prof. Andrzej Sadowski „Pogranicze – pograniczność – tożsamość
Transkrypt
prof. Andrzej Sadowski „Pogranicze – pograniczność – tożsamość
prof. Andrzej Sadowski „Pogranicze – pograniczność – tożsamość pograniczna” Dotychczasowe badania nad strefami pogranicznymi wskazują na niedostatek koniecznych narzędzi nadawczych, których zastosowanie ewentualnie podniosłoby poziom teoretyczny realizowanych badań. Jak dotychczas w badaniach nad pograniczami i obszarami nadgranicznymi w Polsce, realizowanych nie tylko na pograniczu wschodnim, dominowało pojęcie pogranicza oraz transgraniczności. Moim zdaniem, celem objęcia pełnego spectrum zjawisk i procesów społecznych, jakie mają miejsce na obszarach pogranicznych i transgranicznych, konieczne jest wprowadzenie dodatkowych pojęć, a mianowicie: obok pogranicza – pojęcie pograniczności oraz obok transgraniczności – pojęcie transgranicze. W następstwie pograniczności, która może cechować się różnym natężeniem, częstotliwością, strukturą wewnętrzną oraz różnym stopniem trwałości, w perspektywie dłuższego funkcjonowania wytwarzają się pogranicza oraz kształtuje się tożsamość pograniczna. W referacie spróbuję przybliżyć szczególnie pograniczność, tożsamość pograniczną oraz zilustrować je wynikami badań. dr Beata Borawska „Była to jedyna taka śmierć, która coś w nas wskrzesiła. Medialny obraz reakcji emocjonalnych Polaków w drugą rocznicę śmierci Jana Pawła II” Śmierć Jana Pawła II wzbudziła silne reakcje emocjonalne Polaków. W referacie analizowany będzie afektywny aspekt dyskursu publicznego poświęconego drugiej rocznicy śmierci Papieża., a zwłaszcza to, w jaki sposób w mediach przedstawia się reakcje polskiego społeczeństwa. Interesować mnie będzie to, czy po dwóch latach Polacy nadal przeżywają tę śmierć i jakiego rodzaju emocje im towarzyszą. W tym celu dokonana zostanie analiza zdjęć zawartych w wybranej prasie z okresu 2 i 3 kwietnia 2007 roku, a także komentarzy towarzyszących tym zdjęciom. mgr Katarzyna Niziołek „Sztuka i aktywność obywatelska” Inspirację do zajęcia się tematem związku między sztuką i społeczeństwem obywatelskim znajduję we własnym doświadczeniu działalności pozarządowej i związanej z nią obserwacji wielu form wykorzystania sztuki w działalności społecznej i dążeniu do zmiany społecznej, czy – używając słów D. Solnita –„rewolucji poprzez sztukę”. Już starożytni zwracali uwagę na wrażliwość estetyczną, która winna być - być może nie najważniejszym, ale niezbędnym – składnikiem wzoru obywatela. Na gruncie polskim, idąc śladem tradycji republikańskiej, cechę tę uczyniła składnikiem wzoru demokraty Maria Ossowska. Związek między postawą obywatelską i postawą estetyczną nie jest obcy polskiemu doświadczeniu opozycyjnego społeczeństwa obywatelskiego i znajduje instruktywny przykład w działaniach Pomarańczowej Alternatywy. Jednak w państwie i społeczeństwie demokratycznym sztuka nie traci na znaczeniu jako praktyka obywatelska. W nowych warunkach zyskuje nowe możliwości – artykulacji i mobilizacji zarówno na poziomie społeczności lokalnych, jak i społeczeństwa globalnego. W tym ostatnim przypadku szczególne znaczenie ma niewątpliwie wzrost dyfuzji zarówno wartości kultury, jak i działań zbiorowych. I tak, do sztuki w swoich działaniach uciekają się zarówno lokalne organizacje pozarządowe (np. te działające na rzecz tolerancji), jak i globalne ruchy społeczne (np. ruchy miejskie walczące o „odzyskanie” przestrzeni publicznej, takie jak Reclaim the Streets, Critical Mass czy culture-jamming). W tym świetle sztuka jawi się jako „uniwersalna” taktyka społecznej aktywności, zdolna do uruchomienia obywatelskiego uczestnictwa w każdych niemal warunkach polityczno-ustrojowych. Stąd też przedmiotem referatu pragnę uczynić zjawiska obywatelskiej partycypacji poprzez sztukę i rolę sztuki w kształtowaniu świadomości i postawy obywatelskiej w warunkach współczesnego społeczeństwa otwartego. mgr Alicja Zawistowska mgr Ireneusz Sadowski „Determinanty aktywności obywatelskiej młodzieży akademickiej na przykładzie społeczności studentów Uniwersytetu w Białymstoku” Istnieje wiele dowodów świadczących o tym, że zachowania obywatelskie są wynikiem kombinacji cech przypisanych oraz postaw ukształtowanych w trakcie socjalizacji. Sidney Verba (1967) na przykład, fakt zaangażowania jednostek w życie społeczne uzależniał od istnienia czterech elementów – indywidualnych zasobów (tak materialnych, jak intelektualnych i społecznych), motywacji do uczestnictwa, miejsca zajmowane w strukturze społecznej oraz specyfiki środowiska kulturowego. Paul A. Beck i M. Kent Jennings (1982) dowodzili, że poziom indywidualnej partycypacji uzależniony jest prawie całkowicie od czynników przeszłych, czyli od pochodzenia społecznego oraz socjalizacji szkolnej. Opierając się na wynikach badań przeprowadzonych na próbie studentów Uniwersytetu w Białymstoku (próba dwustopniowa grupowa, 514 osób ze wszystkich wydziałów, lata I-IV) postaramy się opisać wzory aktywności obywatelskiej występujące w ramach tej kategorii społecznej i odnieść się do kwestii zasadniczych determinantów tej aktywności. W świetle analiz (zastosowano regresję logistyczną) uzasadniona wydaje się teza, że w naszych warunkach istnieją ważniejsze niż pochodzeniowe wyznaczniki szans partycypacji. Może to mieć istotne znaczenie z punktu widzenia dróg rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.