Formatowanie cz. 1

Formatowanie
Word wyposażony jest w bogaty zestaw narzędzi do formatowania, pozwala na tworzenie
dokumentów czytelniejszych i wyglądających interesująco. Dostępne funkcje formatowania
podzielić można na trzy zasadnicze grupy:

Formatowanie czcionki, np. pogrubienie, kursywa, kolor, krój czcionki.

Formatowanie akapitów, np. wcięcia, wyrównanie, odstępy między wierszami, wyliczanie,
numerowanie.

Formatowanie stron – odnosi się do całych dokumentów lub sekcji, np. marginesy
czy wyrównanie pionowe na stronie.
Odpowiednie formatowanie ułatwia czytanie dokumentu. Nie używaj formatowania zbyt często.
Użycie zbyt wielu opcji rozprasza czytelnika.
Formatowanie czcionki
Nazywane czasem formatowaniem znaków, może być ustawiane oddzielnie dla każdego
pojedynczego
znaku
wpisanego
w
dokumencie.
Wybierając
ze
Wstążki
Narzędzia
główne/Czcionka lub skrót klawiszowy Ctrl+D, można zaznaczyć następujące opcje:
1

Czcionka – określa krój pisma.

Rozmiar – wyrażony w punktach drukarskich.

Kolor czcionki.

Styl podkreślenia – pozwala wybrać jedną z wielu rodzajów linii podkreślającej tekst.

Kolor podkreślenia.

Efekty – pozwalają na specjalną zmianę wyglądu znaków tekstu.

Skala – określa poziomą wielkość znaków. Jest określana przez podanie wielkości
w procentach w odniesieniu do standardowego rozmiaru.

Styl czcionki – sposób wyświetlania znaków.

Odstępy – określają przerwy pomiędzy poszczególnymi znakami tekstu. Mogą być:
Normalne, Rozstrzelone i Zagęszczone. Stopień roz st rz el eni a i zagęszczenia określa
się przez liczbę punktów w polu Co.

Położenie – pozwala nakazać, by tekst ukazywał się nad albo pod linią bazową. Stopień
podniesienia lub obniżenia jest określony przez podaną liczbę punktów. Nie należy mylić
położenia znaków z indeksem górnym i dolnym. Przy ich zastosowaniu zmieniają
się dodatkowo rozmiary znaków.

Kerning dla czcionek – określa, w jaki sposób są do siebie dopasowane. Im większa
czcionka, tym lepiej jest dopasowany, choć czasem nie widać go wcale. Aby funkcja
kerningu działała prawidłowo, dla danej czcionki muszą być zdefiniowane tzw. „pary
kerningowe”, czyli wszystkie możliwe pary liter.

Efekty tekstowe – to specjalne efekty, wpływające na wygląd czcionek oglądanych
na ekranie.
Skróty klawiszowe do formatowania dokumentu:
Formatowanie
Skrót klawiszowy
Czcionka
Ctrl+D
Nazwa czcionki
Enter
Powiększenie czcionki o 1 punkt
Ctrl+]
2
Zmniejszenie czcionki o 1 punkt
Ctrl+[
Pogrubienie
Ctrl+B
Kursywa
Ctrl+I
Podkreślenie
Ctrl+U
Podwójne podkreślenie
Ctrl+Shift+D
Indeks górny
Ctrl+Shift+=
Indeks dolny
Ctrl+=
Wszystkie wersaliki
Ctrl+Shift+A
Kapitaliki
Ctrl+Shift+K
Ukrycie
Ctrl+Shift+H
Formatowanie akapitu
Po wybraniu ze Wstążki Narzędzia główne/Akapit, pojawia się wiele opcji formatowania akapitu:

Wyrównanie – określa sposób rozłożenia tekstu między wcięciami.

Wcięcie – puste miejsce między tekstem a marginesem. Word pozwala na ustawienie:
 wcięcia lewego i prawego – wprowadzając żądaną wartość,
 wcięcia specjalnego – Wysunięcie i Pierwszy wiersz. Jeśli wybierzemy inną
opcję niż (brak), w polu Co można określić głębokość wcięcia.
3

Odstępy – określają odstępy między akapitami. Można oddzielnie ustalać odstępy przed
i po akapicie. Wprowadź żądaną wartość lub ustaw ją za pomocą przycisków ze strzałkami.

Interlinia – odstępy między wierszami. Jeśli wybierzesz Co najmniej, Dokładnie lub
Wielokrotnie, wprowadź w polu Co żądaną wartość.

Podziały wiersza i strony – opcje z tej grupy pozwalają ustalić, w jaki sposób Word
ma automatycznie dzielić dokumenty na strony:
 Kontrola bękartów i wdów – sprawia, że znak podziału strony nie może pojawić
się zaraz po pierwszym wierszu tekstu w akapicie, ani tuż przed ostatnim.
 Zachowaj wiersze razem – zapobiega umieszczaniu podziałów stron w obrębie
akapitu, dzięki czemu jego treść będzie zawsze znajdowała się na jednej stronie.
 Razem z następnym – zapobiega umieszczaniu podziałów stron pomiędzy
akapitami.
 Podział strony przed – określenie wstawiania podziału strony przed akapitem.
4

Pomiń numery wierszy – wyklucza akapit ze zbioru tych, dla których jest
stosowane numerowanie wierszy.

Nie dziel wyrazów – wyłącza dzielenie wyrazów w danym akapicie, nawet jeśli
w pozostałej części dokumentu jest ono aktywne.
Formatowanie akapitów może być stosowane dla zaznaczonych akapitów lub, gdy żaden akapit
nie został zaznaczony, do akapitu, w którym umieszczony jest kursor. Nawet jeśli tylko część
akapitu jest zaznaczona, formatowanie jest zawsze stosowane do całego. Naciśnięcie klawisza
Enter rozpoczyna nowy akapit i przenosi do niego formatowanie akapitu bieżącego.
W Wordzie mamy kilka sposobów stosowania formatowania akapitów:
 Część opcji dostępna jest w postaci przycisków na pasku karcie Narzędzia główne.
 Większość możliwości formatowania jest dostępna w oknie dialogowym Akapit.
 Linijka służy do ustawiania tabulatorów i wcięć.
 Skróty klawiszowe pozwalają na wykonanie niektórych działań formatowania:
Formatowanie
Skrót klawiszowy
Wyrównanie do lewej
Ctrl+L
Wyrównanie do prawej
Ctrl+R
Wyjustowanie
Ctrl+J
Wyśrodkowanie
Ctrl+E
Wcięcie
Ctrl+M
Zmniejszenie wcięcia
Ctrl+Shift+M
Wcięcie zawieszone
Ctrl+T
Zmniejszenie wcięcia zawieszonego
Ctrl+Shift+T
Interlinia pojedyncza
Ctrl+1
Interlinia 1,5
Ctrl+5
Interlinia podwójna
Ctrl+2
Okno dialogowe Akapit
Ctrl+0 (zero)
5
Punktory i numeracja
Aby stworzyć prostą listę punktowaną lub numerowaną, wybierz z karty Narzędzia główne
na Wstążce jedną trzech opcji.
Kliknij okno z rysunkiem punktora odpowiedniego typu.
Jako znaków punktujących można użyć Obrazów lub Symboli. Wybierz polecenie Zdefiniuj nowy
punktor… Po pojawieniu się okna dialogowego wybierz odpowiedni rysunek i kliknij OK. Word
automatycznie użyje wybranego obrazu do punktowania całej listy.
Uwaga! Kliknięcie przycisku punktowania na karcie Akapit powoduje zastosowanie ostatnio
używanego stylu punktorów.
6
Aby sformatować akapit do postaci listy numerowanej, wybierz opcję Numerowanie z grupy
Akapit, co odsłoni zawarte w niej opcje.
7
Aby dokładniej ustalić parametry numerowania i punktowania listy, należy ustawić w niej kursor,
nacisnąć prawy przycisk myszy i wybrać Dopasuj wcięcia listy...
Jeżeli w dokumencie występuje już więcej niż jedna lista numerowana, można skorzystać z opcji
dostępnej po naciśnięciu prawego przycisku myszy Kontynuuj numerowanie, aby określić,
czy Word ma kontynuować poprzednią listę, czy rozpocząć numerowanie od 1.
Aby utworzyć listę wielopoziomową, należy ustawić kursor
w odpowiednim miejscu i wybrać z grupy Akapit/Lista wielopoziomowa.
Z galerii należy wybrać żądany styl listy wielopoziomowej. Word
wygeneruje pierwszy punkt listy, naciśnij Enter. Program wygeneruje
drugi punkt. Aby przesunąć się w hierarchii listy na niższy poziom,
naciśnij klawisz Tab lub wybierz opcję Zwiększ wcięcie z grupy Akapit.
Word zmieni numerację na punkt 1.1. Po naciśnięciu klawisza Enter,
otrzymamy punkt 1.2. Po ponownym wybraniu Tab lub Zwiększ wcięcie
otrzymamy punkt 1.1.1. Aby cofnąć się w hierarchii i ponownie
otrzymać punkt 1.2, wybierz Shift+Tab lub opcję Zmniejsz wcięcie.
8
Pamiętaj, że klawisz Tab przeniesie cię w dół hierarchii o tyle poziomów, ile razy go naciśniesz.
Analogicznie kombinacja Shift+Tab przeniesie cię w górę hierarchii o tyle poziomów, ile razy go
naciśniesz.
Jeżeli chcesz zakończyć tworzenie listy punktowej, numerowanej lub hierarchicznej, wystarczy
dwukrotnie nacisnąć klawisz Enter.
Tabulatory
Tabulatory określają poziome przesunięcie punktu wstawiania po naciśnięciu klawisza Tab.
Tabulatory należą do narzędzi formatowania akapitu, ich ustawienie wpływa na postać całego
akapitu. Często używa się tabulatorów do tworzenia prostych tabel. Do określenia pozycji tekstu
w prostych tabelach używaj zawsze tabulatorów, a nie spacji! Tabulatory na stałe określają pozycję
tekstu, zaś ustawienie za pomocą spacji zmienia się w zależności od wielkości i rodzaju czcionki.
Domyślnie w pustym dokumencie tabulatory są rozstawione co 1,25 cm. Ich położenie zaznaczone
jest na linijce niewielkimi szarymi pionowymi kreskami. W Wordzie mamy pięć rodzajów
tabulatorów.
9
Do lewej – tekst za znakiem tabulacji wyrównuje do lewej.
Do środka- wyśrodkowuje tekst za znakiem tabulacji.
Do prawej – wyrównuje tekst za znakiem tabulacji do prawej.
Dziesiętne – wyrównuje liczby, ustawiając pod tabulatorem znak oddzielający część dziesiętną,
natomiast tekst wyrównuje jak do prawej.
Pasek – to pionowa linia kreślona pod tabulatorem.
W Wordzie mamy także do wyboru cztery rodzaje znaków wiodących: brak, kropki, myślniki
i podkreślenia. Znaki wiodące wypełniają przestrzeń w miejscu, gdzie punkt wstawiania zostanie
przesunięty na prawo po naciśnięciu klawisza Tab.
Aby ustawić tabulatory za pomocą linijki:
Na lewym końcu linijki kliknij ikonę rodzaju tabulatora, który zamierzasz wstawić. Na linijce
kliknij w miejscu, w którym chcesz wstawić tabulator. Powtórz tę czynność aż zostaną wstawione
wszystkie potrzebne tabulatory. Po wstawieniu tabulatora znikną wszystkie tabulatory domyślne
ustawione na lewo od niego.
Jeśli chcesz przesunąć tabulator za pomocą linijki najedź na niego kursorem i przeciągnij
go z włączonym lewym przyciskiem myszy. Nie klikaj nigdy na linijce poza przesuwanym
tabulatorem, gdyż spowoduje to wstawienie dodatkowego tabulatora. Tabulatory można przesuwać
w każdym momencie, nawet po wpisaniu tekstu. Aby usunąć tabulator, ściągnij go na dół na obszar
dokumentu. Gdy zwolnisz lewy przycisk myszy, tabulator zniknie.
10
Aby ustawić tabulatory za pomocą okna dialogowego Tabulatory:
Wybierz polecenie Akapit/Tabulatory:
W grupie Wyrównanie wybierz właściwy rodzaj tabulatora. Jeśli potrzeba wybierz odpowiednie
znaki wiodące. W polu Położenie tabulatorów wpisz położenie wstawianego tabulatora i kliknij
Ustaw. Wstawiany tabulator zostanie dodany do listy. Czynność tę powtarzaj dla każdego
wstawianego tabulatora.
Aby usunąć tabulator, wybierz ten, który chcesz usunąć, a następnie kliknij Wyczyść. Tabulator
zostanie usunięty z listy Położenie tabulatorów i dodany do listy Tabulatory do usunięcia. Jeżeli
chcesz usunąć wszystkie tabulatory, wybierz Wyczyść wszystko i OK.
Obramowanie i cieniowanie
Są to dwie odrębne opcje, które mogą być stosowane łącznie w celu wyróżnienia części tekstu:
Obramowanie – pozwala na umieszczenie linii nad i pod wybranymi znakami lub akapitami oraz
po prawej i po lewej ich stronie.
11
Cieniowanie – pozwala na wyróżnienie zaznaczonego ciągu znaków lub akapitu(ów) za pomocą
szarego lub kolorowego tła.
Wynik użycia opcji Obramowanie i Cieniowanie może być różny zależnie od sposobu
wcześniejszego zaznaczenia tekstu:

Jeżeli zaznaczysz ciąg znaków, tylko ten fragment zostanie obramowany lub wyróżniony
cieniowaniem.

Aby Obramowanie lub Cieniowanie zastosować do całego akapitu, należy umieścić w nim
punkt wstawiania lub zaznaczyć cały akapit.

Aby Obramowanie lub Cieniowanie zastosować do wielu akapitów, należy je wcześniej
zaznaczyć.

Jeżeli zastosujesz obramowanie do zaznaczonego fragmentu tekstu, który nie jest całym
akapitem, należy ręcznie zbudować obramowanie, dodając kolejne linie.

Do zaznaczonych akapitów można stosować więcej niż jeden styl obramowania.

Przyciski niektórych opcji od razu dodają więcej niż jedno obramowanie, np. wybranie
przycisku Ramka.
Aby zastosować obramowanie i cieniowanie należy wybrać polecenie z grupy Akapit ikonę
Obramowania/Obramowanie i cieniowanie. W grupie opcji Ustawienia kliknij ikonę
odpowiadającego Ci obramowania. Wszystkie opcje poza Brak i Niestandardowe dodają linie
ze wszystkich stron zaznaczonego tekstu. Na liście wyboru Styl kliknij rysunek odpowiedniego
stylu linii. Możesz wybrać też szerokość linii obramowania i jej kolor.
12
Naciskając przyciski w obszarze Podgląd, możesz dodawać i likwidować linie obramowania
zdefiniowane za pomocą opcji wybranych w otwartym oknie dialogowym. Naciśnij OK,
gdy uznasz, że postać obramowania pokazana w polu Podgląd odpowiada Twoim potrzebom.
Wybierając przycisk Opcje, można ustalić odległość poszczególnych linii obramowania od tekstu.
Aby usunąć obramowanie tekstu zaznacz tekst otoczony obramowaniem, które chcesz usunąć,
kliknij Obramowanie/Brak.
Aby zastosować cieniowanie należy wybrać opcję Obramowanie i cieniowanie/Cieniowanie –
z palety Wypełnienie wybrać kolor, z list rozwijanych Styl i Kolor można stworzyć Deseń. Wynik
zastosowania wybranych opcji będzie widoczny w polu Podgląd. Jeśli będzie Ci on odpowiadał,
kliknij OK.
13
Cieniowania należy używać z umiarem. Jeżeli przesadzisz, dokument będzie przeładowany
nadmiarem zbędnych barw i deseni, co uczyni go trudnym do czytania.
Aby usunąć cieniowanie zaznacz tekst, z którego chcesz zaznaczyć cieniowanie, a następnie
w oknie dialogowym Obramowanie i cieniowanie/Cieniowanie z palety Wypełnienie wybierz
opcję Brak koloru, a w grupie opcji Desenie w polu styl wybierz Przezroczysty. Kliknij OK.
Inicjały
Stosowanie inicjałów powoduje zmianę wielkości i zwykle również położenia znaku
rozpoczynającego akapit. Wyróżniamy dwa typy inicjałów:

Wpuszczony – powiększenie pierwszego znaku akapitu i otoczenie go pozostałym tekstem
akapitu.

Na marginesie – oznacza wysunięcie pierwszego powiększonego znaku akapitu
na margines.
14
Inicjał może składać się z ciągu kilku pierwszych znaków akapitu, ale nie więcej niż jednego słowa.
Aby zobaczyć rzeczywistą postać inicjału, powinieneś oglądać dokument w trybie Układ wydruku.
Trybie Wersja robocza lub Konspekt inicjał będzie miał postać powiększonej litery.
Aby stworzyć inicjał ustaw punkt wstawiania w dowolnym punkcie akapitu, w którym chcesz go
stworzyć. Wybierz polecenie Inicjał z karty Wstawianie, kliknij ikonę wybranego typu inicjału.
Aby ustalić rodzaj czcionki, jego wysokość i odległość od tekstu wybierz Opcje inicjału. Kliknij
OK.
Malarz formatów
Opcja ta pozwala na skopiowanie formatowania czcionki i akapitu z tekstu zaznaczonego na inny.
Umożliwia to zmniejszenie wysiłku i zaoszczędzenie czasu w przypadku, gdy takie samo
formatowanie należy zastosować w wielu miejscach dokumentu.
Aby użyć przycisku Malarz formatów, zaznacz tekst, którego formatowanie chcesz skopiować. Na
karcie Narzędzia główne kliknij przycisk Malarz formatów
.
Kursor myszy zostanie
wzbogacony, umieszczonym obok rysunkiem pędzla. Przeciągając odpowiednio zmieniony kursor
15
myszy, zaznacz tekst, na który chcesz skopiować formatowanie. Po zwolnieniu lewego przycisku
myszy kursor powróci do standardowej postaci.
Aby skopiować formatowanie akapitu, należy zaznaczyć cały akapit, łącznie z ukrytym znakiem
końca akapitu. Aby skopiować formatowanie w wielu miejscach dokumentu, dwukrotnie kliknij
przycisk Malarz formatów. Kursor myszy zostanie w zmienionej postaci do momentu naciśnięcia
klawisza Esc lub ponownego naciśnięcia przycisku Malarz formatów.
Autoformatowanie
Program Word automatycznie formatuje elementy, takie jak nagłówki, listy punktowane
i numerowane, obramowania, numery i symbole podczas pisania dokumentu. Można kontrolować
automatyczne zmiany, które sprawia, że program Word lub użytkownik może całkowicie wyłączyć
Autoformatowanie.
Domyślnie polecenie Autoformatowanie nie jest dostępne na Wstążce w programie Word 2013.
Jeśli chcesz ręcznie sformatować tekst w wybranym dokumencie lub cały niesformatowany
dokument, należy użyć polecenia Plik/Opcje/Sprawdzanie/Opcje Autokorekty/Autoformatowanie.
16
17
Ustaw opcje wedle potrzeb:

Wbudowane style nagłówków – stosowanie stylów nagłówkowych Worda
do tytułów.

Style list – stosowanie stylów list punktowanych i numerowanych przy tworzeniu
takich list w dokumencie.

Listy punktowane automatycznie – punktowanie następuje, gdy akapit rozpoczyna
się od znaku * albo litery o, po których następuje spacja lub znak tabulacji.

Style innych akapitów – przypisywanie do akapitów innych stylów, takich jak:
Zwykły tekst, Adres na kopercie czy Zwrot grzecznościowy.

Cudzysłowy ”proste” na „drukarskie”

Liczby porządkowe (1st) na indeksy górne

Ułamki (1/2) na (½)

Łączniki (--) na pauzy (–)

*Pogrubienie* i _kursywę_ na rzeczywiste formatowanie – zamiana tekstu
umieszczonego między gwiazdkami na pogrubiony, a tekstu między podkreśleniami
na kursywę.

Ścieżki internetowe i sieciowe na hiperłącza

Style – zabezpiecza przed zmianą style już zastosowane w dokumencie.

Tekst zwykły w dokumentach WordMail – umożliwia formatowanie e-maili, jeżeli
Word jest stosowany jako edytor poczty elektronicznej.
Aby ustawić opcje Autoformatowania podczas pisania wybierz tę kartę z okna dialogowego
Autokorekta. Znajduje się tu część opcji takich samych, jak na karcie Autoformatowanie.
Inne dostępne możliwości:

Listy numerowane automatycznie – przypisywanie stylu list numerowanych
do akapitów rozpoczynających się od numeru lub litery, po których występuje
spacja lub znak tabulacji.

Linie krawędzi – automatyczne stosowanie stylów krawędzi po wpisaniu trzech lub
więcej myślników, podkreśleń lub znaków równości.
18

Tabele – automatyczne tworzenie tabeli po wpisaniu ciągu myślników oddzielonych
znakami plusa w miejscach krawędzi kolumn, np. +-----+----+

Formatuj początkowe elementy listy według elementu poprzedniego – np. jeżeli
pierwsze słowo poprzedniego elementu listy było pogrubione, to pierwsze słowo
kolejnego elementu zostanie pogrubione automatycznie.

Ustaw wcięcia z lewej i pierwsze wcięcie klawiszami Tab i Backspace

Definiuj
style
na
podstawie
formatowania
–
automatyczne
tworzenie
i modyfikowanie stylów na podstawie ręcznego formatowania dokumentu.
Większość opcji Autoformatowanie podczas pisania jest włączona domyślnie.
19