Autonomiczny i Ośrodkowy Układ Nerwowy

Autonomiczny i Ośrodkowy Układ
Nerwowy
System
Nerwowy
Ośrodkowy System Nerwowy
Obwodowy System Nerwowy
Analizuje, interpretuje i przechowuje informacje
Zarządza organami
OSN
Mózgowie
Rdzeń
kręgowy
Transmisja informacji z i do
Somatyczy
System Nerwowy
Autonomiczny
System Nerwowy
Kontrola
mięśni szkieletowych
Reguluje gruczoły,
naczynia krwionośne itd..
Sympatyczny
System Nerwowy
Parasympatyczy
System Nerwowy
1
Autonomiczny
System Nerwowy
Sympatyczny – walka i ucieczka
serce – wzrost częstości i siły skurczów
naczynia krwionośne: skurcz
oddychanie: – wzrost częstości i
głębokości
wątroba: rozpad glikogenu
jelita/żołądek: spadek aktywności
nadnercza: wyrzut adrenaliny
2
DYSKOPATIA
- częste schorzenie u psów o długich kręgosłupach
- na leżące między kręgami dyski tych psów działają duże
siły naporu
- taki zwyrodniały dysk może wysunąć się z przestrzeni
międzykręgowej i ucisnąć rdzeń
- objawy: nagły ból, niechęć do chodzenia po schodach,
niechęć do skakania, bolesność przy dotyku, niechęć do
defekacji, niedowłady tylnych kończyn (dyskopatie
piersiowo-lędźwiowe), reakcja bólowa przy poruszaniu
szyją, sztywność karku, kulawizna kończyn przednich
(dyskopatie szyjne)
Ośrodkowy System
Nerwowy
Rdzeń kręgowy:
- korzonki przednie (ruchowe, przewodzą
impulsy nerwowe z ośrodków ruchowych
w mózgu do motoneuronów w rogach przednich)
- korzonki tylne (czuciowe, przewodzą
impulsy z receptorów do ośrodków czuciowych
w mózgu).
Nerwy rdzeniowe:
-z każdego segmentu rdzenia kręgowego
wychodzi jedna para nerwu rdzeniowego (31 par)
- gałązka przednia, gałązka tylna oraz - w odcinku
piersiowym i lędźwiowym - gałązka łącząca
z pniem sympatycznym (autonomiczny układ
nerwowy)
- gałązki przednie w odcinkach szyjnym,
lędźwiowym i krzyżowym tworzą sploty
nerwowe.
3
Drogi wstępujące rdzenia kręgowego
1. droga sznurów tylnich (ucisk, dotyk, czucie głębokie) - do móżdżku,
wzgórza
2. droga rdzeniowo-wzgórzowa (ból, temperatura, część dróg dla dotyku i
ucisku) – do wzgórza
3,4 droga rdzeniowo-móżdżkowa
MÓZGOWIE
około 100 miliardów neuronów
1000 miliardów kom. neurogleju
masa ~ 1.3 kg Iwan Turgieniew ~ 2 kg
Anatol France ~ 1 kg
2% masy całego ciała pochłania 20% energii
• Przodomózgowie: kresomózgowie i międzymózgowie.
• Śródmózgowie: wzgórki czworacze (dolne i górne), pokrywa,
nakrywka, konary mózgu i substancja czarna (substantia nigra).
• Tyłomózgowie: móżdżek, most, rdzeń przedłużony
4
„pokarm” mózgu – glukoza
Zatrzymanie przepływu krwi na ponad 4 minuty – śmierć
mózgowa
pokarm neuronów – glukoza, mleczan, glutaminian
Komórki gleju
Makroglej (astrocyty, oligodendrocyty, ependymocyty)
Mikroglej
Rozwój ontogenetyczny mózgowia człowieka
- 5 tydzień: powstają pierwsze neurony
- 6 miesiąc: odróżnialny sen i czuwanie, reakcja na mowę
- 8 mc.: sen REM i ruchy oczu
- 2 lata - masowa reorganizacja kory, amnezja dziecięca
- 6 lat - mózg 3 razy większy niż w momencie narodzin
- Ok. 12 lat - stabilizacja płatów czołowych
- Ok. 20 lat - koniec reorganizacji, niewielkie zmiany (?) przez całe życie
5
Struktura mózgowia – podział fizjologiczny
mózg, móżdżek i pień mózgu
Mózg (kresomózgowie i
międzymózgowie)
Móżdżek - kontrola i
koordynacja ruchów
Pień mózgu - kontrola
podstawowych odruchów
Pień mózgu: rdzeniomózgowie, most, śródmózgowie
Zawiera wszystkie układy regulacyjne i reproduktywne organizmu
"zespół R" (Reptilians, gady).
Nerwy czaszkowe od III do XII
zawiera układ siatkowaty
most
rdzeń
przedłużony
twór
siatkowaty
móżdżek
6
Układ siatkowaty (~RAS - Reticular Activating System)
Kontroluje stan pobudzenia umysłu, czuwania i przytomności.
Zawiera liczne jądra kontrolujące odruchy i pośredniczące w
przekazywaniu sygnałów zmysłowych i motorycznych.
Uszkodzenia powodują śpiączkę i stan wegetatywny, brak reakcji i
brak świadomości – „Coma”.
wstępujący
zstępujący
7
Sródmózgowie
Wzgórki czworacze: przednie – wzrok
tylne – słuch
Wodociąg mózgu otoczony Istotą Szarą Środkową –
ośrodkowy system przeciwbólowy (wydz. serotoniny)
Międzymózgowie
8
Międzymózgowie
Wzgórze:
wstępna ocena bodźców zmysłowych, przesyłanie do kory
Podwzgórze: sterowanie termoregulacją, gosp. energetyczną (ośrodki:
głodu, sytości, pragnienia), wodno-elektrolitową, rozrodem
a) część wzrokowa: wydziela oksytocynę i wazopresynę
b) wydziela hormony hipofizjotropowe (kontrola wydzielania
hormonów tropowych)
Boczna część podwzgórza (LH, Lateral Hypothalamus) - ośrodek
przyjemności.
Zawzgórze:
ciała kolankowate przyśrodkowe (ośrodek. słuchowy)
ciała kolankowate boczne (podkorowy ośrodek wzroku)
Nadwzgórze:
zawiera szyszynkę
Półkule mózgowe
• Lewa i prawa - połączone ciałem modzelowatym
(spoidłem wielkim ~ 200 milionów nerwów)
• Podział na płaty
potyliczny - wzrok
ciemieniowy - orientacja przestrzenna, ruch
skroniowy - wydawanie dźwięków, pamięć, rozpoznawanie obiektów
czołowy - myślenie, ocena emocji, pamięć, wola
Uszkodzenia lewej półkuli: trudności z wydawaniem dźwięków
Uszkodzenia prawej półkuli: trudności z rozpoznawaniem twarzy
trudności z kojarzeniem dźwieków.
9
Funkcje kory nowej:
•Motoryczna – kontrola ruchu
•Czuciowa – odbiera i analizuje bodźce
•Asocjacyjna – wyższe funkcje psychiczne
•Mowa
Układ limbiczny
pomiędzy pniem mózgu a korą nową
Kontroluje emocje i popędy organizmu, pamięć ruchów,
konsolidacja pamięci
Dobrze wykształcony u ssaków i ptaków, większość struktur
rozwinęła się w ciągu ostatnich 150 mln lat.
0
10
Układ limbiczny
Elementy korowe –
Pierścień zewnętrzny –
kora węchowa, zakręt obręczy, hipokamp
jądra przegrody, część jądra migdałowatego,
podwzgórze, wzgórze
11