ocena stanu sanitarnego

OCENA STANU SANITARNEGO
POWIATU ŁOWICKIEGO
ZA 2015 ROK
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Łowiczu
Luty 2016
OCENA STANU SANITARNEGO
POWIATU ŁOWICKIEGO ZA 2015 ROK
Państwowa Inspekcja Sanitarna na mocy ustawy z dnia 14 marca 1985 r.
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1412) jest powołana do realizacji zadań
z zakresu zdrowia publicznego, a w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad
warunkami:
- higieny środowiska,
- higieny pracy w zakładach pracy,
- higieny procesów nauczania i wychowania,
- higieny wypoczynku i rekreacji,
- zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku,
- higieniczno – sanitarnymi jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz
pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne.
Ponadto w celu kształtowania postaw i zachowań prozdrowotnych Państwowa Inspekcja
Sanitarna inicjuje, organizuje, koordynuje i nadzoruje działalność oświatowo – zdrowotną, która
obejmuje także realizację programów edukacyjnych oraz kampanii społecznych w zakresie
promocji zdrowego stylu życia.
Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2015 r. było
promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz
bezpieczeństwem zdrowotnym wody, przeciwdziałanie powstawaniu chorób i zaburzeń zdrowia,
w tym chorób zakaźnych, niezakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego
i bieżącego nadzoru sanitarnego z zakresu zdrowia publicznego oraz działalności
przeciwepidemicznej.
Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru
sanitarnego należą kontrole przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne
i zdrowotne.
Nadzór sanitarno – epidemiologiczny na obszarze powiatu łowickiego sprawuje
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łowiczu przy pomocy podległej mu Powiatowej
Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Łowiczu.
Przeprowadzanie kontroli, jak również dokonywanie okresowych ocen stanu sanitarnego
umożliwia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej powiatu oraz podejmowanie
niezbędnych działań interwencyjnych.
2
Zadania wynikające z Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej są wykonywane przez
poszczególne komórki organizacyjne nadzoru sanitarnego Powiatowej Stacji Sanitarno –
Epidemiologicznej w Łowiczu na podstawie rocznych planów pracy.
SEKCJA EPIDEMIOLOGII
1. Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych
Ocenę sytuacji epidemiologicznej powiatu łowickiego dokonano na podstawie
zarejestrowanych chorób zakaźnych zgłoszonych przez lekarzy, zgodnie z obowiązującymi
przepisami ( ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń
i chorób zakaźnych u ludzi Dz. U. Nr 234 z 2008 roku, poz. 1570 z późn. zmianami). Analizie
poddano wybrane jednostki chorobowe, które w 2015 r. stanowiły problem epidemiologiczny,
bądź były monitorowane w ramach realizowanych przez
Państwową Inspekcję Sanitarną
programów Światowej Organizacji Zdrowia i wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego.
W całej Polsce zgłaszanie, kwalifikacja i rejestracja zachorowań na niektóre choroby zakaźne
opiera się na opracowanych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego „definicjach przypadków
chorób zakaźnych. Zastosowanie tych definicji ma na celu ujednolicenie zgłaszalności
i zapewnienie porównywalności danych, zbieranych w ramach nadzoru epidemiologicznego
w Polsce oraz we wspólnocie Europejskiej.
Zgłaszanie zachorowań / podejrzeń zachorowań na choroby zakaźne pozwala na śledzenie
sytuacji
epidemiologicznej
oraz
podejmowanie
działań
przeciwepidemicznych
i zapobiegawczych celem unieszkodliwienia źródła zakażenia, przecięcia dróg szerzenia oraz
uodpornienia osób wrażliwych na zakażenie.
W powiecie łowickim ogółem w roku 2015 r. zarejestrowano 1232 zachorowań na
choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia, w związku z czym 245 osoby były hospitalizowane.
Przeprowadzono 228 dochodzeń epidemiologicznych.
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
W 2015 r. zarejestrowano 24 przypadków zatruć pokarmowych spowodowanych
pałeczkami Salmonella tj. o 6 mniej niż w ubiegłym roku. Zanotowano 1 przypadek zatrucia
pokarmowego w mieście i 23 na wsi. Hospitalizowano 20 osób. Zarejestrowano 3 ogniska
zbiorowego zatrucia pokarmowego w domach prywatnych. Czynnikiem etiologicznym
wywołującym zatrucie pokarmowe były rotawirusy i pałeczki Salmonella.
3
W 2015 r. zmniejszyła się zapadalność na bakteryjne zakażenia pokarmowe wywołane przez
E. Coli biegunkotwórczą. Zarejestrowano 1 przypadek zachorowania.
Inne bakteryjne zakażenia jelitowe
W 2015 roku zarejestrowano jeden przypadek zakażenia wywołanego przez Yersinia
enterocolitica. typ 0:3. Nie wystąpiły zachorowania na czerwonkę bakteryjną i pełzakowatą, dur
brzuszny i dury rzekome. Na terenie powiatu łowickiego mieszka dwóch stałych nosicieli duru
brzusznego. Wszyscy mają powyżej 60 lat i są objęci nadzorem sanitarnym.
Choroby wieku dziecięcego
W 2015 roku zwiększyła się zapadalność na krztusiec, zmniejszyła się natomiast
zapadalność na różyczkę. Nie zarejestrowano zachorowań na świnkę i odrę . Obowiązkowe
szczepienia ochronne mają duży wpływ na korzystną sytuację epidemiologiczną odry, świnki
i różyczki . Zapadalność na szkarlatynę utrzymuje się na poziomie roku ubiegłego.
Tabela nr 1. Choroby wieku dziecięcego- liczba przypadków i zapadalność na
100 000 mieszkańców w powiecie łowickim w latach 2014-2015.
2015
JEDNOSTKA
2014
Zapadalność
Krztusiec
Liczba
przypadków
10
Zapadalność
12,5
Liczba
przypadków
4
Różyczka
4
5,0
8
10.0
Ospa wietrzna
239
298,2
271
338,1
Świnka
0
0
3
3,8
Szkarlatyna
17
21,2
21
26,2
CHOROBOWA
5,0
Wirusowe zapalenia wątroby
W 2015 r. zarejestrowano 2 przypadki zachorowań na WZW typu B. Od 2000 roku
odnotowujemy systematyczny spadek zachorowań na WZW typu B co jest związane z istniejącą
skuteczną szczepionką przeciwko tej chorobie. Zmniejszyła się zapadalność na WZW typu C,
zarejestrowano 5 przypadków zachorowań t.j. o 8 mniej niż w roku ubiegłym. Nie
zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania na WZW typu A.
4
Pokąsania osób przez zwierzęta
W stosunku do roku ubiegłego liczba osób pokąsanych przez zwierzęta jest na podobnym
poziomie. W każdym
przypadku zgłoszenia pokąsania przeprowadzano dochodzenie
epidemiologiczne, w trakcie którego zbierano informacje o osobie pokąsanej, zwierzęciu
będącym sprawcą pokąsania i o okolicznościach pokąsania. Uzyskane informacje niezwłocznie
przekazywane są do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Łowiczu, w celu przeprowadzenia
badania zwierzęcia. W każdym przypadku pokąsania osoby kierowane są do punktu szczepień
p/wściekliźnie przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Skierniewicach, szczepieniem objęto
13 osób. W 2015 roku zarejestrowano 99 pokąsań osób przez zwierzęta, w tym: 89 przez psy,
9 przez koty oraz pojedyncze pokąsanie przez szczura.
Inwazyjna choroba meningokokowa i posocznice
Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego od 2004 roku organy
Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzą szczególny nadzór nad przypadkami inwazyjnej
choroby meningokokowej. Choroba ta rejestrowana jest jako posocznica, zapalenie opon
mózgowo- rdzeniowych lub zapalenie mózgu meningokokowe. W 2015 r. w powiecie łowickim
zarejestrowano 1 przypadek zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokowi- zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych.
Inne choroby zakaźne
Zapadalność na biegunki u dzieci do lat 2 zmniejszyła się w stosunku do roku ubiegłego.
Zwiększyła się natomiast liczba wirusowych zakażeń jelitowych wywołanych przez rotawirusy,
zarejestrowano 106 przypadków t.j. o 31 przypadków zakażeń więcej niż w roku ubiegłym.
W 2015 roku zarejestrowano 2 przypadki zachorowań na boreliozę.
Grypa i zachorowania grypopodobne
W sezonie epidemicznym 2014/2015 (tj. od 01.09.2014 do 30.04.2015 r.) znacznie zmniejszyła
się liczba zachorowań na grypę i zachorowania grypopodobne. Zgłoszono 143 zachorowania,
w tym 137 osób dorosłych i 6 dzieci. Natomiast w ubiegłym sezonie epidemicznym 2013/2014
tj. (od 01.09.2013 do 30.04.2014) zgłoszono 694 zachorowań, w tym 577 osób dorosłych i 117
dzieci do 14 roku życia. Ogółem w roku 2015 zarejestrowano 578 przypadków grypy czyli na
podobnym poziomie co w roku 2014, kiedy to zarejestrowano 680 przypadków zachorowań.
5
W ramach systemu epidemiologicznego i wirusologicznego nadzoru nad grypą (SENTINEL)
od początku sezonu epidemicznego 2014/2015 nie pobrano wymazów z gardła i nosa
Grypa w powiecie łowickim w sezonach
epidemicznych od 2009/2010 do 2014/2015
zapadalność na 100 tyś
mieszkańców
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
2009/2010
2010/2011
2011/2012
2012/2013
2013/2014
2014/2015
sezony epidemiczne
Gruźlica
W powiecie łowickim w 2015 roku zarejestrowano 17 przypadków gruźlicy, w tym 1
przypadek zachorowania w środowisku szkolnym – gimnazjum w Łowiczu. Odnotowano 10
zachorowań na wsi i 7 w mieście. Po otrzymaniu zgłoszenia o zachorowaniu na gruźlicę
natychmiast wdrażano procedury postępowania w zakresie zwalczania i zapobiegania gruźlicy na
terenie województwa łódzkiego. W środowisku szkolnym przeprowadzono akcję profilaktyczną,
w wyniku której przebadano 198 dzieci oraz 38 pracowników szkoły. Uczniowie zostali zbadani
klinicznie i diagnostycznie przez personel WZZOZ Centrum Leczenia Chorób Płuc w Łodzi,
ul. Okólna 181. Natomiast osoby dorosłe z kontaktu z chorymi zostały skierowane do lekarzy
podstawowej opieki zdrowotnej celem objęcia ich nadzorem epidemiologicznym, badaniem
klinicznym i badaniem diagnostycznym.
Choroby przenoszone drogą płciową
W 2015 roku nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowań na choroby
przenoszone drogą płciową .
6
Nowo wykryte zakażenia HIV, zachorowania na AIDS
W 2015 roku nie zarejestrowano przypadków nowo wykrytego zakażenia wirusem HIV.
Nie zarejestrowano również przypadków zachorowania na AIDS.
Tabela nr 2. Wybrane choroby zakaźne-liczba przypadków i zapadalność na 100000
mieszkańców w powiecie łowickim w latach 2014-2015.
L.p.
Jednostka chorobowa
1 Zatrucia pokarmowe - Salmonella
2 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2
3 Zapalenia opon mózgowo- rdzen. Wywołane
H. influenzae
4 Zapalenia opon mózgowo- rdzen. – inne bakteryjne
5 Zapalenia opon mózgowo- rdzen. - wirusowe
6 Wirusowe zapalenie mózgu
7 Wirusowe zapalenie wątroby typu A
8 Wirusowe zapalenie wątroby typu B
9 Wirusowe zapalenie wątroby typu C
10 Bakteryjne zakażenia jelitowe wyw. Yersinia
enterocolitica
11 Nowo wykryte zakażenia HIV
12 Gruźlica
13 Grypa A/H1N1
14 Grypa
15 Szkarlatyna
16 Róża
17 Pokąsanie osób przez zwierzęta
18 Borelioza
2015
2014
L. zach Zapad L. zach Zapad
24
29,9
30
37,4
7
8,7
16
20,0
1
1
2
5
1
1,2
1,2
2,5
6,2
1,2
1
2
13
1
1,2
2,5
16,2
1,2
17
578
17
2
99
2
21,2
721,2
21,2
2,5
123,5
2,5
1
20
680
21
3
94
4
1,2
25,0
848,4
26,2
3,7
117,3
5,0
2. Ocena stanu sanitarno-higienicznego podmiotów wykonujących działalność
leczniczą
Sekcja Epidemiologii w 2015 r. podobnie jak w latach poprzednich realizowała zadania
z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami
higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia,
w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Sprawowanie nadzoru sanitarnego nad
podmiotami wykonującymi działalność leczniczą obejmowało kontrolę: funkcjonalności, stanu
technicznego obiektów, utrzymania czystości
pomieszczeń, postępowania z bielizną,
postępowania z odpadami medycznymi, przeprowadzanie procesów dezynfekcji i sterylizacji.
Nadzorem objęto również sposób prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji
działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych.
7
Na terenie powiatu łowickiego w 2015 roku funkcjonowały następujące podmioty wykonujące
działalność leczniczą:

Podmioty lecznicze (przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia)
- 35

Zakład Opieki Zdrowotnej przy Zakładzie Karnym
-1

Zespoły Ratownictwa Medycznego
-2

Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska
- 54

Punkty Pobrań
-2

Medyczne Laboratoria Diagnostyczne
-1
Wszystkie placówki były systematycznie kontrolowane. Przeprowadzono ogółem
113 kontroli sanitarnych. Nie zastosowano karania mandatowego. Wydano 10 decyzji
administracyjnych
opiniujących
podmioty
wykonujące
działalność
leczniczą,
wydano
1 opinię sanitarną. Nie stwierdzono zaniedbań w zakresie przestrzegania czystości bieżącej .
Na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w 2015 roku w ramach bieżącego
nadzoru sanitarnego nad podmiotami wykonującymi działalność leczniczą ocenia się,
że z roku na rok poprawia się stan sanitarno-higieniczny i techniczny w/w podmiotów.
Stopniowo zwiększa się ilość obiektów, które dostosowały się do wymogów Rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać
pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012 r.
poz.739).
Na terenie powiatu łowickiego nie ma obiektu w złym stanie sanitarnym. W miarę
posiadanych środków finansowych przeprowadzane są w tych obiektach remonty i modernizacje.
Podmioty wykonujące działalność leczniczą posiadają dokumentację z realizacji działań
zapobiegających
szerzeniu
się
zakażeń
i
chorób
zakaźnych.
Kontrola
wewnętrzna
przeprowadzana jest w tych placówkach co najmniej dwa razy w roku, potwierdzona jest
stosowną dokumentacją.
W
nadzorowanych obiektach na terenie
powiatu
łowickiego opracowane są
i prawidłowo przestrzegane procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz chorobami
zakaźnymi.
W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w zakresie sterylizacji dokonano oceny
procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań zaopatrzenia w materiały
sterylne. Sterylizacja narzędzi i materiałów opatrunkowych przeprowadzana była w autoklawach.
8
Lecznictwo ambulatoryjne dysponuje 41 autoklawami, natomiast 9 placówek (głównie
indywidualne
praktyki
lekarskie)
ma
podpisaną
umowę
na
usługi
sterylizacyjne
z Centralną Sterylizatornią ZOZ w Łowiczu. Procesy sterylizacyjne kontrolowane były
systematycznie za pomocą testów biologicznych i chemicznych. Wysoka skuteczność procesów
sterylizacji oznacza osiągnięcie wysokiego stopnia bezpieczeństwa podczas wykonywania
zabiegów naruszających ciągłość tkanek. Stosowane były właściwe systemy opakowań.
Transport materiałów sterylnych oraz przeznaczonych do sterylizacji był prawidłowy. Sterylne
zestawy przechowywane były prawidłowo, posiadały aktualne daty ważności.
We wszystkich nadzorowanych podmiotach wykonujących działalność leczniczą
stosowane były środki dezynfekcyjne zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych i produktach
biobójczych.
Przechowywanie
środków
dezynfekcyjnych
było
prawidłowe
zgodnie
z zaleceniami producenta. Nie stwierdzono braków w zaopatrzeniu w te preparaty. Stosuje się
rotację środków dezynfekcyjnych, zwracając uwagę na skuteczność ich działania oraz
bezpieczeństwo pacjentów i personelu medycznego .Preferowane są środki dezynfekcyjne
o szerokim spektrum działania.
Odpady medyczne w placówkach zbierane są selektywnie w miejscu ich powstawania
z podziałem na zakaźne, specjalne i pozostałe. Nie stwierdzono uchybień w zakresie
gromadzenia, transportu i usuwania w/w odpadów.
Na terenach otaczających budynki podmiotów wykonujących działalność leczniczą
utrzymana jest czystość i porządek. Tereny te są zagospodarowane i na bieżąco sprzątane.
3. Analiza wykonawstwa szczepień ochronnych
Najważniejszym
celem
zdrowotnym
szczepień
ochronnych
jest
zapobieganie
określonemu zakażeniu lub chorobie zakaźnej u zaszczepionej osoby lub populacji.
Uodpornienie czynne dzieci w Polsce wykonywane jest w drodze realizacji Programu Szczepień
Ochronnych.
Na terenie powiatu łowickiego w 2015 roku szczepienia ochronne wykonywane były w 19
podmiotach leczniczych, w których przeprowadzono 41 kontroli.
Podczas przeprowadzonych kontroli w punktach szczepień zwracano szczególną uwagę na:

wdrażanie obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych,

stan zaszczepienia dzieci i młodzieży,

postępowanie z preparatami szczepionkowymi,
9

maksymalne wykorzystanie szczepionek wielodawkowych,

daty ważności, sposób magazynowania i transportowania preparatów szczepionkowych,

prawidłowe opracowanie dokumentacji związanej z niepożądanymi odczynami
poszczepiennymi,

opracowanie i stosowanie procedur,

kwalifikacje personelu w zakresie szczepień ochronnych,

sporządzanie sprawozdań z realizacji szczepień ochronnych.
Realizacja szczepień ochronnych w ramach Programu Szczepień Ochronnych ma wpływ
na sytuację epidemiologiczną nadzorowanego terenu, w szczególności przyczynia się do spadku
liczby zachorowań na choroby zakaźne i spadku liczby powikłań występujących po przebytej
chorobie.
Szczepienia ochronne przeprowadzane były prawidłowo, zgodnie z obowiązującym programem
szczepień ochronnych.
Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży przeciwko gruźlicy, poliomyelitis, wzw B, błonicy,
tężcowi, krztuścowi, odrze, śwince i różyczce jest dobry. Jedynie stan zaszczepienia dzieci
z rocznika 2010 znacznie się obniżył z 88,1% do 67,2% , co jest spowodowane brakiem na rynku
szczepionki dla 6-cio latków DTaP.
Podległe nam placówki prowadzą również szczepienia zalecane, które są finansowane przez
rodziców.
Dużym
zainteresowaniem
rodziców
cieszą
się
szczepienia
preparatami
szczepionkowymi skojarzonymi: cztero-, pięcio- i sześcioskładnikowymi podawanymi dzieciom
w wieku 1 – 3 lat. W 2015 roku p/grypie sezonowej zaszczepiono 1847 osób
w wieku od 0 do powyżej 65 roku życia. Natomiast w 2014 roku na terenie powiatu łowickiego
zaszczepiono p/ grypie sezonowej 2008 osób. Największą ilość odnotowano w 2010 roku, kiedy
to zaszczepiono p/ grypie 2828 osób.
W ramach programów zdrowotnych Urząd Miasta w Łowiczu realizuje i finansuje
program zdrowotny z obszaru szczepień ochronnych pod hasłem „Szczepienia p/grypie dla osób
powyżej 65 roku życia”.
Wykonawstwo szczepień ochronnych w 2015 roku jest porównywalne z 2014 r., przedstawione
w n/w tabeli.
10
Tabela nr 3.Wykonawstwo szczepień ochronnych w powiecie łowickim w latach 2014 – 2015.
Szczepienie
Wiek
2015
2014
I dawka
99,9%
100%
1 rok życia
97,9%
98,3%
2 rok życia
99,4%
99,9%
3 rok życia
100%
100%
1 rok życia
59,4%
44,2%
2 rok życia
99,0%
97,4%
3 rok życia
99,7%
99,9%
1 rok życia
59,4%
44,2%
2 rok życia
99,0%
97,4%
3 rok życia
99,7%
99,9%
1 rok życia
59,4%
62,1%
2 rok życia
99,2%
97,4%
2 rok życia
89,0%
98,7%
6 rok życia
67,2%
88,1%
14 rok życia
96,1%
97,7%
19 rok życia
93,,8%
94,0%
Polio
6 rok życia
67,2%
88,1%
Krztusiec
6 rok życia
67,2%
88,1%
Odra, świnka,
różyczka
10 rok życia
96,2%
93,4%
Szczepienia do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia
Gruźlica
WZW B
Błonica, tężec,
krztusiec
Polio
Hemophilus
Influenzae
Szczepienia dzieci starszych
i młodzieży
Odra, świnka,
różyczka
Błonica, tężec,
11
Sekcja epidemiologii prowadzi rejestr niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Podmioty lecznicze prowadzące szczepienia ochronne mają obowiązek zgłaszania do PPIS
w Łowiczu w/w odczynów. W 2015 roku nie zgłoszono żadnego przypadku niepożądanego
odczynu poszczepiennego. W przeciwieństwie do roku 2014 kiedy to zgłoszono 6 przypadków
odczynów poszczepiennych, które wystąpiły po podaniu szczepionki Infanrix s.AC14B172AB
d.w.03.2015
(4
dzieci),
ACT-HIB
s.I5327-1
d.w.06.2015
(jedno
dziecko)
oraz
Infanrix+IPV+WZW i Synflorix (jedno dziecko, szczepienie prywatne).
Przypadki odczynów poszczepiennych zostały zgłoszone do WSSE w Łodzi, PZH
w Warszawie oraz do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych w Warszawie.
Sekcja epidemiologii zajmuje się również przyjmowaniem prób kału do badań
laboratoryjnych
w
kierunku
nosicielstwa
Salmonella-Shigella
do
celów
sanitarno-
epidemiologicznych. W 2015 roku przyjęto ogółem 3385 prób w tym: 474 prób – badania
uczniów przed rozpoczęciem praktycznej nauki zawodu, 2673 próby – zlecenia indywidualne do
pracy. W ramach nadzoru nad chorymi, ozdrowieńcami i nosicielami pobrano 238 prób.
SEKCJA HIGIENY ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA
I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU
W roku 2015 pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu
łowickiego
znajdowało
się
1627
obiektów,
skontrolowano
356,
zatwierdzono
112.
Przeprowadzono ogółem 446 kontroli sanitarnych, w tym 24 kontrole interwencyjne.
Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 301 zakładów. W roku
sprawozdawczym nie stwierdzono obiektów niezgodnych z wymogami.
Ogółem wydano 3 decyzje administracyjne, w tym 1 unieruchomienia
Nałożono ogółem 11 mandatów karnych na kwotę 3100 zł. Podział obiektów na grupy oraz dane
dotyczące prowadzonego w nich nadzoru przedstawia tabela n następnej stronie.
12
Tabela nr 4. Podział obiektów na grupy oraz dane dotyczące prowadzonego w nich nadzoru.
1.
2.
3.
4.
5.
Wytwórnie lodów
Automaty do lodów
Piekarnie
Ciastkarnie
Przetwórnie owocowo
warzywne
1
11
7
2
9
2
9
3
9
1
3
Liczba obiektów
sklasyfikowanych
pod względem
stanu sanitarnego
1
8
2
3
6.
Browary i słodownie
1
1
-
-
7.
Wytwórnie napojów
bezalkoholowych
1
1
-
1
8.
Zakłady garmażeryjne
1
6
1
1
9.
Zakłady przemysłu
zbożowo-młynarskiego
3
-
-
-
10.
Wytwórnie wyrobów
cukierniczych
Wytwórnie octu,
majonezu i musztardy
Inne wytwórnie żywności
1
-
-
-
1
1
-
1
677
7
-
-
L.p.
11.
12.
Grupa obiektów
Liczba
obiektów
Liczba
przeprowadzonych
kontroli
Liczba obiektów
zatwierdzonych
13.
Wytwórnie suplementów
diety
1
1
-
1
14.
Obiekty obrotu żywnością
(sklepy, kioski, magazyny
hurtowe)
341
269
48
182
15.
Obiekty ruchome
i tymczasowe
17
7
3
-
16.
Inne obiekty obrotu
żywnością
31
5
4
-
17.
Środki transportu
379
37
37
37
18.
Obiekty żywienia
zbiorowego otwartego
97
64
15
43
19.
Obiekty żywienia
zbiorowego
zamkniętego
39
22
-
20
20.
Wytwórnie materiałów
i wyrobów
przeznaczonych do
kontaktu z żywnością
Miejsca obrotu
materiałami
i wyrobami
przeznaczonymi do
kontaktu z żywnością
2
-
-
-
5
2
-
1
21.
13
OPIS STANU SANITARNEGO POSZCZEGÓLNYCH
GRUP OBIEKTÓW
Wytwórnie lodów, automaty do lodów
W 2015 roku na terenie działalności PSSE działała 1 wytwórnia lodów produkowanych
metodą tradycyjną oraz 11 automatów do lodów. Zatwierdzono 1 zakład z automatem do lodów.
Skontrolowano i oceniono 1 wytwórnię i 9 automatów do lodów. Łącznie przeprowadzono 9
kontroli w obiektach z automatami do lodów oraz 2 kontrole w wytwórni lodów tradycyjnych.
Poprawę stanu sanitarno – technicznego stwierdzono w wytwórni lodów tradycyjnych:
zakupiono wielofunkcyjne urządzenie (frezer) do przygotowywania masy lodowej z wstępnym
schładzaniem, urządzenie (szokownik) do szybkiego schładzania i zamrażania gotowej masy
lodowej, nowe szafki odzieżowe,i do przechowywania dokumentów. W żadnym obiekcie nie
podejmowano interwencji. W zakładach, które oceniano na podstawie arkusza oceny stanu
sanitarnego nie stwierdzono niezgodności. W każdym z tych podmiotów procesy technologiczne
i czynności higieniczne prowadzone są zgodnie z procedurami, instrukcjami GHP/GMP.
Wszystkie zakłady z automatami do lodów wdrożyły procedury oparte na zasadach systemu
HACCP.
Podczas przeprowadzanych kontroli zwracano szczególną uwagę na procesy technologiczne,
przechowywanie surowców i komponentów, stan sanitarno porządkowy pomieszczeń, stan
techniczny urządzeń i maszyn. W urządzeniach chłodniczych, w których przechowywano
wyroby gotowe lub surowce dokonywano weryfikacji temperatury termometrem wzorcowym.
Nie wydano decyzji administracyjnych i nie nałożono mandatów karnych.
Do badań laboratoryjnych w kierunku mikrobiologii pobrano 5 prób lodów z automatu i 5 prób
z wytwórni lodów tradycyjnych. Próby nie były kwestionowane.
Piekarnie
W 2015r. na terenie powiatu łowickiego funkcjonowało 7 piekarni. W roku
sprawozdawczym nie przeprowadzono kontroli w żadnym z obiektów. Wszystkie obiekty
posiadają wdrożony system HACCP. Decyzji nie wydano.
14
Ciastkarnie
W 2015 r. na terenie powiatu łowickiego funkcjonowały 2 ciastkarnie, które
skontrolowano i oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego. Łącznie
przeprowadzono 3 kontrole. Obie ciastkarnie uzyskały ocenę pozytywną. W obu zakładach
sprawdzano procesy produkcyjne, czynności związane z higieną, zgodność z procedurami
i instrukcjami GHP/GMP. We wszystkich zakładach wdrożono zasady systemu HACCP.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w przechowywaniu surowców, gotowego wyrobu,
znakowania wyrobów pakowanych, stosowania substancji dodatkowych.
Podczas kontroli dokonywano weryfikacji temperatur w urządzeniach chłodniczych, magazynach
surowców i magazynach gotowego wyrobu termometrem wzorcowym.
Obie ciastkarnie posiadają środki transportu przystosowane do przewozu gotowych wyrobów
wymagających chłodzenia. W 2015 roku pobrano 5 prób do badań laboratoryjnych
w kierunku mikrobiologii. Żadna próba nie była kwestionowana. W jednej z ciastkarni
przeprowadzono również badanie jakości tłuszczu za pomocą lipid testu – wynik badania był bez
zastrzeżeń.
Wytwórnie napojów bezalkoholowych
W 2015 r. na terenie nadzorowanym przez PPIS w Łowiczu działała 1 wytwórnia
napojów bezalkoholowych (sok cytrynowy). W roku sprawozdawczym w zakładzie wykonano
1 kontrolę wraz z Inspekcją Weterynaryjną. Zakład został oceniony zgodnie z arkuszem oceny
stanu sanitarnego (nie stwierdzono nieprawidłowości). Produkcja soku odbywa się sporadycznie
na zamówienia. Rozlew odbywa się na linii technologicznej w Okręgowej Spółdzielni
Mleczarskiej w Łowiczu. Procesy technologiczne i czynności higieniczne w zakładzie odbywają
się zgodnie z wdrożonymi procedurami GHP/GMP i zasadami systemu HACCP, krytyczne
punkty kontroli są monitorowane.
Zakłady garmażeryjne
W 2015 r. na terenie nadzorowanym przez PPIS w Łowiczu działał 1 zakład
garmażeryjny, który został zatwierdzony, skontrolowany i oceniony na podstawie arkusza oceny
stanu sanitarnego. Działalność zakładu oparta jest na produkcji posiłków od surowca do gotowej
potrawy dostarczanych konsumentom w systemie cateringowym oraz produkcji wyrobów
garmażeryjnych (pierogów) przeznaczonych do sprzedaży detalicznej.
15
Zakład wyposażony jest w niezbędny sprzęt i urządzenia, które są sprawne, w dobrym stanie
sanitarno – technicznym.
W roku sprawozdawczym przeprowadzono 6 kontroli w tym 1 interwencyjną. Nałożono
2 mandaty karne na łączną kwotę 700 złotych za brak właściwych warunków higieniczno –
sanitarnych. Wydano 1 decyzję unieruchamiającą zakład ze względu na zły stan sanitarno –
higieniczny i techniczny oraz złożono wniosek o ukaranie do Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Łodzi w związku z prowadzeniem działalności niezgodnie z wydaną
decyzją zatwierdzającą.
Po stwierdzeniu likwidacji uchybień będących przyczyną unieruchomienia zakładu, wydano
decyzję zatwierdzającą i wpisano obiekt do rejestru zakładów podlegających nadzorowi PIS.
Zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego
W 2015 r. na terenie powiatu łowickiego funkcjonowały 3 zakłady przemysłu zbożowo –
młynarskiego, które nie zostały skontrolowane. Wszystkie obiekty posiadają wdrożone
procedury GHP/GMP i zasady systemu HACCP.
Wytwórnie wyrobów cukierniczych
W 2015 r. funkcjonował 1 zakład wyrobów cukierniczych, który nie został
skontrolowany. Poprzednie kontrole wykazały, że prowadzone procesy produkcyjne odbywają
się zgodnie z procedurami GHP/GMP i wdrożonymi zasadami systemu HACCP.
Przetwórnie owocowo-warzywne i grzybowe
W 2015 r. działało 9 zakładów, zatwierdzono 3, skontrolowano 4, oceniono
wg. arkusza oceny stanu sanitarnego 3 (uzyskały one ocenę pozytywną). Łącznie
przeprowadzono 9 kontroli. W kontrolowanych zakładach sprawdzano zgodność wykonywanych
czynności produkcyjnych i higienicznych z procedurami GHP/GMP.
We wszystkich zakładach zostały opracowane i wdrożone zasady systemu HACCP, punkty
krytyczne są monitorowane. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na prawidłowość
prowadzenia procesów technologicznych, sprawność urządzeń sterujących, używanie do
produkcji substancji dodatkowych, znakowanie wyrobów gotowych, identyfikację dostawców
surowców – monitorowanie zgodnie z art. 18 rozporządzenia 178/2002, przestrzeganie
warunków określonych w rozporządzeniu 1829/2003 i 1830/2003, zabezpieczanie przed
16
szkodnikami. Decyzji administracyjnych nie wydawano, nie stosowano karania mandatowego.
W jednym zakładzie pobrano 18 prób do badań laboratoryjnych w kierunku pirosiarczanu sodu.
Browary i słodownie
W roku 2015 na terenie nadzorowanym przez PPPIS w Łowiczu działał 1 browar.
Przeprowadzono 1 kontrolę, podczas której zwrócono szczególną uwagę na stosowanie
substancji dodatkowych i procesy technologiczne. Nie stwierdzono nieprawidłowości.
Zakład ma wdrożone procedury GHP/GMP oraz zasady systemu HACCP.
Wytwórnie octu, majonezu, musztardy
W 2015 r. funkcjonował 1 zakład, który został skontrolowany i pozytywnie oceniony
wg arkusza oceny stanu sanitarnego. Procesy produkcyjne i działania higieniczne odbywają się
zgodnie z zasadami GHP/GMP oraz wdrożonymi procedurami systemu HACCP. Podczas
przeprowadzonej kontroli szczególną uwagę zwracano na jakość zdrowotną surowców,
stosowanie
substancji
dodatkowych,
jakości
wyrobów
gotowych
i
prawidłowe
ich
przechowywanie. Sprawdzono czy surowce stosowane do produkcji mają dokumenty
potwierdzające, że są wolne od GMO.
Stan sanitarno – techniczny pomieszczeń, urządzeń i sprzętu nie budził zastrzeżeń.
Nie wydawano decyzji administracyjnych i nie stosowano karania mandatowego.
Wytwórnie suplementów diety
W roku 2015 w ewidencji obiektów PSSE w Łowiczu zarejestrowane były 2 zakłady
produkcji – TAKEDA w Łyszkowicach prowadzący produkcję i konfekcjonowanie suplementów
diety w postaci tabletek i syropu oraz POLI-FARM w Łowiczu prowadzący produkcję
suplementów diety w postaci płynnej. W roku sprawozdawczym zakład POLI-FARM zakończył
działalność.
Procesy technologiczne w zakładzie TAKEDA odbywają się zgodnie z zasadami GHP/GMP.
W wytwórni są opracowane i wdrożone procedury oparte na zasadach systemu HACCP.
W roku 2015 przeprowadzono 1 kontrolę w zakładzie TAKEDA. Zakład został oceniony na
podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego. Nie stwierdzono nieprawidłowości.
17
Sklepy spożywcze
W roku 2015 funkcjonowało 286 zarejestrowanych sklepów, wszystkie mają wdrożone
zasady GHP oraz procedury systemu HACCP. Zatwierdzono 42, skontrolowano 166, oceniono
według arkusza oceny stanu sanitarnego 149 obiektów.
Podczas przeprowadzanych kontroli zwracano szczególną uwagę na warunki przechowywania
i ekspozycji środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, weryfikowano temperaturę
ich przechowywania za pomocą termometru wzorcowanego, sprawdzano przestrzeganie
rozdzielności asortymentowej, terminy przydatności do spożycia lub minimalnej trwałości,
sposób przechowywania i ekspozycji środków spożywczych sprzedawanych luzem, znakowanie,
dokumentację dostaw ze szczególnym uwzględnieniem produktów pochodzenia zwierzęcego,
sposób postępowania z odpadami w tym pochodzenia zwierzęcego, warunki transportu.
Oceniano stopień wdrożenia zasad GHP i systemu HACCP.
W 2015 roku przeprowadzono 17 kontroli interwencyjnych, w związku z powiadomieniami
w ramach systemu RASFF oraz skargami klientów.
Do badań laboratoryjnych w sklepach spożywczych w tym supermarketach oraz innych
obiektach obrotu żywnością pobrano 204 próby żywności, 2 próby kosmetyków i 2 próby
przedmiotów użytku do kontaktu z żywnością. Zakwestionowano 1 próbę – „Master Drink 100%
amino acids” ze względu na oznakowanie, tj. użycie oświadczenia zdrowotnego, które nie jest
umieszczone w wykazie oświadczeń dozwolonych do stosowania.
Poprawę stanu sanitarno – technicznego stwierdzono ogółem w 15 sklepach.
W 13 z nich poprawa nastąpiła z inicjatywy właścicieli, a w 2 w wyniku wydania decyzji
administracyjnych. W 6 sklepach odnowiono wszystkie pomieszczenia, w 3 kolejnych zaplecze,
w 1 wymieniono na nowy ciąg lad chłodniczych do ekspozycji wędlin i mięsa, w 1 wydzielono
nowe stanowisko do sprzedaży wędlin i mięsa wyposażone w zlewozmywak i umywalkę do
mycia rąk, w 1 zaadaptowano pomieszczenie socjalne, dokonano generalnego remontu
magazynu i pomieszczenia do mycia sprzętu, w 2 wyposażono zaplecze w nowe regały,
w 1 przeprowadzono generalny remont pomieszczeń łącznie z wymianą okien i drzwi oraz
posadzki na zapleczu, w 1 wymieniono glazurę przy brodziku do mycia koszy i umywalkę
do mycia rąk wraz z szafką oraz pień do porcjowania mięsa, w 1 dobudowano magazyny
(spożywczy z kącikiem socjalnym i opakowań) oraz wymieniono na nowe posadzki we
wszystkich pomieszczeniach sklepu.
W 2015 roku wydano ogółem 2 decyzje administracyjne. Zobowiązywały one właścicieli
do usunięcia nieprawidłowości technicznych: zlikwidowania zagrzybienia na ścianie,
18
zamontowania umywalki do mycia rąk w sali sprzedaży, usunięcia ubytków tynku na ścianach,
naprawienia zniszczonych cokołów przyściennych i narożników, doprowadzenia do właściwego
stanu regałów na zapleczu i regałów w magazynie nabiałowym, odnowienia pomieszczeń
w pomieszczeniach magazynowych i WC. Nie wydano decyzji nakazujących opracowanie
i wdrożenie systemu HACCP. Nie wydano również decyzji unieruchamiających zakład oraz
decyzji zakazujących wprowadzania produktów do obrotu.
Za brak czystości w pomieszczeniach zakładów, brudne urządzenia chłodnicze, brak higieny
przy sprzedaży artykułów spożywczych, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych
po upływie przydatności do spożycia lub minimalnej trwałości, niewłaściwe przechowywanie
środków spożywczych sprzedawanych luzem, przepełnione kontenery z odpadami i brak wokół
nich czystości, brak czystości wokół sklepu, brak zapisów kontroli wewnętrznej nałożono 5
mandatów na kwotę 1200 zł. Nie kierowano wniosków do sądu i nie wysyłano zawiadomień do
prokuratury.
Kioski
W 2015 roku funkcjonowało 40 kiosków, skontrolowano 25, zatwierdzono 3, oceniono
25. Wszystkie obiekty mają wdrożone zasady GHP i procedury systemu HACCP. 38 kiosków
funkcjonuje w tych samych budynkach i pawilonach, ich stan sanitarno – techniczny nie uległ
zmianie, natomiast 2 należące do Zakładu Mięsnego „Zbyszko” w Bedoniu Wsi rozbudowano,
dzięki temu znacznie powiększono pomieszczenia sprzedaży i zaplecza (wydzielono
pomieszczenia socjalne, zamontowano nowe duże komory chłodnicze, wydzielono WC).
Oba kioski zostały wyposażone w nowe urządzenia chłodnicze, urządzenia do mycia i pozostałe
wyposażenie. Podczas przeprowadzanych kontroli zwracano szczególnie uwagę na ekspozycję
i temperaturę przechowywania środków nietrwałych mikrobiologicznie, ekspozycję i sposób
przechowywania środków spożywczych sprzedawanych luzem. Temperaturę przechowywania
weryfikowano termometrami wzorcowymi. W kioskach prowadzących sprzedaż mięsa zwracano
szczególną uwagę na jego pochodzenie i towarzyszące dostawom dokumenty HDI i świadectwa
jakości, oraz na pochodzenie mięsa, znakowanie mięsa wołowego, jego identyfikację
i pochodzenie oraz warunki transportu. Karania mandatowego nie zastosowano. Nie wydano
decyzji administracyjnych. Nie kierowano wniosków do sądu i zawiadomień do prokuratury.
19
Magazyny hurtowe
W 2015 r. funkcjonowało 15 magazynów, zatwierdzono 3, skontrolowano 11, oceniono
zgodnie z arkuszem stanu sanitarnego 8. Wszystkich kontroli przeprowadzono 15,
w tym 1 interwencyjną w związku z powiadomieniem RASFF.
Magazyny hurtowe mieszczą się w budynkach murowanych, zajmują pomieszczenia o dużych
powierzchniach. Do budynków doprowadzona jest woda bieżąca z wodociągów publicznych,
a ścieki odprowadzane są do kanalizacji miejskiej lub szamba. Wszystkie wyposażone
są w niezbędne urządzenia i sprzęt, mają wydzielone pomieszczenia socjalne. Dojazdy
są utwardzone. W 2015r. pobrano 24 próby żywności do badań laboratoryjnych, w tym
w kierunku mikrobiologii 20. Nie były one kwestionowane. Nie wydano decyzji
administracyjnych. Nie stosowano karania mandatowego
Zakłady żywienia zbiorowego otwarte
W roku 2015 zewidencjonowano 97 zakładów żywienia zbiorowego otwartego, w tym 64
zakłady małej gastronomii. Zatwierdzono 15 zakładów w tym 6 zakładów małej gastronomii.
Według arkusza oceny stanu sanitarnego wszystkie uzyskały ocenę pozytywną. Skontrolowano
57 zakładów w tym 30 obiektów małej gastronomi. Przeprowadzono w nich 64 kontrole
sanitarne, 32 w obiektach małej gastronomii w tym 1 kontrolę interwencyjną. Podczas kontroli
interwencyjnej nie potwierdzono zarzutów podanych w skardze.
W roku sprawozdawczym nałożono 1 mandat na sumę 400 zł. Kara została nałożona za brak
czystości bieżącej, brudną odzież ochronną i przechowywanie jej w kotłowni. Podczas
przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono, iż uchybienia będące przyczyną karania
mandatowego zostały usunięte.
W trakcie kontroli zwracano szczególną uwagę na prawidłowość prowadzenia procesów
technologicznych, jakość zdrowotną surowców i półproduktów używanych do produkcji oraz
terminy przydatności do spożycia i daty minimalnej trwałości, stan sanitarno-porządkowy
pomieszczeń, stan techniczny sprzętu i urządzeń, higienę osobistą i stan zdrowia zatrudnionego
personelu. Sprawdzano również warunki przechowywania środków spożywczych wymagających
chłodzenia dokonując przy tym weryfikacji temperatur w urządzeniach chłodniczych przy
pomocy wzorcowanego termometru jak również prawidłowość dokumentowania czynności
związanych z realizacją GHP/GMP.
Wszystkie zakłady żywienia zbiorowego otwartego i małej gastronomi mają wdrożone zasady
GHP/GMP oraz procedury oparte na zasadach systemu HACCP.
20
W części zakładów przeprowadzono remonty związane z odnowieniem pomieszczeń oraz
naprawą sprzętu. W 1 zakładzie oprócz odnowienia pomieszczeń wymieniono część szafek
kuchennych. Nie wydano decyzji administracyjnych, nie kierowano wniosków do sądu.
W 1 zakładzie przeprowadzono badanie jakości tłuszczu za pomocą lipid testu – wynik badania
bez zastrzeżeń.
Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego
W roku 2015 działalność prowadziło 39 zakładów. Kontrole sanitarne przeprowadzono
w 20 obiektach, z których wszystkie na podstawie arkusza klasyfikacyjnego uzyskały ocenę
pozytywną. Łącznie przeprowadzono 22 kontrole. Interwencji nie podejmowano. Karania
mandatowego nie stosowano. Nie podejmowano działań represyjnych.
a)
Stołówki pracownicze
Zewidencjonowano 3, skontrolowano 1, oceniono 1. Przeprowadzono 1 kontrolę, podczas
której zwrócono uwagę na stan sanitarno – techniczny pomieszczeń, wyposażenie,
funkcjonalność,
prawidłowość
prowadzenia
procesów
technologicznych,
warunki
przechowywania surowców ze szczególnym uwzględnieniem wymagających chłodzenia, mycie
i dezynfekcję termiczną naczyń, sposób gromadzenia i usuwania odpadów, prawidłowość
dokumentowania czynności związanych z realizacją GHP/GMP. Zwracano również uwagę na
przestrzeganie zasad higieny osobistej i stan zdrowia zatrudnionego personelu.
Podczas przeprowadzonej kontroli dokonywano weryfikacji
temperatur w urządzeniach
chłodniczych przy użyciu termometru wzorcowego.
Podczas kontroli nie stwierdzono uchybień natury sanitarno – porządkowej. Karania
mandatowego nie stosowano. Próbek żywności do badań nie pobierano.
W stołówkach wdrożone są instrukcje GHP/GMP oraz procedury oparte na zasadach systemu
HACCP.
b)
Bloki żywienia w szpitalach
W roku sprawozdawczym pod nadzorem PPIS w Łowiczu znajdowały się 2 zakłady,
skontrolowano 1, oceniono wg arkusza klasyfikacyjnego 1. Oba zakłady posiadają wdrożone
zasady GHP/GMP oraz opracowane procedury oparte na zasadach systemu HACCP.
W 1 zakładzie, tj. OFiR w Stanisławowie żywienie oparte jest na systemie cateringowym.
Podczas przeprowadzonej kontroli sprawdzano stan sanitarno – porządkowy pomieszczeń, stan
techniczny sprzętu i urządzeń, zwracano szczególną uwagę na prawidłowość prowadzenia
procesów technologicznych, jakość zdrowotną surowców, półproduktów – ich pochodzenie,
21
warunki przechowywania surowców szczególnie tych wymagających chłodzenia. Dokonano
również weryfikacji temperatur w urządzeniach chłodniczych za pomocą termometru
wzorcowanego. Sprawdzano również higienę osobistą i stan zdrowia personelu oraz gospodarkę
odpadami i ściekami. Podczas przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono uchybień natury
sanitarno – porządkowej. Ilość i rozkład pomieszczeń stołówek w stosunku do roku ubiegłego
nie uległ zmianie.
W roku sprawozdawczym w bloku żywieniowym Oddziału Fizjoterapii i Rehabilitacji
w Stanisławowie nie przeprowadzono kontroli ze względu na trwający remont.
Decyzji administracyjnych nie wydano, karania mandatowego nie stosowano. Próbek żywności
do badań nie pobierano.
c)
Stołówki szkolne
W roku 2015 zewidencjonowano 16, skontrolowano 7, oceniono 7. Wszystkie
wg arkusza klasyfikacyjnego uzyskały ocenę pozytywną. We wszystkich stołówkach zostały
wdrożone instrukcje GHP/GMP oraz procedury oparte na zasadach systemu HACCP.
W 1 obiekcie żywienie oparte jest na systemie cateringowym.
Stan techniczny stołówek w stosunku do roku ubiegłego nie uległ zmianie. Część stołówek
zostało odnowionych przez pomalowanie.
W stołówkach przeprowadzono 8 kontroli, podczas których zwracano szczególną uwagę na
higienę
i
stan
zdrowia
zatrudnionego
personelu,
funkcjonalność
pomieszczeń
z uwzględnieniem stref krzyżowania się dróg „czystych” i „brudnych”, stan sanitarno –
porządkowy pomieszczeń, stan techniczny sprzętu i urządzeń, jakość zdrowotną surowców
używanych do produkcji, warunki ich przechowywania, terminy trwałości. Prowadzono również
weryfikację temperatur w urządzeniach chłodniczych za pomocą termometru wzorcowanego.
Podczas kontroli weryfikowano prawidłowość prowadzenia procesów technologicznych.
Zwracano również uwagę na prawidłowość gospodarowania odpadami i ściekami oraz
zabezpieczenie pomieszczeń przed szkodnikami. W trakcie kontroli sprawdzono prawidłowość
dokumentowania czynności związanych z realizacją GHP/GMP. Podczas kontroli nie
stwierdzono nieprawidłowości oraz uchybień natury sanitarno – porządkowej. W roku
sprawozdawczym nie wydano decyzji administracyjnych. Karania mandatowego nie stosowano.
d)
Stołówki w bursach i internatach
W roku sprawozdawczym zewidencjonowano 2 stołówki. Skontrolowano 2, oceniono 2,
przeprowadzając 2 kontrolę. Stołówki są w dobrym stanie sanitarno – technicznym. Wyposażone
są w niezbędny sprzęt i urządzenia w tym wystarczającą ilość urządzeń chłodniczych
22
zapewniających właściwe przechowywanie artykułów spożywczych wymagających chłodzenia.
Funkcjonalność pomieszczeń jest prawidłowa. Posiadają one osobne pomieszczenia obróbki
wstępnej i produkcji właściwej, zachowany jest jednokierunkowy cykl produkcji. Do zakładów
doprowadzona jest woda bieżąca z sieci wodociągu publicznego, odprowadzenie ścieków
odbywa się do kanalizacji miejskiej.
W stołówkach wdrożone są instrukcje GHP, GMP oraz opracowane procedury oparte na
zasadach systemu HACCP.
W roku sprawozdawczym jedną ze stołówek wyposażono w nową maszynę do mycia
i wyparzania naczyń, dokupiono dwa nowe urządzenia chłodnicze, wymieniono na nowe,
wykonane z blachy kwasoodpornej stoły produkcyjne.
e)
Stołówki w przedszkolach
W roku 2015 zewidencjonowano 14, skontrolowano 7, oceniono 7. Według arkusza
oceny stanu sanitarnego wszystkie uzyskały ocenę pozytywną. Przeprowadzono w nich 8
kontroli, podczas których zwracano szczególną uwagę na prawidłowość prowadzenia procesów
technologicznych, stan sanitarno – porządkowy pomieszczeń, stan techniczny urządzeń i sprzętu,
jakość zdrowotną surowców i półproduktów, ich terminy trwałości i warunki przechowywania.
Dokonywano również weryfikacji temperatur w urządzeniach chłodniczych za pomocą
termometru wzorcowanego.
Kontrolowano również higienę osobistą i stan zdrowia zatrudnionego personelu, gospodarkę
odpadami i ściekami oraz zabezpieczenie pomieszczeń przed szkodnikami.
W roku sprawozdawczym w części obiektów wykonano drobne remonty związane z naprawą
sprzętu i odnowieniem pomieszczeń. W 1 zakładzie zainstalowano nowy piec konwekcyjny.
We wszystkich obiektach wdrożono zasady GHP/GMP oraz opracowano procedury oparte na
zasadach systemu HACCP.
Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono uchybień natury sanitarno – porządkowej.
Karania mandatowego nie stosowano, decyzji administracyjnych nie wydano, próbek żywności
do badań nie pobierano.
f)
Stołówki studenckie
W roku 2015 zewidencjonowano 1 podmiot. Skontrolowano i oceniono wg arkusza oceny
stanu sanitarnego 1. Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną.
Stołówka mieści się w budynku murowanym, który jest w dobrym stanie sanitarno –
technicznym. Posiada ona wystarczającą ilość pomieszczeń produkcyjnych oraz zaplecza
kuchennego.
23
Pomieszczenia są funkcjonalne, wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Zachowany jest
jednokierunkowy cykl produkcji.
Stołówka wyposażona jest w niezbędny sprzęt i urządzenia, które są w dobrym stanie sanitarnotechnicznym. Posiada wystarczającą ilość urządzeń chłodniczych zapewniających właściwe
przechowywanie artykułów spożywczych wymagających chłodzenia.
Do zakładu doprowadzona jest woda z sieci wodociągu publicznego a odprowadzenie ścieków
odbywa się do kanalizacji miejskiej.
W stołówce wdrożone są instrukcję GHP/GMP oraz opracowane procedury oparte na zasadach
systemu HACCP.
g)
Inne zakłady żywienia
W roku 2015 zewidencjonowano 1 stołówkę w Zakładzie Karnym gdzie przeprowadzono
1 kontrolę. W roku sprawozdawczym zaprzestała działania stołówka PCK. Stołówka mieści się
w budynku murowanym, który jest w dobrym stanie technicznym. Posiada wystarczającą ilość
pomieszczeń wyposażonych w niezbędny sprzęt i urządzenia. Pomieszczenia są funkcjonalne,
wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Zachowany jest jednokierunkowy cykl produkcji.
Posiada wystarczającą ilość urządzeń chłodniczych zapewniających właściwe przechowywanie
artykułów spożywczych wymagających chłodzenia.
Do zakładu doprowadzona jest woda z sieci wodociągu publicznego, odprowadzenie ścieków
odbywa się do kanalizacji miejskiej.
W zakładzie wdrożone są instrukcje GHP/GMP oraz system HACCP.
Produkcja pierwotna
W 2015 roku kontynuowano rejestrację rolników prowadzących produkcję pierwotną
i sprzedaż własnych płodów rolnych na nadzorowanym terenie. Prowadzono nadal współpracę
z zakładami przetwórstwa owocowo – warzywnego działającymi na terenie powiatu łowickiego.
Przedsiębiorstwa te informowały współpracujących rolników o obowiązku rejestracji. Na koniec
2015r. zarejestrowanych było 677 rolników. Rolnicy rejestrujący się w PIS otrzymywali
„Komunikat dla rolników”, w którym przypominano o obowiązku zapewnienia odpowiednich
warunków sanitarno – higienicznych na wszystkich etapach produkcji. Bezpośrednio
w gospodarstwach rolnych przeprowadzono 7 kontroli (4 kontrole przeprowadzone tylko przez
PIS, 2 wspólnie przez PIS i IOR, 1 wspólnie prze PIS i IOŚ), nieprawidłowości nie stwierdzono.
W 2015r. nie pobierano prób bezpośrednio u rolników. Rolnicy prowadzą podstawowe zapisy
w ramach DPR.
24
OCENA BEZPIECZEŃSTWA ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH
W 2015 r. w ramach urzędowej kontroli i monitoringu Sekcja Higieny Żywności
i Żywienia PSSE w Łowiczu pobrała z obrotu, bądź produkcji do badań laboratoryjnych 272
próby, w tym 265 prób żywności. Przedmiotem badań była żywność, kosmetyki, przedmioty do
kontaktu z żywnością oraz próby sanitarne. Zakwestionowano 3 próbki (żywność), co stanowiło
1,1% ogółu pobranych próbek.
Odsetek kwestionowanych prób w latach 2006-2015
14
12
11,7
11,7
10,3
10
8
6,5
4,7
6
4,8
4,7
4
2,5
1,8
2
1,1
0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
W 2015 r. kwestionowano produkty z następujących grup: ziarno zbóż i przetwory
zbożowo-mączne,
suplementy
diety,
środki
spożywcze
specjalnego
przeznaczenia
żywieniowego. W ciągu 9 lat jest to najniższy odsetek kwestionowanych prób. Przyczyny
kwestionowania prób to m.in. obecność szkodników oraz nieprawidłowe znakowanie.
W 2015r., nie zakwestionowano żadnej próby za zanieczyszczenia mikrobiologiczne
i chemiczne.
Przyczyny kwestionowania badanych prób to:

obecność szkodników w ryżu (próba interwencyjna),

nieprawidłowe znakowanie napoju zaspakajającego potrzeby organizmu przy wysiłku
fizycznym (zastosowanie niezgodnych z przepisami prawa oświadczeń zdrowotnych),

nieprawidłowe znakowanie suplementu diety (użyto nieprawidłowych nazw odnośnie
składnika i zalecanego dziennego spożycia).
W 2015 r. zakwestionowano 2 próby za nieprawidłowe znakowanie co stanowiło 66,7%
prób kwestionowanych. Sytuację dotyczącą kwestionowania produktów za nieprawidłowe
znakowanie przedstawia poniższy wykres.
25
Odsetek zakwestionowanych za znakowanie prób w stosunku do ogółu prób
zdyskwalifikowanych w latach 2006-2015.
85
90
75
80
66,7
70
60
50
48,3
38,5
40
33,3
26,7
26,1
30
14
20
8,7
10
0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
NADZÓR NAD IMPORTEM ORZECHÓW LASKOWYCH Z TURCJI
W ramach kontroli granicznej jakości zdrowotnej środków spożywczych oraz materiałów
i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w 2015 roku dokonano oceny ogółem 285
partii orzechów laskowych łuskanych importowanych z Turcji, tj. 5 985 ton netto.
Nie zakwestionowano żadnej partii orzechów laskowych.
Zbadano ogółem 6 próbek, 3 próbki orzechów zbadano chemicznie w kierunku oznaczenia
aflatoksyny B1, sumy aflatoksyn B1+B2+G1+G2, i 3 próbki w kierunku oznaczenia obecności
szkodników
i
ich
pozostałości.
Nie
zakwestionowano
żadnej
partii
orzechów.
Nie oceniano innych artykułów spożywczych z importu ani wyrobów przeznaczonych do
kontaktu z żywnością.
DZIAŁANIA W ZAKRESIE FUNKCJONOWANIA SYSTEMU
RASFF I RAPEX
W ramach systemu RASFF w roku 2015
zarejestrowano 14 powiadomień
informacyjnych i alarmowych.
Zgłoszenia dotyczyły następujących zagrożeń: wykrycie bakterii Salmonella, stwierdzenie
zawartości glutenu w produkcie bezglutenowym, przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu rtęci, przekroczenie sumy WWA, stwierdzenie migracji kadmu i ołowiu z obrzeża
wyrobu do kontaktu z żywnością, przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu
26
mykotoksyn: ZEA, ochratoksyny A, stwierdzenie
aromatycznych,
przekroczenie
zawartości
migracji pierwszorzędowych amin
barwnika
E124-czerwień
koszenilowa,
niedeklarowany alergen, niedozwolone do stosowania w środkach spożywczych specjalnego
przeznaczenia żywieniowego aminokwasy, przekroczenie dopuszczalnego limitu dla kwasu
sorbowego.
Po każdym otrzymanym zgłoszeniu zostały przeprowadzone kontrole sanitarne w obiektach jakie
były wykazane w listach dystrybucyjnych. W wyniku kontroli wycofano 37 produktów
zagrażających zdrowiu i życiu. Część produktów wycofanych z obrotu przedsiębiorcy zniszczyli
na miejscu. W zakresie systemu RAPEX nie było zgłoszeń o niebezpiecznych kosmetykach.
27
SEKCJA HIGIENY ŚRODOWISKA
HIGIENA KOMUNALNA
Sekcja Higieny Środowiska w zakresie Higieny Komunalnej (SHŚ/HK) Powiatowej
Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Łowiczu jest komórką organizacyjną zajmującą się
problematyką związaną ogólnie z warunkami zdrowotnymi środowiska bytowania człowieka.
Nadzór sanitarny w tym zakresie ma na celu zapewnienie oraz poprawę warunków higienicznych
i zdrowotnych przestrzeni publicznych, co umożliwiają systematyczne kontrole przestrzegania
wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach użyteczności publicznej oraz podmiotach
działalności leczniczej. Ponadto do kompetencji higieny komunalnej należy nadzór nad
urządzeniami zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz prowadzenie monitoringu jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
W 2015 r. w ramach działań kontrolnych SHŚ/HK skontrolowano 262 obiekty, łącznie
przeprowadzając 420 kontroli. Strukturę skontrolowanych obiektów oraz ich ilość w 2015 r.
przez SHŚ/HK PSSE w Łowiczu przedstawiono w tabeli nr 5.
Tabela nr 5. Obiekty skontrolowane w 2015 r. przez SHŚ/HK
Grupa obiektów
Ustęp publiczny
Pływalnia
Punkt Pomocy Mieszkaniowej dla osób bezdomnych
Obiekty hotelarskie
Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie
Zakłady fryzjerskie
Zakłady kosmetyczne
Zakłady odnowy biologicznej
Inne zakłady, w których świadczone są łącznie więcej niż jedna
z usług: fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu
Dworce autobusowe
Dworce kolejowe
Cmentarze
Zakłady pogrzebowe
Inne obiekty użyteczności publicznej
Podmioty wykonujące działalność leczniczą
Wodociągi
Transport publiczny
Zakład Karny
Ogółem skontrolowano
Liczba obiektów
skontrolowanych
5
1
1
6
2
59
16
3
7
1
1
21
2
30
37
44
25
1
262
28
Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia
Jednym z wiodących zagadnień Higieny Komunalnej jest nadzór nad jakością wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Niewystarczająca ochrona zasobów wodnych oraz
nieskuteczne uzdatnianie wody naraża społeczeństwo na ryzyko chorób przewodu pokarmowego
i innych chorób zakaźnych przenoszonych drogą wodną.
W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad zbiorowym zaopatrzeniem w wodę
kontrolowany jest i egzekwowany właściwy skład organoleptyczny, bakteriologiczny
i fizykochemiczny wody a także stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych
i urządzeń uzdatniających wodę. Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia
prowadzony był w oparciu o przepisy ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym
zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U z 2015 r., poz. 139) oraz
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej
do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r., Nr 61, poz. 417 z późn. zm).
Przy czym nadmienić należy, że wymienione rozporządzenie zostało znowelizowane pod
koniec roku i od 28 listopada 2015 r. obowiązują już zapisy rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
(Dz. U. z 2015 r. poz. 1989).
Teren powiatu łowickiego zamieszkiwany jest przez 80207 osób, z czego 79511 osób
korzysta z wody pochodzącej z wodociągów publicznych. Łączna długość sieci wodociągowej
na
terenie
powiatu
wynosi
1118
km.
We
wszystkich
gminach
powiatu
oraz
w mieście Łowiczu woda czerpana jest z ujęć podziemnych z 4 podstawowych poziomów
wodonośnych: czwartorzędowego, trzeciorzędowego, jurajskiego oraz dolnokredowego. Łącznie
liczba ujęć wód podziemnych, na których oparte są wodociągi wynosi 86. Wody podziemne
ujmowane na potrzeby zbiorowego zaopatrzenia wymagają uzdatniania, z uwagi na skład wody
surowej. Wszystkie stacje uzdatniania wody z terenu powiatu posiadają urządzenia uzdatniające
– filtry. W wodociągu miejskim w Łowiczu dodatkowo uzdatnianie wody przeprowadza się przy
użyciu lamp UV wykorzystując dezynfekcyjne działanie promieniowania UV.
PPIS w Łowiczu objęła nadzorem, podobnie jak w ubiegłych latach, łącznie
38 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz 6 innych podmiotów produkujących
wodę przeznaczoną do spożycia. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia są to sieci wodociągowe,
administrowane przez gminy powiatu łowickiego. Natomiast w skład 6 innych podmiotów
produkujących wodę wchodzą: wodociągi zakładowe OSM Łowicz, Firmy Bracia Urbanek
29
w Łowiczu, Firmy Agros – Nova w Łowiczu oraz wodociągi lokalne Muzeum w Nieborowie
i Arkadii i ZOZ w Łowiczu (wodociąg Szpitala w Łowiczu oraz Oddziału Fizjoterapii
i Rehabilitacji w Stanisławowie).
W ubiegłym roku wśród sieci zbiorowego zaopatrzenia w wodę biorąc pod uwagę
wielkość produkowanej wody sklasyfikować należy 6 wodociągów o produkcji do 100 m3/d,
30 wodociągów o produkcji od 101 do 1000 m3/d oraz 2 wodociągi o produkcji od 1001 - 10.000
m3/d. Strukturę wodociągów z uwagi na wielkość produkcji przedstawiono graficznie na
wykresie.
Urządzenia dostarczające wodę do spożycia z podziałem na wielkość produkcji
9%
20%
j
71%
produkcja wody <100 m3/d
produkcja wody w przedziale 101-1000 m3/d
produkcja wody w przedziale 1001-10000 m3/d
Inspekcja Sanitarna jest jednostką sprawującą nadzór nad jakością wody doprowadzanej
do mieszkańców powiatu. Natomiast podmiotami odpowiedzialnymi za jej jakość są jej
producenci. Producenci wody są zobligowani do przeprowadzania badań jakości wody w ramach
realizacji kontroli wewnętrznej wynikającej z przepisów i z tego obowiązku się wywiązują.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łowiczu na podstawie uzyskiwanych
wyników badań wody wydaje oceny o jakości wody w postaci decyzji, stwierdzając jej
przydatność, brak przydatności, ewentualnie warunkową przydatność do spożycia. Przed
wydaniem ocen pobierane są próbki do badań laboratoryjnych w miejscach wyznaczonych na
stałe punkty kontrolne. Laboratorium akredytowane wykonuje badania w ramach monitoringu
kontrolnego i przeglądowego dostarczając informacji niezbędnych do oceny, czy spełnione są
wszystkie wymagania określone w obowiązującym rozporządzeniu.
Łącznie do badań laboratoryjnych w 2015 r. pobrano 263 próbki wody przeznaczonej do
spożycia, wykonano 631 oznaczeń mikrobiologicznych i 3224 oznaczeń fizyko-chemicznych.
30
W 2015 r. ogółem wydano 84 decyzje stwierdzające przydatność wody do spożycia,
4 decyzje stwierdzające warunkową przydatność wody do spożycia i 3 decyzje przedłużające
warunkową przydatność wody do spożycia.
W trakcie 2015 r. jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi zakwestionowana
została w 4 wodociągach zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Są to nw. wodociągi:
1. Wodociąg Domaniewice, gm. Domaniewice – decyzja na doprowadzenie do właściwej
jakości wody pod względem zawartości żelaza, mętności z dnia 12.03.2015 r. wykonana
dnia 01.06.2015 r.
2. Wodociąg Goleńsko, gm. Chąśno – decyzja na doprowadzenie do właściwej jakości
wody pod względem mikrobiologicznym (wykryto bakterie gr. coli) z dnia 20.03.2015r.
wykonana dnia 27.03.2015r
3. Wodociąg Nieborów, gm. Nieborów – decyzja na doprowadzenie do właściwej jakości
wody pod względem zawartości amonowego jonu z dnia 06.05.2015 r. wykonana dnia
21.10.2015r.
4. Wodociąg Bocheń, gm. Łowicz – decyzja na doprowadzenie do właściwej jakości wody
pod względem mikrobiologicznym (wykryto bakterie gr. coli) z dnia 10.09.2015r.
wykonana dnia 22.09.2015r.
Natomiast w odniesieniu do wodociągu Bobrowniki gm. Nieborów – decyzja na doprowadzenie
do właściwej jakości wody pod względem zawartości żelaza, manganu, mętności wydana dnia
05.11.2014r. i po przedłużeniu terminu jej wykonania ostatecznie została wykonana 21.10.2015
r. Jakość wody została doprowadzona do obowiązujących norm.
Na wykresie poniżej przedstawiono stosunek liczby ludności korzystającej w ciągu 2015 roku
i na jego koniec z wody o dobrej jakości do liczby ludności korzystającej z wody
w stosunku do której jakość była kwestionowana.
Liczba ludności pow. łowickiego korzystająca z wody o dobrej jakości w trakcie i na koniec 2015 roku.
90000
76821
80000
72009
liczba ludności
70000
60000
50000
ludność korzystająca z wody
o dobrej jakości
40000
30000
ludność korzystająca z wody
o warunkowej jakości
20000
10000
7502
2690
0
w ciągu 2015 roku
na koniec 2015 roku
31
Reasumując, na koniec 2015 r. do wszystkich mieszkańców powiatu łowickiego
dostarczano wodę o odpowiedniej jakości.
W ubiegłym roku w stosunku do w/w. 4 producentów wody prowadzone było
postępowanie administracyjne mające na celu poprawę jakości wody i doprowadzenie jej jakości
do obowiązujących wymogów.
Do działań naprawczych, jakie przeprowadzali administratorzy sieci wodociągowych,
w których wystąpiła niewłaściwa jakość wody do spożycia, należały:

płukanie instalacji wodociągowej i/lub urządzeń uzdatniających – gdy wystąpiły
przekroczenia wskaźników/parametrów fizykochemicznych,

dezynfekcja wody – gdy kwestionowano jakość wody pod względem mikrobiologicznym.
Można zauważyć, że w 2015 r. w stosunku do 2014 r. nastąpiła poprawa jakości wody.
W mniejszej liczbie sieci wodociągowych stwierdzano nieprawidłowości. W przypadku
przekroczeń parametrów mikrobiologicznych (wykryta obecność bakterii grupy coli) ilość
wodociągów z nieprawidłowościami spadła z 6 do 2, natomiast w przypadku przekroczeń
fizykochemicznych z 4 do 2.
Stwierdzone przekroczenia parametrów mikrobiologicznych miały charakter krótkotrwały
i nie spowodowały one bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. W przypadku przekroczeń
dopuszczalnych wartości parametrów mikrobiologicznych, przedsiębiorstwa wodociągowe miały
obowiązek podjęcia natychmiastowych działań naprawczych w celu poprawy jakości wody, aby
w jak najszybszym czasie zniwelować potencjalne zagrożenia zdrowotne niesione przez wodę
zanieczyszczoną mikrobiologicznie. PPIS w Łowiczu w celu ochrony ludności przed
negatywnymi skutkami spożywania wody nieodpowiedniej jakości, formułował treści
komunikatów o zasadach użytkowania wody do spożycia. Komunikaty przekazywane były
właściwym samorządom odpowiedzialnym za zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę pitną,
w celu podania ich do publicznej wiadomości konsumentów, a także każdorazowo umieszczane
na stronach internetowych PSSE w Łowiczu.
Natomiast w przypadku występowania zanieczyszczeń fizykochemicznych wątpliwości
budził podwyższony poziom zawartości żelaza, manganu, mętności oraz amonowego jonu. Są to
parametry, których zwiększona zawartość w wodzie (w odniesieniu do poziomów referencyjnych
zawartych w polskich przepisach) nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, natomiast jest
uciążliwa dla konsumentów ze względu na pogorszenie właściwości organoleptycznych.
Każdorazowo przed wydaniem decyzji o warunkowej przydatności wody do spożycia
32
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łowiczu bierze pod uwagę analizę ryzyka
zdrowotnego wynikającego z podwyższonych zawartości danego parametru.
W odniesieniu do stanu sanitarno – technicznego urządzeń wodociągowych i stacji
uzdatniania wody na terenie powiatu łowickiego nie stwierdzono uchybień.
Stopień skolonizowania instalacji wody ciepłej bakteriami Legionella sp.
Jako, że ciepła woda użytkowa jest środowiskiem dla rozwoju bakterii Legionella sp.
dlatego w stacjonarnych podmiotach leczniczych oraz obiektach zamieszkania zbiorowego
przeprowadza się badania na obecność tych bakterii w instalacji wody ciepłej.
W 2015 r. w 2 obiektach szpitalnych na terenie powiatu łowickiego tj. ZOZ Szpital
w Łowiczu oraz Oddział Fizjoterapii i Rehabilitacji w Stanisławowie przeprowadzono
w ramach nadzoru badanie ciepłej wody użytkowej na obecność pałeczek Legionella sp.
Na podstawie wyników badań nie stwierdzono skolonizowania Legionella sp. w instalacji ciepłej
wody użytkowej.
Przebadano również wodę ciepłą w jednym obiekcie świadczącym usługi noclegowe oraz
w jednym domu pomocy społecznej (w Borówku). Nieprawidłowości nie stwierdzono.
Ocena sanitarna obiektów użyteczności publicznej
Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej sprawowany przez Sekcję Higieny
Środowiska w zakresie Higieny Komunalnej jest dość specyficzny z uwagi na różnorodność
obiektów kontrolowanych. Zróżnicowane są również wymagania sanitarne, jakim powinny
odpowiadać te obiekty. Wśród obiektów objętych nadzorem sanitarnym w bieżącym roku
najliczniejszą grupę stanowiły zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, podmioty
lecznicze, cmentarze. Mniej liczną grupę stanowiły: hotele, motele i inne obiekty,
w których świadczone są usługi hotelarskie; dworce oraz ustępy publiczne.
Łącznie w 2015 r. skontrolowanych zostało 262 obiekty użyteczności publicznej,
wliczając w tę liczbę 44 obiektów związanych z zaopatrzeniem w wodę.
Na wykresie poniżej przedstawiono strukturę kontroli obiektów użyteczności publicznej
wykonanych w 2015 r. w zakresie higieny komunalnej.
33
Struktura kontroli obiektów użyteczności publicznej wykonanych w 2015 r.
Zakłady fryzjerskie
2%
6%
4%
27%
Zakłady kosmetyczne i
odnowy biologicznej
Podmioty lecznicze
10%
Transport publiczny
Inne
11%
Cmentarze
12%
11%
17%
Obiekty hotelarskie i
obsługi podróżnych
Ustępy publiczne
Stacje Paliw
Ocena stanu sanitarnego w obiektach użyteczności publicznej przedstawia się
następująco:
a)
Ustępy publiczne
Na terenie powiatu łowickiego nadzorem sanitarnym objętych jest 5 ustępów
publicznych. Są to obiekty skanalizowane i z doprowadzoną bieżącą wodą z wodociągów
publicznych. Po przeprowadzonych kontrolach sanitarnych we wszystkich obiektach nie
wykazano uchybień w zakresie stanu sanitarno – technicznego. Obiekty były dezynfekowane,
utrzymywane czysto i w dobrym stanie sanitarno – technicznym, zaopatrzone w podstawowe
środki higieny.
b)
Pływalnie
Na terenie powiatu łowickiego znajduje się jeden kryty basen kąpielowy, który jest objęty
stałym nadzorem. Próbki wody z basenu do badań bakteriologicznych pobierane są
z częstotliwością co 2 tygodnie. W 2015 r. pobrano 69 prób wody z basenu do badań
laboratoryjnych. Badana woda nie zawierała bakterii chorobotwórczych, w związku z czym nie
zagrażała zdrowiu osób kąpiących się. Pomieszczenia sanitarne, szatnie, natryski oraz wszystkie
34
pomieszczenia
tego
obiektu
utrzymywane
były
w
należytym
stanie
sanitarno
–
technicznym.
c)
Punkt Pomocy Mieszkaniowej
Nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łowiczu objęto jeden
obiekt służący jako noclegownia – Punkt Pomocy Mieszkaniowej w Łowiczu. Stan sanitarno –
techniczny dobry. Czystość bieżąca zachowana W obiekcie znajdują się 4 pokoje, dysponujące
łącznie miejscami dla osób potrzebujących. Obiekt wyposażony jest w niezbędny sprzęt,
tj. łóżka, stoły, krzesła, szafy oraz sanitariaty, w tym dla osób niepełnosprawnych.
d)
Baza hotelowa
Na terenie nadzorowanym przez PSSE w Łowiczu jest 8 obiektów posiadających bazę
noclegową. W stosunku do ubiegłego roku ubył 1 obiekt; tj. Usługi Hotelowe Ośrodka
Doradztwa i Doskonalenia Kadr w Łowiczu. Przeprowadzone kontrole dotyczyły oceny stanu
sanitarno-technicznego obiektów, postępowania z bielizną oraz odpadami komunalnymi. Pokoje
noclegowe utrzymane były czysto z wyposażeniem w dobrym stanie sanitarno – technicznym.
Pomieszczenia sanitariatów spełniają wymogi reżimu sanitarnego. W obiektach zapewniony jest
zapas środków myjąco – dezynfekcyjnych. Czystość bieżąca jest utrzymywana. Bieżąca woda do
obiektów doprowadzana jest z wodociągów publicznych, funkcjonujących na danym terenie.
Prowadzona jest prawidłowa gospodarka ściekowa oraz gospodarka odpadami komunalnymi.
e)
Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej
Jest to najliczniejsza grupa obiektów użyteczności publicznej nadzorowana komórkę
higieny komunalnej. Łącznie w tej grupie w ubiegłym roku skontrolowano 85 zakładów,
wliczając w tę liczbę: 59 zakładów fryzjerskich, 16 zakładów kosmetycznych, 3 zakłady odnowy
biologicznej oraz 7 zakładów, w których świadczone są łącznie więcej niż jedna z usług
fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej, tatuażu.
Zakłady, w których wykonuje się zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek
(zakłady kosmetyczne) traktowane są ze szczególną uwagą. Ważne jest aby zachowywane były
istotne elementy higieny w postępowaniu ze wszystkimi narzędziami i sprzętem.
W zakładach kosmetycznych kontrolowano właściwe postępowanie z narzędziami
mogącymi
powodować
naruszenie
ciągłości
tkanki.
Kontrole
wykazały
prawidłowe
postępowanie z narzędziami. Narzędzia mogące naruszyć ciągłość tkanki zabezpieczone były
35
w sterylnych pakietach, przechowywane w zamykanych pojemnikach. Większość obiektów nie
posiadała własnych autoklawów, więc w celu prawidłowej sterylizacji narzędzi korzystała
z usług centralnej sterylizatorni ZOZ w Łowiczu na podstawie zawartych umów. Coraz częściej
właściciele rezygnują z narzędzi wielokrotnego użytku, które powodują przerwanie ciągłości
tkanki na rzecz sprzętu jednorazowego użycia oraz sterylnych jednorazowych materiałów.
Bieliznę
wielokrotnego
użytku
w
wielu
obiektach
usługowych
zastąpiono
bielizną
jednorazowego użytku, co zwiększyło higieniczne świadczenie usług
Czynności kontrolne nie wykazały uchybień za wyjątkiem jednego przypadku.
W zakładzie kosmetycznym Studio Stylizacji „KAPRYS” stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie stosowania procedur zapewniających bezpieczeństwo dla klientów i personelu
tj. brak prowadzenia sterylizacji. Zobowiązano właścicielkę do wprowadzenia sterylizacji
i nałożono mandat karny. Zalecenia wykonano.
f)
Dworce PKS, PKP
Pod nadzorem PSSE w Łowiczu znajduje się jeden Dworzec PKP i jeden Dworzec PKS.
Stan sanitarno – porządkowy pomieszczeń dworców PKS oraz PKP oceniono jako dobry.
Nie zachodziła potrzeba prowadzenia postępowania administracyjnego. Na dworcu PKS
w Łowiczu brak jest sanitariatów, ale pasażerowie mogą korzystać z sanitariatów
zlokalizowanych na przyległym Dworcu PKP w Łowiczu. Otoczenie obiektów utrzymane
czysto, wyznaczone miejsca postojowe dla autobusów i pociągów oraz stanowiska dla osób
podróżujących wyposażone w ławki i kosze na śmieci.
g)
Cmentarze
Stan sanitarno – porządkowy wszystkich 21 skontrolowanych cmentarzy nie budził
zastrzeżeń. Tereny cmentarzy są ogrodzone, z wyznaczonymi alejkami, Na cmentarzach
zapewniony jest dostęp do bieżącej wody oraz kontenerów na odpady stałe. Odbiór odpadów
zorganizowany zgodnie z obowiązującymi wymogami.
h)
Zakłady pogrzebowe
W ewidencji PSSE w Łowiczu znajdują się 2 zakłady pogrzebowe. Przeprowadzone
kontrole stanu sanitarno – porządkowego skontrolowanych zakładów nie wykazały uchybień.
W obiektach znajdują się prawidłowo funkcjonujące chłodnie do przetrzymywania zwłok oraz
wystarczające ilości środków dezynfekcyjno – myjących do utrzymania bieżącej czystości.
36
Samochody do przewozu zwłok spełniają warunki wymagane dla pojazdów tego typu.
Samochody są trwale oznakowane w sposób wskazujący na ich przeznaczenie, kabina kierowcy
odizolowana od części przeznaczonej na umieszczenie zwłok lub szczątków ludzkich. W części
przeznaczonej do transportu zwłok brak miejsc siedzących, zapewnione zabezpieczenie przed
przesuwaniem się trumny podczas przewozu.
i)
Inne obiekty
W skład innych obiektów wchodzą: stacje paliw, obiekty sportowe, tabor, parki, obiekty
kulturalno – widowiskowe, zakłady terapii zajęciowej, zakład karny, piaskownice, miejsca
obsługi podróżnych. Przeprowadzane kontrole sanitarne w tych obiektach nie wykazały uchybień
w zakresie stanu sanitarno – technicznego. W ubiegłym roku w miarę potrzeb w obiektach
przeprowadzane były drobne prace remontowe polegające na malowaniu pomieszczeń lub ich
części oraz na wymianie poszczególnych elementów wyposażenia wykazujących cechy zużycia
lub zniszczenia.
Podczas przeprowadzonych kontroli zwracana była uwaga nie tylko na przestrzeganie
przepisów sanitarnych w obiektach objętych nadzorem, ale również podczas „wiosennej akcji”
na porządek i estetykę przestrzeni miejskich.
Ponadto w okresie letnim w powiecie łowickim organizowane były imprezy masowe,
m.in.:
Boże
Ciało
w
stolicy
Księstwa
Łowickiego,
mecze
piłki
nożnej,
Festyn
w Łyszkowicach „Szalone lata 80”, Księżackie Jadło 2015, Dożynki Wojewódzkie
i XVI Biesiada Łowicka”. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łowiczu opiniuje
zabezpieczenie imprez masowych pod względem sanitarnym. W roku 2015 wydano
14 postanowień związanych z imprezami masowymi, w których pozytywnie zaopiniowano
przygotowanie tych imprez pod względem zapewnienia zaplecza sanitarnego.
W związku z prowadzonymi ekshumacjami zwłok na terenie powiatu łowickiego wydano
10 decyzji związanych z ekshumacjami zwłok oraz 6 postanowień dotyczących przewozu zwłok
z zagranicy.
Podsumowując działania w zakresie higieny komunalnej na terenie powiatu łowickiego
można uznać, że nie wystąpiły poważniejsze sytuacje mogące wpływać negatywnie na
bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców powiatu. Stały nadzór nad obiektami użyteczności
publicznej na nadzorowanym terenie wpłynął na to, iż w obiektach nie występują poważniejsze
37
zastrzeżenia pod względem sanitarno – technicznym mogące wpływać negatywnie na zdrowie
człowieka.
Natomiast w odniesieniu do nadzoru nad zbiorowym zaopatrzeniem w wodę wystąpiły
sytuacje stwierdzenia obecności bakterii grupy coli w 2 wodociągach na terenie powiatu.
W takich przypadkach PPIS w Łowiczu podjął natychmiastowe działanie w wyniku których
zanieczyszczenia były w krótkim czasie usuwane, a mieszkańcy byli informowani o tym
w jaki sposób mogą bezpiecznie korzystać z wody.
W dwóch wodociągach PPIS w Łowiczu w sytuacjach wystąpienia przekroczeń
parametrów fizykochemicznych po analizie ryzyka wszczynał postępowanie administracyjne
zmierzające do poprawy jakości wody, w związku z czym właściciele wodociągów podjęli
działania identyfikujące problem oraz działania naprawcze zmierzające do jego likwidacji.
W obu wodociągach uzyskano poprawę po przeprowadzonych działaniach.
38
HIGIENA PRACY
W ewidencji Sekcji Higieny Środowiska w zakresie Higieny Pracy w 2015 roku
znajdowało się 419 zakładów pracy.
Najliczniejszą grupę stanowiły zakłady zaliczane do następujących rodzajów jednostek
klasyfikacyjnych wg Polskiej Klasyfikacji Działalności:
Grupa obiektów wg PKD (2007)
Lp.
1.
Liczba obiektów
01. Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo,
włączając działalność usługową
-
17
2. 10. Produkcja artykułów spożywczych
-
36
3. 14. Produkcja odzieży
-
38
4.
23. Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców
niemetalicznych
-
20
5.
25. Produkcja metalowych wyrobów gotowych,
z wyłączeniem maszyn i urządzeń
-
13
-
12
6. 43. Roboty budowlane specjalistyczne
7.
45. Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi,
naprawa pojazdów samochodowych
-
29
8.
46. Handel hurtowy z wyłączeniem handlu pojazdami
samochodowymi
-
39
9.
47. Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego
pojazdami samochodowymi
-
64
-
30
10 49. Transport lądowy oraz transport rurociągowy
Biorąc pod uwagę liczbę zatrudnionych pracowników ewidencja zakładów przedstawia się
następująco:
1.
Zakłady zatrudniające do 9 pracowników
– 272
2.
Zakłady zatrudniające od 10 do 49 pracowników
– 112
3.
Zakłady zatrudniające od 50 do 249 pracowników
– 31
4.
Zakłady zatrudniające 250 i więcej pracowników
–4
39
W ostatnim pięcioleciu na terenie powiatu łowickiego nie zmieniła się znacząco struktura
zatrudnienia. Większość przedsiębiorców prowadzi małe zakłady, w których ilość zatrudnianych
nie przekracza 10 osób. Zmalała liczba zakładów, które dają pracę większej liczbie osób niż 250.
Obserwowany jest niewielki spadek ilości zakładów zapewniających miejsca pracy.
Na przestrzeni 2011 – 2015 r. ilość zakładów oscylowała w granicach 410 – 440 w roku 2015
było ich 419.
Zgodnie z planem zasadniczych zamierzeń przyjętym na 2015 r. w zakładach objętych
ewidencją prowadzony był bieżący nadzór sanitarny w zakresie:

prekursorów narkotykowych kat. 2 i 3;

warunków pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków wynikających
z oceny ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach pracy
produkujących artykuły spożywcze;

warunków pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków wynikających
z oceny ryzyka zawodowego pracowników narażonych na rtęć i jej związki;

działań związanych z realizacją inicjatyw Forum wymiany informacji Europejskiej
Agencji Chemikaliów w Helsinkach w zakresie egzekwowania przepisów rozporządzenia
REACH i CLP;

działań w ramach współuczestnictwa w wybranych projektach sieci CLEEN;

przygotowania pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów i zasad bhp podczas
prac usuwania bądź zabezpieczania wyrobów zawierających azbest w ramach realizacji
rządowego „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032”;

działań kontrolnych „e-papierosów”
W 2015 roku skontrolowano 135 zakładów pracy przeprowadzając przy tym 159 kontroli
sanitarnych. Szczegółową liczbę kontroli w rozbiciu na poszczególne zagadnienia tematyczne
zostały przedstawione poniżej, i tak:

w ramach nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami przeprowadzono
31 kontroli, które nie wykazały uchybień w zakresie stosowania czy przechowywania
substancji chemicznych. Na nadzorowanym terenie powiatu łowickiego są 3 zakłady,
które zajmują się konfekcjonowaniem, czyli łączeniem komponentów wchodzących
w skład danego produktu. Są to tzw. „dalsi użytkownicy – formulatorzy” substancji
chemicznych sporządzanych głównie do celów budowlanych oraz płynów służących do
40
mycia pojazdów a także szyb i reflektorów w warunkach letnich i zimowych. Poza
dalszymi użytkownikami kontrolowani są również przedsiębiorcy, wprowadzający do
obrotu substancje w postaci własnej lub jako składniki w preparatach według ewidencji
obiektów, ich liczba wynosi 12 oraz 39 stosujących substancje chemiczne i ich
mieszaniny.

w zakresie występowania prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3 wykorzystywanych do
nielegalnej produkcji narkotyków i substancji psychotropowych – przeprowadzono
1 kontrolę, która wykazała że zakład respektuje wymogi obowiązującego prawa. Należy
zaznaczyć, że na terenie powiatu łowickiego nie stwierdzono dotychczas podmiotów
produkujących lub importujących te substancje.

w zakresie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych
o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy wykonano 2 kontrole.
W 2015 roku na czynniki rakotwórcze narażonych było 6 mężczyzn. W tym obszarze
stwierdzono zgodność działań z obowiązującym w tej sprawie rozporządzeniem.

przeprowadzono także 48 kontroli z zakresu występowania zagrożeń biologicznych
w miejscu pracy. Na terenie powiatu łowickiego zarejestrowano dotychczas 86 zakładów,
w których występują szkodliwe czynniki biologiczne. Stwierdzono, że liczba osób
narażonych na te czynniki wynosi 783. Kontrole sanitarne wykazały, brak
nieprawidłowości w w/w zakresie.

przeprowadzono również 3 kontrole dotyczące warunków pracy podczas zabezpieczania
i usuwania wyrobów zawierających azbest, przy czym 2 kontrole dotyczyły zakładu
z poza powiatu łowickiego, lecz zakres wykonywanych prac znajdował się na terenie
nadzorowanym przez PPIS w Łowiczu. Ewidencją zostały objęte 3 zakłady, które
posiadają niezbędne zezwolenia, decyzje oraz zatwierdzone programy gospodarowania
odpadami niebezpiecznymi. Kontrole nie wykazały uchybień w powyższym zakresie.
Przekroczenia normatywów higienicznych NDN i NDS czynników szkodliwych
stwierdzono w 4 zakładach pracy.
Analizując wyniki pomiarów środowiskowych należy stwierdzić, że w dalszym ciągu
szczególnym zagrożeniem występującym na stanowiskach pracy w nadzorowanych zakładach
jest występowanie nadmiernego hałasu przekraczającego dopuszczalne normy. Stwierdzono,
że w przekroczeniach NDN hałasu zatrudnionych jest 154 osób. W stosunku do roku ubiegłego
(203) liczba ta jest niższa dzięki działaniom wpływającym na świadomość pracodawców,
41
a także na zmniejszenie ilości zakładów, w których pracownicy narażeni są na ten czynnik.
Pracownicy pracujący w przekroczeniach NDN hałasu stosują indywidualne, atestowane
ochronniki słuchu oraz są poddawani audiometrycznym badaniom słuchu we wszystkich
zakładach gdzie przekroczenia te występowały.
Przekroczenia normatywów higienicznych na stanowiskach pracy w latach 2011 – 2015
zobrazowano na poniższym wykresie.
Liczba pracowników zatrudnionych w przekroczeniach NDN/NDS
w latach 2011 - 2015
liczba osób pracujących w przekroczeniu
250
200
2011
150
2012
2013
2014
100
2015
50
0
czynniki fizyczne
pyły
czynniki chemiczne
ogółem
Zwrócić uwagę należy także na to, że nie wszyscy pracodawcy posiadają aktualne
badania i pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych na stanowiskach pracy w zakładach.
W celu poprawy tej sytuacji wydano 13 decyzji administracyjnych, z których 11 to decyzje
nakazujące przeprowadzenie badań środowiska pracy.
42
Poniższy wykres przedstawia postępowanie administracyjne i egzekucyjne dotyczące
warunków higieniczno-sanitarnych.
Decyzje wydane przez PPIS w Łowiczu w latach 2011 - 2015
25
liczba decyzji
20
15
10
5
2011
2012
2013
2014
2015
0
decyzje ogółem
w tym brak pomiarów
środowiskowych
w tym czynniki
biologiczne
w tym obniżających
NDS/NDN
tematyka decyzji
Realizując zadania wynikające z bieżącego nadzoru sanitarnego w 2015 r. wydano
13 decyzji dotyczących poprawy warunków pracy. Liczba nakazów w wydanych decyzjach
przedstawia się następująco:

nakaz przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy – 11 (w zakładach z branży PKD – 01, 14, 18, 23, 41, 45, 46, 47, 49,
91);

nakaz obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia – 1 (hałasu –
w zakładzie z branży PKD – 14);

nakaz zapewnienia bezwzględnego stosowania atestowanych ochronników słuchu
zmniejszających poziom hałasu, co najmniej do wartości dopuszczalnej, dobranych do
wielkości charakteryzujących hałas i do cech indywidualnych pracownika(ów) – 1
(w zakładzie z branży PKD – 14);

nakaz przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego – 4 (w zakładach z branży
PKD – 01, 23, 45, 49);
43

nakaz doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń – 2
(w zakładach z branży PKD – 49);

nakaz zaprowadzenia rejestru czynników szkodliwych dla zdrowia występujących
na stanowiskach pracy –1 (w zakładach z branży PKD – 45)
W obszarze chorób zawodowych w 2015 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Łowiczu wydał 2 decyzje stwierdzające chorobę zawodową oraz 3 decyzje o braku podstaw do
rozpoznania choroby zawodowej.
Sytuację dotyczącą występowania chorób zawodowych w powiecie łowickim w latach
2010 – 2015 przedstawiono poniżej:
D ecyzje
wydane przez PPIS w Łowiczu w sprawie chorób zawodowych
w latach 2010 - 2015
5
4
liczba decyzji
2010
2011
2012 3
2013
2014
2015
2
1
0
pozytywne
negatywne
ogółem
decyzje
Podsumowując
zatem,
stan
sanitarny powiatu
łowickiego
w
zakresie
zadań
wykonywanych przez pracowników higieny pracy należy uznać za bezpieczny zarówno
ze strony zapewnienia bezpiecznych i zdrowych warunków pracy, a także pełnej kontroli nad
występowaniem szkodliwości zawodowych.
Wszystkie działania kontrolne podejmowane przez pracowników higieny pracy były
wykonywane w sposób bardzo profesjonalny i nie ograniczały się tylko do czynności
kontrolnych wynikających z założonego na 2015 r. planu zasadniczych przedsięwzięć. Podczas
44
kontroli podejmowano również tematy typowo prozdrowotne. Jak co roku pracownicy higieny
pracy służyli również swoją wiedzą w zakresie rozwiązywania istotnego problemu ograniczania
hałasu na stanowiskach pracy. Dzięki temu wzrosła świadomość pracowników narażonych na
działanie hałasu powyżej NDN w zakładach pracy, co za tym idzie dbałość o swoje zdrowie –
np. stosowanie indywidualnych ochronników, a tym samym zmniejszenie ilości stwierdzanych
chorób zawodowych w zakresie ubytku słuchu. Poprzez działania pracowników higieny pracy
wzrasta także świadomość pracodawców w zakresie realizacji wymogów określonych normami
prawnymi w odniesieniu do zagadnień związanych z zagrożeniami chemicznymi, fizycznymi,
biologicznymi czy też bezpieczeństwa i higieny pracy. Poparciem powyższego jest fakt
stwierdzania podczas kontroli sanitarnych mniejszej ilości uchybień sanitarnych. Zasadne jest
więc stwierdzenie, że obszar higieny pracy poprzez prowadzenie swojej działalności nadzorowej,
stawia również na prewencję i eliminację zagrożeń zdrowotnych u źródła ich powstawania, przez
co ma duży wpływ na znaczną poprawę bezpieczeństwa i stanu sanitarnego powiatu łowickiego.
45
HIGIENA DZIECI I MŁODZIEŻY
W roku 2015 pod nadzorem higieny dzieci i młodzieży było 97 placówek stałych
i sezonowych w ujęciu jak niżej:

89 stałych, w których przebywało 10217 dzieci i młodzieży,

8 sezonowych (turnusy wypoczynku), gdzie wypoczywało 350 uczestników wypoczynku
letniego i zimowego.
1.
Żłobek / kluby dziecięce
W powiecie łowickim, tak jak w latach poprzednich w ewidencji widnieje 1 żłobek,
w którym opiekę zapewniono dla 24 dzieci w wieku od 16 miesięcy do 3 lat. Tak jak w latach
wcześniejszych, w roku 2015 nie powstała żadna możliwa forma opieki dla dzieci do 3 lat.
Funkcjonujący żłobek w wydzielonej części budynku przedszkola dysponuje ograniczoną bazą
lokalową dla 1 grupy. Stan sanitarno – higieniczny żłobka w porównaniu do roku 2014 nie uległ
zmianie i był dobry.
2.
Przedszkola/ inne formy wychowania przedszkolnego
Na terenie nadzorowanego powiatu łowickiego funkcjonuje 35 placówek typu
przedszkolnego (w tym 3 przedszkola w zespołach), w których opiekę, wychowanie
i edukację zapewniono dla 2024 dzieci.
W porównaniu do roku 2014 zwiększyła się liczba przedszkoli o 1, tj:. Punk Przedszkolny
„Zaczarowany Świat Małych Domaniewiczan” w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II
w Domaniewicach. W 19 przedszkolach (w tym 1 przedszkole w zespole) w tzw. oddziałach
zerowych przebywało 647 dzieci.
Oddziały przedszkolne dla dzieci 3,4 i 5 letnich, które powstawały w latach wcześniejszych
w szkołach podstawowych w dalszym ciągu nie mają właściwych uregulowań placówek typu
przedszkolnego.
Corocznie
zwracamy
szczególną
uwagę
na
warunki,
jakie
panują
w placówkach przedszkolnych wewnątrz pomieszczeń oraz na placach zabaw, które wpływają na
bezpieczeństwo dzieci. Podczas kontroli zalecano zapewnienie dzieciom dostępu do wody
niegazowanej, aby ograniczać napoje słodzone i kolorowe, kształtując zdrowe nawyki
i przyzwyczajenia żywieniowe.
W roku 2015 kontynuowano sprawdzanie mebli i sprzętu sportowego pod kątem
posiadania certyfikatów. W skontrolowanych 33 przedszkolach
procent posiadanych
certyfikatów w ustalonych zakresach mebli certyfikowanych przedstawia poniższy wykres:
46
Procentowy udział placówek w określonych zakresach certyfikatów mebli przedszkolnych (2015)
8%
12%
12%
Do 25% mebli z certyfikatem
Do 50 % mebli z certyfikatem
Powyżej 50% mebli z certyfikatem
18%
50%
100% mebli z certyfikatem
Meble bez certyfikatów
W roku 2015 oceny dokonano w 33 przedszkolach a w roku 2014 oceny dokonano
w 32 przedszkolach. Procentowy udział przedszkoli w wymienionych zakresach certyfikowanych
mebli (stoliki, krzesła) z porównaniem do oceny w roku 2014 został ujęty na poniższym wykresie:
80%
2014
2015
70%
70%
66%
60%
50%
40%
30%
19%
20%
12%
12%
9%
10%
6%
3%
6%
3%
0%
Do 25% mebli z
certyfikatem
Do 50 % mebli z
certyfikatem
Powyżej 50% mebli
z certyfikatem
47
100% mebli z
certyfikatem
Meble bez
certyfikatów
3.
Szkoły
Na terenie powiatu łowickiego funkcjonowały 50 różnego typu szkóły, w tym 8
zespołów, w których mieściło się 19 zróżnicowanych placówek nauczania (7 szkół
podstawowych, 6 gimnazjów, 3 przedszkola oraz 3 technika). W porównaniu 2014 r. ogólna
liczba szkół uległa zmniejszeniu o 1 szkołę policealną, która wchodziła w skład zlikwidowanego
Zespołu Kolegiów Nauczycielskich w Łowiczu.
3.1.
Decyzje
Wydano 1 decyzję administracyjną, która dotyczyła złego stanu sanitarnego pomieszczeń
na I piętrze w budynku Szkoły Podstawowej w Bednarach, tj:. sal lekcyjnych, korytarza
i pomieszczeń administracyjnych.
Ponadto zostały wyegzekwowane 3 decyzje, które przyczyniły się do poprawy:

stanu sanitarnego podłogi w sali rekreacyjno-zastępczej w Zespole Szkół Publicznych
w Błędowie,

stanu sanitarnego podłóg oraz stolarki drzwiowej w salach lekcyjnych, korytarzu oraz
w innych pomieszczenia na I piętrze w Szkole Podstawowej w Bednarach,

dostosowania mebli szkolnych (stoliki, krzesła) do wzrostu uczniów w Szkole
Podstawowej Stachlewie.
3.2.
Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej
We wszystkich pomieszczeniach sanitarno – higienicznych był zapewniony dostęp do
zimnej i ciepłej wody bieżącej. W 2015 r., tak jak w latach wcześniejszych wszystkie placówki
nauczania i wychowania zapewniły właściwe warunków do utrzymania higieny osobistej dzieci
i uczniów. Oprócz krótkotrwałych sytuacji związanych z chwilowymi brakami oraz bieżącym
uzupełnianiem wyposażenia w środki higieny osobistej pomieszczenia higienicznosanitarne
utrzymywane były w czystości i sprawności technicznej. Na terenie powiatu łowickiego
wszystkie szkoły są skanalizowane, podłączone do wodociągów, posiadają kabiny ustępowe
wewnętrzne (w budynkach placówek).
3.3.
Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
W porównaniu do roku 2014 poprawie uległa infrastruktura do prowadzenia zajęć
z wychowania fizycznego w Zespole Szkół SRWWiO w Starym Waliszewie. Została oddana nowa
48
sala gimnastyczna o pow. użytkowej 375m
2
(zespół posiadał dotychczas tylko boisko
i zajęcia w-f odbywały się również na korytarzu).
Nadal 5 placówek (1 szkoła podstawowa, 3 gimnazja oraz 1 liceum) nie posiada infrastruktury do
zajęć wychowania fizycznego. W dalszym ciągu (niezależnie od posiadanej infrastruktury)
zajęcia w-f prowadzone były na korytarzach w 5 szkołach podstawowych (Bielawy, Jamno,
Seligów, Sobota, Wygoda) oraz w 1 gimnazjum (Sobota).
Sprzęt i urządzenia sportowe oceniono w 39 szkołach, które posiadają salę gimnastyczną i/lub
rekreacyjną oraz posiadają w/w sprzęt. Oceny nie dokonano w szkołach, które posiadają sprzęt
sportowy bez certyfikatów w znikomej ilości lub korzystają ze sprzętu i urządzeń sportowych
innych placówek.
Procentowy udział szkół posiadających urządzenia i sprzęt sportowy w zakresach posiadanych
certyfikatów urządzeń i sprzętu sportowego został przedstawiony na wykresie.
Procentowy udział placówek w określonych zakresach certyfikatów urządzeń i sprzętu
sportowego (2015)
13%
15%
23%
23%
26%
49
Do 25% urządzeń i sprzętu z
certyfikatem
Do 50 % urządzeń i sprzętu z
certyfikatem
Powyżej 50% urządzeń i sprzętu
z certyfikatem
100% urządzeń i sprzętu z
certyfikatem
100% urządzeń i sprzętu bez
certyfikatów
3.4.
Warunki pracy ucznia
W 2015 r. kontynuowano sprawdzanie mebli szkolnych w zakresie posiadania
certyfikatów. Oceny dokonano w 50 szkołach. Procentowy udział placówek w wymienionych
zakresach certyfikowanych mebli (stoliki, krzesła) został przedstawiony na poniższym wykresie.
Procentowy udział placówek w określonych zakresach certyfikatów mebli (2015)
8%
12%
12%
Do 25% mebli z certyfikatem
Do 50 % mebli z certyfikatem
18%
Powyżej
50% mebli z certyfikatem
100% mebli z certyfikatem
Meble bez certyfikatów
50%
Procentowy udział szkół w wymienionych zakresach certyfikowanych mebli (stoliki, krzesła)
w porównaniu do oceny w roku 2014 został przedstawiony na wykresie.
60%
2014
2015
50%
50%
47%
40%
30%
20%
11% 12%
14%
16%
18%
12%
12%
8%
10%
0%
Do 25% mebli z
certyfikatem
Do 50 % mebli z
certyfikatem
Powyżej 50% mebli z
certyfikatem
50
100% mebli z
certyfikatem
Meble bez certyfikatów
Z powyższego wykresu wynika, że w porównaniu do roku 2014 w największym stopniu uległy
zmniejszeniu liczba mebli bez certyfikatów.
Porównanie wykonanych ocen mebli do wzrostu dzieci i uczniów oraz rozkładów zajęć
lekcyjnych w roku 2015 do ocen wykonanych w latach 2013 – 2014 przedstawia poniższa tabela.
Dostosowanie mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu uczniów
Higieniczna ocena rozkładów zajęć lekcyjnych
i przedszkolaków
Rok
Oceny dostosowania mebli dokonano
Nieprawidłowości stwierdzono
Oceny
rozkładów Nieprawidłowości
zajęć dokonano
stwierdzono
Ilość
placówek
Ilość
stanowisk
Ilość
placówek
Ilość
placówek
Ilość
oddziałów
Ilość
placówek
Ilość
oddziałów
Ilość
oddziałów
Ilość
oddziałów
Ilość
stanowisk
2013
12
43
731
7
15
89
45
384
0
0
2014
9
43
890
6
9
46
45
364
0
0
2015
11
35
670
7
8
19
26
228
0
0
3.5.
Dożywianie
Ważną rolę w środowisku szkolnym pełni prowadzone dożywianie szczególnie
w szkołach podstawowych i gimnazjach. W 2015 r., tak jak w roku poprzednim bloki
żywieniowe funkcjonowały w 11 szkołach podstawowych, 1 gimnazjum oraz w 4 zespołach.
Pozostałe placówki, które prowadziły dożywianie korzystały z bloków żywieniowych pobliskich
szkół oraz z cateringu. Prowadzone dożywianie w roku 2015 przedstawiono dla 50 szkół oraz
porównano do lat 2013 – 2014 co przedstawia tabela poniżej:
Organizowanie
śniadań
Wydawanie ciepłych posiłków
szkoły wydające
pełne obiady
szkoły wydające
posiłki
jednodaniowe*
2013
51
5
10%
29
57%
3
6%
36
71%
2014
51
7
14%
30
59%
5
10
41
80%
2015
50
7
14%
33
66%
2
4
38
76%
%
Ilość
szkół
%
Ilość
szkół
Ilość
szkół
Ilość
szkół
Podawanie
Napoju**
%
Rok
Ogólna
liczba
szkół w
których
porównano
dożywianie
%
Z powyższej tabeli wynika, że prowadzone dożywianie w 2015 r. zwiększyło się w przypadku
szkół wydających ciepłe posiłki jednodaniowe (catering), kosztem szkół organizujących
śniadania. Po wprowadzeniu Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dniem 1 września 2015r.
w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży
w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane
51
w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U.2015, poz.1256)
szkolne sklepiki były prowadzone w 9 placówkach (częściowo zostały zlikwidowane) oraz
zaopatrzone w produkty, które zawierają niskie zawartości cukrów, soli/sodu, tłuszczów,
substancji słodzących i konserwujących.
4.
Centra szkolenia zawodowego, bursy i internat.
W ewidencji widnieją 2 centra szkolenia zawodowego, 2 bursy i 1 internat.
W centrach szkolenia zawodowego kształcenie prowadzono dla 345 słuchaczy w module zajęć
teoretycznych i praktycznych z wykorzystaniem pracowni.
W nadzorowanym 1 internacie i 2 bursach zamieszkiwało 164 wychowanków. Liczba
mieszkańców kształtowała się poniżej limitu miejsc. Stan sanitarny nadzorowanych placówek nie
budził zastrzeżeń.
5.
Placówki wypoczynku letniego i zimowego.
W
2015
r.
funkcjonowało
8
turnusów
wypoczynku
letniego
i
zimowego
(4 – wypoczynek zimowy oraz 4 – wypoczynek letni), podczas których wypoczywało łącznie
350 dzieci i młodzieży. Głównym celem organizowanego wypoczynku było zapewnienie
bezpiecznych ferii i wakacji ze szczególnym uwzględnieniem edukacji i uwrażliwienia
uczestników wypoczynku w zakresie bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych. Oprócz
zagospodarowania wolnego czasu w sposób interesujący i ciekawy uczestnicy kształtowali
sprawność
fizyczną
i
umysłową,
uczyli
się
właściwych
zachowań,
nawyków
i postaw oraz nabywali umiejętności związane z budowaniem własnego postrzegania siebie
i poczucia własnej wartości. Zorganizowane turnusy dotyczyły form w miejscu zamieszkania
w budynkach szkół oraz w obiektach całorocznych usług hotelowych. Stan sanitarny
nadzorowanych placówek wypoczynku nie budził zastrzeżeń. Nie odnotowano sytuacji
niepożądanych typu: zachorowania, urazy czy wypadki.
W 2015 roku szeroko zakrojone działania skierowane zostały głównie na prowadzenie
działalności zapobiegawczej w celu ochrony zdrowia dzieci i młodzieży przed niekorzystnym
wpływem
czynników
niebezpiecznych
występujących
w
środowisku
nauczania
i wychowania. Polegały one głownie na egzekwowaniu wymogów dotyczących zakazu palenia
wyrobów tytoniowych; koordynowaniu działań w związku z wystąpieniem przypadków
wszawicy; prowadzeniu działalności informacyjnej dotyczącej odpowiednich zachowań ze
52
szczególnym uwzględnieniem podstawowych zasad higieny; unikania używek (dopalaczy
i narkotyków, wyrobów tytoniowych, napojów alkoholowych i energetyzujących) oraz
szkodliwych produktów żywnościowych typu słodycze, chipsy,
fast-food;
eliminacji
nieprawidłowości związanych z dostosowaniem mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu
uczniów i przedszkolaków.
W dalszym ciągu organy prowadzące placówki oświatowe borykały się z trudnościami
finansowymi i ograniczały zakresy prowadzonych remontów do niezbędnych. Ograniczeniom
uległy również nowe inwestycje, które poprawiają warunki w placówkach nauczania
i wychowania. W powiecie łowickim są szkoły, które nie mają możliwości korzystania z sali
gimnastycznej i które zajęcia wychowania fizycznego realizują na korytarzu. Dzięki
zrealizowanej inwestycji w 2015 r. dotyczącej nowej sali gimnastycznej w ZSSRWWiO
w Starym Waliszewie, uczniowie tego zespołu mają możliwość rozwijać aktywność fizyczną
w przystosowanym do tego celu pomieszczeniu zapominając o kłopotach i uciążliwościach
związanych z realizacją zajęć w-f na korytarzu.
Podsumowując powyższe, należy stwierdzić, że stan sanitarny nadzorowanych placówek
nauczania i wychowania był dobry. Zapewnienie właściwych sanitarnych, higienicznych
procesów nauczania, warunków do rozwijania aktywności fizycznej i rekreacji, profilaktycznej
opieki zdrowotnej wraz z edukacją zdrowotną wpływają na poprawę zdrowia młodego
pokolenia.
53
OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA
Działania Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno –
Epidemiologicznej w Łowiczu były skierowane na popularyzację zasad zdrowego stylu życia
oraz na motywowanie ludzi do dobrowolnych zachowań sprzyjających zdrowiu. Były również
odzwierciedleniem zagadnień ujętych w Narodowym Programie Zdrowia i aktualnej sytuacji
epidemiologicznej występującej na terenie powiatu.
W 2015 roku szeroko zakrojone działania skierowane zostały głównie na promowanie
zdrowego stylu życia bez nałogów, aktywności fizycznej i racjonalnego odżywiania, profilaktykę
chorób zakaźnych oraz popularyzację Hasła Roku 2015 „Bezpieczeństwo żywności od pola do
stołu”.
Powyższe zadania były prowadzone na terenie powiatu łowickiego poprzez realizację
interwencji programowych i interwencji nieprogramowych (akcji i kampanii prozdrowotnych).
1.
Program edukacyjny „Trzymaj Formę!”
Program „Trzymaj Formę” współorganizowany był przez Główny Inspektorat Sanitarny
i Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności” w ramach strategii WHO
dotyczącej diety, aktywności fizycznej i zdrowia. Celem programu była edukacja w zakresie
trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję
zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety.
W powiecie łowickim programem objęto 17 szkół gimnazjalnych – 1484 uczniów i 17 szkół
podstawowych – 524 uczniów klas V i VI.
Zasadnicze działania:
Zorganizowano
szkolenie
dla
15
nauczycieli
–
szkolnych
koordynatorów.
Przeprowadzono pogadanki dla 19 uczniów (Szkoła Podstawowa w Wygodzie).
Wykonano – 14 wizytacji programu.
Program „Trzymaj Formę” realizowany był metodą projektu. Opracowane w szkołach projekty
promowały aktywny styl życia i uczyły racjonalnego sposobu odżywiania. Według oceny
szkolnych koordynatorów założone cele do programu zostały osiągnięte.
O popularności programu świadczy rosnąca liczba placówek realizujących program,
przedstawiona na poniższym wykresie w odniesieniu do lat ubiegłych.
54
Liczba placówek realizująca program „Trzymaj Formę”
Trzym aj Form ę
35
30
25
20
Gimnazjum
Szkoła Podstaw ow a
15
Razem
10
5
0
2006/2007
2008/2009
2010/2011
2012/2013
2014/2015
.
W szkołach realizujących program „Trzymaj Formę” uczniowie przywiązują większą
wagę do prawidłowej diety, co daje szansę na poprawę sytuacji zdrowotnej w zakresie
racjonalnego odżywiania i zwiększenia aktywności fizycznej wśród mieszkańców powiatu
łowickiego.
2.
Światowy Dzień Zdrowia – Hasło roku 2015 „Bezpieczeństwo żywności od pola do
stołu”.
7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) obchodzony
jest Światowy Dzień Zdrowia. Tematem przewodnim na 2015 rok było bezpieczeństwo
żywności obchodzone pod hasłem: „Z pola na stół – uczyń jedzenie bezpiecznym”.
Zasadnicze działania:

Przekazano treści hasła roku do wszystkich placówek nauczania i wychowania na terenie
powiatu łowickiego.

16 kwietnia 2015 roku zorganizowano konferencje w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych
nr 3 w Łowiczu pt. „Bezpieczne żywienie – zdrowy uczeń” W konferencji uczestniczyło
około 70 osób – szkolni koordynatorzy Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego
„Trzymaj formę”, ajenci sklepików szkolnych, intendenci stołówek, nauczyciele,
wychowawcy, dyrektorzy szkół. Za cel spotkania obrano budowę właściwego warsztatu
informacyjnego w zakresie edukacji żywieniowej, promocji zdrowia i kształtowania
kultury zdrowotnej wśród uczniów.
55
W programie znalazły się tematy:

Nawyki żywieniowe młodzieży w wieku szkolnym. Rozumienie etykiet i znajomość
wartości odżywczej żywności – Pani Karolina Gajda SGGW w Warszawie, Powiatowa
Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Warszawie.

Wymogi higieniczno – sanitarne dla stołówek i sklepików szkolnych – Pani Wioletta
Owczarek Pracownik Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku PSSE
w Łowiczu.

Zdrowe odżywianie się uczniów – przegląd dostępnych programów i projektów
skierowanych do różnych typów szkół i placówek oświatowych – Pani Marzenna
Piwowar-Zrazek
nauczyciel
konsultant
ds.
promocji
zdrowia
i bezpieczeństwa
w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Skierniewicach.

Problematyka zdrowego odżywiania w projektach edukacyjnych – przykłady dobrych
praktyk – Pani Agnieszka Edyta Dąbrowska konsultant ds. przedmiotów przyrodniczych
w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Skierniewicach.
Organizatorami konferencji byli: Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łowiczu,
Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Skierniewicach, Biblioteka Pedagogiczna
filia w Łowiczu, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Łowiczu oraz Polski Czerwony Krzyż
w Łowiczu.
3.
Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu.
Ograniczenie palenia tytoniu w Polsce stało się w ostatnich latach jednym z głównych
zadań w zakresie poprawy i umocnienia zdrowia Polaków. Celem głównym Programu
Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w 2015 roku było zmniejszenie rozmiaru
nikotynizmu wśród dzieci i młodzieży szkolnej oraz podniesienie świadomości dorosłych
palaczy na temat skutków zdrowotnych wynikających z czynnego i biernego palenia tytoniu.
W ramach programu obchodzono Światowy Dzień bez Tytoniu – 31 maja 2015 roku
i „Światowy Dzień Rzucania Palenia – 21 listopada 2015 roku. Realizowany był również
Przedszkolny Program Edukacji Antytytoniowej „Czyste Powietrze Wokół Nas”; programy
„Nie pal przy mnie proszę” i „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
56
Zasadnicze działania:
29 maja 2015r. zorganizowano konferencje „Mówimy STOP papierosom” dla 130 osób,
młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Celem konferencji było upowszechnianie
wiedzy na temat szkodliwości palenia tytoniu. Konferencji towarzyszyła wystawa antytytoniowa
oraz badanie poziomu tlenku węgla w wydychanym powietrzu.
W programie znalazły się tematy:

„E-papierosy – wyjście, czy pułapka?” – Pan Sławomir Mucha – Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Łowiczu,

„Nikotyna i substancje smoliste albo zdrowie” – Pan Krzysztof Pawlina – Łowickie
Centrum Kształcenia Pedagogicznego,

„Palenie tytoniu i innych środków psychoaktywnych – odpowiedzialność karna”
– Pan Mariusz Boczek KPP w Łowiczu,

„Pozytywna samoocena u uczniów jako zasób chroniący w podejmowaniu zachowań
ryzykownych” – Pani Beata Świeszkowska – Poradnia Psychologiczno–Pedagogiczna
w Łowiczu.
Program „Czyste Powietrze Wokół Nas” stanowił pierwszy etap nabywania wiedzy na
temat szkodliwości dymu tytoniowego. Uczył sposobów radzenia sobie w sytuacjach, w których
dziecko narażone było na przebywanie w środowisku osób palących. Celem programu było
zwiększenie świadomości rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym
tytoniowy i zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy
przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub, gdy dorośli palą przy nich tytoń.
W programie uczestniczyło 16 przedszkoli i 23 szkoły podstawowe klasy „0”.
Zasadnicze działania:

Zorganizowano szkolenie inaugurując kolejną edycję program „Czyste powietrze wokół
nas” na terenie powiatu dla 24 osób – koordynatorów programu.

Zorganizowano wspólnie z Biblioteką Pedagogiczna w Łowiczu i Nadleśnictwem
w Kutnie trzy spotkania z 48 uczestnikami programu. Podczas spotkania były pogadanki
na
temat
szkodliwości
biernego
palenia
tytoniu
i
ekologii,
filmy
o mieszkańcach lasu oraz zabawy w takt piosenki o DINUSIU.

Przeprowadzono 23 wizytacje w placówkach realizujących program.
Według oceny koordynatorów założone cele do programu zostały osiągnięte.
Wprowadzanie zajęć antytytoniowych jest częścią wychowania zdrowotnego i stanowi pierwsze
ogniwo w łańcuchu działań edukacyjnych na rzecz kształtowania postaw antynikotynowych
57
dzieci. Dzięki zajęciom uczniowie zwiększyli i usystematyzowali swoja wiedze na temat
szkodliwości dymu tytoniowego. Przekazywane treści zyskały aprobatę rodziców, stały się
również zalążkiem do rozbudzenia refleksji nad własnym zdrowiem.
Liczba placówek realizująca program „Czyste Powietrze Wokół Nas”
Czys te Pow ie trze Wok ół Nas
45
40
35
30
25
Przedszkola
Oddziały Przedszkolne
20
Razem
15
10
5
0
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
2012/2013
2013/2014
2014/2015
Program „Nie pal przy mnie proszę” realizowany był w 28 szkołach podstawowych
przez 710 uczniów klas I – III.
Zasadnicze działania:

Zorganizowano szkolenie dla 20 szkolnych koordynatorów programu.

Przeprowadzono pogadanki dla 202 uczniów realizujących program w Szkole
Podstawowej nr 3 w Łowiczu, Szkole Podstawowej w Popowie, Szkole Podstawowej
Wygodzie i Szkole Podstawowej w Bielawach.

Przeprowadzono 14 wizytacji z realizacji programu.
Liczba placówek realizująca program „Nie Pal Przy Mnie Proszę”
Nie Pal przy Mnie Proszę
25
20
15
Szkoła Podstawowa
10
5
0
2009/2010
2010/2011
2011/2012
2012/2013
58
2013/2014
2014/2015
Program „Znajdź właściwe rozwiązanie” w roku szkolnym 2014/2015 realizowany był w
8 szkołach gimnazjalnych przez 368 uczniów i w 18 szkołach podstawowych przez 452 uczniów
klas IV-VI.
Zasadnicze działania:

Zorganizowano
szkolenie
dla
19
szkolnych
koordynatorów
programu
oraz
8 indywidualnych konsultacji dla koordynatorów programu.

Przeprowadzono pogadanki dla 129 uczniów realizujących program w Szkole
Podstawowej w Zielkowicach, Gimnazjum Nr 1 w Łowiczu i w Szkole Podstawowej
Nr 1 w Łowiczu.

Przeprowadzono 18 wizytacji w szkołach realizujących program.

W dniu 1 czerwca 2015 roku w Szkole Podstawowej w Oszkowicach odbyło się
podsumowanie 3 programów antytytoniowych. Uczniowie przedstawiali realizację tych
programów w szkole, dodatkowo przygotowali przedstawienia o treści antytytoniowej,
recytowali
wierszyki
i
hasła,
najmłodsze
dzieci
zaśpiewały
piosenki
o Dinusiu.
Liczba placówek realizująca program „Znajdź Właściwe Rozwiązanie”
Znajdz Właściw e Rozw iązanie
30
25
20
Gimnazjum
15
Szkoła Podstawowa
Razem
10
5
0
2009/2010
2010/2011
2011/2012
2012/2013
2013/2014
2014/2015
Realizacja programów antytytoniowych, kształtuje w młodym pokoleniu wiedzę
o skutkach zdrowotnych palenia tytoniu, jak również szkodliwości biernego narażania na dym
tytoniowy. Uświadomiono adresatom, że dym tytoniowy nie tylko niekorzystnie wpływa na
59
zdrowie palacza, ale także wszystkie osoby przebywające w jego otoczeniu. W efekcie coraz
więcej palaczy stara się nie narażać dzieci i osób bliskich na bierne palenie.
Systematycznie wzrasta społeczna wiedza o istnieniu miejsc wolnych od dymu tytoniowego oraz
świadomość o konsekwencjach finansowych za łamanie zakazu palenia.
4.
Profilaktyka HIV/AIDS.
W ramach programu Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Łowiczu
prowadziła systematyczne działania edukacyjne adresowane do młodzieży i innych grup
odbiorców, poradnictwo metodyczne oraz rozdawnictwo ulotek. Realizowano również działania
dotyczące akcji profilaktycznej Krajowego Centrum ds. AIDS z okazji Walentynek zachęcająca
młode pełnoletnie osoby do wykonania testu oraz Kampanii „HIVokryzja. Wyleczmy się” gdzie
celem projektu jest „wyleczenie” ludzi z hipokryzji wobec osób zakażonych wirusem HIV.
Zasadnicze działania:

Przeprowadzono konkurs plastyczny „Uzależnienia, a HIV/AIDS” dla 60 uczniów
Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Kiernozi.

Podsumowanie konkursu i wręczenie upominków odbyło się podczas uroczystości MOS
w dniu 17 grudnia 2015 roku.

Przeprowadzono 4 pogadanki połączone z warsztatami dla 153 uczniów klas III
w Gimnazjum nr 3 w Łowiczu, Nowych Zdunach, Gimnazjum nr 1 w Łowiczu, oraz
uczniów technikum w ZSP nr 1 w Łowiczu.

Przeprowadzono
etap
powiatowy
konkursu
Wojewódzkiej
Olimpiady
Wiedzy
o HIV/AIDS dla 9 uczniów 4 szkół ponadgimnazjalnych.

We współpracy z Urzędem Miasta w Łowicu, Polskim Czerwonym Krzyżem filią
w Łowiczu zorganizowano konferencje „Bezpieczna krew” dla 55 nauczycieli
z powiatu łowickiego.

Przekazano informację do lokalnych mediów nt. Popularyzacji wiedzy o HIV/AIDS
wśród młodzieży.
60
5.
Wojewódzki
Program
Profilaktyki
Zdrowotnej
„Zadbaj
o
swoje
płuca”
(rok szkolny 2014/2015)
Głównym celem programu było pogłębianie wiedzy o zdrowiu, kształtowanie
umiejętności dbania o swoje zdrowie i poznanie zagrożeń wpływających na powstawanie chorób
układu oddechowego.
Adresatami programu byli uczniowie klas I – VI szkół podstawowych, ich rodzice i nauczyciele.
Zasadnicze działania:

Zorganizowano szkolenie dla 12 szkolnych koordynatorów programu.

Wykonano 8 wizytacji z realizacji zadania.

Program realizowany był w 14 szkołach podstawowych przez 461 uczniów.
Według oceny szkolnych koordynatorów założone cele do programu zostały osiągnięte.
Znacznie wzrósł wśród uczniów i ich rodziców poziom wiedzy na temat chorób układu
oddechowego i ich profilaktyki. Dodatkowo w placówkach organizowano apele przygotowane
przez uczniów realizujących program, konkursy wiedzy, pogadanki i warsztaty dla rodziców
z udziałem lekarzy pediatrów, wystawki prac.
6.
Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu
innych środków psychoaktywnych. (Program szwajcarski).
Zasadnicze działania.
Koordynowano realizację programu „ARS, czyli jak dbać o miłość „ w powiecie. Program
realizowany był w 6 szkołach ponadgimnazjalnych (50%) prze 144 uczniów i 122 rodziców

25 lutego 2015 r. zorganizowano naradę dla 6 szkolnych koordynatorów programu.

Przeprowadzono 3 wizytacje z realizacji programu (50%).
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łowiczu realizuje Wojewódzką Kampanię
Edukacyjną „Dopalaczom mówimy STOP – wybieramy zdrowie”, której adresatami są uczniowie
13 szkół gimnazjalnych w powiecie łowickim, ich rodzice, opiekunowie, a także nauczyciele
i pedagodzy pracujący z młodzieżą.
Celem Kampanii jest zminimalizowanie wśród uczniów ryzykownych zachowań
prowadzących do zażywania substancji psychoaktywnych. Realizacja Kampanii przewidziana
jest na lata 2015 – 2018.
61
7.
BEZPIECZNY WYPOCZYNEJK DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
W związku z akcją zorganizowano pogadanki na temat bezpiecznego wypoczynku,
problemów zdrowotnych które mogą wystąpić przy obecności kleszczy, niebezpieczeństw
dotyczących ulegania własnej ciekawości i presji otoczenia w związku z używkami,
tj:. papierosy, alkohol, dopalacze dla 245 dzieci przebywających na półkoloniach letnich
i zimowych.
Działalność Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w 2015 roku dotyczyła:

Kontynuacji i wdrażania programów edukacyjnych o zasięgu ogólnopolskim.

Organizowania szkoleń i narad, udostępnianiu materiałów, udzielaniu pomocy
merytorycznej i metodycznej.

Koordynowania
programów
i
przedsięwzięć
oświatowo-zdrowotnych
poprzez
inicjowanie działań, nadzorowanie, monitorowanie i ocenę ich realizacji.
W zakresie działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia kontynuowano
współpracę z Zarządem Rejonowym PCK Łowicz, WODN w Skierniewicach i Urzędem Miejskim
w Łowiczu, Centrum Kultury i Promocji Ziemi Łowickiej oraz Urzędami Gmin. Kontynuowano
również
w
współpracę
organizacji
z
Policją
konferencji
–
i
ZOZ
w
zapewnienie
Łowiczu,
czego
wykładowcy.
efektem
była
Współpracowano
pomoc
również
z Biblioteką Pedagogiczną w Skierniewicach Rejon w Łowiczu i Nadleśnictwem w Kutnie.
62
ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY
Działalność Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego wpływa na prawidłową lokalizację
obiektów z punktu widzenia sanitarnego, a tym samym ma bezpośrednie przełożenie na ochronę
zdrowia ludzi. Wpływa na właściwe rozwiązania pod względem sanitarnym projektowanych
inwestycji. Spełnianie wymogów sanitarnych i zdrowotnych w rozwiązaniach projektowych
różnego typu obiektów sprawia, że zagrożenia dla zdrowia ludzi są wyeliminowane
w maksymalnym stopniu.
W ramach Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w 2015 r. dokonano uzgodnień:

Zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania
na środowisko – 6;

Projektów dokumentów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego
gminy oraz
projektów
miejscowych
planów
zagospodarowania
przestrzennego gminy – 8;

Opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko / wydanie opinii w sprawie zakresu raportu – 12;

Wydanie opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – 8;

Uzgodnień dokumentacji projektowej – 61;

Decyzji dotyczących spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia
i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą – 4;

Przeprowadzono ogółem – 59 kontroli i wizji lokalnych;

Uczestniczono w dopuszczeniu do użytkowania (z art.56 prawa budowlanego) – 15
obiektów budowlanych;

Wydano 40 decyzji płatniczych wraz z kalkulacjami kosztów.
Do większych obiektów dopuszczanych do użytkowania można zaliczyć:

Budowę Stacji Paliw w Jamnie;

Budynek produkcyjno – magazynowy firmy SANTAR w Sobocie;

Budowę budynku handlowo usługowego z infrastrukturą w Łowiczu ul. Katarzynów;

Budowę budynku obsługi Stacji Paliw w Łowiczu przy ul. Poznańskiej 51;

Budowę budynku usługowego Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów w Bielawach,
ul. Warszawska 13;
63

Rozbudowę oczyszczalni ścieków dla Grupy Producentów Mleka Ekołowiczanka
w Łowiczu przy ul. Nadbzurzańsskiej Dolnej;

Budowę budynku handlowo usługowego w Łyszkowicach przy ul. Gminnej 10.
We wszystkich obiektach były należycie przestrzegane normy higieniczno – sanitarne.
Nadzór Zapobiegawczy współpracował z Wydziałem Architektoniczno Budowlanym Starostwa
Powiatowego w Łowiczu, Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego, Inspekcją
Weterynaryjną, oraz Urzędem Miasta w Łowiczu i Urzędami Gmin.
64
PODSUMOWANIE OCENY
STANU SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNEGO
POWIATU ŁOWICKIEGO.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna realizowała w 2015 r. zadania zgodnie
z wdrożonym systemem zarządzania w zakresie:

zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego,

zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami
środowiska,

realizacji programów edukacyjnych i akcji oświatowo – zdrowotnych.
Na ogólną ocenę stanu sanitarnego powiatu ma istotny wpływ stan sanitarno –
higieniczny obiektów nadzorowanych przez poszczególne komórki organizacyjne PSSE
w Łowiczu
PSSE w Łowiczu na bieżąco monitoruje sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych na
terenie powiatu. W roku 2015 sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w powiecie
łowickim była stabilna dla większości zarejestrowanych chorób. Kontrole podmiotów
leczniczych wykazały, że na terenie powiatu łowickiego nie ma obiektów w złym stanie
sanitarnym, obserwuje się również systematyczną poprawę stanu technicznego i sanitarno –
higienicznego w/w placówek.
Szczepienia ochronne realizowane są prawidłowo zgodnie z obowiązującym kalendarzem
szczepień, a odsetek dzieci zaszczepionych jest bardzo wysoki. Podejmowane działania
promocyjne w zakresie szczepień ochronnych przyczyniły się do wzrostu zainteresowania
ludności szczepieniami zalecanymi .
Efektem
działań
podejmowanych
przez
Sekcję
Higieny
Żywności,
Żywienia
i Przedmiotów Użytku PSSE w Łowiczu jest ciągła poprawa stanu sanitarno – higienicznego
obiektów istniejących oraz uzyskanie wysokiego standardu higienicznego w obiektach
nowopowstających. Nadal kontynuowany jest wzmożony nadzór nad wdrażaniem Dobrej
Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz procedur opartych na zasadach
systemu HACCP, co przyczynia się do uzyskania większego poziomu bezpieczeństwa
produkowanej i wprowadzanej na rynek żywności.
65
Działania w ramach systemu RASFF polegające na sprawdzaniu i ewentualnym
wycofaniu z obrotu niebezpiecznych produktów również przyczyniły się do zwiększenia
bezpieczeństwa rynku żywnościowego w powiecie łowickim.
Wszystkie
działania
prowadzone
w
ramach
zapobiegawczego,
bieżącego
i granicznego nadzoru sanitarnego poprzez zapewnienie bezpieczeństwa produkowanej
i wprowadzanej do obrotu żywności pozwalają na osiągnięcie coraz wyższego poziomu ochrony
naszego zdrowia.
Podsumowując działania w zakresie higieny komunalnej na terenie powiatu łowickiego
można uznać, że nie wystąpiły sytuacje mogące wpływać negatywnie na bezpieczeństwo
zdrowotne mieszkańców powiatu. Stały nadzór nad obiektami użyteczności publicznej na
nadzorowanym terenie wpłynął na to, iż w ubiegłym roku żaden obiekt nie budził
poważniejszych zastrzeżeń pod względem sanitarno – higienicznym. Natomiast prowadzenie
stałego monitoringu jakości wody w wodociągach, przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
pozwoliło na ocenę bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców naszego powiatu w tym zakresie.
Jakość wody w ciągu 2015 r. została zakwestionowana w 4 wodociągach. PPIS w Łowiczu
wszczynał postępowanie administracyjne zmierzające do jej poprawy. W związku z czym
właściciele wodociągów podjęli działania identyfikujące problem oraz działania naprawcze
zmierzające do jego likwidacji. Reasumując, na koniec 2015 r. do wszystkich mieszkańców
powiatu łowickiego dostarczano wodę o odpowiedniej jakości.
Stan sanitarny powiatu łowickiego w zakresie zadań wykonywanych przez pracowników
Higieny Pracy należy uznać za bezpieczny zarówno ze strony zapewnienia bezpiecznych
i zdrowych warunków pracy, a także pełnej kontroli nad występowaniem szkodliwości
zawodowych.
Stan sanitarny nadzorowanych placówek nauczania i wychowania był dobry.
W 2015 r. prowadzono działania zapobiegawcze w celu ochrony zdrowia dzieci
i młodzieży przed niekorzystnym wpływem czynników niebezpiecznych występujących
w środowisku nauczania i wychowania. Polegały one głownie na egzekwowaniu wymogów
dotyczących zakazu palenia wyrobów tytoniowych; koordynowaniu działań w związku
z wystąpieniem przypadków wszawicy; prowadzeniu działalności informacyjnej dotyczącej
odpowiednich zachowań ze szczególnym uwzględnieniem podstawowych zasad higieny;
unikania używek (dopalaczy i narkotyków, wyrobów tytoniowych, napojów alkoholowych
i energetyzujących) oraz szkodliwych produktów żywnościowych typu słodycze, chipsy, fast-
66
food;
eliminacji
nieprawidłowości
związanych
z
dostosowaniem
mebli
szkolnych
i przedszkolnych do wzrostu uczniów i przedszkolaków.
Promowanie
zdrowego
stylu
życia
oraz
podejmowanie
powyższych
działań
prowadzących do tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu dzieci i uczniów znacząco
przyczynia się do poprawy zdrowia młodego pokolenia kształtując przy tym jego prawidłowe
nawyki zdrowotne.
W zakresie działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia kontynuowano
współpracę z Zarządem Rejonowym PCK Łowicz, WODN w Skierniewicach i Urzędem
Miejskim w Łowiczu, Centrum Kultury i Promocji Ziemi Łowickiej oraz Urzędami Gmin.
Kontynuowano również współpracę z Policją i ZOZ w Łowiczu, Współpracowano również
z Biblioteką Pedagogiczną w Skierniewicach Rejon w Łowiczu i Nadleśnictwem w Kutnie.
W efekcie prowadzonej przez PSSE w Łowiczu działalności oświatowo – zdrowotnej
wyrabiane są nawyki higienicznego stylu życia ludności powiatu zarówno dzieci jak
i dorosłych, jak również pobudzana jest aktywność społeczna do działań na rzecz własnego
zdrowia. Należy podkreślić duży wkład pracy nauczycieli – szkolnych koordynatorów
programów, dyrektorów szkół i przedszkoli, pielęgniarek higieny szkolnej w szerzenie oświaty
zdrowotnej i promocji zdrowia w swoich placówkach.
Sprawowanie
przez
Państwową
Inspekcję
Sanitarną
w
Łowiczu
bieżącego
i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w 2015 roku i prawidłowe wykonywanie obowiązków
z zakresu zdrowia publicznego przyczyniło się do stabilizacji sytuacji sanitarnej powiatu
i pozwoliło na pozytywną ocenę stanu sanitarnego obiektów.
Wykładnikiem całej działalności PSSE w Łowiczu jest pomyślna i stabilna sytuacja
epidemiologiczna nie budząca zagrożeń dla zdrowia i życia mieszkańców, z której wynika
dobry stan sanitarny powiatu łowickiego w 2015 roku.
67