04 Badzio sprawozdanie z Juraty.p65

SPRAWOZDANIE
ISSN 1641–6007
Sen 2004, Tom 4, Nr 3, 101–102
SEN
Sprawozdanie z VI Zjazdu
Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem
Jurata, 28–30 maja 2004 roku
VI Zjazd Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem
odbył się w dniach 28–30 maja 2004 roku — zgodnie
z tradycją — na Półwyspie Helskim, w Juracie. Miejscowość ta, nazywana ,,Perłą Bałtyku” lub polskim Palm
Beach, powstała w latach 30. XX wieku. W przedwojennej Polsce była najnowocześniejszym kurortem, luksusowym miejscem wypoczynku elity kulturalnej i politycznej. Bywali tu między innymi: prezydent Ignacy Mościcki, Wojciech Kossak, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec, hrabia Władysław Potocki i księżna Czartoryska. Według legendy, nazwa tego
uzdrowiska i kąpieliska morskiego pochodzi od imienia
morskiej boginki starosłowiańskiej — Juraty, która wbrew
woli ojca zakochała się w ubogim rybaku. Jej ojciec, bóg
morza — Gorka, roztrzaskał bursztynowy, podwodny
pałac córki. Jak mówią tutejsi rybacy, resztki pałacu
w postaci okruchów bursztynu można do dziś znaleźć
na plaży. Szczególne usytuowanie i specyficzny mikroklimat z dużą zawartością jodu w powietrzu powodują,
że jest to miejsce chętnie odwiedzane i dlatego też Jurata
ponownie gościła badaczy snu. Po raz kolejny obradowano w malowniczo położonym w sosnowym lesie Wojskowym Ośrodku Wypoczynkowym „Jantar”.
Organizatorami Zjazdu były Polskie Towarzystwo
Badań nad Snem oraz Zakład Psychiatrii Biologicznej
Akademii Medycznej w Gdańsku. Towarzystwo Badań
nad Snem jest stowarzyszeniem interdyscyplinarnym
i taki charakter miała też towarzysząca Zjazdowi konferencja naukowa, zatytułowana „Zaburzenia snu jako problem interdyscyplinarny”. W Zjeździe uczestniczyło około 150 osób reprezentujących różne specjalności, w tym:
psychiatrię, neurologię, psychologię, pulmonologię, kardiologię, laryngologię oraz fizjologię człowieka i fizjologię zwierząt. Łącznie zaprezentowano ponad 60 prac.
Uroczystą inaugurację Zjazdu powitalnym przemówieniem zapoczątkował przewodniczący Komitetu Organizacyjnego i jednocześnie Prezes Towarzystwa — profesor Zbigniew Nowicki, który w serdecznych słowach
powitał uczestników i podkreślił udział przedstawicieli
wielu dyscyplin nauki oraz specjalności lekarskich, wskazując tym samym na interdyscyplinarny charakter Zjazdu. Specjalne słowa powitania skierował do gości z zagranicy. Zaszczycili nas bowiem swoją obecnością człon-
kowie Rady Programowej czasopisma „Sen” — profesor
Bernard de Berry Borowiecki z Irvine w Kalifornii oraz
profesor Peter Rajna z Budapesztu, a także profesor Giedrius Varoneckas z Instytutu Psychofizjologii i Rehabilitacji w Palandze (Litwa), doktor Robert Skomro z Saskatoon w Kanadzie i doktor Cristina Lona z Włoch. Dziękując wszystkim uczestnikom za przyjęcie zaproszenia,
prezes Towarzystwa złożył wyrazy wdzięczności autorom doniesień i referatów, Komisji Naukowej Towarzystwa, a w szczególności Panom Profesorom Janowi Zielińskiemu — kierownikowi II Kliniki Chorób Płuc Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie oraz Władysławowi Pierzchale — kierownikowi Kliniki Pneumonologii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, którzy mieli znaczący udział w przygotowaniu części Zjazdu poświęconej zaburzeniom oddychania w czasie snu.
W drugiej części uroczystości zebrani z uwagą wysłuchali bardzo interesującego wykładu inaugurującego
Zjazd, zatytułowanego „Bezsenność a czynniki ryzyka
rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych”, który wygłosił dr hab. med. Marek Kabat z Instytutu Kardiologii
w Warszawie. Inauguracja zakończyła się miłym akcentem — wręczeniem Nagrody Imienia Profesora Juliusza
Narębskiego, przyznanej przez jury konkursowe doktorowi medycyny Adamowi Wichniakowi z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, za cykl artykułów na
temat zaburzeń snu, opublikowanych w czasopismach
zagranicznych.
Pierwszy dzień Zjazdu zakończył się wspólną kolacją, w czasie której serwowano głównie dary morza.
Kolacja odbyła się w scenerii zachodzącego słońca na
plaży Zatoki Puckiej. Tańce i rozmowy trwały do późna w nocy. Gospodarzem tej „sesji” była firma Pierre
Fabre Medicament.
Drugi dzień Zjazdu był bardzo pracowity — obrady
w sesjach toczyły się przez wiele godzin. Pewną niedogodnością dla zainteresowanych całą problematyką Zjazdu była równoczesna prezentacja w różnych miejscach
poszczególnych zagadnień poświęconych zaburzeniom
snu. Ze względu na znaczną liczbę prac sesje „Medycyna snu” oraz „Metody zabiegowego leczenia bezdechu
sennego” odbywały się w tym samym czasie, co wysokospecjalistyczne sesje poświęcone zaburzeniom oddychania
www.sen.viamedica.pl
101
SEN
2004, Tom 4, Nr 3
w czasie snu: „Patofizjologia zaburzeń oddychania
w czasie snu” i „Aspekty kliniczne zaburzeń oddychania
w czasie snu”.
W trakcie sesji „Medycyna snu” omawiano zależności między zaburzeniami snu a innymi aspektami zdrowia człowieka. Profesor Peter Rajna przedstawił, wciąż
oczekujące odpowiedzi, pytania dotyczące związku niektórych parasomnii z napadami padaczkowymi. Szeroko omawiano, z jednej strony, wpływ bezsenności na
układ sercowo-naczyniowy, z drugiej zaś — wpływ stanu somatycznego (np. niewydolności nerek) na występowanie zaburzeń snu i poczucie zmęczenia w ciągu
dnia. Poruszono także temat związku zaburzeń snu
i charakterystycznych cech zapisu polisomnograficznego z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak: zespoły
depresyjne, dystymia, organiczne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego czy nadużywanie alkoholu. Podjęto również próbę bardziej precyzyjnego zdefiniowania zaburzeń snu występujących w poszczególnych zaburzeniach psychicznych. Nie zabrakło też prac
omawiających postępy aparaturowej diagnostyki snu
— między innymi Państwo Praccy przedstawili możliwości i perspektywy rozwoju cyfrowej elektroencefalografii i polisomnografii.
Ważną częścią sesji były prace epidemiologiczne.
Przedstawiono na przykład badania dotyczące wzorca
snu w społeczeństwie, który w znacznym stopniu zależy
od danych demograficznych i ulega wyraźnym zmianom
w ciągu ostatnich lat, co na pewno przysporzy pracy specjalistom od zaburzeń snu. Omawiano dane epidemiologiczne z zakresu bezsenności pierwotnej, czego dopełnieniem była praca potwierdzająca — oczywistą dla psychiatrów, a wartą chyba rozpropagowania wśród lekarzy
innych specjalności — częstą praktykę terapii bezsenności głównie lekami przeciwdepresyjnymi. Ciekawych
klinicznie wniosków dostarczyła praca o podatności zaburzeń rytmu dobowego na fototerapię.
Po obiedzie, zakończonym spacerem brzegiem morza, uczestnicy Zjazdu powrócili na sesję pt. „Metody zabiegowe leczenia bezdechu sennego”. W jej trakcie najbardziej udzielali się laryngolodzy, wśród których najczęściej głos zabierał profesor Andrzej Kukwa. Omawiano diagnostykę stanu drożności górnych dróg oddechowych, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, a także sprecyzowano chirurgiczne możliwości leczenia obturacyjnego bezdechu sennego, w tym z zastosowaniem lasera.
Podczas odbywających się w tym samym dniu sesji
„Patofizjologia zaburzeń oddychania w czasie snu”
i „Aspekty kliniczne zaburzeń oddychania w czasie snu”
przedstawiono wiele prac. Między innymi swoje wieloletnie doświadczenia w leczeniu chorych z obturacyjnym
bezdechem sennym przedstawił niewątpliwy autorytet
w tej dziedzinie — profesor Jan Zieliński. Zaprezentowano również prace dotyczące epidemiologii, czynników
102
sprzyjających pojawianiu się zaburzeń oddychania we
śnie, a przede wszystkim — wpływu bezdechu sennego
na zmiany parametrów fizjologicznych i hemodynamicznych, prowadzące do istotnych zaburzeń funkcjonowania organizmu. Pomyślnych informacji dostarczyły prace dotyczące terapii, na przykład prezentacja doktora
Roberta Skomro, który przedstawił szeroko stosowaną,
miedzy innymi w Kanadzie, metodę dwufazowego ciśnienia dodatniego u chorych ze współistniejącą niewydolnością oddechową. Jest to odmiana podstawowej metody leczenia, polegającej na utrzymywaniu ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP).
U chorych z łagodną postacią zespołu proponowano natomiast zastosowanie wewnątrzustnego aparatu ortodontycznego, wysuwającego żuchwę.
Towarzyszące sesjom prezentacje sprzętu pozwoliły lekarzom różnych specjalności zapoznać się z coraz bardziej
dostępnymi aparatami CPAP, pozwalającymi na utrzymywanie ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych, co często jest jedyną możliwością poprawy komfortu życia pacjentów z obturacyjnym bezdechem sennym.
Pracowity i owocny dzień zakończono uroczystą kolacją, po której bawiono się do białego rana.
Trzeciego, ostatniego dnia Zjazdu odbyły się dwie
sesje. W sesji „Nauki podstawowe” zaprezentowano bardzo interesujące prace eksperymentalne i przeglądowe
na temat neurofizjologicznego podłoża zjawiska snu.
Dużą frekwencją cieszyła się „Sesja edukacyjna”, podczas której profesor Jerzy Landowski omówił nowe leki
stosowane w terapii bezsenności, a doktor Michał Skalski przedstawił wykład autorstwa profesora Waldemara
Szelenbergera o zaburzeniach snu w schizofrenii.
Po wykładach odbyło się Walne Zebranie członków
Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem, podczas którego udzielono absolutorium ustępującym władzom,
a także wybrano nowy Zarząd, na czele którego stanął
profesor Andrzej Kukwa z Kliniki Ortolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie.
Na zakończenie Zjazdu organizatorzy dziękowali
uczestnikom, szczególnie autorom prezentowanych prac,
a także firmom farmaceutycznym, których pomoc znacznie ułatwiła uporanie się z problemami organizacyjnymi. Szczególną troskę w tej mierze wykazały firmy
Polpharma i Pierre Fabre Medicament. Wszyscy uczestnicy, usatysfakcjonowani zarówno merytorycznymi, jak
i towarzyskimi atrakcjami Zjazdu, dziękowali profesorowi Zbigniewowi Nowickiemu, ustępującemu prezesowi
PTBS i zarazem głównemu organizatorowi konferencji,
i życzyli sobie nawzajem spotkania się na następnym zjeździe — za 2 lata.
www.sen.viamedica.pl
Hanna Badzio-Jagiełło, Maria Gałuszko,
Katarzyna Jakuszkowiak, Janusz Jakitowicz
Katedra Chorób Psychicznych Akademii Medycznej w Gdańsku