Beata Menderak Jak pomóc dziecku z zespołem
Transkrypt
Beata Menderak Jak pomóc dziecku z zespołem
Beata Menderak Jak pomóc dziecku z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej i deficytem uwagi/ ADHD ? Dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej i zaburzeniami koncentracji uwagi nazywanym z angielska (ADHD - Attention Deficyt Hiperactivity Disorder) nie potrafią odraczać reakcji ani hamować swojego zachowania. Dzieje się tak z powodu nieprawidłowej przemiany neuroprzekaźników w mózgu, zwłaszcza dopaminy. Dziecko nie potrafi działać planowo, realizować celu, tylko reaguje na doraźne bodźce. Nie jest nawet w stanie selekcjonować napływających bodźców według ich ważności. Reaguje na ten, który jest w danej chwili najsilniejszy. Dziecko nadpobudliwe psychoruchowo ma trudności z koncentracją uwagi. Tylko przez chwilę potrafi skupić się na wykonywanej czynności. Stale ją przerywa, kręci się, wierci, macha nogami, przeszkadza innym w działaniu. Wszędzie go pełno, stale coś psoci, wchodzi na meble, stwarza sytuacje zagrażające własnemu bezpieczeństwu i zdrowiu. Nadpobudliwość psychoruchowa przejawia się nie tylko w zakresie sfery ruchowej czy poznawczej. Często też występują zaburzenia w sferze emocjonalnej. Dziecko przejawia częste napady złości, łatwo wchodzi w konflikty z innymi, jest agresywne, często wdaje się w bijatyki i kłótnie. Zdarza się także, że na zwróconą sobie uwagę odpowiada w sposób gwałtowny, niegrzeczny, wręcz arogancki. Dziecko takie nie jest lubiane w grupie, dzieci nie chcą się z nim bawić, unikają z nim wszelkich kontaktów. Nieopanowanie swoich reakcji emocjonalnych, ich nieproporcjonalność w stosunku do bodźca, również wybuchowość, gwałtowność, impulsywność to cechy zachowań, które nie są akceptowane przez inne dzieci. Dość rzadko jednak można zaobserwować występowanie objawów tylko w sferze ruchowej lub tylko w sferze emocjonalnej. W większości przypadków one współwystępują ze sobą. Co może wzbudzić Twój niepokój ? *nadmierna ruchliwość: dziecko nie jest w stanie usiedzieć na miejscu, ma często nerwowe ruchy rąk i nóg, nie umie spokojnie bawić się ani odpoczywać, jest nadmiernie gadatliwe, hałaśliwe, robi rzeczy ryzykowne nie umiejąc przewidzieć konsekwencji, ma kłopoty z wieczornym zaśnięciem; *brak koncentracji: słucha nieuważnie, nie jest w stanie skupić się na szczegółach, łatwo się rozprasza pod wpływem zewnętrznych zdarzeń, jest mało spostrzegawcze, nie pamięta, co miało zrobić, często buja w obłokach; *impulsywność: podejmuje pochopne decyzje, łatwo bez zastanowienia akceptuje cudze pomysły, często przerywa innym, wyrywa się z odpowiedzą, zanim zostanie zadane pytanie, wydaje się agresywne, bo nie potrafi powstrzymywać się od natychmiastowego zaspokajania potrzeb; *zaburzone relacje z rówieśnikami: ma zazwyczaj nie najlepszą pozycję w grupie, nie umie przegrywać, musi koncentrować na sobie uwagę, często w sposób nie zamierzony zadaje krzywdę innym; Zaburzenie mechanizmu hamowania powoduje, że reakcje człowieka nadpobudliwego stają się natychmiastowe, impulsywne i nieprzewidywalne. Przy dużym nasileniu tych cech nie da się działać według społecznie przyjętych reguł ani realizować ustalonych celów. Zadanie rodziny i szkoły polega na stopniowym rozwijaniu umiejętności hamowania - tak, by nadpobudliwy mógł kierować swoim zachowaniem. Rodzice i nauczyciele stosują techniki skuteczne wobec innych dzieci i... ponoszą porażki. Rozkręca się spirala wzajemnych pretensji „o wszystko". Długotrwałe porażki pogarszają funkcjonowanie dziecka nadpobudliwego tym dotkliwiej, że rozwijają i utrwalają w nim złe wzorce życia społecznego. Potęgują się frustracje, a w ich następstwie wzajemne nadużycia i agresja. Opiekunowie dziecka obwiniają siebie za nieudolność, a dziecko za złą wolę. Rodzina i szkoła mają wzajemne pretensje, co pochłania wiele energii. Postępowanie z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo powinno być wielokierunkowe, tzw. terapia skojarzona , na którą składają się : -psychoedukacja- przekazanie wiedzy na temat przyczyn zaburzeń, zrozumienie dziecka i jego problemu, zdobycie umiejętności umożliwiających dostosowanie środowiska i metod wychowawczych do potrzeb dziecka, -psychoterapia - trening umiejętności społecznych, wzmocnienie poczucia własnej wartości dziecka oraz psychoterapia skierowana na rodzinę, -farmakoterapia - dobranie odpowiednich leków w celu zmniejszenia objawów choroby, aby ułatwić funkcjonowanie dziecka w szkole i w rodzinie, -nutroterapia(odżywianie) - leczenie przez odżywianie-skuteczna innowacyjna metoda terapeutyczna. W 1999 r. powołano Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Nadpobudliwym „Ponad” , które prowadzi m.in. grupy wsparcia, działalność informacyjną, zakład szkoleń, działalność interwencyjną i mediacyjną, klub nutroterapii (więcej informacji na temat można uzyskać pod nr tel.022 4231743 wt.,czw.10-14). Tematyką ADHD zainteresowałam się, uczestnicząc w konferencji „Pokochaj dziecko z ADHD-bo razem łatwiej”, która odbyła się w Tarnowie 21 maja 2005 roku.