Więcej informacji o konferencji w Andrychowie

Konferencja w Andrychowie
18 maja 2015 r. w Miejskim Domu Kultury w Andrychowie odbyła się zorganizowana
dla gmin Zachodniej Małopolski, konferencja poświęcona problemowi: ”Jak zwiększyć skuteczność
wdrażania gminnych programów ograniczania niskiej emisji”.
Gospodarzem konferencji był Burmistrz Andrychowa Tomasz Żak, a swoje wystąpienia
zaprezentowali kolejno:
•




Działania na rzecz poprawy jakości powietrza w Małopolsce – Karolina Laszczak, Dyrektor
Departamentu Środowiska, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Możliwości finansowania zadań związanych z ochroną powietrza ze środków WFOŚiGW
w Krakowie" - Małgorzata Mrugała Prezes WFOŚiGW w Krakowie
Bariery na drodze do poprawy jakości powietrza – Andrzej Guła Polski Alarm Smogowy
Dlaczego działania gmin w zakresie poprawy jakości powietrza nie znajdują oczekiwanego
odzwierciedlenia w wynikach badań WIOŚ - Ryszard Listwan Zastępca Małopolskiego
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska
Realizacja programu ograniczania niskiej emisji i innych działań związanych z poprawą
efektywności energetycznej w gminie Andrychów – Ewa Rohde-Trojan i Jerzy Dwojak,
przedstawiciele Gminy Andrychów
W dyskusji z przedstawicielami samorządów na temat podejmowanych działań w zakresie
ochrony powietrza oraz problemów mających wpływ na realizację programów uczestniczył
Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska pan Paweł Ciećko.
Konferencji towarzyszyła prezentacja nowoczesnych kotłów opalanych paliwem stałym.
Celem konferencji było zmobilizowanie małopolskich gmin do aktywniejszego
korzystania ze środków, jakie na ochronę powietrza oferuje im Wojewódzki Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Wymagana jest większa aktywność gmin przy
realizacji lokalnych programów ochrony powietrza albowiem ze sprawozdań przekazanych
Marszałkowi Województwa Małopolskiego wynika, iż w ubiegłym roku, poza Krakowem,
Gorlicami, Nowym Sączem, Tarnowem i Kętami, wymiany urządzeń grzewczych na paliwa
stałe na proekologiczne ogrzewanie dokonywane były w marginalnej liczbie w stosunku do
ilości wymagających wymiany. I tak, gdyby ubiegłoroczne tempo utrzymywało się nadal, to
w Krakowie dymiące piece zniknęłyby w ciągu 10 lat, natomiast w pozostałej części
województwa za lat 240. Nieco lepsze informacje dotyczące roku 2015 docierają
z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Niemniej
w wielu gminach inwentaryzacja źródeł emisji staje się formalnym powodem odsuwania
w czasie Programów Ograniczenia Niskiej Emisji. Zbyt mało gmin na podstawie uproszczonych
programów składa wnioski o dofinansowania do wymiany uciążliwych urządzeń grzewczych
w budynkach prywatnych.
Tymczasem instytucje wojewódzkie (WFOŚiGW, UMWM i WIOŚ) od lat zabiegają
o zapewnienie gminom lepszych warunków dofinansowywania programów ochrony powietrza.
Mówiła o tym Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pani
Małgorzata Mrugała, informując, iż Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska zamierza
rozszerzyć finansowanie programu KAWKA, obejmując nim miejscowości poniżej 10 tysięcy
mieszkańców oraz wdrożyć dopłaty do termomodernizacji budynków prywatnych.
Większość mówców wskazywała na konieczność włączenia systemowych rozwiązań
centralnych, eksponując potrzebę wydania rozporządzeń w sprawie normalizacji paliw stałych,
normalizacji kotłów na paliwa stałe i wprowadzenia stref ograniczających wjazd samochodom,
których silniki emitują nadmierną ilość zanieczyszczeń. Wniosek w tej sprawie odczytał
przedstawiciel Polskiego Alarmu Smogowego pan Andrzej Guła.
Poniższa tabela obrazuje jak małopolskie gminy eliminowały dymiące piece w 2014 roku.
likwidacja
kotła na
paliwo
stałe
Zastosowane zastępcze źródło grzewcze
miejska
sieć
ciepłownicza
gazowe
olejowe
elektryczne
kocioł
węglowy
kocioł węglowy
o emisji pyłu
poniżej 40 mg/m3
kocioł na
biomasę
likwidacja
ogrzewania
619
1824
2
165
-
-
-
1
Kraków
2611
Nowy Sącz
100
-
95
-
1
4
-
-
-
Gorlice (miasto)
97
60
33
-
-
4
-
-
-
Tarnów
71
5
66
-
-
-
-
-
-
Kęty
51
-
13
-
-
20
18
-
-
Andrychów
13
6
4
-
-
3
-
-
-
Bolesław
(pow. olkuski)
4
-
-
-
-
4
-
-
-
Brzesko
2
-
2
-
-
-
-
-
-
Budzów
1
-
-
-
-
1
-
-
-
Bukowno
12
-
10
-
-
2
-
-
-
Bystra-Sidzina
1
-
-
-
-
-
1
-
-
Chrzanów
11
10
1
-
-
-
-
-
-
Dąbrowa
Tarnowska
4
-
4
-
-
-
-
-
-
Czorsztyn
2
-
-
-
-
-
-
2
-
Drwinia
5
-
5
-
-
-
-
-
-
Jordanów
(gmina)
1
-
-
1
-
-
-
-
-
Kalwaria
Zebrzydowska
1
-
-
-
-
1
-
-
-
Korzenna
3
-
3
-
-
-
-
-
-
Libiąż
20
-
4
-
-
16
-
-
-
Limanowa
(miasto)
1
-
1
-
-
-
-
-
-
Łapsze Niżne
4
-
-
-
-
-
-
4
Miechów
5
-
5
-
-
-
-
-
-
Mogilany
1
-
1
-
-
-
-
-
-
Nowy Targ
(miasto)
4
-
4
-
-
-
-
-
-
Nowy Wiśnicz
1
-
1
-
-
-
-
-
-
Oświęcim
(gmina)
1
-
-
-
-
1
-
-
-
Oświęcim
(miasto)
22
11
4
-
-
7
-
-
-
Piwniczna Zdrój
1
-
-
-
-
1
-
-
-
Stary Sącz
8
-
8
-
-
-
-
-
-
Stryszów
1
-
1
-
-
-
-
-
-
Sucha Beskidzka
8
-
5
-
-
3
-
-
-
Szaflary
2
-
-
2
-
-
-
-
-
Trzebinia
23
-
11
-
-
-
12
-
-
Wieliczka
1
-
1
-
-
-
-
-
-
Zakopane
6
3
3
-
-
-
-
-
-
Zawoja
1
-
-
-
-
1
-
-
-
RAZEM
3100
714
2109
5
166
68
31
6
1
Źródło: Departament Środowiska Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Niezależnie od stosowanych zachęt i udzielanego samorządom wsparcia, także w formie
dodatkowych pomiarów, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska rozpoczyna w szerszym
niż dotąd zakresie kontrolę realizacji w gminach programów ograniczania niskiej emisji.
WNIOSKI
1. Gminy, które w programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego zostały
zobowiązane do podejmowania działań w zakresie poprawy jakości powietrza, powinny
jak najszybciej uchwalić gminne programy ograniczania niskiej emisji, określające
zasady i priorytety wymiany, zakupu nowych urządzeń grzewczych. Program
ograniczania niskiej emisji (PONE) powinien być również zgodny lub być elementem
planu gospodarki niskoemisyjnej, jeżeli taki dokument będzie w gminie
przygotowywany.
2. Zakres inwestycji dofinansowywanych w ramach programów ograniczania niskiej emisji
może obejmować (poza Aglomeracją Krakowską) wymianę starych kotłów na paliwa
stałe na nowoczesne kotły węglowe z automatycznym podajnikiem oraz kotły na
biomasę, szczególnie na obszarze małych miast i obszarów wiejskich. W przypadku
kotłów na paliwo stałe, dofinansowanie powinno być jednak udzielane na zakup urządzeń
dobrej jakości, spełniających wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012.
3. Umowy udzielenia dofinansowania mieszkańcom lub innym podmiotom powinny
zawierać zobowiązania beneficjentów do dobrowolnego poddania się możliwości kontroli
sprawdzającej trwałą likwidację starego kotła na paliwo stałe i kontynuację użytkowania
dofinansowanego kotła/instalacji. W przypadku udzielania dofinansowania do zakupu
kotła na paliwo stałe beneficjent powinien zobowiązać się do stosowania wyłącznie
paliwa o parametrach dopuszczonych przez producenta kotła, co również powinno
podlegać weryfikacji
4. W ramach realizacji programów ograniczenia niskiej emisji wskazane jest przygotowanie
i bieżąca aktualizacja bazy inwentaryzacji źródeł ciepła na terenie gminy. Aktualizować
należy m.in. źródła, których wymiana została dofinansowana, oraz wydawane pozwolenia
na budowę. Rozważana jest możliwość opracowania na szczeblu województwa jednego
systemu prowadzenia baz danych do gromadzenia i przetwarzania informacji o źródłach
emisji, dla gmin, które zechcą z niego skorzystać.
5. Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w ramach nałożonych na
gminy zadań, przewiduje w latach 2013-2015 likwidację starych, niskosprawnych kotłów
na paliwa stałe, ogrzewających łącznie 40 302 lokale w województwie małopolskim.
6. Pomimo wprowadzonych w roku ubiegłym dogodnych zasad dofinansowywania osobom
prywatnym wymiany uciążliwych urządzeń grzewczych, na wysokosprawne sprawne
kotły ( także na paliwa stałe), zaangażowanie znacznej części gmin w realizację
lokalnych programów ograniczania niskiej emisji jest małe. Duża część gmin nie
uchwaliła jeszcze gminnych programów, przez co nie składa wniosków do WFOŚiGW
7. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska apeluje do gmin o nie hamowanie
składania wniosków do WFOŚiGW, w sprawach dopłat do wymiany uciążliwych kotłów
w budynkach mieszkalnych, gdyż Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska nie
wymaga od programów gminnych szerokiej rozbudowy. Do programów można włączyć
uproszczoną inwentaryzację, określając zasady jej finalizacji. Z kolei Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska udziela gminom pomocy przy opracowaniu części
dokumentacji dotyczącej jakości powietrza.
8. W średnich i małych miejscowościach priorytetowymi zadaniami programów ochrony
powietrza powinna być termomodernizacja i wymiana źródeł ciepła w budynkach
prywatnych. Montowanie solarów nie przynosi znacznych efektów ekologicznych
w zakresie poprawy jakości powietrza.
9. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska rozpocznie w gminach kontrolę realizacji
programów ochrony powietrza od sprawdzenia wykonania obowiązków, o których mowa
w punktach 1, 2 i 3.
10. Niektóre gminy realizujące programy PONE zgłaszają problem, że nie mają pełnej
wykładni jak weryfikować atesty dla kotłów na paliwa stałe.