Pobierz plik

JAKIM POLAKIEM JESTEŚ?
TEST PATRIOTYCZNY
S
prawdź, jakim jesteś Polakiem według
klasyfikacji zaproponowanej przez
Wojciecha Czabanowskiego i Mirona
Kwiatkowskiego (2010). Odpowiedz na dziewięć prostych pytań, podlicz punkty i poznaj
samego siebie.
Odpowiedz na pytania
1. Czy Twoim zdaniem imigrant w pierwszym
pokoleniu może być uważany za Polaka?
TAK | NIE
26
2. Czy Twoim zdaniem może być uważana
za Polaka osoba zupełnie ignorująca ważne
dla Polaków tradycje, będąca innej niż Polacy
wiary, słabo lub wcale nie mówiąca po polsku i nie znająca polskiej kuchni?
TAK | NIE
3. Czy Twoim zdaniem może być uważana za
Polaka osoba, dla której Polska pozbawiona
jest treści lub rozumie ją jedynie jako zbiór
ludzi lub zbiór obyczajów?
TAK | NIE
4. Czy ważne jest dla Ciebie, aby we władzach Polski zasiadały osoby o niewątpliwie
polskim pochodzeniu?
TAK | NIE
5. Czy ważne jest dla Ciebie, aby osoby pełniące ważne funkcje państwowe uczestniczyły
w ważnych uroczystościach patriotycznych,
religijnych lub sportowych, bądź też manifestowały publicznie swoje przywiązanie do polskich tradycji, wierzeń, kuchni czy obyczajów?
TAK | NIE
6. Czy ważne jest dla Ciebie, aby osoby pełniące ważne funkcje państwowe posiadały
własną wizję Polski, głębszą niż obiegowe
opinie i różną niż sama chęć stania na straży
polskich obyczajów, religii i tradycji?
TAK | NIE
7. Czy posiadasz i jednocześnie szczycisz się
swoim z dawna polskim rodowodem?
TAK | NIE
8. Czy cenisz sobie i praktykujesz polskie zwyczaje i tradycje, obchodzisz święta na polski
sposób, uczestniczysz regularnie w prakty-
Czy jesteś zapalonym kibicem
polskiej reprezentacji?
kach religijnych i postrzegasz to jak ważny
element Twojej polskości lub czy jesteś zapalonym kibicem polskiej reprezentacji?
TAK | NIE
9. Czy regularnie zastanawiasz się nad rolą
Polski w świecie, nad tym, czym jest Polska i
co wyróżnia ją od innych państw?
TAK | NIE
Podlicz punkty
Pytanie
Wynik
Pytanie
Wynik
1
3
7
2
5
8
3
6
9
Trzy liczby z pola „Przewaga” czytane od
góry do dołu stanowią ostateczny wynik testu. Sprawdź teraz kim jesteś!
0, 0, 0 − Oportunista
Najprawdopodobniej jest Ci obojętne,
w jakim kraju mieszkasz. Możliwe, że czujesz
się obywatelem świata i nigdzie na dłużej nie
zagrzewasz miejsca albo też jesteś osobą
zrezygnowaną, która nie potrafi odnaleźć się
w świecie. Bez względu jednak na to, co jest
tego powodem, nie czujesz się przywiązany
ani do narodu, który w Twoim przypadku
albo uważasz za niepotrzebny wymysł, albo
za zbiór obcych ludzi, ani do zwyczajów, religii czy kultury danego miejsca, ani też nie dostrzegasz żadnej wartościowej idei czy myśli,
która mogłaby kryć się za słowem „Polska”.
Ludzi takich jak Ty jest w dzisiejszych czasach coraz więcej, więc nie będziesz czuł się
osamotniony. Chociaż z całą pewnością jest
prawdą to, że więcej łączy nas z ludźmi, których bezpośrednio znamy niż z jakimiś szerszymi wspólnotami, w którymś momencie
życia może zabraknąć Ci poczucia tożsamości i odniesienia do czegoś ogólniejszego. Zastanów się nad sobą.
0, 0, 1 – Idealista
W tabelce w polach „Wynik” po prawej
stronie pól z numerami pytań wpisz liczbę
1 dla każdej odpowiedzi „TAK”, a liczbę 0 dla
każdej odpowiedzi „NIE”. W polu „Przewaga” wpisz tę liczbę (0 lub 1), która pojawia
się częściej jako wynik w danym wierszu
tabeli.
Pytanie
Posiadasz uniwersalistyczne pojęcie narodu, nieważne jest dla Ciebie, czy ktoś jest
z pochodzenia Polakiem, czy siada co roku
przy wigilijnym stole, czy całuje kobiety
w rękę i zna się na polskiej literaturze. Wierzysz, że Polakiem jest każdy, kto wierzy
Wynik
Przewaga
w Polskę. Ta Polska jest dla Ciebie ideą, wyzwaniem albo zadaniem, które trwa bez
względu na historyczne stadia. W imię tej idei
można by pewnie Twoim zdaniem zmienić
wiarę czy język albo gruntownie przebudowywać społeczeństwo, jednocześnie jednak
Twoja Polska jest otwarta dla wszystkich,
którzy tylko chcieliby się z nią utożsamiać.
Jesteś prawdziwym idealistą, Twój pogląd
na Polskę może często nie znajdować zrozumienia u innych. Jeśli jest zbyt abstrakcyjny,
może sprawiać, że oskarżać Cię będą o brak
patriotyzmu, jeśli zbyt namacalny, mogą pomyśleć, że proponujesz jedynie jakieś reformy obyczajowe czy społeczne. Choć wierzysz
w pewną wspaniałą wizję Polski, pamiętaj, by
nie bujać zbytnio w obłokach, czasem tylko
pragmatyzm pozwala wcielić w życie wielkie
idee. Powodzenia!
0, 1, 0 – Kulturant
Być może Polska to dla Ciebie wigilia, kult
maryjny, bigos, flaczki, Mazurek Dąbrowskiego, polonezy i polska literatura, być może
Polska to nasza reprezentacja, polskie piwo
i kupowanie polskich produktów, bez względu na to jednak, jak konkretnie ją pojmujesz,
Polska to dla Ciebie przede wszystkim kultura: obyczaje, tradycje, style życia, święta,
kuchnia itd. W tym sensie obcokrajowiec też
może być Polakiem – jeśli zacznie żyć jak Polak. Rodaka rozpoznajesz po zachowaniu, nie
po kolorze skóry albo przekonaniach.
Twoje stanowisko wydaje się zarazem tolerancyjne i zdecydowane. Nikomu niczego
nie zakazujesz, ale jednocześnie oczekujesz
Polska w głąb
27
kulturowej asymilacji. Twoje stanowisko podziela prawdopodobnie bardzo wiele osób.
Mimo to jednak możesz kiedyś natrafić na
sytuację, w której okaże się, że ktoś, kto nie
żyje jak Polak, okaże się w praktyce lepszym
Polakiem niż inni. Nie bądź tym zaskoczony!
0, 1, 1 – Humanista
28
Dla humanisty, oprócz ważnych dla kulturanta zwyczajów, liczy się także – podobnie
jak dla idealisty – idea. Polak to nie tylko ktoś,
kto żyje jak Polak, zachowuje polskie tradycje
i przestrzega obyczajów; Polak, aby być Polakiem, musi także wierzyć w Polskę, pojmować ją jako ideę. Prawdopodobnie uważasz,
że ktoś, kto nie interesuje się sprawami kraju,
choćby codziennie jadł schabowego, odmawiał różaniec i śpiewał Pierwszą Brygadę, nie
byłby jeszcze prawdziwym Polakiem. Sam
prawdopodobnie z radością pielęgnujesz
polskość, starając się jednocześnie być świadomym obywatelem.
Twoja szlachetna wizja polskości, jakkolwiek ma zachęcać do zaangażowania i świadomości obywatelskiej, może w praktyce
być dla większości zbyt elitarna, zwłaszcza
jeśli będzie pojmowana ekskluzywistycznie.
Może Cię oburzać, że niektórych ludzi za
mało przejmują losy ojczyzny, ale pomyśl, czy
z drugiej strony nie realizują oni swojej miłości do Polski w jakiś inny sposób.
1, 0, 0 – Protoplasta
Dla protoplasty liczy się tylko i wyłącznie
dobro jego rodaków. Kierowanie się tym dobrem, usprawiedliwia podejmowanie wszelkich działań, zmierzających do jego urzeczywistnienia. Tak jak Mieszko porzucił wiarę
przodków i kilka swoich żon, aby wprowadzić Polskę w poczet krajów europejskich,
tak samo Ty uważasz, że można dowolnie
zmieniać obyczaje, wiarę, pomysł na kraj,
a może nawet rezygnować z niepodległości
w imię dobrobytu populacji.
Twoja wizja jest z całą pewnością najbardziej
pragmatyczna i jeśli będzie właściwie realizowana, powinna prowadzić do powszechnego
dobrobytu. Nie przejmujesz się pozaracjonalnymi zarzutami, że zrywanie z tradycją czy nagłe
Ludzi takich jak Ty jest w dzisiejszych czasach coraz więcej,
więc nie będziesz czuł się osamotniony.
zmiany sojuszy są „niemoralne”, jako realista
uważasz bowiem, że w każdej sytuacji należy
działać w oparciu o rozum i zdrowy rozsądek.
Pamiętaj jednak, że jeśli nie będziesz dbać
o stałą podstawę tożsamości, grupa, której
pragniesz służyć, może się rozmyć i zniknąć,
stając się w końcu nierozróżnialna od większej
całości. I co wtedy zrobisz?
1, 0, 1 – Prorok
Dla proroka istnieje lud i idea. Dopóki obyczaje, tradycje czy wierzenia nie stoją na drodze do dobrobytu populacji ani nie są sprzeczne z przyjmowaną ideą, ludzie mogą sobie
wierzyć w co chcą i zachowywać, jak się im podoba. Tradycje, wierzenia i obyczaje uznajesz
za niegroźny i nieistotny folklor. Zależy Ci na
silnej tożsamości narodowej, ale tożsamość
ta opiera się na poczuciu wspólnoty i wspólnej idei. Jest do dobry pomysł zwłaszcza dla
dużych i zróżnicowanych populacji, podzielonych kulturowo bądź religijnie.
Twoja postawa jest mądra i wyważona,
nie chcesz wdawać się w spory na temat rzeczy, które wydają Ci się nieistotne, a może nawet − szkodliwe. Przenosisz dyskusje na inne
pola, by mówić o tym, co naprawdę ważne.
Pamiętaj jednak, że zaniedbując sferę obyczajowości, możesz nie dostrzegać drzemią-
cych w społeczności konfliktów, które kiedyś
przerodzić się mogą w nieprzezwyciężalne
partykularyzmy. Zmień się!
1, 1, 0 – Swojak
Polska to Polacy. Polacy, którzy się z Polaków wywodzą i jak Polacy żyją, żadnych dziwactw. Jak ktoś do Polski przyjeżdża, to jest
miłym gościem, ale nadal pozostaje Francuzem, Rosjaninem, Rumunem, Kenijczykiem,
z tą różnicą, że mieszka w Polsce. Polak to Polak. Jakbym pojechał do USA i zaczął jeść indyka na święto dziękczynienia, to stałbym się
nagle Amerykaninem? Nie. Byłbym członkiem
amerykańskiej Polonii. Tak samo w drugą stronę. Polskość to być Polakiem i żyć jak Polak.
Nie da się z kury zrobić orła, więc nie ma co
wydziwiać, tylko żyć tak, jak nas wychowano.
Twoje silne poczucie tożsamości gwarantuje Ci, że czujesz się w Polsce naprawdę
u siebie w domu. Wiesz, kim jesteś i jak masz
postępować. Twoja postawa, która świetnie
sprawdzała się w okresie monolitycznych
etnicznie i kulturowo państw narodowych,
może jednak okazać się niewystarczająca
w zglobalizowanym świecie. Gdyby w Polsce
zaczęły pojawiać się liczne mniejszości, móg-
łbyś poczuć się zagubiony we własnym kraju,
tracąc stabilny grunt pod nogami. Przemyśl
więc jeszcze raz swoje stanowisko.
1, 1, 1 – Integralista
Nie odpuścisz, ważne jest wszystko! Żeby
być Polakiem, trzeba mieć polskie pochodzenie, reprezentować polską kulturę i wierzyć
w polską ideę. Stawiasz bardzo wysokie wymagania, gdyby ich sumiennie przestrzegać,
mogłoby się okazać, że niewiele osób w Polsce jest rzeczywiście Polakami. Tobie jednemu
to nie przeszkadza, być może uważasz, że polskość jest w kryzysie i jedynie krzepkie tożsamości są w stanie przywrócić jej świetność.
Budowanie tożsamości w oparciu o wszystkie trzy kryteria może być bardzo korzystne,
pozwala bowiem każdemu utożsamiać się
przynajmniej z którymś z nich. Nacisk kładziony na wszystkie aspekty na raz może jednak
doprowadzić do tego, że punkcie przecięcia
się trzech zbiorów pozostanie naprawdę niewielu ludzi. Może czasem warto zostawić szerszy margines swobody, by samemu nie zostać
zmarginalizowanym?
Opracował Wojciech Czabanowski
Co dalej?
Chcesz dowiedzieć się czym jest w końcu eidos polski? Przeczytaj teksty Marka Przychodzenia i Karola Kleczki.
Polska w głąb
29