Nadchodzi era wodoru

Grupa krakowska, z Zakładu Fizyki Cała Stałego na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH
podjęła badania wodorków około
20 lat temu ogniskując swoje zainteresowania na zjawiskach fascynujących przemian strukturalnych
i magnetycznych związków ziem
rzadkich i itru z niklem, kobaltem,
żelazem i manganem będących
wynikiem pochłaniana wodoru.
Materiały te należą do grupy materiałów najłatwiej i najintensywniej
pochłaniających wodór, których
przedstawicielem jest powszechnie obecnie stosowany do magazynowania wodoru związek międzymetaliczny LaNi5. Pracownicy
ZFCS przedstawili na konferencji
11 prac, w tym referat, który miałem zaszczyt wygłosić „Influence
of Hydrogen on Physical Properties of Laves Phase RMn2 Compounds” prezentujący między innymi
takie zjawiska w tych materiałach
jak wzrost temperatury uporządkowania magnetycznego pod wpływem wodoru od około 100 K do
prawie 300 K, który spotkał się
z dużym zainteresowaniem uczestników. Warto tu zwrócić uwagę na
prezentacje posterowe zespołu
prof. Cz. Kapusty prezentujące badania wpływu wodoru na właściwości międzymetalicznych związków ziem rzadkich z żelazem i kobaltem należących do grupy materiałów na magnesy trwałe nowej
generacji.
Najciekawsze z punktu widzenia zastosowań wodorków w technice były referaty dotyczące nowych materiałów do magazynowania wodoru oraz cienkich warstw
metalicznych, tzw. „switchable mirrors” (przełączalne lustra), które w
zależności od zawartości wodoru
są albo przezroczyste, albo odbijają światło.
Największym zainteresowaniem cieszyły się sesje poświęcone materiałom służącym do magazynowania wodoru. Ta forma przechowywania wodoru jest szczególnie obiecująca z punktu widzenia
budowy bezpiecznych zbiorników
na wodór dla pojazdów, w tym dla
samochodów napędzanych wodorem.
Spośród licznych i ciekawych
prac szczególnie interesujące były
referaty:
– Prof. O. Yaghi (USA) „Hydrogen
Storage in Microporous Frameworks” – prezentujący nową,
bardzo atrakcyjną klasę materiałów do magazynowania wodoru, opartych na specjalnych
strukturach związków metalo-
10
Na bankiecie od lewej: prof. G. Wiesinger (Austria), prof. H. Figiel,
prof. K. Yvon (Szwajcaria), prof. P. Vajda (Francja)
-organicznych (Metalo-Organic
Frameworks = MOF),
– Prof. A. Zűttela (Szwajcaria)
„The Complexity of New Hydrides” – przedstawiający ważność badań wodorków w kontekście „energetyki wodorowej”
i omawiający zagadnienia oraz
trudności związane z ich uzyskaniem i wdrożeniem,
– Dr Alicji Zaluskiej (Kanada)
„New Catalytic Complexes for
Metal-Hydride Systems” – omawiający zagadnienia dotyczące
kinetyki wodorowania nowych
wodorków metali lekkich na bazie magnezu, ziem rzadkich
i metali przejściowych, układów
zawierających lit, magnez i azot
oraz alanatów.
– Dr W. Luo (USA) „Towards a Viable Hydrogen Storage System
for Transportation Application”
– omawiający perspektywę zastosowania wodorków metali
jako bezpiecznych zbiorników
na wodór w pojazdach,
– Dr W. Lohstroh (Holandia) „The
Highly Tunable Mg-Ni-H Switchable Mirror System” – prezentujący przełączalne lustro
mogące mieć zastosowanie w
kolektorach słonecznych.
Zainteresowani mogą znaleźć
pełny program konferencji na stronie internetowej
www.ftj.agh.edu.pl/MH2004
Inauguracja konferencji odbyła
się w sali Teatru Słowackiego, a następnie obrady toczyły się w budynku Wydziału Fizyki i Informatyki
Stosowanej AGH. Pomimo pięknej
prof. Janina Molenda
Nadchodzi era wodoru
i ogniw paliwowych
W dniu 19.06.2004 w Krakowie
na Akademii Górniczo-Hutniczej
zostało założone „Polskie Stowarzyszenie Wodoru i Ogniw Paliwowych”. Podstawowym celem
Stowarzyszenia jest propagowanie
i upowszechnianie rozwoju technologii wodoru i ogniw paliwowych
oraz konsolidacja środowisk naukowych i ośrodków badawczo-rozwojowych polskiego przemysłu
wokół zagadnień związanych
z szeroko rozumianą energetyką
wodorową. Istotną częścią aktywności Stowarzyszenia będzie też
prowadzenie działalności edukacyjnej zmierzającej do popularyzacji w społeczeństwie idei nowych,
ekologicznie czystych źródeł energii i nowych metod technicznych
jej przetwarzania i wykorzystywa-
nia. Nowopowstałe Stowarzyszenie będzie ściśle współpracować
z istniejącą w Polsce siecią naukową Zrównoważone Systemy Energetyczne „ENERGY FUTURE”, której koordynatorem jest Centrum
Doskonałości CENERG z Instytutu
Energetyki w Warszawie. Polskie
Stowarzyszenie jest też poniekąd
odpowiednikiem powstających w
Europie i na świecie analogicznych
stowarzyszeń, z którymi również
zamierza blisko współpracować.
Na zebraniu założycielskim Polskiego Stowarzyszenia Wodoru
i Ogniw Paliwowych został uchwalony statut i inne niezbędne dokumenty potrzebne do rejestracji Stowarzyszenia w Krajowym Rejestrze
Sądowym. Siedzibą Stowarzyszenia jest miasto Cieszyn. Obecni na
pogody, było tłoczno zarówno na
salach wykładowych, gdzie odbywały się obrady jak i na salach, do
których przeprowadzano transmisję komputerową i video „on line”.
Bardzo cieszy liczny udział w konferencji młodych naukowców – studentów i doktorantów z całego
świata. Dla nich ogłoszony został
konkurs o Nagrodę Ewalda Wickego – profesora, pioniera badań
wodorków w Niemczech. W czasie
konferencji Nagrodę tę w wysokości 1000 Euro przyznano i wręczono Dr Andreasowi Borgschulte
z Holandii za jego wybitne osiągnięcia w badaniach cienkich
warstw aktywnych optycznie wodorków metali, mających zastosowanie w przełączalnych lustrach.
Uroczysty bankiet dla uczestników
konferencji odbył się w komorze
„Warszawa” zabytkowej Kopalni
Soli w Wieliczce, uświetniony występem Zespołu Pieśni i Tańca
AGH „Krakus”.
Mamy nadzieję, że konferencja
ta oceniana przez uczestników jako bardzo udana, przyczyni się zarówno do rozwoju i intensyfikacji
badań wodorków w kraju jak i w
promocji naszej Uczelni w świecie.
Kolejna konferencja z tego cyklu odbędzie się za dwa lata na
Hawajach, gdzie na uniwersytecie w Honolulu prowadzone są intensywne badania wodorków, co
dowodzi, że można skutecznie połączyć przyjemne z pożytecznym…

zebraniu założycielskim w Krakowie wybrali ze swego grona Komitet Założycielski w osobach:
Prof. dr hab. inż Janina Molenda
(AGH Kraków), Dr inż. Grzegorz
Paściak (IEL Wrocław), mgr inż.
Zdzisław Matysiak (Ekoenergy-Cieszyn Association), którego zadaniem jest zarejestrowanie stowarzyszenia oraz zorganizowanie walnego zebrania Stowarzyszenia.
Ustalono, że walne zebranie odbędzie się w Warszawie po rejestracji
w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Należy podkreślić, wyrażany
powszechnie przez członków-założycieli, zamiar rozwoju Stowarzyszenia poprzez włączanie kolejnych polskich ośrodków naukowych, badawczych i przemysłowych – zapraszamy do udziału w
walnym zebraniu w Warszawie.
Wszystkich zainteresowanych prosimy o kontakt:
[email protected]
[email protected]
[email protected]
BIP 132/133 – sierpień/wrzesień 2004 r.