Uwagi osób odwiedzających Kampinoski Park Narodowy dotyczące

74
Turystyka i Rekreacja
Tom 1/2005
Antoni K. Gajewski, Joanna Popiel, Elżbieta Kęsicka, Katarzyna Dzioban
Wydział Wychowania Fizycznego
AWF, Warszawa
Uwagi osób odwiedzających Kampinoski Park Narodowy
1
dotyczące przygotowania parku do turystyki
Tourists remarks concerning preparation of
Kampinos National Park to tourism
Summary
Out of over 3000 people interviewed at the entrances to Kampinos National Park 253
(141 men and 112 women) had written 322 personal remarks in the ąuestionnaires. These
remarks were classified into three categories: negative, positive and recommendation. Over
74% were the negative remarks such as: łąck of dust bins (25,9%), łąck of benches (11,1%)
insufficient control of forest guards (9,1%). Mostly mentioned recommendations concerned
location of the toilets (18,6%) and increased number of tourist pathes (16,8%).
Kampinos National Park was found as a perfect place for leisure time (50,0% of positive
remarks) and an uniąue place to visit (30,0%).
Wstęp
Parki Narodowe w Polsce odwiedzane są rocznie przez kilka milionów turystów. Można
by więc sądzić, że dyrekcje parków, a także badacze będą zainteresowani składem
społecznym turystów oraz ich opiniami na temat przygotowania parków do turystyki.
Przegląd piśmiennictwa wskazuje jednak, że nawet w bardzo obszernych opracowaniach [1]
większość artykułów dotyczy walorów turystycznych poszczególnych parków, a tylko
pojedyncze prace poświęcone są badaniom turystów.
W badaniach, w których proszono turystów o wyrażenie uwag dotyczących
przygotowania parku do turystyki stosowane są najczęściej tak zwane pytania zamknięte [2],
a więc takie, w których respondent może wskazać jedną lub więcej odpowiedzi
zdefiniowanych przez prowadzącego badania.
Celem niniejszej pracy było poznanie własnych (wpisanych przez respondenta do
ankiety) uwag dotyczących przygotowania Kampinoskiego Parku Narodowego do turystyki.
W analizie uwzględniono płeć, wiek, wykształcenie, charakter obecnego zajęcia oraz częstość
odwiedzania parku.
Materiał i metody
Kwestionariusz użyty w badaniach zawierał pytania dotyczące danych osobowych,
przygotowania parku do turystyki, przestrzegania zasad ochrony przyrody oraz odwiedzania
miejsc edukacyjnych i historycznych. Na końcu kwestionariusza pozostawiono wolne miejsce
na wpisywanie własnych uwag respondentów.
Wywiady zbierano od maja 2003r. do maja 2005r., w wolne dni od pracy, w godzinach
10-18 w okresie od kwietnia do września, a w pozostałych miesiącach od 10 do zmroku.
75
Ankietowano osoby wychodzące z parku w promieniu 300m od wejść w: Truskawiu, przy
cmentarzu w Palmirach, Pocieszę, Roztoce, Opaleniu, Dąbrowie Leśnej, Granicy i Laskach.
Ogółem zebrano wywiady od 3000 osób, spośród których 253 osoby (141 mężczyzn
i 112 kobiet) wpisało uwagi własne, które są przedmiotem analizy w niniejszej pracy.
Do analizy liczebności wykorzystano funkcję chi-kwadrat w postaci logarytmicznej [3].
Wyniki
Uwagi respondentów po ich analizie podzielono na trzy grupy: uwagi pozytywne,
uwagi negatywne oraz uwagi o charakterze zaleceń, zwane dalej zaleceniami (tab. 1-3).
Suma uwag 322 jest większa niż liczba osób gdyż niektóre osoby wpisywały więcej niż jedną
uwagę.
Tabela 1: Uwagi pozytywne
L.p.
1
2
3
4
liczba uwag
dobre miejsce do wypoczynku
miejsce cenne, warte zobaczenia
możliwość obserwacji zwierząt
dobra organizacja rajdów rowerowych
10
6
3
1
20
odsetki
50,0%
30,0%
15,0%
5%
100,0%
Tabela 2: Uwagi negatywne
l.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
liczba uwag
brak pojemników na śmieci
brak ławek
niedostateczna interwencja straży leśnej
brak map z dobrze naniesionymi szlakami
niedostateczna informacja o parku
nieodpowiednie oznakowanie szlaków
niedostateczna ilość tras rowerowych
zanieczyszczenie parku
nieprowadzenie psów na smyczy
brak wiat turystycznych
brak punktów gastronomicznych
zbyt duża liczba pojazdów silnikowych
nadmierna ilość komarów
niedogodny dojazd
brak obiektów noclegowych
brak krótkich tras pieszych (pętla)
brak miejsc na ognisko
brak zakazu budowania domów
zbyt duża liczba odwiedzających
63
27
22
20
17
15
11
11
10
7
7
7
6
5
5
4
3
2
1
243
odsetki
25,9%
11,1%
9,1%
8,2%
7,0%
6,2%
4,5%
4,5%
4,1%
2,9%
2,9%
2,9%
2,5%
2,1%
2,1%
1,5%
1,2%
0,8%
0,4%
100,0%
76
Tabela 3: Zalecenia
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
S
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
postawienie toalet
utworzenie większej liczby szlaków
wydzielone szlaki jeździeckie
utworzenie placów zabaw dla dzieci
modernizacja mostków, kładek itp.
płatne karnety za wejście do parku
utworzenie "mini-zoo"
uruchomienie pomp z wodą
bardziej rozwinięta baza turystyczna na obrzeżach
kontrola policji na parkingach
wypożyczalnia sprzętu rekreacyjnego
miejsca do wyprowadzania psów
punkty sanitarne
nierozbudowywanie infrastruktury turystycznej
powrót naturalnej struktury drzew
edukacja ekologiczna
stajnia dla jeźdźców
budki lęgowe dla ptaków
poprawa strony internetowej
przewodnik
zakaz słuchania głośno muzyki
zakaz wycinania drzew
punkty widokowe na wydmach
liczba uwag
11
10
4
4
4
3
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
59
odsetki
18,6%
16,8%
6,8%
6,8%
6,8%
5,1%
3,4%
3,4%
3,4%
3,4%
3,4%
3,4%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
1,7%
100,0%
Zwraca uwagę fakt, że wśród uwag respondentów (ryc.l) przeważały uwagi
o charakterze negatywnym 74,5%, drugą grupę stanowiły zalecenia (18,3%), a najmniej
liczną grupę (6,2%) stanowiły uwagi pozytywne.
18,30%
6,20%
74,50%
l negatywne •zalecenia D pozytywne
Rycina 1: Rozkład procentowy uwag wpisywanych przez turystów
77
Wśród niewielkiej liczby uwag pozytywnych (tab. 1) ponad połowę stanowiły uwagi
podkreślające, że park jest bardzo dobrym miejscem do wypoczynku. Kilku respondentów
podkreśliło ponadto, że park jest miejscem bardzo cennym i wartym zobaczenia. Trzech
respondentów wskazało na możliwość obserwacji zwierząt.
Najczęściej wyrażana uwaga negatywna (tab. 2) dotyczyła braku pojemników na śmieci
(25,9%). Często uskarżano się na brak ławek (11,1%), niedostateczną interwencję straży
leśnej w sytuacjach koniecznych (9,1%), brak map z dobrze naniesionymi szlakami (8,2%),
niedostateczną informację o parku (7,0%) oraz nieodpowiednie oznakowanie szlaków (6,2%).
Częstość pozostałych trzynastu rodzajów uwag negatywnych nie przekraczała pięciu procent
(tab. 2).
Najczęściej powtarzającymi się zaleceniami (tab. 3) było postawienie toalet (18,6%)
i utworzenie większej liczby szlaków (16,8%). Częstość pozostałych zaleceń zamykała się
w przedziale 1,7 - 6,8%.
Analiza liczebności uwag pozytywnych, negatywnych i zaleceń w zależności od płci,
wieku, wykształcenia, charakteru obecnego zajęcia oraz częstości odwiedzania parku nie
wykazała istnienia statystycznie istotnych różnic.
Dyskusja
Badane osoby najczęściej wpisywały uwagi, które sklasyfikowano jako negatywne lub
też uwagi o charakterze zaleceń. Należy przypuszczać, że badani mając możność
dobrowolnego wyrażenia opinii sądzili, że cenniejsze będą opinie prowadzące do poprawy
infrastruktury turystycznej parku niż o charakterze pozytywnym. Może to jednak
odzwierciedlać również krytyczne spojrzenie na wiele spraw społeczeństwa polskiego. Ponad
40 uwag o charakterze negatywnym lub o charakterze zaleceń wskazuje również na to jak
trudno jest w pytaniu zamkniętym przewidzieć ewentualne życzenia turystów. Świadczy
o tym najliczniej wskazywany brak pojemników na śmieci, który to problem został
całkowicie pominięty w pytaniu zamkniętym, sformułowanym przez autorów badania [2].
Piśmiennictwo
1. Partyka J [red.] 2002: Użytkowanie turystyczne parków narodowych: ruch turystyczny, zagospodarowanie,
konflikty, zagrożenia. Ojcowski Park Narodowy, Ojców
2. Prószyńska—Bordas H., Dzioban K., Kęsicka E., Gajewski A.K. 2005: Wycieczkowicze z Warszawy i ich
opinie o przystosowaniu Kampinoskiego Parku Narodowego do turystyki. Kultura Fizyczna nr 3-4, s. 2-9
3. Stupnicki R. 2003: Analiza i prezentacja danych ankietowych, AWF Warszawa, s. 33-34
Badania finansowane z tematu Ds.-72 przez Ministerstwo Nauki i Informatyki