Nowe prawo regulujące relacje między dostawcami i dystrybutorami

Nowe prawo regulujące relacje
między dostawcami i
dystrybutorami w Portugalii
2015-10-27 14:24:40
2
Z dniem 25 lutego 2014 r. weszło w życie w Portugalii prawo o indywidualnych restrykcyjnych praktykach
handlowych (Práticas Individuais Restritivas do Comércio - PIRC).
Nowe prawo regulujące relacje między dostawcami i dystrybutorami
w Portugalii
Powodem wprowadzenia ustawy były skargi ze strony producentów dotyczące coraz większej presji
dystrybutorów ws. wymuszania na producentach i dostawcach obniżki cen produktów oraz stosowania praktyk
„dumpingu” na rynkach zagranicznych. Ponadto, jak podkreśla Ministerstwo Rolnictwo, w Portugalii miały
miejsce w ostatnich latach nieuczciwe praktyki sieci handlowych dotyczące prowadzenia kampanii promocyjnych
oraz narzucania producentom rabatów z mocą wsteczną.
Zgodnie z nową ustawą, artykuły mogą zostać objęte promocją tylko za zgodą producenta i/lub dostawcy, po
akceptacji Urzędu do Spraw Bezpieczeństwa Żywności i Gospodarczego - ASAE (Autoridade de Segurança
Alimentar e Económica).
Ustawa, zabraniająca sprzedaży towarów ze stratą, wzbudziła szereg wątpliwości co do jej użyteczności oraz
wywołała dyskusję w sektorze dystrybucji. Z jednej strony producenci okazują zadowolenie z wyrównania sił
pomiędzy partnerami handlowymi, głównie między hipermarketami i dostawcami, gdzie ci pierwsi „miażdżą”
drugich. Z drugiej strony Portugalskie Stowarzyszenie Firm Dystrybucyjnych (Associação Portuguesa de
Empresas de Distribuição - APED) podkreśla, że ustawa ma słabe strony i może przyczynić się do wzrostu cen, co
ostecznie uderzy w konsumentów, ponieważ może spowodować wzrost cen i poszukiwanie przez dystrybutorów
nowych źródeł zakupów.
Zdaniem niektórych ekonomistów, ustawa może mieć negatywny wpływ dla samych producentów, jako że w
świetle prawa dystrybutor nie może dokonać odsprzedaży ze stratą w przypadku produktów krajowych, np.
bananów z Madery, ale jeśli produkt ten będzie pochodzić z np. z Kolumbii, odsprzedaż jest możliwa, gdyż
dotyczy produktu zagranicznego. Oznacza to, że aby obejść wprowadzone ograniczenia, dystrybutorzy będą
częściej zaopatrywać się u dostawców zagranicznych, co bez wątpienia negatywnie wpłynie na relacje między
hurtownikami a dostawcami krajowymi, zwłaszcza zmniejszy konkurencyjność małych i średnich producentów
oraz zaburzy stabilność i trwałość kontaktów między dostawcami a dystrybutorami. Co więcej, dystrybutorzy
będą zmuszeni w przeciągu jednego roku zweryfikować kontrakty z dostawcami, aby móc sprostać wymogom
nowego prawa. APED podkreśla, że w Hiszpanii i Francji też miały miejsce ostatnio podobne nowelizacje prawa,
jednak są one o wiele bardziej zrozumiałe i jasne dla handlowców.
Dla firm, które nie dostosują się do wymogów nowego prawa przewidziane są następujące kary pieniężne: od
500 do 50 tys. euro w przypadku mikroprzedsiębiorstw; od 750 do 150 tys. euro w przypadku małych
przedsiębiorstw; od 1000 do 45 tys. euro dla średnich przedsiębiorstw oraz od 2500 do 2,5 mln euro dla dużych
przedsiębiorstw.
3
Największe sieci handlowe Portugalii już zapewniły, że będą stosować przepisy nowego prawa, niemniej jednak w
obliczu ograniczania ich możliwości do zawierania umów z dostawcami, sektor nie będzie miał innego wyjścia,
jak uciec się do importu.
Takie sieci handlowe jak Os Mosqueteiros i Lidl są w trakcie analizy wdrożenia nowego prawa do swoich praktyk
handlowych. Lidl zaznaczył, że ma zamiar kontynuować politykę „wysoka jakość-niska cena”, zapewniając, że
żadne zmiany prawne na nią nie wpłyną. Jerónimo Martins potwierdza, że będzie zastosuje się do przepisów, ale
nie ukrywa, ze jest to droga do wzrostu importu i zaburzenia relacji z dostawcami. Sonae i Auchan przedłożyły
swoje stanowisko w tej kwestii do APED – instytucji, w ich mniemaniu, uprawnionej do reprezentowania sieci
dystrybucyjnych w tym zakresie.
Tymczasem Konfederacja Handlu i Usług w Portugalii (Confederação do Comércio e Serviços de Portugal - CCP)
wyraża nadzieję, że nowe prawo umożliwi bardziej zrównoważone relacje w łańcuchu dostaw i wzmocni pozycję
małych przedsiębiorstw.
Zdaniem Portugalskiego Urzędu Ochrony Konsumenta (DECO) nowa ustawa będzie mogła wpłynąć na zmianę
cen, ale ostrzega, że byłby to strategiczny błąd, który przyniósłby straty nie tylko konsumentom, ale również
producentom i dystrybutorom. Ponadto uważa, że strategiczne narzędzie dystrybutorów w utrzymaniu
sprzedaży, jakim są promocje, nie przestanie istnieć, nikt, bowiem nie zabija kury znoszącej złote jajka. Ustawa
jest jednak w mniemaniu DECO aktem trudnym do praktycznego wdrożenia i ASE będzie musiał dokonać
wnikliwej analizy jej zapisów.
Warto nadmienić, iż w ciągu ostatnich 8 lat ASE wykrył ponad tysiąc jednostek handlowych, prowadzących
sprzedaż produktów poniżej kosztów, mimo to tylko jedna trzecia z nich została oskarżona o naruszenie prawa.
Oprac.
Elżbieta Siuta Correia
Ekspert POiG, WPHI Lizbona
Marzec 2014
4