Dydaktyka przedmiotowa

Mgr Sylwia Oparka
Dydaktyka przedmiotowa
"Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych
i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe"
projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków
Europejskiego Funduszu Społecznego.
Materiały dla ucznia
Czynności reanimacyjne
Obejmują sztuczne oddychanie i masaż pośredni serca. Wykonywać je należy, jeśli
poszkodowany nie oddycha i/lub nie ma tętna. Oddech oceniamy po ruchach klatki piersiowej
albo przykładając lusterko do ust i nosa nieprzytomnego. Zatrzymanie akcji serca można
stwierdzić najlepiej na tętnicach szyjnych (z lewej i prawej strony tchawicy), nie na
nadgarstku albo słuchając odgłosów w klatce piersiowej. Jeśli poszkodowany nie oddycha,
trzeba najpierw sprawdzić, czy w jamie ustnej nie znajdują się jakieś ciała blokujące drogi
oddechowe - często zdarza się, że tak zachowuje się język wpadający do gardła. Wystarczy
więc nieraz oczyścić usta, wyjąć język (najlepiej przez chusteczkę - nie ślizga się), aby
przywrócić oddech. Jeśli mimo to ofiara nie oddycha, układamy ją na płaskim podłożu,
odchylamy głowę do tyłu, zaciskamy jej nos palcami, nabieramy powietrza i wdmuchujemy
w usta poszkodowanego, wydech następuje samoistnie. Sztuczne oddychanie prowadzimy w
tempie 30 razy na minutę.
Żeby wykonać masaż pośredni serca, poszkodowanego położyć trzeba na twardym, równym
podłożu na wznak. Następnie uciska się mocno dolną część mostka, tak aby klatka piersiowa
ugięła się wyraźnie (około 4 cm u dorosłego), co wymaga naprawdę silnego ucisku, najlepiej
wykorzystać cały ciężar swojego ciała. Czynności te wykonujemy około 60 razy na minutę.
Masaż serca połączyć trzeba ze sztucznym oddychaniem. Najlepiej, jeśli czynności
reanimacyjne wykonują dwie osoby - jedna uciska mostek, a druga wykonuje wdechy. Robi
się to w rytmie 5 razy masaż + 1 wdmuchnięcie (istnieją też inne schematy, np. 3+1). W
przypadku tylko jednego ratownika stosowany powinien być rytm 2 wdechy + 15 uciśnięć
mostka. Czynności te prowadzić trzeba do czasu powrotu prawidłowego oddechu i krążenia
krwi, albo do przybycia fachowej pomocy.
Reanimacja a resuscytacja
Terminów reanimacja i resuscytacja używa się często w języku potocznym zamiennie, jako
równoznacznych określeń zabiegów ratunkowych mających na celu przywrócenie funkcji
życiowych. Tymczasem czynnikiem różnicującym te pojęcia jest stan świadomości chorego.
Jeżeli w wyniku czynności ratowniczych oprócz przywrócenia krążenia, oddychania i
czynności układu nerwowego, choremu wraca świadomość, to jest to stan reanimacji.
Jeżeli uzyskamy tylko przywrócenie podstawowych funkcji życiowych bez powrotu
świadomości, to jest to stan resuscytacji. Występuje on wtedy, gdy czynności ratownicze
zostały podjęte po upływie dłuższego okresu czasu od momentu zaniknięcia objawów życia.
Złamania i zwichnięcia
Złamanie polega na uszkodzeniu kości, natomiast zwichnięcie na trwałym uszkodzeniu
stawu pod wpływem silnego urazu. Objawem jest ból, szybko występujący obrzęk,
niemożliwość wykonywania ruchów tą kończyną a nawet całym ciałem. W tych
wypadkach konieczne jest unieruchomienie kończyny, a dokładniej dwu sąsiednich
stawów. Czyli na przykład, jeśli złamana jest noga w podudziu, to kolano i staw skokowy.
Unieruchamiamy przez przywiązanie do dowolnej sztywnej i prostej rzeczy: narty, kijka,
patyka. Nie wolno "poprawiać" kończyny nienaturalnie ustawionej!! Jeśli złamaniu
towarzyszy rana, albo kość przebiła skórę, należy taką ranę opatrzyć. Jeśli leżą obok
fragmenty kości - pozbierać do woreczka (to nie jest makabryczny żart, da się je
przyczepić z powrotem). Jeśli podejrzewamy złamanie kręgosłupa, co objawia się bólem
pleców lub szyi z niemożliwością lub utrudnieniem poruszania, poszkodowanego ułożyć
trzeba na równym, sztywnym podłożu, ale uwaga!! - jeśli poszkodowany leży w
nienaturalnej pozycji, a ma prawidłowy oddech i tętno, lepiej pozostawić, by jeszcze
bardziej nie uszkodzić kręgosłupa i innych okolicznych części ciała przy próbie ułożenia.
Postępowanie przy zatruciu tlenkiem węgla
- wynieść zatrutego z miejsca narażenia z zapewnieniem własnego bezpieczeństwa ( w razie
potrzeby akcję przeprowadzi Państwowa Straż Pożarna dysponująca odpowiednim sprzętem
izolującym drogi oddechowe),
- zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza,
- wezwać pogotowie ratunkowe, konieczna pomoc lekarska,
- jak najszybciej podać tlen,
- jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast
zastosować sztuczne oddychanie metodą usta – usta, aparatem AMBU oraz masaż serca.