Ściany działowe

BUDOWANIE DOMU – SZTUKA WYBORÓW
¥ciany dziaïowe
fot. Bose
– która lepsza?
¥ciany dziaïowe
Tadeusz Lipski
We wspóïczesnych domach jednorodzinnych wykonuje siÚ dwa rodzaje
Ăcian dziaïowych – murowane lub szkieletowe. Kaĝda z tych konstrukcji
ma oczywiĂcie zalety i wady. Trzeba jeszcze pamiÚtaÊ, ĝe jest wiele
czynników majÈcych wpïyw na ich cechy. O wyborze decyduje zwykle
projektant, ale inwestor moĝe wprowadzaÊ pewne zmiany. W koñcu
rodzaj Ăcian dziaïowych ma spory wpïyw na wykoñczenie wnÚtrz.
60
BUDUJEMY DOM
BD4_sciany_dzialowe.indd 60
4/2009
2009-03-15 21:57:43
fot. Dekoral
¥ciany dziaïowe
fot. Vitrosilicon
fot. A. Rezler
Z lekkich Ăcian g-k najïatwiej wykonaÊ efektowne przegrody wewnÚtrzne
¥ciana dziaïowa z pustaków szklanych zapewnia dostÚp Ăwiatïa do pomieszczeñ bez okien
¥ciany dziaïowe to przegrody, które dzielÈ
przestrzeñ budynku na mniejsze pomieszczenia. MuszÈ zatem speïniaÊ pewne ogólne wymagania.
Najwaĝniejsza jest ich duĝa sztywnoĂÊ
i wytrzymaïoĂÊ na obciÈĝenia poziome.
Nie powinny bowiem ulegaÊ uszkodzeniu np. pod naporem przewracajÈcego siÚ
czïowieka czy rzuconego przedmiotu. Poza
tym Ăciany dziaïowe zwykle wykorzystuje siÚ do wieszania róĝnych elementów
wyposaĝenia wnÚtrz, jak szafki kuchenne, póïki z ksiÈĝkami lub instalacje, czyli rury wodociÈgowe, armatura ïazienkowa
itp. Z kolei o komforcie uĝytkowania pomieszczeñ bardzo czÚsto decyduje ich izolacyjnoĂÊ akustyczna. Trudno bowiem wypoczywaÊ czy pracowaÊ, gdy przez ĂcianÚ
przenikajÈ haïasy spowodowane np. gïoĂno
sïuchanÈ muzykÈ albo piskliwymi gïosikami rozbawionych dzieci. Przegrody te po-
WewnÚtrzne Ăciany ceglane nie muszÈ byÊ otynkowane, aby dobrze wyglÈdaïy
winny równieĝ umoĝliwiaÊ zrealizowanie
wymarzonego przez inwestorów wystroju
wnÚtrza. MogÈ przecieĝ byÊ przezroczyste,
aĝurowe, malowane lub ukazujÈce naturalnÈ fakturÚ materiaïów konstrukcyjnych.
Wskazane jest jeszcze, aby byïy tanie i ïatwe do zbudowania.
Powyĝsze wymagania speïniane sÈ
w róĝnym stopniu w zaleĝnoĂci od zamoĝnoĂci inwestorów, dostÚpnych materiaïów
i regionów Ăwiata. MogÈ to byÊ przecieĝ
Ăciany dziaïowe z papieru w tradycyjnym domu japoñskim, drewniane w góralskiej chacie czy kamienne w Ăredniowiecznym zamku. Jednak we wspóïczesnych
domach jednorodzinnych najczÚĂciej wykonuje siÚ przegrody murowane z róĝnego
rodzaju cegieï lub pustaków oraz szkieletowe – przede wszystkim gipsowo-kartonowe
na stelaĝu metalowym, ewentualnie drewnianym.
Murowane Ăciany dziaïowe
Niemal wszystkie przegrody murowane doskonale sprawdzajÈ siÚ jako Ăciany wewnÚtrzne. Przy najczÚĂciej stosowanej
gruboĂci 12 cm sÈ wystarczajÈco sztywne i wytrzymaïe, a jednoczeĂnie tanie.
Moĝna z nich wykonaÊ zwykïe Ăciany proste lub ïukowe, gïadkie, aĝurowe czy z wnÚkÈ. Sposobów wykoñczenia jest wiele i ïatwo
uzyskaÊ zaplanowany efekt. Tym bardziej
ĝe zarówno wznoszenie, jak i wykañczanie
Ăcian murowanych jest powszechnie znane i niezbyt trudne. Poza tym charakteryzujÈ
siÚ bardzo dobrÈ izolacyjnoĂciÈ akustycznÈ.
Stosunkowo duĝa masa przegród jest w tym
przypadku zaletÈ. To idealne rozwiÈzanie
w domach parterowych, w których obciÈĝenia sÈ przenoszone bezpoĂrednio na grunt.
Nieco inaczej jest w budynkach piÚtrowych.
Wtedy duĝa masa Ăcian obciÈĝajÈcych stropy
jest mankamentem. Konieczne jest bowiem
BUDUJEMY DOM
BD4_sciany_dzialowe.indd 61
4/2009
61
2009-03-15 21:58:00
BUDOWANIE DOMU – SZTUKA WYBORÓW
taĂma brzegowa z pianki polietylenowej
Ăciana murowana z cegieï
peïnych, pustaków ceramicznych
lub wapienno-piaskowych najlepiej
gruboĂci 12 cm
obustronny tynk cementowowapienny, ewentualnie gipsowy
gruboĂci przynajmniej 1,5 cm
taĂma rozdzielcza z folii
lub papieru
profil poziomy UW
pïyty okïadzinowe
gipsowo-kartonowe
lub gipsowo-wïóknowe
wypeïnienie z póïtwardej
weïny mineralnej lub
szklanej gruboĂci min.
4 cm z pozostawieniem
pustki powietrznej
o szerokoĂci co najmniej
1 cm
sïupek z profilu CW
podïoga pïywajÈca
kotwa mocujÈca
ĂcianÚ dziaïowÈ
do przegrody noĂnej
taĂma brzegowa z pianki
polietylenowej gruboĂci
1–2 cm
izolacja akustyczna stropu
taĂma brzegowa z pianki
polietylenowej
gruboĂci 1–2 cm
podïoga pïywajÈca
profil poziomy UW
izolacja akustyczna stropu
Budowa Ăciany murowanej z cegïy lub pustaków
wzmacnianie konstrukcji np. przez podwajanie belek noĂnych.
Do najlepszych murowanych Ăcian dziaïowych zalicza siÚ przegrody z cegieï peïnych
ceramicznych i bloków wapienno-piaskowych gruboĂci 12 cm. Dobre sÈ równieĝ Ăciany wznoszone z pustaków Porotherm gruboĂci 8 i 11,5 cm. Po prostu dziÚki wïaĂciwemu
(korzystnemu) ukïadowi szczelin uzyskano
zadowalajÈce parametry akustyczne i jednoczeĂnie znacznie obniĝono masÚ przegród.
¥ciany dziaïowe z cegieï dziurawek, kratówek, pustaków PD oraz z betonu komórkowego sÈ wystarczajÈce dla mniej wymagajÈcych
inwestorów. Ich wïaĂciwoĂci akustyczne, mechaniczne, wytrzymaïoĂciowe wzrastajÈ, gdy
wykoñczy siÚ je tradycyjnym tynkiem cementowym, a nie cementowo-wapiennym czy
gipsowym. Warto jeszcze pamiÚtaÊ, ĝe obïoĝenie Ăcian pïytami gipsowo-kartonowymi
(metodÈ na placki) zwykle pogarsza wïaĂciwoĂci akustyczne przegród. Konieczne jest
przyklejanie pïyt caïÈ powierzchniÈ.
62
BUDUJEMY DOM
BD4_sciany_dzialowe.indd 62
Schemat Ăciany gipsowo-kartonowej
Szkieletowe Ăciany dziaïowe
WszÚdzie tam, gdzie spory ciÚĝar Ăcian murowanych stwarza problemy (np. konstrukcyjne), powinno siÚ stosowaÊ przegrody gipsowo-kartonowe. Zalecenie to jest oczywiste
w drewnianych domach szkieletowych zarówno piÚtrowych, jak i parterowych – nikt
przecieĝ nie zechce wprowadzaÊ dodatkowych rozwiÈzañ technologicznych. Dotyczy
równieĝ nowych budynków murowanych,
a takĝe modernizowanych. Po porostu nad
piwnicÈ, parterem lub piÚtrem lekkie Ăciany gipsowo-kartonowe moĝna ustawiaÊ
w dowolnym miejscu niezaleĝnie od rodzaju konstrukcji stropowej, czy ukïadu elementów noĂnych. Jest to moĝliwe dlatego, ĝe
ciÚĝar typowej Ăciany dziaïowej o wysokoĂci 2,6 m obustronnie pokrytej pïytÈ gipsowo-kartonowÈ lub gipsowo-wïóknowÈ wynosi zaledwie 50–65 kg/m, a z podwójnym
opïytowaniem 100–150 kg/m. Dla porównania otynkowana Ăciana murowana waĝy
470–780 kg/m, a robotnik z narzÚdziami
– 100 kg.
OczywiĂcie niewielki ciÚĝar Ăcian szkieletowych jest ich podstawowÈ zaletÈ. DrugÈ
jest moĝliwoĂÊ prowadzenia prac w okresie
zimowym, co moĝe byÊ istotne w przypadku opóěnienia w harmonogramie robót (nawet w domach parterowych). TrzeciÈ jest
stopieñ równoĂci i gïadkoĂci powierzchni prawie nieosiÈgalny dla zwykïych tynków cementowo-wapiennych. Pozostaïe
parametry, takie jak sztywnoĂÊ, wytrzymaïoĂÊ, ognioodpornoĂÊ, moĝliwoĂÊ dowolnego zawieszenia ciÚĝkich elementów, zwykle
sÈ sporo gorsze niĝ w Ăcianach murowanych z cegieï peïnych. OczywiĂcie wskazane jest wykonywanie Ăcian dziaïowych
z podwójnym opïytowaniem, które pod wieloma wzglÚdami dorównujÈ przegrodom
murowanym, ale kosztem wiÚkszych nakïadów robocizny i materiaïów. SÈ bowiem
sporo droĝsze oraz bardziej skomplikowane
od rozwiÈzañ typowych (z pojedynczymi
okïadzinami). WymagajÈ takĝe zachowania
wiÚkszej starannoĂci i dokïadnoĂci podczas
prac montaĝowych.
4/2009
2009-03-15 22:28:46
¥ciany dziaïowe
IzolacyjnoĂÊ akustyczna Ăcian dziaïowych
Przegrody wewnÚtrzne powinny skutecznie
tïumiÊ gïównie děwiÚki powietrzne. Oznacza to,
ĝe odgïosy z radia, telewizora czy gïoĂno prowadzonych rozmów w minimalnym stopniu bÚdÈ
przenikaïy do sÈsiednich pomieszczeñ.
DobrÈ izolacyjnoĂÊ akustycznÈ moĝna zapewniÊ na kilka sposobów.
Duĝa masa materiaïów stanowi jedno z najlepszych i najtañszych rozwiÈzañ. Oznacza budowÚ Ăcian gïównie z peïnych cegieï ceramicznych
lub wapienno-piaskowych, których ciÚĝar jednostkowy wynosi okoïo 200 kg/m2. OczywiĂcie
ciÚĝki tradycyjny tynk cementowo-wapienny lub
cementowy (wskazany na Ăcianach z cegïy dziurawki lub z pustaków) bardzo poprawia wïaĂciwoĂci akustyczne tych przegród.
Szczeliny i drÈĝenia w cegïach i pustakach
mogÈ byÊ bardzo korzystne, ale tylko pod wa-
runkiem, ĝe stanowiÈ je wÈskie prostokÈtne
otwory usytuowane prostopadle do pïaszczyzny Ăciany dziaïowej. Powinno byÊ ich jak najwiÚcej w jednym rzÚdzie.
Wïóknista struktura materiaïów uĝytych do
budowy Ăcian jest równie skutecznym sposobem tïumienia děwiÚków. ZadowalajÈce efekty
uzyskuje siÚ juĝ przy 5 cm warstwie póïtwardej weïny mineralnej stosowanej w Ăcianach szkieletowych. Obustronne, podwójne
opïytowanie sprawia, ĝe przegrody o masie
55–62 kg/m2 majÈ podobnÈ izolacyjnoĂÊ akustycznÈ co Ăciany murowane.
MiarÈ tïumienia i pochïaniania děwiÚków jest
wskaěnik oceny przybliĝonej izolacyjnoĂci wïaĂciwej R’A1 [dB] lub jego wartoĂÊ projektowa RA1R
okreĂlona na podstawie badañ laboratoryjnych
i pomniejszona o 2 dB, która zwykle podawana
jest przez producentów materiaïów. PomiÚdzy
tymi wskaěnikami zachodzi zaleĝnoĂÊ
R’A1£R A1R – K,
gdzie K oznacza poprawkÚ uwzglÚdniajÈcÈ
wpïyw przenoszenia bocznego děwiÚku zaleĝnÈ od masy Ăcian dziaïowych, stropów, Ăcian zewnÚtrznych (K=0¸5 dB dla Ăcian murowanych
i K=0¸11 dB dla Ăcian szkieletowych).
Zgodnie z warunkami normowymi dla
Ăcian pomiÚdzy pokojami:
– R A1R>30+0÷11 dB (standard podstawowy),
– R A1R>40+0÷11 dB (standard podwyĝszony);
Ăcian pomiÚdzy pokojem, a ïazienkÈ lub WC:
– R A1R>35+0÷11 dB (standard podstawowy),
– R A1R>45+0÷11 dB (standard podwyĝszony).
IzolacyjnoĂÊ akustyczna wybranych Ăcian murowanych
Wspóïczynnik R A1R
[dB]
Cegïa peïna gr. 12 cm
215 (255)
47
Cegïa dziurawka gr. 6,5 cm
90 (130)
38
Pustak PD 2 gr. 12 cm
120 (160)
40
Porothem 8 P+W
80 (135)
41
Porothem 11,5 P+W
120 (175)
42
Silka E8
110 (150)
43
Silka E12
170 (210)
45
Silka E15
210 (250)
47
Ytong PP4/0,6 gr. 11,5 cm
70 (110)
34
Ytong PP4/0,6 gr. 15,0 cm
90 (130)
36
Ytong PP4/0,6 gr. 17,5 cm
105 (145)
38
fot. Silka
Masa (z tynkiem)
[kg/m2]
Pustak Silka E8
fot. Leier
Przegroda
Pustak Leier TH 8 P+W
Przegroda
Profil
Pïyty
[szt]
GruboĂÊ
[cm]
Masa
[kg/m2]
Wspóïczynnik
R A1R [dB]
Rigips 3.40.01
CW50
2
7,5
26
36
Rigips 3.40.02
CW75
2
10
26
38
Rigips 3.40.03
CW100
2
12,5
26
40
Rigips 3.40.04
CW50
4
10
50
43
Rigips 3.40.05
CW75
4
12,5
50
46
Rigips 3.40.06
CW100
4
15
50
48
fot. Rigips
IzolacyjnoĂÊ akustyczna wybranych Ăcian g-k
Budowa Ăciany g-k
BUDUJEMY DOM
BD4_sciany_dzialowe.indd 63
4/2009
63
2009-03-15 21:59:00