Streszczenie

No. 9 (2005 r.)
Bożena GRABIŃSKA, Józef KOC
ZMIANY JAKOŚCI WÓD RZECZNYCH NA TLE ZRÓŻNICOWANEGO CHARAKTERU
KORYTA ORAZ UŻYTKOWANIA DOLINY NA PRZYKŁADZIE GÓRNEJ NARWI
Słowa kluczowe: obszar chroniony, anastomozująca rzeka, jakość wody
STRESZCZENIE
W pracy dokonano fizykochemicznego i biologicznego rozpoznania wód górnej Narwi, wykazując
różnice cech wody wynikające ze zróżnicowanego charakteru koryta rzecznego oraz
zagospodarowania terenów bezpośrednio do niego przyległych. Analizę zmian jakości wody
przeprowadzono na podstawie średnich z pięciu lat (1997-2001) wartości wskaźników jakości
wody. Stwierdzono, że w anastomozującym odcinku rzeki zmniejszyło się przeciętne stężenie
PO43-, Pog i chlorofilu "a" wynosiło odpowiednio po 8,0; 21,6 i 60%. Wartości BZT 5, ChZTMn,
zawartość zawiesin ogólnych oraz barwa kształtowały się następująco: 25,0; 5,6; 18,4 i 11,6.
Wzrost dotyczył wszystkich wskaźników zasolenia, tlenu rozpuszczonego, azotu amonowego i
azotanowego, co należy przypisać transportowi składników ze zlewni. W odcinku poniżej Parku,
gdzie Narew płynie sztucznie wyprofilowanym korytem, odnotowano wzrost wszystkich
przeciętnych wartości omawianych parametrów, oprócz barwy, pH i ChZTMn. Wpływ na jakość
wód Narwi na tym odcinku ma dopływ silnie zanieczyszczonych wód Horodnianką oraz wzrost
oddziaływań gospodarczych w dolinie rzecznej i na terenach do niej przyległych. Średnie
zawartości BZT5, N-NO3, PO4-3, Pog i wskaźników zasolenia (oprócz Mg+2) różniły się istotnie
statystycznie w badanych wodach. W chronionym odcinku rzeki dokonuje się biochemiczny
rozkład substancji organicznych. Wody rzeczne ze względu na BZT 5 kwalifikowały się o dwie
klasy jakości wyżej niż poza Parkiem. Przeciętne wartości dla barwy, ChZTMn i ChZTCr
odnotowane dla wód górnej Narwi 2-krotnie przewyższały wartości wymienionych wskaźników
charakteryzujących wodę wiślaną. Niska jakość wody ze względu na ChZT na całym badanym
odcinku wskazuje, iż zawiera ona pochodzące ze źródeł punktowych związki organiczne
nierozkładalne przez mikroorganizmy.