trakcie odbywania stażu.
Obecnie ewaluując projekt „POSTAW NA JUTRO –
ZACZNIJ OD DZIŚ” należy zaznaczyć, że przedsięwzięcie to
przynosi wielowymiarowe korzyści, jakie wynikają z umożliwienia byłym skazanym wykonywania pracy, zdobycia nowych umiejętności zawodowych. Korzyści te to zarówno
efekty: ekonomiczne (posiadanie własnych środków finansowych), psychiczne (nauka odpowiedzialności, świadomość
samowystarczalności materialnej) jak i społeczne (nauka pracy w zespole, przygotowanie do ponownego pełnienia ról społecznych).
Wśród pozostałych rezultatów podkreślenia wymaga również zminimalizowanie dyskryminacji i nierówności na rynku
pracy poprzez: lepsze przygotowanie zawodowe byłych osadzonych, podniesienie ich kwalifikacji; poprawa ich zdolności
do uzyskania zatrudnienia; zdobycie przez uczestników umiejętności samodzielnego poruszania się i wykorzystywania
szans pojawiających się na rynku pracy (efektywne samodzielne poszukiwanie zatrudnienia oraz miejsc odbywania stażu); wzrost pewności siebie i wiary we własne siły;
podwyższenie gotowości do aktywności (wzrost motywacji
do kształcenia się i podwyższania swoich kwalifikacji, ukierunkowanie działań na zdobywanie informacji, wiedzy i nowych doświadczeń); podniesienie, uaktualnienie i uzyskanie
nowych kwalifikacji zawodowych; przełamanie oporu przed
podjęciem pracy i wzrost samooceny; ograniczenie zjawiska
marginalizacji i odrzucenia społecznego osób opuszczających zakłady karne; przygotowanie do powrotu do czynnego
życia zawodowego.
Dane statystyczne (stan na dzień 31.07.2010 r.)
Liczba osób tymczasowo aresztowanych, skazanych,
ukaranych – 81 351 osób, w tym 2630 kobiet, w tym
w okręgu lubelskim 4303 osoby,
zatrudnienie odpłatne – 17 730 osób,
zatrudnienie nieodpłatne – 55 257 osób,
okręg lubelski:
zatrudnienie odpłatne – 715 osób,
zatrudnienie nieodpłatne – 624 osoby,
niezatrudnieni – 2286 osób,
powszechność zatrudnienia – 36,9% (kraj 35,0%).
Źródło: portal Służba więzienna http://www.sw.gov.pl.
Projekt „POSTAW NA JUTRO – ZACZNIJ OD DZIŚ” realizowany jest przez Miejski Urząd Pracy w Lublinie.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet VII „Promocja integracji społecznej” Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej,
Poddziałanie 7.2.1. „Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym”.