Aby pobrać raport naciśnij na poniższy link

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ
Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie
Czerwona Woda
Dolnośląski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej
obszarów.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie
funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych
efektów),
o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy
z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem
i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),
o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania
decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie
2 / 36
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 03-01-2012 - 13-01-2012 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Elżbieta Tyc, Bożena Browarczyk.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria
Metoda/technika
badanych/źródła danych
Dyrektor szkoły
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Nauczyciele
Ankieta elektroniczna
(CAWI) "Szkoła, w której
pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Rodzice
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele
samorządu lokalnego
Obserwacja lekcji
Obserwacja szkoły
Analiza dokumentów
Sposób doboru próby
Wielkość próby
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
Nauczyciele zróżnicowani
pod względem stażu,
nauczanego przedmiotu i
pracy w zespołach
zadaniowych oraz pedagog
szkolny
Wywiad grupowy
Pracownicy inni niż
zogniskowany (FGI)
nauczyciele
(CAWI) "Moja szkoła"
uczniów klas rok niższych
od najstarszych
(CAWI) "Mój dzień"
uczniów najstarszych klas
Wywiad grupowy
Przedstawiciele trzech
zogniskowany (FGI)
ostatnich roczników,
dobrani losowo
Wywiad grupowy
Przedstawiciele rady
zogniskowany (FGI)
rodziców i rad klasowych,
reprezentujący różne
roczniki
Ankieta audytoryjna (PAPI) Badanie na próbie pełnej
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Wywiad grupowy
Przedstawiciele samorządu
zogniskowany (FGI)
lokalnego i instytucji
wskazanych przez
dyrektora jako partnerzy
Klasy trzecie i czwarte
(szkoły podstawowe)
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć
pozalekcyjnych
7
6
4
15
21
7
6
25
8
nd
nd
3 / 36
Informacja o placówce
Nazwa placówki
Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie
Patron
Jan Paweł II
Typ placówki
Szkoła podstawowa
Miejscowość
Węgliniec
Ulica
Kolejowa
Numer
22
Kod pocztowy
59-940
Urząd pocztowy
Węgliniec
Telefon
757780285
Fax
Www
www.spczerwonawoda.edupage.org
Regon
00117994600000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
117
Oddziały
7
Nauczyciele pełnozatrudnieni
9
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
4
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
1
Średnia liczba uczących się w oddziale
16.71
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
13
Województwo
DOLNOŚLĄSKIE
Powiat
zgorzelecki
Gmina
Węgliniec
Typ gminy
gmina miejsko-wiejska
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 36
Wprowadzenie: obraz placówki
Zapraszamy Państwa do zapoznania się z raportem z ewaluacji zewnętrznej, która została przeprowadzona
w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Czerwonej Wodzie. Poniżej znajdą Państwo najważniejsze, zebrane
w toku badań, informacje o szkole. Wszystkie zawarte w opisie tezy oraz dane mają umocowanie w wynikach
przeprowadzonych badań.
Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie jest prowadzona przez Urząd Gminy i Miasta w Węglińcu. W szkole
uczniowie są kształceni w jednym ciągu klas I-VI. Nauczanie odbywa się w budynku przedwojennej szkoły, która
sukcesywnie poddawana jest niezbędnym pracom remontowym w trosce o bezpieczeństwo użytkowników
i estetykę pomieszczeń. Brak pełnowymiarowej sali gimnastycznej częściowo rekompensuje kompleks
nowoczesnych boisk szkolnych.
Jednym z głównych celów pracy szkoły jest wszechstronny rozwój duchowy i intelektualny uczniów oraz wspieranie
rodziny w procesie wychowania i nauczania. Priorytetami szkoły są: wychowanie zgodne z zasadami promowanymi
przez patrona szkoły Jana Pawła II, rozwój zainteresowań uczniów, wyrównywanie szans edukacyjnych oraz
promowanie kultury fizycznej i edukacji prozdrowotnej. Szkoła kształtuje postawy, które ułatwią uczniom
podejmowanie różnych życiowych wyzwań. Uczy poszanowania innych ludzi, kultywowania tradycji regionu
i pielęgnowania wartości narodowych oraz rozwija wrażliwość dzieci. Wychowuje ucznia świadomego
i odpowiedzialnego za swój los. Nauczyciele współpracują ze sobą: planują procesy edukacyjne, monitorują,
analizują swoje działania i prowadzą ich wewnętrzną ewaluację. Dbają o podniesienie jakości pracy szkoły, jej
dobrą opinię i promocję. Wspólnie rozwiązują problemy i korzystają z własnych doświadczeń.
Oferta edukacyjna jest bogata i różnorodna, dostosowana do potrzeb i zainteresowań uczniów. Szkoła
systematycznie podnosi wyniki uzyskiwane ze sprawdzianu, a w ostatnim roku osiągnęła stanin 5. Największe
przyrosty wiedzy i umiejętności odnotowała w zakresie umiejętności czytania i pisania. Uczniowie szkoły osiągają
sukcesy w konkursach matematycznych i zawodach sportowych. Wszyscy uczniowie korzystają z Internetu,
wyszukują i gromadzą informacje z różnych źródeł oraz chętnie pracują w grupach. Nauczyciele coraz częściej
stosują metody aktywizujące. Szkoła poszerza ofertę zajęć pozalekcyjnych. Prężnie działają koła przedmiotowe
i koła zainteresowań, w tym również inicjowane przez uczniów.
Respondenci uczestniczący w badaniach odczuwają brak możliwości uczenia się w szkole drugiego
obowiązkowego języka obcego (niemieckiego).
Uczniowie uczestniczą w różnorodnych imprezach, przeglądach i konkursach. Wskazuje to na podejmowanie przez
szkołę działań umożliwiających wszystkim uczniom osiąganie sukcesów. Rosnąca liczba dzieci posiadających
orzeczenia i opinie poradni psychologiczno- pedagogicznej korzysta z różnych form pomocy. Prowadzone są dla
nich zajęcia wyrównawcze i korekcyjno- kompensacyjne oraz logopedyczne. Pozytywne rezultaty edukacyjne
przynoszą działania realizowane w ramach projektu „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów
w klasach I –III szkoły podstawowej”. W szkole realizowane są popularne programy profilaktyczne związane
z bezpieczeństwem i zdrowym stylem życia. Podejmowane przez uczniów i nauczycieli inicjatywy w zakresie
bezpieczeństwa zaowocowały uzyskaniem certyfikatu „Szkoły dbającej o bezpieczeństwo”. Nauczyciele dokładnie
znają środowisko lokalne, stąd brak w szkole zjawiska anonimowości. Wielkość szkoły sprzyja spójności działań
wychowawczych i skutecznemu rozwiązywaniu problemów.
Szkoła posiada bogaty kalendarz imprez szkolnych i środowiskowych. Współpracuje z licznymi organizacjami
i instytucjami, pełniąc zadania alternatywnego ośrodka kultury-jest motorem życia kulturalnego.
Rozszerzenie informacji znajdą Państwo w „Raporcie z ewaluacji Szkoły Podstawowej w Czerwonej Wodzie”.
5 / 36
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Efekty
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu
maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Komentarz:
Wykorzystane w badaniu źródła wskazują na starania szkoły o poprawę jakości jej pracy poprzez analizowanie
wyników sprawdzianu z wykorzystaniem różnorodnych metod.
O tym, że w szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych, poinformowali dyrektor oraz
nauczyciele. Według dyrektora w szkole dokonywana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych na poziomie
wyników pojedynczych uczniów, o czym rozstrzygnęła wielkość szkoły. Taką informację przekazali także
uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami, zaś wszyscy ankietowani nauczyciele przyznali, że otrzymali
pełną informację o wnioskach z tej analizy.
Przedstawiciele nauczycieli wytypowani do wywiadu grupowego oświadczyli, że analizują wyniki przede wszystkim
indywidualnie, w kontekście średniego wyniku szkoły i wyników poszczególnych uczniów podanych przez OKE. Na
posiedzeniu rady pedagogicznej przeprowadzają wnikliwą analizę wyników każdego ucznia, a następnie ustalają
wynik średni, minimalny, maksymalny, modalną, łatwość zestawów, procentowe zestawienie oraz liczbę uczniów
w przedziałach rozwiązywalności (co 10 %). W czasie tego posiedzenia określa się pozycję szkoły oraz stopień
opanowania umiejętności opisanych w standardach (ilościowo i jakościowo). Omawia się wówczas również
charakter zadań badających poszczególne umiejętności i ocenia ilościowo łatwość zadań. Jakościowo analizuje się
związek zadań z podstawą programową i źródła trudności, poszukując odpowiedzi na pytanie o ich przyczyny
wewnętrzne i zewnętrzne. Analizuje się także czynniki środowiskowe. Według uczestników wywiadu
z nauczycielami analiza kontekstowa uwzględnia wiele czynników, np. liczbę dzieci chorujących w okresie
sprawdzianu. Jak podkreślili rozmówcy, w trakcie analizy sporządzane jest zestawienie wyników podobnych szkół
w skali staninowej w stosunku do lat ubiegłych oraz średniego wyniku gminy i województwa. Według rozmówców
w kolejnym etapie analizy zespół nauczycieli odnosi wynik sprawdzianu do wyników testu próbnego oraz
osiąganych przez ucznia wyników klasyfikacji. W ostatniej fazie zespół opracowuje wnioski i wyznacza działania.
Według dyrektora i uczestników wywiadu grupowego z nauczycielami analiza jest prowadzona w celu poprawy
jakości pracy szkoły. Dyrektor zaznaczył, że na poprawę jakości pracy szkoły wpływa zarówno poprawa wyników
sprawdzianu, jak i sposób przedstawienia ich rodzicom. Przyczynia się do niej także nacisk na lepsze opanowanie
treści programowych i doskonalenie umiejętności oraz indywidualizacja procesu nauczania na różnych typach
zajęć. Według dyrektora wnioski z analiz są wdrażane natychmiast, a uczniowie, którzy opanowali dane
umiejętności najsłabiej, mają obowiązek uczęszczania na zajęcia wyrównawcze.
Zdaniem nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego analiza pozwala ustalić, jak poprawić wyniki nauczania
oraz odsłania błędy popełnione i przez nauczycieli, i przez uczniów. Pozwala także przewidywać sposoby
uzyskiwania innych efektów przy wykorzystaniu rzeczywistych możliwości uczniów. W trakcie prezentacji jej
wyników rodzicom umożliwia ujawnienie braków i opracowanie planu ich wyrównania. Wyciągnięte wnioski służą,
zdaniem przedstawicieli nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego, głównie podejmowaniu odpowiednich
działań doskonalących.
Wnioski z analizy są wdrażane, co wynika z ankiety dla nauczycieli i wywiadu z dyrektorem. Według nich wnioski
z analizy wyników sprawdzianu wykorzystuje się w celu dokonywania zmian w procesie edukacyjnym i poprawy
wyników osiąganych przez uczniów. Dyrektor i ankietowani nauczyciele wymienili zgodnie następujące sposoby ich
wykorzystywania:
- podjęcie działań doskonalących umiejętność pisania i czytania poprzez stosowanie dodatkowych zeszytów
do ćwiczenia najważniejszych form wypowiedzi na lekcjach różnych przedmiotów (np. sprawozdań z koncertów czy
opisów zabytków), przeprowadzanie comiesięcznych testów z zakresu czytania ze zrozumieniem, systematyczne
sprawdzanie kart głośnego czytania oraz zachęcanie uczniów do czytania książek dzięki głośnemu czytaniu im
różnych utworów,
- organizacja zajęć wyrównawczych w kl. IV i V (uzupełnianie w formach zabawowych wiadomości, z którymi
uczniowie mieli problemy).
Nauczyciele wymieniali także w ankietach:
6 / 36
- podejmowanie decyzji o ewentualnej zmianie podręczników czy modyfikacji rozkładów materiału nauczania,
- tworzenie kart pracy (w tym dla uczniów zdolnych i mających trudności w nauce),
- prowadzenie lekcji z wykorzystaniem doświadczeń i metod aktywizujących,
- wprowadzenie oceniania kształtującego,
- prowadzenie zajęć dodatkowych rozwijających zainteresowania (np. matematycznych z wykorzystaniem gier
dydaktycznych, wagi czy termometru),
- wprowadzenie w kl. VI "zajęć fakultatywnych" przygotowujących do sprawdzianu poprzez rozwiązywanie
przykładowych testów i wspólną analizę odpowiedzi.
Zdaniem dyrektora przykładami działań wynikających z wdrożenia wniosków z tych analiz są także:
- wprowadzenie dodatkowych lekcji języka polskiego i matematyki w klasie VI,
- zakupienie dodatkowych słowników ortograficznych,
- wprowadzenie dodatkowych testów zewnętrznych w celu badania umiejętności uczniów.
W szkole stosuje się jakościowe i ilościowe metody analizy, co wynika z ankiety dla dyrektora i udostępnionej
dokumentacji. Dyrektor poinformował w ankiecie, że ilościowo analizowane są dane na temat liczby uczniów,
którzy uzyskali wynik najwyższy oraz przekraczający 30 i 20 punktów, a także najczęstszy oraz najniższy. Analiza
wyników sprawdzianu, jak dodał, ma odniesienie do ostatnich 5 lat. W trakcie analizy ilościowej tworzony jest
rozkład wyników uczniów w przedziałach skali staninowej podanej w maju danego roku w porównaniu z wynikiem
testu próbnego przeprowadzonego w styczniu. Wyniki analizy ilościowej prezentowane są w formie diagramów,
zestawień i porównań.
Zdaniem dyrektora jakościowo analizowany jest wynik każdego ucznia z określeniem jego mocnych i słabych stron.
W jej trakcie nauczyciele zastanawiają się, co wymaga poprawy, na których lekcjach różnych przedmiotów
lub w jakich formach można skutecznie pracować nad poprawą danej umiejętności. Dyrektor podał również
w ankiecie, że w trakcie analizy jakościowej treściom sprawdzianu przyporządkowane są treści edukacyjne oraz
dokonywana jest kontekstowa interpretacja wyników. W szkole dokonuje się szczegółowej analizy części
humanistycznej oraz matematyczno- przyrodniczej. Wyniki odnoszone są do współczynnika łatwości zadań oraz
porównywane z wynikami lat ubiegłych.
Dokumentacja udostępniona przez dyrektora w trakcie badania zawierała treści wskazujące na przeprowadzanie
w szkole analizy danych ilościowych w skali staninowej, ustalanie różnych średnich, minimalnych i maksymalnych,
liczby uczniów w przedziałach, wskaźników łatwości zadań, które sprawiały problemy, w tym w odniesieniu
do innych szkół w gminie, powiecie i województwie. Zawierała także dane na temat opinii i orzeczeń wydawanych
przez poradnie psychologiczno- pedagogiczne, np. o potrzebie kształcenia specjalnego. W dokumentach
dostrzeżono zapisy dotyczące jakościowej analizy charakteru popełnionych błędów, jakości opisów i zróżnicowania
stylistycznego wypowiedzi, stopnia motywacji uczniów do nauki przez dom rodzinny i jego współpracy ze szkołą
oraz czasu dziecka przeznaczanego na naukę.
Z wywiadów z dyrektorem, nauczycielami i partnerami szkoły oraz z analizy dokumentów wynika, że wdrażane
wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Wśród wniosków najbardziej konstruktywnych dyrektor
i nauczyciele podali zgodnie podczas wywiadów doskonalenie czytania i pisania. Nauczyciele wskazali przy tym
następujące działania służące ich wdrażaniu:
- wprowadzenie w ramach godzin z art. 42 KN programu „Głośne czytanie dzieciom” oraz dzienniczków lektur
w klasach młodszych (opisy i ilustracje świata przedstawionego),
- stosowanie kart głośnego czytania w klasach starszych i nagradzanie uczniów za potwierdzaną przez nie
systematyczność,
- comiesięczne lekcje języka polskiego do ćwiczenia czytania ze zrozumieniem we wszystkich klasach,
- wprowadzenie w klasach I-III dodatkowych zeszytów do kaligrafii a w klasach starszych do redagowania różnych
form wypowiedzi (np. opisy na lekcjach przyrody i układanie matematycznych zadań z treścią),
- wprowadzenie w IV-VI elementów oceniania kształtującego (np. recenzje prac pisemnych zamiast tradycyjnej
oceny).
Uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami wśród działań wpływających na wzrost efektów kształcenia
wymienili ponadto działania rozwijające rozumowanie. Zaliczyli do nich utworzenie kół matematycznego
i przyrodniczego, organizację zajęć dydaktyczno- wyrównawczych a także większej liczby działań praktycznych
i stosowanie aktywizujących gier dydaktycznych (jak kamuflaż, logiko, piramida).
Według uczestniczących w wywiadzie grupowym partnerów szkoły efekty jej pracy są coraz lepsze, o czym
świadczą rosnące wyniki sprawdzianu i osiągnięcia w konkursach matematycznych oraz sportowych (więcej
nagród i wyróżnień). Według tej grupy respondentów dobre wyniki szkoły potwierdza także dalsza kariera
edukacyjna absolwentów w gimnazjum i osiąganie przez nich sukcesów na tym etapie kształcenia.
Z analizy udostępnionych dokumentów wynika, że z wniosków do pracy wdrożonych po sprawdzianie w 2010 r.
wynikały np. następujące działania:
- zdiagnozowanie umiejętności uczniów,
- zaplanowanie zajęć wyrównujących braki,
7 / 36
- stosowanie aktywizujących metod nauczania,
- motywowanie uczniów do pracy pochwałami i nagrodami,
- uczenie ich korzystania z materiałów źródłowych,
- stosowanie metod problemowych w celu uczenia dzieci logicznego myślenia,
-edukacja językowa, np. uczenie odpowiadania całym zdaniem,
- przeprowadzanie większej liczby sprawdzianów i testów,
- analiza błędów i poszukiwanie ich źródeł,
- nacisk na estetykę wykonanych prac,
- rozwijanie czytelnictwa.
W efekcie szkoła awansowała ze stanina 3 w latach 2009 i 2010 do 5 w r. 2011, co może stanowić ilustrację
przytaczanych wyżej opinii na temat celowości działań i efektywności kształcenia w tej szkole.
Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: B
Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów, uwzględniając
ich możliwości rozwojowe. Wykorzystane w badaniu źródła wskazują także na formułowanie i wdrażanie wniosków
z analizy osiągnięć uczniów oraz dostrzeganie możliwości uzyskiwania przez nich lepszych wyników w nauce. Na
spełnienie wymagania wskazuje także poprawa wyników uczniów w nauce dzięki wdrażaniu tych wniosków, czyli
wzrost efektywności procesu nauczania.
Tezę, że uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową, potwierdzają opinie
ankietowanych nauczycieli (których wskazania są umieszczone w prawym krańcu skali dyferencjału
semantycznego) i partnerów oraz przedstawicieli samorządu lokalnego.
Partnerzy szkoły stwierdzili w czasie wywiadu grupowego, że ważnymi umiejętnościami nabywanymi przez
uczniów są: nauka języków obcych (angielskiego i do niedawna niemieckiego jako dodatkowego) oraz informatyki.
Wyróżnili ponadto edukację historyczną i regionalną, która buduje poczucie własnej wartości i tożsamości uczniów
oraz akcentuje dobre wychowanie (kulturę osobistą).
Ilustrację ich opinii stanowiła dokumentacja udostępniona przez dyrektora.
Z dokumentów wynikało ponadto, że odsetek promowanych rośnie (w ostatnim roku promowano 100% uczniów,
przed rokiem nie promowano 1 osoby ze 123 uczniów). Liczba świadectw z wyróżnieniem maleje (w roku szkolnym
2009/2010 otrzymało je 53/123 uczniów, a w 2010/2011 - 41/127). Rośnie przy tym liczba uczniów korzystających
z terapii pedagogicznej i logopedycznej (np. przed rokiem dotyczyło to odpowiednio 29 i 60 ze 123 osób).
W szkole analizuje się osiągnięcia uczniów, co także świadczy o spełnieniu wymagania. Tak twierdzą dyrektor oraz
wszyscy ankietowani nauczyciele. Dyrektor wymienił w tym zakresie analizę wyników sprawdzianów, prac
klasowych, zadań domowych, wyników konkursów matematycznych oraz omawianie występów uczniów. Na
podstawie udostępnionych dokumentów można stwierdzić, że szkoła dokumentuje różne formy analizy osiągnięć
uczniów, także wymienione przez dyrektora, o czym świadczą np.:
- analiza wyników dokonywana przez wszystkich nauczycieli klas IV-VI (prowadzenie arkuszy wyników klasy
uwzględniających diagnozę na wejściu i kolejnych testów w odniesieniu do poszczególnych umiejętności, liczbę
różnych form prac pisemnych, odpowiedzi ustnych i zadań domowych oraz wskazanie przyrostów lub spadków
wyników, określanie przyczyn i planowanie działań doskonalących),
- analiza wyników sprawdzianów i testów próbnych proponowanych przez wydawnictwa do zajęć obowiązkowych
czy dodatkowych ze wskazaniami do dalszej pracy (np. w kl. 1-3 WSiP, w kl. IV-VI Gdańskie Wydawnictwo
Oświatowe i Operon) oraz zadań wykorzystywanych na sprawdzianach w latach poprzednich, a ponadto testów
Wałbrzyskiego Instytutu Badania Kompetencji,
- analiza osiągnięć uczniów klas I-III na podstawie ich kart pracy oraz obserwacji pomocnych w ocenie opisowej,
kart postępów ucznia zawierających szczegółowe informacje o jego pracy w czasie lekcji oraz nabywania
poszczególnych umiejętności,
- protokoły badania osiągnięć z poszczególnych przedmiotów (np. z matematyki) w dłuższych cyklach (głównie 3 letnich) z wnioskami i propozycjami odpowiednich działań,
- protokoły zespołów zadaniowych- np. z analizy wyników frekwencji i testów próbnych ze wskazaniem najlepiej
8 / 36
i najsłabiej opanowanych umiejętności, określeniem osiągnięć i obszarów wymagających poprawy a także
propozycji zadań do wykonania na lekcjach poszczególnych przedmiotów, przydatnych metod i form pracy,
wykorzystania pomocy dydaktycznych,
- zestawienia sukcesów odnoszonych przez uczniów w różnych typach konkursów (np. matematycznych: zdobyte
nagrody, poziom trudności, zakres, porównania, zmiany, jak w powiatowym "Asie czwartych klas"- awans z miejsca
IV na II czy w „Gminnych meczach matematycznych”- awans z miejsca II w r. 2009 i 2010 na I w r. 2011).
Ponadto dokumentacja zawierała indywidualne sprawozdania semestralne poszczególnych nauczycieli z opisem
wykorzystania w pracy semestralnej technologii informacyjno- komunikacyjnej (na lekcjach w poszczególnych
oddziałach) oraz przedstawiania rodzicom analizy wyników w czasie zebrań i indywidualnie w celu ich przekonania
do wykorzystania dodatkowych ćwiczeń do wykonywania z dziećmi w domu (np. na podstawie wskazań logopedy).
Z wywiadów z dyrektorem i przedstawicielami nauczycieli wynika, że analiza osiągnięć szkolnych uwzględnia
możliwości rozwojowe uczniów. Jest to kolejny argument przemawiający za spełnieniem wymagania. Według
dyrektora oraz nauczycieli wytypowanych do wywiadu grupowego każdy uczeń, który posiada opinię poradni
psychologiczno- pedagogicznej, ma dostosowane wymagania. Możliwości rozwojowe uczniów bierze się
pod uwagę przy ich ocenianiu. Również plany dydaktyczne nauczycieli uwzględniają stopniowanie trudności. Nie
wprowadza się dodatkowych zadań, które przekraczałyby możliwości uczniów. Uczniowie są motywowani
do aktywności na miarę swoich możliwości.
Dyrektor poinformował, że uczniowie uzdolnieni pracują dodatkowo w oparciu o programy własne wykraczające
poza podstawę programową. Praca z uczniami niepełnosprawnymi zaś opiera się na programach indywidualnych
dostosowanych do ich możliwości. Wymienił przy tym między innymi indywidualne programy edukacyjnoterapeutyczne.
Według dyrektora, określając możliwości ucznia, bierze się pod uwagę także predyspozycje rozwojowe ucznia,
ewentualne opinie lekarzy czy wnioski rodziców. W sytuacjach trudnych szkoła kontaktuje się z poradniami
psychologiczno- pedagogicznymi oraz zaprasza różnych specjalistów na posiedzenia rady pedagogicznej.
Zdaniem nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego o dostrzeżonych trudnościach dziecka informuje się
rodziców, wskazując im różne możliwości pomocy w szkole i poza nią. Nauczyciele zaznaczyli, że biorą pod uwagę
możliwości rozwojowe uczniów, kierując ich na dodatkowe indywidualne zajęcia (np. dla uczniów z trudnościami,
konsultacje, wspomaganie przez pedagoga). Pracuje się z nimi także w ramach zajęć świetlicowych.
Przy określaniu możliwości rozwojowych wykorzystuje się, ich zdaniem, także informacje o osiągnięciach dzieci
na niższych etapach edukacyjnych oraz wyniki badań zamawianych w IBK z Wałbrzycha i testów dołączonych
do realizowanych programów nauczania.
W szkole formułuje się wnioski z analizy osiągnięć uczących się, co wskazuje na wysoki poziom spełnienia
wymagania. Uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami stwierdzili, że w czasie formułowania wniosków
z ostatnio prowadzonej wspólnie analizy nauczyciele dostrzegli, iż uczniowie nie potrafią wykonywać obliczeń
pieniężnych oraz słabo wykorzystują informacje zawarte w wykresach i tabelach. W ich opinii wnioskiem
optymistycznym może być to, że uczniowie coraz lepiej czytają i piszą.
O tym, że nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów świadczą wyniki ankiety
dla nauczycieli i rodziców oraz opinie uczestników wywiadów grupowych z uczniami i rodzicami. Na 25
ankietowanych rodziców 24 (w tym 11 zdecydowanie) wskazało, że nauczyciele wierzą w możliwości uczniów.
Zdaniem ankietowanych nauczycieli uczniowie są zdyscyplinowani (7/7 wskazań stopnia 7 w skali
ośmiostopniowej), chętnie się uczą oraz poprawiają wyniki (wszyscy wskazali 6 oraz 7 stopień skali). Według
wszystkich nauczycieli uczniowie przejawiają własną inicjatywę (2 wskazania stopnia 8 oraz 5 stopnia 7)
i aktywność (według 4 osób w 7 stopniu skali oraz zdaniem 3 osób w stopniu najwyższym).
W opinii przedstawicieli rodziców i uczniów z wywiadu grupowego nauczyciele mobilizują uczących się, mówiąc,
że stać ich na więcej. Zarówno uczniowie jak i uczestnicy wywiadu grupowego z rodzicami zgodnie odrzucili tezę,
jakoby w szkole występowały ze strony nauczycieli jakiekolwiek przejawy niewiary w rozwój uczniów (mierzony
poprawą ich wyników w nauce). Zdaniem rodziców nauczyciele motywują uczniów poprzez pochwały,
wskazywanie sukcesów, nagradzanie oraz przypominanie, że każdą ocenę można poprawić.
O wysokim poziomie spełnienia wymagania świadczy także wdrażanie wniosków z analizy osiągnięć uczniów.
Dyrektor zaznaczył, że niezadowalające osiągnięcia są okazją do rozmów z rodzicami ucznia i proponowaniu im
dodatkowej pomocy. Uczniowie zdolni są angażowani do większego wysiłku, np. przygotowywania się
do konkursów.
Również zdaniem nauczycieli wdrożone wnioski, np. z zakresu czytania i pisania zaowocowały działaniami (głośne
czytanie dzieciom, nagradzane postępów, ćwiczenie różnych form wypowiedzi pisemnych, zajęcia dodatkowe),
które przyniosły poprawę tych umiejętności, podobnie jak wnioski sformułowane na podstawie analizy osiągnięć
uczniów w obszarze rozumowania. W tym przypadku zaakcentowano działania praktyczne, na konkretach, metody
aktywizujące, stosowanie pomocy dydaktycznych i dodatkowe lekcje matematyki w klasach starszych. Udział
w projekcie „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania w klasach I-III szkoły podstawowej” to zdaniem
uczestników wywiadu z nauczycielami również wynik wdrożenia wniosku z analizy osiągnięć uczących się.
9 / 36
Dyrektor szkoły jest przekonany, że wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Świadczą
o tym również dokumenty, które posłużyły za ilustrację prezentowanych przez niego opinii. Wskazuje to
na spełnienie wymagania na poziomie wysokim. Wynika z nich, że szkoła osiągała w ostatnich latach dużą
poprawę efektów sprawdzianu w skali staninowej (wzrost o 2 staniny). Wyniki punktowe w zakresie
poszczególnych umiejętności w porównaniu do analogicznych w okolicznych szkołach wskazują na to,
że w zakresie czytania (8,2) wypadł on lepiej niż w innych tego typu placówkach w gminie (o 0,1), tak samo jak
w innych szkołach w powiecie, ale gorzej niż w województwie. W zakresie pisania wynik (5,8) okazał się najlepszyo 0,6 wyższy niż w gminie, o 0,9 niż w powiecie i 0,5 niż w województwie. Z kolei w zakresie rozumowania (4,9)
wypadł lepiej niż w powiecie, gorzej niż w gminie i województwie (o 0,3). W obrębie korzystania z informacji (2,2)
szkoła osiągnęła wynik taki jak powiat, lepszy niż gmina a o 0,1 gorszy niż województwo. Najsłabiej wypadło
wykorzystywanie wiedzy w praktyce (3,3), ponieważ wynik okazał się o 0,6 niższy niż średnio uzyskany przez
szkoły w gminie, o 0,3 niż w powiecie i o 0,5 niż w województwie.
Wymaganie: Uczniowie są aktywni
Komentarz:
Wszystkie źródła wykorzystane w badaniu potwierdzają, że uczniowie chętnie uczestniczą w zajęciach oraz są
samodzielni w podejmowaniu różnorodnych aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły.
O tym, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia organizowane przez szkołę, świadczą wyniki ankiet dla uczniów,
rodziców i nauczycieli oraz wypowiedzi nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego i obserwacja zajęć.
Ankieta dla nauczycieli wskazuje na ich optymizm w ocenie stopnia zaangażowania uczniów w czasie
prowadzonych zajęć (5 osób wskazało stopień 7 a 2 stopień 8 w skali ośmiostopniowej dyferencjału
semantycznego). Wśród przykładowych sposobów angażowania się uczniów z zajęcia nauczyciele wymieniali
najczęściej pomoc nauczycielowi (np. przygotowanie lub wykonywanie pomocy dydaktycznych, zbieranie
ciekawostek, zagadek, tworzenie prezentacji multimedialnych, plakatów, gazetek tematycznych, wyszukiwanie
eksponatów). Zaliczyli do nich także propozycje gier i zabaw, akcji charytatywnych (np. „Książeczka dla szpitala"),
materiałów dydaktycznych oraz samodzielne wykonywanie eksperymentów, wyciąganie wniosków z prowadzonych
obserwacji i akces do konkursów.
Większość ankietowanych rodziców (23/25, w tym 12 „zdecydowanie”) wskazała, że ich dziecko chętnie angażuje
się w zajęcia. Optymizmu nauczycieli i rodziców nie podzielili uczniowie klasy VI (10/21 uznało zajęcia za
interesujące i angażujące, 10 oceniło tak tylko niektóre lekcje- i to rzadko, a 1 osobie nigdy się one nie podobały).
Piątoklasiści byli innego zdania, niż ich koledzy, ponieważ 14/15 oceniło je jako angażujące (zdaniem 6 z nich
wciągające są wszystkie zajęcia).
W czasie wywiadu grupowego nauczyciele zadeklarowali podejmowanie różnych zajęć aktywizujących uczniów,
np. samoocenę w klasie IV („drzewko sukcesu”), grę motywacyjną „Bank sukcesu” w klasach I-III, z której
warunkami zapoznawani są rodzice, a także „zachętki i motywce”, stosowanie pochwał słownych, wykorzystywanie
mimiki, braw i pieczątek oraz metod aktywizujących (burza mózgów, drama, słoneczko, piramida wartości), a także
eksperymentów i zajęć praktycznych. Zaangażowanie uczniów w zajęcia potwierdziła także obserwacja.
Z wszystkich przeprowadzonych ankiet (dla uczniów, rodziców i nauczycieli) wynika, że uczniowie są
zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne organizowane przez szkołę. Zdaniem 24/25 ankietowanych rodziców (w tym
wg 11 zdecydowanie) ich dziecko chętnie w nich uczestniczy, z czym zgadza się 28/36 uczniów. Nauczyciele
wskazali 2 ostatnie, najwyższe stopnie zaangażowania uczniów w ten rodzaj zajęć swoich uczniów
w ośmiostopniowej skali, a wśród przykładów wymieniali np. ich zapał w prezentowaniu swoich osiągnięć w szkole
i w środowisku (np. występy muzyczne, wyniki eksperymentów, wystawy prac, przedstawienia), w propagowanie
higieny, zdrowego stylu życia, aktywnego wypoczynku, przeprowadzanie akcji profilaktycznych, charytatywnych
(np. pisanie listów do chorych dzieci), konkursów (np. czystości), prowadzenie apeli, wykonywanie gazetek oraz
zapraszanie do szkoły ludzi nieprzeciętnych (np. wolontariuszki z Peru).
Z wywiadów grupowych z uczniami, rodzicami, partnerami szkoły, nauczycielami i dyrektorem oraz z ankiety dla
nauczycieli wynika, że uczący się podejmują inicjatywy dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Wskazuje
to na wysoki poziom spełnienia wymagania. Według uczniów, którzy rozwój pojmują jako zdobywanie i poszerzanie
wiedzy, troskę o dobre oceny, dojrzewanie emocjonalne oraz umiejętność uczenia się na błędach, przykładami
10 / 36
wpływania na sposób swojego rozwoju są sugestie na temat prowadzenia lekcji przez nauczycieli. Wymienili także
przykłady akcji organizowanych w szkole (np. kiermaszu własnych wypieków w celu zbiórki środków na misje
w Peru, spotkania z trenerem „nordic walking”, wycieczki na basen w Zielonej Górze) oraz udział w zajęciach
dodatkowych.
Rodzice, potwierdzając opinie uczniów, wymienili w tym zakresie utworzenie szkolnych kół: PCK i misyjnego,
zbieranie "Góry Złota", a partnerzy dodali wycieczki rowerowe i piesze do gospodarstwa agroturystycznego
"Jagoda" oraz troskę o zwierzęta.
Według nauczycieli, którzy podczas wywiadu grupowego także potwierdzili powyższe opinie, wśród uczniowskich
inicjatyw prorozwojowych można wymienić również Dzień Chłopca, dyskoteki, Walentynki, Bal Szóstoklasisty,
przygotowywanie i wypijanie herbaty na drugiej przerwie oraz promocję szkoły poprzez organizowanie koncertów
w domach pomocy społecznej. Dodali ponadto, że szkoła pomaga uczniom w planowaniu rozwoju poprzez
organizację kół zainteresowań, wyjazdów na koncerty i do kina, spotkań z ciekawymi ludźmi (np. pszczelarzem,
piekarzem, leśnikiem, pielęgniarką, strażakiem czy policjantem), umożliwiając im planowanie tematyki lekcji
wychowawczych oraz udziału w zawodach sportowych i konkursach (np. matematyczno- ekologicznych).
Ankietowani nauczyciele wymieniali ponadto przykłady reprezentowania szkoły w zawodach sportowych
(Mistrzostwa Gminy w Piłkarskich Piątkach, Lekkoatletyczne Mistrzostwa Powiatu - Mistrzostwa Gminy w Biegach
Terenowych "Bieg nad stawem"). Dodali również udział w uroczystościach i imprezach środowiskowych (jak
wieczornica patriotyczna z okazji 11 listopada, jasełka, zabawa choinkowa, Wielkanoc, Dnie Patrona czy Flagi oraz
uchwalenie Konstytucji 3 Maja czy też Dzień Babci i Dziadka, „święta” grzybów lub pieczonego ziemniaka).
Docenili także udział uczniów w konkursach (np. przedmiotowych: przyrodniczych i meczach matematycznych).
Dyrektor potwierdził wymieniane najczęściej działania, uzupełniając je o uczniowskie propozycje zajęć
pozalekcyjnych (np. z gospodarstwa domowego, sportowych, muzycznych), wykorzystania gier edukacyjnych oraz
przygotowywanie zagadnień ponadprogramowych. Według dyrektora uczniowie proponują także zajęcia z edukacji
regionalnej i z dużym wyprzedzeniem przygotowują się do sprawdzianu.
Według wszystkich respondentów zapytanych o opinię w tej sprawie szkoła realizuje działania zainicjowane przez
uczących się, co dowodzi spełnienia wymagania na poziomie wysokim. Dyrektor wymienił także zaplanowanie
zajęć koła matematycznego (możliwość rozwiązywania zagadek matematycznych) i charakter doposażenia sali
gimnastycznej po jej odnowieniu. Nauczyciele podali zaś jako przykład zrealizowanego pomysłu uczniów
przystąpienie szkoły regionalnego konkursu „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” (wyróżnienie za udział).
Podczas obserwacji placówki dostrzeżono prezentację prac plastycznych uczniów: "Szkoła widziana oczami
uczniów", konkursowych szopek bożonarodzeniowych, fotografie z przedstawień koła teatralnego, prezentację
twórczości literackiej w kąciku Młodego Poety oraz wyróżnienie przyznane przez UNICEF społeczności
uczniowskiej za zaangażowanie w akcję „Na ratunek dzieciom w Kongo”.
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne
Komentarz:
11 / 36
Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie czują się w szkole bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się
od nich oczekuje. Wykorzystane źródła wskazują także na przeprowadzanie w celu eliminowania zagrożeń oraz
wzmacniania właściwych zachowań analizy podejmowanych działań wychowawczych, oceny ich skuteczności oraz
modyfikacji w razie potrzeb. Badanie nie potwierdziło uwzględniania inicjatyw uczniów z tego zakresu.
Z opinii wyrażonych przez uczestników ankiet dla uczniów, wywiadów grupowych z rodzicami, partnerami szkoły
i pracownikami niepedagogicznymi oraz z obserwacji zajęć wynika, że uczniowie czują się w szkole bezpiecznie.
Potwierdzili to wszyscy ankietowani uczniowie (w tym 28/36 zdecydowanie), a biorący udział w wywiadach
przedstawiciele rodziców, partnerów szkoły i pracowników niepedagogicznych zgodnie powiązali poczucie
bezpieczeństwa uczniów z dyżurami prowadzonymi przez wszystkich pracowników szkoły podczas przerw i w
czasie lekcji.
Według zaproszonych do wywiadu rodziców sprzyja temu zwłaszcza natychmiastowa reakcja nauczycieli
na potencjalne zagrożenia (np. błyskawiczny telefon do rodziców), ich solidna praca oraz przystosowanie szkoły
do potrzeb niepełnosprawnych. Przedstawiciel samorządu oraz partnerzy szkoły zauważyli związek poczucia
bezpieczeństwa w szkole z jej rodzinną atmosferą oraz podkreślili, podobnie jak pracownicy niepedagogiczni,
znaczenie pogadanek na temat bezpieczeństwa (np. prowadzonych przez kompetentne służby- policjantów
i strażaków w związku z próbnymi ewakuacjami czy pokazami udzielania pierwszej pomocy).
Partnerzy wymienili także organizację lekcji z pokazem sprzętu ratunkowego i pogadanki na temat właściwych form
kontaktu z obcymi. Ich zdaniem dzieci mają duże zaufanie do pracowników szkoły dzięki dużej otwartości jej
dyrektora. Pracownicy niepedagogiczni stwierdzili w czasie wywiadu grupowego, że szkoła dba o bezpieczeństwo,
wykorzystując ponadto monitoring wizyjny boisk sportowych (1 kamera), ograniczając wyjścia uczniów na zewnątrz
(jest to możliwe tylko pod opieką nauczyciela). Zwrócili również uwagę na konieczne remonty i wymianę urządzeń
na nowe- z atestami (np. wykładziny antypoślizgowe) oraz przeprowadzanie obowiązkowych przeglądów. Ich
zdaniem zasady bezpieczeństwa przypomina się na cotygodniowych apelach, dzięki czemu w szkole nie ma
miejsc, w których zdarzają się niewłaściwe zachowania uczniów .
Za spełnieniem wymagania przemawia także powszechna znajomość obowiązujących w szkole norm,
co potwierdzili wszyscy ankietowani uczniowie (w tym zdecydowanie 16/36 uczniów). Takie przekonanie wyrazili
również uczestnicy wywiadu grupowego z uczniami oraz partnerzy szkoły. Zdaniem uczniów do ich obowiązków
należy przygotowywanie się do lekcji, systematyczna nauka, stosowanie form grzecznościowych, regularne
uczęszczanie na lekcje, stosowanie się do poleceń nauczyciela i innych pracowników szkoły. Wśród swoich praw
przedstawiciele uczniów udzielający wywiadu grupowego wymienili możliwość nieprzygotowania na zajęcia
lekcyjne, zgłaszania własnych propozycji zajęć dodatkowych. Do najważniejszych zakazów należą ich zdaniem:
korzystanie w czasie lekcji z telefonów komórkowych, jazda rowerem po boisku szkolnym, niszczenie mienia szkoły
i agresja.
W opinii partnerów szkoły dzieci są grzeczne, ufne i posłuszne oraz okazują szacunek starszym osobom. Zdaniem
tej grupy respondentów brak anonimowości wzmacnia pozytywne zachowania uczniów.
Obserwacja placówki pozwala stwierdzić, że zachowania uczniów podczas badania nie odbiegały od ogólnie
akceptowanych norm.
O tym, że w szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń, świadczy opinia większości
ankietowanych rodziców oraz dyrektora. Jego zdaniem diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń prowadzona jest
dzięki obserwacjom (np. miejsc uważanych za niebezpieczne), ankietom dotyczącym bezpieczeństwa i rozmowom
z pracownikami szkoły. Dyrektor dodał, że rodzice otrzymują informacje na temat zagrożeń występujących
w szkole w czasie organizowanych spotkań.
Z analizy udostępnionych dokumentów wynika także, że szkoła organizuje przedstawienia terapeutyczne (np.
"Poskromienie nieznośnego smoka", "W krainie bajtów"- nt. uzależnień do komputera i Internetu), realizuje
programy (np. "Zachowaj Trzeźwy Umysł", "Bezpieczna szkoła" zakończony uzyskaniem certyfikatu) i szkolenia dla
nauczycieli ("Więcej pomocy mniej przemocy", „Klub Bezpiecznego Puchatka”).
Z dokumentów wynika także, że szkoła organizuje zajęcia profilaktyczne z zakresu bezpieczeństwa w klasach,
spotkania (pogadanki) z przedstawicielami Policji, Straży Ochrony Kolei oraz strażakami OSP. W dokumentacji
szkoły znajduje się także procedura postępowania w przypadku działań agresywnych i demoralizujących (szybkie
reakcje na akty przemocy, częste rozmowy z rodzicami, pedagogizacja rodziców).
Ankiety dla dyrektora i rodziców, wywiady z dyrektorem, rodzicami i pracownikami niepedagogicznymi oraz
obserwacja placówki świadczą o podejmowaniu działań wychowawczych sprzyjających zmniejszaniu zagrożeń
oraz wzmacnianie pożądanych zachowań.
Większość ankietowanych rodziców (23/25, w tym 12 zdecydowanie) potwierdziła, że nauczyciele szybko reagują
na niewłaściwe zachowania uczniów, a dyrektor podał w ankiecie, że dzieje się tak dzięki wzmocnieniu
dyżurujących nauczycieli przez pracowników obsługi, informowaniu rodziców o niewłaściwych zachowaniach
dziecka oraz przeprowadzaniu pedagogizacji rodziców i zapraszaniu specjalistów na rozmowy wychowawcy
i pedagoga z uczniami.
12 / 36
Zdaniem uczestników wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi eliminowaniu niewłaściwych zachowań
sprzyjają obserwacje, upominanie uczniów oraz wskazywanie wzorców zachowania, które są nagradzanie
punktami.
Dyrektor był zdania, że temu celowi służą różnorodne działania wynikające z procedury postępowania w stosunku
do uczniów przejawiających zachowania niepożądane i zagrażające innym. Niesforni uczniowie są natychmiast
obejmowani opieką nauczyciela, pedagoga i dyrektora. Podejmuje się wobec nich jednolity sposób oddziaływania
ustalony przez zespół wychowawczy. Dyrektor wymienił ponadto lekcje wychowawcze o tematyce profilaktycznej
i prozdrowotnej, prelekcje przygotowane przez policję, ratownika wodnego i straż miejską (np.„Bezpieczne
zabawy”, „Bezpieczna droga do szkoły”, „Bezpieczne ferie”, „Bądź bezpieczny nad wodą”, „Nikotyna- legalny
narkotyk”). Zmniejszeniu zagrożeń i wzmacnianiu pozytywnych zachowań według dyrektora służą także
przedstawienia uczniowskie, imprezy i apele dotyczące upowszechniania praw dziecka oraz udział w programach
i akcjach (np. „Szkoła bez przemocy”).
Z obserwacji szkoły w okresie przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele w każdej zaobserwowanej
sytuacji reagowali upomnieniami na sporadyczne werbalne i niewerbalne przejawy agresji ze strony uczniów.
Wywiady z dyrektorem i nauczycielami wykazały, że w szkole prowadzi się analizę podejmowanych działań
mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Jest to dowód na spełnienie
wymagania na poziomie ponadstandardowym. Nauczyciele i dyrektor zgodnie poinformowali, że dokonuje się jej
na podstawie obserwacji, rozmowy z rodzicami, nauczycielami oraz uczniami najczęściej w czasie posiedzeń rady
pedagogicznej. Wzmacnianiu pozytywnych zachowań zaś, według uczestników wywiadu z nauczycielami, służy
punktowe ocenianie zachowania i promocja zachowań pożądanych (np. właściwego stosunku do nauki,
wzorowego zachowania i uspołecznienia) poprzez wyróżnianie uczniów i pochwały na apelach oraz nagrody za
zachowanie. Dyrektor dodał, że uczniowie są nagradzani także przez wychowawców za każdą aktywność (udział
w akcjach, konkursach, zawodach sportowych i zaangażowanie na rzecz szkoły) również dzięki upowszechnianiu
tych informacji w gablotach oraz podkreślił, że przed wspólną analizą dokonywaną przez radę pedagogiczną
prowadzona jest ona indywidualnie przez każdego nauczyciela, który dzieli się z ogółem swoimi wnioskami.
Zdaniem nauczycieli dzięki wnioskom z analizy wypracowano procedury dotyczące zachowań agresywnych
o małej i dużej szkodliwości (np. przynoszenia do szkoły niebezpiecznych przedmiotów, wagarów). Standardowe
postępowanie polega, ich zdaniem, na wzywaniu do szkoły rodziców i poinformowaniu ich o skutkach określonych
działań dziecka. Przewidziany został także kontakt z policją, kuratorami sądowymi ( w trudniejszych sprawach).
O tym, że działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie
potrzeby modyfikowane, poinformowali dyrektor i nauczyciele podczas wywiadu grupowego, wskazując zgodnie
na zmianę w punktowym systemie oceniania zachowania.
Według dyrektora zmodyfikowano kryteria oceny zachowania, wprowadzając ujemne punkty za zachowania
niepożądane i powodowanie nimi zagrożenia dla innych osób. Zdaniem nauczycieli (wywiad) modyfikacja
punktowego systemu oceniania umożliwia odpracowanie punktów z zastrzeżeniem, ze uczeń nie może już
w danym semestrze osiągnąć oceny wzorowej. Uczestnicy wywiadu z nauczycielami dodali także, że w przypadku
złamania obowiązujących zasad uczniom zadawane są odpowiednie prace pisemne (wszystkie działania
podejmuje się w porozumieniu z rodzicami).
Przedstawiciele partnerów szkoły zaproszeni do wywiadu grupowego nie posiadali wiedzy na temat modyfikacji
działań wychowawczych, ale podkreślili rolę cotygodniowych apeli we wzmacnianiu pozytywnych zachowań
uczniów i informowaniu o ich sukcesach.
Ponieważ zdaniem uczniów udzielających wywiadu grupowego podczas modyfikacji działań wychowawczych nie
wnoszono inicjatyw uczących się, wymaganianie można uznać za spełnione na poziomie wysokim pomimo tego,
że większość ankietowanych nauczycieli (6/7) oraz uczestnicy wywiadów z nauczycielami i dyrektor byli innego
zdania na temat.
Nauczyciele wymienili jako przykład kreatywności uczniów w tym zakresie propozycję ich nagradzania za udział
w akcjach społecznych, a dyrektor podał w ankiecie, że uczniowie proponowali tematy lekcji wychowawczych,
zmianę punktacji z zachowania, występowali z inicjatywą zapraszania instruktora sportowego do szkoły oraz
organizacji tzw. "Śpiworków" w połączeniu z instruktażem udzielania pierwszej pomocy. Dodał także inicjatywę
zespołu muzycznego związaną z występami dla osób starszych, chorych, niepełnosprawnych oraz chęć
uczestnictwa w akcji zbierania plastikowych nakrętek dla dzieci z wrocławskiego hospicjum.
O ponadstandardowym poziomie spełnienia wymagania świadczy opinia wszystkich pracowników szkoły
potwierdzająca, że uczniowie prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Nauczyciele i pracownicy
niepedagogiczni uznali za osiągnięcie szkoły w kształtowaniu wymaganych w szkole zachowań szacunek do osób
niepełnosprawnych, upośledzonych i starszych, a także do symboli narodowych oraz kulturę osobistą uczniów.
Docenili także stosowanie się przez uczniów do zasad obowiązujących w zakresie stroju (codziennego
i odświętnego, uzupełnianego wstążkami biało – czerwonymi lub biało-żółtymi) oraz ich wzorowe zachowanie
na wycieczkach. Pracownicy zwrócili również uwagę na stosowanie przez uczniów form grzecznościowych
i utrzymywanie porządku. Ich zdaniem na uznanie zasługują także sukcesy osiągane przez dzieci w konkursach,
13 / 36
reprezentowanie szkoły w uroczystościach, udział w akcjach charytatywnych i społecznych. Dyrektor przyznał
w ankiecie, że udzielił ustnego upomnienia oraz nagany z powiadomieniem rodziców i po rozmowie dyscyplinującej
w obecności pedagoga zobowiązał rodziców do naprawienie szkody (drzwi i parapetu). Również nauczyciele
zwrócili uwagę na zdarzające się przypadki agresji słownej oraz sporadyczne przepychanki i wagarowanie.
W czasie badania nie zaobserwowano zachowania uczniów odbiegającego od ogólnie przyjętych norm
społecznych, a podczas obserwowanych zajęć wszyscy uczniowie lub (w jednym przypadku) ich większość
zachowywali się poprawnie.
Badanie nie potwierdziło uwzględniania inicjatyw uczniów z tego zakresu, co wskazuje na średni poziom spełnienia
wymagania.
Poziom spełniania wymagania: C
14 / 36
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Szkoła działa zgodnie z koncepcją pracy, która znana jest i akceptowana przez rodziców i uczniów. Podejmuje
działania ją realizujące oraz dokonuje analizy ich skuteczności bez wprowadzania modyfikacji.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana pracownikom szkoły. Z informacji uzyskanej od dyrektora
(wywiad) wynika, że koncepcja pracy szkoły obejmuje obszary dotyczące: kształcenia, opieki i wychowania,
doskonalenia zespołu pracowniczego bazy oraz promocji szkoły. Zdaniem nauczycieli i pracowników
niepedagogicznych uczestniczących w wywiadzie najważniejsze założenia koncepcji pracy według której działa
szkoła to: wszechstronny rozwój intelektualny i emocjonalny uczniów, bezpieczeństwo oraz wychowywanie
w duchu patriotycznym. Wszyscy ankietowani nauczyciele stwierdzili, że czują się współautorami wypracowanej
i przyjętej przez radę pedagogiczną koncepcji pracy szkoły.
Warto podkreślić, że w szkole podejmuje się działania realizujące koncepcję pracy. Nauczyciele uczestniczący
w wywiadzie stwierdzili, że najważniejsze działania realizujące koncepcję pracy szkoły związane są m.in.:
- z patronem szkoły Janem Pawłem II (organizowanie uroczystości szkolnych i wycieczek),
- z bezpieczeństwem (dyżury nauczycieli i pracowników niepedagogicznych, udział w programach i konkursach
dotyczących bezpieczeństwa, organizowanie spotkań z policjantem),
- budowaniem poczucia własnej wartości i tożsamości (uczenie asertywności, pozytywne wzmacnianie każdego
ucznia i zauważanie ich drobnych sukcesów, stosowanie pochwał słownych i pisemnych, współpraca z lokalnym
środowiskiem),
- wszechstronnym rozwojem uczniów (organizowanie zajęć dodatkowych dla uczniów zdolnych i z trudnościami,
sportowych, konkursów przedmiotowych, stosowanie metod aktywizujących),
- uwrażliwianiem na drugiego człowieka (udział w akcjach charytatywnych i społecznych).
Dyrektor w ankiecie stwierdził, że działania realizujące koncepcję pracy szkoły dotyczą określonych w niej
obszarów (tj. kształcenia, wychowania i opieki, bazy szkoły, rozwoju zespołu pracowniczego, promocji szkoły)
i wyznaczonych celów, a także zamierzonych do osiągnięcia efektów.
Zdaniem dyrektora koncepcja pracy szkoły jest aktualizowana na początku każdego roku szkolnego w zakresie
zauważonych potrzeb i problemów koniecznych do rozwiązania. Wszyscy ankietowani nauczyciele wskazali,
że uczestniczyli w pracach nad analizą koncepcji pracy szkoły. Dyrektor stwierdził, że uczestniczyli wybrani przez
niego nauczyciele oraz chętni, którzy zgłosili się sami. W ocenie nauczycieli (wywiad) z analizy koncepcji pracy
szkoły wynika, że nie ma potrzeby dokonywania jej zmian.
Dyrektor podczas wywiadu do zmian w koncepcji pracy szkoły zaliczył nadanie imienia szkole. W uzasadnieniu
stwierdził, że wybór patrona szkoły Jana Pawła II wpłynął na zmianę Programu Wychowawczego szkoły w zakresie
wartości moralnych, społecznych i wychowawczych promowanych przez patrona. Ponadto wzbogacono kalendarz
pracy szkoły o uroczystości i wycieczki związane z patronem. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że nie
wprowadzono istotnych zmian w koncepcji pracy szkoły, tylko zaplanowano nowe działania.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom i rodzicom oraz jest przez nich akceptowana.
Zdaniem dyrektora uczniowie są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły za pośrednictwem strony internetowej oraz
informacji zamieszczonych na tablicach w korytarzu szkolnym. Uczniowie podczas wywiadu stwierdzili, że w szkole
większą uwagę przywiązuje się do nauki niż wychowania. W ich ocenie nauczyciele stosują ciekawe formy
nauczania uatrakcyjniające w dużym stopniu lekcje, np. zwiedzanie lokalnych zabytków oraz wykorzystanie
zasobów środowiska – zajęcia w lesie. Dodali również, że ze względu na patrona Jana Pawła II kładzie się
szczególny nacisk na religię. W szkole podoba im się bogata oferta zajęć dodatkowych (np. zajęcia matematyczne,
muzyczne, sportowe, z języka angielskiego, koło przyrodnicze, teatralne, informatyczne, PCK). Zwrócili uwagę
na brak możliwości nauki języka niemieckiego i zbyt rzadko organizowane wycieczki szkolne.
Zdaniem rodziców (wywiad) w szkole zwraca się szczególną uwagę na wartości moralne, religijność, szacunek
do drugiego człowieka, tolerancję, aktywność, kulturę osobistą, punktualność i rzetelną naukę. Rodzice stwierdzili,
że wszystkie kierunki pracy szkoły są prawidłowe i przez nich akceptowane. W ich ocenie należałoby jednak
poszerzyć ofertę edukacyjną o naukę języka niemieckiego i zajęcia dodatkowe umożliwiające ich dzieciom
rozwijanie uzdolnień plastycznych. Zdaniem dyrektora rodzice są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły za
pośrednictwem strony internetowej, informacji zamieszczonych na tablicach w korytarzu szkolnym oraz podczas
spotkań z rodzicami.
Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia wymagania ze względu na brak
15 / 36
modyfikacji koncepcji pracy szkoły uwzględniającej realne potrzeby uczniów i ich rodziców.
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
W szkole oferta zajęć jest dostosowana do potrzeb i możliwości uczniów, przygotowania go do dalszej edukacji
i funkcjonowania w dorosłym życiu. Nauczyciele nie wdrażają nowatorskich działań i rozwiązań programowych.
Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową. Nauczyciele podczas wywiadu i dyrektor w ankiecie
stwierdzili, że wszystkie elementy podstawy programowej są wykorzystywane w programach nauczania, tzn. treści
nauczania, wymagania szczegółowe, cele edukacyjne, metody sprawdzania osiągnięć, zalecane warunki i sposoby
realizacji, a w starej podstawie dodatkowo ścieżki edukacyjne. Obserwacje wszystkich lekcji wskazują na to,
że nauczyciele na bieżąco realizują elementy podstawy programowej.
Oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów. Uczniowie w ankietach wskazali, że w szkole najbardziej
chcieliby nauczyć się m.in. matematyki, języków obcych, informatyki, języka polskiego i historii. Większość uczniów
(14/15) stwierdziło, że szkoła umożliwia im nauczenie się tych przedmiotów. Rodzice w ankietach
do najważniejszych potrzeb edukacyjnych dzieci zaliczyli przede wszystkim naukę drugiego języka obcego (języka
niemieckiego) oraz organizację zajęć pozalekcyjnych umożliwiających rozwijanie zainteresowań ich dziecka.
W ocenie 21/25 rodziców szkoła zaspokaja te potrzeby. Nauczyciele (wywiad) do najważniejszych działań szkoły
wynikających z potrzeb edukacyjnych uczniów zaliczyli organizację: zajęć wyrównawczych, logopedycznych,
korekcyjno – kompensacyjnych, rozwijających zainteresowania (koła zainteresowań i udział w projekcie
„Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej") oraz konkursów
szkolnych i pozaszkolnych.
Warto podkreślić, że oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy.
Zdaniem dyrektora (ankieta) oraz nauczycieli i partnerów uczestniczących w wywiadzie do najważniejszych
umiejętności przydatnych w przyszłości uczniom pozyskiwanych w szkole należą: znajomość języków obcych
i techniki komputerowej oraz umiejętność autoprezentacji, kreatywność i poczucie własnej wartości. W ocenie
partnerów szkoły sprzyjają temu organizowane uroczystości szkolne i lokalne oraz udział w różnych konkursach
wewnętrznych i zewnętrznych.
Dyrektor i nauczyciele uczestniczących w wywiadzie stwierdzili, że realizacja podstawy programowej jest
monitorowana. Zdaniem respondentów w ramach prowadzonego monitoringu dokonuje się analizy dokumentacji
przebiegu nauczania, planów pracy nauczycieli, osiągnięć uczniów i wyników sprawdzianów. W ocenie dyrektora
odbywa się podczas obserwacji lekcji, kontroli dokumentacji szkolnej i analizy sprawozdań nauczycieli w tym
zakresie. Na podstawie prowadzonego monitoringu dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że podstawa programowa jest
systematycznie realizowana.
Oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Zdaniem
dyrektora (wywiad) i nauczycieli (ankieta) do wprowadzonych zmian w ofercie szkoły umożliwiających uczniom
pełniejszy rozwój można zaliczyć: wprowadzenie języka angielskiego w klasach I-III, dodatkowej godziny języka
angielskiego w klasie IV i w ramach zajęć wyrównawczych w klasie VI. Nauczyciele i partnerzy (wywiad) uznali,
że jest to przystąpienie szkoły do realizacji projektu „Indywidualizacja nauczania i wychowania uczniów w klasach
I-III szkoły podstawowej" oraz organizacja koła misyjnego i muzycznego. Zdaniem wszystkich ankietowanych
uczniów i większości rodziców (19/25) szkoła pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje uczniów.
Szkoła nie realizuje nowatorskich rozwiązań programowych. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że nie
potrafią podać przykładów rozwiązań programowych lub działań edukacyjnych wprowadzonych w szkole, które
uznaliby za nowatorskie. Zdaniem dyrektora (ankieta) do takich przykładów można zaliczyć:
- wprowadzenie kart głośnego czytania (rodzic ma czytać z dzieckiem lub przypilnować, aby dziecko czytało
i potwierdza to własnym podpisem),
- gromadzenie eksponatów w szkolnym mini- muzeum regionalnym,
- prowadzenie warsztatów w ramach edukacji regionalnej (np. wyrabianie masła w maselnicy, pranie na tarze,
lepienie pierogów, topienie słoniny, pieczenie chleba),
- wykorzystanie mat muzycznych oraz dywanów dydaktycznych w czasie przerw międzylekcyjnych.
16 / 36
Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia wymagania ponieważ szkoła nie realizuje
nowatorskich rozwiązań programowych.
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
Procesy edukacyjne są w szkole realizowane z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji
podstawy programowej. Stosowane przez nauczycieli różnorodne metody wspierania i motywowania uczniów
przyczyniają się do zwiększenia efektywności procesu uczenia się. Planowanie procesów edukacyjnych nie
zawsze wynika z ich monitorowania.
W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Dyrektor w ankiecie nie
podał zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej, ale potwierdził, że są one uwzględniane
w szkolnym zestawie programów nauczania i podkreślił ich zgodność z podstawą programową. Ankietowani
nauczyciele twierdzą, że biorą pod uwagę wszystkie jej elementy tj. cele, zadania, treści, osiągnięcia, metody
i formy pracy. Uwzględniają również w codziennej pracy zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy
programowej charakterystyczne dla prowadzonych przez nich zajęć. Wśród najczęściej powtarzających się
w edukacji wczesnoszkolnej można wskazać m.in. odpowiednie wyposażenie w środki dydaktyczne pozyskane
z projektów unijnych oraz ze środków własnych szkoły, zorganizowanie kącika edukacyjnego i rekreacyjnego
wyposażonego w sprzęt audiowizualny, gry i pomoce dydaktyczne oraz prowadzenie zajęć w środowisku
naturalnym. Natomiast, zdaniem nauczycieli, wśród najczęściej powtarzających się elementów podstawy
programowej branych pod uwagę w drugim etapie jest: rozwijanie u uczniów ciekawości poznawczej, motywowanie
do aktywnego poznawania rzeczywistości, uczenia się i komunikowania, analizowania zjawisk poprzez
doświadczanie, odkrywanie związków i zależności w świecie zjawisk matematyczno-przyrodniczych, stawianie
pytań, dokumentowanie i prezentowanie, stosowanie aktywizujących metod nauczania. Według nauczycieli nie ma
ograniczeń w stosowaniu zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej.
Wszyscy nauczyciele w ankietach wskazali, że w szkole planuje się procesy edukacyjne. Dyrektor podczas
wywiadu stwierdził, że planowanie odbywa się poprzez badanie potrzeb edukacyjnych uczniów. Dodał również,
że w planowaniu uwzględnia się możliwości edukacyjne uczniów warunkujące ich rozwój oraz sprzyjające temu
aktywne metody nauczania.
Istotnym jest to, że organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się. Wszyscy ankietowani nauczyciele
stwierdzili, że szkoła zapewnia im możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć, pomocy dydaktycznych,
a pomieszczenia sprzyjają osiąganiu zamierzonych celów. Analiza dokumentacji i obserwacja wszystkich zajęć
potwierdza, że liczebność klas (do 20 osób), wielkość sal lekcyjnych odpowiednia do liczebności klas pozwala
na organizację procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się. Z analizy planu lekcji wynika, że liczba
godzin zajęć dla poszczególnych klas jest rozłożona równomiernie na poszczególne dni tygodnia. Ułożenie
przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny pracy, co potwierdza zdecydowana
większość (23/25) ankietowanych rodziców. Ankietowani uczniowie klasy szóstej (13/21) twierdzą, że nie czują się
zmęczeni z powodu liczby zajęć w szkole natomiast zmęczenie z powodu liczby zajęć w szkole jednego dnia
odczuwa większość (9/15) ankietowanych uczniów klasy piątej.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Nauczyciele
(ankieta, wywiad) do stosowanych metod pracy z uczniami sprzyjającymi uczeniu się zaliczyli metody aktywizujące
(np. metoda śnieżnej kuli, słoneczko, metody dramy, scenki sytuacyjne, turnieje i quizy klasowe, gry dydaktyczne),
eksponujące (inscenizację), oparte na słowie (np. dyskusja, praca z książką, opowiadanie), praktyczne (np.
obserwacje, ćwiczenia praktyczne, doświadczenia i eksperymenty). Dyrektor w ankiecie podał przykłady działań
nauczycieli, które nakierowane są na zwiększenie efektywności procesu uczenia się w szkole. Zaliczył do nich:
zadawanie dodatkowych prac pisemnych ze wszystkich przedmiotów w klasach IV-VI oraz dłuższych wypowiedzi
pisemnych w dodatkowych zeszytach w klasie II i III, wprowadzenie kart głośnego czytania dla wszystkich uczniów
zobowiązujące rodziców do pomocy dziecku w nauce oraz przeprowadzenie dodatkowych testów zewnętrznych
diagnozujących umiejętności uczniów. Wymienił również organizację zajęć pozalekcyjnych rozwijających
uzdolnienia i wyrównujących zaległości, wprowadzenie elementów oceniania kształtującego oraz realizację
ewaluacji wewnętrznej w obszarze efekty. Nauczyciele w ankietach wskazują, że na lekcjach uczniowie z różną
częstotliwością pracują metodą projektu: rzadziej niż raz na rok (2/7), kilka razy w roku (2/7), raz na rok (2/7).
17 / 36
Nauczyciele dodają, że wybierając metody pracy z uczniami kierują się najczęściej: celami, treściami
i możliwościami ucznia (7), potrzebami uczniów, miejscem realizacji zajęć, inicjatywami uczniów (6), dostępem
do pomocy (5), liczbą uczniów (4). Większość ankietowanych uczniów (24/36) twierdzi, że na niektórych zajęciach
pracują w grupach. Uczniowie klasy piątej w ankietach wskazali, że rozwiązują zadania sformułowane przez
nauczycieli lub uczniów: na większości zajęć (7/15), na niektórych zajęciach (6/15). Ankietowani uczniowie podają,
że na lekcjach często wykorzystują urządzenia i pomoce: komputer (13/15), Internet (11), projektor (10).
Zdecydowana większość ankietowanych uczniów (17/21) była tego dnia zaciekawiona zajęciami w szkole
i aktywnie w nich uczestniczyła. Zdaniem 16 z 21 ankietowanych uczniów w dniu przeprowadzania badania ktoś
pomógł im się zastanowić, czego się nauczyli. Poza tym z obserwacji lekcji wynika, że podczas wszystkich (3)
zajęć nauczyciele przez większość lekcji stwarzali uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadań, stosowali
zróżnicowane metody pracy i pomoce dydaktyczne w celu ich zaktywizowania. Tworzyli sytuacje, w których
uczniowie mogli rozwiązywać problemy sprzyjające uczeniu się (2 lekcje), sporadycznie odwołali się do ich
doświadczeń. W przypadku 2 lekcji nauczyciele nie dobierali zadań odpowiednio do kompetencji poszczególnych
uczniów.
Z
obserwacji
szkoły
wynika,
że
istnieje
możliwości
korzystania
z
technologii
informacyjno-komunikacyjnych w pracy uczniów i nauczycieli. W szkole dostęp do Internetu jest w całym budynku
(sieć bezprzewodowa). W pracowni komputerowej znajduje się 10 stanowisk, a w centrum multimedialnym
w bibliotece szkolnej -6.
Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce. Potwierdzają to uczniowie i wszyscy ankietowani
nauczyciele, którzy zapewniają, że przekazują uczniom informację zwrotną, uzasadniającą wystawioną ocenę.
Według ankietowanych zawiera ona najczęściej omówienie dobrych stron pracy i wskazanie błędów oraz
wzmocnienie pozytywne i motywację do poprawy, np. „Powodzenia!, Czekam na poprawę! Wierzę że sobie
poradzisz!". Większość ankietowanych uczniów (11/15) twierdzi, że wie, dlaczego otrzymali taką, a nie inną ocenę,
„rzadko" takie odczucia ma 4 uczniów. Także 11/15 dodaje, że nauczyciele wystawiając ocenę, odnoszą się
do tego, co umieli lub wiedzieli wcześniej, a także do ich wcześniejszych osiągnięć lub trudności w nauce. Podczas
obserwowanych zajęć edukacyjnych nauczyciele podawali przyczyny, dla których odpowiedź ucznia jest
prawidłowa lub nieprawidłowa i udzielali też opisowej informacji zwrotnej po odpowiedziach uczniów. Z analizy
dokumentów (statut szkoły) wynika, że znajdują się zapisy obligujące nauczycieli do przekazywania uczniom
informacji zwrotnej o ich postępach w nauce.
Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (6/7) ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy. Potwierdza
to również większość uczniów, którzy uważają, że nauczyciele rozmawiają z nimi o tym, co wpłynęło na ich
sukcesy jak i trudności w nauce (14/15). Uczniowie w ankiecie wypowiadają się również na temat odczuć
towarzyszących ocenianiu. Twierdzą, że kiedy są oceniani zazwyczaj wiedzą, co mają poprawić i postanawiają to
uczynić (10), mają także ochotę dalej się uczyć (11), są zadowoleni z efektów swojej pracy (10), jest im to obojętne
(3). Większość ankietowanych rodziców (23/25) wskazała, że ocenianie, na większości lub wszystkich lekcjach,
zachęca ich dziecko do dalszego uczenia się.
W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów. Większość ankietowanych nauczycieli (6/7) monitorując postępy
uczniów prowadzi analizę systematycznie w sposób zorganizowany. Podczas wywiadu nauczyciele podali
następujące sposoby monitorowania osiągnięć uczniów:
- w klasach I-III z wykorzystaniem kart pracy oraz comiesięcznych kart badania umiejętności (WSiP),
- w klasach IV-VI za pomocą testów diagnozujących (m.in. z matematyki, języka polskiego, przyrody, historii oraz
indeks sprawności fizycznej z wychowania fizycznego) oraz zeszytów ćwiczeń doskonalących umiejętność pisania,
- we wszystkich klasach stosując obserwację i ocenianie bieżące (zadania domowe, sprawdziany, kartkówki,
odpowiedź ustna).
Zdaniem dyrektora (wywiad) monitoring osiągnięć uczniów dotyczy wyników nauczania z każdego przedmiotu oraz
osiągnięć na konkursach i zawodach sportowych.
Ważne, że spójne wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Nauczyciele podczas wywiadu
i dyrektor w ankiecie podali następujące wnioski z monitorowania osiągnięć dotyczące:
- współpracy z rodzicami i specjalistami (poradnia psychologiczno - pedagogiczna, logopeda),
- organizowania zajęć pozalekcyjnych dla ucznia zdolnego i mającego trudności w nauce,
- stosowania efektywnych metod pracy (np. zachęcanie do wykorzystywania rysunków przy rozwiązywaniu zadań
tekstowych, do samodzielnego dochodzenia do wyników oraz do tworzenia własnych strategii obliczeniowych,
rozwijanie umiejętność interpretacji czytanego tekstu).
Ponadto nauczyciele uznali, że przystąpienie szkoły do projektu „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania
uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej", które wiąże się z organizacją dodatkowych zajęć pozalekcyjnych
i doposażeniem szkoły, wpłynie na osiągnięcia edukacyjne uczniów.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane. Tak twierdzi
dyrektor i wszyscy ankietowani nauczyciele i podają różne sposoby prowadzonego monitorowania. Dyrektor
uważa, że monitoring ten prowadzony jest poprzez obserwacje: lekcji, zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych,
przygotowań do konkursów i ich przebiegu, organizacji wycieczek szkolnych. Natomiast nauczyciele twierdzą,
18 / 36
że proces kształcenia i wychowania monitorowany jest poprzez analizę wyników nauczania i ocenę dokonywanych
przez uczniów postępów w nauce i zachowaniu. Wskazali również analizę udziału uczniów w zajęciach
pozalekcyjnych, ich zaangażowania w życie szkoły oraz sytuacji rodzinnej. Do monitorowania procesów
edukacyjnych, zdaniem nauczycieli, wykorzystuje się m.in. karty obserwacji, wyniki analiz sprawdzianów,
cząstkowe oceny nauczania, rozmowy z rodzicami, pedagogiem i innymi nauczycielami.
Dyrektor (ankieta) i nauczyciele (wywiad) nie wskazali wniosków płynących z monitoringu wykorzystywanych
do planowania procesów edukacyjnych, wymienili niespójne działania wynikające z monitoringu. Dyrektor
w ankiecie twierdzi, że wnioski z monitoringu są wykorzystywane w planowaniu procesów edukacyjnych oraz
podaje przykłady decyzji z nich wynikających:
- rezygnacja z zajęć dodatkowych z języka niemieckiego (słabe efekty nauczania, brak motywacji części uczniów
do nauki oraz nacisk ze strony organu prowadzącego na szukanie oszczędności) oraz zaplanowanie dodatkowych
zajęć wyrównawczych i koła z języka angielskiego,
- zatrudnienie nauczyciela z pełnymi kwalifikacjami do informatyki i języka angielskiego,
- zakup pomocy dydaktycznych (pozyskanie telewizorów).
Do przykładów wniosków z monitoringu wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych nauczyciele
uczestniczący w wywiadzie zaliczyli: zmianę podręcznika do nauczania muzyki, dostosowanie warunków pracy
do możliwości i potrzeb uczniów poprzez wykorzystanie kart pracy dla dzieci zdolniejszych, a dla słabszych
wydłużenie czasu pracy.
Nauczyciele i uczniowie współpracują nad doskonaleniem procesów edukacyjnych. Dyrektor uczestniczący
w wywiadzie twierdzi, że podejmowane przez szkołę działania uwzględniają propozycje zgłoszone przez uczniów
dotyczące, np. organizacji większej liczby testów przygotowujących do sprawdzianu. Nauczyciele uczestniczący
w wywiadzie podają inny przykład opinii uczniów, która została przez nich uwzględniona. Dotyczyła stosowanych
na lekcjach form pracy polegających na wykorzystaniu filmu, prezentacji doświadczeń, pasji i zainteresowań
uczniów. Według ankietowanych nauczycieli (4/7) opinie uczniów o tym, w jaki sposób chcieliby się uczyć
uwzględniane są na większości zajęć. Na niektórych zajęciach uwzględnienie opinii uczniów deklaruje 2
nauczycieli, 1 na wszystkich zajęciach. Z analizy ankiet wynika, że pomysły uczniów, które uwzględniło 5/7
nauczycieli dotyczyły metod pracy na lekcji i zajęciach pozalekcyjnych oraz ich tematyki. Natomiast 4 nauczycieli
uwzględniło propozycje dzieci dotyczące terminów testów, sprawdzianów oraz sposobu oceniania. Ankietowani
uczniowie potwierdzają, że nauczyciele pytają ich o opinie, w jaki sposób chcieliby się uczyć się na lekcjach.
Według 7/15 ankietowanych, nauczyciele pytają o to na niektórych zajęciach, a według 6 na wszystkich
lub większości zajęć. Natomiast 2 twierdzi, że nauczyciele nigdy o to nie pytają. W wywiadzie podają przykład
zmiany dotyczącej wyboru patrona szkoły, która została przygotowana wspólnie z nauczycielami. Ankietowani
rodzice potwierdzają, że nauczyciele uwzględniają opinie uczniów, dotyczące tematyki zajęć czy sposobu ich
prowadzenia, przy czym 16/25 rodziców uważa, że nauczyciele robią to często, 9 wskazało „rzadko”. Rodzice
dodają, że opinie uczniów uwzględniane są przy organizacji zajęć lekcyjnych oraz dotyczą metod i form pracy
stosowanych przez nauczyciela (np. doświadczenia ułatwiające zrozumienie wiedzy teoretycznej, prowadzenie
rozgrzewki na lekcji wychowania fizycznego, wykorzystanie filmów, prowadzenie zajęć w terenie, połączenie nauki
z zabawą). W ich ocenie nauczyciele uwzględniają również prośby dotyczące organizowania lekcji
powtórzeniowych i ponownego wytłumaczenia niektórych zagadnień oraz zapisywania informacji przekazywanych
przez nauczyciela na tablicy.
Istotnym jest wspieranie i motywowanie uczniów do pracy w oparciu o zróżnicowane metody. W opinii uczniów
i rodziców biorących udział w wywiadzie nauczyciele podejmują wiele działań, by uczniowie chcieli się uczyć, tj.
zauważają i doceniają najdrobniejsze sukcesy dzieci, stosują pochwały słowne i pisemne, pozytywne wzorce (np.
starszych kolegów) oraz wyróżnienia na apelach. Respondenci wymienili jeszcze wykorzystanie przez nauczycieli
na lekcjach ciekawych metod i form pracy (np. praca w grupach, wykorzystanie prezentacji multimedialnych, filmów
i doświadczeń), organizowanie przez nich wystaw prac uczniowskich i umożliwienie zaprezentowania uzdolnień
podczas uroczystości i imprez szkolnych i pozaszkolnych. Ankietowani nauczyciele twierdzą, że wspierają uczniów
w uczeniu się poprzez m.in. dostrzeganie ich mocnych stron, okazywanie wiary w ich możliwości, udzielanie rad
i wskazówek, wspieranie w rozwiązywaniu problemów, pozytywnego ich motywowania, wyjaśnia spraw trudnych
i niezrozumiałych po zajęciach, stosowania elementów oceniania kształtującego.
Informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się. Uczniowie uczestniczący w wywiadzie twierdzą,
że w szkole rozmawia się z nimi o tym, jak się uczyć. W ich ocenie takie rozmowy prowadzi się szczególnie
z nauczycielami przedmiotów, i są skuteczne oraz pomagają w nauce. Większość ankietowanych uczniów klasy
piątej (11/15) podaje, że nauczyciele rozmawiają z nimi o postępach w nauce i dzięki temu wiedzą, jak się uczyć.
W ocenie 15 ankietowanych uczniów w dniu badania otrzymali od nauczycieli wskazówki, które pomogły im się
uczyć, 6 uczniów ma w tej kwestii odmienne zdanie. Zdaniem większości ankietowanych rodziców (22/25)
informacja o wynikach dziecka, uzyskana od nauczycieli pomaga mu się uczyć. Natomiast 2 z nich twierdzi, że ta
informacja raczej nie jest pomocna. W ocenie większości ankietowanych rodziców (22/25) ich dziecko potrafi się
uczyć.
19 / 36
Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia ponieważ respondenci nie wskazali
wniosków z monitoringu wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych, wymienili niespójne działania
wynikające z monitoringu.
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych, wspomagają się wzajemnie
w ich organizacji i realizacji, a wdrażane zmiany są efektem ich wspólnych decyzji.
Współdziałanie przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych potwierdzają wszyscy ankietowani nauczyciele,
zdaniem których konsultują oni swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami. Wskazali również,
że analizy procesów edukacyjnych zachodzących w szkole podejmują wspólnie z innymi nauczycielami
w zespołach zadaniowych (7/7) oraz samodzielnie (4/7). Zdaniem dyrektora (ankieta) oraz nauczycieli
uczestniczących w wywiadzie analiza procesów edukacyjnych odbywa się w zespołach zadaniowych (I i II etapu
edukacyjnego) i na posiedzeniach rady pedagogicznej w zakresie przedmiotowej oceny sprawdzianu (każdy
nauczyciel ma obowiązek po przeprowadzeniu sprawdzianu dokonać podsumowania, sformułowania wniosków
oraz podjęcia działań naprawczych) oraz wyników prowadzonych diagnoz. Ponadto podczas codziennych spotkań
w gronie nauczycieli, gdzie omawiane są na bieżąco działania przez nich prowadzone. Nauczyciele dodali jeszcze
analizę osiągnięć w konkursach oraz opracowanie dokumentacji niezbędnej do realizacji projektów unijnych.
W dokumentacji szkolnej znajdują się zapisy świadczące o wspólnym planowaniu przez nauczycieli procesów
edukacyjnych dotyczące m.in. opracowania systemu oceniania, wdrożenia i realizacji działań na rzecz
indywidualizacji nauczania i wychowania, analizy wyników klasyfikacji i promocji, wyników sprawdzianu
i prowadzonych diagnoz, stosowania elementów oceniania kształtującego. Dotyczyły również organizacji imprez
i uroczystości szkolnych, wycieczek dydaktyczno – turystycznych i opracowania regulaminów konkursów.
Zdaniem dyrektora (wywiad) i nauczycieli (ankieta, wywiad) do przykładów wzajemnego wspierania się
w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych można zaliczyć:
- dzielenie się wiedzą i umiejętnościami podczas spotkań koleżeńskich i zespołów samokształceniowych,
- pomoc przy organizacji imprez i uroczystości szkolnych,
- opracowywanie wyników diagnoz i omawianie ich w zespołach oraz na radzie pedagogicznej,
- redagowanie planów pracy dydaktycznej i ocenę stopnia realizacji podstawy programowej.
Nauczyciele w ankietach dodali jeszcze przekazywanie informacji o uczniach z niższego etapu edukacyjnego,
wypracowanie sposobu oceniania w klasach I-III oraz współpracę z pedagogiem i logopedą. Wszyscy ankietowani
nauczyciele stwierdzili, że wsparcie jakie uzyskują od innych nauczycieli jest wystarczające.
Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji. Zdaniem wszystkich ankietowanych nauczycieli ich głos jest brany
pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów
edukacyjnych. Nauczyciele argumentowali swoje zdanie tym, że każdy może wyrazić swoją opinię i podać
propozycje w trakcie posiedzeń rad pedagogicznych oraz zespołów nauczycielskich. Dyrektor (wywiad)
i nauczyciele (ankieta) stwierdzili, że wszystkie decyzje i zmiany podejmowane są wspólnie. Do przykładów takich
działań dyrektor zaliczył zmiany w wewnątrzszkolnym systemie oceniania (wspólne ustalenia dotyczące punktowej
oceny zachowania, ocenianie dodatkowych prac oraz kart kontroli czytania w domu).
Uwzględniając powyższe argumenty wymaganie zostało spełnione na poziomie wysokim.
20 / 36
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
Uczniowie uczestniczą w działaniach wychowawczych spójnych i adekwatnych do ich potrzeb, które sprzyjają
kształtowaniu i uzyskiwaniu pożądanych postaw. Podejmowane działania są analizowane, a wnioski wynikające
z tych analiz są podstawą do ich modyfikacji.
Zdaniem dyrektora i nauczycieli (wywiad) do przykładów spójnych działań można zaliczyć dbałość o jednolite
oddziaływania wychowawcze nauczycieli i rodziców oraz nie podważanie stanowiska przyjętego w danej sprawie
przez nauczyciela. W ocenie respondentów spójności działań sprzyja udział uczniów w tworzeniu wychowawczych
dokumentów szkolnych. Dyrektor dodał: realizację Programu Wychowawczego Szkoły, Programu Profilaktyki,
koncepcji pracy szkoły oraz diagnozowanie potrzeb uczniów i modyfikowanie przyjętych ustaleń zgodnie z tymi
potrzebami. W ocenie nauczyciele utrzymaniu spójności działań wychowawczych sprzyjają cotygodniowe apele
porządkowe oraz ich codzienne rozmowy podczas porannych spotkań. Na skuteczność podejmowanych działań
wychowawczych, zdaniem nauczycieli, ma również wpływ wypracowany przez nich autorytet i pozyskanie zaufania
wśród uczniów. Zauważane przez nich trudności w pracy wynikają z niespójnej pracy wychowawczej z rodzicami
oraz brakiem konsekwencji działań. Pracownicy niepedagogiczni podczas wywiadu stwierdzili, że na temat
pożądanych postaw uczniowie dyskutują z nauczycielami i dyrektorem. Większość rodziców (16/25) i uczniów
(12/15) stwierdziło, że nauczyciele traktują uczniów w równy sposób. Również większość uczniów (10/15) uważa,
że nauczyciele traktują ich sprawiedliwie. Zdaniem ankietowanych rodziców (22/25) szkoła wychowuje ich dzieci
zgodnie z potrzebami.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że działania wychowawcze prowadzone w szkole są adekwatne do potrzeb uczniów.
Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że diagnozę wychowawczych potrzeb uczniów przeprowadzają za
pomocą obserwacji zachowania uczniów, rozmów prowadzonych z rodzicami i uczniami oraz ankietowania.
W wyniku prowadzonych diagnoz stwierdzono, że uczniowie oczekują wsparcia przy odrabianiu lekcji oraz
niezbędna jest pomoc materialna dotycząca odzieży, książek i pomocy szkolnych. W celu zaspokajania tych
potrzeb nauczyciele poświęcają więcej czasu swoim uczniom (np. na dodatkowych zajęciach), umożliwiają
rodzicom kontakt ze specjalistami, współpracują z poradnią psychologiczno - pedagogiczną i świetlicą
środowiskową, organizują zbiórki odzieży i pomocy szkolnych.
Kolejnym argumentem świadczącym o poziomie spełnienia wymagania są podejmowane w szkole działania
sprzyjające kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Zdaniem nauczycieli (wywiad) uczniowie biorą udział
w działaniach kształtujących społecznie pożądane postawy. Wśród przykładów wymienili: wzajemną pomoc
w nauce, udział w akcjach charytatywnych (pomoc misjom, zbiórkę pieniędzy, nakrętek, akcje „Ocal
od zapomnienia", „Książka dla szpitala") oraz w uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych. W ocenie większości
ankietowanych uczniów (13/15) i nauczycieli (5/7) w przeciągu ostatnich kilku miesięcy w szkole odbyły się
rozmowy na temat odpowiedniego zachowania. Obserwacje zajęć potwierdzają uczestnictwo uczniów
w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postawy.
Uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole. Uczniowie podczas
wywiadu stwierdzili, że w szkole uczy się ich uprzejmości, grzeczności, tolerancji oraz udzielania pomocy innym.
Uczniowie uważają, że są to ważne sprawy i jak sami podkreślili podczas spotkania „dobrze, że w szkole o tym się
mówi". W ich ocenie również mają wpływ na to, w jaki sposób w szkole kształtuje się właściwe zachowania
i pożądane postawy. Do przykładów własnych pomysłów zgłaszanych wychowawcom bądź dyrektorowi w tym
zakresie zaliczyli m.in. zbiórkę pieniędzy i organizowanie kiermaszu własnych wypieków. Dyrektor i nauczyciele
w ankietach wskazali, że uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu oddziaływań
wychowawczych. W ocenie nauczycieli (wywiad) w szkole promowane są postawy dotyczące m.in. edukacji
prozdrowotnej („Nie pal przy mnie”, „Radosny uśmiech”, „Radosna przyszłość”), tolerancji wobec
niepełnosprawności oraz pomocy społecznej i uwrażliwiania na potrzeby innych. Uczniowie podczas
obserwowanych lekcji nie zgłaszali własnych inicjatyw.
Na zakończenie warto dodać, że wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Nauczyciele podczas
wywiadu do przykładów wniosków z analiz działań wychowawczych zaliczyli: zwracanie uwagi na codzienną
kulturę osobistą uczniów, wspomaganie rodziny oraz pedagogizację rodziców. Dyrektor podczas wywiadu podał
przykłady działań w tym zakresie, do których zaliczył: tworzenie przez uczniów zasad zachowania w zespole
klasowym, opracowanie projektu regulaminu szkolnego, wprowadzenie zmian w wewnątrzszkolnym systemie
21 / 36
oceniania, Programie Profilaktyki, organizacji wycieczek i imprez szkolnych, modyfikacje oferty zajęć
pozalekcyjnych. W ocenie dyrektora uczniowie współdecydują o treści zamieszczanych gazetek szkolnych
i wpływają na estetykę szkoły.
Uwzględniając powyższe argumenty wymaganie zostało spełnione na wysokim poziomie.
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
W ocenie wszystkich uczestników badania szkoła prowadzi działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów
na skutek właściwie rozpoznanych ich potrzeb i możliwości.
Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. Wszyscy ankietowani nauczyciele w ankietach wskazali,
że diagnozują możliwości edukacyjne wszystkich swoich uczniów. Z przeprowadzonych diagnoz otrzymują
informacje dotyczące m.in. poziomu dojrzałości dziecka (diagnoza pomaga podjąć odpowiednie działania
sprzyjające rozwojowi), określenia potrzeb edukacyjnych, przyczyn trudności w nauce oraz funkcjonowania
w środowisku (kierowanie do instytucji badających kompetencje uczniów, zachęcanie do uczestnictwa w zajęciach
pozalekcyjnych). Partnerzy podczas wywiadu stwierdzili, że bezrobocie i bezradność życiowa mieszkańców wsi, to
najważniejsze problemy społeczne. W ich ocenie szkoła, w tym zakresie, wspiera mieszkańców i prowadzi
działania profilaktyczne we współpracy z poradnią i ośrodkiem pomocy społecznej.
Warto zwrócić uwagę, że uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości. Myśląc o swoich
wynikach w nauce uczniowie w ankietach wskazali, że ich zdaniem wszystko jest w porządku (8/15), odczuwają
radość (5/15), a 2 uczniów wskazało, że ich to nie obchodzi. W ankiecie dyrektor napisał, że w jego ocenie
na osiąganie przez uczniów sukcesu edukacyjnego mają wpływ czynniki społeczne takie jak środowisko domowe,
brak zainteresowania ze strony rodziców i alkoholizm w rodzinie.
Do działań podejmowanych przez szkołę sprzyjających odnoszeniu przez uczniów sukcesów na miarę swoich
możliwości rodzice i partnerzy (wywiad) zaliczyli organizowanie konkursów (np. przyrodniczych, matematycznych,
ortograficznych, muzycznych) oraz kół przedmiotowych, zajęć korekcyjno - kompensacyjnych i wyrównawczych
(m.in. z matematyki, języka polskiego i angielskiego). Partnerzy dodali jeszcze chwalenie uczniów za każde
osiągnięcie oraz docenianie ich cech osobowościowych poprzez nadawanie tytułów, np. „Najsympatyczniejszego
Ucznia”. W ocenie respondentów efektami podejmowanych działań są sukcesy matematyczne i sportowe osiągane
przez uczniów oraz prawidłowy rozwój emocjonalny wyzwalający u dzieci pewność siebie i śmiałość oraz poczucie
zauważenia i doceniania ich zaangażowania. Większość ankietowanych rodziców (22/25) wskazała, że w szkole
podejmuje się starania, by dziecko miało poczucie sukcesu w nauce. Dyrektor (ankieta) do działań szkoły
zwiększających szanse edukacyjne uczniów zaliczył m.in. motywowanie uczniów do nauki i zachęcanie
do rozwijania swoich zainteresowań, dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości psychofizycznych
ucznia, indywidualizację procesu nauczania, stosowanie motywującego systemu oceniania i nagradzania.
Z informacji uzyskanej od dyrektora wynika, że w bieżącym roku szkolnym ok.30% uczniów skorzystało z kół
zainteresowań, zajęć wyrównawczych i korekcyjno - kompensacyjnych. W ocenie dyrektora wysoka frekwencja
na tych zajęciach (w granicach 90%) świadczy o celowości i skuteczności proponowanych form. Dyrektor dodał,
że w szkole 29 uczniów (23%) objętych jest terapią pedagogiczną, 60 (47%) uczęszcza na zajęcia logopedyczne, 3
(2,4%) uczniów posiada orzeczenie, a 15 (12%) opinię. W ocenie dyrektora prowadzenie rozmów z uczniami,
współpraca nauczycieli z rodzicami i specjalistami są czynnikami decydującymi o osiąganiu przez uczniów sukcesu
edukacyjnego.
W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Zdaniem dyrektora
i nauczycieli (wywiad) uczniowie są motywowani do pełnego wykorzystania swoich możliwości poprzez
dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości psychofizycznych ucznia (np. opracowanie zróżnicowanych
kart pracy oraz zadań domowych dostosowanych do potrzeb dzieci, ocenianie uwzględniające możliwości dziecka).
Dyrektor dodał zachęcanie uczniów do rozwijania zainteresowań oraz wspierający system oceniania i nagradzania.
W ocenie nauczycieli indywidualizacji procesu edukacji sprzyja również przystąpienie szkoły do projektu
22 / 36
„Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej". Większość
ankietowanych uczniów (31/36) wskazała, że nauczyciele mówią im, że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy
i wierzą w ich możliwości. Zdaniem 13 z 25 ankietowanych rodziców ich dziecko w szkole nie jest traktowane
indywidualni, pozostali są odmiennego zdania. Podczas wszystkich obserwowanych zajęć dostrzeżono działania
nauczycieli motywujące uczniów do zaangażowania się.
Uwzględniając powyższe argumenty wymaganie zostało spełnione na poziomie wysokim.
23 / 36
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Przeprowadzone badanie pozwala stwierdzić, że szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska oraz
współpracuje z działającymi w jej kręgu instytucjami i organizacjami. Wykorzystane w nim źródła wskazują także
na uwzględnianie w działaniach szkoły możliwości i potrzeb środowiska.
Z wywiadów z partnerami szkoły i samorządem oraz z dyrektorem wynika, że szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz
środowiska. Według uczestników wywiadu z partnerami udział w życiu lokalnego środowiska wiąże się
z użyczaniem przez szkołę pomieszczeń (na świetlicę środowiskową, wydawanie posiłków podopiecznym Ośrodka
Pomocy Społecznej, na siedzibę Biblioteki Publicznej oraz zespołowi Podolanie i na potrzeby straży pożarnej). Ich
zdaniem szkoła pełni w Czerwonej Wodzie także rolę alternatywnego ośrodka kultury (jest motorem życia
kulturalnego).
O współdziałaniu szkoły z Ochotniczą Strażą Pożarną opowiedział również dyrektor, wskazując na szerzenie dzięki
temu wiedzy na temat bezpieczeństwa przeciwpożarowego (np. zasad przeprowadzania alarmów dzięki organizacji
alarmu próbnego), prowadzenie lekcji w straży, udostępnianie szkoły i boiska na przeprowadzenie
międzynarodowych ćwiczeń pożarniczych. Podobnie jak partnerzy, wymienił także pomoc Gminnemu Ośrodkowi
Pomocy Społecznej w świadczeniu opieki materialnej mieszkańcom (szkolenia, obiady i odzież dla potrzebujących)
oraz świetlicy środowiskowej (np. w usługach kserograficznych). Dyrektor podał znacznie więcej przykładów,
z których wynika ważna rola szkoły w inicjowaniu różnych działań na rzecz środowiska, np. dekorowanie we
współpracy z radnymi miejsc związanych z celebrowaniem świąt podczas lokalnych uroczystości czy
organizowanie ludziom wykluczonym ze wspólnoty i napiętnowanym przez swe rodziny oraz sąsiadów spotkania
opłatkowego. Jest też miejscem umożliwiającym służbie zdrowia szerzenie edukacji prozdrowotnej w środowisku
(np. w czasie lekcji wychowawczych i spotkań z rodzicami- w tym na temat fluoryzacji, infekcji, leczenia
specjalistycznego, pomocy logopedycznej czy zasad prawidłowego odżywiania). Zdaniem dyrektora we współpracy
z kościołem (ksiądz, katecheta) uczniowie świadczą pomoc charytatywną, udostępniają książki, organizują pomoc
potrzebującym i koncerty muzyczne. Szkoła ponadto uczy koegzystencji człowieka z naturą, organizacji wolnego
czasu, wykorzystując współpracę z gospodarstwem agroturystycznym ("Jagoda") oraz Nadleśnictwem Węgliniec.
W opinii dyrektora szkoła umożliwia policji prowadzenie edukacji prawnej, upowszechnianie karty rowerowej,
szerzenie wiedzy o bezpieczeństwie.
W udostępnionej dokumentacji odnaleziono informacje na temat roli szkoły w przygotowaniu uroczystości oraz
związane ze współorganizowaniem imprez artystycznych (np. wraz z zespołem Podolanie).
Z danych źródłowych wynika, że szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku, co także
potwierdza spełnienie wymagania. Zdaniem partnerów szkoły i samorządu współpraca ta jest satysfakcjonująca
i wystarczająca w stosunku do istniejących potrzeb. Wszyscy nauczyciele (7/7) i dyrektor wskazali zgodnie wśród
podmiotów, z którymi szkoła współpracowała w ostatnim czasie: poradnię psychologiczno- pedagogiczną, policję,
inne placówki edukacyjne, biblioteki i rodziców uczniów. Wraz z większością ankietowanych nauczycieli dyrektor
wskazał także świetlicę środowiskową, placówki ochrony zdrowia, lokalny samorząd, ośrodki kultury, ośrodek
pomocy społecznej i Kościół. Niemal połowa nauczycieli z tej grupy doceniła też inne instytucje samorządowe,
przedsiębiorców i fundacje. Opisując ramy współpracy ze wskazanymi przez siebie podmiotami, nauczyciele
uczestniczący w wywiadzie grupowym i dyrektor wyróżnili zgodnie edukację prozdrowotną prowadzoną przez
pielęgniarkę środowiskową i stomatologa (spotkania z rodzicami i pogadanki o zdrowiu, wspólne kierowanie
uczniów do odpowiednich specjalistów). Rozmówcy wymienili także pokazy i próbne alarmy Ochotniczej Straży
Pożarnej, lekcje w szkółce leśnej, zakup drewna, dofinansowanie nagród książkowych i przyborów szkolnych przez
Nadleśnictwo Węgliniec. Ważną rolę odgrywają także, ich zdaniem: możliwość wypoczynku i nauki
w gospodarstwie agroturystycznym "Jagoda", zajęcia profilaktyczne policji, np. pogadanki (o bezpieczeństwie
w ruchu drogowym, podczas wakacji i ferii, zachowaniu wobec obcych, agresji i przemocy, zagrożeniach ze strony
psów, uzależnieniach), pomoc w przygotowaniu do zdobycia karty rowerowej wraz ze szkoleniem i egzaminem.
Wspomniani respondenci wymienili także współpracę ze świetlicą środowiskową, której szkoła użyczyła
pomieszczenia (np. pomoc w odrabianiu lekcji i korzystaniu z kserokopiarki).
Nauczyciele docenili ponadto edukację dla rynku pracy (np. dzięki spotkaniom z ludźmi różnych profesji) oraz
wspólne koncerty z zespołem Podolanie.
Według dyrektora na podkreślenie zasługuje współpraca z poradnią w udzielaniu uczniom i rodzicom pomocy
psychologiczno- pedagogicznej oraz z sądem i samorządem, który umożliwił dofinansowanie remontu szkoły
24 / 36
(wymianę okien i drzwi, pieca CO, wykładzin, instalacji elektrycznej). W opinii dyrektora współpraca z rodzicami
okazała się owocna i w tym zakresie (zaprzyjaźniony elektryk doradził i pomógł szkole przy wymianie liczników,
taniej taryfie, awaryjnym zasilaniu, przeglądach instalacji- odgromowej i zasilającej sale komputerowe). Według
dyrektora cenna okazała się także współpraca z parafią związana z działaniami charytatywnymi (pomoc
potrzebującym) oraz użyczaniem pomieszczeń należących do kościoła na koncerty muzyczne, a także
z sołectwem (np. w podtrzymywaniu kontaktów z Niemcami, dawnymi mieszkańcami wsi).
W udostępnionej dokumentacji znajdowały się m.in. informacje o organizacji 8 koncertów z udziałem
profesjonalnych muzyków różnych specjalności, współpracy z OSP w Czerwonej Wodzie, spotkaniu z poetą
Marcinem Brykczyńskim, wspólnych działaniach z policjantami oraz z przewodniczącym Rady Gminy i Miasta
w Węglińcu.
O tym, że szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska, informowali podczas wywiadów rodzice, jej
partnerzy oraz nauczyciele i dyrektor, który udzielił informacji na ten temat także w ankiecie. Ich zgodna opinia
potwierdza spełnienie wymagania na poziomie wysokim.
Zdaniem rodziców szkoła zna i zaspokaja potrzeby środowiska, kreuje kulturę na wsi, integruje środowisko,
organizuje coroczne spotkania. Na potwierdzenie podali przykład swojej inicjatywy związanej z wyborem nowego
patrona (Jana Pawła II w miejsce Hanki Sawickiej), podkreślając duże zaangażowanie rodziców we współpracę ze
szkołą. Według nich szkoła mogłaby ponadto wprowadzić obowiązkową naukę języka niemieckiego.
Według partnerów szkoły o znajomości zidentyfikowanych potrzeb środowiska może świadczyć organizacja kursów
doskonalących dla dorosłych, a zdaniem nauczycieli np. troska o wykluczonych społecznie.
Najwięcej przykładów na ten temat podał dyrektor, który omówił organizację uroczystości patriotycznych (np.
otwartej wieczornicy z okazji 11 listopada, apelu i występu uczniów w kościele z okazji 3 Maja), uroczystości
lokalnych (np. spotkania przy pomniku kresowym w lipcowym „Dniu Ludzkości”). Dodał także organizację lokalu
wyborczego w szkole, koncerty, drogę krzyżową, uroczystości związane z patronem, jasełka na opłatku wiejskim,
pomoc potrzebującym (np. zbiórki odzieży i obiady dla ubogich, opłatek dla samotnych). A ponadto udostępnianie
pomieszczeń szkoły na spotkania organizowane w miejscowości (np. diabetykom, organizatorom zawodów
sportowo- pożarniczych) oraz wystawy prac plastycznych uczniów. Dyrektor wyjaśnił w ankiecie, że szkoła
w ostatnich 2 latach zbierała informacje na temat potrzeb i możliwości środowiska, w którym funkcjonuje, poprzez
obserwacje, rozmowy z radnymi, sołtysem, burmistrzem, z mieszkańcami i rodzicami, a także czerpała je ze strony
internetowej urzędu gminy i miasta.
Z wywiadów grupowych z rodzicami, partnerami i samorządem, a także z nauczycielami i dyrektorem oraz
z udostępnionej dokumentacji wynika, że szkoła osiągnęła wysoki poziom spełnienia wymagania dzięki
prowadzeniu działań, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Zdaniem rodziców,
nauczycieli i dyrektora należą do nich uroczystości państwowe. Według dyrektora i nauczycieli ich przykładem
mogą być także liczne akcje charytatywne oraz udostępnianie społeczności lokalnej pomieszczeń i boisk
sportowych.
Rodzice wymienili ponadto spotkania rodzinne (Dzień Rodzinny, ogniska), a nauczyciele spotkania organizowane
dla osób starszych (np. spotkanie opłatkowe oraz z okazji Dnia Babci i Dziadka dla wszystkich mieszańców wsi).
Partnerzy szkoły zaliczyli do nich realizację kursu komputerowego, współpracę z OSP, która zaowocowała
utworzeniem Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej (lekcje instruktażowe, pokazy, prelekcje, pogadanki) oraz
organizację kolonii.
Dyrektor wymienił uroczystości kościelne, imprezy, koncerty i wybory.
Z udostępnionej dokumentacji wynika, że w kalendarzu pracy szkoły uwzględnione jest przygotowanie imprez
o charakterze środowiskowym, a działania szkoły dla lokalnego środowiska wynikają głównie z tradycji i z
bieżących potrzeb zgłaszanych przez partnerów szkoły (11 listopada, Jasełka, dzień Rodziny, Dzień Dobroci).
Dokumenty mogą ilustrować przytoczone wyżej wypowiedzi wszystkich respondentów, a ponadto wskazują na:
- reprezentowanie szkoły podczas Dnia Papieskiego w Legnicy,
- jej udział w przeglądzie kolęd w Starym Węglińcu,
- koncertowanie szkolnego zespołu muzycznego i montaże poetyckie poświęcone patronowi (np. w Przedszkolu
i Szkole Podstawowej w Węglińcu, w Szkole Podstawowej w Wykrotach, w Domu Pomocy Społecznej "Ostoja"
w Zgorzelcu, w Ośrodku Edukacyjno- Opiekuńczym "Samarytanin" Caritas Diecezji Legnickiej w Legnicy czy
w bursie dla uczennic szkół ponadgimnazjalnych w Bolesławcu),
- udział w Zjeździe Szkół im. Jana Pawła II w dniu uroczystości beatyfikacji Papieża- Polaka w Krzeszowie,
- uczestnictwo w spotkaniu Szkolnych Kół Caritas w Lwówku Śląskim,
- organizację wizyty niemieckich pedagogów,
- realizację projektu „Życie w dawnej polskiej kresowej rodzinie”,
- występ artystyczny uczniów w OSP w Czerwonej Wodzie z okazji Dnia Strażaka,
- uczestnictwo w pokazach strażackich.
Na wysoki poziom spełnienia wymagania wskazują ponadto wyniki ankiety dla nauczycieli i dyrektora oraz opinie
uczestników wywiadów z rodzicami, partnerami szkoły i dyrektorem potwierdzające, że szkoła korzysta z zasobów
25 / 36
środowiska w procesie nauczania. Ankietowani wskazali bowiem zgodnie imprezy środowiskowe (dyrektor
i wszyscy nauczyciele) oraz organizację wyjazdów i wycieczek szkolnych, zajęć profilaktycznych i prowadzenie
lub współprowadzenie lekcji (dyrektor i po 6/7 nauczycieli), projekty edukacyjne i organizację zajęć pozalekcyjnych
(dyrektor i po 5/7 nauczycieli). Tylko jeden nauczyciel i dyrektor wskazali ponadto na zakup sprzętu dla szkoły
i stypendia dla najlepszych uczniów.
Według dyrektora, rodziców i partnerów zaproszonych do wywiadu grupowego dobrym przykładem
wykorzystywania przez szkołę zasobów środowiska jest współpraca z gospodarstwem agroturystycznym "Jagoda".
Rodzice wymienili ponadto współfinansowanie zakupu sztandaru i pomoc w remontach (np. malowaniu),
a partnerzy uruchomienie Stowarzyszenia Miłośników Czerwonej Wody oraz wsparcie szkoły przez Klub Sportowy
"Piast".
Wśród przykładów podanych przez dyrektora znalazły się także:
- zajęcia dydaktyczne w lesie i pozyskiwanie drewna na opał dzięki Nadleśnictwu,
- wykorzystywanie na lekcjach glinki kaolinowej z miejscowej kopalni,
- wykorzystanie budynku kościoła do organizacji koncertów religijnych,
- szkolenia i warsztaty z uczniami w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego prowadzone przez OSP,
- wspólne uroczystości z zespołem "Podolanie" i udział w warsztatach regionalnych,
- korzystanie z sali Wiejskiego Domu Kultury,
- fluoryzacja zębów i akcja "Piękny uśmiech" dzięki miejscowej służbie zdrowia.
Według uczestników wywiadów z uczniami, nauczycielami i dyrektorem współpraca szkoły z podmiotami
działającymi w środowisku wpływa na rozwój uczniów. Również ten argument potwierdza spełnienie wymagania
na poziomie wysokim.
Zaproszeni do wywiadu uczniowie stwierdzili, że szkoła organizuje zajęcia, które dają im szanse spotkania
z organizacjami i ludźmi spoza szkoły, co uznali za bardzo interesujące (np. z policjantem, pielęgniarką,
pszczelarzem, poetą i pisarką). Docenili również spotkania muzyczne i spektakle profilaktyczne (np. na temat
uzależnień od komputera).
Według nauczycieli, którzy oparli swoją opinię na obserwacji i rozmowach, najważniejszą korzyścią, jaką odnoszą
uczniowie dzięki współpracy szkoły z organizacjami i instytucjami działającym w lokalnym środowisku, jest
poczucie przynależności do wspólnoty lokalnej. Budowany dzięki temu patriotyzm lokalny wzmacnia, ich zdaniem,
poczucie ich własnej wartości oraz pomaga w sztuce autoprezentacji. Dodali, że spotkania ze specjalistami spoza
szkoły stanowią skuteczne ostrzeżenia przed niebezpieczeństwem i uczą wzajemnej pomocy.
Zdaniem dyrektora uczniowie odnoszą korzyści dzięki zajęciom edukacyjnym w lesie oraz podczas udziału we
współtworzonych przez siebie uroczystościach dla społeczności lokalnej w święta państwowe i związane z polskim
obyczajem. Swoje umiejętności mogą prezentować także w ramach współpracy z niemieckimi absolwentami szkoły
i dawnymi mieszkańcami wsi, doskonaląc język, ale prezentując przy tym poczucie własnej tożsamości narodowej.
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
26 / 36
Przeprowadzone badanie potwierdziło, że szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie
nauczania i wychowania. Wysoki poziom jego spełnienia wiąże się z przygotowaniem uczniów do dalszej edukacji,
co znajduje potwierdzenie w wykorzystanych źródłach.
Nauczyciele potwierdzili w ankiecie, że szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie
nauczania i wychowania (zdaniem 5/7 z nich często, a wg 2 "od czasu do czasu"). Podczas wywiadu grupowego
oznajmili, że informacje o losach absolwentów są wykorzystywane do budowania wzorcowych postaw w oparciu
o sukcesy absolwentów w nauce i sporcie. W tym celu absolwenci szkoły są zapraszani na uroczystości szkolne
i lokalne, a także kościelne.
Według dyrektora i 1/7 ankietowanych nauczycieli szkoła podejmuje współpracę z absolwentami często
(regularnie), zaś według 6 z nich "od czasu do czasu", co świadczy o spełnieniu wymagania.
Zdaniem 12/25 ankietowanych rodziców oraz wszystkich ankietowanych nauczycieli szkoła przygotowuje uczniów
do dalszej edukacji. Przeciwnego zdania było 13 rodziców, (w tym 12 „raczej tak”), którzy wskazali, że aby
zapewnić sobie możliwość dalszej nauki w szkole, do której chce się dostać ich dziecko, będzie ono potrzebować
korepetycji lub innych zajęć poza szkołą.
Wszyscy respondenci- uczestnicy wywiadu grupowego z partnerami i samorządem oraz 22/25 ankietowanych
rodziców (w tym 2 zdecydowanie) uznali, że szkoła przygotowuje do funkcjonowania na rynku pracy (w dalszym
życiu). Świadczy to o spełnieniu wymagania na poziomie wysokim.
Zdaniem nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego oraz dyrektora służą temu:
- lekcje zawodoznawcze (np. spotkania w piekarni, z pszczelarzem),
- nabywanie umiejętności autoprezentacji i wyrażania swoich opinii,
- nauka języków obcych i poznawanie kultury innych narodów,
- przygotowanie informatyczne- kształcenie umiejętności posługiwania się technologią informacyjnokomunikacyjną.
Dyrektor dodał także tworzenie prezentacji o gminie, spotkania z absolwentami- uczniami technikum agrobiznesu,
ekonomicznego, samochodowego, a także budowanie poczucia własnej wartości, uczenie się staranności,
rzetelności, uczciwości w pracy oraz otwartości na drugiego człowieka.
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Przeprowadzane badanie wykazało, że szkoła prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie edukacyjnej,
podejmowanych działaniach oraz osiągnięciach a także promuje w środowisku potrzebę uczenia się.
O spełnieniu wymagania przekonuje prowadzenie przez szkołę działań informacyjnych dotyczących oferty
edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć. Dyrektor poinformował w ankiecie, że szkoła prowadzi takie działania
poprzez:
- własną stronę internetową,
- cykliczne prezentowanie się w lokalnych mediach,
- umieszczanie informacji o szkole na tablicach ogłoszeń w całej miejscowości.
Według dyrektora po raz ostatni szkoła podjęła działania promocyjno-informacyjne dotyczące swojej działalności
lub osiągnięć uczniów w okresie ostatniego miesiąca, informując o nich w lokalnej prasie, na stronie internetowej
Urzędu Gminy i Miasta oraz na stronie internetowej szkoły.
W trakcie badania dokumentacji szkoły stwierdzono, że strona internetowa zawiera wykaz aktualnych sukcesów
(np. w konkursach i zawodach sportowych), sprawozdanie z realizacji planu nadzoru pedagogicznego dyrektora
szkoły oraz wykaz działań i sukcesów w akcjach społecznych i projektach edukacyjnych.
Argumentem potwierdzającym spełnienie wymagania jest także wiedza o osiągnięciach szkoły i jej uczniów
potwierdzona przez rodziców i przedstawicieli lokalnego środowiska. Uczestnicy wywiadu grupowego z partnerami
uznali informacje szkoły na temat jej osiągnięć za "raczej wystarczające", zwłaszcza w odniesieniu do sukcesów
uczniów w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych oraz nagród i wyróżnień przyznawanych
nauczycielom czy pracownikom szkoły. Również ankietowani rodzice wykazali się wiedzą o sukcesach
w konkursach (24/25) i imprezach sportowych (23/25), w mniejszym stopniu o udziale przedstawicieli szkoły
w ważnych wydarzeniach i uroczystościach (16), otrzymaniu dotacji (13), nagrodach i wyróżnieniach dla
pracowników szkoły oraz udziale w projektach i akcjach (po 12) czy przyznaniu uczniom stypendiów. Ponadto 2
z nich wymieniło mecze matematyczne, apele okolicznościowe i występy artystyczne.
Spośród 14 rodziców, którzy w ankiecie podjęli się oceny jakości informacji na temat osiągnięć szkoły, po 3 osoby
27 / 36
określiły ją pozytywnie lub dobrze, 2 wystarczająco, 1 bardzo dobrze, 1 w stopniu niedostatecznym oraz 4
dostrzegło postęp w tym zakresie.
Z badania wynika także, że szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań. Taką opinię wyrazili
ankietowani nauczyciele i rodzice oraz uczestnicy wywiadu grupowego z partnerami i samorządem.
Wszyscy ankietowani nauczyciele (7/7) wskazali, że informują rodziców o:
- celach edukacyjnych swojej pracy,
- celach wychowawczych realizowanych przez siebie działań,
- planowanych celach działania szkoły.
Potwierdziło to odpowiednio 19/25, 17 i 21 rodziców.
Większość ankietowanych rodziców pozytywnie wypowiedziało się na temat informowania przez szkołę o realizacji
działań, które sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną (12/25) oraz wychowawczą (15/25).
Wymienione działania potwierdzili nauczyciele w ankietach (6/7).
Na wysoki poziom spełnienia wymagania wskazuje prowadzenie przez szkołę działań promujących wartość
uczenia się przez całe życie.
O tym, że szkoła prowadzi takie działania, poinformowali dyrektor, ankietowani rodzice i zaproszeni do wywiadu
grupowego partnerzy szkoły oraz przedstawiciel samorządu. Wskazuje na to także udostępniona dokumentacja.
Wszyscy respondenci wskazali zgodnie na:
- akcje społeczne (w tym 14/25 rodziców),
- spotkania z ciekawymi ludźmi (12/25 rodziców),
- działania informacyjne (11 rodziców).
Według 12/25 rodziców i partnerów należą do nich także konkursy oraz konsultacje i debaty angażujące członków
lokalnej społeczności (wskazanie 5 rodziców), a zdaniem dyrektora i 7 rodziców również szkolenia, kursy
i warsztaty.
Rodzice wskazali także projekty edukacyjne (6/25) oraz dodali szkolenia w ramach Programu Operacyjnego
"Kapitał Ludzki". Dyrektor sprecyzował ponadto, że znaczące w zakresie promowania wartości uczenia się przez
całe życie okazały się akcje: „K jak Kibic” oraz kursy komputerowe dla bezrobotnych.
Udostępniona przez dyrektora dokumentacja na ten temat miała związek z organizacją konkursów szkolnych
i pozaszkolnych, uroczystości szkolnych, apeli, współpracy z rodzicami (np. pogadanek na temat oceniania
kształtującego), organizacji zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań, wycieczek i wyjazdów do teatru oraz
realizacji projektów edukacyjnych.
Badanie pozwoliło także ustalić, że rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą
o jakość uczenia się. Według wszystkich ankietowanych rodziców (zdaniem 13/25 "zdecydowanie tak") oraz
partnerów i samorządu (jednoznaczna opinia przedstawiona podczas wywiadu grupowego) szkoła dba o jakość
uczenia się. Uczestnicy wywiadu z rodzicami uzasadnili pozytywną opinię na ten temat np. wprowadzeniem
w klasach IV- VI zeszytów do ćwiczenia różnych form wypowiedzi w ramach większości przedmiotów w celu
poprawy umiejętności pisania. Posłużyli się także przykładem wprowadzenia obowiązku codziennego czytania
w domu w celu ciągłego doskonalenia tej umiejętności. Ich zdaniem służą temu także: troska o kwalifikacje kadry,
wyposażenie szkoły w pomoce naukowe oraz kontakt ze światem zewnętrznym (wyjazdy do kina i teatru, przyjazdy
artystów do szkoły). Na zakończenie warto dodać, że w ocenie wszystkich rodziców (ankieta) i partnerów (wywiad)
szkoła dba o relacje z lokalnym środowiskiem.
28 / 36
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że szkoła spełnia wymaganie, ponieważ pozyskuje i wykorzystuje opinie
rodziców na temat swojej pracy. O spełnieniu wymagania świadczy również współdecydowanie rodziców
w sprawach szkoły i ich uczestnictwo w podejmowanych działaniach.
Jak wynika z ankiet dla rodziców i nauczycieli, opinii dyrektora oraz obserwacji placówki rodzice dzielą się opiniami
na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania. Dyrektor oraz ankietowani rodzice i nauczyciele wskazali zgodnie,
że zdarza się to podczas uroczystości i imprez szkolnych lub klasowych (16/25 rodziców i 6/7 nauczycieli) oraz
indywidualnych rozmów w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców (8 rodziców i 4 nauczycieli), a także
poza wyznaczonymi godzinami spotkań, np. podczas przerw i „okienek” (wg 14 rodziców i 5 nauczycieli).
Ankietowani rodzice i nauczyciele uznali, że najczęściej ma to miejsce podczas zebrań rodziców (24/25 rodziców
i 7/7 nauczycieli).
Nauczyciele dodali ponadto ankiety, rodzice spotkania rady rodziców z dyrektorem i wycieczki szkolne, a dyrektor
spotkania nieformalne, np. w sklepie. Zdaniem większości ankietowanych rodziców (23/25, w tym 14
„zdecydowanie tak”) nauczyciele poświęcają na kontakty z rodzicami odpowiednią ilość czasu.
Obserwacja placówki potwierdziła, że szkoła upowszechnia na tablicach ogłoszeń informacje o terminach zebrań
rodziców, indywidualnych spotkań dyrekcji i nauczycieli z rodzicami, a ponadto: skład Rady Rodziców i adresy
kontaktowe ze szkołą (np. strona www, e-mail). Upowszechnione zostały w ten sposób także informacje
o wynikach ewaluacji wewnętrznej w zakresie współpracy z rodzicami i porady skierowane do rodziców (np. "Co
robić, gdy nasze dziecko sprawia trudności wychowawcze", "5 melodii, za pomocą których możemy skutecznie
wpływać na zachowanie swojego dziecka").
Według 22/25 ankietowanych rodziców (zdaniem 7 z nich „zdecydowanie”) oraz wszystkich ankietowanych
nauczycieli opinie pozyskane od rodziców mają wpływ na działania szkoły. Podobnego zdania byli uczestnicy
wywiadów grupowych z rodzicami i nauczycielami oraz dyrektor. Ich zdaniem dobrym przykładem uzasadniającym
tę zgodną opinię może być np. udział szkoły w programach "Warzywa i owoce w szkole" oraz "Mleko w szkole"
Jako przykłady działań szkoły zainspirowanych przez siebie rodzice wymienili także sprzedaż ciasta (co środę
w każdej klasie- dochód na cele klas), a dyrektor przypomniał o zainicjowaniu przez nich przerwy śniadaniowej
przy kubku ciepłej herbaty .
Na spełnienie wymagania wskazuje także wspieranie rodziców przez szkołę w wychowaniu dzieci. Wszyscy
ankietowani nauczyciele oraz 22/25 rodziców wskazali w ankietach, że dzieje się to poprzez ich stały kontakt.
Nauczyciele zadeklarowali przy tym jednogłośnie, że starają się poznać sytuację życiową wychowanków i ich
rodzin, służą im radą w sytuacjach problemowych oraz wskazują, gdzie rodzice mogą szukać dodatkowego
wsparcia. Ponadto 6 z nich poinformowało, że w zależności od potrzeb prowadzą indywidualne lub grupowe
spotkania z rodzicami.
Największa liczba ankietowanych rodziców wskazała wśród oferowanych przez szkołę form wsparcia współpracę
z wychowawcą (24) nauczycielami i dyrektorem (po 22 osoby), pomoc logopedy (21), pedagoga (20)
i pośrednictwo w uzyskaniu pomocy z zewnętrznych instytucji (np. poradni psychologiczno-pedagogicznej- 18).
Nieco mniejsze grupy wskazywały opiekę socjalną (11), poradnictwo wychowawcze (8) i wsparcie psychologa (7)
oraz prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze (4).
Podobnie na temat korzystania przez rodziców z oferowanych im przez szkołę form wsparcia wypowiedział się jej
dyrektor, dodając także warsztaty logopedyczne, spotkania z pielęgniarką oraz warsztaty na temat pracy
z dzieckiem upośledzonym.
Za rzeczywiście pomocne ankietowani rodzice uznali udzielanie rad i wsparcia przez nauczycieli lub wychowawców
w sytuacjach problemowych (18), pomoc pedagoga (17), doradztwo w ramach indywidualnych lub grupowych
spotkań z nauczycielem lub wychowawcą (14) i pomoc poradni (10). Jednocześnie 2 osoby wniosły zastrzeżenia
do poziomu profesjonalizmu w sposobach rozwiązywania spraw wychowawczych oraz jakości pracy
wychowawczej szkoły.
W udostępnionej podczas badania dokumentacji znalazły się zapisy związane ze świadczeniem przez szkołę
pomocy pedagogicznej i poradnictwa wychowawczego (w tym rozmowy indywidualne) oraz współpracą z poradnią
psychologiczno- pedagogiczną. Odnotowane zostały w niej także np. tematy pedagogizacji rodziców (m.in.
"Deficyty rozwojowe w zakresie sprawności manualnej, percepcji wzrokowej i słuchowej a czytanie i pisanie",
"Budowanie w dziecku poczucia wartości").
Z ankiety dla rodziców i wszystkich nauczycieli wynika, że rodzice są informowani o rozwoju i sukcesach ich dzieci
(23/25 głosów za, w tym 11 zdecydowanie) oraz o ich trudnościach w szkole (23/25 głosów za, w tym 10
zdecydowanie). Zdaniem uczestników wywiadu grupowego z rodzicami informacje przekazywane są im w trakcie
29 / 36
indywidualnych rozmów z nauczycielem i wychowawcą oraz z dyrektorem (dzięki jego dużej otwartości na potrzeby
innych). Podkreślili skuteczność pomocy wychowawczej udzielanej przez wszystkich nauczycieli, w tym
pedagogizacji rodziców podczas zebrań.
Rodzice potwierdzili swoje uczestnictwo w działaniach organizowanych przez szkołę zarówno podczas wywiadu
grupowego, jak i w ankietach. Świadczy to o wysokim poziomie spełnienia wymagania. Rozmówcy wymienili np.
pomoc organizacyjną w wycieczkach (jako opiekunowie) i udział w spotkaniach z logopedą oraz w uroczystościach
szkolnych (w wizytach Niemców- absolwentów szkoły, w spotkaniu z policjantem i akcjach, takich jak np. „K jak
Kibic”).
Ankietowani rodzice wymieniali najczęściej, podobnie jak dyrektor, swój udział w celebrowaniu Dnia Rodziny
(zamiast odrębnych Dnia Matki i Dnia Dziecka), a także Dnia Dobroci (6 grudnia), a ponadto jasełek. Podobnie jak
uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami za istotne uznali ważne uroczystości (np. nadanie szkole imienia,
Dzień Niepodległości). Podkreślili także swój udział w pracach Rady Rodziców, w zajęciach otwartych dla
rodziców, opłatkowych i wigilijnych spotkaniach mieszkańców, zabawach szkolnych. Dodali ponadto swoją rolę
w organizacji imprez i wycieczek.
Przeprowadzone badanie potwierdziło ponadto, że rodzice biorą udział w podejmowaniu decyzji dotyczących życia
szkoły, co również wskazuje na wysoki poziom spełnienia wymagania. Z wywiadu grupowego z rodzicami oraz
ankiety dla rodziców (15/25 osób „za”) wynika, że czują się oni podmiotowo w podejmowaniu decyzji dotyczących
życia szkoły. Przekonani są o tym także dyrektor i wszyscy ankietowani nauczyciele (w tym 6/7 zdecydowanie).
Zdaniem dyrektora i ankietowanych rodziców jedną z najważniejszych wspólnych decyzji był wybór w 2010 r.
nowego patrona szkoły- Jana Pawła II. Według rodziców ankietowanych i uczestniczących w wywiadzie grupowym
oraz dyrektora dobrym przykładem może być również opiniowanie organizacji pracy szkoły (planu pracy szkoły
i kalendarza uroczystości szkolnych, imprez oraz zajęć dla dzieci i wycieczek). Dyrektor i nauczyciele podali
przy tym jednomyślnie przykład wyjazdu do fabryki bombek w Złotoryi.
Rodzice (uczestnicy wywiadu i ankietowani) wskazali także zgodnie na opiniowanie programu wychowawczego
oraz likwidację automatu z napojami. Ankietowani rodzice przypisywali sobie również wpływ na podjęcie decyzji
w sprawie: remontów szkoły, zakupu sztandaru, żywienia uczniów i zapewnienia im bezpieczeństwa, zaś
uczestnicy wywiadu z rodzicami dodali likwidację mundurków szkolnych oraz opiniowanie ewaluacji programu
profilaktyki.
Nauczyciele wśród decyzji o zmianach zgłoszonych przez rodziców wymienili w ankiecie:
- codzienne śniadania na pierwszej długiej przerwie (z herbatą i pączkami),
- obowiązek zmiany obuwia na terenie szkoły w okresie jesienno- zimowym,
- Dzień Dobroci (6 grudnia- rodzice zadecydowali o charakterze imprezy i podjęli się jej organizacji),
- przeprowadzenie spotkania przedświątecznego w klasach,
- wybory Rady Rodziców.
Dyrektor, podobnie jak 2/25 ankietowanych rodziców poinformował, że wszystkie ważniejsze decyzje dotyczące
planowania, zbierania funduszy są konsultowane z rodzicami, a ich realizacja to domena Rady Rodziców. Dyrektor
dodał, że w razie potrzeb organizowane są spotkania z trójkami klasowymi (7 rocznie). Rodzice współuczestniczą
w realizacji różnych działań, ale również proponują swoje pomysły. Podkreślenia warte jest przy tym duże
zaangażowanie rodziców w codzienne życie szkoły, np. kiermasz świąteczny, przekazanie środków finansowych
pochodzących z zakupu podręczników (prowizja) na nagrody. Udostępnione dokumenty, np. protokoły z posiedzeń
Rady Rodziców mogą stanowić ilustrację wszystkich powyżej wymienionych inicjatyw. A ponadto wskazują
na udział rodziców w formułowaniu wniosków z analizy wyników osiąganych przez uczniów na sprawdzianie oraz
współudział w działaniach podjętych przez nauczycieli w celu poprawy efektów kształcenia (jak np. głośne czytanie
dzieci w domach czy zakup pomocy dydaktycznych i ufundowanie uczniom nagród książkowych).
30 / 36
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele angażują się w pracę zespołów, wspólnie analizują efekty
swojej pracy, planują działania podejmowane w szkole, rozwiązują problemy oraz wewnętrznie doskonalą metody
i formy pracy.
Dyrektor i nauczyciele (ankieta) twierdzą, że większość nauczycieli w wysokim stopniu angażuje się w pracę
zespołów funkcjonujących w szkole. Nauczyciele w ankiecie wymienili zespoły w prace których są najczęściej
zaangażowani tj. zespół do spraw organizacji imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli, zarządzania szkołą,
ewaluacji wewnętrznej oraz wychowawczy i profilaktyczny.
Dyrektor (ankieta) podaje, że zespoły nauczycieli, w pracach których uczestniczą, analizują efekty swojej pracy,
dokonując refleksji nad nimi po zakończeniu pracy lub jakiegoś jej etapu. Wszyscy ankietowani nauczyciele
twierdzą, że analizują efekty swojej pracy stosując regularnie procedury ewaluacyjne. W wywiadzie nauczyciele
wymieniają sposoby analizy efektów pracy zespołowej, które dotyczą przede wszystkim wyników nauczania oraz
osiągnięć w konkursach i zawodach. Podkreślili, że służą temu sprawozdania z działalności dydaktyczno –
wychowawczej nauczycieli oraz codzienne organizacyjno - porządkowe spotkania rady pedagogicznej.
Argumentem świadczącym o spełnieniu wymagania jest wspólne planowanie działań oparte na analizie efektów
pracy zespołów. Według dyrektora i nauczycieli (ankieta) zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie
z innymi nauczycielami. Zdaniem 4/7 ankietowanych nauczycieli planowanie opiera się w całości na analizie
efektów pracy zespołów, 3 nauczycieli jest zdania, że dotyczy tylko większości planowania. Wśród licznych
przykładów planowania opartego na analizie efektów pracy zespołu nauczyciele podają:
- działania dydaktyczno – wychowawcze (np. przekazywanie informacji o uczniach przechodzących do następnego
etapu edukacyjnego, wspólne rozwiązywanie problemów wychowawczych, opiekuńczych, dydaktycznych,
planowanie działań profilaktycznych oraz udział w ogólnopolskich programach promujących zdrowie
i bezpieczeństwo m.in. „Zdrowy uśmiech”, „Nie pal przy mnie proszę”, konkurs „Bezpieczna Szkoła” oraz uzyskanie
certyfikatu „Szkoły dbającej o bezpieczeństwo”),
- działania związane z organizacją roku szkolnego (np. organizowanie imprez, uroczystości, konkursów i wystaw,
planowanie kalendarza szkolnego i wystroju szkoły),
- wymianę doświadczeń (np. przekazywanie informacji ze szkoleń, udostępnianie scenariuszy i pomocy
dydaktycznych, dokonywanie wyboru podręczników i programów nauczania).
Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy. Dyrektor w ankiecie stwierdza, że w szkole problemy rozwiązują
wyznaczone do tego specjalnie osoby (np. dyrektor, pedagog). Wszyscy ankietowani nauczyciele uważają,
że zespoły pomagają im w rozwiązywaniu pojawiających się problemów w pracy i często korzystają ze wsparcia
innych nauczycieli. Wśród konkretnych przykładów odwołania się do pomocy zespołów nauczyciele wskazują m.in.
kwalifikowanie dzieci do poradni psychologiczno - pedagogicznej, rozwiązywanie doraźnych problemów
wychowawczych oraz współpracę z rodzicami.
Nauczyciele uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego. Dyrektor (ankieta) i analiza dokumentacji
(protokoły RP) wskazują, że w ostatnim czasie nauczyciele uczestniczyli w różnych formach doskonalenia
zawodowego w zakresie metod i form współpracy organizowanych w szkole przez firmy zewnętrzne (np. „Wzorzec
pomocy pedagogiczno-psychologicznej dla uczniów", „Więcej pomocy - mniej przemocy", „Prawa i obowiązki
nauczyciela w świetle przepisów prawa oświatowego", „Kształtowanie relacji rodzic- dziecko", „Dziecko
z orzeczeniem o upośledzeniu w szkole masowej", „Nauczyciele i rodzice partnerami w wychowaniu”). Wszyscy
nauczyciele w ankietach stwierdzili, że prowadzone szkolenia wewnętrzne dotyczyły m.in. sposobów tworzenia
zespołów i grup roboczych, promocji wartości wśród uczniów i rodziców oraz zastosowania metod asertywnych
w pracy z rodzicami. Pracownicy niepedagogiczni w wywiadzie podali, że uczestniczą wspólnie z nauczycielami
w szkoleniach dotyczących doskonalenia pracy zespołowej. W ocenie dyrektora i nauczycieli uczestnictwo
w szkoleniach dotyczących metod i form współpracy jest przydatne w praktyce.
31 / 36
Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Komentarz:
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele angażują się w przygotowanie i realizację ewaluacji
wewnętrznej. Wnioski z niej wynikające, jak i wyniki wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są niewystarczająco
wykorzystywane do planowania i zmian w funkcjonowaniu szkoły.
Dyrektor szkoły angażuje nauczycieli do udziału w realizacji ewaluacji wewnętrznej. Z informacji pozyskanej
podczas wywiadu z dyrektorem wynika, że w celu zaangażowania nauczycieli do prowadzenia ewaluacji
wewnętrznej w szkole podejmowane są różne działania: wspólnie ustala się badane obszary, wymagania,
przedmiot ewaluacji wewnętrznej i jej harmonogram. Poza tym dyrektor powołuje zespół ds. ewaluacji wewnętrznej,
którego zadaniem jest koordynacja działań i podsumowanie wyników (raport), opracowanie narzędzi (ankiety dla
uczniów, rodziców, pytania do wywiadów z rodzicami i uczniami), przeprowadzanie testów diagnozujących
wewnętrznych (m.in. karty obserwacji, testy czytelnicze, test Konopnickiego do badania techniki czytania głośnego,
sprawdziany próbne w klasie VI, dzienniczki lektur w klasach I-III) i zewnętrznych (np. Ogólnopolskie Badania
Umiejętności Trzecioklasistów, Wałbrzyskie Testy Kompetencji). Wszyscy ankietowani nauczyciele wysoko
oceniają swoje zaangażowanie w pracę nad ewaluacją wewnętrzną szkoły i wskazują przykłady takiego
zaangażowania: współtworzenie planu ewaluacji wewnętrznej, realizację zadań wynikających z ewaluacji
(tworzenie ankiet, przeprowadzanie wywiadów), formułowanie wniosków, wdrożenie planowanych działań oraz ich
ocenę. Zdaniem 5 z 7 nauczycieli ewaluacja jest niezbędna i zaangażowanie w pracach zespołu wpływa
na poprawę jakości własnej pracy. W ocenie 2 nauczycieli ich udział spowodowany był zwyczajem panującym
w szkole.
Dyrektor podczas wywiadu stwierdził, że wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego wprowadzane są
do planu pracy szkoły. Odbywa się to na posiedzeniach rady pedagogicznej, podczas których nauczyciele
zapoznają się z nimi, a w wyniku wspólnej decyzji zostają wdrożone do planu pracy. Dyrektor stwierdził również,
że przygotowuje projekt planu pracy szkoły, a nauczyciele go uzupełniają. Nauczyciele podczas wywiadu nie podali
przykładów uwzględnienia wniosków płynących z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego podczas tworzenia
planu pracy szkoły.
Ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest z udziałem zespołów nauczycieli. Wszyscy nauczyciele wskazali
w ankietach, że ewaluację wewnętrzną planuje powoływany do tego zespół, a udział w jej pracach potwierdziło 6
z 7 ankietowanych nauczycieli. W ocenie dyrektora (ankieta) plan ewaluacji wewnętrznej przygotowuje
wyznaczona przez niego osoba. Z analizy dokumentacji wynika, że corocznie powołuje się nowy skład zespołu
do spraw ewaluacji wewnętrznej.
Dyrektor w wywiadzie za najważniejsze zmiany w funkcjonowaniu szkoły wprowadzone na podstawie wniosków
z nadzoru pedagogicznego uznaje: wprowadzenie działań wspomagających czytanie i pisanie (tzw. kart
czytelniczych), elementów oceniania kształtującego oraz obowiązku zadawania prac pisemnych na wszystkich
przedmiotach. Dyrektor dodał jednocześnie, że podjęte działania przynoszą efekty, gdyż nastąpiła poprawa
wyników na sprawdzianie, szczególnie w umiejętności pisanie. Wszyscy ankietowani nauczyciele twierdzą,
że wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji wewnętrznej) są podstawą dla wprowadzanych zmian
w funkcjonowaniu szkoły. Do przykładów takich zmian w funkcjonowaniu szkoły w tym lub poprzednim roku
szkolnym nauczyciele (wywiad) zaliczyli:
- wprowadzenie dyżurów pracowników niepedagogicznych,
- zmiany w organizacji dyżurów (dyżurowanie dwóch nauczycieli na piętrze),
- wprowadzenie elementów aktywnego wypoczynku podczas przerw z zastosowaniem maty tanecznej i dywanów
dydaktycznych.
W ocenie nauczycieli wprowadzone zmiany wpływają na bezpieczeństwo szkoły. Z analizy dokumentacji wynika,
że istnieją rozbieżności w zapisach na temat wykorzystania wyników ewaluacji wewnętrznej i wewnętrznego
nadzoru pedagogicznego w planowaniu pracy szkoły.
Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia ponieważ respondenci nie wskazali
wniosków wynikających z nadzoru pedagogicznego wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych.
32 / 36
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie
Komentarz:
Warunki lokalowe i wyposażenie oraz podjęte działania organizacyjne procesu edukacyjnego umożliwiają
realizowanie przyjętych programów nauczania. Szkoła dba o wyposażenie i poprawę warunków lokalowych.
Według dyrektora i wszystkich nauczycieli (ankieta) warunki lokalowe szkoły są w pełni wystarczające
do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. Do niedostatków lokalowych
dyrektor i nauczyciele (wywiad) zaliczyli brak gabinetu terapii pedagogicznej i małą salę gimnastyczną
uniemożliwiającą doskonalenie umiejętności gier zespołowych. Dyrektor stwierdził również, że wymienione braki
lokalowe są skutkiem m.in. wydzielenia części pomieszczeń szkolnych na potrzeby filii biblioteki publicznej oraz
świetlicy środowiskowej. Nauczyciele zaliczyli do mocnych stron bazy szkoły kompleks boisk sportowych i duże
sale lekcyjne. Zdaniem 14 z 25 ankietowanych rodziców warunki lokalowe w szkole są odpowiednie, w ocenie 8
występują nieliczne braki, a 2 twierdzi, że są niewystarczające. W ocenie rodziców i partnerów (wywiad)
zaplanowane i realizowane remonty wpływają na poprawę warunków lokalowych w szkole (m.in. dokonano
wymiany okien, przeprowadzono remont sali gimnastycznej, toalet i klas lekcyjnych). Do mocnych stron partnerzy
zaliczyli: wyposażenie sali komputerowej, kompleks boisk sportowych, lokalizację szkoły, przestronne sale
lekcyjne. Rodzice zwrócili uwagę na brak gabinetu logopedy, a partnerzy na niewykorzystanie pomieszczeń
kuchennych do przygotowywania posiłków dla uczniów (szkoła korzysta z cateringu).
Dyrektor w ankiecie stwierdził, że w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne występują nieliczne braki, które
utrudniają realizację podstawy programowej i przyjętych w szkole programów. Zdecydowana większość
ankietowanych nauczycieli (6/7) uważa, że wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne w tym zakresie jest
wystarczające. Z kolei rodzice uczestniczący w wywiadzie podają, że szkoła jest dobrze wyposażona w komputery,
natomiast braki zauważają w księgozbiorze biblioteki szkolnej oraz zaopatrzeniu w sprzęt sportowy. Obserwacje
większości zajęć potwierdzają, że wyposażenie klas umożliwia realizację założonych celów, klasy są dobrze
oświetlone, czyste, zadbane, przestronne i przyjazne dla ucznia.
Dyrektor stwierdził w ankiecie, że w szkole istnieje plan wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia szkoły.
W wywiadzie podaje, że szkoła jest wspomagana w tym zakresie przez samorząd i rodziców. Samorząd lokalny
zlecił m.in. wymianę okien, pieca centralnego ogrzewania (piec na drewno), wykładzin, podłogi w szatni i drzwi
w kotłowni oraz zakup farb i pomalowanie 3 klas lekcyjnych. Ponadto samorząd partycypuje w kosztach projektu
unijnego: „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I –III szkoły podstawowej”,
z którego środków nastąpi doposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne. Zdaniem dyrektora rodzice pomagają
przede wszystkim w pracach remontowych, np. przy malowaniu klas i sali gimnastycznej, cyklinowaniu podłóg.
Na zakończenie warto dodać, że szkoła podejmuje działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych
i wyposażenia dydaktycznego. Dyrektor w ankiecie wskazuje, że w szkole w ciągu ostatnich dwóch lat
podejmowano działania mające na celu wzbogacenie zasobów lokalowych zgodnie istniejącym planem. Rodzice
uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że pomagają szkole w poprawianiu warunków lokalowych szkoły i podają
przykłady: odnawianie klas lekcyjnych (malowanie), zakup pomocy dydaktycznych, nagród książkowych
i wykładziny. Rodzice i partnerzy szkoły podczas wywiadu zwrócili uwagę na atmosferę panująca w szkole,
sprzyjającą, ich zdaniem nauczaniu i brak anonimowości wpływający na bezpieczeństwo uczniów. Partnerzy
podkreślili przystosowanie szkoły dla niepełnosprawnych i społeczną rolę szkoły.
33 / 36
Wnioski z ewaluacji:
1. Stosowane w szkole jakościowe i ilościowe metody analizy wyników kształcenia przyczyniają się
do wzrostu efektów nauczania.
2. Wdrażanie wniosków z analiz sprzyja poprawie wyników klasyfikacji i wyników sprawdzianuw szczególności w zakresie umiejętności pisania.
3. Szkoła podejmuje wiele starań, by stworzyć uczniom możliwość nabywania wiadomości i umiejętności
określonych w podstawie programowej (np. samodzielnie pozyskuje środki na wzbogacanie wyposażenia).
4. Uczniowie angażują się w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, w tym zainicjowane przez siebie (np. koło
muzyczne).
5. Uczniowie czują się na terenie szkoły bezpiecznie, ponieważ wszyscy pracownicy szkoły prowadzą
działania mające na celu eliminowanie niepożądanych a wzmacnianie oczekiwanych zachowań.
6. Koncepcja pracy szkoły jest znana i akceptowana przez uczniów oraz ich rodziców. Modyfikacje
koncepcji pracy szkoły nie są wynikiem analiz prowadzonych przez dyrektora i nauczycieli.
7. Oferta edukacyjna szkoły jest spójna z podstawą programową. Zaspakaja potrzeby edukacyjne uczniów
i uwzględnia kształcenie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Szkoła nie realizuje nowatorskich
rozwiązań programowych.
8. Wszyscy respondenci dostrzegają potrzebę wzbogacenia oferty edukacyjnej o naukę języka
niemieckiego, aby dobrze przygotować uczniów do dalszej edukacji i funkcjonowania na rynku pracy.
9. Ocenianie uczniów daje im informację zwrotną o postępach w nauce, a rozmowy uczniów
z nauczycielami na temat przyczyn ich sukcesów i niepowodzeń w nauce oraz sposobów pracy na lekcji są
zgodne z oczekiwaniami uczniów.
10. Zachodzące w szkole procesy edukacyjne są planowane, monitorowane i doskonalone wspólnie przez
nauczycieli, z uwzględnieniem warunków określonych w podstawie programowej, co sprzyja uczeniu się.
Dyrektor i nauczyciele nie wskazali płynących z monitoringu wniosków wykorzystywanych do planowania
procesów edukacyjnych.
11. Uczniowie osiągają sukcesy dzięki spójnym oddziaływaniom sprzyjającym kształtowaniu pożądanych
społecznie postaw.
12. Absolwenci szkoły potrafią sprostać wymaganiom stawianym na dalszych etapach kształcenia, a ich
losy wykorzystywane są w procesach wychowawczych oraz w promocji szkoły w środowisku lokalnym.
13. Szkoła dba o jakość uczenia się i angażuje się w propagowanie w lokalnym środowisku wymiernych
efektów uczenia się przez całe życie.
14. Rodzice czują się partnerami szkoły w podejmowaniu decyzji, uczestniczą w organizowanych przez nią
działaniach i posiadają informacje na ich temat.
15. Rada Rodziców współuczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły, zwłaszcza imprez
i działań na rzecz bezpieczeństwa uczniów.
16. Współdziałanie nauczycieli wpływa korzystnie na doskonalenie procesów edukacyjnych zachodzących
w szkole.
17. Wnioski wynikające z realizacji ewaluacji wewnętrznej i nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły nie
są w pełni wykorzystywane do planowania i wprowadzania zmian w funkcjonowaniu szkoły.
18. Warunki lokalowe i wyposażenie są odpowiednie do realizowania podstawy programowej i przyjętych
w szkole programów nauczania pomimo występowania nielicznych braków.
34 / 36
Wymaganie
Poziom spełniania wymagania
Obszar: Efekty
Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
B
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
B
Uczniowie są aktywni
B
Respektowane są normy społeczne
C
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
C
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
C
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
C
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
B
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
B
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu
B
szans edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
B
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach
B
absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
B
Rodzice są partnerami szkoły
B
Obszar: Zarządzanie
Funkcjonuje współpraca w zespołach
B
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
C
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki
B
lokalowe i wyposażenie
35 / 36
Raport sporządzili:
Elżbieta Tyc
Bożena Browarczyk
Kurator Oświaty:
................................................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
36 / 36

Aby pobrać raport naciśnij na poniższy link

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wyniki i analiza ankiety –

Prawo-dodatki mieszkaniowe

Szkolenie "Ochrona prowadzonej działalności biznesowej przed

KONFERENCJA MIĘDZYNARODOWA Jakość edukacji czy/i jakość

Raport

Armand - Hubert - Brutus. Trzy oblicza agenta

raport-ewaluacji-wewnetrznej--w-obszarze---funkcjonowanie

Raport z ewaluacji wewnętrznej za rok szkolny 2010/2011

jak często czytasz książki