żyto ozime – wniki doświadczeń

Transkrypt

żyto ozime – wniki doświadczeń
ŻYTO OZIME – WNIKI DOŚWIADCZEŃ
Uwagi ogólne i omówienie wyników.
Żyto w porównaniu do innych gatunków zbóż posiada wiele zalet, między innymi toleruje wadliwe
właściwości fizyczne i kwaśny odczyn gleby. Żyto jest najbardziej odpornym zbożem jeśli chodzi o warunki
klimatyczne, znosi temp. do -300C. Dzięki mocnemu, silnie rozwiniętemu systemowi korzeniowemu i
mniejszemu ulistnieniu niż inne zboża, żyto ma mniejsze wymagania wodne. Oszczędne gospodarowanie
wodą powoduje, że jest niezastąpione w uprawie na glebach lekkich. Udział żyta ozimego w strukturze
zasiewów zbóż z mieszankami zbożowymi w roku 2013 wyniósł 16%. W naszym województwie ma ono
największe znaczenie, powierzchnia zasiewów wynosiła w ostatnich latach 22%. Jest ono uprawiane na
glebach słabszych, których jest u nas najwięcej. Pod względem składu chemicznego ziarno żyta podobne
jest do pszenicy, jest ono wykorzystywane wielokierunkowo. Według szacunków aż połowa corocznych
zbiorów przeznaczana jest na cele paszowe, mimo że dla większości grup zwierząt nie jest to najlepsza
pasza. Ponadto ziarno wykorzystuje się do produkcji mąki i alkoholu. Ważnym składnikiem mąki jest
skrobia. Jej właściwości i stan decydują o przydatności mąki do wypieku chleba. Podstawowym
wskaźnikiem oceny mąki żytniej jest liczba opadania. Pewnych informacji dostarczają też lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego i końcowa temperatura kleikowania. Wyższa wartość końcowej
temperatury kleikowania jest cechą pożądaną. Lepkość kleiku skrobiowego jest wyraźnie zróżnicowana
odmianowo. Według wymagań stawianych przez przemysł młynarski pożądana jest liczba opadania
surowca mieszcząca się w granicach 110-190 sek. Ważną (z punktu widzenia właściwości przemiałowych)
cechą jest także gęstość ziarna. Wszystkie z obecnie badanych odmian spełniają wymagania przemysłu dla
tej cechy ( wartości powyżej 72kg/hl ).
W roku 201 do krajowego rejestru wpisano trzy nowe odmiany żyta ozimego – wszystkie
mieszańcowe. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 40 odmian, z których 39 przeznaczonych jest do
uprawy na ziarno, a jedna (Pastar) na cele zielonkawe. Najliczniejszą grupą odmian są odmiany populacyjne
(19), odmian mieszańcowych jest 18, natomiast grupę odmian syntetycznych tworzą Caroass i Herakles.
Formy zagraniczne stanowią 46% wszystkich zarejestrowanych odmian żyta ozimego, są to głównie
odmiany mieszańcowe.
W minionym sezonie doświadczenia zlokalizowane były w następujących jednostkach:
-
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Seroczynie
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Kawęczynie
DANKO Hodowla Roślin ZHR O/Laski
Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie O/Radom
Warunki pogodowe panujące w okresie zimowym nie spowodowały większych uszkodzeń żyta. W
ostatnim sezonie zaobserwowano wyraźny wzrost plonowania żyta. Najwyższe plony uzyskano w
Kawęczynie, zdecydowanie niższe plony uzyskano w Seroczynie. Wyraźnie lepiej plonowały odmiany
mieszańcowe, w szczególności Palazzo i Brasetto, dardzo dobrze zaplanowały też wszystkie
nowozarejestrowane odmiany. Wśród odmian tradycyjnych wyróżniają się odmiany Stanko, Horyzo,
Dańkowskie Rubin.
Porażenie przez choroby było na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych. Bardzo duże nasilenie
rdzy brunatnej wystąpiło w Seroczynie i w Laskach.
Miniony sezon sprzyjał bujnemu wzrostowi żyta co spowodowało wyleganie roślin, szczególnie w
Seroczynie i w Laskach.
Tabela 1
ŻYTO OZIME . Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Lp
Odmiana
Rok wpisania
do
Krajowego
Rejestru
Odmian w
Polsce
1
2
3
1
DAŃKOWSKIE
DIAMENT *
2005
2
STANKO*
2007
3
ARMAND*
2011
4
HORYZO*
2011
4
5
populacyjne
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.
PL
Choryń 27, PL- 64-000 Kościan
Alicja Ramenda
PL
Ul. Antoniny 3/6, PL-64-100 Leszno
Alicja Ramenda
PL
Ul. Antoniny 3/6, PL-64-100 Leszno
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR
PL
Smolice 146, PL-63-740 Kobylin
2013
PL
2013
PL
5
6
ANTONIŃSKIE
*
DAŃKOWSKIE
RUBIN *
Kod
kraju
pocho
dzenia
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej- pełnomocnika w Polsce
Poznańska Hodowla Roślin sp. zo.o.
ul. Kasztanowa 5, PL-63-004 Tulce
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.
Choryń 27, PL- 64-000 Kościan
mieszańcowe
KWS Lochow Polska sp. z o.o.
Kondratowice,
D
ul. Słowiańska 5, PL-57-150 Prusy
KWS Lochow Polska sp. z o.o.
Kondratowice,
D
ul. Słowiańska 5, PL-57-150 Prusy
KWS LochowPolska sp. z o.o.
Kondratowice,
D
ul. Słowiańska 5, PL-57-150 Prusy
Saaten-Union Polska sp.zo.o.
Ul. Straszewska 70, PL-62-100 Wągrowiec
D
7
MINELLO F1
2008
8
BRASETTO F1
2009
9
PALAZZO F1
2009
10
SU SKALTIO
2010
11
SU ALLAWI
2012
D
12
SU STAKKATO
2012
D
13
SU SATELLIT
2013
D
14
SU SPEKTRUM
2013
D
15
TUR
2013
PL
16
HELLVUS
CCA
D
Saaten-Union Polska sp.zo.o.
Ul. Straszewska 70, PL-62-100 Wągrowiec
Saaten-Union Polska sp.zo.o.
Ul. Straszewska 70, PL-62-100 Wągrowiec
Saaten-Union Polska sp.zo.o.
Ul. Straszewska 70, PL-62-100 Wągrowiec
Saaten-Union Polska sp.zo.o.
Ul. Straszewska 70, PL-62-100 Wągrowiec
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64022 Kościan
Dieckmann
„* ” – odmiana chroniona krajowym wyłącznym prawem hodowcy.
Tabela 2.
ŻYTO OZIME. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Seroczyn
Powiat
Siedlce
Kompleks rolniczej przydatności gleby
4
Klasa bonitacyjna gleby
IIIb
PH gleby w KCI
5,8
Przedplon
Gorczyca biała
Data siewu
24.09
2
Obsada nasion
(szt/m )
250-300
Data zbioru
01.08
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1
(kg/ha)
80
N na poziomie a2
(kg/ha)
120
P2O5
(kg/ha)
30
K2O
(kg/ha)
80
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikowymi na poziomie a2
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Insektycyd
(l/ha)
(nazwa)
(nazwa , dawka)
( nazwa , dawka)
Kawęczyn
Sochaczew
4
IIIa
6,05
Rzepak ozimy
25.09
250-300
29.07
Laski
Grójec
4
IV
6,0
Groch
24.09
250-300
07.08
80
120
45
90
100
140
50
75
Insol 3 –1,0 l
Insol 3 –1,0 l
Insol 3 –1,0 l
Insol 3 –1,0 l
Insol 3 –1,0 l
Insol 3 –1,0 l
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna T
Legato Plus 600 SC – 1,3 l
Vitavax 2000 FS
Legato Plus 600 SC – 1,5 l
Legato Plus 600 SC – 1,5 l
-
-
-
Duett Star 334 SL-1,0 l
Aviator Xpro 225 EC-1,0 l
Maxim 025 FS
( Tylko na poziomie a2)
Fungicyd - pierwszy zabieg
(nazwa, dawka)
Fungicyd - drugi zabieg
Regulator wzrostu
„ –„ nie zastosowano
(nazwa, dawka)
(nazwa, dawka)
Bumper Super 490 EC- 1,0 l
Falcon460EC 0,6 l
Cerone 480 SL – 1,0 l
Amistar 250 SC-0,6l
Artea 330EC -0,4l
Cerone 480 SL – 1,0 l
Fandango 200 EC -1l
Proteg 250 EC-0,35 l
Tabela 3
ŻYTO OZIME . Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Kawęczyn
Seroczyn
Cecha
a1
a2
a1
Laski
a2
a1
a2
1
Stan roślin przed zimą
(skala 90)
8,9
8,6
8,7
2
Stan roślin po zimie
(skala 90)
8,7
8,7
8,3
3
Martwe rośliny
(%)
0,3
0,0
0,0
4
Termin kłoszenia
(dzień, m-c)
06.05
08.05
08.05
10.05
05.05
07.05
5
Termin dojrzałości wosk
(dzień, m-c)
12.07
14.07
16.07
18.07
07.07
11.07
6
Wysokość roślin
Wyleganie roślin
w fazie dojrzałości mlecznej
Wyleganie przed zbiorem
Porażenie przez choroby
(cm)
145,7
142,1
168,9
163,2
156,0
156,5
(skala 90)
(skala 90)
(skala 90)
6,9
6,6
7,6
7,8
5,5
6,4
4,3
4,0
5,6
5,8
3,9
5,1
7
8
9
Pleśń śniegowa
10
Rdza brunatna
5,6
8,0
6,5
8,9
5,4
4,1
11
Rdza źdźbłowa
7,8
8,8
7,6
8,9
9,0
9,0
12
Rynchosporioza
7,2
8,6
7,0
7,5
9,0
9,0
13
Mączniak prawdziwy
7,0
8,7
8,8
9,0
6,0
9,0
14
Sporysz
(szt/ kg)
0,6
0,4
0,0
0,0
4,2
7,2
15
Masa 1000 ziarn
(g)
33,8
36,0
32,1
36,2
32,6
35,0
16
Wilgotność ziarna
(%)
11,6
11,6
12,2
12,0
10,1
11,2
17
Plon ziarna
(dt/ ha)
65,7
79,3
91,7
113,1
82,3
107,0
8,9
9,0
9,0
Tabela 4
ŻYTO OZIME. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2014
Seroczyn
Kawęczyn
Laski
Wzorzec dt/ha
Laski
Odmiana
Kawęczyn
Lp.
Poziom a2
Seroczyn
Poziom a1
65,7
91,7
82,3
79,3
113,1
107,0
populacyjne
1
Dańkowskie Diament
83
91
88
97
87
84
2
Stanko
96
90
79
94
83
88
3
Armand
85
91
-
91
92
-
4
Horyzo
99
91
-
100
84
-
5
Antonińskie
84
85
100
85
83
84
6
Dańkowskie Rubin
82
94
96
90
88
84
mieszańcowe
7
Minello
82
99
104
80
95
103
8
Brasetto
109
90
107
107
105
104
9
Pallazo
102
94
117
101
110
114
10
SU Skaltio
97
110
93
105
112
106
11
SU Allawi
107
108
97
104
109
100
12
SU Stakatto
108
113
102
105
115
108
13
Su Satellit
119
113
106
105
116
106
14
SU Spektrum
122
114
110
114
113
110
15
Tur
112
110
110
111
98
112
99
87
92
103
86
96
16
Hellvus
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
Tabela 5
ŻYTO OZIME. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec dt/ha
Poziom a2
2014
2013
2012
20132014
20122014
2014
2013
2012
20132014
20122014
79,9
65,3
74,2
72,6
73,1
99,8
86,7
90,7
93,3
92,4
1
Dańkowskie Diament
88
84
88
86
87
89
90
88
89
89
2
Stanko
88
92
91
90
90
88
96
87
92
90
3
Armand
87
92
95
89
91
89
93
94
91
92
4
Horyzo
94
92
92
93
93
87
93
92
90
91
5
Antonińskie
90
-
-
-
-
84
-
-
-
-
6
Dańkowskie Rubin
91
-
-
-
96
98
97
94
95
110
-
Minello
103
87
7
113
94
99
8
Brasetto
101
109
104
104
104
105
108
114
107
109
9
Pallazo
104
118
114
110
112
109
111
112
110
111
10
SU Skaltio
101
-
111
-
-
108
-
107
-
-
11
SU Allawi
104
115
-
109
-
104
109
-
107
-
12
SU Stakatto
108
106
-
107
-
110
114
-
112
-
13
SU Satellit
112
-
-
-
-
110
-
-
-
14
SU Spektrum
115
-
-
-
-
112
-
-
-
-
15
Tur
110
-
-
-
-
106
-
-
-
92
109
-
100
-
94
104
-
99
-
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
16
Hellvus
Liczba doświadczeń
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
Tabela 6
ŻYTO OZIME. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie
agrotechniki
– a1 (odchylenia od wzorca). Rok zbioru 2014,2012-2014
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec
Rdza brunatna
Rynchosporioza
Sporysz
(szt/kg)
20122014
2014
2014
20122014
2014
20122014
5,8
5,5
7,1
7,0
2,4
2,2
1
Dańkowskie
Diament
3
0,0
-0,1
-0,1
0,0
-1,4
-0,6
2
Stanko
3
0,5
0,1
-0,4
0,0
0,1
-0,3
3
Armand
3
0,7
0,1
-0,1
0,0
-2,4
-0,8
4
Horyzo
3
0,7
0,6
-0,1
0,0
-2,4
-0,7
5
Antonińskie
1
0,9
-
-0,1
-
1,6
-
6
Dańkowskie
Rubin
1
0,4
-
-0,4
-
-1,9
7
Minello
3
0,45
0,6
0,6
0,1
-1,4
-1,4
8
Brasetto
3
-0,1
-0,2
-0,1
-0,1
-0,9
-0,7
9
Pallazo
3
-0,6
-0,4
-0,1
-0,2
0,6
-0,1
10 SU Skaltio
2
-0,5
-
0,6
-
0,9
-
11 SU Allawi
2
-0,6
-
0,6
-
1,1
-
12 SU Stakatto
2
-0,6
-
0,1
-
1,6
-
13 SU Satellit
1
-0,1
-
-0,1
-
-1,1
-
1
-0,1
-
0,4
-
-0,4
15 Tur
1
-0,3
-
-0,6
-
0,1
-
16 Hellvus
2
0,2
-
-0,1
-
1,6
-
3
9
2
6
2
8
14
SU
Spektrum
Liczba doświadczeń
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń , w których dana choroba wystąpiła.
Skala 90: wyższa wartość oznacza cechę najlepszą
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
-
-
Tabela 7.
ŻYTO OZIME. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian.(odchylenia od wzorca).
Rok zbioru: 2014,2012-2014
Wyleganie (skala 90)
Wysokość Masa 1000
w fazie
roślin
ziarn
Liczba
przed
dojrzałości
(cm)
(g)
Lp.
Odmiana
lat
zbiorem
mlecznej
badań
2012201220122014 2013,2014 2014
2014
2014
2014
2014
2014
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec
Dańkowskie
1
Diament
2 Stanko
3 Armand
4 Horyzo
5 Antonińskie
Dańkowskie
6
Rubin
7 Minello
8 Brasetto
9 Pallazo
10 SU Skaltio
11 SU Allawi
12 SU Stakatto
13 SU Satellit
14 SU Spektrum
15 Tur
16 Hellvus
Wzorzec
Dańkowskie
1
Diament
2 Stanko
3 Armand
4 Horyzo
5 Antonińskie
Dańkowskie
6
Rubin
7 Minello
8 Brasetto
9 Pallazo
10 SU Skaltio
11 SU Allawi
6,6
6,6
4,6
5,6
3
-0,8
-0,3
-0,4
-0,1
5,3
4,1
0,2
-0,3
3
3
3
1
0,0
1,1
0,9
-0,1
0,3
0,5
0,5
-
-0,1
0,9
0,7
0,1
0,5
0,5
0,6
-
6,4
-7,9
-5,6
10,6
5,1
-1,5
2,7
-
-0,9
-0,6
1,6
1,0
-0,9
-1,0
0,7
-
1
-0,3
0,1
3,4
-0,3
0,0
0,1 -0,2 -3,7 -4,6
0,5
0,2 -0,1 -2,8
0,7
0,6
0,4
0,3
0,6
0,2
0,4
1,8
-0,8
-0,8
0,8
-0,4
-0,1
-0,6
-3,6
-0,3
-0,5
-0,4
-6,9
0,4
0,6
-4,9
0,2
-0,1
-10,4
0,0
-0,3
2,9
0,9
0,7
0,4
7,8
Poziom agrotechniki a2
6,9
7,7
5,0
6,8 153,9 136,9
-0,3
-2,5
0,4
0,4
1,3
0,6
-0,6
1,9
-1,7
-2,0
1,6
-2,2
0,0
0,7
-
35,7
35,6
3
-0,4
-0,2
-0,1
0,1
4,1
1,7
1,1
0,3
3
3
3
1
0,7
0,8
0,8
-0,9
0,5
0,5
0,6
-
0,9
0,3
0,3
-0,5
0,8
0,5
0,3
-
7,8
-9,9
-7,4
11,8
3,3
-2,7
1,1
-
-2,3
0,0
1,3
0,5
-1,2
-0,7
0,6
-
3
3
3
2
2
2
1
1
1
2
1
3
3
3
2
2
-0,1
-0,1
0,1
0,7
-0,8
-1,3
-0,4
-0,2
0,4
-0,7
-0,1
0,4
-0,1
0,9
-0,5
-1,0
0,0
-0,3
0,5
-
156,9 145,0 32,8
2,9
-3,6
0,3
4,1
-1,4
-2,1
-2,6
-1,5
2,2
-
-0,1
-2,5
0,3
0,0
2,5
1,6
32,6
-
-2,7
0,1
0,5
-
12 SU Stakatto
13 SU Satellit
14 SU Spektrum
15 Tur
16 Hellvus
Liczba doświadczeń
2
1
1
1
2
-0,3
-0,1
-0,1
0,6
1,2
3
-0,3
0,8
6
-0,6
-0,8
-0,5
-0,5
1,9
3
8
-9,4
-4,6
-9,6
1,8
6,8
3
9
0,0
-0,2
-1,4
-1,5
1,7
3
9
ŻYTO OZIME
CHARAKTERYSTYKA ODMIAN BADANYCH W ROKU 2014
(zarejestrowanych w 2013 sporządzona na podstawie listy opisowej odmian)
1. ANTONIŃSKIE – odmiana populacyjna przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na
poziomie najlepiej plonujących odmian populacyjnych.
Odporność na pleśń śniegową , rdzę brunatną iźdźnłową – dość duża, na mączniaka
prawdziwego i septoriozę liści – średnia, na rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość
mała. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
średni. Masa 1000 ziarn średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania średnia, zawartość białka
dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość mała, końcowa temperatura
kleikowania niska.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
2. DAŃKOWSKIE RUBIN - odmiana populacyjna przeznaczona do uprawy na ziarno.
Plenność na poziomie najlepiej plonujących odmian populacyjnych.
Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową – dość duża, na pleśń
śniegową , rynchosporiozę i septoriozę liści – średnia, na choroby podstawy źdźbła – dość mała.
Rośliny średniej wysokośći, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i
dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość mała, zawartość białka
dość mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania
niska do bardzo niskiej.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
3. SU SATELLIT - Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na
ziarno.
Plenność bardzo dobra.
Odporność na pleśń śniegową – dość duża, na septoriozę liści, ryunchosporiozę i choroby
podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową – dość
mała. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość i
dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania dość duża, zawartość białka mała do
bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura
kleikowania dość wysoka.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
4. SU SPEKTRUM – Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na
ziarno.
Plenność bardzo dobra.
Odporność na pleśń śniegową i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka prawdziwego,
rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i źdźbłową – średnia. Rośliny niskie,
o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie, zawartość białka mała.
Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia,, końcowa temperatura kleikowania dość
niska.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
5. TUR - Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno.
Plenność bardzo dobra.
Odporność na pleśń śniegową i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka prawdziwego,
rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i źdźbłową – średnia. Rośliny średniej
wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie
ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania średnie, zawartość białka mała. Lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego dość mała, końcowa temperatura kleikowania niska.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

Podobne dokumenty