Bożena Kubit - Spotkania z Zabytkami

Pod honorowym patronatem
Prezydenta Miasta Gliwice Zygmunta Frankiewicza
Jego Ekscelencji Księdza Biskupa Diecezji Gliwickiej Jana Kopca
Rektora Politechniki Śląskiej prof. dra hab. inż. Andrzeja Karbownika
Dziekana Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej dra hab. inż. arch. Krzysztofa Gasidło
X Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego 2012
Od deski do deski – czyli szlakiem kościółków drewnianych ziemi gliwickiej
15 – 16 września 2012
PROGRAM
Sobota 15 września 2012
WYCIECZKI AUTOKAROWE Z PRZEWODNIKIEM
TRASA 1: Kościoły drewniane w Ostropie, Smolnicy, Żernicy, Wilczy
Grupa I zbiórka 08.30 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 13.20
Grupa II zbiórka 09.30 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 14.20
TRASA 2: Kościoły drewniane w Sierakowicach, Rachowicach, Bojszowie, Rudzińcu, Poniszowicach
Grupa I zbiórka 09.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 15.40
Grupa II zbiórka 12.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 18.40
TRASA 3: Kościoły drewniane w Zacharzowicach, Sierotach, Księżym Lesie, Szałszy
Grupa I zbiórka 13.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 19.15
Grupa II zbiórka 14.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 20.15
Uwaga! Udział w wycieczkach autokarowych wymaga posiadania biletu.
Na wszystkie wycieczki obowiązują wcześniejsze zapisy (limit do 48 miejsc w każdej grupie), które
prowadzone będą od 04 września w Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Kino Amok - Scena
Bajka przy ul. Dolnych Wałów 3 w Gliwicach; czynne od wtorku do soboty w godzinach 10.00-18.00, tel.
(32) 231 38 55, email: [email protected]
Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc w autokarach każdy - w ramach jednej trasy - może kupić
maksymalnie 4 bilety. Koszt biletu wynosi 3 zł.
ZWIEDZANIE KOŚCIOŁA PRZY ULICY KOZIELSKIEJ Z PRZEWODNIKIEM – godz. 12.00
Wstęp wolny, ilość miejsc ograniczona.
ZWIEDZANIE INDYWIDUALNE
Drewniane kościółki zwiedzać można również indywidualnie, w następujących godzinach:
Bojszów – godz. 12.00-14.00
Gliwice ul. Kozielska – godz. 11.00-13.00
Księży Las – godz. 16.30-18.30
Ostropa – godz. 9.00-11.00
Poniszowice – godz. 13.00-15.00
Rachowice – godz. 11.00-13.00
Rudziniec – godz. 13.00-15.00
Sierakowice – godz. 10.30-12.30
Sieroty – godz. 15.30-17.30
Smolnica – godz. 10.00-12.00
Szałsza – godz. 18.00-20.00
Wilcza – godz. 12.00-14.00
Zacharzowice – godz. 14.30-16.30
Żernica – godz. 10.30-13.00
Wstęp wolny.
WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE
WILLA CARO, ul. Dolnych Wałów 8a
11.00-17.00 Pokazy filmu „Najpiękniejsze kościółki drewniane Górnego Śląska”
scenariusz i realizacja Jerzy Kołodziejczyk
Filmowa prezentacja najcenniejszych kościołów drewnianych diecezji gliwickiej, katowickiej i opolskiej. Ten
niezwykły film, zrealizowany w 1995 r., to nie tylko przegląd drewnianych świątyń wraz z podstawowymi
informacjami na ich temat, ale jednocześnie cenny dokument mijającego czasu. Ukazuje stan budowli
sprzed kilkunastu lat. Oko kamery zarejestrowało wtedy zabytki, których nie możemy już dzisiaj oglądać
oraz wystrój kościołów przed zmianami, jakie miały miejsce w ostatnich latach, kiedy to w niektórych
podgliwickich świątyniach odkryto i przywrócono pierwotną postać malowidłom ściennym.
11.00-17.00 Pokazy ciesielskie
Podczas pokazu Hubert Wocław, rzemieślnik ciesielski z Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu, zaprezentuje
sposoby wykonania połączeń narożnych w drewnianych budowlach o konstrukcji zrębowej za pomocą
dawnych, różnorodnych nacięć ciesielskich. Poznamy również technikę wykonania i układania gontów.
11.00-17.00 Pokazy rzeźbiarskie
Dwaj rzeźbiarze, Jerzy Chachuła z Sośnicowic i Leszek Sempka z Gliwic, są autorami drewnianych rzeźb
sakralnych i kościelnych elementów snycerskich, które znaleźć możemy między innymi w kościołach i
kapliczkach w Gliwicach, Zabrzu, Sośnicowicach, Kozłowie, Wielowsi, Dąbrówce, Rudzie Śląskiej,
Piekarach Śląskich. Podczas pokazów w ogrodzie Willi Caro zobaczymy, za pomocą jakich metod i technik
nadają drewnu kształt figury świętej albo elementu dekoracyjnego.
17.00 Wykład „Najstarsze kościoły Górnego Śląska” – dr Grażyna Ruszczyk, Instytut Sztuki PAN w
Warszawie
Tematem prezentacji są średniowieczne kościoły drewniane na Śląsku, pochodzące z XV i 1. poł. XVI w. Na
wstępie przypomniane zostaną najstarsze zabytki drewnianej architektury sakralnej w Europie, szczególnie
XII- i XIII-wieczne świątynie norweskie. Świątynie śląskie przedstawione zostaną na tle późnogotyckich
kościołów drewnianych zachowanych w innych regionach Polski, głównie na terenie Małopolski.
Uwzględnione zostaną też niektóre problemy związane z konserwacją zabytków drewnianych.
Przed wykładem odbędzie się prezentacja najnowszej części zbioru opracowań „Gliwice znane i
nieznane” t. IV. Publikacja do nabycia w Willi Caro od 15 września 2012.
Podczas pokazów w ogrodzie Willi Caro trwał będzie również kiermasz wyrobów rękodzielniczych
oraz wyprzedaż wydawnictw muzealnych.
ZAMEK PIASTOWSKI, ul. Pod Murami 2
11.00-17.00 Pokaz archiwalnych zdjęć kościołów drewnianych ziemi gliwickiej
Prezentacja unikalnych, archiwalnych zdjęć, które pochodzą ze zbiorów Muzeum w Gliwicach. Są to
zarówno fotografie z pierwszej połowy XX w. (zachowane na szklanych kliszach), jak i powojenne, w tym
takich autorów jak Piotr Janik czy Józef Matuszczak.
Na wszystkie wydarzenia towarzyszące wstęp wolny.
Niedziela 16 września 2012
WYCIECZKI AUTOKAROWE Z PRZEWODNIKIEM
TRASA 1: Kościoły drewniane w Ostropie, Smolnicy, Żernicy, Wilczy
Grupa I zbiórka 08.30 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 13.20
Grupa II zbiórka 09.30 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 14.20
TRASA 2: Kościoły drewniane w Sierakowicach, Rachowicach, Bojszowie, Rudzińcu, Poniszowicach
Grupa I zbiórka 09.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 15.40
Grupa II zbiórka 12.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 18.40
TRASA 3: Kościoły drewniane w Szałszy, Księżym Lesie, Sierotach, Zacharzowicach
Grupa I zbiórka 13.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 19.15
Grupa II zbiórka 14.45 (Plac Piłsudskiego 9), powrót około 20.15
Uwaga! Udział w wycieczkach autokarowych wymaga posiadania biletu.
Na wszystkie wycieczki obowiązują wcześniejsze zapisy (limit do 48 miejsc w każdej grupie), które
prowadzone będą od 04 września w Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Kino Amok - Scena
Bajka przy ul. Dolnych Wałów 3 w Gliwicach; czynne od wtorku do soboty w godzinach 10.00-18.00, tel.
(32) 231 38 55, email: [email protected]
Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc w autokarach każdy - w ramach jednej trasy - może kupić
maksymalnie 4 bilety. Koszt biletu wynosi 3 zł.
ZWIEDZANIE KOŚCIOŁA PRZY ULICY KOZIELSKIEJ Z PRZEWODNIKIEM – godz. 16.00
Wstęp wolny, ilość miejsc ograniczona.
ZWIEDZANIE INDYWIDUALNE
Drewniane kościółki zwiedzać można również indywidualnie, w następujących godzinach:
Bojszów – godz. 12.00-14.00
Gliwice ul. Kozielska – godz. 15.00-17.00
Księży Las – godz. 15.30-17.30
Ostropa – godz. 9.00-11.00
Poniszowice – godz. 13.00-15.00
Rachowice – godz. 11.00-13.00
Rudziniec – godz. 13.00-15.00
Sierakowice – godz. 10.30-12.30
Sieroty – godz. 16.30-18.30
Smolnica – godz. 10.00-12.00
Szałsza – godz. 14.00-16.00
Wilcza – godz. 12.00-14.00
Zacharzowice – godz. 17.30-19.30
Żernica – godz. 10.30-15.00
Wstęp wolny.
WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE
WILLA CARO, ul. Dolnych Wałów 8a
11.00-17.00 Pokazy filmu „Najpiękniejsze kościółki drewniane Górnego Śląska”
scenariusz i realizacja Jerzy Kołodziejczyk
Filmowa prezentacja najcenniejszych kościołów drewnianych diecezji gliwickiej, katowickiej i opolskiej. Ten
niezwykły film, zrealizowany w 1995 r., to nie tylko przegląd drewnianych świątyń wraz z podstawowymi
informacjami na ich temat, ale jednocześnie cenny dokument mijającego czasu. Ukazuje stan budowli
sprzed kilkunastu lat. Oko kamery zarejestrowało wtedy zabytki, których nie możemy już dzisiaj oglądać
oraz wystrój kościołów przed zmianami, jakie miały miejsce w ostatnich latach, kiedy to w niektórych
podgliwickich świątyniach odkryto i przywrócono pierwotną postać malowidłom ściennym.
11.00-17.00 Pokazy rzeźbiarskie
Dwaj rzeźbiarze, Jerzy Chachuła z Sośnicowic i Leszek Sempka z Gliwic, są autorami drewnianych rzeźb
sakralnych i kościelnych elementów snycerskich, które znaleźć możemy między innymi w kościołach i
kapliczkach w Gliwicach, Zabrzu, Sośnicowicach, Kozłowie, Wielowsi, Dąbrówce, Rudzie Śląskiej,
Piekarach Śląskich. Podczas pokazów w ogrodzie Willi Caro zobaczymy, za pomocą jakich metod i technik
nadają drewnu kształt figury świętej albo elementu dekoracyjnego.
12.00 Wykład „Barokowe polichromie w kościołach dawnego archiprezbiteriatu gliwickiego” – dr
Jerzy Gorzelik, Uniwersytet Śląski w Katowicach
Tematem wykładu połączonego z prezentacją zdjęć są malowidła ścienne podgliwickich kościołów
drewnianych, w szczególności w Gliwicach-Ostropie i Żernicy. Te rzadkie, niezwykle interesujące
polichromie, odsłonięte w ostatnich latach spod wielu przemalowań, stanowią przykłady tzw. „Biblii
pauperum” (łac. Biblii ubogich), z której osoby nie umiejące czytać mogły poznawać treści Pisma Świętego.
W trakcie wykładu zaprezentowany zostanie ich bogaty przekaz ikonograficzny i niezwykła wartość
artystyczna.
Podczas pokazów w ogrodzie Willi Caro trwał będzie również kiermasz wyrobów rękodzielniczych
oraz wyprzedaż wydawnictw muzealnych.
ZAMEK PIASTOWSKI, ul. Pod Murami 2
11.00-17.00 Pokaz archiwalnych zdjęć kościołów drewnianych ziemi gliwickiej
Prezentacja unikalnych, archiwalnych zdjęć, które pochodzą ze zbiorów Muzeum w Gliwicach. Są to
zarówno fotografie z pierwszej połowy XX w. (zachowane na szklanych kliszach), jak i powojenne, w tym
takich autorów jak Piotr Janik czy Józef Matuszczak.
KOŚCIÓŁ P.W. WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH, pl. Wszystkich Świętych
17.00 Koncert Zespołu Muzyki Dawnej „Perfugium” pt. „Alfa i Omega”
Zespół Perfugium został założony w 1997 r. przez grupę młodzieży śpiewającą w scholi dominikańskiego
duszpasterstwa Przystań w Krakowie, od którego przejęło nazwę: słowo perfugium (z łac.) oznacza
przystań, schronienie, ucieczkę. W trakcie koncertu zaprezentowana zostanie XVI-XVII-wieczna muzyka
dawna i tradycyjna z różnych okresów roku liturgicznego: od adwentu do Zesłania Ducha Świętego.
Na wszystkie wydarzenia towarzyszące wstęp wolny.
Podczas GDDK zwiedzać można również
WYSTAWY CZASOWE
„Piórkiem i pędzlem”
Piękno kościołów drewnianych, ich naturalne otoczenie niezmiennie inspirowało artystów. Na wystawie
zobaczyć można obrazy, rysunki i grafiki górnośląskich kościołów drewnianych, pochodzące ze zbiorów
gliwickiego Muzeum. Ich autorami są m.in. Irena Nowakowska-Acedańska, Lukas Mrzyglod (Mrzygłod),
Georg Rasel, Hans Sattler i Paweł Steller.
Willa Caro, ul. Dolnych Wałów 8a
„Małe sacrum”
Wystawa ukazuje formy, w jakich jednostka przeżywa sacrum. Na ekspozycję składają się drobne elementy
przez wieki związane z obrzędowością, m.in. medaliki z wykopalisk archeologicznych pochodzące z XVIXVIII w., XVIII-XX-wieczne obrazki religijne, pamiątki chrztu, modlitewniki, różańce itp. Zgromadzone
przedmioty, choć nie są na ogół dziełami sztuki, niezmiennie towarzyszą kolejnym pokoleniom w
codziennym przeżywaniu duchowości.
Wieża Zamku Piastowskiego, ul. Pod Murami 2
„Od deski do deski – czyli szlakiem kościółków drewnianych ziemi gliwickiej”
Plenerowa wystawa ukazująca współczesne zdjęcia podgliwickich kościołów drewnianych. Przywołuje ona
nie tylko mistyczną aurę tych niezwykłych budowli, ale jest także hołdem złożonym ich twórcom, w
zdecydowanej większości anonimowym.
Rynek Starego Miasta, wystawa dostępna od 10 września do 10 października
Wystawy czasowe w Willi Caro i Zamku Piastowskim czynne będą od godz. 11.00 do 17.00.
Wstęp wolny.
Szczegółowe informacje dostępne na stronie:
www.muzeum.gliwice.pl
Muzeum w Gliwicach
ul. Dolnych Wałów 8a
44-100 Gliwice