Wstęp do zagadnień związanych z projektowaniem bezpiecznych

Wstęp do zagadnień związanych z projektowaniem bezpiecznych przestrzeni
Wstąpienie Polski w poczet członków Unii Europejskiej wymusza przyjęcie przez nasz
kraj wiele standardów obowiązujących w państwach Unii.
Jednym z takich standardów jest dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa swoim
obywatelom. Pomocna tu będzie koncepcja projektowania bezpiecznych przestrzeni CEPTED
(Crime Prevention Trough Environmental Design) lub Secured by Design.
Ogólnie jest to sztuka projektowania architektonicznego w połączeniu z
zabezpieczeniami mechanicznymi i elektronicznymi oraz wykorzystanie poczucia społecznej więzi,
jedności i odpowiedzialności ludzi za środowisko, w którym żyją i mieszkają , w celu ograniczenia
czynów zabronionych a tym samym wzrostu poczucia bezpieczeństwa i jakości życia.
Przed Policją stoi poważne zadanie polegające na przeszkoleniu wielu funkcjonariuszy
i osób cywilnych, w celu stworzenia funkcji „oficera łącznikowego”(LIAISON) pomiędzy
projektantem a organem certyfikującym czyli Policją.
Z jakich wzorców korzystać? Wiele koncepcji jest wspólnych, ale najbliżej nam do
rozwiązań przyjętych w Wielkiej Brytanii i Holandii. Wiem ,że bardzo dobre relacje panują
pomiędzy Policją Dolnośląską a partnerami z Holandii, którzy niejednokrotnie odwiedzili ten
region i bardzo aktywnie pomagają w stworzeniu zasad projektowania bezpiecznych przestrzeni w
naszym kraju.
Opracowanie kryteriów certyfikacji (nadawanie certyfikatów budynkom, osiedlom,
innym instytucjom spełniającym wymogi określone w przyjętych założeniach projektowania
bezpiecznych przestrzeni) wymagać będzie aktywnej współpracy wielu instytucji i środowisk
opiniotwórczych. Tak wiec droga przed nami jeszcze daleka .
Przed przystąpieniem do ww działań należałoby odpowiedzieć sobie na następujące
pytanie. Jakie są główne cele w projektowaniu „bezpiecznego środowiska” i jakie korzyści ?
Cele:
– ograniczenie intruzom wstępu do jasno określonej strefy prywatności
– zmniejszenie (wykluczenie) aktów wandalizmu
– znaczna redukcja czynów zabronionych ( kradzieże, napady, porwania itp.)
– stworzenie środowiska nieatrakcyjnego dla intruza, napastnika np. brak miejsc umożliwiających
ukrycie się lub zaczajenie
– wzmocnienie tożsamości i więzi społecznej wśród mieszkańców
– ograniczenie ruchu ( wyciszenie ruchu)
– stworzenie miejsca sprzyjającemu wypoczynku
– wzmocnienie poczucia odpowiedzialności wśród mieszkańców za dobro wspólne
– zmniejszenie aktywności Policji
– zapewnienie bezpieczeństwa które jest jedną z głównych potrzeb człowieka
Korzyści:
- wymierne dla deweloperów ponieważ ludzie wolą korzystać ze sprawdzonych rozwiązań
gwarantujących bezpieczeństwo
– na osiedlach takich wzrasta dynamika społeczna ( powstaje wspólnota, ludzie są otwarci często
korzystają z małej architektury np. grille, place zabaw, boiska, korty)
– dobro wspólne nie jest zagrożone przez akty wandalizmu
– jak wykazuje statystyka, lokale na osiedlach wyróżnionych certyfikatem bezpieczeństwa zyskują
ok 15% na wartości (Holandia)
– radykalnie maleje ilość czynów zabronionych
– zmniejsza się ryzyko wiktymalizacji
Korzyściom płynącym z nadania certyfikatu można by poświęcić osobny artykuł.
·
·
·
·
Koncepcja bezpiecznego projektowania przestrzeni, przebiega według czterech strategii:
naturalny nadzór (obserwacja)
naturalna kontrola dostępu
wyodrębnienie terenu
zastosowanie technicznych środków ochrony i dostępu, zarządzanie i konserwacja
Naturalny nadzór (obserwacja) polega na rozmieszczeniu oświetlenia, urządzeń, budynków,
zieleni, aktywności ludzkiej w takich sposób aby zwiększyć pole obserwacji otoczenia. Jeżeli nawet
nikogo nie ma w pobliżu ewentualny napastnik może czuć się obserwowany( jest widoczny).
Naturalna kontrola dostępu to sztuka rozmieszczenia wejść, wyjść, chodników, dobór
odpowiedniego ogrodzenia i gatunków zieleni, które wyznaczą trasy publiczne i zapewnią
ograniczony dostęp dla osób nieuprawnionych do stref prywatnych i tym samym zapewnią
poczucie bezpieczeństwa osobom uprawnionym.
Wyodrębnienie terenu to oddzielenie przestrzeni publicznej od niepublicznej za pomocą
jednoznacznej granicy informującej o przynależności danego terenu. Strefy własności możemy
wskazać przez odpowiednie usytuowanie chodników, płotów, ogrodzeń, budynków, znaków i
napisów (w tym czytelnych tablic informacyjnych), doboru odpowiedniego koloru do oznaczeń stref
wpływu.
Zabezpieczenie techniczne, zarządzanie i konserwacja.
Chodzi tu o zastosowanie rozwiązań mechanicznych (odpowiednie rygle i zawiasy w drzwiach,
wzmocnione szyby, kraty i rolety itp.), elektronicznych ( sygnalizacja alarmowa, kontrola dostępudomo i wideodomofony, telewizja dozorowa) w celu ochrony osobistej oraz dobra wspólnego.
Zarządzanie i konserwacja tych zabezpieczeń oraz wszystkich pozostałych elementów fizycznej
przestrzeni zapewnia poczucie troski o własność i dobro wspólne a także zniechęca do popełniania
czynów zabronionych.
Uwzględnienie zastosowanych środków mechanicznych, elektronicznych oraz
konieczność dokonywania okresowej konserwacji powinna być uwzględniona w procesie
projektowania.
W punkcie opisanym wyżej widzę szansę na dostęp, w szerokim zakresie, produktów o
gwarantowanej jakości, które wypierane są przez masowo sprowadzane, tanie i zawodne systemy.
Stosując produkty o dobrej jakości i wydłużonej gwarancji, ponosimy mniejsze nakłady na
konserwację i zarządzanie - mniejsza awaryjność większa funkcjonalność i jakość użytkowa.
Na koniec tych podstawowych informacji o istocie projektowania bezpiecznych
przestrzeni, parę słów o naszych lokalnych osiągnięciach.
Na dolnośląskim terenie (Siechnice koło Wrocławia) istnieje już projekt realizowany w praktyce.
Jest to "Osiedle Błękitne", które uzyskało Holenderski Certyfikat Osiedla Bezpiecznego.
Jeżeli temat zainteresował Państwa, zapraszam do dyskusji.
Krzysztof Okurowski
[email protected]
Bibliografia:
Gary R. Cook – CEPTED Makes a Comeback
William F.Blake -Putting aa lid on premises liability(Security Management,January 1996)
Opracowanie Policyjnego Wydziału przy Miejskim Departamencie ds Uslug i Rozwoju miasta Tempe
Certyfikat wydany przez Holendrów
Więcej informacji na omawiany temat znajdziecie Panstwo na stronie www.profes.net.pl
(CEPTED).