Umowa o dzieło
Transkrypt
Umowa o dzieło
ZANIM PODEJMIESZ PRACĘ Stosunek pracy Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne www.pip.gov.pl Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne W obecnym stanie prawnym praca może być wykonywana nie tylko na podstawie umowy o pracę, ale również na podstawie umów cywilnoprawnych tj.: umowy o dzieło, umowy zlecenia. Zanim podejmiesz pracę 2 Umowa o pracę a umowy prawa cywilnego Zatrudnienie pracownicze – jest efektem zawarcia umowy o pracę (na okres próbny , czas określony, czas nie określony, na zastępstwo). Najważniejszą konsekwencją podpisania takiej umowy jest bezwzględny obowiązek stosowania postanowień kodeksu pracy. Zatrudnienie niepracownicze - jest efektem zawarcia umowy prawa cywilnego (umowa-zlecenie, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług, kontrakt menedżerski).W takiej sytuacji prawa i obowiązki stron umowy reguluje wyłącznie jej treść oraz kodeks cywilny. Nie stosuje się kodeksu pracy. Zanim podejmiesz pracę Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne O charakterze łączącego strony stosunku prawnego decyduje jego treść a nie nazwa nadana przez strony. Treść stosunku pracy została zdefiniowana w Kodeksie pracy (art. 22 § 1) Zatrudnienie w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy jest zatrudnieniem pracowniczym bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy, czyli: Zanim podejmiesz pracę 4 Cechy stosunku pracy podporządkowanie pracownika kierownictwu pracodawcy, odpłatność wykonywanej pracy, praca wykonywana jest osobiście przez pracownika, powtarzalność czynności w określonych odcinkach czasowych, ryzyko ekonomiczne, socjalne i gospodarcze procesu produkcyjnego, praca jest wykonywana w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, jej przedmiotem jest wykonywanie pracy a nie jej rezultat. Poznaj swoje prawa w pracy 5 Ważne! Umowa o wykonanie pracy nie posiadająca wyżej wymienionych cech nie powoduje powstania stosunku pracy. Gdy w umowie występują z równym nasileniem cechy umowy o pracę i innej umowy (np. umowy zlecenia) wówczas rozstrzygająca o typie umowy jest wola stron. Zanim podejmiesz pracę 6 Umowa o dzieło Poprzez zawarcie umowy o dzieło wykonawca zobowiązuje się wykonać oznaczone dzieło na rzecz zamawiającego, za wynagrodzeniem określonym w umowie. Materialny rezultat umowy powinien być z góry określony: uszycie ubrania, remont budynku, naprawa powierzonej rzeczy; stworzenie utworu literackiego, naukowego, kartograficznego, czy programu komputerowego, sporządzenie bilansu, wykonanie zdjęć, witryny internetowej (dzieło materialne) lub organizacja koncertu, konferencji, prezentacji nowego produktu firmy (dzieło niematerialne). Brak podporządkowania – nie ma obowiązku stosowania się do poleceń zamawiającego, brak kierownictwa. Zanim podejmiesz pracę 7 Umowa zlecenia Ważne jest staranne i sumienne wykonywanie powierzonych zadań, a nie ich efekt. Celem umowy zlecenia jest samo działanie (praca), które nie musi doprowadzić do osiągnięcia określonego rezultatu. Przedmiotem tej umowy jest zazwyczaj świadczenie usług różnego rodzaju . „Umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na pozostawaniu w dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do jego potrzeb czynności zlecanych na bieżąco”. (I PKN 307/99) Np. uzyskanie obrotu jest dziełem, ale praca z klientem na rzecz uzyskania obrotu nie może zostać nazwana dziełem lecz zleceniem. Umowa ta może być również nieodpłatna. Zanim podejmiesz pracę 8 Zapamiętaj! Pracodawcy nie mogą zastępować umów o pracę umowami cywilnoprawnymi. Zawierając umowę cywilnoprawną zleceniobiorca i wykonawca nie stają się pracownikami i nie podlegają ochronie prawnej, jak osoby będące pracownikami i nie mają uprawnień w zakresie : urlopu wypoczynkowego czy prawa do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, chyba że prawa takie zostaną zapisane w umowie. Zleceniobiorca i Wykonawca nie są podporządkowani zleceniodawcy i nie muszą stosować się do jego poleceń. Zanim podejmiesz pracę 9 Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. Opierając się na wynikach kontroli, informacjach od pracowników i sygnałach z mediów oraz od partnerów społecznych - inspekcja pracy zaplanowała na lata 2013 -2015 działania koncentrujące się na kontroli prawidłowości zawierania umów cywilnoprawnych. W latach 2013 i 2014 zostały przeprowadzone kontrole: • planowe w wytypowanych zakładach różnych branż, • jak i kontrole związane z badaniem skarg. Zanim podejmiesz pracę Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. 2013r. • 92 osobom w 66 zakładach nie potwierdzono na piśmie rodzaju i warunków zawartych z nimi umów o pracę (w tym 21 osobom zarejestrowanym jako bezrobotni). • Po kontrolach inspektorów potwierdzono 64 pracownikom . Zanim podejmiesz pracę 2014r. • 109 osobom w 69 zakładach nie potwierdzono na piśmie rodzaju i warunków zawartych z nimi umów o pracę (w tym 13 osobom zarejestrowanym jako bezrobotni). • Po kontrolach inspektorów potwierdzono 80 pracownikom warunki umów na piśmie . Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. 2013r. • 101 osób w 69 zakładach nie zostało zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych (37 osób było zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotni). Po kontrolach zgłoszono 71 osób do ubezpieczeń. Zanim podejmiesz pracę 2014r. • 170 osób w 93 zakładach nie zostało zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych (52 osoby były zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotni). Po kontrolach zgłoszono 107 osób do ubezpieczeń. Przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu. 2013r. • ze 159 osobami w 59 zakładach zawarto umowy cywilnoprawne w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę (28 osób było zarejestrowanych jako bezrobotni). • Po kontrolach zawarto umowy z 60 osobami. Zanim podejmiesz pracę 2014r. • z 403 osobami w 87 zakładach zawarto umowy cywilnoprawne w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę (28 osób było zarejestrowanych jako bezrobotni). • Po kontrolach zawarto umowy ze 153 osobami SPRAWCY WYKROCZEŃ 2013r. Wykroczenia Sprawcy ogółem Wysokość w tym środki grzywny w zł. wychowawcze 2014r. Sprawcy ogółem w tym środki wychowawcze Wysokość grzywny w zł. umowy cywilnoprawne w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę 33 (15) 25 700 52 (34) 21 300 nie potwierdzono na piśmie rodzaju i warunków zawartych z nimi umów o pracę 37 (7) 37 500 41(14) 42 600 Zanim podejmiesz pracę Główne przyczyny naruszeń • lekceważenie przez pracodawców przepisów podyktowane w dużej mierze chęcią ograniczenia kosztów pracy, które, jak podkreślają są bardzo wysokie. • niedostateczna wiedza przedsiębiorców oraz pracowników o obowiązujących uregulowaniach prawnych dot. różnic pomiędzy umowami o pracę a umowami cywilnoprawnym, • niekorzystna dla pracowników sytuacja na rynku pracy, która powoduje, że podjęcie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych jest jedyną szansą na zatrudnienie, • brak jednoznacznych uregulowań prawnych zakazujących świadczenia pracy na podstawie umów cywilnoprawnych. Zanim podejmiesz pracę DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Zanim podejmiesz pracę