026

Transkrypt

026
W ła d y s ła w Z. T raczyk
F izjologia
CZŁOWIEKA
W ZARYSIE
Wydawnictwo
Lekarskie
PZWL
prof. dr hab. med. WŁADYSŁAW Z. TRACZYK
F izjologia
CZŁOWIEKA
W ZARYSIE
W yd an ie VIII - u aktu aln io n e
M
Wydawnictwo
Lekarskie
PZWL
Spis treści
1. Prawa fizjologiczne organizmu człow ieka..............................................
17
Charakterystyka przedmiotu .......................................................................
Środowisko biologiczne organizmu.............................................................
H om eostaza.............................................................................................
Czynność komórki .......................................................................................
Błona kom órkowa...................................................................................
Jądro komórkowe ...................................................................................
Siateczka śródplazmatyczna ziarnista ...................................................
Siateczka śródplazmatyczna g ła d k a .......................................................
L izosom y.................................................................................................
M itochondria...........................................................................................
Metabolizm wewnątrzkomórkowy .............................................................
Samoregulacja metabolizmu komórkowego ........................................
Cykl komórkowy i śmierć komórki .......................................................
Kontrola i regulacja funkcji .........................................................................
Specjalizacja funkcji w organizmie .......................................................
Przetwarzanie i przenoszenie informacji ...............................................
Komunikacja pomiędzy komórkami .....................................................
Sprzężenie zw rotne.................................................................................
17
18
21
22
22
33
36
40
40
42
43
46
46
47
47
49
51
53
2. Czynność komórek nerwowych i mięśniowych ......................................
56
Pobudliwość i pobudzenie ...........................................................................
Potencjał spoczynkowy błony komórkowej .........................................
Komórka nerwowa .......................................................................................
Potencjał czynnościowy .........................................................................
Synapsy ...................................................................................................
Kontrola ekspresji genów .......................................................................
56
57
59
63
69
77
10
3.
Spis treści
Hamowanie presynaptyczne...................................................................
Przewodzenie impulsów we włóknach bezrdzennych..........................
Przewodzenie impulsów we włóknach rdzennych ..............................
Grupy włókien nerwowych.....................................................................
Nerwy czaszkowe i nerwy rdzeniowe .........................................................
Komórki glejowe .........................................................................................
Mięśnie poprzecznie prążkowane ...............................................................
Komórka m ięśniow a...............................................................................
Skurcze mięśni .......................................................................................
Regulacja napięcia mięśniowego ...........................................................
Synapsa nerwowo-mięśniowa ...............................................................
Mięśnie gładkie.............................................................................................
Mięsień sercow y...........................................................................................
Komórki układu przewodzącego serca .................................................
78
78
80
81
83
84
85
85
90
95
97
100
104
106
Czucie i ruch ............................................................................................
109
Czynność bioelektryczna mózgu spontaniczna...........................................
O druchy.........................................................................................................
Łuk odruchowy .......................................................................................
Ośrodki rdzenia kręgowego ...................................................................
Czucie ...........................................................................................................
Czucie teleceptywne.....................................................................................
Zmysł powonienia...................................................................................
Zmysł wzroku .........................................................................................
Zmysł słuchu .........................................................................................
Czucie eksteroceptywne...............................................................................
Czucie dotyku i ucisku ...........................................................................
Czucie ciepła i zimna .............................................................................
Czucie bólu powierzchownego...............................................................
Czucie smaku .........................................................................................
Czucie proprioceptywne...............................................................................
Czynność błędnika .................................................................................
Czucie interoceptywne.................................................................................
Czucie bólu trzewnego ...........................................................................
Drogi nieswoiste dla czucia i percepcji.......................................................
Ruchy i postawa c ia ła ...................................................................................
Czynność układu pozapiramidowego....................................................
Czynność móżdżku .................................................................................
Układ siatkowaty pnia mózgu ...............................................................
Czuwanie i sen .............................................................................................
110
115
115
118
122
123
124
125
142
148
149
152
153
157
159
160
164
164
168
170
174
176
180
186
Spis treści
4.
5.
11
Ośrodki kierujące zachowaniem .................................................................
Ośrodki motywacyjne.............................................................................
Układ limbiczny .....................................................................................
Uczenie się i zapamiętywanie .....................................................................
Pamięć trwała .........................................................................................
Zespoły czynnościowe ośrodkowego układu nerwowego ........................
189
189
191
192
193
197
Kontrola środowiska wewnętrznego .....................................................
200
Zachowanie równowagi homeostatycznej .............................................
Układ nerwowy autonomiczny ...................................................................
Część współczulna układu autonomicznego .........................................
Część przywspółczulna układu autonomicznego ................................
Działanie na efektory impulsacji współczulnej i przywspółczulnej . . . .
Czynność gruczołów dokrewnych.............................................................
Hormony podwzgórzowe .......................................................................
Przysadka - część gruczołowa...............................................................
Przysadka - część pośrednia .................................................................
Kora i rdzeń nadnerczy...........................................................................
Gruczoł tarczowy ...................................................................................
Jajniki .....................................................................................................
Ją d ra .........................................................................................................
Gruczoły przytarczyczne .......................................................................
Wyspy trzustkowe...................................................................................
Szyszynka ...............................................................................................
G rasica.....................................................................................................
Hormony tkankowe .....................................................................................
Czynniki wzrostowe ...............................................................................
Termoregulacja.............................................................................................
200
201
201
206
208
211
213
221
226
227
234
239
241
244
245
247
248
249
251
255
Krążenie ...................................................................................................
259
Krew .............................................................................................................
Rola krwi w organizmie .........................................................................
Czynność tkanek krwiotwórczych...............................................................
Szpik kostny ...........................................................................................
G rasica.....................................................................................................
Węzły chłonne i grudki chłonne.............................................................
Śledziona.................................................................................................
Elementy morfotyczne k rw i.........................................................................
Erytrocyty ...............................................................................................
Leukocyty ...............................................................................................
259
260
260
261
276
278
279
280
280
287
12
Spis treści
Trombocyty .............................................................................................
O socze...........................................................................................................
Białka osocza .........................................................................................
Składniki organiczne pozabiałkowe osocza..........................................
Lipidy osocza .........................................................................................
H em ostaza...............................................................................................
C hłonka.........................................................................................................
Układ sercowo-naczyniowy.........................................................................
Serce .............................................................................................................
Czynność bioelektryczna serca - EKG .................................................
Czynność mechaniczna s e rc a ...............................................................
Zjawiska akustyczne .............................................................................
Krążenie w ieńcow e.................................................................................
Krążenie duże ...............................................................................................
Zbiornik tętniczy duży ...........................................................................
Zbiornik żylny duży ...............................................................................
Krążenie krwi w naczyniach włosowatych ...........................................
Krążenie chłonki ...................................................................................
Ośrodki kontrolujące krążenie k rw i.............................................................
Ośrodek sercow y.....................................................................................
Ośrodek naczynioruchowy .....................................................................
Regulacja ciśnienia tętniczego k rw i.......................................................
Miejscowa regulacja przepływu krwi .........................................................
Krążenie płucne ...........................................................................................
Krążenie krwi w mózgowiu .........................................................................
Krążenie wrotne ...........................................................................................
299
300
301
305
306
307
313
313
316
316
327
335
336
338
338
346
349
351
352
352
355
359
362
365
368
370
6. Oddychanie .................................................................................................
372
Oddychanie zewnętrzne ...............................................................................
Wentylacja p łu c .......................................................................................
Dyfuzja gazów w płucach.......................................................................
Transport gazów .....................................................................................
Dyfuzja gazów w tkankach.....................................................................
Regulacja oddychania .................................................................................
Ośrodek oddechowy ...............................................................................
Oddychanie wewnętrzne .............................................................................
Przemiana pośrednia w komórkach .......................................................
Przemiana w organizmie .............................................................................
Podstawowa przemiana materii .............................................................
372
373
379
381
384
385
385
390
390
393
394
7. Układ trawienny .........................................................................................
398
O dżyw ianie...................................................................................................
Równowaga energetyczna .....................................................................
398
398
Spis treści
13
Trawienie pokarmów ...................................................................................
Jama ustna i przełyk ...............................................................................
Żołądek ...................................................................................................
Jelito cienkie ...........................................................................................
Trawienie w jelicie cienkim ...................................................................
Wydzielanie soku trzustkowego.............................................................
Wydzielanie żółci ...................................................................................
Jelito grube .............................................................................................
Hormony żołądkowo-jelitowe .....................................................................
Wchłanianie w przewodzie pokarmowym ................................................
Węglowodany .........................................................................................
T łuszcze...................................................................................................
Białka i kwasy nuldeinowe.....................................................................
Witaminy, sole mineralne i w o d a ...........................................................
Czynność wątroby .......................................................................................
Czynność zewnątrzwydzielnicza ...........................................................
Czynność wewnątrzwydzielnicza...........................................................
Magazynowanie .....................................................................................
Regulacja czynności ...............................................................................
400
400
403
411
414
415
419
421
424
428
429
429
433
434
435
438
438
439
440
8. Płyny ustrojowe i czynność n e r e k .............................................................
441
Płyny i elektrolity ustrojowe .......................................................................
Woda .......................................................................................................
Elektrolity ...............................................................................................
Utrata wody i elektrolitów .....................................................................
Czynność nerek.............................................................................................
Przepływ krwi .........................................................................................
Resorpcja i sekrecja kanalikowa ...........................................................
Regulacja tworzenia się moczu .............................................................
Czynności wewnątrzwydzielnicze .........................................................
Wydalanie moczu .........................................................................................
441
441
442
445
445
448
453
461
462
464
9. Rozród .........................................................................................................
468
Determinacja płci ...................................................................................
Rozród u płci m ęskiej...................................................................................
Spermatogeneza .....................................................................................
Rozród u płci żeńskiej .................................................................................
Cykl płciowy żeński ...............................................................................
Ciąża .......................................................................................................
Poród .......................................................................................................
Połóg i laktacja .......................................................................................
468
469
469
471
471
477
479
481
14
Spis treści
Skróty i symbole powszechnie używane wfizjologii ....................................
483
Skróty am inokw asów występujących w b ia łk a c h ........................................
M ianow nictw o s te ro id ó w .............................................................................
495
496
Skorowidz .........................................................................................................
497