Wykład 4. Metafizyka II: Co istnieje? Parę

Łukasz Lamża: Wstęp do filozofii
4. Metafizyka II – Co istnieje, jak istnieje? Parę przykładów

byt

niebyt, pytanie Leibniza

drzewo Porfiriusza

substancja/przypadłość

forma/materia

akt/możność, aktualny/możliwy

istnienie/istota/przypadłość

cztery przyczyny Arystotelesa

teleologia

uniwersalia, spór o uniwersalia

zdarzenie/ewentyzm

proces/metafizyka procesu
Polecana literatura:
 M. Krąpiec: Metafizyka. Zarys teorii bytu. Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1985.
o Uwaga: jest to wprowadzenie w bardzo konkretny system metafizyczny – tzw. metafizykę



tomistyczną (albo: neotomistyczną), wywodzącą się ostatecznie od Arystotelesa i odczytaną
później przez Św. Tomasza z Akwinu – a nie podręcznik metafizyki/praca porównawczohistoryczna. Zawarte tu rozumienia pojęć typu „substancja”, „akt”, „forma”, „istota” itd.
dość blisko odpowiadają temu, o czym pisał Arystoteles, plus Krąpiec umieścił w tekście
wiele uwag historycznych, odwołujących się wprost do Arystotelesa.
Platon: Państwo. Różne wydania.
o Tutaj Platon wykłada m.in. wczesną wersję swojego „idealizmu”. Jeden z najbardziej
klasycznych tekstów w filozofii europejskiej.
W. Stróżewski: Ontologia. Wydawnictwo Znak, Kraków 2004.
o To już jest praca bardziej przekrojowa, podręcznikowa.
A.N. Whitehead: Nauka i świat nowożytny; tłum. M. Kozłowski i M. Pieńkowski. „Znak”, Kraków
1987 albo Nauka i świat współczesny; tłum. S. Magala. „Pax”, Warszawa 1988.
o Wprowadzenie w ideę filozofii/metafizyki procesu Whiteheada, plus trochę uwag na temat
roli metafizyki w kulturze Zachodu. Jedynym pełnym wykładem filozofii procesu
pozostaje jednak nieprzetłumaczona na j. polski książka „Process and reality” Whiteheada.