Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice

Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
Zachęcamy do eksperymentowania z amatorską fotografią nieba. W przygotowaniu się do
obserwacji ciekawych zjawisk może pomóc darmowy program Stellarium oraz strony
internetowe – na przykład
spaceweather.com
czy
cybermoon.pl/kalendarze.html
. Oprócz aparatu fotograficznego bardzo pomocny jest statyw. Wystarczy nawet najprostszy –
za 30 zł. Oczywiście taki statyw spełni swoją funkcję jedynie przy bezwietrznej pogodzie. Przy
powiększeniach ok. 20x nawet lekki wiatr powoduje wyraźne drgania obrazu. Co więcej,
okazuje się, że nawet huśtanie się zawieszonego na sznureczku dekielka do obiektywu też
destabilizuje obraz. Aby zminimalizować drgania aparatu wygodnie jest posłużyć się opcją
robienia zdjęcia (zdjęć) ze zwłoką. Dziesięć sekund od naciśnięcia przycisku do zrobienia
zdjęcia wystarcza do wygaszenia drgań statywu.
Poza przedstawionymi tutaj obserwacjami planet (Jowisza, Saturna) oraz Księżyca, zachęcamy
również do obserwowania plam na Słońcu .
Jowisz i księżyce galileuszowe
Cztery księżyce – tak zwane galileuszowe – są widoczne już przez małą lornetkę, np. 8x30
(powiększenie 8 razy przy średnicy obiektywów 30 mm). Lornetkę warto albo zamocować na
statywie (jeśli jest taka możliwość), albo oprzeć – chociażby o kij od miotły. Ponieważ okres
obiegu księżyców wokół Jowisza liczy się w dniach, warto przeprowadzić systematyczne
obserwacje i szkicować położenie księżyców kilka razy w nocy, przez kilka dni.
Poniżej zamieszczamy zdjęcie Jowisza i czterech jego księżyców z 28.01.2012, wykonane
aparatem Panasonic DMC-FZ45, zamocowanym na prostym statywie. Użyto zoomu 24x
(ogniskowa 108 mm, ekwiwalent dla 35 mm – 624 mm), przesłony 5.2, ISO400 i czasu
naświetlania 1/4 s. Przedstawione zdjęcie jest wynikiem uśrednienia (tzw. stackowania) 9
1 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
kolejno wykonanych zdjęć. Zabieg ten pozwolił na zredukowanie widocznego na zdjęciach
szumu. Stackowanie przeprowadzono w darmowym programie Registax .
Księżyce są widoczne jako rozmyte plamki. Jest to spowodowane drganiami atmosfery, ale
przede wszystkim – fundamentalnym dyfrakcyjnym ograniczeniem fizycznym. Rozmiar kątowy
największego z księżyców (Ganimedesa) wynosił bowiem 1.8'' (sekundy łuku), podczas gdy
teoretyczny najmniejszy kąt między rozróżnialnymi obiektami dla tego aparatu to około 3.9'', a
więc ponad 2 razy więcej. Oszacowania tego kąta dokonano standardowo, licząc kąt β
pierwszego minimum dyfrakcyjnego dla przesłony kołowej o średnicy d, dla światła żółtego o
długości λ ze wzoru β = 1.22 λ/
d
.
Saturn
2 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
Zastosowanie zoomu 24x oraz (dla wygody obserwacji) zoomu cyfrowego 4x pozwala na
zaobserwowanie zarysu pierścieni Saturna. Poniżej przedstawiamy zdjęcie Saturna z
29.01.2012, wykonane aparatem Panasonic DMC-FZ45, zamocowanym na statywie. Użyto
przesłony 5.6, ISO100 i czasu naświetlania 1/10 s. Przedstawione zdjęcie jest wynikiem
uśrednienia 3 kolejno wykonanych zdjęć.
Podobnie jak dla Jowisza, dyfrakcja uniemożliwia zobaczenie większej liczby szczegółów.
Wenus i jej fazy
Proponujemy obserwacje faz Wenus przy użyciu aparatu amatorskiego – bez teleskopu i
specjalistycznego sprzętu.
3 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
Wenus jest tak zwaną planetą dolną, czyli porusza się wokół Słońca bliżej niż Ziemia. W
zależności od wzajemnego położenia Ziemi i Wenus, obserwator na Ziemi widzi zatem tarczę
planety oświetloną w różnym stopniu przez Słońce. Zjawisko to jest nazywane fazą Wenus –
analogicznie jak dla Księżyca. Poniżej przedstawiamy trzy zdjęcia Wenus wykonane w grudniu
2013 roku. Aparat to jak zwykle amatorski Lumix FZ45.
Zdjęcie po lewej: średnia z 15 zdjęć, ekspozycja 1/125 s, przesłona 5.2, ISO 400, zoom
optyczny 24x, „zoom” cyfrowy 4x, ze statywu, 15:15 UTC.
Zdjęcie środkowe: średnia z 12 zdjęć, ekspozycja 1/640 s, przesłona 5.2, ISO 100, zoom
optyczny 24x, „zoom” cyfrowy 4x, ze statywu, 15:15 UTC.
Zdjęcie po prawej: średnia z 16 zdjęć, ekspozycja 1/1300 s, przesłona 5.2, ISO 100, zoom
optyczny 24x, „zoom” cyfrowy 4x, z ręki, 14:30 UTC.
Księżyc
4 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
Obecność terminatora – granicy między oświetloną i nieoświetloną częścią Księżyca – ułatwia
obserwację szczegółów jego powierzchni. Poniżej zamieszczone są zdjęcia wykonane
aparatem Panasonic DMC-FZ45, zamocowanym na statywie. Użyto zoomu optycznego 24x.
5 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
kliknij na zdjęciu aby powiększyć
28.01.2012, przesłona 5.6, ISO400, czas naświetlania 1/320 s, średnia z 6 zdjęć
kliknij na zdjęciu aby powiększyć
03.03.2012, przesłona 8.0, ISO100, czas naświetlania 1/100 s, średnia z 30 zdjęć
6 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
26.03.2012
kliknij
naoświetlony
zdjęciu abyświatłem
powiększyć
Księżyc
odbitym od Ziemi. Ze względu na relatywnie długi czas naświetlania (4 s) i
7 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
24.07.2013,
8.0, ISO80,
ISO100,czas
czasnaświetlania
naświetlania1/100
1/100s,s,średnia
średniaz z26
28zdjęć
zdjęć
26.07.2013,
kliknij
na zdjęciu
przesłona
aby powiększyć
5.2,
kliknij bardzo
15.08.2014
na zdjęciu
abymgławicowych.
powiększyć
Mgławica
M42
dobry
Mimo
niektórych
obiekt
obiektów
na
dużego
początek,
zanieczyszczenia
gdyż na ciemnym
Wielka
nieba
Mgławica
niebie
miejskim
jestwwidoczna
światłem,
Orionie (M42
gołym
możliwe
w katalogu
okiem.
jest zaobserwowanie
Messiera) to
8 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
Gwiazdozbiór
Oriona,
czas naświetlania
3.2 s,z średnia
7 zdjęć (07.03.2012)
Miecz
kliknij
na
Oriona,
zdjęciu
czas
abynaświetlania
powiększyć
1 s, średnia
16 zdjęćz(03.03.2012)
kliknij
naMgławica
zdjęciu
aby
powiększyć
Wielka
w Orionie,
czas
naświetlania
1 s,widoczna
średnia
zw
16lornetce
zdjęć (03.03.2012)
Kometa
jednopojawieniowa
C/2014
Q2była
(Lovejoy)
Na
dozie
miejskim,
cierpliwości
krakowskim
dało
sięniebie
ją sfotografować
kometa
amatorskim
słabo
aparatem:
15x70. Przy pewnej
9 / 10
Jowisz, Saturn, Wenus, Księżyc, księżyce Jowisza, mgławice
kliknij
na zdjęciu
abydo
powiększyć
>>>
powrót
spisu prezentacji i eksperymentów <<<
(c)
2011-2015
Tomasz
Kawalec
10 / 10