Interpretacja informacji
Transkrypt
Interpretacja informacji
Procesy informacyjne zarządzania Interpretacja i wykorzystanie informacji w procesie informacyjnym dr inż. Janusz Górczyński 1 Interpretacja informacji (1) Interpretacja informacji polega na przypisaniu wiadomości pola semantycznego w danym języku, którego dokonuje odbiorca informacji. Interpretacja informacji jest procesem odwrotnym do generowania informacji, polega na „odtworzeniu” pola znaczeniowego znaków wykorzystanych do opisania wiadomości. Poprawność przebiegu fazy interpretacji informacji zależy od spełnienia kilku warunków: 1) identyfikacji języka, w jakim wiadomość jest skonstruowana. Użytkownik informacji powinien wiedzieć, jaki język został wybrany przez generatora informacji do jej opisania (np. kod programu prezentowany jest w C#). 2 Interpretacja informacji (2) Inny przykład to odbiór konferencji prasowej prezesa NBP. Poprawna interpretacja informacji zależy od tego, czy wiemy jakiego języka używa prelegent, czy jest to język czysto ekonomiczny, czy też język polityczny. 2) identyfikacji systemu (społecznego, ekonomicznego czy technicznego), którego informacja dotyczy. Wiadomość może dotyczyć konkretnego zdarzenia politycznego, wyrobu, usługi, kraju itd. Przykładowo informacja o problemach pewnego producenta samochodów powinna być tak skonstruowana, aby jej odbiorca nie odniósł wrażenia, że chodzi o wszystkie samochody tego producenta, jeżeli poprawnie dotyczy ona jednego czy dwóch modeli. 3 Interpretacja informacji (3) 3) identyfikacji systemu informacyjnego, w którym informacja została utworzona. Wiadomość może być efektem przeprowadzonych badań naukowych, może być wygenerowana przez środki masowego przekazu, może być efektem ewidencjonowania procesów gospodarczych itd. Wiedza o systemie, w którym informacja powstała decyduje o ocenie jakości i przydatności tej informacji dla użytkownika. 4) wyboru języka, w jakim informacja będzie interpretowana. Z reguły użytkownik końcowy interpretuje przekazaną informację w innym języku niż użyty do jej wygenerowania. Przykładowo informacja wyrażona w języku statystycznym może być interpretowana w języku potocznym. Może to prowadzić do nieporozumień. 4 Interpretacja informacji (4) 5). identyfikacji systemu, w ramach którego informacja jest wykorzystywana. Interpretacja wiadomości zależy od systemu, czyli od tego, kto i w jakim celu interpretuje wiadomość. Przykładowo wiadomość w postaci recenzji teatralnej inaczej będzie interpretowana przez publiczność, inaczej przez właściciela teatru (może mu służyć do podjęcia decyzji co do losów danej sztuki), a jeszcze inaczej przez środowisko autorskie. Inny przykład: informacja o braku energii elektrycznej inaczej będzie odbierana przez nauczyciela informatyki, a inaczej przez uczniów. 5 Zagrożenia procesów interpretacji informacji (1) Spełnienie podanych wcześniej 5 warunków jest warunkiem sine qua non poprawnej interpretacji informacji. Niespełnienie któregoś z tych warunków jest zagrożeniem dla poprawności interpretacji. W praktyce odbiorcy informacji formułują pewne założenia co do tych warunków. W często powtarzających się sytuacjach, dla wiadomości typowych przyjmuje się, że warunki 1-5 są spełnione. Zdarza się, że przyjęcie takiego założenia nie jest uprawnione, w konsekwencji odbiorca spotkał się z manipulacją informacją. Przykładowo często spotykamy się z reklamą, której forma ma postać informacji naukowej, z reguły wspomaganej występowaniem w niej osób z tytułami naukowymi. 6 Zagrożenia procesów interpretacji informacji (2) Globalizacja procesów informacyjnych jest jednym z czynników stanowiących zagrożenie do poprawnej interpretacji informacji. Zagrożenie to spowodowane jest tym, że odbiorca informacji nie ma możliwości weryfikacji i oceny jakości informacji, nie ma żadnego wpływu na zakres przekazywanej mu informacji. Jako przykład takiej sytuacji można podać problem oceny decyzji politycznej, społecznej czy ekonomicznej rządu, która w znacznym stopniu zależy od tego, kto zarządza środkami masowego przekazu, kto decyduje o tym, kto przez te środki przekazu będzie recenzował podjętą decyzję. Istotne jest, czy będzie to bezstronny komentator czy też polityk związany z partią rządzącą czy z opozycją itd. 7 Zagrożenia procesów interpretacji informacji (3) W praktyce nadawca informacji i jej odbiorca używają z reguły innych języków. Poprawnie zaprojektowany system informacyjny powinien dysponować kompletem translatorów pozwalających na odwzorowanie informacji w językach, jakie są używane w tym systemie. Skonstruowanie dobrych translatorów nie jest łatwym zadaniem, szczególnie wtedy, gdy istnieją wpływowe grupy zawodowe zainteresowane tym, aby takie translatory nie powstały. Grupom tym zależy na tym, aby końcowy odbiorca informacji nie mógł jej samodzielnie zinterpretować bez pomocy specjalnego systemu tłumaczącego, którym są różnego rodzaju doradcy i konsultanci. 8 Zagrożenia procesów interpretacji informacji (4) W praktyce takiej (w ochronie monopolu danego języka) celują środowiska prawnicze, urzędnicze (dla których język jest narzędziem utrwalania biurokracji), grupy zawodowe związane z usługami finansowymi (np. dotacje UE), podatkowymi, celnymi itd. Za swoje usługi środowiska te pobierają znaczące opłaty. Monopol na translację jest ważnym i skutecznym instrumentem manipulowania informacją. Przykładem takiej sytuacji może być monopol na interpretację polityki pieniężnej kraju, z reguły leżący w gestii prezesa NPB. Innym przykładem jest rozwój tzw. prawa powielaczowego. Jeszcze innym sytuacja posłów przed podjęciem decyzji o przyjęciu czy nie budżetu państwa – większość z nich musi podjąć decyzję na podstawie rekomendacji wąskiej grupy specjalistów. 9 Znaczenie materialnego nośnika informacji Rodzaj nośnika materialnego może odbiorcy ułatwić lub utrudnić interpretację informacji. Związane jest to z takimi elementami jak: 1) trwałości materialnego nośnika informacji; 2) technicznymi warunkami odbioru informacji; 3) kosztów finansowych odbioru nośnika informacji; 4) organizacji odbioru nośnika informacji. 10 Wykorzystywanie informacji w procesie informacyjnym (1) Końcową fazą każdego procesu informacyjnego jest wykorzystanie informacji. Osobę fizyczną lub podmiot wykorzystujący informację powstałą w procesie informacyjnym nazywamy finalnym użytkownikiem informacji w tym procesie. Użytkownikiem finalnym jest zawsze podmiot, który potrafi dokonać interpretacji informacji, czyli odtworzenia treści informacji otrzymanej w ramach danego procesu informacyjnego. Finalnym użytkownikiem jest zawsze system o celowym działaniu, czyli konkretny człowiek lub grupa ludzi. Dbając o poprawne funkcjonowanie procesu informacyjnego powinniśmy identyfikować konkretnych ludzi wykorzystujących informacje generowane w tym procesie. 11 Wykorzystywanie informacji w procesie informacyjnym (2) W praktyce dokładna identyfikacja konkretnych ludzi jako odbiorców informacji nie jest łatwa, co najwyżej możemy się ograniczyć nie do pojedynczych osób, lecz do zbiorowości tych osób. Przykładowo przeznaczamy informację nie dla pojedynczego studenta lecz do grupy studentów, np. zaocznych. Finalny użytkownik jest zawsze systemem o celowym działaniu. Cel jego działania określa zakres informacji użytecznej jak i sposób jej wykorzystania. Znajomość celów użytkownika informacji jest warunkiem koniecznym identyfikacji użytkownika. Bez tej znajomości nie potrafimy zidentyfikować finalnego użytkownika informacji. 12 Wykorzystywanie informacji w procesie informacyjnym (3) Identyfikacja finalnego użytkownika informacji obejmuje następujące jego aspekty: a) Identyfikację systemów o celowym działaniu (osób lub ich grup) będących finalnymi odbiorcami informacji; b) Określenie czasu, w jakim systemy te są finalnymi odbiorcami informacji; c) Określenie potrzeb informacyjnych odbiorców informacji, czyli zakresu informacji, jaki odbiorcy ci zamierzają lub powinni wykorzystać w określonym czasie; d) Identyfikację celów użytkowników finalnych; 13 Wykorzystywanie informacji w procesie informacyjnym (4) e) Określenie innych zbiorów informacji pozyskanych z innych procesów, które użytkownik finalny wykorzystuje razem z informacjami pozyskiwanymi z danego procesu; f) Określenie technologii i organizacji niezbędnych do wykorzystania informacji. Znajomość wymienionych wyżej 6 aspektów daje wystarczające, choć nie zawsze jednoznaczne określenie finalnego użytkownika informacji generowanej w danym procesie informacyjnym. Stopień niejednoznaczności zależy między innymi od funkcji konkretnego procesu informacyjnego, rodzaju informacji jak i klasy użytkownika finalnego. 14 Rodzaje użytkowników finalnych (1) W literaturze przedmiotu wyróżnia się trzy rodzaje finalnych użytkowników informacji: a) Użytkownik indywidualny; b) Użytkownik korporatywny; c) Użytkownik zbiorowy. Użytkownik indywidualny to człowiek, zbiór osób, jednostka organizacyjna lub zbiór jednostek organizacyjnych o zdefiniowanych potrzebach informacyjnych i zdefiniowanych sposobach wykorzystania informacji traktowany przez proces informacyjny jako jeden odbiorca informacji. Proces informacyjny widzi takiego odbiorcę jako jeden system o celowym działaniu. Zakłada się, że informacja przekazana użytkownikowi indywidualnemu dociera do wszystkich jego składowych (osób, organizacji). 15 Rodzaje użytkowników finalnych (2) Użytkownik korporatywny, jest zbiorowością użytkowników indywidualnych, którego potrzeby informacyjne są złożeniem potrzeb informacyjnych użytkowników indywidualnych tworzących tę zbiorowość. Proces informacyjny powinien postrzegać użytkownika korporatywnego jako takiego, który wykorzystuje przekazaną informację do różnych celów i w różny sposób. Zakłada się, że przekazanie informacji użytkownikowi korporatywnemu jest równoznaczne z przekazaniem informacji wszystkim użytkownikom indywidualnym wchodzącym w jego skład. Proces informacyjny powinien jednak uwzględniać fakt, że wykorzystanie informacji przez podmioty tego użytkownika może wymagać różnych form, technologii czy organizacji związanych z przekazaniem informacji. 16 Rodzaje użytkowników finalnych (3) Przykładem użytkownika korporatywnego mogą być choćby przedsiębiorstwa czy organizacje społeczne, także uczelnie wyższe. Generalnie dotyczy to jednostek, które są duże i mają rozbudowaną strukturę organizacyjną. Użytkownik zbiorowy, pod tym pojęciem rozumiemy zbiorowość użytkowników indywidualnych o tych samych lub podobnych potrzebach informacyjnych i tych samych sposobach korzystania z informacji. Każdy z tych użytkowników informacji jest oddzielnym odbiorcą informacji, tym samym powinien otrzymać „własny” zbiór informacji. Innym wyróżnikiem tej grupy użytkowników jest to, że wykorzystanie informacji jest także cechą indywidualną. Przykładem mogą być np. studenci w trakcie wykładu, może to być elektorat pewnej partii czy np. użytkownicy SQL Server. 17 Błędy identyfikacji użytkownika finalnego W trakcie identyfikacji użytkownika finalnego mogą się zdarzyć błędy związane z: a) postrzeganiem użytkownika korporatywnego czy zbiorowego jako użytkownika indywidualnego; b) postrzeganiem użytkownika indywidualnego jako części użytkownika korporatywnego; c) pojedynczy użytkownik indywidualny jest traktowany jako reprezentant wszystkich użytkowników korporatywnych czy zbiorowych; d) użytkownik zbiorowy jest mylony z użytkownikiem korporatywnym. Jest to najczęściej popełniany błąd, a jego skutki są dość poważne i związane z tym, że informacja może nie dotrzeć do wszystkich użytkowników. 18 Sposoby wykorzystania informacji (1) Użytkownicy finalni informacji przekazanej w danym procesie informatycznych mogą ją wykorzystać w różny sposób, między innymi do: a) tworzenia zasobów wiedzy; b) aktualizacji zasobów wiedzy; c) Interpretacji wiadomości; d) podejmowania decyzji; e) sterowania; f) konsumpcji. Pozyskanie pełnej i rzetelnej wiedzy na temat sposobu wykorzystania informacji przez użytkownika finalnego jest jednym z warunków poprawnego zaprojektowani procesu i systemu informacyjnego. 19 Sposoby wykorzystania informacji (2) Tworzenie zasobów wiedzy potrzebnych do wykorzystania w przyszłości odbywa się poprzez: a) zorganizowane przechowywanie określonego rodzaju materialnych nośników informacji w formie, w jakiej zostały przekazane finalnemu użytkownikowi (np. uzupełnienie księgozbiorów, dokumentów archiwalnych, prezentacji na CD); b) gromadzenie informacji wyselekcjonowanych przez finalnego użytkownika z przekazywanych mu wiadomości, reorganizowanie i utrwalanie za pomocą innych nośników materialnych (np. notatki z wykładów, baza danych gromadząca wyniki określonych badań, księgi wieczyste itd); c) Zapamiętywanie przekazanych informacji przez finalnego użytkownika. 20 Sposoby wykorzystania informacji (3) Aktualizacja zasobów wiedzy polega na: a) uzupełnieniu istniejących zasobów o nowe, relewantne (istotne) i nie redundantne (nie powtarzające się) informacje; b) zastępowaniu informacji zgromadzonych w zasobach wiedzy przez nowe informacje, które są relewantne bądź pertynentne (interesujące, najlepiej dostosowane do oczekiwań) i nie są redundantne (inne niż te, które są zastępowane); c) eliminowaniu z posiadanych zasobów wiedzy informacji, które nie są (już) relewantne lub nie są pertynentne. W trakcie aktualizacji można popełnić błędy związane z błędną oceną relewancji, pertynecji czy redundancji informacji. 21 Sposoby wykorzystania informacji (4) Interpretacja wiadomości jako jej wykorzystanie, pod tym pojęciem rozumiemy proces, w którym wykorzystanie informacji kończy się w momencie jej interpretacji. Pozornie sytuacja, w której przekazana informacja nie jest wykorzystana do powiększenia zasobów wiedzy, ich aktualizacji, podjęcia decyzji czy do sterowania nie może być traktowana jako wykorzystanie informacji. W praktyce, szczególnie w odniesieniu do procesów informacyjnych dostarczających informacji szerokim kręgom odbiorców znaczna część przekazanych informacji w taki sposób jest wykorzystywana. Idealnie byłoby, gdyby takie wykorzystanie nie miało miejsca, ale spełnienie tego warunku nie jest możliwe. 22 Sposoby wykorzystania informacji (5) Podejmowanie decyzji, to kolejny i często spotykany sposób wykorzystania informacji przez finalnego odbiorcę. Podejmowanie decyzji jest procesem generowania nowej informacji na podstawie poniższych zbiorów informacji: a) Informacji inicjującej podjęcie decyzji; b) Modelu sytuacji decyzyjnych; c) Algorytmu generowania decyzji; d) Zasobu wiedzy decydenta; e) Informacji uzupełniającej zasoby wiedzy. 23 Sposoby wykorzystania informacji (6) W przypadku procesów informacyjnych, które udostępniają informacje użytkownikowi finalnemu podejmującemu decyzje wymagane jest dobre rozeznanie 5 wcześniej wymienionych zbiorów informacji zarówno przez gestora procesu informacyjnego jak i samego użytkownika. W praktyce takie rozpoznanie nie jest powszechne. Gestorzy, zamiast prowadzić badania pozwalające na identyfikację zbiorów informacji spełniających określone role w procesie podejmowania decyzji wolą przyjmować pewne hipotezy (założenia) odnośnie niektórych z 5 zbiorów. W szczególności dotyczy to: modelu sytuacji decyzyjnej, algorytmu generowania decyzji oraz zasobów wiedzy użytkownika. 24 Sposoby wykorzystania informacji (7) Podobnie pierwszy ze zbiorów (informacji inicjującej podjęcie decyzji) także nie jest (z reguły) przedmiotem badań gestorów czy projektantów procesów informacyjnych. Z kolei zbiór informacji uzupełniającej zasoby wiedzy niezbędnej do podjęcia decyzji leży w zainteresowaniu gestorów procesów informacyjnych, bowiem te informacje są dostarczane użytkownikowi finalnemu. W literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na fakt, że niepoprawne lub niepełne rozpoznanie pierwszych czterech zbiorów prowadzi do błędnego określenia zbioru informacji uzupełniających. 25 Sposoby wykorzystania informacji (8) Sterowanie, to kolejny i często spotykany sposób wykorzystania informacji przez finalnego odbiorcę. Wyróżnia się dwie klasy procesów informacyjnych wykorzystywanych do sterownia: 1) Proces aktywny, czyli taki, który generuje informacje sterujące użytkownikami finalnymi. Przykładem może być reklama, propaganda, polecenie czy rozkaz; 2) Proces pasywny, czyli taki, w którym użytkownicy finalni wykorzystują przekazane informacje do sterowania innymi obiektami bądź podmiotami. Przykładem mogą być informacje o wydarzeniach politycznych czy gospodarczych, które wpływają na zachowania graczy giełdowych. 26 Sposoby wykorzystania informacji (9) Każda z wymienionych klas procesów informacyjnych wykorzystywanych w sterowaniu stawia jego projektantom i gestorom inne wymagania informacyjne, techniczne i organizacyjne. Informacja o tym, jak będzie wykorzystywany dany proces (w sensie sterowania) musi być znana jego projektantom. Jeżeli ma to być proces aktywny, to trzeba wiedzieć kim lub czym ma sterować oraz znać odpowiedź na pytanie jak. Jeżeli ma to być proces pasywny, to trzeba wiedzieć kto jest użytkownikiem informacji wykorzystywanej do sterowania, jakimi procesami i w jaki sposób oni sterują. 27 Sposoby wykorzystania informacji (10) Informacja może być także wykorzystana jako dobro konsumpcyjne. Niektóre procesy informacyjne generują informację przeznaczoną wyłącznie do konsumpcji. Przekazywanie takich informacji jest usługą dostarczającą produktu konsumpcyjnego. Nie każda informacja nadaje się do konsumpcji. Można wyróżnić trzy rodzaje informacji: a) przeznaczone do konsumpcji; b) generowane dla innych celów, ale wykorzystywane jako konsumpcyjne; c) nie mające cech dobra konsumpcyjnego. Przykładem informacji typowo konsumpcyjnej może być choćby program rozrywkowy w telewizji. 28 Sposoby wykorzystania informacji (11) We współczesnych systemach społeczno-gospodarczych popyt na informację „konsumpcyjną” jest coraz większy. Produkcja informacji jako dobra konsumpcyjnego stała się w wielu krajach potężną dziedziną działalności gospodarczej, W produkcję informacji „konsumpcyjnej” angażowane są złożone systemy techniczne i ekonomiczne oraz duże środki finansowe. Wykształciły się wyspecjalizowane procesy informacyjne zajmujące się generowaniem informacji przeznaczonej wyłącznie do konsumpcji, jednym z przykładów jest tzw. kultura masowa. 29 Sposoby wykorzystania informacji (12) Można wyróżnić następujące klasy procesów informacyjnych zaangażowanych w obsługę konsumpcji informacji: a) Procesy informacyjne, których podstawową funkcją jest obsługa konsumpcji informacji, np. przemysł rozrywkowy, muzea itd.; b) Procesy informacyjne, które realizując inne funkcje wytwarzają informacje, które mogą być dobrami konsumpcyjnymi, np. proces edukacyjny dostarczający informacji z zakresu kultury i sztuki. W zakresie wykorzystania informacji jako dobra konsumpcyjnego powinna panować jasność co do celów procesu informacyjnego. W praktyce jest różnie, np. reklama czy propaganda chętnie ukrywa swoje cele pod formą rozrywki. 30 Synergia wykorzystania informacji W praktyce wiele procesów informatycznych dostarcza swoim użytkownikom informacje tak, aby mogły być one wykorzystywane równocześnie w różny sposób i dla różnych celów. Specyfiką informacji jest to, że ten sam zbiór informacji może być wykorzystywany tylko do jednego lub wielu celów, zależy to od sytuacji, w jakiej znajduje się odbiorca informacji. Przykładowo jeden student może wykorzystać przekazaną informację do wzbogacenia zasobów własnej wiedzy, a inny także do uruchomienia swojej działalności gospodarczej. Przy projektowaniu procesów informatycznych trzeba brać pod uwagę efekt synergii różnych sposobów wykorzystania generowanej informacji. 31 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne (1). Definicja Pod pojęciem środowisko wirtualne w literaturze przedmiotu rozumie się kompleks warunków organizacyjnych, technicznych i technologii informacyjnych mających następujące cechy: 1) Możliwość gromadzenia i przechowywania bardzo dużych zbiorów informacji: 2) Niezależność dostępu do informacji od fizycznej lokalizacji i struktury danych odwzorowujących te informacje: 3) Selektywność informacji w ramach wielu heterogenicznych, rozproszonych zbiorów danych; 4) zadawalający, z punktu widzenia odbiorcy finalnego, poziom relewancji i pertynencji wyszukiwanej informacji z wielu różnych heterogenicznych zbiorów danych; 32 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne (2). Definicja 5) Możliwość kontroli integralności i jakości informacji w wielu heterogenicznych zbiorach danych; 6) Transparentność fizycznego rozproszenia przestrzennego i struktur danych dla finalnego użytkownika; 7) Nieistotny lub mało istotny czas dostępu do informacji w ramach wielu heterogenicznych zbiorów danych; 8) Akceptowany przez użytkowników finalnych koszt dostępu do informacji. 33 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne (3) Podstawowymi różnicami między tradycyjnym środowiskiem a wirtualnym są takie elementy jak: 1) Ograniczony wpływ gestora lub administratora procesu realizowanego w środowisku wirtualnym, a wiec zupełnie inaczej niż w tradycyjnym; 2) Inny charakter powiązań między różnymi procesami informacyjnymi realizowanymi w środowisku wirtualnym. W środowisku tradycyjnym gestor procesu informacyjnego ma wpływ na kształtowanie się powiązań „jego” procesu z innymi procesami; Ograniczenie lub utrata kontroli gestora nad dostępem do danych lub rozprzestrzenianiem informacji są szczególnie ważnymi konsekwencjami wirtualizacji procesów informacyjnych. 34 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne (4) W środowisku wirtualnym użytkownicy finalni przejmują część obowiązków administratorów procesów i systemów informacyjnych. Dotyczy to głównie takich działań, jak: 1) Wyszukiwania informacji; 2) Transferu informacji do innych użytkowników finalnych w ramach danego wirtualnego środowiska; 3) Tworzenia własnych zbiorów informacji, ich reorganizacji i aktualizacji; 4) Tworzenia własnych zbiorów metainformacji, ich reorganizacji i aktualizacji; 5) Udostępniania własnych zbiorów innym użytkownikom finalnym. 35 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne (5) W środowisku wirtualnym użytkownicy finalni często przejmują gestię całych procesów informacyjnych. W przypadku niewielkich i lokalnych procesów informacyjnych jest to korzystne, podnosi bowiem sprawność danego procesu i znakomicie obniża koszty. Warunkiem poprawnego funkcjonowania finalnego użytkownika jako gestora danego procesu informacyjnego w środowisku wirtualnym jest posiadanie przez tego użytkownika stosownych kwalifikacji, a także przyjęcie całkowitej odpowiedzialności za sprawne funkcjonowanie takiego procesu. 36 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne (6) Odpowiedzialność użytkownika finalnego jako gestora procesu informacyjnego w środowisku wirtualnym obejmuje między innymi takie zadania jak utrzymanie, aktualizację i udostępnianie zbiorów danych. Zdarza się, że użytkownik ten popełnia błędy związane z: a) zaśmiecaniem zbiorów danych niepotrzebnymi danymi; b) osłabieniem kontroli jakości gromadzonych danych; c) brakiem bieżącej aktualizacji danych; d) brakiem kontroli integralności danych; c) nadmiernym utrudnianiem innym użytkownikom dostępu do zgromadzonych danych lub odwrotnie – nadmiernym ułatwieniem dostępu do danych wrażliwych. 37 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne. Integralność danych (1) Wymagania w zakresie integralności informacji jakie powinny spełniać procesy informacyjne w środowisku wirtualnym są znacznie większe od tych w środowisku tradycyjnym, w którym wymagana jest integralność danych w ramach konkretnego systemu informacyjnego. Im więcej procesów informacyjnych tworzy taki system informacyjny, tym trudniej jest spełnić wymóg integralności, mimo, że gestor systemu informatycznego ma nadzór nad gestorami poszczególnych procesów wchodzących w jego skład. W środowisku wirtualnym gestor znajduje się w zupełnie innej sytuacji, znacznie gorszej z punktu widzenia zapewnienia integralności danych. 38 Wpływ środowiska wirtualnego na procesy informacyjne. Integralność danych (2) W środowisku wirtualnym użytkownicy finalni mając dostęp do wielu względnie autonomicznych procesów informacyjnych i ich zbiorów danych definiują dynamiczne powiązania między nimi, często bez wiedzy ich gestorów. Powiązania te wykorzystywane są przykładowo do wyszukania tematycznie zbliżonej informacji z różnych baz danych w celu stworzenia zintegrowanego zbioru informacji, który może być dalej analizowany, przetwarzany czy rozpowszechniany. Procesy informacyjne zaprojektowane do funkcjonowania w środowisku wirtualnym powinny mieć wbudowane takie mechanizmy, aby nawet w takich sytuacjach zapewnić integralność tworzonych zbiorów danych. 39