podstawa programowa kształcenia w zawodzie betoniarz

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
PODSTAWA PROGRAMOWA
KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
BETONIARZ - ZBROJARZ
712 [01]
I. ZAŁO ENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE
KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
BETONIARZ-ZBROJARZ
1. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA
1.1. Umiej tno ci zawodowe stanowi ce kwalifikacje w zawodzie
W wyniku realizacji kształcenia w zawodzie ucze powinien umie :
− organizowa , u ytkowa
i likwidowa
stanowisko pracy dla robót
betoniarskich i zbrojarskich, zgodnie z zasadami organizacji pracy,
wymogami technologicznymi, przepisami bezpiecze stwa i higieny pracy,
ochrony rodowiska i zasadami ergonomii,
− rozró nia
i dobiera
materiały budowlane stosowane w robotach
betoniarskich i zbrojarskich, okre la ich cechy techniczne i przydatno
do
stosowania oraz składowa je i transportowa na stanowisko pracy,
− posługiwa si narz dziami, urz dzeniami i sprz tem do robót zbrojarskich
i betoniarskich, nie wymagaj cych dodatkowych uprawnie ,
− czyta
dokumentacj
techniczn , w szczególno ci rysunki konstrukcyjne
elementów budowlanych,
− sporz dza szkice robocze,
− wykorzystywa normy i instrukcje,
− wykonywa i usuwa proste deskowania i formy do robót betoniarskich,
− przygotowywa zbrojenie do konstrukcji elbetowych,
− montowa zbrojenie w deskowaniach i w formach,
− zamawia i rozlicza materiały na stanowisku pracy,
− r cznie i mechanicznie przygotowywa
mieszanki betonowe według
otrzymanych receptur oraz przybli onych metod ustalania składu betonu,
2
− transportowa , układa i zag szcza mieszank betonow oraz piel gnowa
wie y beton w ró nych porach roku,
− wykonywa
podstawowe elementy konstrukcji monolitycznych oraz
prefabrykaty betonowe i
elbetowe zgodnie z normami, warunkami
technicznymi i przepisami jako ciowymi,
− wykonywa roboty zbrojarskie i betoniarskie oraz czynno ci pomocnicze
zgodnie
z
zasadami
bezpiecze stwa
i
higieny
pracy,
przepisami
przeciwpo arowymi, a tak e z zachowaniem dbało ci o stan rodowiska
naturalnego,
− wykonywa
przedmiary, pomiary inwentaryzacyjne oraz obmiary robót
betoniarskich i zbrojarskich ,
− sporz dza umowy o wykonanie prostych robót budowlanych,
− oblicza wynagrodzenie za prac ,
− komunikowa si i współpracowa z zespołem na budowie,
− udziela pierwszej pomocy w nagłych wypadkach,
− wykorzystywa znajomo
procesów zachodz cych w gospodarce rynkowej
przy poszukiwaniu pracy lub prowadzeniu w przyszło ci samodzielnej
działalno ci gospodarczej.
1.2. Wymagania psychofizyczne wła ciwe dla zawodu
− sprawno
fizyczna i koordynacja wzrokowo-ruchowa,
− wystarczaj ca siła mi niowa,
− zdolno
skupienia i podzielno
− umiej tno
przewidywania niebezpiecznych zdarze i zagro e ,
− odpowiedzialno
− umiej tno
uwagi,
i zdyscyplinowanie,
współdziałania w grupie,
− opanowanie,
3
− wyobra nia przestrzenna.
1.3. Przeciwwskazania zdrowotne
− wady wzroku oraz schorzenia oczu upo ledzaj ce ostro
wzroku i ograni-
czaj ce pole widzenia: oczopl s, brak widzenia obuocznego, jednooczno ,
zaburzenia stereoskopii; dopuszczalna jest nadwzroczno
małego stopnia
nie wymagaj ca korekcji,
− upo ledzenia sprawno ci układu ruchu:, stany poamputacyjne ko czyn,
choroby reumatologiczne, dyskopatie, du e skrzywienia kr gosłupa, znaczne
płaskostopie,
− l k wysoko ci,
− zawroty głowy, zaburzenia równowagi, tendencje do omdle ,
− choroby centralnego i obwodowego układu nerwowego: padaczka,
polineuropatie, niedowłady ko czyn,
− cukrzyca,
− choroby psychiczne,
− przewlekłe schorzenia układu kr enia i układu sercowo-naczyniowego:
zaburzenia rytmu serca i zaburzenia przewodzenia, nadci nienie t tnicze,
− przewlekłe schorzenia układu oddechowego: nie yty oskrzeli, dychawica
oskrzelowa, choroby krtani,
− niedosłuchy znacznego stopnia, przewlekłe choroby zapalne uszu,
− przewlekłe choroby układu moczowego i nerek,
− alergie i zapalenia skóry.
O przydatno ci do zawodu betoniarza - zbrojarza i zdolno ci do pracy
w tym zawodzie orzeka lekarz, posiadaj cy uprawnienia w zakresie medycyny
pracy.
4
2. SPECYFICZNE WYMAGANIA ZAWODU
Podstawowym celem kształcenia w zawodzie betoniarza - zbrojarza jest
przygotowanie do wykonywania prac betoniarskich i zbrojarskich na poziomie
robotnika
wykwalifikowanego
oraz
wyposa enie
absolwenta
w wiedz
i umiej tno ci niezb dne do dalszego kształcenia si w formach szkolnych
i pozaszkolnych.
Po uko czeniu nauki w szkole zasadniczej (na podbudowie szkoły
podstawowej)
absolwent
uzyskuje
tytuł
robotnika
wykwalifikowanego
w zawodzie betoniarza - zbrojarza i mo e by zatrudniony na stanowiskach
betoniarza
w
i
zbrojarza
rzemie lniczych
w
małych
warsztatach
i
rednich
firmach
remontowo-budowlanych,
budowlanych,
w
zakładach
prefabrykacji oraz w wytwórniach mieszanki betonowej, a tak e w zakładach
produkcji zbrojenia.
Wyznacznikiem skuteczno ci procesu dydaktycznego s ukształtowane
umiej tno ci zawodowe, okre lone w celach kształcenia.
Przygotowanie zawodowe betoniarza - zbrojarza okre lone podstaw
programow uj to w dwu blokach programowych.
Blok pierwszy (A) - technologia robót betoniarskich i zbrojarskich
obejmuje umiej tno ci z zakresu: materiałoznawstwa, budownictwa ogólnego,
technologii i wykonawstwa robót betoniarskich i zbrojarskich, bezpiecze stwa
i higieny pracy oraz ochrony rodowiska.
Drugi blok (B) - dokumentacja techniczna oraz podstawy działalno ci
gospodarczej zawiera umiej tno ci pozwalaj ce na praktyczne wykorzystanie
dokumentacji technicznej przy wykonywaniu czynno ci zawodowych, czytanie
rysunków budowlanych, wykonywanie szkiców i przeprowadzanie prostych
pomiarów na stanowisku pracy. Ponadto w bloku tym zawarto umiej tno ci
zwi zane z funkcjonowaniem pracownika w warunkach gospodarki rynkowej,
5
a tak e daj ce podstawy do prowadzenia w przyszło ci samodzielnej
działalno ci gospodarczej.
Betoniarz - zbrojarz jest typowym zawodem dla przebiegu procesu
budowlanego, zwi zanym z wykonywaniem elementów konstrukcyjnych
ró nego rodzaju budowli. Ze wzgl du na perspektywiczne plany budownictwa,
jak
równie
konieczno
prowadzenia
prac
remontowo-budowlanych
w istniej cych obiektach, zapotrzebowanie na betoniarzy - zbrojarzy b dzie si
nadal utrzymywa .
Kształcenie betoniarzy - zbrojarzy w szkołach zawodowych powinno
odbywa
si
przy
współpracy
z
przedsi biorstwami
budowlanymi
i remontowymi, zakładami prefabrykacji oraz warsztatami rzemie lniczymi,
stosuj cymi nowoczesne rozwi zania technologiczne i materiałowe.
3. WARUNKI TECHNICZNE
Szkoła kształc ca w zawodzie betoniarz - zbrojarz powinna posiada
pracownie przedmiotowe, wyposa one w takie podstawowe techniczne rodki
kształcenia jak:
• rzutnik pisma i ekran
• diaskop
• telewizor kolorowy
• odtwarzacz video
• komputer z oprzyrz dowaniem
Proces kształcenia zawodowego powinien odbywa si w pracowniach:
− ogólnobudowlanej (wyposa onej w podstawowe techniczne
nauczania oraz
rodki
rodki dydaktyczne takie jak: próbki ró nych
materiałów budowlanych, modele, rysunki, plansze, prze rocza i filmy
dydaktyczne, zestawy norm budowlanych, katalogi i cenniki),
6
− rysunkowej,
w
której
powinny
by
stworzone
warunki
do
indywidualnej pracy ucznia (stoły kre larskie z oprzyrz dowaniem,
przybory kre larskie, modele i rysunki, egzemplarze dokumentacji
budowlanej, normy budowlane i katalogi),
− pomiarowej - wyposa onej w podstawowy sprz t mierniczy oraz
stanowiska pomiarowe
− warsztatowej - do prowadzenia uzupełniaj cych tematów zaj
praktycznych oraz wicze . w praktycznym zdobywaniu umiej tno ci
zawodowych. Ponadto w pracowni powinno znajdowa si podr czne
laboratorium umo liwiaj ce wykonywanie podstawowych bada
materiałów budowlanych.
4. WARUNKI KADROWE
Wymagania w zakresie kwalifikacji nauczycieli powinny by zgodne
z Rozporz dzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 pa dziernika 1991 r.
w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz
okre lenia szkół i wypadków, w których mo na zatrudni
nauczycieli nie
maj cych wy szego wykształcenia (Dz. U. nr 98, poz. 433 oraz z 1994 r. nr 5,
poz. 19 i nr 109, poz. 521).
5. KSZTAŁCENIE W RÓ NYCH TYPACH SZKÓŁ I
FORMACH ORGANIZACYJNYCH
7
Zakres kształcenia zawodowego betoniarzy - zbrojarzy okre laj :
umiej tno ci zawodowe, stanowi ce kwalifikacje w zawodzie oraz tre ci uj te
w blokach programowych.
W szkołach zasadniczych dla młodzie y realizuje si
przedmioty
nauczania zgrupowane w dwa bloki programowe, obejmuj ce równie zaj cia
praktyczne we wszystkich klasach (bez praktyk zawodowych).
W szkołach zasadniczych dla dorosłych (w formach stacjonarnych
i zaocznych) liczba godzin przedmiotów teoretycznych i zaj
(w porównaniu ze szkoł
co
wymaga
od
praktycznych
dla młodzie y) jest nieznacznie zmniejszona,
nauczycieli
dokonania
wnikliwej
analizy
programu
i przeznaczenia jego cz ci do kontrolowanego samokształcenia słuchaczy
6.
POWI ZANIE
KSZTAŁCENIA
ZAWODOWEGO
Z KSZTAŁCENIEM OGÓLNYM
Kształcenie
zawodowego,
Szczególn
a
uwag
ogólne
zatem
stanowi
konieczna
niezb dn
jest
nale y zwróci
podbudow
korelacja
kształcenia
mi dzyprzedmiotowa.
na skorelowanie tre ci kształcenia
matematyki, fizyki i chemii z tre ciami uj tymi w blokach programowych
w niniejszej podstawie programowej.
Ponadto nale y zwróci uwag na kształtowanie u uczniów umiej tno ci
kluczowych takich jak: umiej tno
pracy w zespole, komunikowania si ,
posługiwania si nowoczesn technik , korzystania z ró nych ródeł informacji,
organizowania i oceniania własnej pracy. Tego typu umiej tno ci nale y
rozwija
podczas całego procesu kształcenia, we wszystkich przedmiotach
nauczania. Umiej tno
komunikowania si
wypowiedzi), kształtowana podczas zaj
(jasno , precyzja i zwi zło
z wszystkich (ogólnokształc cych
i zawodowych) przedmiotów nauczania; pozwoli nie tylko na precyzyjne
8
stosowanie poj
i terminologii technicznej, lecz tak e jest niezwykle wa na
przy porozumiewaniu si ze zwierzchnikami, współpracownikami i w yciu
prywatnym.
Szczególnego podkre lenia wymagaj problemy bezpiecze stwa i higieny
pracy oraz ergonomii. Umiej tno ci i tre ci z tego zakresu powinny by
wprowadzone do wszystkich jednostek metodycznych zaj
zaj
teoretycznych oraz
praktycznych.
9
II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE
Nazwa bloku
technologia robót betoniarskich i
Minimalna liczba
godzin
w cyklu kształcenia
w %*)
zbrojarskich
68
dokumentacja techniczna oraz podstawy
działalno ci gospodarczej
12
RAZEM:
*)
80**)
Podział godzin na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia młodzie y
jak i dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).
**)
20% godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów na
dostosowanie kształcenia do potrzeb lokalnego rynku pracy.
10
TECHNOLOGIA ROBÓT BETONIARSKICH
i ZBROJARSKICH
1. CELE KSZTAŁCENIA
Ucze w wyniku kształcenia powinien umie :
− organizowa , u ytkowa
i likwidowa
stanowisko pracy betoniarza
i zbrojarza zgodnie z zasadami organizacji pracy i stosownymi wymogami
technologicznymi, bezpiecze stwa i higieny pracy, ochrony
rodowiska
i zasadami ergonomii,
− dokonywa
doboru i selekcji materiałów budowlanych podstawowych
i pomocniczych oraz narz dzi i sprz tu, niezb dnych do wykonania prac
betoniarskich i zbrojarskich,
− okre la
cechy
techniczne
i
przydatno
materiałów
budowlanych
stosowanych w robotach betoniarskich i zbrojarskich,
− składowa
i transportowa
na stanowisko pracy materiały oraz sprz t
budowlany,
− posługiwa
zgodnie
si
z
powierzonymi narz dziami, maszynami i urz dzeniami
zasadami
ich
eksploatacji,
konserwacji
oraz
zasadami
bezpiecze stwa i higieny pracy,
− wykonywa proste roboty towarzysz ce pracom betoniarskim i zbrojarskim,
− wykonywa i usuwa proste deskowania i formy do robót betoniarskich,
− czy ci , prostowa , ci
i gi
stal zbrojeniow ,
− montowa pr ty zbrojeniowe w szkielety,
− montowa i układa zbrojenie w deskowaniach i formach,
− zamawia i rozlicza materiały na stanowisku pracy,
11
− r cznie i mechanicznie przygotowywa
mieszanki betonowe według
otrzymanych receptur i przybli onych metod ustalania składu betonu,
− stosowa potrzebne domieszki i dodatki do betonu,
− przygotowywa zaprawy budowlane,
− okre la konsystencj betonów i zapraw,
− transportowa , układa i zag szcza mieszank betonow ,
− piel gnowa
wie y beton w ró nych porach roku,
− wykonywa roboty betoniarskie w warunkach zimowych,
− zgodnie z normami, warunkami technicznymi i przepisami dotycz cymi
jako ci wykonywa podstawowe elementy konstrukcji monolitycznych oraz
prefabrykaty betonowe i elbetowe,
− ocenia
jako
i prawidłowo
wykonywanych robót betoniarskich
i zbrojarskich oraz usuwa usterki wynikaj ce z wadliwego wykonania robót,
− wykonywa przedmiary i obmiary robót betoniarskich i zbrojarskich,
− oblicza wynagrodzenie za prac ,
− stosowa przepisy: bezpiecze stwa, higieny i prawa pracy, przeciwpo arowe
i ochrony rodowiska,
− udziela pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.
2. TRE CI KSZTAŁCENIA (DZIAŁY PROGRAMOWE)
• Wprowadzenie do zawodu betoniarza-zbrojarza
• Ogólne wiadomo ci o budowlach i materiałach budowlanych
• Podstawy robót betoniarskich:
− przygotowywanie betonów i zapraw,
− przygotowywanie deskowa i form,
− warunki techniczne wykonania i odbioru robót betoniarskich,
− betonowanie,
12
• Podstawy robót zbrojarskich:
− zasady zbrojenia konstrukcji elbetowych,
− warunki techniczne wykonania i odbioru robót i zbrojarskich,
− przygotowywanie stali zbrojeniowej,
− monta zbrojenia,
− układanie zbrojenia w deskowaniach i formach.
• Technologia wykonywania elementów i konstrukcji elbetowych:
− zbrojenie i betonowanie słupów, belek i płyt,
− zbrojenie i betonowanie fundamentów,
− zbrojenie i betonowanie cian,
− zbrojenie i betonowanie stropów i stropodachów,
− zbrojenie i betonowanie schodów,
− zbrojenie i betonowanie płyt balkonowych, daszków itp.,
− zbrojenie i betonowanie ram,
− zbrojenie i betonowanie konstrukcji in ynierskich.
• Podstawy wykonywania prefabrykatów betonowych i elbetowych,
• Roboty remontowe i naprawcze,
• Odbiór i obmiar robót betoniarskich i zbrojarskich,
• Organizacja betonowni i warsztatu zbrojarskiego oraz zaplecza budowy.
• Zasady bezpiecze stwa, higieny i prawa pracy obowi zuj ce przy
wykonywaniu robót betoniarskich i zbrojarskich
• Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach.
• Ochrona rodowiska przy wykonywaniu robót budowlanych
3. ZALECENIA DOTYCZ CE OCENIANIA
13
Pomiar dydaktyczny obejmuje osi gni cia poznawcze, uzyskane w toku
nauczania. Polega na porównaniu rzeczywistych umiej tno ci uczniów
z wymaganiami przyj tymi w poszczególnych blokach.
Pomiar dydaktyczny nale y realizowa przez :
− testy
sprawdzaj ce
wielostopniowe,
uwzgl dniaj ce
poziomy
wymaga :
• A - zapami tanie wiadomo ci,
• B - zrozumienie wiadomo ci,
− symulacyjne sprawdziany praktyczne, umiej tno ci na poziomach:
• C - stosowanie wiadomo ci w sytuacjach typowych,
• D - stosowanie wiadomo ci w sytuacjach problemowych (dla
uczniów uzdolnionych),
− zadania praktyczne, sprawdzaj ce umiej tno ci na poziomach:
• A - na ladowanie działania,
• B - odtwarzanie działania,
• C - sprawno
w stałych warunkach,
• D - sprawno
w warunkach zmiennych.
Przy ocenianiu nale y stosowa
pełn
obowi zuj c
Konieczne jest, aby ucze zaliczył ka dy z działów programowych.
14
skal
ocen.
DOKUMENTACJA TECHNICZNA ORAZ PODSTAWY
DZIAŁALNO CI GOSPODARCZEJ
1. CELE KSZTAŁCENIA
Ucze w wyniku kształcenia powinien umie :
− czyta
budowlan
dokumentacj
techniczn
podstawow
w zakresie
architektonicznym i konstrukcyjnym,
− posługiwa si dokumentacj przy wykonywaniu prac betoniarskich
i zbrojarskich,
− posługiwa
si
prostym sprz tem pomiarowym i wykorzystywa wyniki
pomiarów na stanowisku pracy,
− wykonywa proste rysunki elementów budowlanych,
− wykonywa odr czne szkice robocze,
− sporz dza przedmiary i obmiary robót betoniarskich i zbrojarskich, przy
wykorzystaniu dokumentacji technicznej oraz pomiarów z natury,
− posługiwa si podstawowymi poj ciami ekonomicznymi,
− korzysta ze ródeł wiedzy ekonomicznej i prawnej,
− uwzgl dnia mechanizmy rynkowe w fazie poszukiwania pracy, a tak e przy
rozpoczynaniu i prowadzeniu własnej działalno ci gospodarczej,
− korzysta z przysługuj cych praw pracowniczych w oparciu o kodeks pracy,
− stosowa zasady prawa budowlanego, bankowego, podatkowego,
− sporz dza dokumenty ró nego typu w tym: dokumenty wymagane przy
podejmowaniu pracy, zakładaniu własnej firmy, dokumenty rozliczeniowe
i podatkowe.
15
2. TRE CI KSZTAŁCENIA (DZIAŁY PROGRAMOWE)
• Elementy rysunku technicznego
• Podstawowe konstrukcje geometryczne
• Rzuty prostok tne i aksonometryczne
• Rysunek budowlano - architektoniczny
• Rysunek konstrukcyjny elementów betonowych i elbetowych
• Rysunki prefabrykatów
• Rysunki form i deskowa
• Rysunek odr czny
• Czytanie dokumentacji technicznej budowlanej
• Sporz dzanie prostych rysunków roboczych
• Elementy miernictwa budowlanego
• Prawo budowlane
• Wiadomo ci wst pne z gospodarki
• Podmiot gospodarczy i jego pracownicy
• Kodeks pracy i prawa pracownicze
• Podejmowanie działalno ci gospodarczej
• Podstawowe zasady prawa bankowego i podatkowego
3. ZALECENIA DOTYCZ CE OCENIANIA
Ka dy dział w bloku programowym powinien by zaliczony i oceniony
oddzielnie z uwzgl dnieniem pełnej obowi zuj cej skali ocen.
Pomiar dydaktyczny nale y realizowa przez:
− testy
sprawdzaj ce
wymaga :
16
wielostopniowe,
uwzgl dniaj ce
poziomy
• A - zapami tanie wiadomo ci,
• B - zrozumienie wiadomo ci,
− sprawdziany praktyczne w zakresie:
a) wykonywania prostych rysunków technicznych i szkiców
odr cznych,
b) wykonywania pomiarów budowlanych typowych dla zawodu,
c) wykonywania
wicze
typu:
sporz dzanie
dokumentów,
wypełnianie druków itp.
Sprawdziany praktyczne powinny dawa
mo liwo
sprawdzenia
umiej tno ci na wszystkich poziomach taksonomii celów nauczania:
• A - zapami tanie wiadomo ci,
• B - zrozumienie wiadomo ci,
• C - stosowanie wiadomo ci w sytuacjach typowych,
• D - stosowanie wiadomo ci w sytuacjach problemowych.
Uwagi ogólne dotycz ce oceniania umiej tno ci zawartych we wszystkich
blokach programowych:
Przy ocenianiu uczniów nale y przyj
nast puj ce zasady:
− ucze musi opanowa wszystkie umiej tno ci,
− wynik sprawdzenia opanowania poszczególnych umiej tno ci ma charakter
alternatywny: ucze umie b d nie umie wykona zadania,
− opanowanie umiej tno ci mo e cechowa si ró n biegło ci , np. w sensie
szybko ci
wykonywania
zadania,
rodzaju
i
liczby
popełnionych
i skorygowanych lub nie skorygowanych bł dów itp.
Wa ne jest, aby:
a) stopie biegło ci miał swe odbicie w ocenie,
b) został jednoznacznie okre lony minimalny stopie biegło ci,
umo liwiaj cy zaliczenie zadania.
17