4. przykazanie
Transkrypt
4. przykazanie
IV PRZYKAZANIE BRZMIENIE: Wj 20, 12 Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie. Pwt 5, 16 Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał Pan, Bóg twój, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło, na ziemi, którą ci daje Pan, Bóg twój. Trochę tradycji: W tradycji religijnej rodzina to najważniejsza jednostka społeczna, wspólnota duchowa, której członkowie wzajemnie mobilizują się do rozwoju i miłości. Przychodzące na świat dziecko zostało powołane do życia nie tylko przez Boga, ale również przez rodziców. To oni od początku otaczali go opiekę i miłością, przekazali wiedzę i wpoili wiarę w Boga. Matka i ojciec, tu na ziemi, są – można powiedzieć – przedstawicielami Boga, który, jak wiadomo, jest Ojcem każdego wierzącego człowieka. Pan przekazał nasze życie w ręce rodziców, abyśmy wzrastali w spokoju i wierze. Znaczenie i zasięg przykazania: Bóg poprzez czwarte przykazanie domaga się okazywania miłości, czci oraz wdzięczności rodzicom i osobom z naszej rodziny. Należy także spełniać obowiązki wobec naszych opiekunów, aby odwdzięczyć się im za wszystkie lata poświęceń. Bóg nakazuje czczenie rodziców, gdyż są oni na ziemi symbolem Boskiej opieki. Znaczenie i zasięg przykazania: Katechizm Kościoła Katolickiego stwierdza również, iż treść przykazania zapewne nie dotyczy tylko rodziców, ale też rozciąga się na obowiązki uczniów w stosunku do nauczycieli, podwładnych w stosunku do przełożonych, obywateli w stosunku do ojczyzny, i tak dalej. Przykazanie to obejmuje i zawiera również obowiązki rodziców i wszystkich, którzy sprawują władzę nad innymi. CO TO ZNACZY „CZCIĆ”? Kochać miłością pełną szacunku. Słowo „czcij” – znajdujące się na początku tego przykazania – odpowiada hebrajskiemu czasownikowi kabbed, co znaczy: wyznaj, że ktoś jest ważny, znaczący, wielki, oddaj mu cześć, szacunek, chwałę (1), poważaj, szanuj, ceń. W greckiej Septuagincie odpowiednikiem „czcij” jest czasownik tíma. Czasownik ten wyraża relację między kimś niższym a kimś wyższym. Między kimś małym a kimś wielkim. CO TO ZNACZY „CZCIĆ”? Oddawać religijną cześć. Związek z rodzicami jest przedłużeniem naszego związku z Bogiem. To od Boga pochodzi wszelkie ojcostwo i macierzyństwo. „Czcić” oznacza zatem coś więcej niż tylko „szanować”, bo rodzicom przyznaje się tu jakby cechy osób świętych. Dla Hebrajczyków życie było sprawą świętą, było jakby dotknięciem Boga, który jest jego jedynym Dawcą i Panem. Wszystko, co się wiązało z tą przedziwną mocą, która nie była z człowieka, miało charakter święty. RODZICE Warto zauważyć, że tekst przykazania nie odnosi się literalnie do „rodziców”, lecz do „ojca” i „matki”. Biblijny ojciec jest postacią pierwszoplanową; wokół niego skupia się cały dom. On nim kieruje. Jemu podlegają kobiety, dzieci i niewolnicy a także dobra materialne, dlatego rodzina zwana jest czasami „domem ojca”. Z kolei „matka” – poza fizycznym znaczeniem – może oznaczać w Biblii także teściową (Rdz 37,10). „Czcij twego ojca i twoją matkę” niektórzy uznają za najstarsze świadectwo przekonania o równości płci. OSOBY STARSZE W Nowym Testamencie słowo „ojciec” i „matka” występuje nie tylko w znaczeniu węższym, ale również w sensie przenośnym. Duch Ewangelii każe nam wypełniać to przykazanie nie tylko w stosunku do rodziców, ale w ogóle wobec ludzi starszych KOŚCIÓŁ Jako chrześcijanie mamy na ziemi jeszcze jedną Matkę, jest nią Kościół. Podobnie jak matka ziemska urodziła nas i wychowała jako ludzi, tak Ecclesia, Matka-Kościół, urodziła nas i wychowuje jako dzieci Boże. Urodziła nas przez chrzest do życia Bożego, podtrzymuje to życie słowem Bożym i Ciałem Pańskim, pielęgnuje nas i leczy za pomocą sakramentu pokuty. Głosząc słowo Boże, Kościół objawia rodzinie chrześcijańskiej jej prawdziwą tożsamość, to, czym ona jest naprawdę i czym powinna być wedle zamysłu Bożego. Sprawując sakramenty – wzbogaca i umacnia rodzinę chrześcijańską łaską Chrystusa. OJCZYZNA Ze czci dla rodziców wyrasta miłość do społeczeństwa w którym się wyrosło, zwana też miłością ojczyzny lub patriotyzmem. Prawdziwa miłość ojczyzny łączy się z głębokim szacunkiem dla wszystkiego, co stanowi o wartości innych narodów. Patriotyzmowi przeciwstawia się jego zwyrodnienie, czyli szowinizm i ksenofobia, w których główną rolę nie odgrywa miłość własnego narodu, ale nienawiść do obcych. Grzechy przeciwko IV przykazaniu: Dzieci: a) Złe odnoszenie się do rodziców, dziadków, wychowawców, nauczycieli i osób, którym winniśmy posłuszeństwo; b) Zapomnienie o rodzicach i dziadkach. Brak troski o ich życie i zdrowie, zwłaszcza gdy są już w podeszłym wieku; c) Brak modlitwy za rodziców; d) Brak uczciwości, prawdomówności w relacjach z nimi; e) Brak dbałości o dobre imię rodziców i przełożonych; f) Wstydzenie się swoich rodziców; g) Unikanie podejmowania codziennych obowiązków domowych. Brak gotowości do wzięcia odpowiedzialności za sprawy domowe i rodzinne. Rodzice: a) Brak troski o wychowanie dzieci, o przygotowanie ich do samodzielnego życia w rodzinie i społeczeństwie; b) Brak troski o rozwój wiary dziecka; dawanie złego przykładu, jeśli chodzi np. o praktyki religijne (nieuczestniczenie we Mszy św., brak modlitwy) czy zły sposób odnoszenia się do ludzi, niewłaściwe słownictwo itp.; c) Spełnianie wszelkich zachcianek dzieci; d) Zaniedbywanie spraw związanych z wykształceniem dzieci; e) Brak troski o wybór zawodu i drogi życiowej przez dzieci. Małżonkowie a) Brak szczerości wobec małżonka; b) Brak wzajemnego zaufania; c) Brak wzajemnego szacunku; d) Krzywdzenie małżonka / małżonki; e) Pozostawienie małżonka samemu sobie w trudnej sytuacji życiowej, np. w chorobie lub innym nieszczęściu; f) Brak zainteresowania życiem, pracą, problemami współmałżonka; egoistyczne przeżywanie związku. Słowa Jana Pawła II „Przykazanie to ma znaczenie kluczowe dla tego, jak układają się stosunki między pokoleniami nie tylko w rodzinie, ale w całym społeczeństwie. [...] Na tych właśnie najstarszych musimy patrzeć z szacunkiem (czcij!). Im bowiem rodziny zawdzięczają swój byt, wychowanie, utrzymanie za cenę ich ciężkiej pracy, a nieraz wielu cierpień. Nie mogą być tak traktowani, jakby byli niepotrzebni. Chociaż czasem brakuje im już sił, aby spełnić nawet najprostsze czynności, to przecież mają oni doświadczenie życiowe i tę mądrość, której często brak młodym” (Jan Paweł II, Anioł Pański – 31.12.1978). Koniec :D