Podstawy rachunkowości. Sprawozdanie finansowe, zasady, etyka

Podstawy rachunkowości. Sprawozdanie finansowe, zasady, etyka
Autor: redakcja naukowa Wioletta Baran
W prezentowanym podręczniku zawarto m.in. treści merytoryczne odpowiadające rachunkowości –
przedmiotowi realizowanemu na pierwszym roku studiów ekonomicznych. Za punkt wyjścia przyjęto
produkt finalny rachunkowości, który stanowi sprawozdanie finansowe. W jednym przykładzie
zawarto podstawowe zasady ujmowania, wyceny i prezentacji elementów kształtujących sytuację
majątkowo-finansową oraz wynik finansowy podmiotu prowadzącego księgi rachunkowe. Ukazując
pojemność informacyjną podstawowych elementów sprawozdania finansowego, zaprezentowano
ponadto wybrane elementy analizy ekonomiczno-finansowej.
W celu zainteresowania studiowaniem przedmiotu opisano zagadnienie dotyczące rachunkowości
tzw. kreatywnej i agresywnej, posiadającej znamiona oszustwa księgowego. Zaprezentowanie
przykładów działań naruszających wybrane zasady rachunkowości miało za zadanie podkreślenie ich
znaczenia w kształtowaniu wiarygodnego obrazu sytuacji finansowej jednostki sporządzającej
sprawozdanie finansowe. W ślad za tym zwrócono uwagę na przestrzeganie zasad etyki, które są
szczególnie istotne w kwestii zapewnienia zaufania i bezpieczeństwa interesów odbiorców informacji
prezentowanych w sprawozdaniach finansowych. Informacje te, przygotowywane przez osoby o
kwalifikacjach odpowiadających zasadom określonym w kodeksach etyki, powinny stanowić
gwarancję wiarygodności i jakości.
Dla tych, którzy lepiej odnajdują się w obszarze zarządzania, proponuje się studiowanie
rachunkowości zarządczej. We wprowadzeniu do rachunkowości zarządczej zaprezentowano
odmienne, niż rachunkowość finansowa, kategorie kosztów oraz narzędzia zapewniające
przygotowanie informacji niezbędnych w podejmowaniu decyzji zarządczych.
W podręczniku przybliżono ponadto możliwości, jakie stwarza posiadanie kwalifikacji związanych z
rachunkowością. Informacje te mają pełnić rolę przewodnika dotyczącego wyboru kolejnych
zagadnień do studiowania. Zdaniem studentów jest to wiedza niezbędna w budowaniu ścieżki
rozwoju w dziedzinie rachunkowości.
Spis treści:
Wprowadzenie
Rozdział 1. Wprowadzenie do rachunkowości jako systemu informacyjnego
1.1. Teoretyczne aspekty rachunkowości
1.1.1. Definicje i przedmiot rachunkowości
1.1.2. Metody poznawcze rachunkowości
1.1.3. Istota, cechy i funkcje rachunkowości finansowej
1.1.4. Sprawozdanie finansowe i jego elementy
1.1.5. Zasady tworzenia i prezentacji oraz cechy jakościowe sprawozdania finansowego
1.1.6. Warunki zachowania wiarygodności sprawozdań finansowych
1.1.7. Odbiorcy sprawozdania finansowego i ich potrzeby informacyjne
1.2. Wpływ zdarzeń gospodarczych na sprawozdanie finansowe
1.2.1. Równanie rachunkowości (równanie bilansowe)
1.2.2. Istota kapitału własnego
1.2.3. Wprowadzenie do przykładu
1.2.4. Wpływ zdarzeń gospodarczych na pozycje bilansu
1.2.5. Wpływ zdarzeń gospodarczych na pozycje rachunku zysków i strat
1.2.6. Wpływ zdarzeń gospodarczych na zestawienie zmian w kapitale własnym
1.2.7. Wpływ zdarzeń gospodarczych na rachunek przepływów pieniężnych
1.2.8. Powiązanie między elementami sprawozdania finansowego oraz ogólna ocena sytuacji
Przedsiębiorstwa X
1.2.9. Informacja dodatkowa
1.3. Wprowadzenie do historii i regulacje międzynarodowe w rachunkowości
1.3.1. Historia i podstawowe modele rachunkowości
1.3.2. Harmonizacja i standaryzacja w rachunkowości
1.3.3. Stosowanie MSSF w Polsce
Rozdział 2. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego
2.1. Bilans
2.1.1. Definicja i klasyfikacja aktywów w bilansie
2.1.2. Definicja i klasyfikacja pasywów w bilansie
2.1.3. Uznawanie aktywów i zobowiązań w przykładzie do rozwiązania
2.1.4. Klasyfikacja aktywów i zobowiązań w przykładzie do rozwiązania
2.1.5. Inwentaryzacja składników aktywów i zobowiązań w przykładzie do rozwiązania
2.1.6. Wycena składników aktywów i zobowiązań w przykładzie do rozwiązania
2.1.7. Sporządzenie uproszczonego bilansu w przykładzie do rozwiązania
2.2. Rachunek zysków i strat
2.2.1. Definicja i klasyfikacja przychodów
2.2.2. Wpływ zasad rachunkowości na uznawanie przychodów
2.2.3. Moment uznania przychodów
2.2.4. Uznawanie przychodów w przykładzie do rozwiązania
2.2.5. Definicja i klasyfikacja kosztów
2.2.6. Wpływ zasad rachunkowości na uznawanie kosztów
2.2.7. Moment uznania kosztów
2.2.8. Uznawanie kosztów w przykładzie do rozwiązania
2.2.9. Wynik finansowy
2.2.10. Sporządzenie uproszczonego rachunku zysków i strat w przykładzie do rozwiązania
2.3. Elementy analizy ekonomiczno-finansowej na podstawie bilansu oraz rachunku zysków i strat
2.3.1. Analiza ekonomiczna i finansowa
2.3.2. Wstępna analiza bilansu i rachunku zysków i strat
Rozdział 3. Operacje gospodarcze i ich wpływ na sytuację majątkowo-finansową i wynik finansowy
3.1. Definicja, cechy i rodzaje operacji gospodarczych
3.2. Operacje bilansowe i ich wpływ na bilans
3.3. Operacje wynikowe i ich wpływ na bilans i rachunek zysków i strat
3.4. Identyfikacja operacji bilansowych i wynikowych w przykładzie do rozwiązania
Rozdział 4. Zasady ewidencji zdarzeń w księgach rachunkowych. Konto jako urządzenie księgowe –
zasady funkcjonowania
4.1. Budowa konta – elementy konta
4.2. Zasady funkcjonowania konta
4.3. Zasady dokonywania zapisów (ewidencji) na kontach
4.4. Funkcjonowanie kont bilansowych i wynikowych
4.4.1. Otwieranie kont bilansowych
4.4.2. Funkcjonowanie kont bilansowych
4.4.3. Funkcjonowanie kont wynikowych
4.5. Podzielność i łączenie kont
4.5.1. Podzielność kont
4.5.2. Łączenie kont
4.6. Poprawianie błędów księgowych
4.7. Zakładowy plan kont
4.8. Elementy ksiąg rachunkowych i zasady ich prowadzenia
4.9. Dowody księgowe
4.10. Polecenia do samodzielnego rozwiązania
4.11. Suplement do zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych
Rozdział 5. Wpływ polityki rachunkowości, w tym wybranych metod wyceny aktywów rzeczowych i
obrotowych na wynik finansowy
5.1. Istota, ogólne zasady i metody amortyzacji środków trwałych
5.2. Amortyzacja równomierna
5.3. Metody amortyzacji nierównomiernej
5.3.1. Metoda degresywna
5.3.2. Metoda naturalna
5.3.3. Wpływ metod amortyzacji środków trwałych na wynik finansowy
5.3.4. Uproszczona metoda amortyzacji
5.3.5. Istota i metody bieżącej wyceny zapasów
Rozdział 6. Rachunkowość kreatywna versus oszustwo księgowe
6.1. Istota rachunkowości kreatywnej
6.2. Przyczyny fałszowania sprawozdań finansowych
6.3. Rachunkowość kreatywna a rachunkowość agresywna
6.3.1. Oszustwo księgowe
6.3.2. Techniki negatywnej inżynierii księgowej
6.4. Konsekwencje oszustw księgowych i próby przeciwdziałania
Rozdział 7. Etyka w rachunkowości
7.1. Istota etyki w rachunkowości
7.2. Międzynarodowe i krajowe regulacje w zakresie etyki w rachunkowości
7.3. Kodeks Etyki Zawodowych Księgowych IFAC
7.4. Kodeks Zawodowej Etyki w Rachunkowości Stowarzyszenia Księgowych w Polsce (SKwP)
Rozdział 8. Kariera w rachunkowości
8.1. Kwalifikacje w dziedzinie rachunkowości
8.2. Kwalifikacje z zakresu rachunkowości finansowej
8.3. Kwalifikacje z zakresu rachunkowości zarządczej
Rozdział 9. Wprowadzenie do rachunkowości zarządczej
9.1. Istota rachunkowości zarządczej
9.2. Definicja i cechy rachunkowości zarządczej
9.3. Rozwój rachunkowości zarządczej
9.4. Narzędzia rachunkowości zarządczej
O autorach