BIENNALOWA SCENA PREZENTACJI Słowo na terytorium sztuki

BIENNALOWA SCENA PREZENTACJI
Słowo na terytorium sztuki dla dziecka
22-25 października 2012
Komentarz do programu
Nikt nie wie, czy na początku teatru było słowo. Co więcej wiadomo, że jest
wiele przykładów wspaniałego teatru, który obywa się bez słów. Jednak nie należy
nikogo przekonywać o wielkiej i wyjątkowej randze słowa w widowisku teatralnym.
Słowo, ciągi słów, dialogi, dramat, literatura są w teatrze nośnikiem trudnych do
wyrażenia innymi środkami treści: intelektualnych, emocjonalnych, słowo jest – obok
organicznej warstwy dźwiękowej i wizualnej przedstawienia – także jego muzyką,
budulcem obrazu.
Słowo inspiruje, ewokuje asocjacje znaczeniowe, brzmieniowe, słowo w
sposób szczególny pobudza wyobraźnię widza, gra z innym słowem, tworzy
wielopiętrowe metafory, „unosi do góry”.
W sensualności widowiska teatralnego słowo oddziałuje tylko na jeden zmysł,
zmysł słuchu, ale zdajemy sobie sprawę, że ma ogromny wpływ na pozazmysłowe
odbieranie artystycznego świata na scenie przedstawionego (a raczej
nieprzedstawionego): na emocje, na ludzki rozum, etykę, czyli wartości, które
najtrafniej można wyrazić przy pomocy języka.
Co prawda słowo w teatrze materializuje się, jest przetwarzane na scenie w
obraz, dźwięk, i ruch, ale po to, aby zaraz wrócić do świadomości widza, znaleźć się
po drugiej stronie rampy. Odbiorca spektaklu zapamięta oczywiście te wszystkie jego
elementy, ale spośród nich słowo zyska znaczenie szczególne – nośnika refleksji.
W biennalowym spotkaniu ze słowem jego największym beneficjentem będzie
odbiorca, chciałoby się powiedzieć widz, chociaż właśnie naszą ofertę zamierzamy
adresować w dużym stopniu do odbiorcy szczególnego, którego trudno nazwać
widzem – do dzieci z upośledzonym wzrokiem. Pragniemy umożliwić im uczestnictwo
w artystycznych wydarzeniach w zakresie maksymalnie możliwym. To właśnie dla
nich słowo staje się wartością wyjątkową, niemalże jedyną.
W nurcie prezentacji teatralnych znajdą się spektakle zespołów
profesjonalnych, które były inspirowane słowem, tekstem, zostały zbudowane na
fundamencie wartościowej artystycznie i intelektualnie literatury. Spektakle, które
wyrosły na gruncie adaptacji prozy lub poezji, ale także sztuk pisanych specjalnie na
potrzeby sceny. Chcielibyśmy wykazać jak daleko, jak oryginalnie artyści (reżyser,
kompozytor, scenograf, choreograf, operator świateł lub twórca projekcji wizualnych i
aktorzy) przetwarzają pierwotny budulec widowiska – słowa i zdania - w ciąg
nieprawdopodobnych akcji, niewyobrażalnych często w lekturze obrazów, dźwięków,
ruchu. Warto przyjrzeć się spektaklom, w których słowo zyskało daleko idące
rozwinięcie, które było pretekstem do wykreowania bogatych wizji wykraczających
wyraźnie poza oczekiwania i przewidywania czytelnika.
Zbigniew Rudziński
kurator Sceny Prezentacji