-32- 14. Święty Florian w polskiej tradycji pożarniczej

My dla regionu II
Jako, że Tadeusz Taworski - jak sam mówi - nie znosi bezczynności
wciąż działa na rzecz potrzebujących, jest prezesem Stowarzyszenia im. Św. Brata Alberta, organizuje zbiórki charytatywne, pomaga
wszystkim, którzy się do niego zgłaszają. Wydaje się, że czas dla niego się zatrzymał.
Najważniejsze była dla pana Taworskiego praca, której poświęcał
całe życie. Młode pokolenie może uczyć się od niego poświęcenia
i obowiązkowości. Tym właśnie w czasie pokoju wyraża się patriotyzm. Jest nadal otwartym, pełnym poczucia humoru człowiekiem
z którym miło spędziliśmy czas.
14.Święty Florian w polskiej tradycji pożarniczej
Autorzy: grupa „Florianie” przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Radzanowie.
Opiekun grupy: Żaneta Marczak.
Św. Florian żył w końcu III wieku w prowincji położonej w Górnej Austrii. Urodził się około 190 roku w Dolnej Austrii. W młodości poświęcił się służbie wojskowej i doszedł do stopnia dowódcy oddziału. W tym czasie
dręczono i prześladowano chrześcijan. Około 230 roku św. Florian zginął męczeńską śmiercią.
W XVI w. zaczęto czcić św. Floriana jako patrona strzegącego od ognia. Stało się to po pożarze Krakowa
w 1528 roku, który strawił większą część miasta, a w szczególności Kleparz. Ocalał tam jedynie kościół pod
wezwaniem św. Floriana, co odczytano jako „znak szczególnej opieki jego Patrona”. Od tego momentu zaczęto czcić Floriana jako Patrona od pożaru, a strażacy jako swojego opiekuna.
Święty Florian został mianowany patronem Kościoła w Radzanowie.
Historia pożarnictwa na Ziemiach Polskich
Pierwsze wzmianki o zorganizowanym ratownictwie ogniowym na ziemiach polskich pochodzą z okresu
średniowiecza. Z biegiem stuleci władze miejskie przywiązywały coraz
więcej uwagi do wyposażenia w sprzęt przeciwpożarowy i do prewencji.
W latach sześćdziesiątych XIX wieku organizacje przeciwpożarowe
powstały we wszystkich zaborach.
W okresie międzywojennym XX wieku aktywnie działały w rozbrajaniu
garnizonów niemieckich i austriackich. We wrześniu 1921r. związki działające pod zaborami połączyły się w jeden - Główny Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Lata II wojny to walka na wszystkich
Remiza strażacka z muru pruskiego
frontach. W grudniu 1939r. utworzono strażacką organizację konspiracyjną
z roku 1910
„Skała”, która w 1943r. weszła w skład Korpusu Bezpieczeństwa.
W latach 1939 - 1945 tysiące strażaków poległo w szeregach Wojska Polskiego i organizacji podziemnych.
W 1949r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie o rozwiązaniu Związku. Związek Straży Pożarnych RP
ponownie reaktywowano w grudniu 1956r.
W kwietniu 1992r. podczas IX Zjazdu Krajowego przyjęto nazwę; Związek Ochotniczych Straży Pożarnych
Rzeczypospolitej Polskiej. X Zjazd Krajowy Związku w czerwcu 1997r. przyjął program działania na przełom
tysiąclecia - lata 1997 - 2002. Nadzwyczajny Zjazd Krajowy w październiku 1999r. uchwalił statut dostosowujący strukturę Związku do nowego
podziału administracyjnego kraju.
Rozwój ochrony przeciwpożarowej na terenie powiatu płockiego
Rozwój ochrony przeciwpożarowej na terenie powiatu płockiego nastąpił
w 1873 roku. Straż w Płocku była jedną z najwcześniej utworzonych towarzystw ochotniczych straży ogniowych w Królestwie Polskim.
-32-
Sikawka ręczna z początku
XX wieku
My dla regionu II
Przed tą datą ochrona przeciwpożarowa również istniała, ale ograniczała się ona do udziału w likwidowaniu
pożarów przy użyciu prymitywnego sprzętu.
Pomimo utworzenia w 1873 roku Ochotniczej Straży Pożarnej w Płocku, carskie władze zaborcze decyzję
o jej zorganizowaniu wydały dwa lata później. Do straży należeli głównie robotnicy i rzemieślnicy oraz urzędnicy i właściciele posesji miejskich. Liczba ochotniczych jednostek z roku na rok wzrastała. Straże we własnym zakresie starały się dbać o zorganizowanie sprzętu czy budowę remiz, ale nie było to łatwe, głównie
z powodów politycznych - okresy zaborów, wojny, walki narodowowyzwoleńcze stały na drodze do realizacji
zamierzonych celów. Wielu braci strażaków zginęło w obozach koncentracyjnych lub zostało zesłanych na
Syberię. Mimo to ciągle płonął duch walki, patriotyzmu oraz chęci do odrodzenia i odnowienia działalności
pożarniczej na terenach Polski.
Wyzwolenie Płocka nastąpiło 21 stycznia 1945 roku. Dzięki przychylnemu stanowisku władz powiatowych
w stosunkowo krótkim czasie zdobyto najpotrzebniejszy sprzęt i urządzenia. Ochotnicze straże pożarne zaczęły się rozwijać i rozszerzać zakres swej działalności. Powstawały nowe jednostki. Już cztery lata po wyzwoleniu odbyły się pierwsze zawody strażackie.
Ochotnicza Straż Pożarna w Radzanowie
Nasza straż nie ma aż tak długiej historii, ale na pewno można by było
napisać o niej wiele. Ochotnicza Straż Pożarna w Radzanowie została
założona w 1985 roku. Głównym inicjatorami i założycielami jednostki
byli mieszkańcy Radzanowa.
W dniu 27 sierpnia 1985 roku odbyło się zebranie założycielskie, na które
przybyło 52 mieszkańców wsi Radzanowo oraz Komendant Państwowej
Straży Pożarnej w Płocku kpt. Józef Mazurowski. Od tego dnia straż działa
i rozwija się.
W grudniu 1986 roku jednostka otrzymała sprzęt gaśniczy tj. motopompę PO5 wraz z wyposażeniem, także mundury bojowe, które zostały
przekazane z obrony cywilnej Spółdzielczego Kółka Rolniczego. Sprzęt
z uwagi na brak własnego pomieszczenia był garażowany na terenie
SKR-u. Środkiem transportu do akcji gaśniczej był ciągnik rolniczy udostępniany z SKR-u Radzanowo.
W dniu 30 grudnia 1988 roku jednostka otrzymała przyczepkę typu
PF-8F do transportu sprzętu gaśniczego. W kolejnym roku udostępniono prowizoryczne pomieszczenie do garażowania i przechowywania sprzętu w budynku gospodarczym Gminnego Ośrodka Kultury w Radzanowie.
W dniu 12 lipca 1992 roku jednostka po raz pierwszy wzięła udział w Gminnych Zawodach Sportowo - Pożarniczych w Woźnikach, wystawiając trzy drużyny w różnych kategoriach. Na tych pierwszych zawodach
Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza zajęła I miejsce.
Przełomowy dla funkcjonowania jednostki był rok 1998, kiedy otrzymała pierwszy samochód gaśniczy marki
Żuk A15 oraz agregat piany lekkiej.
W 2000 roku wysiłkiem druhów strażaków społeczność Radzanowa i podmioty gospodarcze działające
w Radzanowie ufundowały jednostce sztandar, który został przekazany w 15-tą rocznicę działalności. Teraz
sztandar jest z dumą prezentowany przez druhów z OSP Radzanowo podczas wszystkich najważniejszych
uroczystości. Przede wszystkim młodzi ludzie, którzy są obecnie jednym z ważniejszych filarów OSP chętnie
reprezentują straż w poczcie sztandarowym.
W 2001 roku Urząd Gminy w Radzanowie dla potrzeb OSP kupił budynek od Spółdzielni Kółek Rolniczych,
który został gruntownie wyremontowany i przekazany do użytku.
W 2007 roku została oddana do użytku świetlica dla Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. Prace przy tworzeniu świetlicy wykonywane były przez młodych członków OSP. Dzięki ich pracy Drużyna ma teraz swoje miejsce spotkań. W świetlicy organizowane są; szkolenia i warsztaty m.in. z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz uroczystości, np. Wigilia, Wielkanocne spotkania, Dzień Dziecka dla lokalnej społeczności
i inne okolicznościowe imprezy, które stają się okazją do popularyzacji zawodu strażaka.
-33-
My dla regionu II
W sierpniu 2010 roku odbyły się uroczystości; obchodów 25 - lecia
Ochotniczej Straży Pożarnej w Radzanowie oraz wyświęcenia strażnicy i samochodu.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele
sejmu, władz samorządowych, Państwowej
Straży Pożarnej w Płocku, organizacji społecznych, rzesze mieszkańców gminy Radzanowo i okolicznych miejscowości oraz
delegacje z jednostek Ochotniczych Straży
Pożarnych z: Radzanowa, Woźników, Nowego Boryszewa, Blichowa, Nowych Łubek, Płocka Trzepowo, Rogozina, Szczytna, Juryszewa oraz orkiestra z Bielska.
Tablica pamiątkowa
Dla upamiętnienia uroczystości fundatorzy i przyjaciele OSP Radzanowo wbili imienne gwoździe w pamiątkową tablicę i dokonali wpisu w kronice Ochotniczej Straży
Pożarnej w Radzanowie.
15.Radzanowo - dawniej i dziś
Autorzy: grupa „Florianie” przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Radzanowie.
Opiekun grupy: Kamila Marczak.
Według mało znanej legendy nazwa miejscowości Radzanowo wywodzi się od słowa rada.
Jak głosi podanie, książę mazowiecki wraz ze swoją drużyną przybywał z pobliskiego Płocka na polowania.
Tu również radzono nad ważnymi sprawami. Początki Radzanowa sięgają czasów średniowiecza i są związane
z osadnictwem na prawie niemieckim.
Radzanowo było gniazdem rodziny Radzanowskich, potem przeszło w ręce Niszczyckich, Kossobudzkich,
Krasińskich, Lasockich, Kobylińskich i Hołyńskich. Jak podaje Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego,
w 1350 roku parafia radzanowska posiadała murowany kościół parafialny, szkołę początkową, karczmę oraz
62 domy i 589 mieszkańców.
W XVI wieku Radzanowo liczyło około 330 ha ziemi osadzonej
kmieciami (Kmieć - słowo to oznacza chłopów, którzy mieli własne
gospodarstwo o powierzchni przynajmniej 1 łana ziemi, w zamian za
co musieli płacić panu feudalnemu czynsz i wykonywać prace rolne
na jego ziemi (początkowo 1 dzień w tygodniu)), 20 ha zaś tworzyło
uposażenie parafii. Było siedzibą jednej z gałęzi rodu Prawdziców
(jedna z najzamożniejszych rodów średniowiecznego Mazowsza).
Pierwszym znanym przedstawicielem rodu był Paweł, chorąży płocki. Synem tego Pawła był Paweł, herbu Prawdzic. Paweł miał kilku
synów, z których dobra w płockim odziedziczył syn Zygmunt. Posiadał on obok Radzanowa, również Niszczyce (obecnie gmina Bielsk).
Brat Zygmunta, Jan, przyjął nazwisko Radzanowski.
Następnie dobra radzanowskie przypadły w posiadanie synowi Zygmunta, Andrzejowi, który przyjął nazwisko Niszczycki, zapewne dla
odróżnienia od kuzynów Radzanowskich.
W dalszej części majątek zarządzany był przez kolejne pokolenia
Niszczyckich, m.ni Zofię, żonę Stanisława Kossobudzkiego. W 1592
roku przekazali oni Radzanowo synowi Adamowi Kossobudzkiemu,
Słownik Geograficzny Królestwa
w 1605 roku kasztelanowi wyszogrodzkiemu, a przed 1630 rokiem
Polskiego, 1350
wojewodzie mazowieckiemu.
Synowie Adama, Zygmunt i Jan zostali ścięci w wyniku bójki w Warszawie w czasie bezkrólewia,
ale wcześniej zdążyli przekazać Radzanowo swej siostrze Zofii i jej mężowi Pawłowi Noskowskiemu
ze Szreńska. Wkrótce potem jej syn Marcin Noskowski sprzedał Radzanowo Stanisławowi Krasińskiemu,
-34-