Treść stanowiska - Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży

Warszawa, dnia 15.03.2011 r.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
reprezentowany przez:
Jarosława Zielińskiego – Przewodniczącego Związku
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
KRS 0000359572,
adres do korespondencji:
ul. Drwęcka 21, 14-100 Ostróda
Szanowny Pan Minister
Jacek Kapica
Szef Służby Celnej
Ministerstwo Finansów
Szanowny Panie Ministrze,
W imieniu Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Branży Rozrywkowej, pragnę przekazać komentarz
do projektu ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy
nr 3860).
Zasadniczo przedmiotem projektu ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych są cztery odrębne
merytorycznie kwestie:
1) wprowadzenie pozytywnych regulacji dotyczących urządzania zakładów wzajemnych w sieci
Internet, względnie legalizacja tego rodzaju hazardu, jeśli przyjmie się, że aktualnie jest
on zakazany,
2) wprowadzenie zakazu urządzania w sieci Internet innych niż zakłady wzajemne gier
losowych, jeśli przyjmie się, że aktualnie nie jest ono zakazane,
3) przeniesienie do ustawy o grach hazardowych niektórych regulacji z ustawy o grach i zakładach
wzajemnych oraz podniesienie do rangi ustawowej niektórych regulacji rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
1
wzajemnych, dotyczących przesłanek i zasad rejestracji automatów i urządzeń losowych
będącej warunkiem eksploatacji i użytkowania na rynku tych automatów i urządzeń,
4) nowelizacja ustawy o grach hazardowych niektórych kwestii wykonawczych, niemających
zasadniczego znaczenia ustrojowego dla tej ustawy,
5) przepis art. 138 ust. 3 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych.
Ad. 1.
Proponowana regulacja w zakresie urządzania zakładów wzajemnych w sieci Internet jest konieczną
inicjatywą legislacyjną. Z uwagi na powszechność Internetu, a przez to nieograniczoną dostępność
do oferowanych tam rożnych form hazardu oraz niezwykle dyskusyjne kwestie odnośnie możliwości
sprawowania nad nim skutecznej kontroli czy nadzoru , trafnym rozwiązaniem jest wprowadzenie
właściwych regulacji prawnych w tym obszarze. Mając na uwadze aktualny stan faktyczny oraz w ślad
za „liberalizacją” rynku gier i zakładów wzajemnych w sieci, z którą mamy do czynienia w innych
państwach europejskich, a przede wszystkim obserwując obecny stan prac prowadzonych na poziomie
instytucji Unii Europejskiej, zmierzających do racjonalnego „otwierania” rynku rozrywki (gier i zakładów
wzajemnych) w sieci, przedmiotowy projekt, co do zasady i w powyższym zakresie, należy uznać
za słuszny.
Ad. 2.
Szczególną uwagę zwraca proponowany przepis art. 29a projektu zmiany ustawy o grach hazardowych
w zw. z art. 3aa projektu zmiany ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, stanowiący „zakaz
urządzania i uczestniczenia w grach hazardowych przez sieć Internet”. Przede wszystkim, dlatego,
że w dotychczasowej prezentacji Strony Rządowej zakaz ten wynikał w ustawie o grach i zakładach
wzajemnych oraz wynika w ustawie o grach hazardowych z ogólnej klauzuli, że gry hazardowe
są dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w tych ustawach. Skoro, więc ustawy te zawierały
zamknięty katalog gier hazardowych (losowych), to każda inna była w sposób dorozumiany zakazana,
pod rygorem odpowiedzialności karno-skarbowej. Takie też znaczenie art. 3 w zw. z art. 1 i art. 2
ustawy o grach hazardowych było nadawane w trakcie prac legislacyjnych.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
2
Abstrahując od zasadności legalizacji czy delegalizacji gier losowych w sieci Internet oraz ze względów
technicznych od możliwości kontroli czy zwalczania tego zjawiska społecznego, podnieść należy,
iż powyższa propozycja (art. 29a projektu zmiany ustawy o grach hazardowych) stanowi albo złamanie
powyższej zasady legislacyjnej w obszarze gier hazardowych (zakaz dorozumiany – dozwolone jest
tylko to, na co wyraźnie wskazują przepisy ustawy), albo „ukrytą” delegalizację gier losowych w sieci
Internet.
Zmiana powyższej reguły ustawy o grach hazardowych ma istotne znaczenie dla innych form gier
hazardowych. Należy, bowiem zwrócić uwagę, że obok katalogu pozytywnego gier hazardowych
dozwolonych (art. 2 ustawy o grach hazardowych) pojawia się katalog gier zakazanych (art. 29a
projektu zmiany ustawy o grach hazardowych). W tej sytuacji, niezależnie od oceny merytorycznej
poprawności, restrykcyjne znaczenie art. 3 w zw. z art. 1 i art. 2 ustawy o grach hazardowych ulega
przełamaniu.
Powyższe ma istotne znaczenie zwłaszcza w kontekście gier wideoloterii, od wielu lat planowanego
wdrożenia tej formy hazardu przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o. (spółkę realizującej monopol
państwa) na rynku polskim. Jeżeli uwzględnimy przełamanie powyższej zasady wykładni ustawy
o grach hazardowych (przełamanie zasady, iż dozwolone jest tylko to, na co wyraźnie wskazują
przepisy ustawy) oraz proponowane regulacje w art. 23 ust. 1c, art. 23a ust. 1 czy art. 10 ust. 1 i ust. 2
projektu zmiany ustawy o grach hazardowych, absolutnie dopuszczalna stanie się interpretacja,
że Totalizator Sportowy Sp. z o.o. będzie uprawniony do nabycia lub zawarcia umowy leasingu
urządzeń wideoloterii, uzyskania ich rejestracji, urządzania na nich gier bez zezwolenia w ramach
monopolu państwa, w tym ich „łączenia” w tej działalności. W tym stanie należy poważnie rozważyć
dodanie do projektu zmian w ustawie o grach hazardowych kolejnego przepisu, art. 29b, na przykład
w brzmieniu:
„Zakazane jest urządzanie gier na automatach i urządzeniach w sieci terminali wideo połączonych
z centralnym systemem sprawozdawczym i monitorującym, w których uczestniczy się poprzez nabycie
losu lub innego dowodu udziału w grze, przy czym gracz mógłby typować liczby, znaki lub inne
wyróżniki, a podmiot urządzający taką grę oferuje wyłącznie wygrane pieniężne.”
Powyższa regulacja staje się swoistym kryterium rzeczywistych intencji Strony Rządowej, co do intencji
wprowadzenia w przyszłości na polski rynek hazardu wideoloterii wykonywanego przez Totalizator
Sportowy Sp. z o.o. lub inną spółkę realizującą monopol państwa.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
3
Ad. 3.
W zakresie rejestracji automatów i urządzeń, jako warunku ich eksploatacji, nie wprowadza się żadnych
zasadniczych zmian.
W tym stanie w pierwszym rzędzie należy podnieść nieefektywność aktualnego systemu rejestracji
z udziałem jednostek badających. Jest już chyba bezsporne, że system ten nie zdał egzaminu,
a od prawie dwóch lat żadna jednostka badająca nie przeprowadza badań technicznych automatów gier
o niskich wygranych. Można, więc uznać, że powyższy mieszany model rejestracyjny, z udziałem
administracji rządowej (organy Służby Celnej) i podmiotów prywatnych (Jednostki Badające) wyczerpał
swoje możliwości wobec zmieniającego się rynku i jego zapotrzebowania. Nadto znane jest stanowisko
Polskiego Centrum Akredytacyjnego, iż w Polsce nie ma norm akredytacyjnych dla urządzeń do gier
(brak jest Polskiej Normy w tym zakresie, zwłaszcza automatów gier o niskich wygranych). Powyższe
stawia w poważną wątpliwość, czy przy utrzymaniu tego systemu jakakolwiek polska Jednostka
Badająca spełni wymogi „akredytacji”. W wypadku automatów gier o niskich wygranych oznacza
to ograniczenie możliwości prowadzenia tej działalności gospodarczej przez ich operatorów w okresie
przejściowym, który nałożyłby się na okres wygasających zezwoleń.
Alternatywnym modelem jest powierzenie zadania badań technicznych i weryfikacji automatów
i urządzeń losowych w zakresie ich „zgodności” w całości administracji rządowej specjalnej typu
systemu państwowego dozoru technicznego. Należy przy tym uwzględnić niewłaściwość ustrojową
aktualnego systemu opartego na prywatnych jednostkach badających. Badania techniczne są bowiem
obligatoryjne, a Minister Finansów nie może nałożyć na żaden podmiot obowiązku ich wykonywania
(projekt zmiany ustawy o grach hazardowych wprowadza jedynie sankcję cofnięcia upoważnienia dla
danej jednostki badającej na wypadek odmowy wykonania zleconego przez operatora badania).
W tej sytuacji istnieje, wcale nie tylko teoretyczna, możliwość, że żaden albo niewystarczająca liczba
podmiotów będzie zainteresowanych wykonywaniem takich badań lub z kolei ich warunki finansowe
będą nie do zaakceptowania przez operatorów maszyn i urządzeń losowych (koszty tych badań mimo
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
4
ich obligatoryjności jako warunku podjęcia przedmiotowej działalności gospodarczej są poza
jakąkolwiek kontrolą).
Powyższe zastrzeżenia dotyczą aktualnie w szczególności automatów gier o niskich wygranych, którzy
operatorzy obecnie w okresie wygasających zezwoleń, pozbawieni są możliwości uzyskiwania opinii
technicznych dla tych automatów. Powyższa kwestia jest istotna ustrojowo, bowiem jeżeli Minister
Finansów przez okres już prawie dwóch lat nie jest w stanie zapewnić sprawnego systemu rejestracji
automatów i urządzeń losowych, a jednocześnie organy wymiaru sprawiedliwości podnoszą wobec
dotychczasowych jednostek badających zarzuty w zakresie licznych nieprawidłowości w okresie
bezpośrednio wcześniejszym, to należy wprost postawić kwestię niezdolności wykonania przez
administrację rządową tego obowiązku (zapewnienia sprawnego systemu rejestracji automatów
i urządzeń losowych). Stąd postulat zmiany tego systemu jest zasadny.
Inną kwestią wymagającą poważnej analizy jest zmiana miejsca badania „zgodności” na etap produkcji
maszyn i urządzeń losowych. Odpowiadałoby to rzeczywistym realiom tej branży gospodarczej
i poziomu technologii automatów i urządzeń losowych, bowiem w istocie badaniu nie podlega każde
pojedyncze „urządzenie”, ale „program” instalowany w danej „serii urządzeń”. Przykładowo, w prawie
brytyjskim obowiązek uzyskania „zgodności’ ciąży na producentach urządzeń losowych i jest to warunek
wprowadzania ich na rynek. Powyższy system, niezależnie od podmiotu przeprowadzającego badania
(uwaga wyżej), jest też racjonalny ze względów ekonomicznych i organizacyjnych, a jednocześnie
zapewnia jednolitość wyniku, pełną kontrolę administracji rządowej nad tym systemem, jasne kryteria
odpowiedzialności za wynik badania oraz racjonalność ekonomiczną (poprzez racjonalizację kosztów
badań i ich ilość badań).
Według projektu ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych (art. 23a ust. 5 i art. 23b ust. 4 i ust. 5
projektu zmiany ustawy o grach hazardowych), jak wyżej wskazano, w sposób niewystarczający
reguluje się wysokość kosztów badań automatów i urządzeń losowych. Ma to szczególnie istotne
znaczenie, gdyby przedmiotem badań miały być pojedyncze egzemplarze urządzeń losowych, każdy
z osobna, a nie ich seria z uwagi na tożsamość instalowanego programu.
Ad. 4.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
5
W art. 23a ust. 7 projektu zmiany ustawy o grach hazardowych potwierdza się kompetencję do cofnięcia
rejestracji jako konsekwencję niespełniania warunków ustawowych dla danego automatu lub urządzenia
losowego. Z uwagi na wcześniejszy tryb i podstawę rejestracji takich urządzeń zasadne wydaje
się wyraźne określenie, iż powyższe cofnięcie rejestracji może nastąpić na podstawie ponownego
badania w trybie art. 23b projektu ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych. Dodatkowo w art.
23b ust. 1 projektu zmiany ustawy o grach hazardowych nie określa się, w jakiej formie ma nastąpić
pozytywna rejestracja, co wprowadza stan niepewności prawnej (czynność materialno – techniczna,
decyzja administracyjna, czy inna czynność administracyjna).
Zwraca uwagę, że propozycja zmiany ust. 4 w art. 88 projektu zmiany ustawy o grach hazardowych
nie jest uzasadniona żadnymi merytorycznymi przesłankami. Strona Rządowa winna wykazać
po upływie ponad rocznego okresu obowiązywania ustawy o grach hazardowych, jakiej wielkości środki
finansowe zostały dotychczas zgromadzone na Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych
(Prezes Totalizatora Sportowego Sp. z o.o. przyznaje, że dotychczas Spółka przekazała do Funduszu
Rozwiązywania Problemów Hazardowych 19,04 mln złotych) i jak są one wydatkowane.
W uzasadnieniu analizowanego projektu ustawy brak jakichkolwiek takich informacji, a próba
rozszerzenia zadań tego Funduszu na przeciwdziałanie skutkom innych uzależnień i patologii
społecznych, w ogóle niezwiązanych z hazardem, jest wyrazem albo bardzo niskiego poziomu
problemu uzależnienia od hazardu w społeczeństwie polskim (brak statystycznie znaczącego zjawiska
uzależnienia od hazardu), albo wyrazem niegospodarności w zarządzaniu tym funduszem celowym.
Powyższe jest tym bardziej nieracjonalne, że osoby zarządzające Funduszem Rozwiązywania
Problemów Hazardowych mają posiadać wiedzę specjalną w tym zakresie, natomiast nie będą
posiadać takiej wiedzy w zakresie innych patologii społecznych, jak alkoholizm czy ubóstwo, nadto ten
nowy przedmiot Funduszu będzie dublować, w zakresie tych zadań, inne fundusze celowe i instytucje
publiczne
(fundusze
rozwiązywania
problemów
alkoholowych,
fundusze
socjalne
itp.).
Nadto proponowana zmiana zawiera niewłaściwą regułę określenia przedmiotu funduszu celowego,
poprzez definicję „otwartą”, a więc dowolną i zostawiając pełną dowolność w wyborze celów i zadań.
Ustrojowo jest propozycja wadliwa.
Proponowana zmiana w art. 89 ust. 1 pkt. 1 projektu zmiany ustawy o grach hazardowych pomija
zasadniczą kwestię niekonstytucyjnej regulacji tego przepisu wyrażającą się w podwójnym „karaniu”
osoby naruszającej w tym zakresie prawo – karą pieniężną oraz karą przewidzianą za występek
z kodeksu karnego skarbowego. Abstrahując, więc od merytorycznej zasadności proponowanej
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
6
„poprawki” tego przepisu, cały czas aktualny jest zarzut jego niekonstytucyjności i należałoby rozważyć
w ogóle jego uchylenie, a nie tylko nowelizowanie. Odrębną kwestią jest zasadność i celowość „karania”
uczestnika gry hazardowej urządzanej bez koncesji lub zezwolenia. Niezależnie, bowiem od podwójnej
karalności „gracza” (art. 109 k.k.s. i art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o grach hazardowych), trudności
dowodowych (w postępowaniu należy wykazać świadomość „gracza” nielegalności gry w sytuacji
domniemania jej legalności, a na potrzeby określenia wysokości kary także wysokości „wygranej” z art.
89 ust. 2 pkt 3 ustawy o grach hazardowych), sprzeciwiają się temu uzasadnione względy
celowościowe w zakresie wykrywania tego rodzaju procederu (nielegalnych gier). W aktualnym stanie
prawnym poza przypadkami ujęcia „na gorącym uczynku” w zasadzie eliminuje się możliwość
pozyskiwania źródeł informacji o sprawcach występków urządzania nielegalnych gier, skoro „gracze”
w ogóle nie będą zainteresowani współpracą z wymiarem sprawiedliwości, jeżeli „przyznanie się” musi
zakończyć się sankcją pieniężną i karną. W tym zakresie występuje pełna analogia z prawnymi
środkami zwalczania zjawiska przestępczości korupcyjnej (niekaralność dającego „łapówkę”,
a karalność biorącego „łapówkę”). Dodatkowo zwraca uwagę, że przy aktualnej konstrukcji art. 89
ustawy o grach hazardowych, karze podlega nie każdy uczestnik nielegalnych gier, a wyłącznie ten,
który osiągnie „wygraną”. Takie kryterium karalności lub bezkarności pozostaje w rażącej sprzeczności
z zasadami współżycia społecznego i równego traktowania osób w porządku prawnym. W końcu
przeciwko utrzymywaniu sankcji wobec „graczy” z art. 109 k.k.s. i art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o grach
hazardowych przemawia także istnienie sankcji cywilnych z art. 412 i art. 413 kodeksu cywilnego (w tym
przepadek na rzecz Skarbu Państwa świadczenia z nielegalnej gry).
Poważną wątpliwość budzi celowość stosowania art. 23 ust. 1a projektu zmiany ustawy o grach
hazardowych do automatów gier o niskich wygranych (art. 10 ust. 1 i ust. 2 projektu ustawy o zmianie
ustawy o grach hazardowych) oraz obowiązek z art. 10 ust. 3 projektu ustawy o zmianie ustawy o grach
hazardowych, bowiem poza funkcją informacyjną dane te nie są przydatne do żadnego postępowania
administracyjnego czy podatkowego, w zakresie tej działalności gospodarczej (automaty gier o niskich
wygranych opodatkowane są podatkiem ryczałtowym – art. 139 ust. 1 ustawy o grach hazardowych).
Stąd nakładanie takiego obowiązku administracyjnego na tych operatorów w ramach ich działalności
gospodarczej, jest nieuzasadnione.
Ad. 5.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
7
Kwestią jednostkową, ale wywołującą bardzo poważne kontrowersje i zastrzeżenia natury
konstytucyjnej, jest regulacja art. 138 ust. 3 Ustawy o grach hazardowych. Przewiduje ona sankcję
administracyjną w postaci „cofnięcia zezwolenia w przypadku stwierdzenia, że automat o niskich
wygranych umożliwia grę o wygrane wyższe lub stosowanie stawek wyższych, niż przewidziane
w art. 129 ust. 3” (odpowiednio 60 zł i 0,50 zł).
Co do zasady absolutnie zrozumiałe jest uznawanie za rażące naruszenie warunków zezwolenia
w rozumieniu art. 59 pkt 2 Ustawy o grach hazardowych urządzanie gier na automatach
niespełniających wymogów ustawowych. Należy jednak zwrócić uwagę, że z uwagi na nieprecyzyjność
i niekoherentność tej normy prawnej z pozostałymi przepisami Ustawy o grach hazardowych (zwłaszcza
art. 58 i art. 59), nota bene wprowadzonej na podstawie tzw. „wrzutki” poselskiej, możliwe
są następujące interpretacje, w zależności od różnych stanów faktycznych:
1) sankcja z art. 138 ust. 3 Ustawy o grach hazardowych dotyczy sytuacji, gdy podmiot
posiadający zezwolenie na urządzanie gier na automatach i niskich wygranych, urządza takie
gry w ramach punktów tych gier na urządzeniu nie tylko nie posiadającym wymaganej
rejestracji (z art. 15b ust. 4 Ustawy o grach i zakładach wzajemnych w zw. z art. 144 Ustawy
o grach hazardowych), ale i pozwalającym na przekroczenie maksymalnej wygranej (60 zł) lub
maksymalnej stawki (0,50 zł),
2) sankcja z art. 138 ust. 3 Ustawy o grach hazardowych dotyczy sytuacji, gdy podmiot
posiadający zezwolenie na urządzanie gier na automatach i niskich wygranych, urządza takie
gry w ramach punktów tych gier na urządzeniu, wobec którego uprzednio w odrębnym
postępowaniu na podstawie § 14 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 czerwca
2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych cofnięto jego rejestrację
(wymaganą na podstawie art. 15b ust. 4 Ustawy o grach i zakładach wzajemnych w zw. z art.
144 Ustawy o grach hazardowych), z uwagi na możliwość przekroczenia maksymalnej
wygranej (60 zł) lub maksymalnej stawki (0,50 zł),
3) sankcja z art. 138 ust. 3 Ustawy o grach hazardowych dotyczy sytuacji, gdy podmiot
posiadający zezwolenie na urządzanie gier na automatach i niskich wygranych, urządza takie
gry w ramach punktów tych gier na urządzeniu co prawda posiadającym wymaganą rejestrację
(z art. 15b ust. 4 Ustawy o grach i zakładach wzajemnych w zw. z art. 144 Ustawy o grach
hazardowych), ale niezgodnie z warunkami art. 129 ust. 3 Ustawy o grach hazardowych
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
8
pozwalającym na przekroczenie maksymalnej wygranej (60 zł) lub maksymalnej stawki
(0,50 zł).
Aktualna praktyka administracyjna organów Służby Celnej sprowadza się do stosowania normy
art. 138 ust. 3 Ustawy o grach hazardowych w sytuacjach opisanych w pkt 3. Obiektywnie budzi
to poważne zastrzeżenia natury prawnej, bowiem wskazana sankcja dotyka tych operatorów,
którzy przed podjęciem działalności w zakresie urządzania gier na automatach i niskich wygranych
uzyskali wymagane zezwolenie (Dyrektora Izby Skarbowej lub Dyrektora Izby Celnej), urządzają
przedmiotowe gry wyłącznie w punktach tych gier określonych w zezwoleniu i wyłącznie na automatach,
które wcześniej przez właściwy organ administracyjny (Ministra Finansów lub Naczelnika Urzędu
Celnego) zostały dopuszczone do eksploatacji i użytkowania na rynku na podstawie aktu jego rejestracji
oraz pozytywnej weryfikacji danego punktu w ramach szczególnego nadzoru podatkowego
lub urzędowego sprawdzenia. Uwzględniając, więc charakter przedmiotowej rejestracji jako dokumentu
urzędowego w rozumieniu art. 194 Ustawy – Ordynacja podatkowa lub art. 76 ust. 1 Kodeksu
postępowania administracyjnego, dochodzi do sytuacji, gdy sankcja w postaci cofnięcia zezwolenia
w całości spotyka operatora, który urządza dane gry na automacie posiadającym wszystkie certyfikaty
prawne, nie był on w żaden sposób naruszony (zmieniany, np. w zakresie oprogramowania) i zgodnie
z pozostałymi warunkami zezwolenia, tylko dlatego, że zmieniła się ocena poprawności tego automatu
ze strony administracji Służby Celnej. Nawet gdyby założyć, że przy rejestracji automatu popełniono
błąd, błąd ten popełnił organ rejestracyjny (lub zależna od Ministerstwa Finansów jednostka badająca),
a konsekwencjami obciąża się operatora. Takie rozumienie normy art. 138 ust. 3 Ustawy o grach
hazardowych zdaniem Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Branży Rozrywkowej jest sprzeczne
ze standardami konstytucyjnymi i rzeczą nieuniknioną jest stwierdzenie niekonstytucyjności takiej normy
prawnej.
Zasadne i proporcjonalne do celu jest wyłącznie taka wykładnia normy art. 138 ust. 3 Ustawy o grach
hazardowych, według której nie dotyczy ona operatorów posiadających przedmiotowe zezwolenie
i przedmiotową rejestrację, a jedynie tych, którzy urządzają dane gry bez wymaganego urzędowego
dopuszczenia.
Należy nadto podkreślić, że wadliwość rejestracji winna być konwalidowana przez jej cofnięcie
lub uchylenie, ze skutkiem wycofania z rynku automatu nieprawidłowego. Tymczasem w aktualnej
praktyce
administracyjnej nie
cofa
się
tych
rejestracji (zakwestionowanych
automatów),
a cofa się zezwolenia na urządzanie gier na automatach i niskich wygranych.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
9
Oczywiście powyższe zastrzeżenia nie dotyczą sytuacji, gdy po rejestracji danego automatu nastąpiła
bezprawna ingerencja w to urządzenie. Takie sytuacje są jednak objęte dalej idącą sankcją karną (takie
zachowanie jest przestępstwem), ale także administracyjną na podstawie art. 59 pkt 2 Ustawy o grach
hazardowych (samodzielna podstawa do przedmiotowego cofnięcia zezwolenia).
Tak więc, z uwagi na poważne wątpliwości co zgodności z Konstytucją RP przepisu z art. 138 ust. 3
Ustawy o grach hazardowych, należy ponownie przemyśleć i przedyskutować jego zasadność (wobec
nieprawidłowego i daleko krzywdzącego dla przedsiębiorców stosowanie). W praktyce taka konstrukcja
przedmiotowej dyspozycji ustawowej pozwala bowiem organom administracji na pozbawianie
w skrajnych przypadkach legalnie działające podmioty zezwoleń obejmujących z reguły wiele punktów
organizowania gier, a przy tym niekiedy kilkaset sztuk innych urządzeń do gry, wyłącznie na podstawie
stwierdzenia nieprawidłowości w funkcjonowaniu jednego z nich, i to posiadającego prawne
dopuszczenia! Tak surowa sankcja jest bezsprzecznie niewspółmierna do ewentualnie zaistniałego
„zdarzenia”, niezawinionego przez przedsiębiorcę. Bezpośrednim następstwem jej zastosowania jest
całkowite pozbawienie przedsiębiorcy możliwości kontynuowania co do zasady zagwarantowanej
działalności. Rażąca dysproporcja pomiędzy potencjalnym „zdarzeniem”, a przewidywaną sankcją
pozostaje z dużym prawdopodobieństwem w sprzeczności z postanowieniami i założeniami nie tylko
ustawy zasadniczej, ale norm ustawy zwykłej.
W celu uniknięcia dalszych negatywnych skutków wynikających z nieprawidłowego stosowania art. 138
ust. 3 Ustawy o grach hazardowych proponuje się jego uchylenie w całości, alternatywnie
doprecyzowanie, iż dopuszczalne byłoby cofnięcie zezwolenia w części, w jakiej faktycznie naruszenie
warunków jego wykonywania zostało naruszone.
Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej
ul. Kredytowa 9, 00-056 Warszawa
e-mail: [email protected]
KRS: 0000359572, Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
10