Strączki ze zbożami Mieszanki strączkowo–zbożowe uprawia się

Strączki ze zbożami
Mieszanki strączkowo–zbożowe uprawia się głównie z przeznaczeniem na ziarno i nasiona paszowe.
Można je również uprawiać na zielonkę paszową lub jako zielony nawóz. Uprawa tych mieszanek
stwarza możliwość przełamania problemu, jakim jest narastający lawinowo wzrost udziału zbóż w
strukturze zasiewów
W porównaniu z zasiewami jednogatunkowymi uprawa mieszanek wyróżnia się następującymi cechami:
- bardziej stabilnym plonowaniem,
- mniejszym zachwaszczeniem,
- większą odpornością na wyleganie, głównie grochu,
- łatwiejszym dosychaniem ziarna,
- lepszą zdrowotnością nasion,
- lepszym wykorzystaniem azotu,
- większą wartością biologiczną białka.
Wymagania glebowe
Mieszanki strączkowo – zbożowe można uprawiać na różnych glebach, z wyjątkiem bardzo żyznych lub
podmokłych, na których rośliny strączkowe przedłużają wegetację i opóźniają zbiór. Najczęściej uprawiane są
po zbożach w 3 lub 4 roku po nawożeniu obornikiem. W skład mieszanki nie powinien wchodzić gatunek
zboża, który był przedplonem.
Uprawa roli, nawożenie i siew
Uprawa roli pod mieszanki powinna być taka jak pod zboża jare w czystym siewie. Dobre przygotowanie
podłoża do wysiewanych nasion warunkuje szybkie i równomierne wschody. Przy średniej zasobności gleby
w fosfor i potas stosujemy na wiosnę około 50-70 kg/ha P2O5 i 60-90 kg/ha K2O. Mieszanki strączkowo –
zbożowe wymagają niższego nawożenia azotowego niż zboża w siewie czystym. Zboża rosnące w
sąsiedztwie roślin motylkowych korzystają z azotu zasymilowanego przez bakterie brodawkowe. Poziom
nawożenia różnicuje się w zależności od udziału komponentów w mieszance. Można przyjąć, jako
wskazówkę nawożenie mieszanki w ilości o połowę mniejszej niż nawożenie rośliny zbożowej w siewie
czystym. Nie powinno ono być większe niż 60 kg/ha N i nie mniejsze niż 35 kg/ha N. Dla mieszanek z
grochem powinno mieścić się między 35 a 50 kg/ha N, a z łubinem 40-60 kg/ha N.
Siewu mieszanek należy dokonać w tym samym terminie, co zbóż jarych w siewie czystym. Materiał
powinien być zaprawiony, oddzielnie ziarno zbóż, oddzielnie nasiona strączkowych.
Stosowanie zapraw nasiennych ogranicza występowanie chorób grzybowych.
Dobór komponentów
Uprawiane w mieszankach zarówno gatunki jak i odmiany powinny charakteryzować się podobnymi
wymaganiami klimatyczno-glebowymi, zbliżonym terminem dojrzewania, podobną wysokością roślin,
odpornością na wyleganie oraz małą konkurencyjnością gatunków względem siebie.
Na glebach dobrych zaleca się mieszanki z udziałem pszenicy, jęczmienia i grochu jadalnego, na glebach
słabszych natomiast mieszanki owsa i pszenżyta z peluszką oraz łubinem żółtym i wąskolistnym.
Do mieszanek strączkowo-zbożowych odpowiednie są niskie odmiany jęczmienia i owsa, odporne na
wyleganie i wcześnie dojrzewające. Natomiast odmiany grochu powinny charakteryzować się zbliżoną do
zbóż długością okresu wegetacji oraz wysokością
wysoko
roślin.
Przykładowe
ładowe mieszanki do uprawy na glebach dobrych z przeznaczeniem na nasiona paszowe:
- pszenica jara 155 kg/ha + groch 65 kg/ha,
- jęczmień jary 105 kg/ha + groch 65 kg/ha,
- owies 80 kg/ha + jęczmień jary 30 kg/ha + groch 65 kg/ha,
Na glebach słabszych możemy
emy uprawiać np:
- owies 80 kg/ha + łubin żółty
ółty 60 kg/ha,
- owies 95 kg/ha + groch pastewny 55 kg/ha + łubin żółty 15 kg/ha,
- owies 80 kg/ha + łubin wąskolistny
skolistny 60 kg/ha,
- pszenżyto jare 120 kg/ha+ łubin żółty 100 kg/ha,
- owies 55 kg/ha + pszenżyto
yto jare 60 kg/ha+ łubin żółty 100 kg/ha,
- jęczmień jary 100 kg/ha + łubin wąskolistny
ąskolistny 95 kg/ha.
Mieszanki roślin strączkowych
czkowych ze zbożami
zboż
można również uprawiać z przeznaczeniem na zielonkę
zielonk do
bezpośredniego
redniego skarmiania. Zasiewy takie należy
nale zbierać w fazie dojrzałości
ści mleczno-woskowej
mleczno
ziarna zbóż.
Na gleby ciężkie można stosowaćć następujące
nastę
mieszanki:
- bobik 120 kg/ha + groch pastewny 60 kg/ha + owies 50 kg/ha,
- wyka jara 80 kg/ha + owies 140 kg/ha,
- wyka jara 90 kg/ha + bobik 150 kg/ha + owies 20 kg/ha.
Na gleby lżejsze zaleca się przy uprawie na zielonkę
zielonk mieszanki o następującym
ącym składzie:
ółty 100 kg/ha + groch pastewny 60 kg/ha + owies 80 kg/ha,
- łubin żółty
- groch pastewny 120 kg/ha + owies 120 kg/ha,
- łubin żółty 100 kg/ha + owies 140
40 kg/ha.
Ochrona zasiewów
Obecnie brakuje herbicydów do stosowania w mieszankach wielogatunkowych. Chwasty niszczy się
si poprzez
bronowanie, które można wykonaćć w początkowych
pocz
fazach wzrostu roślin (3-44 liście zbóż
zbó a wysokość
strączkowych około 5 cm). Mieszanki jednak silniej konkurują z chwastami i z reguły ulegają
ulegaj mniejszemu
zachwaszczeniu niż zasiewy jednogatunkowe.
Zbiór mieszanek
Dojrzewanie zbóż i grochu w mieszankach następuje
nast
zazwyczaj w tym samym czasie, dlatego zbiór nie
nastręcza trudności. Mieszanki zbóżż z łubinem również
równie dojrzewają prawie równomiernie, tylko w latach o
dużych ilościach opadów opóźnia się dojrzewanie, szczególnie łubinu żółtego.
ółtego. Ogólnie należy
nale przyjąć, że
zbioru dokonujemy, gdy dojrzałość
ść techniczną
techniczn uzyska gatunek później dojrzewający
rzewający w mieszance. Po
omłocie mieszanki strączkowo - zbożowe wymagają
wymagaj doczyszczenia i dosuszenia do około 14 % wilgotności.
wilgotno
Opracowała: Anna Moskal
Akceptował kierownik działu: Stanisław Kawa