spis treśœci - e

POLSKA EDYCJA
Grudzień 2012 nr 12 (256)
46
A RT Y KU ŁY
F IZYK A CZĄSTEK
26 Wewnętrzne życie kwarków
Czy te uważane dziś za najmniejsze drobiny materii
kryją w sobie bogactwo jeszcze mniejszych cząstek?
Don Lincoln
NEURONAUK I
34 Jak zrobić oko
Biolodzy nakłonili hodowane komórki do ułożenia się
w funkcjonalną siatkówkę – wytwarzanie narządów
zastępczych na zewnątrz ciała staje się coraz bardziej realne.
Yoshiki Sasai
ŚRODOW ISKO
40 Globalne ocieplenie: szybsze, niż sądziliśmy
Znikanie lodu, rozmarzanie wiecznej zmarzliny, a także
inne niepokojące zjawiska zachodzą w alarmującym tempie.
John Carey
FRANS LANTING
PAL EONTOLOGIA
46 Najdziwniejszy z ptaków
Nowo odkryte skamieniałości zdradzają zaskakujący
przebieg historii ewolucyjnej pingwinów.
R. Ewan Fordyce i Daniel T. Ksepka
N EU ROBI OLOG IA
52 Umysł nazbyt ścisły
Genetyczne podłoże autyzmu jest powiązane
z dziedziczeniem uzdolnień technicznych.
Simon Baron-Cohen
FIZYKA KWAN TOWA
56 Nowe Oświecenie
Teoria kwantowa wydawała się gwoździem do trumny
zdrowego rozsądku. Teraz jawi się jego ratunkiem.
George Musser
N EU RON AU KI
62 Szczęśliwy umysł
Zrozumienie, jak mózg generuje odczucie przyjemności,
może doprowadzić do opracowania skuteczniejszych
metod leczenia uzależnień i depresji, a nawet do powstania
zupełnie nowej dziedziny – nauki o szczęściu.
Morten L. Kringelbach i Kent C. Berridge
Ś ROD OWI S KO
68 Ekosystemy na krawędzi
Aby zapobiec opanowywaniu zdrowych siedlisk
przez niepożądane gatunki, naukowcy badają sieci
troficzne i ich punkty zwrotne.
Carl Zimmer
grudzień 2012, Świat Nauki 1
STAŁE RU B RY K I
6
Wokół nauki
Noblowski dylemat
Redakcja Scientific American
8
Nagrody Nobla 2012
Przełom w programowaniu komórek
Zmysłowe serpentyny
Kubity zamiast bitów
19
12 Skaner
Sprytne klocki. Prąd z wirusa. Kosmiczna kartografia.
Płaskie, choć wypukłe. Odstraszająca przyprawa.
Atomowa kruszarka do lodu. Do czego głównie służą pióra.
20 Forum
Peter Wadhams
Arktyczna „spirala śmierci”
22 TechnoFakty
David Pogue
Łapać złodzieja
24 Zdrowie
Maryn McKenna
Autopsja bez skalpela
74 Głos sceptyka
Michael Shermer
Lęk kontra skrupuły
20
75 Anty(po)waga
Steve Mirsky
Mieć kota na punkcie kota. Jakie to ludzkie…
76 Ex libris
77 Faktograf
John Matson
Berek! Jesteś chory!
78 Warto wiedzieć
80 Z archiwum Scientific American
OKŁADKA
Model Standardowy fizyki cząstek elementarnych zakłada, że kwarki (które
tworzą protony i neutrony) oraz leptony (takie jak elektron) są niepodzielne. Jednak wyniki niektórych badan sugerują, że składają się one z jeszcze
mniejszych cegiełek – preonów. Jeśli preony rzeczywiście istnieją, mogą otworzyć przed fizyką zupełnie nowe obszary badań.
22
Ilustracja: zdjęcie Craig Cutler
Opracowanie polskiej wersji okładki: Irina Pozniak
2 Świat Nauki, grudzień 2012