BPI 2013 okladka.indd - Małopolskie Obserwatorium Badania rynku

Transkrypt

2013
Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji
to projekt badawczy Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Krakowie.
Obserwatorium prowadzi badania cykliczne, jednorazowe oraz analizy desk research małopolskiego rynku
pracy.
Badanie potrzeb informacyjnych
2012/2013
Opracowuje również nowe rozwiązania w zakresie
udostępniania i rozpowszechniania informacji o rynku
pracy. Zarządza Internetową Biblioteką Małopolskich
Obserwatoriów.
wraz z programem badawczym na 2013 rok
Więcej informacji w serwisie
www.obserwatorium.malopolska.pl.
Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie jest instytucją realizującą zadania
Samorządu Województwa Małopolskiego w zakresie kreowania polityki
rynku pracy. Inicjuje i wspiera skuteczne rozwiązania, które przyczyniają
się do realizacji misji WUP w Krakowie „Kompetentny, wykwalifikowany
i pracujący mieszkaniec Małopolski”.
Wydawca: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
plac Na Stawach 1, 30-107 Kraków
tel. 12 42 87 870, faks 12 42 29 785
e-mail: [email protected]
www.wup-krakow.pl
ISBN: 978-83-63961-24-4
Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Badanie potrzeb
informacyjnych
2012/2013
Opracowanie powstało w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Krakowie w ramach projektu Małopolskie Obserwatorium
Rynku Pracy i Edukacji.
Redakcja:
Olga Piotrowicz
Małgorzata Szczygieł
Agata Chrześcijanek
Ewa Guzik
Copyright by Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonywane z podaniem źródła.
ISBN: 978-83-63961-24-4
Wydawca:
Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
pl. Na Stawach 1
30-107 Kraków
tel.: 12 428 78 70
faks: 12 422 97 85
[email protected]
www.wup-krakow.pl
Layout środka publikacji:
Robert Krzeszowiak, www.robuska.com
Skład i opracowanie graficzne:
LOOZ DESIGN Tomasz Merwart, www.looz-design.pl
Kraków 2013
Spis treści
Wykaz skrótów
I. Wstęp
II. Plan badawczy na 2013 rok
III. Badania i analizy cykliczne
2.1 „Badanie losów absolwentów szkół zawodowych” etap pierwszy:
„Badanie uczniów ostatnich klas szkół zawodowych 2013/2014”
2.1.1 Informacje na temat badania
2.1.2 Uzasadnienie realizacji
2.1.3 Planowane działania związane z badaniem
2.2 „Badanie losów absolwentów szkół zawodowych” etap drugi:
„Badanie losów absolwentów szkół zawodowych rocznik 2011/2012”
2.2.3 Dodatkowe działania upowszechniające wyniki badania
na przykładzie poprzedniej edycji
2.3 „Badanie zapotrzebowania na pracowników wśród małopolskich
pracodawców 2013”
2.3.3 Działania upowszechniające wyniki badania
2.4 „Barometr zawodów 2014”
5
6
9
12
12
12
13
13
14
14
15
16
17
17
17
18
18
19
19
19
20
2.5 „Małopolski rynek pracy”
IV. Badania i analizy jednorazowe
3.1 Badanie ewaluacyjne „Ewaluacja programów rozwojowych dla szkół
prowadzących kształcenie ogólne w ramach Poddziałania 9.1.2 POKL”
3.2 „Badanie efektywności dotacji (finansowanych z EFS) na założenie
działalności gospodarczej”
3.2.1. Informacje na temat badania
3.3 „Prognoza dla małopolskiego rynku pracy na 2013 rok”
3.4 „Mobilność absolwentów szkół zawodowych”
V. Badania realizowane wspólnie z innymi jednostkami
4.1 „Ocena tendencji i kierunków zmian na rynku usług szkolnictwa
wyższego w Małopolsce z uwzględnieniem czynników demograficznych
i koniunkturalnych”
4.2 „Bilans kompetencji dla miasta Krakowa”
4.3 „Badanie losów absolwentów szkół wyższych”
4.4 „Profile zawodowe”
4.5 „Monitoring ofert pracy”
VI. Sposób wypracowania rekomendacji z badań
VII. Profil poszukiwanej informacji
21
22
22
22
23
24
24
24
25
25
25
26
26
26
26
27
27
27
28
28
28
29
29
29
30
30
30
31
32
32
32
32
33
33
33
34
39
Wykaz skrótów
ABK – akademickie biura karier
BCC – Business Centre Club
BKL – Bilans Kapitału Ludzkiego
CEiP – Centrum Edukacji i Pracy (w Krakowie i Tarnowie)
CIiPKZ – centra informacji i planowania kariery zawodowej
CKP – centrum kształcenia praktycznego
CKU – centrum kształcenia ustawicznego
EFS – Europejski Fundusz Społeczny
Express do zatrudnienia – Express do zatrudnienia - innowacyjny model aktywizacji osób bezrobotnych
Holownik – nowa usługa aktywizacji zawodowej
IBE – Instytut Badań Edukacyjnych
INWESTOR – Partnerstwo na rzecz świadczenia usług dla inwestorów pozyskujących kadry oraz usług outplacementowych
KO – Kuratorium Oświaty w Krakowie
KONSERWATOR – Program aktywizacji zawodowej osób pozostających bez zatrudnienia
KOWEZiU – Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
MCDN – Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli
MPI – Małopolskie partnerstwo instytucji w obszarze rynku pracy, edukacji i szkoleń
OHP – Ochotnicze Hufce Pracy
OKE – Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie
OZ – Zespół Organizacji i Zarządzania
PARP – Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
PIN – Stanowisko ds. Promocji i Informacji
POKL – Program Operacyjny Kapitał Ludzki
PSKIiRP – program strategiczny „Kapitał intelektualny i rynek pracy”
PUP – powiatowe urzędy pracy (w tym Grodzki Urząd Pracy w Krakowie i Sądecki Urząd Pracy)
ROEFS – Regionalny Ośrodek Europejskiego Funduszu Społecznego
SdRPP 2020 – „Strategia dla rozwoju Polski południowej w obszarze województw małopolskiego i śląskiego do roku 2020”
SR – Zespół Strategii Rynku Pracy
SRWM – „Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011–2020”
UMK – Urząd Miasta Krakowa
UMWM – Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
WRZ – Wojewódzka Rada Zatrudnienia
WUP – Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
ZL– Zespół Zarządzania Zasobami Ludzkimi
ZWM – Zarząd Województwa Małopolskiego
ZZ NS – Zespół Zamiejscowy WUP w Nowym Sączu
I. Wstęp
Każde z dotychczas realizowanych przez Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji badań potrzeb informacyjnych miało inny charakter. Wynikało to z kolejnych faz rozwoju projektu:
2006 rok: pierwsze badanie potrzeb można nazwać analizą ex ante1, projekt rozpoczynał działalność, rozpoznano kierunki i sposoby działania;
2008 rok: druga edycja badania służyła skonkretyzowaniu obszarów i tematów badawczych oraz wskazaniu występujących luk informacyjnych;
2010 rok: kolejne badanie skupiało się na podsumowaniu i ocenie dotychczasowej działalności projektu przez
instytucje z jego otoczenia i adresatów badań;
2012 rok: w obecnej fazie ważną kwestią jest ocena wykorzystania wyników i rekomendacji formułowanych w dotychczas realizowanych badaniach; priorytetem stało się także rozpoznanie działań i wskazanie badań, które
stanowić będą wsparcie realizacji celów określonych w dokumentach strategicznych.
Jak wspomniano wyżej, pierwsze badanie przeprowadzone zostało w 2006 i miało charakter analizy ex ante. Miało
na celu głównie rozpoznanie kierunków działań w projekcie. Istotną kwestią na tym etapie było również pozyskanie
wiedzy na temat wykorzystania różnych źródeł i rodzajów informacji w realizacji powierzonych Obserwatorium zadań oraz dokonanie oceny tychże źródeł w poszczególnych obszarach tematycznych rynku pracy i edukacji. Efektem
badania było określenie potrzeb informacyjnych małopolskich instytucji zajmujących się kwestiami zatrudnienia,
kształceniem oraz przeprowadzenie oceny funkcjonowania mechanizmów przepływu informacji między nimi. Ważnym rezultatem było również pozyskanie od instytucji partnerskich wiedzy na temat przyszłych kierunków rozwoju
i zadań Obserwatorium oraz zasad jego działania. Kluczowe było też opracowanie listy problemów badawczych,
które powinny stać się przedmiotem głębszego rozpoznania w projekcie.
Głównym celem kolejnego badania, przeprowadzonego w 2008 r., było uzyskanie wiedzy na temat luk informacyjnych
i zapotrzebowania na dane w instytucjach działających w obszarze rynku pracy i edukacji, a także wśród zespołów
i projektów WUP w Krakowie. Podjęto próbę priorytetyzacji zgłaszanych potrzeb. Istotną kwestią było uwzględnienie
w badaniu deklarowanych sposobów praktycznego wykorzystania informacji, na które zgłoszono zapotrzebowanie.
Badanie przeprowadzone w 2010 r. skupiło się na ocenie dotychczasowej działalności projektu, rozpoznawalności
realizowanych badań oraz ocenie skuteczności promowania ich wyników. Składało się z części ilościowej, przeprowadzonej przy wykorzystaniu ankiety internetowej, oraz jakościowej − wywiadów z decydentami i ekspertami związanymi z małopolskim rynkiem pracy. Poruszane kwestie dotyczyły tego, czym zajmuje się Obserwatorium w opinii
badanych, sposobu wykorzystywania informacji przygotowywanych przez projekt, oceny produktów Obserwatorium, tj.: raportów i analiz, Internetowej Biblioteki Małopolskich Obserwatoriów, modułu „Wizualizacja danych”. Rozpoznano również preferowane formy kontaktu z projektem. Ponadto badanie służyło wskazaniu informacji, z których najczęściej korzystają decydenci.
1 Z góry, przed wydarzeniem się czegoś.
6
www.wup-krakow.pl
Wstęp
Efektem każdej edycji analizy potrzeb informacyjnych był program badawczy na kolejne dwa lata. Oprócz badań wpisanych do programu istniała możliwość realizacji dodatkowych, pod warunkiem odpowiedniego uzasadnienia przez
zgłaszającego potrzeby ich przeprowadzenia. W 2012 roku przyjęto, że osoba taka spotyka się z pracownikami Obserwatorium, ustalane są potrzeby i oczekiwania wobec badania, formułowane główne cele i opracowywany sposób realizacji.
Podsumowanie ustaleń stanowi odpowiednio przygotowany formularz, dostępny w załączniku do niniejszego raportu.
W ostatnich dwóch latach przeprowadzono cztery badania i dwie analizy, których nie zaplanowano w „Programie
badawczym na lata 2011–2012”. Zdecydowano się na nie przede wszystkim ze względu na możliwość praktycznego
wykorzystania wyników. Poniżej zamieszczona została ich lista.
Badania:
„Doradztwo edukacyjno-zawodowe w Małopolsce”
„Ocena tendencji i kierunków zmian na rynku usług szkolnictwa wyższego w Małopolsce z uwzględnieniem czynników demograficznych i koniunkturalnych”
„Problemy rynku pracy, edukacji i przedsiębiorczości w opinii przedstawicieli społeczności lokalnych Małopolski”
„Badanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej”.
Analizy:
„Wyzwania dla Małopolski w związku z otwarciem niemieckiego i austriackiego rynku pracy 1 maja 2011 r.”
„Młodzież na małopolskim rynku pracy”.
Do Obserwatorium kierowane są również zapytania dotyczące różnych tematyk związanych z rynkiem pracy i edukacją. Większość z nich to prośby osób i instytucji zewnętrznych oraz zespołów WUP o przesłanie danych, wyrażenie
opinii lub skonsultowanie dokumentów. Działalność w tym zakresie została zanalizowana i przedstawiona w ostatnim rozdziale niniejszego raportu, zatytułowanym „Profil udzielanej informacji”.
Określenie, na jakiego rodzaju informacje było zapotrzebowanie począwszy od 2010 r., było jednym z zamierzeń
obecnej edycji badania potrzeb informacyjnych. Inne cele to przede wszystkim:
prezentacja planu badawczego Obserwatorium
wskazanie badań, których realizacja wynika z zapisów w dokumentach strategicznych
pokazanie praktycznego wykorzystania wyników badań (w tym cyklicznych)
opis dobrych praktyk w realizowanych badaniach
przedstawienie sposobu wypracowania wniosków i rekomendacji.
Plan badawczy Obserwatorium na 2013 r. jest punktem wyjścia do bardziej szczegółowej analizy poszczególnych
badań. Powstał w związku z potrzebą zatwierdzenia badań do realizacji przez Małopolskie Obserwatoria Rozwoju
Regionalnego. Podstawą wyboru badań były dokumenty strategiczne, wyznaczające kierunki działań ważnych dla
Małopolski w perspektywie najbliższych kilku lat. Takimi dokumentami są:
„Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011–2020”2
program strategiczny „Kapitał intelektualny i rynek pracy”3
„Strategia dla rozwoju Polski południowej w obszarze województw małopolskiego i śląskiego do roku 2020”4.
Wybór badań określiła przede wszystkim „Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011–2020”, ponieważ z niej wynikają kierunki działań dotyczące rynku pracy i edukacji. Kierunki te znalazły się w obszarze pierwszym SRWM, zatytułowanym „Gospodarka wiedzy i aktywności”. Istotne są również niektóre z celów obszaru drugiego „Dziedzictwo i przemysł czasu wolnego”, gdzie przewidziano wsparcie rozwoju tzw. zawodów ginących. Prio2 Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011–2020, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Departament Polityki Regionalnej, 2011, ISBN: 978-83-63091-50-7. Wersja elektroniczna dokumentu dostępna jest pod adresem
http://www.malopolskie.pl/Pliki/2011/strategia.pdf.
3 Założenia programu strategicznego „Kapitał intelektualny i rynek pracy” [online], Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie [dostęp:
08.03.2013], dostępny w internecie: http://www.malopolskie.pl/Pliki/2012/PS_kapital_intelektualny_w5.pdf. W celu realizacji
założeń SRWM na lata 2011–2020 opracowano dokumenty wykonawcze, tzw. programy strategiczne. Ułatwią one efektywne zarządzanie poszczególnymi politykami regionalnymi. Jeden z dziesięciu programów dotyczy kapitału intelektualnego i rynku
pracy.
4 Strategia dla rozwoju Polski południowej w obszarze województw małopolskiego i śląskiego do roku 2020 [online], www.malopolskie.pl [dostęp: 08.03.2013], dostępny w internecie: http://www.malopolskie.pl/Pliki/2012/Za%C5%82%C4%85cznik_do_Uchwa%C5%82y_numer.pdf. Strategia ma pomóc w zbudowaniu makroregionu, który zapewni konkurencyjność i wysoką pozycję
Śląskowi i Małopolsce nie tylko w Polsce, ale także wśród innych regionów w Europie.
www.obserwatorium.malopolska.pl
7
Badanie potrzeb informacyjnych 2012/2013
rytetem jest dążenie do podniesienia pozycji Małopolski jako regionu atrakcyjnego dla inwestycji, mającego silnie
rozwinięty kapitał intelektualny. Najwięcej nich badań Obserwatorium wpisuje się w działania dotyczące rozwoju
kapitału intelektualnego w regionie (kierunek polityki rozwoju 1.1) oraz rozwoju kształcenia zawodowego i wspieranie zatrudnienia (kierunek polityki rozwoju 1.4). Pozostałe wiążą się kształceniem kadr dla rozwoju i obsługi przemysłów czasu wolnego (kierunek polityki rozwoju 2.3).
Drugim ważnym dokumentem, do którego odnoszą się planowane przez Obserwatorium badania, jest program strategiczny „Kapitał intelektualny i rynek pracy”. Jest to dokument wykonawczy do SRWM, który ma ułatwić zarządzanie polityką zatrudnieniową w Małopolsce do 2020 roku. Warto podkreślić, iż pracownicy Obserwatorium aktywnie uczestniczyli w pracach nad tym dokumentem, opracowując diagnozy do poszczególnych priorytetów. Program
opisuje kierunki rozwoju kapitału intelektualnego, zakładając m.in. zwiększenie jego roli w rozwoju nowoczesnej
gospodarki, nadanie większego znaczenia edukacji oraz konieczność wdrażania strategii uczenia się przez całe życie. Wszystko to ma być osiągnięte poprzez realizację pięciu priorytetów: wdrażanie mechanizmów odkrywania,
kształtowania i wspierania talentów, poprawę jakości i efektywności kształcenia zawodowego, wsparcie mieszkańców Małopolski w planowaniu ścieżki rozwoju edukacyjno-zawodowego na każdym etapie życia, rozwój mechanizmów uczenia się przez całe życie oraz wsparcie zatrudnienia. Program zakłada, że wysokiej jakości zasoby ludzkie
determinują rozwój nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy. Ta z kolei stanowi podstawowy warunek perspektywicznego rozwoju regionu.
„Strategia dla rozwoju Polski południowej w obszarze województw małopolskiego i śląskiego do roku 2020” określa
potrzebę monitorowania rynku pracy, m.in. poprzez śledzenie karier edukacyjno-zawodowych osób opuszczających
szkoły, zarówno zawodowe, jak i wyższe. W myśl dokumentu oba regiony powinny wspólnie dążyć do rozwijania
kapitału ludzkiego (kierunek działania 2.1), w tym wypracować komplementarną ofertę edukacyjną, skorelowaną
z potrzebami rynku pracy, tak aby poprawić efektywność systemu kształcenia zawodowego oraz zwiększyć liczbę
absolwentów znajdujących zatrudnienie.
8
www.wup-krakow.pl
II. Plan badawczy na 2013 rok
MAŁOPOLSKIE OBSERWATORIUM RYNKU PRACY I EDUKACJI
PLAN BADAŃ NA 2013 ROK
nazwa badania
Badanie losów
absolwentów szkół
zawodowych –
etap pierwszy:
badanie uczniów
ostatnich klas
szkół zawodowych
2013/2014 (piąta
edycja)
symbol kierunku/działania
program strategiczny
SRWM: kluczowe działania
1.4.1, 1.4.5
PSKIiRP:
działanie 2.1
działanie 5.2
cel badania
Celem badania jest zebranie wyczerpującej informacji o uczniach
ostatnich klas szkół zawodowych. W jego trakcie gromadzone są
informacje dotyczące zadowolenia z wyboru zawodu i szkoły,
aktywności w zajęciach pozalekcyjnych, planów zawodowoedukacyjnych oraz charakterystyk psychologicznych uczniów.
termin realizacji
trzeci–czwarty
kwartał 2013
Dodatkowo (jako uzupełnienie badania) proponuje się dodanie
pytań o podejmowanie zatrudnienia przez uczniów, w celu
rozpoznania, ilu z nich wykonuje różnego typu prace, jakie
są przyczyny jej podejmowania, jak to się ma do praktyk
zawodowych.
Badanie cykliczne Obserwatorium.
Badanie losów
zawodowych – etap
drugi: badanie
losów absolwentów
szkół zawodowych
rocznik 2011/2012
(trzecia edycja)
1.4.1, 1.4.5, 2.3.1
Badanie
zapotrzebowania
na pracowników
wśród małopolskich
pracodawców 2013
1.1.4, 1.3.1, 2.3.1
PSPSKIiRP:
działanie 2.1
działanie 5.2
Badanie pokaże, jak kształtuje się kariera edukacyjnozawodowa młodzieży kończącej naukę w małopolskich szkołach
zawodowych. Dostarczy informacji na temat zarobków, czasu
poszukiwania pracy, zgodności wykonywanej pracy ze zdobytym
wykształceniem. Dzięki temu będzie można stwierdzić, jak
absolwenci radzą sobie po zakończeniu szkoły.
drugi–trzeci
kwartał 2013
PSPSKIiRP:
działanie 5.2
działanie 4.3
Celem badania jest uzyskanie kompleksowej informacji na temat
sytuacji przedsiębiorstw w Małopolsce oraz zapotrzebowania
na kadry wśród podmiotów gospodarczych w branżach
występujących na małopolskim rynku pracy. Badanie jest
realizowane na bazie metodologii oraz narzędzi wypracowanych
w ramach projektu systemowego Bilans Kapitału Ludzkiego (BKL),
realizowanego przez PARP w partnerstwie z Centrum Ewaluacji
i Analiz Polityk Publicznych UJ.
drugi–trzeci
kwartał 2013
9
nazwa badania
Barometr zawodów
2014
cel badania
1.1.4, 2.3.1, 2.3.3
PSPSKIiRP:
działanie 5.3
termin realizacji
Roczna prognoza oparta na wiedzy ekspertów z powiatowych
czwarty kwartał
urzędów pracy, obrazująca przewidywaną sytuację
2013
zatrudnieniową na lokalnych rynkach pracy. Celem jest
dostarczenie informacji o zapotrzebowaniu na zawody w regionie
i poszczególnych powiatach oraz udostępnienie danych na ten
temat w przystępnej formie.
Badanie cykliczne Obserwatorium
Małopolski rynek
pracy
1.1.1, 1.1.2, 1.1.3, 1.1.4, 1.1.7,
1.4.2, 1.4.3, 1.4.4, 1.4.5
PSPSKIiRP:
działanie 5.3
Celem opracowań jest diagnoza sytuacji w województwie
małopolskim w zakresie: rynku pracy, gospodarki
i przedsiębiorczości oraz edukacji i kształcenia. Raporty,
wchodzące w skład prowadzonego przez WUP cyklu „ Małopolski
rynek pracy”, przygotowywane są przez Obserwatorium
corocznie, począwszy od 2007 r. W 2013 pracownicy projektu
będą brali udział w tworzeniu części raportu dotyczących
gospodarki („Miejsca pracy w Małopolsce”) oraz kształcenia
formalnego („Kształcenie formalne w kontekście kompetencji
kluczowych i rynku pracy”).
pierwszy kwartał
2013
Opracowanie cykliczne wynikające z zadań WUP.
Badanie
ewaluacyjne
Poddziałania 9.1.2
POKL
SRWM: kluczowe działanie
1.1.1
Badanie
efektywności dotacji
(finansowanych
z EFS) na założenie
działalności
gospodarczej
1.5.1
Analiza
o charakterze
prognostycznym na
podstawie wyników
badań cyklicznych
oraz prognoz
zewnętrznych na
rok 2013
PSKIiRP:
działanie 5.3
PSKIiRP:
działanie 1.3
Celem badania będzie diagnoza efektów projektów realizowanych
w ramach Poddziałania 9.1.2 POKL (programy rozwojowe szkół
prowadzących kształcenie ogólne) – pod kątem wyboru form
wsparcia w nowym okresie programowania.
drugi kwartał (dla
analizy danych
zastanych)
Badanie zgłoszone przez UMWM.
PSKIiRP:
działanie 5.2
działanie 5.3
Celem badania będzie ustalenie tego, kto sięga po dotacje,
w jaki sposób je wykorzystuje, czy jest to skuteczna forma
pomagania ludziom poszukującym swojego miejsca na rynku
pracy. Dodatkowo przedmiotem badania będzie ustalenie,
czy dotacje przyczyniają się do powstawania trwałych miejsc
pracy (samozatrudnienie, zatrudnienie pracowników). Badanie
będzie uzupełnieniem przeprowadzonego w roku 2011 badania
efektywności dotacji finansowanych z Funduszu Pracy.
pierwszy–czwarty
kwartał 2013
Badanie zgłoszone przez WUP i UWMW.
Prognoza dotyczyć będzie najważniejszych parametrów
opisujących bezrobocie w Małopolsce na rok 2013 wraz ze
wskazaniem mechanizmów, które mogą wystąpić na regionalnym
rynku pracy. Prognoza oparta będzie na opracowaniach
prognostycznych innych instytucji badawczych (zazwyczaj
ogólnokrajowych), a także danych będących w dyspozycji
WUP w Krakowie oraz na badaniach realizowanych przez
Obserwatorium.
pierwszy kwartał
2013
Podstawa realizacji: Załącznik do uchwały nr 4/12 Podkomitetu
Monitorującego POKL z dnia 3 września 2012 r.
Mobilność
zawodowych
1.4.1, 1.4.5
Badanie prowadzone wśród absolwentów szkól zawodowych. Ma
na celu eksplorację, analizę oraz wizualizację:
PSKIiRP:
działanie 2.1
działanie 5.2
dojazdów do szkół zawodowych;
dojazdów związanych z pracą zawodową;
zachowań migracyjnych i kierunków migracji absolwentów;
relacji przestrzennych między miejscami zamieszkania,
SdRPP 2020:
cel II, kierunek działania
2.1
kształcenia i pracy;
wpływu dostępności i dojazdów na sukces szkolny i zawodowy;
porównanie dostępności i dojazdów między szkołami zawodowymi a liceami ogólnokształcącymi.
Dodatkowo zrealizowane zostanie badanie o charakterze
uzupełniającym, mające na celu pokazanie przestrzennego
zróżnicowania dostępności szkół zawodowych w województwie
małopolskim.
10
www.wup-krakow.pl
drugi kwartał 2013
Plan badawczy na 2013 rok
nazwa badania
Ocena tendencji
i kierunków
zmian na rynku
usług szkolnictwa
wyższego
w Małopolsce
z uwzględnieniem
czynników
demograficznych
i koniunkturalnych
1.4.1,1.4.5
Bilans kompetencji
dla miasta Krakowa
1.4.1, 1.4.5
PSKIiRP:
działanie 5.3
SdRPP 2020:
2.1
cel badania
termin realizacji
Badanie zostanie zrealizowane przez Urząd Statystyczny
w Krakowie, we współpracy z WUP w Krakowie, w oparciu o dane
statystyki publicznej oraz wyniki badania ankietowego uczelni.
Będzie zawierało zarówno analizę stanu, jak i oczekiwanych
zmian w zakresie popytu na usługi edukacyjne szkolnictwa
wyższego. Wskaże więc, jak zmienia się popyt na usługi
edukacyjne wśród młodzieży oraz zobrazuje, jak w perspektywie
kilku lat będzie się kształtować podaż absolwentów na rynku
pracy. Ponadto przeanalizowana zostanie oferta studiów
podyplomowych.
Proponuje się uzupełnienie badania o długoterminową prognozę
dotyczącą sytuacji demograficznej.
trzeci kwartał 2013
Temat zgłoszony przez WUP.
PSKIiRP:
działanie 5.3
SdRPP 2020:
2.1
Kontynuacja działań prowadzonych we współpracy z Urzędem
Miasta Krakowa. W 2012 r. na zlecenie UMK został opracowany
„Bilans dla branż BPO i IT”. Na rok 2013 planowane jest
opracowanie bilansu dla kolejnych gałęzi gospodarki.
Badania na wniosek Rady Miasta Krakowa i Urzędu Miasta
Krakowa.
Badanie
wyższych
SdRPP 2020:
2.1
Badanie pokaże, jak kształtuje się kariera zawodowa
absolwentów szkół wyższych w Małopolsce. Celem jest ocena
i weryfikacja procesu kształcenia w odniesieniu do wymagań
rynku pracy.
Zgodnie z zapisami porozumień podpisanych z WUP uczelnie
powinny przeprowadzić badanie absolwentów w połowie 2013
r. W związku z powyższym szacuje się, iż WUP otrzyma dane
w czwartym kwartale 2013 r., po czym opracuje zbiorczy raport
podsumowujący wyniki zebrane przez poszczególne jednostki.
Profile zawodowe
1.4.5, 1.1.4
Audyt danych o zawodach, które gromadzone są przez
Obserwatorium oraz inne jednostki, np. Urząd statystyczny
w Krakowie. Na jego podstawie wypracowane zostaną wskaźniki
opisujące poszczególne profesje.
PSKIiRP:
działanie 3.1
drugi–czwarty
kwartał 2013
drugi kwartał 2013
– drugi kwartał
2014
Potrzeba realizacji wynika z zapisów PSKIiRP, niejednokrotnie
zgłaszano również przydatność takich wskaźników w pracy
doradców zawodowych.
Monitoring ofert
pracy
1.4.5
PSKIiRP:
działanie 5.2
działanie 4.3
Celem badania jest ustalenie, które portale internetowe gromadzą
największą liczbę ofert zatrudnienia, tj. pokrywają największą
część rynku prywatnego pośrednictwa pracy. Z podmiotami tymi
zostanie nawiązana współpraca, polegająca na udostępnianiu
Obserwatorium danych niezbędnych do prowadzonych analiz
(zapotrzebowanie na pracowników według zawodów). Będzie je
można również wykorzystać przy monitorowaniu sytuacji na
rynku pracy.
drugi kwartał 2013
– drugi kwartał
2014
Temat zgłoszony przez WUP.
krótkie,
syntetyczne analizy
odpowiadające na
bieżące tematy
związane z rynkiem
pracy
Syntetyczne, przekrojowe analizy lub badania, których tematyki
będą ustalane na bieżąco, zgodnie z zapotrzebowaniem
zgłaszanym przez decydentów oraz instytucje regionalne.
pierwszy–czwarty
kwartał 2013
11
III. Badania i analizy cykliczne
2.1 „Badanie losów absolwentów szkół zawodowych” etap pierwszy:
„Badanie uczniów ostatnich klas szkół zawodowych 2013/2014”
Nazwa: „Badanie losów absolwentów szkół zawodowych” etap I: „Badanie uczniów ostatnich klas szkół zawodowych
2013/2014”.
Rodzaj badania: Badanie ilościowe, przeprowadzane pośród uczniów ostatnich klas szkół zawodowych. Badanie
realizowane jest cyklicznie. W 2013 roku będzie przeprowadzona zostanie jego piąta edycja.
Opis: Celem badania jest zebranie wyczerpującej informacji o uczniach ostatnich klas szkół zawodowych. W jego
trakcie gromadzone są informacje dotyczące zadowolenia z wyboru zawodu i szkoły, aktywności w zajęciach pozalekcyjnych, planów zawodowo-edukacyjnych oraz charakterystyk psychologicznych uczniów.
Dodatkowo (jako uzupełnienie badania) proponuje się dodanie pytań o podejmowanie zatrudnienia przez uczniów,
w celu rozpoznania, ilu z nich wykonuje różnego typu prace, jakie są przyczyny jej podejmowania, jak to się ma do
praktyk zawodowych.
Harmonogram: Badanie uczniów 2013/2014 realizowane będzie w trzecim i czwartym kwartale 2013 r.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: Szkoły, których uczniowie wzięli udział w badaniu, osoby
zajmujące się poradnictwem edukacyjno-zawodowym, starostwa powiatowe pełniące nadzór nad szkołami, członkowie Zarządu Województwa Małopolskiego, departamenty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego,
Kuratorium Oświaty w Krakowie, Małopolska Wojewódzka Komenda OHP, Okręgowa Komisja Edukacyjna, Małopolskie
Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Instytut Badań
Edukacyjnych, centra kształcenia ustawicznego, centra kształcenia praktycznego, izby i cechy rzemiosł, poradnie
psychologiczno-pedagogiczne, akademickie biura karier.
12
www.wup-krakow.pl
Badania i analizy cykliczne
Formy upowszechniania wyników:
ulotka informacyjna podsumowująca najważniejsze wyniki badania (przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach i konferencjach);
informacje w podziale na poszczególne klasy (udostępniane dyrektorom szkół);
informacje w podziale na szkoły w danym powiecie (udostępniane starostwom powiatowym oraz powiatowym
urzędom pracy);
prezentacje podczas różnych wydarzeń, takich jak konferencje czy targi edukacyjno-zawodowe. Rezultaty poprzednich edycji były przedstawiane m.in. w czasie konferencji „By wybrany zawód nie sprawił… zawodu – szanse
i wyzwania krakowskiego szkolnictwa zawodowego”, zorganizowanej przez UMK, w czasie której omówiono plany edukacyjno-zawodowe uczniów i możliwości ich realizacji na podstawie wyników badania (edycja: 2010/2011)
oraz „Barometru zawodów 2011” (19.04.2011); podczas Powiatowych Targów Pracy w Kętach (26.05.2011) oraz w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery (21.10.2011).
Informacje z badania wykorzystane zostały także w 2012 roku w trakcie prac nad programem strategicznym, w zakresie kształcenia zawodowego.
Zbierane cyklicznie dane na temat sytuacji uczniów ostatnich klas stanowi pierwszy etap całości badania losów
absolwentów szkół zawodowych. Po roku od ukończeniu szkoły możliwe będzie określenie, na ile plany uczniów
spełniły się i jak sobie radzą w dalszych etapach edukacji bądź jak odnaleźli się na rynku pracy.
Wsparcie dla przedsięwzięć wskazywanych w dokumentach strategicznych
Realizacja badania wynika z zapisów programu strategicznego „Kapitał intelektualny i rynek pracy”, dotyczących
modernizacji kształcenia zawodowego w Małopolsce. Wyniki będą wsparciem dla działań służących skuteczniejszemu powiązaniu oferty edukacyjnej z potrzebami rynku pracy, związanych z podniesieniem jakości kształcenia zawodowego oraz rozwojem kompetencji zawodowych uczniów. Potrzeba przeprowadzenia badania wskazana została
również podczas warsztatów planistycznych Małopolskiego Partnerstwa na rzecz Kształcenia Ustawicznego, które
odbyły się we wrześniu 2012 roku 5. Dodatkowo informacje na temat podejmowania zatrudnienia przez uczniów będą
użyteczne dla realizatorów jednego z przedsięwzięć strategicznych „Nauka i praca – to się opłaca!”6, które ma na celu
wspieranie młodych w zdobywaniu doświadczenia zawodowego jeszcze na etapie kształcenia. Pozwoli to młodym
szybciej usamodzielnić się, a co za tym idzie zmniejszona zostanie grupa osób, które w rok od ukończenia nauki ani
nie pracują, ani się nie uczą.
Seminaria analityczne
W drugim kwartale 2013 r. zorganizowany zostanie cykl seminariów analitycznych dla przedstawicieli szkół zawodowych i starostw powiatowych. Spotkania będą służyły przygotowaniu uczestników do korzystania z wyników
badań uczniów oraz absolwentów (samodzielnej ich analizy). Przedstawiona zostanie również możliwość ich zestawiania z rezultatami egzaminów zawodowych. Obydwa źródła danych mogą być wykorzystane do przeprowadzania
oceny jakości pracy szkoły.
Dodatkowo część spotkania poświęcona będzie prowadzeniu badania uczniów z wykorzystaniem oprogramowania do
realizacji ankiet internetowych firmy CADAS. Dotychczas dane zbierała firma badawcza wybierana w przetargu. Uczniowie wypełniali ankiety w formie papierowej, a zakodowane odpowiedzi przekazywano do Obserwatorium. W roku
2012 WUP zakupił oprogramowanie ankietowo-badawcze umożliwiające zbieranie danych z pominięciem papierowego
kwestionariusza. Uczniowie będą wypełniać go w komputerze, co pozwoli na automatyczne kodowanie wyników (ich
opracowaniem nadal zajmować się będzie Obserwatorium). W poprzedniej edycji w powiecie krakowskim przeprowadzono pilotaż takiego rozwiązania. Docelowo badanie uczniów mają prowadzić samodzielnie wszystkie szkoły.
Podsumowując, celem warsztatów będzie podniesienie poziomu wykorzystania wyników badania uczniów i absolwentów. Aktywne włączenie odbiorców w analizę i interpretację wyników zwiększy zaangażowanie i odpowiedzialność za
realizację przedsięwzięć. Będzie to potrzebne przy samodzielnym prowadzeniu przez szkoły badania uczniów.
5 Warsztaty dotyczące prac nad PSKIiRP.
6 PSKIiRP: działanie 5.2 „Wsparcie na rzecz zatrudnienia wybranych grup w szczególnej sytuacji na rynku pracy”.
13
2.2 „Badanie losów absolwentów szkół zawodowych” etap drugi:
„Badanie losów absolwentów szkół zawodowych rocznik 2011/2012”
Nazwa: „Badanie losów absolwentów szkół zawodowych – etap drugi: badanie losów absolwentów szkół zawodowych
rocznik 2011/2012” (trzecia edycja).
Rodzaj badania: Badanie ilościowe, przeprowadzane na grupie absolwentów wylosowanej spośród osób, które wzięły udział w badaniu uczniów ostatnich klas szkół zawodowych. Badanie ma charakter cykliczny, w 2013 roku przeprowadzona zostanie jego trzecia edycja.
Opis: Badanie gromadzi informacje o tym, co robili absolwenci w rok po skończeniu nauki w technikach, zasadniczych szkołach zawodowych i szkołach policealnych: czy pracowali, czy nadal uczyli się, jak długo poszukiwali
pracy, w jaki sposób i które metody najczęściej przyniosły im sukces, jakie wynagrodzenia otrzymywali oraz czy
wykonywana przez nich praca i dalsze kształcenie było zgodne z wyuczonym zawodem. Ponadto wyniki pokazują,
jaki wpływ na karierę absolwenta miało zdanie egzaminu zawodowego, a jaki uzyskanie świadectwa dojrzałości.
Prezentowane są również opinie absolwentów na temat tego, jak szkoła zawodowa przygotowała ich do wejścia na
rynek pracy.
Harmonogram: Realizacja badania rozpocznie się w drugim kwartale 2013 r., raport ukaże się w roku 2014.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: Szkoły, których absolwenci wzięli udział w badaniu, starostwa powiatowe pełniące nadzór nad szkołami, Wojewódzka Rada Zatrudnienia, członkowie Zarządu Województwa
Małopolskiego, departamenty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Kuratorium Oświaty w Krakowie, Małopolska Wojewódzka Komenda OHP, Okręgowa Komisja Edukacyjna, Małopolskie Centrum Doskonalenia
Nauczycieli, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Instytut Badań Edukacyjnych, centra
kształcenia ustawicznego, centra kształcenia praktycznego, izby i cechy rzemiosł, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, akademickie biura karier.
Formy upowszechniania wyników: W poprzedniej edycji badania potrzeb pojawiły się sugestie dotyczące przygotowywania publikacji z badań realizowanych przez Obserwatorium. Rozmówcy wskazywali, że oprócz opracowania
ogólnego (dla całego województwa), powinny powstawać różne wersje dostosowane do potrzeb konkretnych grup
odbiorców. Sugestię tę wzięto pod uwagę m.in. przy opracowaniu raportu z badania losów absolwentów. Jako podsumowanie najważniejszych wyników przygotowano ulotkę, opracowano również wyniki dla poszczególnych szkół
i analizy dla wybranych zawodów.
raport (publikacja książkowa przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach i konferencjach);
raport (wersja elektroniczna, opublikowana na stronie internetowej projektu);
ulotka informacyjna, podsumowująca najważniejsze wyniki badania (przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach i konferencjach);
ulotka informacyjna, podsumowująca najważniejsze wyniki badania (wersja elektroniczna, opublikowana na
stronie internetowej projektu);
zestawienia zawierające wyniki poszczególnych szkół (pliki .xls przesyłane pocztą elektroniczną na adresy mailowe szkół i osób wskazanych do kontaktu);
zestawienia z wynikami szkół w powiatach (pliki .xls przesyłane pocztą elektroniczną na adresy mailowe starostw i osób wskazanych do kontaktu);
analizy dotyczące 19 najczęściej nauczanych zawodów (dostępne na stronie internetowej projektu, dla każdego
zawodu przygotowano odrębne opracowanie w formie pliku .pdf7).
7 Wyniki badania posłużyły do sporządzenia analiz najpopularniejszych zawodów nauczanych w Małopolsce (m.in. w zawodach: technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik organizacji usług gastronomicznych, technik budownictwa,
technik handlowiec, technik informatyk). Analizy pokazują, czy absolwenci w danym zawodzie pracują, uczą się, czy są bezrobotni lub bierni zawodowo, a także na ile wykonywana przez nich praca jest zgodna z wykształceniem. Przedstawiono także
wysokość wynagrodzeń po ukończeniu szkoły zawodowej w odniesieniu do całej branży i absolwentów ogółem, a także ocenę
przygotowania szkolnego.
14
www.wup-krakow.pl
Zmieniające się warunki na rynku pracy i potrzeba tworzenia efektywnego systemu przechodzenia od edukacji do
aktywności zawodowej wiążą się z koniecznością zapewnienia powszechnego dostępu do wysokiej jakości edukacji
zawodowej, kładącej nacisk na praktykę. Rodzi się potrzeba jej modernizacji w taki sposób, aby uczniowie opuszczający szkołę byli właściwie przygotowani do podejmowania pracy lub dalszego kształcenia.
Na kluczowe działania, jakie powinny być podjęte w tym zakresie, wskazuje „Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011–2020”. Są to m.in.:
1.4.1 „Rozwój oferty edukacyjnej i jakości kształcenia zawodowego na poziomie średnim oraz wyższym z uwzględnieniem potrzeb regionalnego rynku pracy”
1.4.5 „Poprawa jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania
zatrudnienia”
2.3.1 „Rozwój kształcenia oraz doskonalenia kadr w obszarach: obsługi ruchu turystycznego, rozwoju i upowszechniania kultury fizycznej, sportu i rekreacji, przemysłów kultury, animacji kultury oraz zarządzania kulturą i dziedzictwem kulturowym, zawodów ginących”.
Wiedza, jakiej dostarcza badanie, będzie także wsparciem dla realizatorów działań, o których mowa w programie
strategicznym „Kapitał intelektualny i rynek pracy”, którego celem jest wsparcie efektywnej polityki zatrudnieniowej
w Małopolsce. Program mówi m.in. o poprawie jakości i efektywności kształcenia zawodowego (priorytet 2), co będzie możliwe dzięki modernizacji kształcenia zawodowego w Małopolsce (działanie 2.1). Wsparcie kierowane będzie
do uczniów małopolskich szkół zawodowych, nauczycieli, a także osób dorosłych zainteresowanych możliwością
dokształcenia lub przekwalifikowania.
Absolwenci biorący udział w badaniu oceniają m.in. stopień, w jakim szkoła wyposażyła ich w niezbędne na rynku pracy kompetencje (kluczowe, ogólnozawodowe, zawodowe). Wskazują także na to, czego ich zdaniem w trakcie
nauki zabrakło. Informacje te mogą zostać uwzględnione przy planowaniu wsparcia działań związanych z podniesieniem jakości kształcenia zawodowego, rozwojem oczekiwanych przez pracodawców kompetencji zawodowych
i kompetencji kluczowych, a także działań służących powiązaniu oferty edukacyjnej z potrzebami rynku pracy.
Program strategiczny zawiera również zapisy odnoszące się do wsparcia wybranych grup będących w szczególnej
sytuacji na rynku pracy (działanie 5.2). Jedną z nich są osoby młode, które nie ukończyły 30. roku życia. Działanie to
będzie realizowane m.in. poprzez aktywizację osób pozostających bez zatrudnienia oraz podejmowanie lokalnych
inicjatyw mających na celu ułatwienie młodym znalezienia pierwszego pracodawcy.
Potrzeba monitorowania rynku pracy, w tym poprzez śledzenie karier edukacyjno-zawodowych osób opuszczających szkoły, zgłoszona została w „Strategii dla rozwoju Polski południowej w obszarze województw małopolskiego
i śląskiego do roku 2020”. W myśl dokumentu oba regiony powinny wspólnie dążyć do rozwijania kapitału ludzkiego
(kierunek działań 2.1), w tym wypracować komplementarną ofertę edukacyjną, skorelowaną z potrzebami rynku pracy. Jego wyniki powinny być wykorzystywane przez wszystkie osoby związane z kształceniem zawodowym i mające
wpływ na jego rozwój, w tym zarządzających oświatą: zarówno na poziomie szkoły, jak i powiatu. Wyniki będą więc
użyteczne m.in. dla:
szkół, które dzięki nim będą wiedziały, czy muszą uzupełnić swoją ofertę edukacyjną, oraz będą mogły odnieść
sytuację swoich absolwentów do sytuacji powiatu, a także całego województwa, i w ten sposób dokonać oceny
i weryfikacji procesu kształcenia w odniesieniu do wymagań rynku pracy;
osób zajmujących się doradztwem zawodowym – przy udzielaniu porad osobom planującym swoją ścieżkę zawodową, a także mającym trudności na rynku pracy;
uczniów gimnazjów, podejmujących decyzję o wyborze kierunku kształcenia;
osób chcących podnieść swoje kwalifikacje;
decydentów mających wpływ na zmiany w szkolnictwie zawodowym zarówno na szczeblu powiatowym, jak i regionalnym.
Wykorzystanie wyników badania: dobre praktyki
Od 2012 r. wyniki badania losów absolwentów szkół służą do opiniowania nowych kierunków kształcenia w szkołach
zawodowych na terenie województwa małopolskiego. Po zmianach w ustawie o systemie oświaty takie opinie wydają powiatowe i wojewódzkie rady zatrudnienia. W 2012 r. do Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia zostało skierowanych
siedem wniosków dotyczących kilkunastu kierunków – średnio jedna placówka zgłaszała ich od trzech do czterech.
15
W celu usprawnienia procedury przygotowano formularz zawierający potrzebne do wydania opinii informacje. W prace nad nim zostało zaangażowane Obserwatorium jako podmiot odpowiedzialny za badanie losów absolwentów, z którego pochodzi duża część danych (pozostałe pozyskiwane są z innych źródeł). Informacje dotyczą liczby pracujących
absolwentów (na tle powiatu i województwa), liczby pracujących w wyuczonym zawodzie (również na tle powiatu
i województwa), liczby absolwentów, którzy jednocześnie pracują i uczą się, którzy tylko się uczą, są bezrobotni (nie
pracują, nie uczą się i poszukują pracy) oraz są bierni (nie pracują, nie uczą się i nie poszukują pracy). Na tej podstawie oraz na podstawie dodatkowych źródeł mówiących o ogólnej sytuacji na rynku pracy w danym zawodzie (np.
„Rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych”) Wojewódzka Rada Zatrudnienia opiniuje – w drodze głosowania
– otwarcie nowego kierunku. Ostateczną decyzję podejmuje dyrektor szkoły wraz z organem prowadzącym.
2.2.3 Dodatkowe działania upowszechniające wyniki badania na przykładzie poprzedniej edycji
Badanie losów absolwentów posłużyło do opracowania sposobu wypracowywania wniosków i rekomendacji, którego
opis jest dostępny w rozdziale pt.: „Sposób wypracowania rekomendacji z badań” . W tym celu odbyło się kilka spotkań konsultacyjnych po zakończeniu badania. Seminaria konsultacyjne, posłużyły prezentacji wstępnych wyników
badania, sformułowaniu wniosków, w tym uwag dotyczących technicznych aspektów realizacji badania, a także rekomendacji z badania. W spotkaniach wzięli udział przedstawiciele m.in. OKE, KO, OHP, MCDN, CKP, projektu „Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce”, UMWM (28.10.2011, 25.11.2011, 05.12.2011, 20.01.2012).
Inne działania
Pracownicy Obserwatorium wzięli udział w spotkaniu z przedstawicielami projektu „Nowosądeckie Obserwatorium
Rynku Pracy, Edukacji i Zatrudnienia” na temat współpracy w zakresie badania losów absolwentów szkół zawodowych.
Nawiązano współpracę z przedstawicielami Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ dotyczącej przygotowania analizy mobilności absolwentów i uczniów szkół zawodowych na podstawie wyników badania losów absolwentów szkół zawodowych (30.10.2012).
Konferencje
W dniach 30.05.2012–04.06.2012 zorganizowany został cykl konferencji w podregionach Małopolski pt. „Ułatwić zawodowy start”. Konferencje odbyły się w czterech miastach: Krakowie, Nowym Sączu, Chrzanowie i Tarnowie. Głównym celem było zaprezentowanie wyników pierwszej edycji badania losów absolwentów szkół zawodowych, a także
dyskusja nad doradztwem zawodowym dla młodzieży. Każda konferencja była podzielona na dwie części. Głównym
punktem programu pierwszej były wyniki badania losów absolwentów szkół zawodowych. W drugiej omówiono stan
doradztwa zawodowego w Małopolsce. Zostały również zaprezentowane dobre praktyki w zakresie wyposażania
młodzieży w umiejętności niezbędne do wejścia na rynek pracy. Były to prezentacje szkół (Kraków, Chrzanów), Urzędu Miasta Nowy Sącz oraz Izby Rzemieślniczej w Tarnowie.
Prezentacje wyników badania
Prezentacje miały miejsce m.in.:
na posiedzeniu Zespołu ds. Małej i Średniej Przedsiębiorczości przy Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego
(18.11.2011);
w czasie spotkania z Wicemarszałkiem Romanem Ciepielą (08.03.2012);
podczas spotkania grupy zadaniowej „Kształcenie zawodowe na potrzeby lokalnego rynku pracy” (19.03.2012);
na posiedzeniu Rady Powiatu Wadowickiego (14.05.2012);
w czasie posiedzenia Komisji Rozwoju Regionu, Promocji i Współpracy z Zagranicą (21.05.2012);
podczas spotkań branżowych dla branż: mechaniczno-mechatronicznej i rolno-przetwórczej oraz społeczno-medycznej i usługowej (29,31.05.2012);
na seminarium zorganizowanym w ramach Trzebińskich Targów Edukacji i Pracy (05.06.2012);
na posiedzeniu Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia, w czasie którego dyskutowano o formularzu służącym do wydawania opinii na temat otwarcia nowych kierunków kształcenia zawodowego (04.09.2012);
w trakcie seminarium w Trzebini „Kształcenie ustawiczne jako wymóg współczesności” (25.09.2012).
Udział w spotkaniach pośrednio związanych z tematyką
udział w panelu eksperckim związanym z badaniem szkolnictwa zawodowego w ramach projektu Ministerstwa
Edukacji Narodowej „Szkoła zawodowa, szkołą pozytywnego wyboru” (28.01.2011);
16
www.wup-krakow.pl
wygłoszenie prezentacji dotyczącej realizowanych badań w kontekście korelacji rynku pracy z ofertą edukacyjną
Małopolski – konferencja inaugurująca projekt „Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/regionalnego rynku pracy” w Rzeszowie (05.04.2011);
udział w panelu zatytułowanym „Za i przeciw”, zorganizowanym przez Mazowieckie Obserwatorium Rynku Pracy, podsumowującym cykl spotkań regionalnych dotyczących szkolnictwa zawodowego i kształcenia ustawicznego (12-13.04.2011).
Udzielane informacje
na prośbę Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2 w Krakowie przygotowano wybrane dane na temat absolwentów szkół zawodowych;
dla Wydziału Edukacji UMK przygotowano zestawienia wyników badania losów absolwentów szkół zawodowych
dla Krakowa.
Media
podczas konferencji „Ułatwić zawodowy start” w Tarnowie kierownik projektu oraz Dyrektor WUP udzielili wywiadów na temat wyników badania losów absolwentów oraz poradnictwa edukacyjno-zawodowego dla Radia RDN
Małopolska oraz Radia ESKA;
w „Dzienniku Polskim” opublikowano dwa artykuły na temat sytuacji absolwentów szkół zawodowych (artykuły
ukazały się również na portalu dziennikpolski24.pl);
na stronie internetowej malopolskie.pl opublikowano informacje zawierające wyniki badania losów absolwentów
szkół zawodowych;
na stronie internetowej sadeczanin.info dwukrotnie ukazały się artykuły zawierające informacje z „Barometru
zawodów” oraz wyniki „Badania losów absolwentów szkół zawodowych”;
informacje o małopolskich absolwentach znalazły się również na stronie internetowej cosiestalo.pl;
między 20 a 24 lipca 2012 r. ukazały się 24 artykuły bazujące na informacji podsumowującej badanie losów absolwentów szkół zawodowych („Dziennik Gazeta Prawna”, „Gazeta Wyborcza”, miesięcznik „Praca i Zdrowie”, portale:
money.pl, tvp.pl, biznes.onet.pl, wiadomości.gazeta.pl, wyborcza.biz, stooq.pl, praca.wnp.pl, pieniadze.gazeta.pl,
forsal.pl, portalsamorzadowy.pl, m.onet.pl, cosiestalo.pl, wyborcza.pl, biznes.pl, m.biznes.pl, malopolskie.portalsamorzadowy.pl, krakow.gazeta.pl, regiopraca.pl, kadry.infor.pl, kadry.abc.com.pl).
organizacja seminariów metodologicznych dotyczących analizy wyników „Badania losów absolwentów szkół zawodowych” oraz wyników egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe; wydarzenia odbędą się w Krakowie w dniach 15–19 kwietnia br., wezmą w nich udział przedstawiciele szkół zawodowych i ich organów prowadzących;
przeprowadzenie analizy „Mobilność absolwentów szkół zawodowych”, wykorzystującej zebrane w badaniu dane;
szczegóły znajdują się w dalszej części raportu.
2.3 „Badanie zapotrzebowania na pracowników wśród małopolskich
pracodawców 2013”
Nazwa: „Badanie zapotrzebowania na pracowników wśród małopolskich pracodawców 2013”.
Rodzaj badania: Badanie realizowane jest na bazie metodologii oraz narzędzi wypracowanych w ramach projektu
systemowego Bilans Kapitału Ludzkiego (BKL), finansowanego ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki,
Poddziałanie 2.1.3, realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości w partnerstwie z Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Próba jest reprezentatywna na poziomie województwa,
a wyniki prezentowane są w podziale na branże, wielkość firmy oraz typ własności (sektor prywatny i publiczny).
Opis: Celem badania jest uzyskanie informacji na temat sytuacji przedsiębiorstw w Małopolsce oraz zapotrzebowania na kadry wśród podmiotów gospodarczych w branżach występujących na małopolskim rynku pracy. W badaniu
gromadzone są informacje o polityce zatrudnieniowej przedsiębiorstw, wykorzystywanych przez nie metodach rewww.obserwatorium.malopolska.pl
17
krutacji, trudnościach napotykanych przy pozyskiwaniu nowych pracowników oraz przyczynach tych trudności,
a także o umiejętnościach posiadanych przez aktualnie zatrudnionych i polityce szkoleniowej firm.
Harmonogram: Badanie w obecnej formule jest realizowane od 2009 r., dotychczas odbyły się cztery edycje. Wyniki
edycji realizowanej w 2012 r. zostaną opublikowane w drugim kwartale 2013 r. Kolejna rozpocznie się w drugim lub
trzecim kwartale 2013 r., a raport podsumowujący („Pracodawca – Rynek – Pracownik. Raport z badania zapotrzebowania na pracowników wśród małopolskich pracodawców 2013”) zostanie opublikowany w pierwszym kwartale 2014 r.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: pracodawcy, inwestorzy, poszukujący pracy, agencje zatrudnienia, doradcy zawodowi, powiatowe urzędy pracy, starostwa powiatowe, członkowie Zarządu Województwa Małopolskiego, departamenty UMWM, organizacje pracodawców, ROEFS-y, Urząd Statystyczny w Krakowie, Małopolskie
Obserwatoria Rozwoju Regionalnego.
raport (publikacja książkowa przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach i konferencjach), po poprzedniej
edycji rozdystrybuowano 350 egzemplarzy;
raport (wersja elektroniczna, opublikowana na stronie internetowej projektu);
ulotka informacyjna, podsumowująca najważniejsze wyniki badania; po poprzedniej edycji rozdystrybuowano
600 egzemplarzy ulotki informacyjnej;
ulotka informacyjna, podsumowująca najważniejsze wyniki badania (wersja elektroniczna, opublikowana na
stronie internetowej projektu).
Dążenie do podniesienia pozycji Małopolski jako regionu atrakcyjnego dla inwestycji wymagających rozwiniętego
kapitału intelektualnego jest jednym z priorytetów zapisanych w „Strategii rozwoju województwa małopolskiego na
lata 2011–2020”. Działania badawcze i analityczne Obserwatorium powinny odpowiadać wyrażonym w ten sposób
celom. „Badanie zapotrzebowania na pracowników…” wpisuje się w działania kluczowe wskazane w SRWM:
1.1.4 „Rozwój oferty w zakresie usług dotyczących podnoszenia oraz zmiany kwalifikacji na różnych etapach
życia – w powiązaniu z potrzebami regionalnego rynku pracy”;
1.3.1 „Zwiększenie zakresu i jakości kształcenia kadr nowoczesnej gospodarki w ramach kierunków priorytetowych dla rozwoju województwa, w tym związanych z technologiami kluczowymi dla specjalizacji regionalnej”;
2.3.1 „Rozwój kształcenia oraz doskonalenia kadr w obszarze obsługi ruchu turystycznego, rozwoju i upowszechniania kultury fizycznej, sportu i rekreacji, przemysłów kultury, animacji kultury oraz zarządzania kulturą i dziedzictwem kulturowym, zawodów ginących”.
Wiedza, jakiej dostarcza badanie, będzie także wsparciem dla realizatorów działań, o których mowa w programie
strategicznym „Kapitał intelektualny i rynek pracy”. Program mówi o wsparciu zatrudnienia (priorytet 5) poprzez
działania na rzecz zatrudnienia wybranych grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy (działanie
5.2). Odnosi się także do priorytetu 4 „Rozwój mechanizmów uczenia się przez całe życie” – poprzez dostosowanie
oferty edukacyjnej i szkoleniowej do potrzeb mikro, małych i średnich przedsiębiorców (działanie 4.3). Podsumowując, „Badanie zapotrzebowania na pracowników…” przyczyni się do wsparcia osób młodych na rynku pracy (poprzez
określenie potrzebnych im kompetencji i kwalifikacji) oraz przedsiębiorstw (w zakresie identyfikacji potrzeb szkoleniowych, lepszego wykorzystania kadry i zarządzania jej kompetencjami).
Prezentacja wyników poprzedniej edycji badania miała miejsce m.in.:
podczas konferencji jubileuszowej z okazji 5-lecia Obserwatorium, zatytułowanej „Małopolski pracodawca: Zatrudnię...” (17.06.2011);
podczas seminarium zorganizowanego w ramach Trzebińskich Targów Edukacji i Pracy (05.06.2012);
podczas Powiatowych Targów Pracy w Kętach (26.05.2011);
podczas seminarium w Trzebini „Kształcenie ustawiczne jako wymóg współczesności” (25.09.2012).
18
www.wup-krakow.pl
Udział w spotkaniach pośrednio związanych z tematyką:
seminarium z udziałem partnerów zagranicznych w ramach projektu „European Retrofit Network”, dotyczącego
„zielonych” produktów i usług w budownictwie (18.05.2011);
konferencja „Szkoły i pracodawcy – razem ku lepszej jakości kształcenia zawodowego” organizowana przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej w Warszawie, podczas której zaprezentowano informacje o zapotrzebowaniu na pracowników w ujęciu zawodów oraz kompetencji (11.10.2012).
Media:
W czerwcu 2012 r. Radiu Kraków (audycja „Zawodowiec”) udzielony został wywiad, w którym przytoczono wyniki
badania pracodawców oraz „Barometru zawodów”; przekazano informacje na temat tego, czego pracodawcy oczekują
od kandydatów do pracy oraz w jakich zawodach i branżach łatwiej/ trudniej o pracę.
Planowane jest uzupełnienie badania o część jakościową, to jest wywiady pogłębione wśród pracodawców ze sfery
budżetowej i prywatnej. Respondentami będą osoby najlepiej zorientowane w kwestiach kadrowych w danej firmie
(ewentualnie osoby odpowiedzialne za formułowanie kryteriów rekrutacyjnych na dane stanowisko, np. kierownicy
działów), przedstawiciele instytucji typu porozumienia branżowe, organizacje zrzeszające pracodawców z jednej
branży, izby rzemiosł. Wywiad będzie dotyczył kompetencji (oczekiwanych od pracowników, posiadanych przez
nich oraz trudnych do znalezienia na rynku pracy), a także polityki szkoleniowej firm.
2.4 „Barometr zawodów 2014”
Nazwa: „Barometr zawodów 2014”.
Rodzaj badania: Badanie cykliczne o charakterze jakościowym. Uczestniczą w nim eksperci z powiatowych urzędów pracy, w tym doradcy zawodowi, pośrednicy pracy i osoby odpowiedzialne za współpracę z przedsiębiorcami8.
Klasyfikują oni zawody w trzy grupy: grupę zawodów, w których wystąpi niedobór pracowników, nadmiar pracowników oraz równowaga popytu i podaży. Zestawienia prezentowane są w formie plakatów.
Opis: Badanie jest roczną prognozą, która opiera się na wiedzy ekspertów z powiatowych urzędów pracy na temat
sytuacji zatrudnieniowej na lokalnych rynkach pracy. Badanie w przystępnej formie wskazuje zawody, na które w kolejnym roku będzie zwiększone/zmniejszone zapotrzebowanie w regionie i poszczególnych powiatach Małopolski.
Harmonogram: Realizacja obecnej edycji: czwarty kwartał 2013 r. Wyniki zostaną opublikowane w pierwszym kwartale 2014.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: poszukujący pracy, powiatowe urzędy pracy, uczniowie
ostatnich klas i absolwenci, studenci ostatnich lat studiów, starostwa powiatowe, CIiPKZ, członkowie Zarządu Województwa Małopolskiego, izby i cechy rzemiosł, akademickie biura karier, centra kształcenia ustawicznego, centra
kształcenia praktycznego, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie, OHP, Kuratorium Oświaty w Krakowie, organizacje pracodawców, powiatowe rady zatrudnienia, Wojewódzka Rada Zatrudnienia, agencje zatrudnienia.
raport podsumowujący badanie (przesyłany pocztą, rozdawany na spotkaniach, konferencjach), w ubiegłym roku
nakład wynosił ponad 1 000 egzemplarzy;
plakaty (21 plakatów z wynikami dla każdego powiatu plus jeden plakat z danymi dla Małopolski), w ubiegłym
roku nakład wynosił ponad 1 000 egzemplarzy + 120 egzemplarzy dla Małopolski w języku angielskim;
raport i plakaty w wersji elektronicznej opublikowane na stronie internetowej projektu.
8 W formułowaniu prognozy dla Krakowa dodatkowo udział biorą przedstawiciele prywatnych agencji zatrudnienia.
19
Informacje, które prezentuje „Barometr zawodów”, ułatwiając diagnozowanie i monitorowanie sytuacji na małopolskim
rynku pracy, stanowią wsparcie jednego z przedsięwzięć strategicznych wskazanych w PSKIiRP pn.: „Prognoza dla pracy”9.
Potrzeba bieżącego monitoringu rynku pracy wskazywana jest zarówno w SRWM10, jak też w SdRPP11. Ponadto na
konieczność cyklicznego przeprowadzania krótkoterminowego prognozowania w zakresie zapotrzebowania na zawody wskazał Podkomitet Monitorujący POKL w załączniku do jednej z uchwał przyjętych w 2012 roku12.
Realizacja kolejnych edycji badania pozwala na zbieranie informacji o zawodach, w których mieszkańcy szukający
pracy mogą mieć trudności z jej znalezieniem, w których liczba ofert pracy będzie większa od liczby osób poszukujących zatrudnienia, a także o zawodach w równowadze. Wiedza ta może być użyteczna dla:
osób szukających pracy;
pracowników powiatowych urzędów pracy („Barometr zawodów” wskazuje, jakie szkolenia powinny być organizowane w danym powiecie i w jakich powinni uczestniczyć poszukujący zatrudnienia);
osób zajmujących się doradztwem zawodowym;
pracodawców;
podmiotów zamierzających aplikować o środki Europejskiego Funduszu Społecznego (patrz informacja zamieszczona w boksie poniżej).
Dobra praktyka
„Barometr…” powstał w Finlandii. Jest realizowany od 2009 r. w Małopolsce. Obecnie w ramach współpracy transgranicznej „Barometr zawodów” wdrożono w czterech powiatach na Słowacji.
Zastosowanie wyników badania:
Wyniki badania z 2011 r. zostały uwzględnione w kryteriach wyboru projektów w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki: jeśli projekt przewidywał realizację szkoleń w zawodach deficytowych określonych w „Barometrze
zawodów” w danym powiecie, mógł otrzymać dodatkowe 25 punktów w ramach tzw. kryteriów strategicznych.
„Barometr zawodów” – źródła sukcesu
„Barometr zawodów” jest często wykorzystywanym źródłem informacji. Na sukces badania wpływa wiele czynników:
forma prezentacji wyników – przejrzysta, krótka, graficzna informacja (efektem analizy jest plakat przedstawiający grupy zawodów deficytowych, w równowadze i nadwyżkowych, do każdej z grup przypisany jest odpowiedni kolor tła);
łatwe do interpretacji i wykorzystania wyniki;
informacje zbierane na poziomie powiatów, z uwzględnieniem specyfiki każdego z nich;
dbałość o jakość danych – z uwagi na specyfikę rynku pracy w Krakowie do jego oceny zapraszani są również
przedstawiciele prywatnych agencji zatrudnienia;
aktualność informacji;
prognostyczny charakter;
niskie koszty;
9 PSKIiRP: przedsięwzięcie strategiczne „Prognoza dla pracy” – prognozowanie, diagnozowanie i monitorowanie małopolskiego
rynku pracy znajduje się w priorytecie 5 „Wsparcie zatrudnienia”, działaniu 5.3 „Doskonalenie zarządzania regionalną polityką
rynku pracy”, ma na celu wspomaganie procesów decyzyjnych poprzez monitorowanie zmian społeczno-gospodarczych zachodzących na małopolskim rynku pracy oraz prognozowanie zjawisk, które mogą wystąpić na tym rynku.
10 Badanie wpisuje się też w kierunki określone w SRWM: kluczowe działanie 1.1.4 „Rozwój oferty w zakresie usług dotyczących
podnoszenia oraz zmiany kwalifikacji na różnych etapach życia – w powiązaniu z potrzebami regionalnego rynku pracy”,
kluczowe działanie 2.3.1 „Rozwój kształcenia oraz doskonalenia kadr w obszarze: obsługi ruchu turystycznego, rozwoju i upowszechniania kultury fizycznej, sportu i rekreacji, przemysłów kultury, animacji kultury oraz zarządzania kulturą i dziedzictwem kulturowym”, kluczowe działanie 2.3.3 „Wdrożenie mechanizmów wsparcia dla rozwoju i upowszechnienia zawodów
ginących”.
11 SdRPP 2020: cel II, kierunki działań: 2.1 „Współpraca podmiotów nakierowana na rozwijanie kapitału ludzkiego makroregionu”,
kierunek działania 2.1.1 „Zdefiniowanie makroregionalnego rynku pracy oraz bieżący monitoring jego potrzeb (w tym badanie
losów absolwentów)”.
12 Załącznik nr 1 do Uchwały nr 4/12 Podkomitetu Monitorującego POKL z dnia 3 września 2012 r.
20
www.wup-krakow.pl
badanie możliwe do samodzielnej realizacji przez PUP po zakończeniu projektu MORPiE (w części powiatów
w 2012 r. pracownicy urzędów przeprowadzili klasyfikację samodzielnie, wykorzystując wiedzę o sposobie realizacji z poprzednich edycji);
krótki czas opracowywania wyników;
współpraca i bezpośrednie kontakty z pracownikami w powiatach;
angażowanie pracowników powiatowych urzędów pracy wzmacnia poczucie odpowiedzialności za jakość analizy;
wiedza ekspertów z lokalnych rynków pracy daje gwarancję wiarygodnych danych na poziomie powiatów;
realizatorzy badania stanowią zarazem znaczącą grupę odbiorców jego wyników, są zainteresowani wynikami
analiz, ponieważ wiedzą, że będą dla nich użyteczne.
Prezentacja wyników badania miała miejsce m.in.:
w czasie powiatowych targów pracy w Kętach (26.05.2011);
na posiedzeniu prezydium Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia z powiatowymi radami zatrudnienia (20.06.2011);
podczas seminarium OHP w Trzebini (27.09.2011);
w czasie cyklu konferencji „Ułatwić zawodowy start” w kwietniu 2012, a także w czasie spotkań z doradcami zawodowymi, targów pracy i kariery oraz innych spotkań w regionie (przekazano uczestnikom plakaty);
w czasie posiedzenia Rady Powiatu Wadowickiego (wyniki dla powiatu wadowickiego) (14.05.2012);
podczas spotkania ambasadorów współpracy ponadnarodowej w ramach projektu „Inclusive Europe”, zorganizowanego w Warszawie przez Krajową Instytucję Wspomagającą – Centrum Projektów Europejskich (15.05.2012).
Spotkania dotyczące współpracy przy realizacji badania:
spotkanie z agencją zatrudnienia Grafton Recruitment Oddział w Krakowie i agencją zatrudnienia Ranstad w sprawie udziału w „Barometrze zawodów” (15 i 17.11.2011);
współpraca w ramach „Partnerstwa na transgranicznym rynku pracy”: spotkanie seminaryjne instytucji tworzących partnerstwo w Lubownianskich Kupelach na Słowacji (20.09.2011); warsztaty w Nowym Sączu (22.11.2011); spotkanie konsultacyjne z przedstawicielką partnerstwa z Zespołu Zamiejscowego WUP w Nowym Sączu (29.08.2012);
spotkanie zespołu zarządzającego projektem „Partnerstwo na transgranicznym rynku pracy” w sprawie realizacji
pilotażowej edycji badania „Barometr zawodów” na Słowacji (05.11.2012);
spotkanie dotyczące możliwości połączenia prac nad „Barometrem zawodów” z tworzeniem wykazu zawodów
wojewody (20.10.2011);
spotkanie przedstawicieli Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, WUP w Krakowie oraz powiatowych urzędów
pracy w sprawie wykazu zawodów do rozporządzenia wojewody dot. wydawania pozwoleń na pracę cudzoziemcom (17.12.2012).
Udzielane informacje:
Z prośbą o przekazanie danych związanych z „Barometrem zawodów” (dotyczących zarówno kwestii metodologicznych, jak i szczegółowych wyników) zwracali się m.in.: Powiatowe Centrum Funduszy Europejskim w Nowym Sączu,
projekt WUP „Partnerstwo na rzecz świadczenia usług dla inwestorów pozyskujących kadry oraz usług outplacementowych” – w celu przekazania danych na potrzeby charakterystyk powiatów Małopolski. Dla portalu „Onet Biznes” przygotowana została lista zawodów deficytowych wraz z uzasadnieniem oraz odniesieniem do listy profesji
zagrożonych bezrobociem. Danymi o pracujących i bezrobotnych zainteresowana była również Fundacja Zdrowia
Publicznego.
Media:
Zarówno w 2011, jak i 2012 roku wyniki „Barometru zawodów” cieszyły się dużym zainteresowaniem mediów:
w styczniu 2011 udzielono wywiadów na temat „Barometru zawodów 2011” Radiu Plus/ESKA oraz „Dziennikowi
Polskiemu”, w lutym 2011 Radiu Plus/ESKA oraz RMF MAXXX;
w pierwszym kwartale 2011 r. w „Kronice” TVP Kraków dwukrotnie był emitowany wywiad dotyczący „Barometru zawodów 2011”, udzielony przez dyrektora WUP Andrzeja Martynuskę i kierownika Obserwatorium Adama Biernata;
informacje na temat „Barometru zawodów 2011” ukazały się w „Przekroju” oraz „Barometrze Rozwoju Regionalnego Małopolski”, a także w „Dzienniku Polskim” (dodatek „Praca i Edukacja”);
21
w 2012 r. w prasie ukazało się 16 artykułów, w których powoływano się na aktualne wyniki badania (m.in. w: sadeczanin.info; sacz.in; dziennikpolski24.pl; „Dziennik Polski” (dodatek „Nieruchomości”); krakow.gazeta.pl; „Gazeta
Wyborcza”; kariery.uek.krakow.pl; małopolskie.pl);
Radiu Kraków udzielono wywiadów na temat „Barometrów zawodów” oraz zapotrzebowania w zawodzie telemarketer (13.12.2011) oraz na temat zapotrzebowania na informatyków (21.12.2011);
TVP Kraków w czerwcu 2012 udzielono wywiadu na temat aktualnego zapotrzebowania na zawody wymagające
wykształcenia wyższego.
„Barometr zawodów” online
Planowane jest zaprojektowanie i uruchomienie serwisu „Barometr zawodów – Małopolska”. Będzie on wykorzystywany do realizacji badania, a także do prezentacji jego wyników. Dzięki serwisowi ocena zapotrzebowania na zawody będzie odbywać się online, co usprawni i przyspieszy proces opracowania wyników oraz pozwoli w krótkim
czasie zaprezentować je w atrakcyjnej oraz zróżnicowanej formie (mapy, tabele, plakaty).
Użytkownikami serwisu będą:
osoby zainteresowane informacjami dotyczącymi zapotrzebowania na zawody (młodzież szkolna, nauczyciele,
studenci, bezrobotni i poszukujący pracy, doradcy zawodowi);
administracja publiczna na szczeblu regionalnym i lokalnym (w tym władze województwa);
publiczne służby zatrudnienia;
niepubliczne instytucje rynku pracy (agencje doradztwa personalnego, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, organizacje pozarządowe);
instytucje sektora edukacyjnego (szkoły ponadgimnazjalne i wyższe);
instytucje badawcze;
podmioty zamierzające aplikować o środki Europejskiego Funduszu Społecznego.
Każdy użytkownik będzie miał możliwość odszukania swojego zawodu/stanowiska na liście zawodów znajdujących
się w Klasyfikacji Zawodów i Specjalności.
Podobne narzędzie funkcjonuje w Finlandii. W listopadzie 2012 roku pracownicy Obserwatorium spotkali się w Turku
z przedstawicielami tamtejszego Centrum ds. Rozwoju Gospodarczego, Transportu i Środowiska. Finowie zaprezentowali budowę i funkcjonowanie bazy służącej przeprowadzania i prezentowania wyników ich „Barometru…”.
2.5 „Małopolski rynek pracy”
Nazwa: „Małopolski rynek pracy”.
Rodzaj badania: Analizy desk research, opracowywane począwszy od 2007 r. Są wykorzystywane do opracowania
dokumentu zatwierdzanego przez Sejmik Województwa Małopolskiego i zatytułowanego „Ocena sytuacji na rynku
pracy województwa małopolskiego”.
Opis: Raporty są przygotowywane corocznie przez Obserwatorium i inne zespoły WUP. W 2013 r. planowane jest
jedno opracowanie składające się z pięciu części oraz 22 kart, zawierających wskaźniki dla każdego powiatu. Pracownicy Obserwatorium będą brali udział w tworzeniu czterech części, w tym dotyczących gospodarki („Miejsca pracy
w Małopolsce”) oraz kształcenia formalnego („Kształcenie formalne w kontekście kompetencji kluczowych i rynku
pracy”). Celem raportów jest diagnoza sytuacji w województwie małopolskim w zakresie: rynku pracy, gospodarki
i przedsiębiorczości oraz edukacji i kształcenia. Każda część zawiera podstawowe informacje o odpowiednim obszarze, wyłaniające się trendy, a także opis interwencji ze środków publicznych.
Harmonogram: Opracowywanie analiz na potrzeby „Oceny sytuacji na rynku pracy województwa małopolskiego”
odbywa się w pierwszym kwartale 2013 r. Publikacja raportów przewidziana jest na drugi kwartał 2013 r.
22
www.wup-krakow.pl
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: powiatowe urzędy pracy, starostwa powiatowe, członkowie
Zarządu Województwa Małopolskiego, departamenty UMWM, Małopolskie Obserwatoria Rozwoju Regionalnego, projekt „Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce”, Małopolska Wojewódzka Komenda OHP, akademickie biura karier, agencje zatrudnienia, doradcy zawodowi, organizacje pracodawców, Kuratorium Oświaty w Krakowie, izby
i cechy rzemiosł, ROEFS-y, Małopolski Urząd Wojewódzki, ROPS, Urząd Statystyczny w Krakowie.
raporty (publikacje książkowe) wydane przez WUP;
raporty (wersja elektroniczna, opublikowane na stronie internetowej WUP oraz Obserwatorium).
Potrzeba bieżącego monitoringu rynku pracy wskazana została w dokumentach strategicznych dotyczących Małopolski, zarówno w SRWM, jak i w PSKIiRP oraz SdRPP 2020. Informacje, które prezentują raporty z cyklu „Małopolski
rynek pracy”, stanowią wsparcie dla kluczowych działań w kierunku polityki rozwoju 1.1 („Wdrożenie mechanizmów
odkrywania, kształtowania i wspierania talentów”) wskazanych w SRWM:
1.1.2 „Kształtowanie i promocja postaw związanych z uczeniem się przez całe życie oraz korzystaniem z kształcenia ustawicznego”;
1.1.3 „Modernizacja i rozwój infrastruktury oraz poprawa jakości i dostępności usług świadczonych przez ośrodki kształcenia ustawicznego (ponadlokalne i regionalne)”;
1.1.4 „Rozwój oferty w zakresie usług dotyczących podnoszenia oraz zmiany kwalifikacji na różnych etapach
życia – w powiązaniu z potrzebami regionalnego rynku pracy”;
1.1.7 „Wdrożenie systemowych rozwiązań zwiększających poziom uczestnictwa osób starszych w systemie
kształcenia ustawicznego, w tym instrumentów finansowego wsparcia uniwersytetów trzeciego wieku”;
1.4.2 „Modernizacja i rozwój infrastruktury szkół oraz placówek oświatowych ze szczególnym uwzględnieniem
bazy dydaktycznej i teleinformatycznej do praktycznej nauki zawodu”;
1.4.3 „Systemowe wsparcie kadr dla rozwoju szkolnictwa zawodowego”;
1.4.4 „Wdrożenie mechanizmów służących praktycznej nauce zawodu”;
1.4.5 „Poprawa jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania
zatrudnienia”.
Jeśli chodzi o PSKIiRP, to opracowanie „Małopolski rynek pracy” wspiera działanie 5.3 „Doskonalenie zarządzania regionalną polityką rynku pracy”. W przypadku SdRPP 2020 można mówić o celu II, kierunku działania 2.1 „Współpraca
podmiotów nakierowana na rozwijanie kapitału ludzkiego makroregionu”, 2.1.1 „Zdefiniowanie makroregionalnego
rynku pracy oraz bieżący monitoring jego potrzeb”.
23
IV. Badania i analizy jednorazowe
3.1 Badanie ewaluacyjne „Ewaluacja programów rozwojowych dla szkół
prowadzących kształcenie ogólne w ramach Poddziałania 9.1.2 POKL”
Nazwa: „Ewaluacja programów rozwojowych dla szkół prowadzących kształcenie ogólne w ramach Poddziałania
9.1.2 POKL”
Rodzaj badania: Badanie ewaluacyjne.
Opis: Celem badania będzie diagnoza efektów projektów realizowanych w ramach Poddziałania 9.1.2 POKL (programy rozwojowe szkół prowadzących kształcenie ogólne) pod kątem wyboru form pomocy w nowym okresie programowania. Badanie powinno wyjaśnić m.in. kwestie: jakiego typu wsparcie było oferowane, jaki udział w nim stanowiły zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, a jaki pozostałe formy, czy wsparcie było dostosowane do potrzeb uczniów,
czy daje się zaobserwować wpływ realizowanych projektów na osiągnięcia edukacyjne uczniów młodzieży.
Planuje się poddać analizie dane zastane, w szczególności wyniki egzaminów zewnętrznych uczniów objętych i nieobjętych wsparciem POKL. W razie potrzeby wskazane zostaną obszary do dalszej pogłębionej analizy.
Harmonogram: Analiza danych zastanych będzie realizowana w drugim kwartale 2013 r.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.
raport (wersja elektroniczna, opublikowana na stronie internetowej projektu).
24
www.wup-krakow.pl
Badania i analizy jednorazowe
Zapotrzebowanie na badanie zostało zgłoszone przez Departament Polityki Regionalnej UMWM. Uzyskana wiedza
będzie pomocna przy projektowaniu typów wsparcia w nowym okresie programowania funduszy europejskich.
Za jedno z kluczowych do realizacji w najbliższych latach zadań „Strategia rozwoju województwa małopolskiego…”
uznała wdrożenie mechanizmów odkrywania, kształtowania i wspierania talentów13. W tym celu konieczne jest rozszerzenie oferty kształcenia dzieci i młodzieży szkolnej w taki sposób, by z jednej strony zapewnić im egalitarny
dostęp do wczesnej edukacji, niezbędnej dla właściwego rozwoju umiejętności i kompetencji, a z drugiej – poprzez
polepszenie jakości kształcenia – wspierać rozwój talentów. Przewiduje się również objęcie uzdolnionej młodzieży
oraz młodych naukowców i twórców systemem stypendiów i nagród.
Powyższe zadania uszczegóławia PSKIiRP, wskazując m.in. na następujące działania14:
1.2 „Małopolski program wspierania talentów”, w ramach którego udzielana będzie pomoc uzdolnionym studentom oraz uczniom małopolskich szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych;
1.3 „Rozszerzenie oferty edukacyjnej dla dzieci i młodzieży w zakresie kształtowania kompetencji kluczowych”, w ramach którego wzmacniana będzie efektywność systemu kształcenia oraz rozwój talentów uczniów małopolskich szkół.
Realizacji tak zarysowanych celów służyć mogą programy podobne do tych już realizowanych, dlatego warto je
przeanalizować i przedstawić efekty.
3.2 „Badanie efektywności dotacji (finansowanych z EFS) na założenie
działalności gospodarczej”
3.2.1. Informacje na temat badania
Nazwa: „Badanie efektywności dotacji (finansowanych z EFS) na założenie działalności gospodarczej”.
Rodzaj badania: Analiza oparta na dostępnych danych źródłowych oraz informacjach pozyskanych w wywiadach
z przedsiębiorcami.
Opis: Celem badania będzie ustalenie, kto sięga po dotacje, w jaki sposób je wykorzystuje, jak fakt uzyskania dofinansowania i same środki wpływają na kondycję podmiotu gospodarczego. Analiza posłuży również do ustalenia warunków
skuteczności tej formy pomagania ludziom poszukującym swojego miejsca na rynku pracy. Dodatkowo przedmiotem
badania będzie ustalenie, czy dotacje przyczyniają się do powstawania trwałych miejsc pracy (poprzez samozatrudnienie oraz zatrudnienie kolejnych pracowników). Analiza skupi się na dotacjach finansowanych ze środków Europejskiego
Funduszu Społecznego i będzie uzupełnieniem informacji, jakie zebrano w 2011 roku. Przebadano wówczas jednorazowe dotacje na założenie firmy, to jest efektywność środków pochodzących w głównej mierze z Funduszu Pracy.
W przypadku analizy dofinansowania ze środków EFS będą wzięte pod uwagę dane, którymi dysponuje WUP, tj.
dokumentacja konkursów, PEFS15 i dokumentacja projektów. Planuje się także przeprowadzenie wywiadów (CATI)
z operatorami dotacji. Dodatkowym źródłem informacji o osobach, które dzięki dotacjom założyły firmę, będą dane
o beneficjentach pomocy publicznej gromadzone przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także informacje z Izby Skarbowej.
Harmonogram: pierwszy–czwarty kwartał 2013 r.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: UMWM, WUP, instytucje, które będą operatorami dotacji/pożyczek i innych instrumentów wspierających rozwój przedsiębiorczości w przyszłej perspektywie finansowej funduszy europejskich.
13 SRWM: kierunek działania 1.1 „Rozwój kapitału intelektualnego”, działanie 1.1.1 „Wdrożenie mechanizmów odkrywania, kształtowania i wspierania talentów”.
14 Działania opisane szczegółowo w PSKIiRP, w priorytecie 1 „Wdrożenie mechanizmów odkrywania, kształtowania i wspierania
talentów”.
15 Podsystem monitorowania Europejskiego Funduszu Społecznego.
25
raport (publikacja książkowa przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach, konferencjach);
ulotka informacyjna podsumowująca najważniejsze wyniki badania (przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach, konferencjach);
raport i ulotka (w wersji elektronicznej na stronie internetowej projektu).
Potrzebę realizacji badania zgłosił Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego oraz Wojewódzki Urząd Pracy
w Krakowie.
„Strategia rozwoju województwa małopolskiego…” jako jeden z kierunków działania wyznacza wzmacnianie i promocję przedsiębiorczości16. Podkreśla się konieczność budowania wśród mieszkańców aspiracji i postaw przedsiębiorczych. Służyć ma temu regionalny model wspierania przedsiębiorczości, opierający się na szerokiej i łatwo dostępnej ofercie instrumentów zwrotnych (funduszy pożyczkowych i doręczeniowych) oraz na aktywnej, odpowiadającej
rzeczywistym potrzebom działalności instytucji otoczenia biznesu. Badanie, które przeprowadzi Obserwatorium,
wspomoże realizację wszystkich tych działań.
3.3 „Prognoza dla małopolskiego rynku pracy na 2013 rok”
Nazwa: „Prognoza dla małopolskiego rynku pracy na 2013 rok”.
Rodzaj badania: Prognoza opiera się zarówno na prognozach dotyczących gospodarki i rynku pracy formułowanych przez analityków, jak również na obliczeniach własnych, wykonanych na podstawie danych zbieranych przez
Główny Urząd Statystyczny i Obserwatorium.
Opis: Celem prognozy będzie wskazanie, jak może zachowywać się rynek pracy w Małopolsce w 2013 roku. Opracowanie usystematyzuje przede wszystkim opinie wyrażane przez różne ośrodki badawcze. Wskaże także najważniejsze czynniki, które mogą oddziaływać na regionalny rynek pracy w bieżącym roku. Oszacowana zostanie stopa
bezrobocia i liczba osób bezrobotnych, a także wskazane branże, które prawdopodobnie będą zatrudniać i zwalniać.
Wymienione zostaną zawody, w których będą największe szanse na znalezienie pracy.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: Prognoza będzie wykorzystywana przez specjalistów zajmujących się rynkiem pracy i świadczących pomoc osobom poszukującym zatrudnienia.
Harmonogram: pierwszy kwartał 2013 r.
raport (wersja elektroniczna, opublikowana na stronie internetowej projektu).
Prognoza odpowiada na potrzebę monitorowania i diagnozowania regionalnego rynku pracy zawartą w PSKIiRP działanie 5.3 „Doskonalenie zarządzania regionalną polityką rynku pracy”. Podstawą do jej przygotowania jest również
załącznik do uchwały nr 4/12 Podkomitetu Monitorującego POKL z dnia 3 września 2012 r., w którym rekomendowano, aby WUP w ramach projektu Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji przygotował informację o charakterze prognostycznym, opracowaną na podstawie realizowanych cyklicznie badań.
16 SRWM: kluczowe działanie 1.5.1.
26
www.wup-krakow.pl
Badania i analizy jednorazowe
3.4 „Mobilność absolwentów szkół zawodowych”
Nazwa: „Mobilność absolwentów szkół zawodowych”.
Rodzaj badania: Badanie zlecone ekspertom w zakresie analizy przestrzennej, o charakterze eksploracyjnym, polegające na analizie danych ilościowych, przeprowadzonej z wykorzystaniem oprogramowania GIS.
Opis: Badanie pokazać ma przestrzenne uwarunkowania karier szkolnych i dalszych losów absolwentów szkół zawodowych. Jego efektem będzie analiza:
dojazdów do szkół zawodowych;
dojazdów związanych z pracą zawodową;
zachowań migracyjnych i kierunków migracji absolwentów;
relacji przestrzennych między miejscami zamieszkania, kształcenia i pracy;
wpływu dostępności i dojazdów na sukces szkolny i zawodowy.
Analizowane będą zarówno kierunki przemieszczania się, jak i sposoby poruszania się oraz czas poświęcany na dojazdy do szkół i pracy. Wszystkie zagadnienia będą ilustrowane za pomocą map i grafik. Punktem wyjścia do analizy
będą wyniki „Badania losów absolwentów szkół zawodowych”, zintegrowane w jej trakcie z bazą danych przestrzennych i innymi źródłami danych.
Dodatkowo przygotowana zostanie informacja na temat przestrzennego zróżnicowania dostępności szkół zawodowych w województwie małopolskim. Informacja będzie zawierać wskaźniki dla każdej gminy i powiatu wyrażające
procent przeciętnej dostępności w województwie (obszary „nadwyżki” i „niedoboru” dostępności).
Harmonogram: drugi–trzeci kwartał 2013 r.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: szkoły, których absolwenci wzięli udział w badaniu absolwentów; starostwa powiatowe pełniące nadzór nad szkołami, członkowie Zarządu Województwa Małopolskiego, departamenty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Kuratorium Oświaty w Krakowie, Małopolska Wojewódzka Komenda OHP, Okręgowa Komisja Edukacyjna, Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Krajowy Ośrodek
Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Instytut Badań Edukacyjnych, centra kształcenia ustawicznego, centra
kształcenia praktycznego, izby i cechy rzemiosł, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, akademickie biura karier.
raport (publikacja książkowa i elektroniczna);
broszura podsumowująca najważniejsze wyniki badania (publikacja książkowa i elektroniczna).
Analiza przestrzenna dojazdów do szkoły i pracy oraz informacje o kierunkach migracji absolwentów szkół zawodowych będą stanowiły cenne źródło wiedzy o osobach wkraczających na rynek pracy.
Realizacja badania wynika z zapisów SRWM, a w szczególności kierunków działań: 1.4.1 „Rozwój oferty edukacyjnej
i jakości kształcenia zawodowego na poziomie średnim oraz wyższym z uwzględnieniem potrzeb regionalnego rynku pracy” oraz: 1.4.5 „Poprawa jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz
wspierania zatrudnienia”. Informacje zawarte w opracowaniu mogą być także pomocne w realizacji zapisów PSKIiRP,
głównie działań związanych z modernizacją kształcenia zawodowego w Małopolsce oraz wsparciem na rzecz zatrudnienia wybranych grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy17.
Wiedza na temat mobilności absolwentów pomoże także województwom śląskiemu i małopolskiemu przy tworzeniu
atrakcyjnych warunków dla osób często przemieszczających się, ludzi młodych oraz ich rodzin18.
17 Działanie 2.1 oraz działanie 5.2 PSKIiRP.
18 Zgodnie z zapisami SdRPP 2020.
27
V. Badania realizowane wspólnie
z innymi jednostkami
4.1 „Ocena tendencji i kierunków zmian na rynku usług
szkolnictwa wyższego w Małopolsce z uwzględnieniem czynników
demograficznych i koniunkturalnych”
Nazwa: „Ocena tendencji i kierunków zmian na rynku usług szkolnictwa wyższego w Małopolsce z uwzględnieniem
czynników demograficznych i koniunkturalnych”.
Rodzaj badania: Badanie zostanie przeprowadzone w oparciu o dane statystyki publicznej, uzupełnione wynikami
ankiety skierowanej do uczelni.
Opis: Badanie zostanie zrealizowane przez Urząd Statystyczny w Krakowie we współpracy z WUP, w oparciu o dane
statystyki publicznej, uzupełnione wynikami ankiety skierowanej do uczelni. Będzie zawierało analizę stanu, jak
i oczekiwanych zmian w zakresie popytu na usługi edukacyjne szkolnictwa wyższego. Zobrazuje, jak w perspektywie kilku lat będzie się kształtować podaż absolwentów na regionalnym rynku pracy. Przeanalizowana zostanie
również oferta studiów podyplomowych oraz innych działań uczelni, mających na celu przyciągnięcie nowych odbiorców usług edukacyjnych. Badanie zostanie uzupełnione o długoterminową prognozę dotyczącą sytuacji demograficznej wraz z opisem jej możliwego wpływu na szkolnictwo wyższe w Małopolsce.
Harmonogram: Badanie realizowane będzie w pierwszym i drugim kwartale 2013 r.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: szkoły wyższe, akademickie biura karier, doradcy zawodowi, członkowie Zarządu Województwa Małopolskiego; departamenty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
raport (publikacja książkowa przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach, konferencjach);
28
www.wup-krakow.pl
Badania realizowane wspólnie z innymi jednostkami
ulotka informacyjna podsumowująca najważniejsze wyniki badania (przesyłana pocztą, rozdawana na spotkaniach, konferencjach);
raport i ulotka (w wersji elektronicznej na stronie internetowej projektu).
Realizacja badania jest wynikiem kontynuacji współpracy WUP z Urzędem Statystycznym w Krakowie w latach 2011–
2012. Kolejną analizę w tym zakresie postanowiono uzupełnić o dodatkowe wątki, takie jak: praktyki zawodowe w czasie
studiów, nauczanie języków obcych, podejmowanie przez studentów pracy oraz oferta studiów podyplomowych. Wykorzystane zostaną dane gromadzone przez Urząd Statystyczny w Krakowie, GUS, WUP (bazy danych z badania uczniów
i absolwentów, ewentualnie bazy systemu „Syriusz”). W miarę możliwości przedstawiona zostanie również sytuacja na
rynku usług szkolnictwa wyższego w województwie śląskim. Celem badania jest zwrócenie uwagi uczelni na konieczność monitorowania jakości nauczania oraz odpowiedniego dostosowania oferty i jej promocji wśród potencjalnych
studentów tak, by zapewnić ciągłość i efektywność nauczania w obliczu niekorzystnych zmian demograficznych.
Na negatywne skutki niżu demograficznego i konieczność odpowiedniego reagowania na niego wskazywał również
prof. Jarosław Górniak w czasie warsztatów planistycznych Małopolskiego Partnerstwa na rzecz Kształcenia Ustawicznego19. Podkreślał, że w perspektywie 10 lat będziemy mieć do czynienia z brakiem siły roboczej w tym odpowiednio wykwalifikowanej, dlatego edukacja powinna wybiegać w przyszłość, nie ograniczając się jedynie do odpowiadania na bieżące zapotrzebowanie na pracowników. Zwrócił także uwagę na wysoki wskaźnik zatrudnienia osób
z dyplomem magistra wśród kończących naukę w ciągu ostatnich pięciu lat. Wskazuje to na potencjał absolwentów
szkół wyższych, ich szybszą adaptację na rynku pracy.
Konieczność rozwoju oferty edukacyjnej i jakości kształcenia zawodowego na poziomie średnim i wyższym
z uwzględnieniem potrzeb regionalnego rynku pracy podkreśla SRWM (Działanie 1.4.1). Informacje zebrane w badaniu będą również pomocne w realizacji założeń służących poprawie jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania zatrudnienia (działanie 1.4.5).
Kwestie związane ze szkolnictwem wyższym to także obszar zainteresowań wspólnej strategii województw małopolskiego i śląskiego20. Polska południowa powinna wzmacniać atrakcyjność oferty studiów, a oba województwa mogły
wspólnie wykorzystywać potencjał edukacyjny makroregionu, dbając o podnoszenie kwalifikacji jego mieszkańców.
4.2 „Bilans kompetencji dla miasta Krakowa”
Nazwa: „Bilans kompetencji dla miasta Krakowa”.
Rodzaj badania: Analiza podaży kompetencji istotnych z punktu widzenia wybranych branż, z wykorzystaniem
ilościowych i jakościowych technik badawczych.
Opis: W 2012 r. poddano analizie kompetencje w branżach: outsourcingu procesów biznesowych (business process outsourcing, BPO) oraz technologii informatycznej (information technology, IT), funkcjonujących na terenie Krakowa. Obecnie
trwają prace nad uzupełnieniami przygotowanych raportów. W tym roku Wydział Rozwoju Miasta otrzymał środki na kontynuację prac. Wstępne założenia zakładają opracowanie bilansu dla maksymalnie czterech nowych branż, w tym branży
life science. Pod uwagę brane są również: przemysły kreatywne, branża energetyczna i chemiczna. Bilans zawierał będzie
analizę podaży kompetencji istotnych z punktu widzenia danej gałęzi gospodarki (po stronie krakowskich uczelni) oraz
analizę popytu na kompetencje ze strony firm. Pozwoli to na powiązanie wiedzy, umiejętności oraz zdolności oczekiwanych przez pracodawców z programami nauczania krakowskich uczelni wyższych. Badanie realizował będzie wykonawca
wyłoniony przez Urząd Miasta Krakowa. Rolą WUP i Obserwatorium będzie konsultowanie kolejnych etapów opracowania
bilansu z UMK i wybranym wykonawcą, w tym pomaganie w wypracowaniu metodologii i narzędzi badawczych.
19 Wystąpienie w czasie warsztatu związanego z pracami nad programem strategicznym „Kapitał intelektualny i rynek pracy”.
Warsztat odbył się 25.09.2012 r.
20 SdRPP 2020: cel II, kierunek działania 2.1.
29
Harmonogram: drugi–czwarty kwartał 2013
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: uczelnie wyższe, firmy z badanych branż, organizacje pracodawców, klastry, akademickie biura karier, członkowie Zarządu Województwa Małopolskiego, departamenty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Instytut Badań Edukacyjnych, Urząd Statystyczny w Krakowie, powiatowe
urzędy pracy, agencje zatrudnienia, doradcy zawodowi, pracodawcy, Małopolskie Obserwatoria Rozwoju Regionalnego.
Formy upowszechniania wyników: Raport podsumowujący badanie zostanie wydany przez UMK.
Badanie realizowane jest na wniosek Rady Miasta Krakowa i Urzędu Miasta Krakowa.
Temat dopasowania oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy staje się coraz ważniejszym zagadnieniem, zarówno
z perspektywy biznesu, jak i uczelni. Istnieje potrzeba współpracy w wypracowaniu jednakowych opisów kapitału
ludzkiego, wspólnych dla przedsiębiorstw i szkół wyższych.
Informacje zebrane w badaniu będą stanowiły uzupełnienie wiedzy przydatnej w realizacji kluczowych działań
wskazanych w SRWM:
działanie 1.4.1 „Rozwój oferty edukacyjnej i jakości kształcenia zawodowego na poziomie średnim oraz wyższym
– z uwzględnieniem potrzeb regionalnego rynku pracy”;
działanie 1.4.5 „Poprawa jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz
wspierania zatrudnienia”.
Badanie wiąże się także z przedsięwzięciem „Prognoza dla pracy”21, zakładającym prognozowanie, diagnozowanie
i monitorowanie małopolskiego rynku pracy. Jest o nim mowa w PSKIiRP.
4.3 „Badanie losów absolwentów szkół wyższych”
Nazwa: „Badanie losów absolwentów szkół wyższych”.
Rodzaj badania: Założenia badawcze obejmują przeprowadzenie przez uczelnie badania losów absolwentów szkół
wyższych. Do końca lutego 2013 r. do porozumienia z WUP zakładającego współpracę w tym zakresie przystąpiły:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Oświęcimiu, Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Politechnika Krakowska, Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie, Akademia Ignatianum, Uniwersytet Papieski
Jana Pawła II. Badanie realizowane będzie na bazie wspólnego zestawu pytań, przygotowanego przez prof. Urszulę
Sztanderską z Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Obserwatorium i skonsultowanego z uczelniami.
Opis: Celem badania jest uzyskanie informacji na temat sytuacji absolwentów szkół wyższych na rynku pracy w rok
po zakończeniu nauki.
Harmonogram: Badanie będzie prowadzone od czerwca do sierpnia 2013 r. z wykorzystaniem znajdującego się
w dyspozycji WUP oprogramowania CADAS lub własnych narzędzi informatycznych uczelni. Po zebraniu danych zostaną one poddane analizie przez pracowników Obserwatorium w czwartym kwartale 2013 roku lub w 2014. W 2014
r. analiza zostanie opublikowana w formie raportu.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: uczelnie, których absolwenci wzięli udział w badaniu, akademickie biura karier, członkowie Zarządu Województwa Małopolskiego, departamenty Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Małopolskiego, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Instytut Badań Edukacyjnych, Urząd Statystyczny w Krakowie, wojewódzkie urzędy pracy,
powiatowe urzędy pracy, agencje zatrudnienia, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, Małopolskie Obserwatoria
Rozwoju Regionalnego, obserwatoria rynku pracy.
21 Przedsięwzięcie wskazane w działaniu 5.3 „Doskonalenie zarządzania regionalną polityką rynku pracy”.
30
www.wup-krakow.pl
Na kierunki działań, jakie powinny być podjęte w zakresie dostosowania oferty edukacyjnej do zmieniających się
potrzeb rynku pracy, wskazuje „Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011–2020”. Są to m.in.:
działanie 1.4.1 „Rozwój oferty edukacyjnej i jakości kształcenia zawodowego na poziomie średnim oraz wyższym
z uwzględnieniem potrzeb regionalnego rynku pracy”;
działanie 1.4.5 „Poprawa jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz
wspierania zatrudnienia”.
Wiedza, jakiej dostarcza badanie, będzie także wsparciem dla realizatorów działań, o których mowa w PSKIiRP. Program strategiczny zawiera zapisy dotyczące wspierania wybranych grup znajdujących się w szczególnej sytuacji
na rynku pracy, w tym młodych do 30. roku życia (Działanie 5.2). Będzie to realizowane m.in. poprzez aktywizację
osób pozostających bez zatrudnienia i podejmowanie lokalnych inicjatyw mających na celu ułatwienie znalezienia
pierwszej pracy.
Potrzeba monitorowania rynku pracy, w tym poprzez śledzenie karier edukacyjno-zawodowych osób opuszczających szkoły, zgłoszona została w „Strategii dla rozwoju Polski południowej w obszarze województw małopolskiego
i śląskiego do roku 2020”. W myśl dokumentu oba regiony powinny wspólnie dążyć do rozwijania kapitału ludzkiego
(kierunek działania 2.1), w tym wypracować komplementarną ofertę edukacyjną, skorelowaną z potrzebami rynku
pracy tak, aby poprawić efektywność systemu kształcenia oraz zwiększyć liczbę absolwentów znajdujących zatrudnienie. Aby to osiągnąć, konieczne jest prowadzenia badań absolwentów szkół wyższych.
Przygotowanie badania objęło:
spotkanie z przedstawicielką Biura Karier UJ (12.04.2011);
wystąpienie Dyrektora WUP w czasie posiedzenia Kolegium Rektorów Szkół Wyższych (29.04.2011);
spotkanie z przedstawicielami uczelni wyższych, w trakcie którego zaprezentowano propozycję wspólnego zestawu pytań (28.07.2011);
spotkanie, podczas którego ustalone zostało brzmienie wspólnego zestawu pytań, uczestniczyli w nim przedstawiciele czternastu małopolskich uczelni (07.10.2011);
posiedzenie Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa, podczas którego zostały zaprezentowane wyniki prac
nad wspólną częścią badania losów absolwentów szkół wyższych oraz przedstawiona propozycja dalszych działań (18.11.2011);
spotkanie z rektorem Politechniki Krakowskiej (13.12.2011);
spotkanie na temat wykorzystywanego do rejestracji bezrobotnych programu „Syriusz” i wprowadzenia do niego
ujednoliconego słownika kierunków studiów (16.01.2012);
spotkanie z rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego (17.01.2012);
spotkanie z przedstawicielami ABK w Centrum Karier AGH (03.02.2012);
spotkanie z rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej (10.02.2012);
spotkanie z przedstawicielami Biura Karier Politechniki Krakowskiej w sprawie wyników pierwszej tury badania
losów absolwentów uczelni (17.07.2012);
spotkanie z Biurem Karier UJ (04.10.2012);
spotkania z rektorem Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (31.10.2012);
spotkanie z przedstawicielami Biura Karier UJ w sprawie wspólnego zestawu pytań w badaniu losów absolwentów
szkół wyższych (9.11.2012);
spotkanie z przedstawicielami ABK, podczas którego zaprezentowano system CADAS oraz ustalono zmiany we
wspólnym zestawie pytań; w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele 12 uczelni (07.12.2012).
Media:
w marcu 2011 r. udzielono wywiadu Radiu Kraków na temat losów absolwentów uczelni wyższych;
30 lipca 2011 r. ukazał się na łamach krakowskiej „Gazety Wyborczej” artykuł „Oko na absolwenta”;
w czwartym kwartale 2011 r. w prasie pojawiły się informacje na temat badania losów absolwentów szkół wyższych w Małopolsce.
31
4.4 „Profile zawodowe”
Analiza będzie realizowana w przypadku wprowadzenia do projektu komponentu ponadnarodowego.
Nazwa: „Profile zawodowe”.
Rodzaj badania: Analiza danych.
Opis: Analiza będzie polegała na zebraniu informacji o zawodach, zdobywanych w ramach badań własnych Obserwatorium oraz dostępnych w innych instytucjach, np. w Urzędzie Statystycznym w Krakowie. Na bazie tych danych
opracowane zostaną wskaźniki opisujące poszczególne profesje.
Planowane działania:
przygotowanie założeń realizacji profili zawodowych;
audyt danych, w których pojawia się informacja o zawodzie;
konsultacje założeń z potencjalnymi odbiorcami analizy;
przygotowanie zestawu wskaźników dla potrzeb prezentacji profili zawodowych.
Harmonogram: trzeci kwartał 2013 r.–drugi kwartał 2014. Realizacja analizy uzależniona jest od wprowadzenia do
projektu komponentu ponadnarodowego.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: doradcy zawodowi, CIiPKZ, uczelnie wyższe, szkoły ponadgimnazjalne, osoby poszukujące pracy, bezrobotni, powiatowe urzędy pracy, agencje zatrudnienia, starostwa powiatowe, departamenty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Kuratorium Oświaty w Krakowie,
Małopolska Wojewódzka Komenda OHP, OKE, Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Krajowy Ośrodek
Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Instytut Badań Edukacyjnych, centra kształcenia ustawicznego, centra
kształcenia praktycznego, izby i cechy rzemiosł; poradnie psychologiczno-pedagogiczne, akademickie biura karier.
Formy upowszechniania wyników: w serwisie internetowym projektu.
Potrzeba realizacji wynika z zapisów SRWM i PSKIiRP, niejednokrotnie zgłaszano również przydatność narzędzia
w pracy doradców zawodowych.
Informacje, jakich dostarczą profile zawodowe, będą wsparciem dla działań, o których mowa w „Strategii rozwoju
województwa małopolskiego…” i które służyć mają poprawie jakości i efektywności usług dotyczących planowania
i rozwoju kariery zawodowej, wspierania zatrudnienia22, a także usług związanych z podnoszeniem oraz zmianami
kwalifikacji na różnych etapach życia – w powiązaniu z potrzebami regionalnego rynku pracy23. Korzystać z tych
informacji będą mogli również realizatorzy działania 3.1 PSKIiRP „Małopolski program na rzecz rozwoju całożyciowego poradnictwa zawodowego”.
Planowane jest zaprojektowanie i uruchomienie narzędzia informatycznego, które będzie miało za zadanie w prosty
i czytelny sposób prezentować informację (przy równoczesnym pozyskiwaniu danych z różnych źródeł). W efekcie
powstać miałaby kompleksowa informacja – zbiór informacji udostępnionych online o wybranej grupie zawodów,
wśród których znajdują się m.in. informacje o dotychczasowym rozwoju zatrudnienia, szanse na przyszłe zatrudnienie, struktura wieku, zatrudnienia w kontekście kierunku wykształcenia, atrakcyjność wynagrodzeń.
22 SRWM: kluczowe działanie 1.4.5 w ramach kierunku polityki rozwoju 1.4 „Rozwój kształcenia zawodowego i wspieranie zatrudnienia”.
23 SRWM: kluczowe działanie 1.1.4 w ramach kierunku polityki rozwoju 1.1 „Rozwój kapitału intelektualnego”.
32
www.wup-krakow.pl
4.5 „Monitoring ofert pracy”
Badanie będzie realizowane w przypadku wprowadzenia do projektu komponentu ponadnarodowego.
Nazwa: „Monitoring ofert pracy”.
Rodzaj badania: Analiza danych.
Opis: W przypadku realizacji komponentu ponadnarodowego przeprowadzony zostanie monitoring ofert pracy dostępnych poza Publicznymi Służbami Zatrudnienia. Celem będzie ustalenie, które portale internetowe gromadzą
największą liczbę ofert pracy, tj. pokrywają największą część rynku prywatnego pośrednictwa. Odnalezienie tych
portali jest niezbędne do nawiązania współpracy z nimi, w ramach której przewiduje się udostępnienie danych
umożliwiających określenie zapotrzebowania na pracowników według zawodów. Pozyskiwane dane będzie można
również wykorzystać dla monitorowania sytuacji na rynku pracy.
Harmonogram: trzeci kwartał 2013–drugi kwartał 2014. Realizacja analizy uzależniona jest od wprowadzenia do
projektu komponentu ponadnarodowego.
Jednostki szczególnie zainteresowane rezultatami: uczniowie i absolwenci, studenci, poszukujący pracy, powiatowe urzędy pracy, starostwa powiatowe, CIiPKZ, izby i cechy rzemiosł, akademickie biura karier, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Krakowie, centra kształcenia praktycznego w Małopolsce, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna
w Krakowie, OHP, Kuratorium Oświaty w Krakowie, rady zatrudnienia, agencje zatrudnienia.
Formy upowszechniania wyników: w serwisie internetowym projektu.
Temat zgłoszony przez WUP, zaplanowany przez zespół Obserwatorium celem uzupełnienia dotychczas realizowanych badań cyklicznych, wykraczających poza aktualnie zbierane źródła.
„Monitoring ofert pracy” będzie służył poprawie jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania zatrudnienia – co zakłada SRWM24.
„Monitoring...”, prezentując dane na temat zapotrzebowania na pracowników w poszczególnych zawodach, będzie
stanowić dodatkowe źródło wiedzy dla projektujących wsparcie na rzecz zatrudnienia wybranych grup, znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy25.
24 SRWM: kluczowe działanie 1.4.5 w ramach kierunku polityki rozwoju 1.4 „Rozwój kształcenia zawodowego i wspieranie zatrudnienia”.
25 PSKIiRP: działanie 5.2 „Wsparcie na rzecz zatrudnienia wybranych grup w szczególnej sytuacji na rynku pracy”.
33
VI. Sposób wypracowania
rekomendacji z badań
W ramach pierwszej edycji „Badania losów absolwentów szkół zawodowych 2011” została przygotowana propozycja
sposobu wypracowywania wniosków i rekomendacji, regulująca i porządkująca ich przygotowywanie w badaniach
realizowanych przez Obserwatorium. Zakładamy, że będzie ona stosowana do części badań i analiz. Główne zastosowanie znajdzie w jednorazowych typu ad hoc lub pierwszych edycjach badań cyklicznych. Sposób wypracowywania
rekomendacji opiera się na doświadczeniach uzyskanych w trakcie realizacji projektu, np. w badaniu praktycznej
nauki zawodu. W tym przypadku zalecenia powstały we współpracy z przedstawicielami instytucji zaangażowanych
w kształcenie zawodowe. Poniższy schemat obrazuje przewidywane etapy powstawania rekomendacji.
34
www.wup-krakow.pl
Sposób wypracowania rekomendacji z badań
SPOSÓB WYPRACOWANIA REKOMENDACJI Z BADANIA
odbiór bazy danych
odbiór ostatecznej wersji bazy danych jest punktem wyjścia do przeprowadzenia konsultacji wyników badania i wypracowania rekomendacji
dobór odpowiednich danych z badania oraz wybór tematów poruszanych
w trakcie konsultacji
w przypadku badań cyklicznych przygotowanie stałej listy uczestników, na
opracowanie
harmonogramu
konsultacji
podstawie której dokonywana jest ostateczna selekcja przed wybranym spotkaniem
w przypadku badań ad hoc odwołanie się do dokumentu „Mechanizm kontrolny – zaplanowanie zakresu badania Obserwatorium”; w dokumencie tym na
początku realizacji każdego badania wskazuje się osoby, które warto zaangażować w badanie oraz przygotowanie wniosków i rekomendacji
syntetyczny materiał wysyłany do uczestników mailem na około miesiąc przed
przygotowanie do
spotkania
terminem spotkania; materiał zawiera:
cel spotkania, wątki/obszary/pytania z narzędzia badawczego, będące przedmiotem dyskusji
wykres lub tabelę z danymi
zasady spotkań wewnętrznych z pracownikami urzędu i innych instytucji
rozpoczęcie spotkania od tzw. kontraktu, tj. zasad, według których będzie przespotkania
wewnętrzne
biegało spotkanie i co do których uczestnicy wyrazili zgodę
forma spotkań: prezentacja, a w dalszej części moderowana dyskusja
pomocniczo wydrukowane materiały umożliwiające nanoszenie notatek
zawsze dostępna baza danych
spotkania prowadzone przez dwie osoby, które wymiennie moderują dyskusję
spotkania
zewnętrzne
i zapisują ustalenia na flipczarcie
trzecia osoba wykonuje na bieżąco notatki na komputerze, aby spisane rekomendacje można było w ramach podsumowania wyświetlić na ekranie
ostateczne
zaopiniowanie
rekomendacji
po spotkaniu rekomendacje przesyłane są do uczestników mailem w celu ostatecznego zaopiniowania
do maili podsumowujących spotkanie załączona zostaje tabela z rekomendaocena rekomendacji
raport z badania
raport
przedstawiony
Dyrekcji WUP
przesłanie raportów
do adresatów
rekomendacji
cjami, które powinny być ocenione według trzech kategorii: precyzji, wykonalności i trafności
wypracowane rekomendacje umieszczane są w raporcie podsumowującym badanie
raport podsumowujący badanie wraz z wypracowanymi rekomendacjami
przedstawiane są Dyrekcji WUP
w ramach promocji wyników badania raporty z rekomendacjami są wysyłane
pocztą/mailem/osobiście do zainteresowanych odbiorców
wyniki badania oraz rekomendacje są przedstawiane na spotkaniach poświęconych danemu zagadnieniu, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych
35
Poniżej przedstawiony został skrótowy opis zastosowania powyższych zasad przy budowaniu listy rekomendacji w badaniu losów absolwentów. Po odbiorze bazy danych zostały przygotowane zestawienia najbardziej interesujące z punktu widzenia problematyki badania. Równolegle została opracowana lista uczestników spotkań. Każdy z nich związany
był z edukacją w szkołach ponadgimnazjalnych i otrzymywał zaproszenia do współpracy z Obserwatorium.
Przed spotkaniem uczestnikom wysłano materiał z wyselekcjonowanymi wcześniej obszarami, które miały być
przedmiotem dyskusji, przypomniany również został cel, termin i ramy czasowe wydarzenia.
W sumie zorganizowane zostały trzy spotkania konsultacyjne: w pierwszej kolejności wewnątrzurzędowe, z pracownikami zespołów, których zadania są związane z obszarem edukacji zawodowej, następnie z udziałem przedstawicieli instytucji zewnętrznych.
Zawsze przed spotkaniem ustalano sposób jego prowadzenia – w zależności od tematu i liczby osób w nim uczestniczących. Zazwyczaj podzielone było na bloki tematyczne, po których następowała moderowana dyskusja. Na zakończenie
podsumowywano wszystkie sformułowane rekomendacje tak, aby każdy uczestnik mógł się z nimi zapoznać. Lista zaleceń była również wysyłana mailowo tak, by umożliwić zgłaszanie uwag do momentu opublikowania raportu. Do maila
załączona była tabela służąca dodatkowej ocenie rekomendacji w trzech kategoriach: precyzji, wykonalności i trafności. Ułatwiało to ich późniejszą priorytetyzację. Wypełnioną tabelę uczestnicy spotkań odsyłali do WUP w Krakowie.
Ostatecznie zalecenia pogrupowano w siedem obszarów: organizacji egzaminów zawodowych, nauczycieli szkół
zawodowych, poradnictwa zawodowego dla uczniów, rozpowszechniania informacji, organizacji praktycznej nauki
zawodu dla uczniów, pomocy absolwentom na rynku pracy, organizacji badania absolwentów w kolejnych latach.
Charakter rekomendacji
Ze względu na charakter przyjęty został podział na rekomendacje twarde i miękkie.
Rekomendacje twarde są bardzo konkretnie opisane. Większość z nich ma konkretnego wykonawcę, działania są
szczegółowo opisane, można zaplanować je w czasie, efekty działań są do określenia i możliwy jest ich pomiar.
Poniżej kilka przykładów rekomendacji twardych, które odnoszą się do działania WUP w Krakowie. Dotyczą one
obszaru rozpowszechniania informacji oraz egzaminów zawodowych, a konkretnie rzecz biorąc otwierania nowych
kierunków nauczania oraz funkcjonowania powiatowych i wojewódzkich rad zatrudnienia:
Treść rekomendacji:
Organy prowadzące opiniują otwarcie nowych kierunków nauczania w szkołach zawodowych. Opinia ta powinna opierać się na rzetelnych danych. Dlatego Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie przygotuje wzór zestawu informacji, które
powinny być analizowane i prezentowane przy wniosku o otwarcie kierunku. Sugerujemy, by z badania losów absolwentów pochodziły następujące dane: sytuacja absolwentów na rynku pracy: odsetek absolwentów danej szkoły, którzy:
pracują
uczą się
pracują i uczą się
są bezrobotni (nie pracują, nie uczą się i poszukują pracy)
są bierni (nie pracują, nie uczą się i nie poszukują pracy)
przez cały rok byli bezrobotni
przez cały rok byli bierni
odsetek absolwentów pracujących w wyuczonym zawodzie
powody wykonywania pracy w innym zawodzie niż wyuczony.
W regulaminie prac rad zatrudnienia (powiatowych i wojewódzkiej) lub uchwale rad należy określić, w jaki sposób będą
one przyjmować i rozpatrywać wnioski o otwarcie kierunku (doprecyzować zakres wymaganych danych i informacji),
wartości wskaźników powinny pozostać do decyzji rady. Przyjęcie spójnych rozwiązań przez powiatowe rady zatrudnienia należy zarekomendować Konwentowi Starostw Województwa Małopolskiego.
W celu wdrożenia powyższych rekomendacji został przygotowany odpowiedni formularz z danymi. W prace nad
formularzem zaangażowali się pracownicy zespołów WUP: Obserwatorium, Strategii Rynku Pracy i projektu „Małopolskie partnerstwo instytucji w obszarze rynku pracy, edukacji i szkoleń”. Dzięki temu dla każdej ze szkół sporządzony został zestaw informacji wspomagający proces podjęcia decyzji o otwarciu nowego kierunku nauczania.
36
www.wup-krakow.pl
Sposób wypracowania rekomendacji z badań
Informacje te częściowo pochodzą z badania absolwentów szkół zawodowych, a częściowo z innych źródeł opisujących rynek pracy. Wnioski o wydanie opinii są rozpatrywane na kolejnych posiedzeniach Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia, organizowanych przez WUP w Krakowie w miarę pojawiania się potrzeb. Decyzja (pozytywna lub negatywna)
podejmowana jest przez członków WRZ w drodze głosowania.
Przyjęte rozwiązanie pokazuje zaangażowanie w realizację wypracowanych zaleceń zarówno WUP w Krakowie, jaki
i szkół ponadgimnazjalnych oraz WRZ.
Kolejny przykład rekomendacji dotyczy obszaru egzaminów zawodowych:
Treść rekomendacji:
Dane dotyczące egzaminu zawodowego powinny pokazywać pełny jego obraz, tj. zawierać informację o:
zdawalności – ale liczonej nie tylko jako % osób, które zdały egzamin (jeśli do egzaminu przystąpił tylko jeden
uczeń, to jego powodzenie plasuje szkołę w czołówce rankingu – stuprocentowa zdawalność). Należy prezentować
dodatkowy wskaźnik liczony jako stosunek liczby uczniów, którzy zdali egzamin, do liczby osób, które miały prawo
do niego przystąpić. Wskaźnik ten należy uwzględniać przy dzieleniu środków finansowych pozostających w dyspozycji samorządu województwa między szkoły/ organy prowadzące (wskaźnik powinien być uwzględniony w algorytmie, w oparciu o który dzielone są pieniądze).
Do tej rekomendacji odniesiono się poprzez wprowadzenie do opracowania zatytułowanego „Ocena sytuacji na rynku pracy województwa małopolskiego w roku 2012” (część dotycząca edukacji) wskaźnika liczonego jako stosunek
liczby uczniów, którzy zdali egzamin, do liczby osób, które miały prawo do niego przystąpić.
Większość sformułowanych zaleceń ma charakter miękki, nie posiada np. konkretnego adresata. (jest nim często grupa
lub kategoria społeczna, np. pracodawcy, nauczyciele lub instytucje rynku pracy). Tego typu rekomendacje nie mają
też określonych horyzontów czasowych ani działań, które należałoby podjąć. W rezultacie nie jest możliwe sprecyzowanie oczekiwanych efektów ani dokonanie ich pomiaru. Innymi słowy tego typu rekomendacje są trudne do „zoperacjonalizowania”, do przełożenia na konkretne decyzje, jakie mógłby podjąć np. Zarząd Województwa Małopolskiego.
Określenia czasu, działań, efektów końcowych ich miar, a także sposobu przekazywania informacji zwrotnej powinny dokonać podmioty wdrażające zalecenia w życie.
Przykłady rekomendacji miękkich:
Instytucje rynku pracy powinny uświadamiać nauczycielom i dyrektorom wagę egzaminów zawodowych i rolę doradztwa zawodowego.
Nauczyciele powinni zachęcać uczniów, by przystępowali do egzaminu zawodowego – świadectwo zawodowe może się
uczniom przydać w ich karierze (jeśli nie od razu po szkole, to w późniejszych latach). Tymczasem zdarza się, że odradzają młodzieży przystępowanie do egzaminu, by nie psuć średniej zdawalności szkoły. Należy uczulać pracodawców,
by zwracali uwagę na to, czy absolwent posiada świadectwo zawodowe, czy tylko ukończył szkołę. Powinni też być
informowani o zmianach w szkolnictwie zawodowym, wchodzących w życie od 1 września 2012 r. Kuratorium Oświaty
w Krakowie lub Okręgowa Komisja Egzaminacyjna powinny przygotować informator skierowany do pracodawców.
Należy zbudować w Małopolsce system poradnictwa zawodowego. Aktualnie problemem jest brak określonego standardu doradztwa na kolejnych etapach edukacji. Pojawiające się projekty w tym zakresie są cenne, zwłaszcza z punktu widzenia szkół w nich uczestniczących, nie zastąpią jednak uzgodnionego i stosowanego powszechnie standardu.
Poradnictwo w szkołach gimnazjalnych powinno być nastawione na wsparcie uczniów w wyborze zawodu, natomiast
poradnictwo w szkołach zawodowych – na przygotowanie do pracy i ułatwianie wejścia na rynek pracy.
Rola Obserwatorium jako zespołu realizującego badanie kończy się na sformułowaniu rekomendacji z badań i ich
przekazaniu do adresatów.
Adresatami zaleceń są w większości uczestnicy spotkań konsultacyjnych oraz osoby i instytucje związane ze szkolnictwem zawodowym i rynkiem pracy, tj.: organy prowadzące szkół, szkoły, nauczyciele, doradcy zawodowi, Kuratorium Oświaty w Krakowie jako jednostka sprawująca nadzór pedagogiczny, centra kształcenia praktycznego,
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie, ochotnicze hufce pracy, Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli, izby rzemieślnicze, pracodawcy, regionalne centra informacji młodzieżowej, projekt „Modernizacja kształcenia
zawodowego w Małopolsce”, powiatowe urzędy pracy, WUP w Krakowie, dysponujący środkami publicznymi.
37
Angażowanie odpowiednich instytucji w proces opracowywania zaleceń zwiększa szanse na ich wdrożenie. Ważne
jest jednak, by przy formułowaniu wniosków i rekomendacji dobierać odpowiednie osoby ze środowiska adresatów
i dążyć do tego, by odbiorcy widzieli sens i użyteczność korzystania z wyników badania i wprowadzania rekomendacji w życie.
38
www.wup-krakow.pl
VII. Profil poszukiwanej informacji
Oprócz realizowania cyklicznych badań oraz analiz ad hoc Obserwatorium na bieżąco reaguje na zgłaszane zapytania: pracownicy zespołu służą pomocą w konsultacji raportów czy narzędzi badawczych, przygotowywane są również dodatkowe, krótkie, syntetyczne analizy dostarczające aktualnych informacji o rynku pracy. Dzięki zestawieniu
dotychczasowych zapytań można przedstawić profil poszukiwanej informacji.
Udzielane informacje
Od 2010 roku w zespole prowadzony jest spis pytań, z jakimi zwracają się do niego różne osoby lub instytucje. Obecnie w bazie jest ponad 70 pozycji. Poniższa tabela przedstawia, kto zadaje pytania, jakich obszarów tematycznych
one dotyczą oraz jakiego typu informacje są udzielane.
poszukujący informacji
UMWM
WUP (zespoły:
PIN, CIZ, ZZ NS,
SR; MPI, Konserwator, Inwestor
- głównie na potrzeby przygotowywanych przez Centrum Business in Małopolska charakterystyk powiatów
firmy
szkoleniowe, consultingowe (m.in. Europoint, Reed In
Partnership Poland Sp. z o.o.)
obszary poszukiwanej informacji
typ udzielanych informacji
wskazanie
rynek pracy (44)
bezrobocie (15): w poszczególnych powiatach,
dla wybranych grup, np. niepełnosprawnych,
kobiet powyżej 50. roku życia
zatrudnienie
(8): w poszczególnych branżach,
dane dla powiatów/gmin
studenci
i doktoranci krakowskich uczelni
inni
(m.in. Powiatowe Centrum
Funduszy Europejskim w Nowym Sączu, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Instytut
Turystyki w Krakowie
wskazanie
instytucji/ organizacji, do
których można wystąpić o dane
przedsiębiorczość
przekazanie surowych
zapotrzebowanie na zawody: głównie informa- z badań własnych
cje w zakresie badania „Barometr zawodów”(9)
fundacje, stowarzyszenia (m.in. migracje
Stowarzyszenie Wiosna, Biuro osoby w szczególnej
Inicjatyw Społecznych)
źródła danych/informacji
– linki do raportów innych instytucji/
organizacji, zgromadzonych m.in. w Internetowej Bibliotece Małopolskich Obserwatoriów
sytuacji na rynku pracy,
w tym niepełnosprawni, osoby powyżej 50.
roku życia
danych
przekazanie
zestawień danych zebranych przez MPiPS lub System Informacji
Oświatowej
informacje o metodologii i sposobie realizacji badań
opracowanie informacji z badań i analiz
edukacja (27)
szkolnictwo
baz
zawodowe (14): informacje na temat uczniów i absolwentów szkół zawodowych
(dane m.in. z wyników „Badania losów absolwentów szkół zawodowych”)
własnych dla poszczególnych grup (np.
dla wybranych powiatów, grup osób)
szkolnictwa wyższego (6)
doradztwa edukacyjno-zawodowego
inne
39
Opiniowanie i konsultacje
Od roku 2011 dokumentowane są także zadania związane z opiniowaniem i konsultacjami, o jakie proszą odbiorcy
projektu. Zgłaszający się korzystają z pomocy pracowników Obserwatorium w zakresie m.in. prowadzenia badań,
konstrukcji narzędzi badawczych, opiniowania metodologii i raportów. W ostatnich dwóch latach odbyło się ponad
30 takich konsultacji.
zgłaszający się po opinię/pomoc
typ konsultacji
WUP
Inwestor
CIZ ZZ Tarnów
ZL
PIN
OZ
MPI
Holownik
Express do zatrudnienia
UMWM
MPiPS
firmy realizujące badania
uwagi do metodologii i sposobu prowadzenia badań
konsultacje zlecanych w trybie przetargu badań/ewaluacji
opinie na temat zakresu danych
pomoc w opracowaniu koncepcji badania ewaluacyjnego
konsultacje tematyki do narzędzi badawczych
pomoc w konstruowaniu ankiety
opiniowanie i zgłaszanie uwag do raportów
opiniowanie innych dokumentów
przygotowanie i poprowadzenie spotkań, warsztatów
prowadzenie szkoleń
W ubiegłym roku zespół Obserwatorium opiniował m.in. propozycję zmian Klasyfikacji Zawodów i Specjalności w ramach realizowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej projektu pt. „Analiza zawodów i specjalności
występujących na rynku pracy i opracowanie projektu aktualizacji klasyfikacji zawodów i specjalności”. O uwagi do
założeń metodologicznych badań ewaluacyjnych prosił również Departament Polityki Regionalnej UMWM.
Obserwatorium służyło również pomocą innym zespołom i projektom WUP, np. projektowi Holownik i Inwestor – w opracowaniu koncepcji badań ewaluacyjnych, a także proponując rozwiązania metodologiczne i wskazując ekspertów.
Pracownicy Obserwatorium opiniowali również raport z badania ilościowego na temat świadczonych usług doradczych (dla Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Zespołu Zamiejscowego WUP w Tarnowie). Z kolei
CIZ w Krakowie zwróciło się z prośbą o pomoc w konstrukcji ankiety, za pomocą której badane będą opinie klientów
korzystających z jego usług. Obserwatorium włączyło się także w prace zespołu ds. kodeksu etyki (opracowanie
narzędzia badawczego – ankiety dla klienta wewnętrznego WUP).
Dużą część konsultacji stanowiły uwagi i opinie dla podmiotu przygotowującego materiał dotyczący charakterystyk
małopolskich powiatów. Charakterystyki te zamówił projekt Inwestor. Były to uwagi i sugestie dotyczące zakresu
danych potrzebnych do opisu sytuacji w powiatach, komentarze do poszczególnych etapów pracy wykonawcy, a także uwagi do kolejnych wersji raportów, m.in. do opracowania zbiorczego pt. „Gospodarcze uwarunkowania rozwoju
rynku pracy w Małopolsce”.
Opracowania i analizy
Poza powyższymi działaniami zespół Obserwatorium przygotowuje również różnego rodzaju analizy i opracowuje
dane – w odpowiedzi na bieżące potrzeby. W minionych latach powstały między innymi:
„Mapa aktywności gmin Małopolski w zakresie pozyskiwania środków na poprawę jakości nauczania na wczesnych etapach edukacji”. Opracowanie zawiera informacje o zainteresowaniu gmin (jako organów prowadzących
szkoły podstawowe) uzyskaniem środków na realizację projektów systemowych ”Indywidualizacja nauczania
i wychowania uczniów klas I–III szkół podstawowych”, realizowanych w ramach Poddziałania 9.1.2 POKL „Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych”. Dodatkowo w materiale przedstawiono informacje o gminach, które nie aplikowały
o środki na indywidualizację, a także obrazujące ich aktywność w pozyskiwaniu środków z POKL na edukację na
wczesnych etapach (przedszkole, szkoła podstawowa). Zamieszczono również wyniki egzaminów zewnętrznych
(test po szóstej klasie) osiągnięte w szkołach prowadzonych przez gminy nieobjęte projektem indywidualizacji.
Informacje przygotowano dla wicemarszałka województwa małopolskiego Romana Ciepieli w lipcu 2012 r.
W ramach współpracy z Kuratorium Oświaty w Krakowie dla Wydziału Kształcenia Ponadgimnazjalnego i Ustawicznego opracowano wstępną analizę i opis danych zebranych w badaniu KO na temat doradztwa edukacyjnozawodowego szkołach gimnazjalnych (sierpień 2012 r.)
40
www.wup-krakow.pl
Profil poszukiwanej informacji
„Branża poligraficzna – informacje z badań”. Informacja przygotowana została w oparciu o raport KPMG (opracowany na zlecenie i we współpracy z Polskim Bractwem Kawalerów Gutenberga) oraz o wyniki badań prowadzonych przez Obserwatorium. Opracowanie zawiera m.in. informacje o liczbie i wielkości firm w branży poligraficznej, liczbie zatrudnianych pracowników, wartości sprzedaży, kształceniu w zawodach związanych z branżą,
czynnikach rozwoju i zagrożeniach. Z prośbą o opracowanie danych w tym zakresie zwrócił się Departament
Rozwoju Gospodarczego, Zespół ds. Współpracy Gospodarczej Urzędu Marszałkowskiego w styczniu 2013 r.
41
Załącznik nr 1 Formularz zamówienia badania
Zlecenie realizacji badania/analizy – określenie zakresu
Temat/zagadnienie
Cel główny badania/analizy
Uszczegółowienie zakresu
(na jakie pytania ma odpowiedzieć badanie? Jakie problemy maja być rozwiązane z wykorzystaniem tych informacji?)
Użytkownicy
(kto zgłosił zapotrzebowanie, kto ma otrzymać wyniki,
kto będzie z nich korzystał, kto może pomóc w sformułowaniu rekomendacji)
Oczekiwane efekty badania/analizy
(np. dane statystyczne obrazujące dane zjawisko, przegląd dostępnych informacji, prognozy, rekomendacje,
zalecenia zarządcze)
Sposób wykorzystania wyników
(do czego mają być użyte wyniki badania?)
Eksperci, których warto zaangażować w badanie
i/ lub w przygotowanie wniosków i rekomendacji
Termin realizacji
(na kiedy potrzebne są informacje)
Termin przygotowania propozycji metodologii i organizacji badania
Osoba upoważniona do podejmowania decyzji
(w tym zmian powyższych ustaleń)
Uwagi
Data i podpis osoby przygotowującej oraz kierownika projektu
Data i podpis osoby zatwierdzającej
42
www.wup-krakow.pl
2013
Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji
to projekt badawczy Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Krakowie.
Obserwatorium prowadzi badania cykliczne, jednorazowe oraz analizy desk research małopolskiego rynku
pracy.
Badanie potrzeb informacyjnych
2012/2013
Opracowuje również nowe rozwiązania w zakresie
udostępniania i rozpowszechniania informacji o rynku
pracy. Zarządza Internetową Biblioteką Małopolskich
Obserwatoriów.
Więcej informacji w serwisie
www.obserwatorium.malopolska.pl.
Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie jest instytucją realizującą zadania
Samorządu Województwa Małopolskiego w zakresie kreowania polityki
rynku pracy. Inicjuje i wspiera skuteczne rozwiązania, które przyczyniają
się do realizacji misji WUP w Krakowie „Kompetentny, wykwalifikowany
i pracujący mieszkaniec Małopolski”.
Wydawca: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
plac Na Stawach 1, 30-107 Kraków
tel. 12 42 87 870, faks 12 42 29 785
e-mail: [email protected]
www.wup-krakow.pl
ISBN: 978-83-63961-24-4
Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

BPI 2013 okladka.indd - Małopolskie Obserwatorium Badania rynku

Transkrypt

Podobne dokumenty

Filmy i Video

KLUBU ASTRONOMICZNEGO 1 grudnia PRZELOT PRZEZ UKŁAD

KLUBU ASTRONOMICZNEGO

Pałucko-Pomorskie Stowarzyszenie Astronomiczno Ekologiczne

zaproszenie wup web

Podsumowanie roku 2013 w Małopolskim Obserwatorium Rynku

Projekt obserwatorium

Gdzie absolwenci znajdują zatrudnienie

Konkurs MEN, Działania 2.15 Kształcenie i szkolenie zawodowe