g|łĺ - Kielce

',t
:\.
woJEwoDA ŚwĺqľoKRZYsKI
P
SZ.VITI.
9
62.2.1 6.201 6
/,
;'
"" ''''ł "' r'
' t.'t' ,r-',
lYh
^o
^"
Irll
"
''.'',.'_,
,'
"]r.
}ź,
ll
g|łĺ
ľ
/
Kielce dnia
,lJt
11
sierpnia 2016 r.
Pani
Ewa Mikołajczyk
Pľzewodnĺcząca
Śwĺętokrzyskiej lzby Pietęgnĺaľek i Położnych
w Kielcach
Pismem znak: PPK.078.4.20I6PPK.078.4.2ot6.2lJs
Zdrowia zwľóciło się
z
z
dnia 03 sierpnia br. Ministeľstwo
prośbą,o zobowiązanie konsultanta wojewódzkiego
w
dziedzlnie
pielęgniarstwa do nawiązania wspóĘľacy z kierownicząkadrąpielęgniaľską (dyrektorzy i zastępcy
dyľektoľów ds. pielęgniarstwa, naczelne pielęgniarki, przełoŻone pielęgniaľek) w podmiotach
leczniczych, w celu przygotowania
i
przeprowa dzenia szkoleń (wewnętrznych) dla pielęgniarek
i połoŻnych, Zabes szkoleń obejmuje zasady pľzyjmowania, realizacji i dokumentowania zlecen
lekarskich, w szczególności przygotowania i podawani a zlecoĺlych leków.
opisywane szkolenie powinno aktualizowaó wiedzę
i
umiejętnościw wymienionym
zakresie. W opinii Ministerstwa Zdrowia szkolenia powinny być, przeptowadzone na podstawie
wýycznych wydanych przez Konsultanta Kľajowego w dziedzinie pielęgniaľstwa, które
będą
przekazane do konsultantów wojewódzkich.
Do uđziałuw szkoleniachnaleŻy zobowiązaó wszystkie pielęgniarki i położne, które w codziennej
praktyce przyjmują i ľealizują z|ecenia lekarskie, zarówno w lecznictwie ambulatoľyjnym
jak i szpitalnym.
Szkolenie należy udokumentowaó (listy uczestników) oraz dokonać adnotacji w aktach osobowych
pľacownika biorącego w nim uđzíał.
Szkolenia powinny być pľzeprowadzone do końca 2016 ľoku.
W związku z powyższyln, zwÍacam się z uprzejmą pľośbąo pomoc i wzajerrrną współpľacę
w oľganizacji pľzedmiotowego szkolenia z konsultantem wojewódzkirn ds. pielęgniaľstwa Parrią
dľ n. med. Bogumiłą Kowalczyk-Sľoką.
Zalączfilĺĺ:
1.
2.
Wýyczrre konsultanta kľajowego w spľawie oľganizacji szkoleli.
Za|ecenia konsultanta krajowego dla pielęgniaľek ipołożnycli.
WY1)Z1
Ał,U P0I-l1\',h l $t'0l..IiC7NliJ
r
Z])HowtA
Warszawa, dn. 29 lipca 2016r.
Komunikat
niaľki
lekarskich
odawania
i Położnych przypomina
Ministerstwo Zdrowia, Depaľtament Pielęgniarek
o bezwzględnym przestrzeganiu pľzez pietęgniarki i położne przepisów prawa w ramach
udzielania świadczeń zdľowotnych.
Zasady wykonywania zawodów pielęgniarki i połoznej określa ustawa z dnia z dnia 15 lipca
2011 r. o zawodach pielęgniarki ipołoznej (Dz.U.2014.1435,zpożn'zm.), natomiast zasady
odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i połoznych określa ustawa z dnia 1 lipca 2o11
o Samorządzie pielęgniarek ipołoznych (Dz. U. Nr 174, poz.1038, z póŹn. zm.).
r.
Zgodnie z zapisem ustawy o zawodach pielęgniarki i połoznej:
'
Wykonywanie zawodu pielęgniarki/połoznej polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych,
w szczególności na: realizacji zleceń
i
'
o
tekarskich
w
procesie diagnostyki, leczenia
rehabilitacji (art.4 ust''1 pkt 5, odpowĺednio ań. 5 ust. 1 pkt B).
Pielęgniarka i połozna wykonują zawod, z należytą starannością, zgodnie z zasadamietyki
zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałościąo
wyko rzystując wskazan ia aktu alnej wiedzy medycznej (art'
1
1
jego
bezpieczeństwo,
ust. 1 ).
Pielęgnĺarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji medycznej
(aft.15 ust.1).
" Zapis w
dokumentacji medycznej,
o
którym mowa
w
ust. 7, nie dotyczy zlecen
wykonywanych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego (art'15 ust.2).
"
W przYPadku uzasadnionych wątptiwości pĺetęgnĺarkai połoŻna mają prawo domagać się
od lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadnĺłpotrzebę jego wykonania (art.15 usŕ.3).
Powyzszy przepis określa,iŻ zlecenia lekarskie, które zobowiązana jest
wykonaÓ
pielęgniarka/położna' zawsze ma byi sporządzone przez lekarza pisemnie' Zlecenie powinno
zapisane czytelnie i zawieraó wszystkie dane i wskazania (datę sporządzenia zlecenia,
nazwę leku, postać leku, dawkę, drogę podania, czas podania, podpis osoby zlecającej ĺtp.)
byÓ
niezbędne do jego wykonania. Jeżeli pisemne zlecenie wydane przez lekarza, jest
niezrozumiałe, budzi wątpliwościlub nie zawiera wszystkich danych koniecznych do jego
wykonania, wóWczas pielęgniarkaĺpołoŻna jest zobowiązana porozumieó się w tej sprawie
zlekarzem wydającym powyższe zlecenie i ustaliÓ sposób postępowania, który powinien byó
określony pisemnie w karcie zleceń. Taka procedura przekazywania przez
lekarza zleceń
pielęgniarce/połoznej minimalizuje mozliwośó pomyłki
wynikające j z niezrozumĺenia zlecenia
lub niewłaściwejjego interpretacji.
odstąpienĺe od warunku realizacji pisemnego zlecenia lekarskiego jest
dopus zczalne
tylko wÓwczas gdy zachodzi koniecznoŚć, podejmowania działań w stanach
nagłego
zagroŻenia zdrowotnego. Bezpośrednio po zakończeniu wykonywania
zleceń w stanie
nagłego zagrozenĺa zdrowotnego pielęgniarka/połozna jest zobowiązana
udokumentowai
swoje działanĺe w dokumentacji medycznej na podstawie otrzymanego
w formie pĺsemnej
zlecenia lekarskiego.
Zgodnie z przepisami ustawy o Samorządzie pielegniarek i położnych,
członkowĺesamorządu
są zobowiązani:
'
posŕępowac zgodnie z zasadami etyki zawodowejoraz
zasadamiwykonywania zawodu
określonymi w ustawie z dnia 15 tipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki połoŻnej
(aft.11
i
ust.1),
'
sumiennie wykonywać obowiązki zawodowe (art.11 ust.Z).
Pĺelęgniarka i połozna jako członek samorządu podlega odpowiedzialnoŚci
zawodowej
za naruszenie zasad etyki zawodowej lub przepisow dotyczących wykonyvvania
zawodu,
zwane dalej ,,przewinieniem zawodowym" (aft.36 ust.1).
Ze względu na bezpieczeństwo pacjenta, jak ľównież bezpieczeństwo
pielęgniaľki/położnej niedopuszczalne jest wykonywanie zleceń
lekarskich,
przekazywanych w innej foľmie niż foľma pisemna.
W związku
z
powyŻszym należy przywołaó przepisy rozporządzenia Ministra
Zdrowia
z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorÓw dokumentacji
medycznejoraz
sposobu jej przetwarzania (Dz.U.2015.2069), które określają między
innymi, iz dokumentacja
jest
medyczna,
prowadzona w postaci elektronicznej lub w postaci papierowej
oraz wskazują,
Że dokumentację indywidualną wewnętrzną stanowi w szczegÓlnoŚci
historia choroby.
Natomĺast do historii choroby dołączasię dokumenty dodatkowe, W szczególności:
1) kaftę indywĺdualnej opieki pielęgniarskiej;
2)
3)
4)
5)
kaľ1ę indywidualnej opieki prowadzon ej przez połozną;
kar1ę obserwacji lub kartę obserwacji porodu;
kartę gorączkową;
kaľtę zleceń lekarskich;
Powyzsze przepisy precyzują także zasady prowadzenia dokumentacji
wskazując, ĺż:
o kaŻdY wpis w dokumentacji opatruje się oznaczeniem osoby dokonującejwpisu,
'
Wpis dokonany w dokumentacji nie może byi z niej usunięty, a jeŻeli został dokonany
błędnie, skreśla się go i zamieszcza adnotację o przYczYnie błędu oraz datę i oznaczenie
osoby dokonującej adnotacji.
Przepisy cytowaneg o rozporządzenia obowiązują kaŻdąosobę wykonującą zawÓd medyczny
ĺ ich znajomośćnie powinna pozostawiać wątpliwości,co do zasad ich stosowania.
Ministerstwo Zdrowia Departament Pielęgniarek i Połoznych po
Konsultantamĺ Krajowymi
w
uzgodnieniu
dziedzinie pielęgniarstwa, dziedzinie
z
pielęgniarstwa
pediatrycznego oraz dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-połoŻniczego przekazuje
przedmiotowy Komunikat do środowiska zawodowego pielęgniarek i połoznych w celu
przypomnienia przepisów prawa ważnych dla wykonywania świadczeń zdrowotnych
wy n ikający ch z przyjmowa n ia i rea iza cj i zleceń leka rskich.
l
.Jednocześnie Ministerstwo Zdrowia informuje, Że zwrőciło się do WojewodÓw z prośbą
o zobowĺązanie konsultantów wojewódzkich w dziedzinĺe pielęgniarstwa do nawiązania
wspÓłpracy z pielęgniarską kadrą kierowniczą (dyrektorzy i zastępcy dyrektorów
ds. pĺelęgniarstwa, pielęgnĺarki naczelne, przełozone pielęgniarek) w podmiotach leczniczych
w zakresie przeprowadzenia szkoleń dla pielęgniarek i połoznych, dotyczących zasad
przyjmowania, realizacji i dokumentowania zleceń lekarskich, w szczególności przygotowania
i podawania zleconych leków.
Ministerstwo Zdrowia przypomĺna takŻe, Że na stronie internetowej Mĺnisterstwa Zdrowia
w zakładce System ochrony Zdrowia, podzakładce Pielęgniarki i Położne zamĺeszczone są
następujące opinie i stanowisko:
1.
Panĺ Beaty ostrzyckiej, Konsultanta Krajowego W dziedzinie
pielęgniarstwa
Rodzinnego.
opinia w sprawie podawania przez pielęgniarki środowĺskowe/rodzinne leków drogą
dożylną (w tym wlewów kroplowych) oraz leków podawanych w iniekcjach
domięŚniowych (tj. Żelazo i antybiotyki).
2.
Pani dr n. med. Krystyny Piskorz
pie lęg
n
-
ogórek, Konsultanta Krajowego w dziedzinie
ĺarstwa ped iatrycznego.
opinia w sprawie wykonywania przez pielęgniarki inĺekcji penicyliny prokainowej
i preparatów penicylinopochodnych u dzieci w warunkach ambulatoryjnych.
.).
Pani dr hab. dr n. hum. Marii Kózki, prof'
UJ,
Konsultanta Krajowego w dziedzinĺe
pieĺęgniarstwa.
Stanowĺsko W sprawie podawania przez pielęgniarkę penicyliny prokainowej
w warunkach ambulatoryjnych.
Wytyczne Konsultanta kľajowego w dziedzinie pielęgniaľstwa w spľawie
organizacji szkoleń pYzez podmioty |ecznicze dotyczącyclr zasad
pľzyjmowania, ľealizacji i dokumentowania zleceń lekaľskich przez
pielęgniaľki i położne
z dnia 29 lipca Ż016r.
t. Założenia ogólne
Za otgaĺizację szkolenia i riadzór w danym podrrriocie leczlriczytrr odpowiedzialna jest
pielęgrriarska kadľa kieľownicza (dyľektoľ lub zastępca dyľektoľads. pielęgniarstwa,
naczeltra
pi el egniark a, pr zeło żona piel egniarek).
2. osoby uczeshriczące w szkoleniu
Wszystkie pielęgniarkí i połome zatľudniotre w podmiocie lecztiiczym.
3. Zawaľtośćmeľytoryczna szkolenia
Szkolenie powinno obejmowaó tematyke zwlryanązbepieczeństwem wykonyu,aniaprzez
pielegniarke i połozra świadczeń zdľowotnyclr, rv
rea\izacjizleceń lekaľskiclr.
Szkolenie obejmuje poziom podstarvowy i
Ęnr
specj alis
tyczny.
Zalecane tematy:
I. Poziom podstawowy
1. Pľawne uwaľunkowarria wykonywatria świadczeń zdľowotnych przezpielegniarke
i połozną; w tynr wykonyrvania zleceń lekarskicli i odmowa ich wykonania.
2.
Zasađydokunrelrtorvania świadczeń wykonywaĺychptzezpielegniarkę i połozną -
podstawy pľawne.
3. Ryzyko zdarzeh niepoządany ch zwlęanych
z podawanienr leków w pľacy pielęgniaľki
i połoznej - analiza pľzypadków.
4. odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki w sytuacji popełnienia błędu.
II. Poziom specjalisĘczny
1. BeąieczeÍĺstwow podawaniu leków ptzezpielęgniarke i połozrą
.
2-
Zasady podawania leków specyficznyclr w danym oddziale szpitalnyrn lub w domu
pacjerrta (pľzechowywanie, rozpuszczanie, drogipodatria, dawki, irrteľakcje,
itp.)
3. Analiza przykładów z pľaktyki uczestników szkolenia
4. Metody szkolenia
o doboľze nretod szkolenia decyduje podnriot leczniczy.
Rekonrerrdowane są metody interaktywne, warsztato we, clĺiczeniowe i serninaľyjrre
w
lnaých gľupaclr
-
5. Czas
tnvania szl<olenia
Czas tľwaľlia szkolerria okreśIaoľgalrizatoľ, w zależrościod potľzeb występujących w datrynr
podmiocie leczniczym.
6.Zaliczenie s zko
len
ia
Waľunkiem zaliczenia szkolenia jest obecnośó na rvszystkich zajęciach,
w tynr
celu
oľganizatoľ jest zobowi ązaÍIy prowadzić listę obecności z podpisem uczestnika szkolerria.
Po pľzepľowadzonyn szkoleniu naleĘ przeprowadzió arrkietę ewaluacyjną' któľej celem jest
ocena jakościoraz zahesu lneľytoľycznego szkolelria,
potľzeb osób uczestniczących
w
a
także zdiagrrozowanie dalszycli
szkoletriu. Zakr'es meľytoľyczny arrkiety oľaz sposób jej
pľzepľowadzetria oľganízatotpowilrien omówió i uzgodnić zrca|izatotelrr szkolenia.
Udział w szkoleniu kazdego uczesĺrika powinien
zastać, udokumelrtowany
w jego aktaclr
osoborłyclr.
7.Kwalifikcje kadry pľowadzącej szkolenie:
o doborze kadľy decyduje podrniot leczĺliczy. Dobóľ osób prowadzących
szkolerrie powinierr
odpowiadai tematyce szkolenia.
8. Współpl'aea z Kon su ltantem woj ewódzkim rv dziedzinie pielęgnial'stwa
Ilrfoľmację o pľZepľo\Ą/adzeniu szkolenia' w tyrn o czasie jego tľrvania, Iiczbie uczestrrików
oraz
o zrealizowanej tematyce szkolenia, podmiot leczniczy (osoba odpowiedzialna za
realizację szkolenia)
jest zobowiązany
przekazac
do
Konsultanta wojewódzkiego
w dziedzinie pielegniarstwa, rrie póŹniej niz do 10 sĘczrria 20I7t.
Dr hab. n. hum. Maria Kőzka
prof. UJ
Konsultant Kľajowy rv dziedzinie
pielęgniaľstwa
,\ł
A0ŻELł'ĺÁRĄĐA ŕĺÍl.[G l''lĺÁllilíĺ P3-"a
z siedrĺbąw Warszawie
łNYc H
Ü2-757 YÝarszawa, ul. Pory 7fi' l'}k. 10
Lel. {2?) 327 61 6'!, íáx {22)
32I 6í 6Ü
StanowÍsko Nľ 2
Pľezydĺunr Naczelnej Rady Pĺelęgnĺarek ĺ Polożnych
z dnĺa 1wľzcśnia2016 roku
w
odnĺesĺenÍudo tľeściKĺmunikatu w spľawie wykony!ľáĹi^ przet' pĺelęgnĺaľkĺ
ĺ położnezadań' 'nrJnĺkających z pľocesu lęcżenia ĺ ľealĺzacji zleceń fek".ulłĺ*n,_.n ty*
podarvanĺa, leków rĺóżnymĺdľogaľnĺoraz wytycznych Konsultanta kľajorvägo
ľv dziedzinie pĺelęgnĺaľstĺva
w sprawĺe oľganizacjÍ szkóleń przez podmioty lecznĺcie
d9tľczłcľchzasad pruyjmowanĺa, ľealizacjĺ ĺ dokumentowanía zlecelĹ lekarskĺch przez
pielęgnĺaľlrĺĺ polożue
Pľezy{ium NRPiP, odnosząc się đocyt' powyżej Komunikafu Ministerstwa Zđto:wíaz đnia
wytaŻa' sprzeoiw woboc wskazanego rB wstępÍe Komunikatu,
níeuzasadnionego đowođami,
wezwania do bezwzględnegä pľzestľzeg'áła pru*u przez
pielęgniaľki i położne. Powstaje bowiem P)itanie, ";ut i"l' powodoř nąků teĘ zosteŁł
ogľaniczon{ do poszanorvania pľawa wyłącznie "w ,,.amaph udzielanyclr świađczeń'
zdľowotnych''.
29 lípca 201,6 J,
Nie negująo dalszych;
yrywodó1 dotyczących analízy przepisów pĺawnych
9bszemy9h
'zasady wykonywarria zawodu pie1ęgniaľki otaz położnô'.| näIęzy słwierđziĺ,
|eeuJ{4eľ.ch
iŻ pĺelęgniatka, oraz połozna dysponująca aľđralnymptawem wytonynu*nĺa zäwodu jest
w
pełni przygotowana do wykonywania1ego zawodu, ľórłłriezw zatľesĺepľawidłowej
'"ĺi"-.:ĺ
zlyc!Ą lekaľskich, pľowadzenia dokumenĺacji međycznej'W: t},'" aomm""tow*iu
uđzielanychśwíadczońzdĺowotnych'
W
ocelrie ,|ľezy.dium NI{P.iľ bľak jest podstaw đofonnułowania oraz wyażanĺasugestií
đotycącychwystępo'wania naruszeń pŕawa w obszaľzę zwięanym z íeahzacją zięceĺ
lekaľskich w s_topniu bezpośrednio zagaŻającym pacjentom, pieięgnĺaľkom, połoźňýmktóro
adľęsäwaĺyóľ'tylt o
.uzasądniałyby prowadzeníe w tym obszatzę ĺnasowyoh s"ťđleĺ
do gielge{aľęk i położnych.T!' praktyce udzięlauych świadczeń zdľowoürycń p.ntlu*
wy:stawienia pĺsenrńego. zlecenia.leż1 qo. stľonie lekaľzy. To nĺę pięlęgníaľki i połozrre mają
{baóo pľawí{łow.eryydawanie zleceń lekaľskich, atę sámĺ lekaęä jakó proÍb-sjđnaliJ;i;i"i;
pt zylvlązyw ai należfią s taram o ść do z ach owani a pi s emn ej fornrľ
u.
"i.""ni
Pľezydium'NRľíP dostrzegając potľzebę đbałości'o
bezpiőczeĺsĺwo
zdľowotnę paoje4ta
oľąz
_
występowanie pojed1uczYg}. ľrzvpadków nĺepľawidłowościw obszaľze uđzielanych
świađczęńzdĺowotnych, widzi zasądnoślľealizacji szkolęí oo_ejmujących szeľeg ístotný-oh
_'*społo
aspektów komuníkacji pomiędzy wszystkimi- członkarnĺ
"*pJuty'ł"Je;,
pacjentą w tym ľównieŹ pľawidłowościwydawania -prr*L bkatry zleceń áľa_z. i;i;
wykonywania prz,ęz pielęgniaľki i położnę. Jednak 1eďizaoja pľzoz podmioty ieozńicze
wytycznych 'wskazanych w komunikacie, w sposób wybióľczý i 'dotyczĄcy tylko *ętĺoľych
-ua"ielanĺą
zaangażowanych w pľoces
quĘ .
ś;jądczęńzdrowoĺrych
"uYod:Ľy"Ę
tj. pielęgniaľek
i połoŹnych jest w ocęnie Pľezydium NRPiP działániem, któľego ĺ.ze."ł*isty
skytek bęđzieznacząco odbiegał od zakłaäanego efekfu. älĐilj';m ŕ.""iáĺu* NRPiP
szkolerlía takie powinny. obéjmowaÓ pľzede wszystkim lgkaľzy, ,ęrilęntualniá |"k*ry oru,
pĺelęgníaľkii położne,w innyn przypadko brak jesi cďôwości icir,przeprowađzania.
SelcľetaĺąNRPiP
,ďď&&ą
Joania Walewandeľ
Pľęzes NRFÍP
#Md