Skonsolidowane sprawozdanie z działalności za 2015 rok
Transkrypt
Skonsolidowane sprawozdanie z działalności za 2015 rok
Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWA SA za 2015 rok Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Indeks do sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA 1. STRUKTURA GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWA SA..............................................................4 1.1 Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA..................................................................................4 1.2 Jednostka zależna KONIP Spółka z o.o. ...............................................................................................6 1.3 Jednostka zależna ENERGOTEST spółka z o.o. .................................................................................7 1.4 Jednostka zależna ELEKTROBUDOWA UKRAINA Spółka z o.o......................................................7 1.5 Jednostka stowarzyszona Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetyczny „VECTOR” Spółka z o.o. .............................................................................................................................8 1.6 Jednostka stowarzyszona SAUDI ELEKTROBUDOWA Spółka z o.o. .............................................8 1.7 Opis zmian w strukturze Grupy Kapitałowej ze wskazaniem skutków ...........................................8 2. AKTUALNA I PRZEWIDYWANA SYTUACJA FINANSOWA PODSTAWOWE WIELKOŚCI EKONOMICZNO - FINANSOWE ....................................................................................................................8 2.1 Przychody ze sprzedaży - podstawowe produkty i usługi ................................................................8 2.2 Wynik finansowy oraz podstawowe czynniki i nietypowe zdarzenia mające wpływ na jego wielkość................................................................................................................................................... 11 2.3 Analiza finansowa ................................................................................................................................. 20 2.4 Zarządzanie zasobami finansowymi .................................................................................................. 26 2.5 Zarządzanie kapitałem ludzkim ........................................................................................................... 28 2.6 Zarządzanie BHP.................................................................................................................................... 32 2.7 Zarządzanie Systemem Jakości.......................................................................................................... 33 2.8 Perspektywy rozwoju działalności Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA oraz istotne czynniki ryzyka i zagrożeń ................................................................................................................... 35 3. SYTUACJA RYNKOWA - SPRZEDAŻ I ZAOPATRZENIE ...................................................................... 41 3.1 Kierunki sprzedaży ................................................................................................................................ 41 3.2 Uzależnienie od jednego lub kilku odbiorców.................................................................................. 45 3.3 Źródła zaopatrzenia ............................................................................................................................... 46 4. ZNACZĄCE UMOWY ................................................................................................................................... 46 4.1 Umowy na roboty budowlano - montażowe oraz dostawy wyrobów ........................................... 46 1 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 4.2 Umowy ubezpieczenia .......................................................................................................................... 47 5. INWESTYCJE................................................................................................................................................ 48 5.1 Inwestycje zrealizowane w 2015 roku ................................................................................................ 48 5.2 Plan inwestycyjny na I półrocze 2016 roku....................................................................................... 49 6. WAŻNIEJSZE PRACE PROWADZONE W DZIEDZINIE ROZWOJU TECHNICZNEGO ...................... 49 7. INFORMACJA O ZACIĄGNIĘTYCH KREDYTACH, POŻYCZKACH, PORĘCZENIACH I GWARANCJACH........................................................................................................................................ 51 7.1 Zestawienie umów kredytowych na dzień 31.12.2015 roku ........................................................... 51 7.2 Umowy pożyczek ................................................................................................................................... 51 7.3 Gwarancje i weksle................................................................................................................................ 52 7.4 Poręczenia .............................................................................................................................................. 52 8. TRANSAKCJE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI ..................................................................................... 52 9. STANOWISKO ZARZĄDU JEDNOSTKI DOMINUJĄCEJ ELEKTROBUDOWY SA ODNOŚNIE REALIZACJI WCZEŚNIEJ OGŁASZANYCH PROGNOZ ........................................................................ 54 10. PODSTAWA SPORZĄDZENIA SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO....... 54 11. OŚWIADCZENIE JEDNOSTKI DOMINUJĄCEJ O WYBORZE AUDYTORA ...................................... 55 12. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO PRZEZ JEDNOSTKĘ DOMINUJĄCĄ ELEKTROBUDOWA SA ................................................................................................. 56 12.1 Wskazanie zbioru zasad ładu korporacyjnego, któremu podlega emitent oraz miejsce, gdzie tekst zbioru zasad jest publicznie dostępny........................................................................ 56 12.2 Opis głównych cech systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem stosowanych w ELEKTROBUDOWIE SA w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych..................................................................................................................... 57 12.3 Wskazanie akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji ... 58 12.4 Opis zasad dotyczących powoływania i odwoływania osób zarządzających oraz ich uprawnień, w szczególności prawo do podjęcia decyzji o emisji lub wykupie akcji ................................... 59 12.4.1 Zarząd Spółki................................................................................................................................. 59 12.4.2 Opis zasad zmiany Statutu ELEKTROBUDOWY SA............................................................... 60 12.4.3 Opis sposobu działania Walnego Zgromadzenia i jego zasadnicze uprawnienia ............ 60 2 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 12.5 Skład osobowy i zmiany w 2015 roku, opis działania organów zarządzających i nadzorujących .................................................................................................................................... 62 12.5.1 Zarząd ELEKTROBUDOWY SA .................................................................................................. 62 12.5.2 Rada Nadzorcza ............................................................................................................................ 64 12.6 Komitet Audytu oraz Komitet Nominacji i Wynagrodzeń ............................................................. 66 12.6.1 Komitet Audytu ............................................................................................................................. 67 12.6.2 Komitet Nominacji i Wynagrodzeń ............................................................................................ 67 12.7 Polityka wynagrodzeń członków organów zarządzających i nadzorujących ........................... 67 12.7.1 Zarząd Spółki................................................................................................................................. 67 12.7.2 Rada Nadzorcza ............................................................................................................................ 68 13. POSTĘPOWANIA TOCZĄCE SIĘ PRZED SĄDEM, ORGANEM WŁAŚCIWYM DLA POSTĘPOWANIA ARBITRAŻOWEGO LUB ORGANEM ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ............................................... 68 14. ZNACZĄCE ZDARZENIA PO DACIE BILANSU ..................................................................................... 69 15. OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚĆI Z PRZEPISAMI ................................................................................. 69 3 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 1. STRUKTURA GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWA SA Na dzień 31.12.2015 roku w skład Grupy Kapitałowej wchodziły ELEKTROBUDOWA SA jako jednostka dominująca oraz trzy spółki zależne. Na dzień 31.12.2015 roku jednostka dominująca posiadała dwie jednostki stowarzyszone, które zostały wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym metodą praw własności. 1.1 Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA ELEKTROBUDOWA SA z siedzibą w Katowicach, ul. Porcelanowa 12 jest spółką akcyjną utworzoną i działającą na podstawie prawa polskiego. Spółka jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w Sądzie Rejonowym Katowice - Wschód w Katowicach, Wydział VIII Gospodarczy pod numerem KRS 0000074725. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki według Polskiej Kwalifikacji Działalności (PKD4321Z), jest wykonywanie instalacji elektrycznych. Sektor według klasyfikacji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie - budownictwo. Działalność gospodarcza ELEKTROBUDOWY SA obejmuje: produkcję urządzeń elektroenergetycznych i ich sprzedaż; kompleksową realizację usług w zakresie projektowania, kompletacji dostaw, obrotu towarowego, montażu, nadzoru, pomiarów pomontażowych, kontrolnych i gwarancyjnych, rozruchu oraz eksploatacji urządzeń, instalacji elektroenergetycznych i automatyki; wznoszenie kompletnych obiektów budowlanych; organizację i prowadzenie szkoleń specjalistycznych. ELEKTROBUDOWA SA jest przedsiębiorstwem wielooddziałowym, w którego skład na dzień 31.12.2015 roku wchodziło Biuro Spółki i dwie jednostki organizacyjne - Oddziały Spółki nie ujawnione w Krajowym Rejestrze Sądowym: Oddział Rynek Wytwarzania Energii (RWE) Zakres działania RWE obejmuje: usługi projektowe, kompletacji dostaw, prace montażowe, pomiary pomontażowe, prace rozruchowe, produkcja, sprzedaż i usługi serwisowe w zakresie przewodów silnoprądowych, realizacja zadań o charakterze generalnego wykonawcy inwestycji w energetyce i przemyśle. Komórki administracyjne mieszczą się w Katowicach przy ul. Porcelanowej 12. Rynek Wytwarzania Energii prowadzi działalność na terenie całego kraju oraz za granicą. Rynek Wytwarzania Energii dokonał rejestracji zakładów (filii) poza granicami kraju, przez które w 2015 roku prowadził działalność w Finlandii i Holandii. 4 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Zakład w Finlandii został zarejestrowany w dniu 19.03.2008 roku w Rejestrze Handlowym pod numerem 2176143-1, prowadzonym przez Zarząd Patentów i Rejestrów w Helsinkach, pod adresem: c/o TVO Olkiluoto 3, Construction Site f, 27160 EURAJOKI. NIP: FI2176143-1. Działalność Zakładu jest nadal aktywna. Zakład w Holandii zarejestrowano w Rejestrze Handlowym Izby Handlu w Holandii, w dniu 01.10.2012 roku pod numerem 56499272, pod adresem: Synergieweg 1, 9979XD Eemshaven. Adres pocztowy: Postbus 1170, 2260BD Leidschendam. Numer identyfikacji podatkowej Zakładu w Holandii: NL823363375. Zgodnie z uchwałą Zarządu ELEKTROBUDOWY SA nr 41/VIII/2015 roku z dnia 18.02.2015 roku Spółka podjęła czynności formalno - prawne związane z zakończeniem działalności Zakładu na terenie Holandii, w tym w szczególności dokonania wyrejestrowania Zakładu z tamtejszych rejestrów. Zakład w Holandii został wyrejestrowany z Rejestru Handlowego z dniem 31.03.2015 roku. Zarząd ELEKTROBUDOWY SA, Uchwałą nr 1/IX/2015 z dnia 30.06.2015 roku, podjął decyzję na mocy której z dniem 01.07.2015 roku wprowadzone zostały zmiany do Regulaminu Organizacyjnego oraz Schematu Organizacyjnego Spółki. Zasadnicza zmiana dotyczyła istotnego ograniczenia zakresu działania Oddziału Rynek Przemysłu oraz przyłączeniu jednostek organizacyjnych tego Oddziału do Oddziału Rynek Wytwarzania Energii. W ramach nowych struktur organizacyjnych przekazane zostały dotychczasowe kontrakty celem zakończenia realizacji i wywiązania się z zobowiązań umownych. Obecnie Spółka zamierza kontynuować dotychczasową aktywność Rynku Przemysłu tylko w wyselekcjonowanym zakresie, przynoszącym dotychczas Spółce oczekiwaną rentowność. W związku z charakterem kontraktów realizowanych przez Rynek Przemysłu Zarząd Spółki w dalszym ciągu monitoruje dodatkowo (poza wszystkimi parametrami Rynku Wytwarzania) wybrane ich parametry, w tym poziom sprzedaży oraz (w sposób uproszczony) poziom rentowności wybranych kontraktów. Oddział Rynek Dystrybucji Energii (RDE) Zakres działania RDE obejmuje: produkcję i sprzedaż urządzeń elektroenergetycznych wysokiego, średniego i niskiego napięcia, a w szczególności rozdzielnic niskich i średnich napięć, rozdzielnic wysokiego napięcia w izolacji gazowej oraz stacji kontenerowych, produkcję i sprzedaż konstrukcji metalowych, a w szczególności: konstrukcji kablowych i wsporczych, produkcję i sprzedaż urządzeń sterowania i sygnalizacji, produkcja i sprzedaż osprzętu instalacyjnego, kompleksowa realizacja stacji elektroenergetycznych i projektów w zakresie generalnego wykonawstwa dla rynku dystrybucji i przesyłu energii. Komórki administracyjne Oddziału mieszczą się w Koninie przy ulicy Przemysłowej 156. Działalność usługowa Rynku Dystrybucji Energii prowadzona jest na terenie całego kraju, a sprzedaż produktów w kraju i zagranicą. 5 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Zmiany w strukturze organizacyjnej Uchwałą z dnia 06.02.2016 roku, Zarząd ELEKTROBUDOWY SA wprowadził zmiany w strukturze organizacyjnej Spółki. Zmiany wynikają z dbałości o jakość oferowanych produktów i usług oraz służą podniesieniu efektywności organizacji, uzyskanie korzyści z efektu synergii, zintegrowaniu działalności służb marketingowych oraz intensyfikacji działań ukierunkowanych na nowe rynki. Oddziały Spółki zmieniły dotychczasowe ukierunkowanie z poszczególnych rynków na produkty i usługi. W wyniku dokonanych transformacji w ELEKTROBUDOWIE SA wydzielono dwa Oddziały, odpowiadające wyodrębnionym segmentom działalności generującym zyski: Oddział Produkcji, koncentrujący w swoim obszarze działalność produkcyjną: rozdzielnic i stacji kontenerowych, szynoprzewodów, rozdzielnic w izolacji gazowej; Oddział Realizacji Projektów, prowadzący działalność usługową w dwóch obszarach: Generalne Wykonawstwo i Zarządzanie Projektami Zagranicznymi oraz Zarządzanie Projektami Krajowymi; Zmiany organizacyjne zmierzały do koncentracji jednorodnego rodzaju działalności i kompetencji w zorganizowanych centrach zysków z odpowiedzialnością za pozyskiwanie zamówień oraz efektywne zarządzanie. Ponadto zmianami organizacyjnymi objęto struktury Biura Spółki, w których między innymi uwzględniono przejęcie zakresu działalności spółki KONIP Sp. z o.o. w związku z podjęciem, przez Zarząd ELELKTROBUDOWY SA w dniu 06.02.2016 roku, uchwały o podjęciu czynności zmierzających do rozwiązania spółki. Implementacja powyższych zmian pozwoli ELEKTROBUDOWIE SA na efektywną realizację zarówno operacyjnych, jak również strategicznych celów osiąganych w duchu wyznawanych przez Spółkę wartości etycznych. 1.2 Jednostka zależna KONIP Spółka z o.o. Z siedzibą w Katowicach, ul. Porcelanowa 12, 40-246 Katowice. W jednostce zależnej KONIP Sp. z o.o., ELEKTROBUDOWA SA posiada 100% udziałów reprezentujących 100% kapitału tej spółki. KONIP Sp. z o.o. zajmuje się administrowaniem nieruchomościami stanowiącymi własność jednostki dominującej ELEKTROBUDOWY SA lub będącymi w jej użytkowaniu wieczystym, a w szczególności obsługą techniczną i administracyjną budynków i budowli, wynajmem wolnych powierzchni użytkowych, obsługą przeciwpożarową, sprzątaniem pomieszczeń oraz terenu, a także obsługą środków trwałych, realizacją planu inwestycyjnego i remontów, ochroną mienia, obsługą telefonii komórkowej i stacjonarnej, prowadzeniem recepcji i archiwum. 6 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W dniu 06.02.2016 roku Zarząd Spółki ELEKTROBUDOWA SA, jako jedyny wspólnik spółki KONIP Sp. z o.o., postanowił podjąć czynności zmierzające do rozwiązania spółki. W dniu 25.02.2016 roku Rada Nadzorcza ELEKTROBUDOWY SA, po rozpatrzeniu wniosku Zarządu z dnia 06.02.2016 roku, wyraziła zgodę na rozwiązanie spółki zależnej KONIP Sp. z o.o. i podjęcie czynności likwidacyjnych z dniem 01.04.2016 roku. KONIP Sp. z o.o. została wydzielona ze struktury organizacyjnej ELEKTROBUDOWY SA i funkcjonuje jako samodzielny podmiot gospodarczy od 2004 roku. Podstawowe zadania do wypełnienia przez KONIP Sp. z o.o. koncentrowały się głównie na zagospodarowaniu i zbyciu niewykorzystanego majątku do działalności operacyjnej oraz zarządzaniu majątkiem. W grudniu 2015 roku nastąpiło zbycie ostatniej nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży, a tym samym zasadnicze zadania postawione wobec spółki KONIP Sp. z o.o. zostały wypełnione. Obecny zakres działalności spółki KONIP Sp. z o.o. zostanie przeniesiony do ELEKTROBUDOWY SA. Zdaniem Zarządu jednostki dominującej likwidacja spółki KONIP Sp. z o.o. pozostanie bez wpływu na zakres działalności Grupy Kapitałowej, w następstwie tych działań nie wystąpi zaniechanie, ani ograniczenie działalności w żadnym z segmentów branżowych Grupy Kapitałowej. 1.3 Jednostka zależna ENERGOTEST spółka z o.o. Z siedzibą w Gliwicach, ul. Chorzowska 44 B, 44-100 Gliwice. W jednostce zależnej ENERGOTEST sp. z o.o. ELEKTROBUDOWA SA posiada 100% udziałów w kapitale spółki reprezentujących 100% głosów na Walnym Zgromadzeniu Wspólników. Przedmiotem działalności spółki ENERGOTEST są usługi związane z budową, modernizacją i eksploatacją obiektów elektroenergetycznych, produkcja urządzeń do przetwarzania informacji oraz aparatury rozdzielczej i sterowniczej energii elektrycznej, usługi w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji aparatury rozdzielczej i sterowniczej, a także badania i analizy techniczne. 1.4 Jednostka zależna ELEKTROBUDOWA UKRAINA Spółka z o.o. Z siedzibą w Zaporożu, ul. Piwniczne Szosse 69-A, 69006 Zaporoże, obwód Zaporoski, Ukraina. W jednostce zależnej ELEKTROBUDOWA UKRAINA Sp. z o.o. ELEKTROBUDOWA SA posiada 62% udziałów w kapitale spółki. Przedmiotem działalności spółki ELEKTROBUDOWA UKRAINA jest sprzedaż systemów elektrycznych wysokiego, średniego i niskiego napięcia, w tym rozdzielnic, paneli rozdzielczych oraz stacji elektroenergetycznych na rynek ukraiński, montaż aparatury elektrorozdzielczej i kontrolnej, remont oraz obsługa techniczna aparatury elektrorozdzielczej i kontrolnej. 7 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 1.5 Jednostka stowarzyszona Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetyczny „VECTOR” Spółka z o.o. Z siedzibą w Wotkińsku, ul. Pobiedy 2, Autonomiczna Republika Udmurcka Federacji Rosyjskiej. ELEKTROBUDOWA SA posiada 49% kapitału spółki VECTOR. Na dzień 31.12.2015 roku procentowy udział ELEKTROBUDOWY SA w kapitale spółki VECTOR był równy procentowej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu Wspólników. ELEKTROBUDOWA SA wywiera znaczący wpływ na kierowanie polityką finansową i operacyjną spółki VECTOR. Podstawowa działalność spółki VECTOR to produkcja elementów elektrycznych oraz części aparatury elektropróżniowej, a także wykonawstwo robót budowlanych i sprzedaż hurtowa produkcyjnych urządzeń elektrycznych, włącznie z elektrycznymi urządzeniami łączności. 1.6 Jednostka stowarzyszona SAUDI ELEKTROBUDOWA Spółka z o.o. Z siedzibą w mieście Rijad, ul. Al. Sittin, 11481 Rijad, Królestwo Arabii Saudyjskiej. Na dzień 31.12.2015 roku ELEKTROBUDOWA SA posiadała 33% udziałów reprezentujących 33% kapitału spółki SAUDI ELEKTROBUDOWA, który był równy procentowej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu Wspólników. ELEKTROBUDOWA SA wywiera znaczący wpływ na kierowanie polityką finansową i operacyjną spółki SAUDI ELEKTROBUDOWA Sp. z o.o. Przedmiotem działalności spółki SAUDI ELEKTROBUDOWA jest sprzedaż systemów elektrycznych wysokiego, średniego i niskiego napięcia, w tym rozdzielnic, paneli rozdzielczych oraz stacji elektroenergetycznych oraz prace montażowe, naprawcze i konserwacyjne dla systemów sterowania i dystrybucji energii elektrycznej. 1.7 Opis zmian w strukturze Grupy Kapitałowej ze wskazaniem skutków Na dzień 31.12.2015 roku w porównaniu do stanu na dzień 31.12.2014 roku w strukturze Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA nie nastąpiła zmiana. 2. AKTUALNA I PRZEWIDYWANA SYTUACJA FINANSOWA PODSTAWOWE WIELKOŚCI EKONOMICZNO - FINANSOWE 2.1 Przychody ze sprzedaży - podstawowe produkty i usługi Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA specjalizuje się w wykonywaniu robót elektromontażowych oraz w produkcji urządzeń służących do przesyłu i rozdziału energii. 8 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W 2015 roku przychody ze sprzedaży produktów, materiałów i usług Grupy Kapitałowej wyniosły 1 242 830 tys. złotych i były wyższe od zrealizowanych w 2014 roku o 134 514 tys. złotych (12,1%). W 2015 roku sprzedaż eksportowa wynosiła 113 134 tys. złotych i była wyższa o 68,0% od sprzedaży eksportowej osiągniętej przez Grupę Kapitałową w 2014 roku. Wzrost przychodów z eksportu wiąże się przede wszystkim ze zwiększeniem sprzedaży na kontrakcie w Finlandii. W 2015 roku Grupa Kapitałowa pozyskała nowe rynki zbytu, po raz pierwszy wyeksportowała swoje wyroby gotowe do Korei Południowej i Libii (mosty szynowe ELPE) oraz do Macedonii i Gruzji (elementy szynoprzewodów). Struktura przychodów netto ze sprzedaży produktów, materiałów i usług w latach 2015 i 2014. 2015 rok 2014 rok tys. złotych % tys. złotych % Zmiana tys. złotych Przychody netto ze sprzedaży produktów, materiałów i usług 1 242 830 100,0 1 108 316 100,0 134 514 usługi budowlano - montażowe 1 047 388 84,3 904 583 81,6 142 805 171 462 13,8 181 541 16,4 (10 079) 18 837 1,5 17 430 1,6 1 407 5 143 0,4 4 762 0,4 381 wyroby elektrotechniczne pozostałe usługi materiały Sprzedaż usług Największy udział w sprzedaży (84,3%) stanowiły przychody z podstawowej działalności Grupy Kapitałowej, jaką jest świadczenie usług budowlano - montażowych w zakresie prac elektromontażowych. Sprzedaż z tego tytułu wyniosła 1 047 388 tys. złotych. Przychody ze sprzedaży usług budowlano - montażowych Rynek Wytwarzania Energii 2015 rok 2014 rok 846 027 645 096 Rynek Dystrybucji Energii 170 617 225 634 Rynek Automatyki 30 744 33 853 Razem 1 047 388 904 583 Sprzedaż wyrobów Łączna wartość sprzedaż wyrobów gotowych (zewnętrzna oraz wewnętrzna) wyniosła w latach 2015 i 2014 odpowiednio 254 026 tys. złotych i 242 617 tys. złotych. Sprzedaż (zewnętrzna) wyrobów gotowych w 2015 roku wynosiła 171 462 tys. złotych i spadła o 5,6% w porównaniu do 2014 roku. Udział sprzedaży tych urządzeń w przychodach ze sprzedaży produktów, materiałów i usług Grupy Kapitałowej za 2015 rok stanowił 13,8% (za 2014 rok 16,4). 9 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Sytuacja polityczna i ekonomiczna Ukrainy bezpośrednio przełożyła się na działalność spółki zależnej ELEKTROBUDOWA UKRAINA Sp. z o.o., która była dystrybutorem wyrobów gotowych jednostki dominującej na rynku lokalnym, głównie rozdzielnic średniego napięcia i stacji kontenerowych. W 2015 roku ELEKTROBUDOWA UKRAINA Sp. z o.o. uzyskała przychody ze sprzedaży w wysokości 159 tys. złotych, w 2014 roku w wartości 9 760 tys. złotych, nastąpił spadek przychodów ze sprzedaży wyrobów elektrotechnicznych na rynku Ukraińskim o 98,4%. Produkcja najważniejszych wyrobów w ujęciu ilościowym i wartościowym w 2015 i 2014 roku kształtowała się następująco: ujęcie ilościowe Typ wyrobu Jedn. miary Ilość 2015 rok 2014 rok 1 472 1 201 Rozdzielnice niskiego napięcia pola Rozdzielnice średniego napięcia pola 1 999 2 234 Rozdzielnice wysokiego napięcia pola 10 0 Stacje kontenerowe SKP kpl 42 64 Mosty szynowe niskiego napięcia m 2 484 1 609 Mosty szynowe średniego napięcia m 446 161 tony 2 7 Szynoprzewody ELPO, ELPE, PELPO kpl 58 59 Aparatura rozdzielcza i sterowania energii elektrycznej szt 332 244 Przyrządy pomiarowe i kontrolne (rejestratory) Urządzenia peryferyjne (separatory, konwertery, sterowniki) szt 18 782 20 095 szt 552 318 Konstrukcje kablowe 10 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok - ujęcie wartościowe 2015 rok Typ wyrobu Rozdzielnice niskiego napięcia Wartość (tys. złotych) 2014 rok Struktura (%) Wartość (tys. złotych) Struktura (%) 56 209 13,8 44 889 11,4 Rozdzielnice średniego napięcia 132 149 32,6 146 108 37,0 Rozdzielnice wysokiego napięcia 5 651 1,4 0 0,0 Stacje kontenerowe SKP 5 211 1,3 7 549 1,9 Mosty szynowe niskiego napięcia 6 668 1,6 4 584 1,2 Mosty szynowe średniego napięcia 3 994 1,0 1 631 0,4 17 0,0 43 0,0 115 972 28,6 113 932 28,8 29 675 7,3 30 197 7,6 Aparatura rozdzielcza i sterowania energii elektrycznej 3 620 0,9 3 293 0,8 Przyrządy pomiarowe i kontrolne (rejestratory) 9 783 2,4 8 726 2,2 303 0,1 317 0,1 36 664 9,0 33 666 8,6 405 916 100,0 394 935 100,0 Konstrukcje kablowe Półfabrykaty do rozdzielnic i SKP Szynoprzewody ELPO, ELPE, PELPO Urządzenia peryferyjne (separatory, konwertery, sterowniki) Pozostałe wyroby Razem 2.2 Wynik finansowy oraz podstawowe czynniki i nietypowe zdarzenia mające wpływ na jego wielkość Wartość zawartych przez jednostkę dominującą ELEKTROBUDOWĘ SA umów, zleceń i zamówień w 2015 roku wynosiła 849,9 mln złotych, co w odniesieniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, w którym pozyskano zamówienia o wartości 973,0 mln złotych, oznacza wzrost o 12,7%. Spadek spowodowany był niższym poziomem pozyskanych zamówień z obszaru, na którym działał były segment Rynek Przemysłu. Portfel zamówień jednostki dominującej na dzień 31.12.2015 roku osiągnął poziom 1 294,1 mln złotych (na dzień 31.12.2014 roku wynosił 1 769,8 mln złotych). W porównaniu ze stanem za analogiczny okres ubiegłego roku portfel zamówień spadł o 26,9%. 11 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Zafakturowana w 2015 roku sprzedaż związana była z realizacją dużych kontraktów dotyczących świadczenia usług elektro - instalacyjnych, w zakresie prac elektromontażowych oraz dostaw urządzeń elektroenergetycznych, takich jak: ▪ budowa nowego bloku ciepłowniczego z kotłem fluidalnym, turbiną ciepłowniczo - kondensacyjną wraz z gospodarkami towarzyszącymi w TAURON Ciepło Sp. z o.o. Zakład Wytwarzania Tychy dla TAURON Ciepło Sp. z o.o. 347,9 mln złotych, ▪ dostawa, montaż i badania pomontażowe komponentów i układów części elektrycznych i AKPiA w Elektrowni Atomowej OLKILUOTO 3 w Finlandii dla AREVA NP GmbH 75,5 mln złotych, ▪ rozbudowa i modernizacja stacji 220/110 KV Skawina wraz z wprowadzeniem linii 2x2x400 kV dla Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. 56,6 mln złotych, ▪ przebudowa istniejącej kotłowni rezerwowo - szczytowej na kotłownię opartą o źródła opalane lekkim olejem opałowym wraz z infrastrukturą w EDF Polska S.A. o. Kraków dla EDF Polska S.A. 47,1 mln złotych, ▪ wykonanie metodą „zaprojektuj i zbuduj” zadania inwestycyjnego: „Rozbudowa stacji 400/110 kV Słupsk” - Etap I i II w celu przyłączenia farmy wiatrowej Słupsk o mocy 240MW, farmy wiatrowej Potęgowo o mocy 320MW, w tym instalacji autotransformatora 400/110 kV do przyłączenia sieci ENERGA OPERATOR S.A. dla Polskich Sieci Elektroenergetycznych Operator S.A. 34,0 mln złotych, ▪ dostawa, montaż i uruchomienie Przekształtników Częstotliwości, Blok 4, 5 i 6 - instalacji IOS w Turowie dla Babcock Noell GmbH 32,8 mln złotych, ▪ zaprojektowanie i budowa Farmy Wiatrowej Resko Etap II o łącznej mocy zainstalowanej 76MW wraz z wyprowadzeniem mocy dla PGE Energia Odnawialna S.A. 24,3 mln złotych, ▪ wykonanie robót budowlanych, prac i innych czynności niezbędnych i koniecznych do pełnego wykonania zadania inwestycyjnego polegającego na budowie zajezdni tramwajowej Franowo w Poznaniu dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu Sp. z o.o. 21,0 mln złotych, ▪ dostawa systemów elektrycznych w ramach budowy bloku o mocy 910 MW na parametry nadkrytyczne w Elektrowni Jaworzno III - Elektrownia II dla Emerson Progress Management, Power and Water Solution Sp. z o.o. 18,3 mln złotych, ▪ wykonanie w systemie „pod klucz” obiektów infrastruktury przeznaczonej dla potrzeb budowanej Instalacji Odsiarczania Spalin (IOS) z Elektrociepłowni zlokalizowanej w Zakładzie Produkcyjnym PKN Orlen S.A. w Płocku dla Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna 18,1 mln złotych. 12 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Główne pozycje skonsolidowanego sprawozdania z całkowitych dochodów za 2015 i 2014 rok 2015 rok tys. złotych Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów Zysk brutto ze sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty operacyjne Zysk operacyjny Przychody finansowe Koszty finansowe 1 242 830 100,0 tys. złotych Zmiana % 1 108 316 100,0 tys. złotych 134 514 (1 133 629) 109 201 (4 053) (17 838) 20 095 (44 315) 63 090 429 (3 209) 91,2 8,8 0,3 1,4 1,6 3,6 5,1 0,1 0,3 (1 035 098) 73 218 (3 514) (16 364) 10 467 (27 451) 36 356 56 (2 912) 93,4 6,6 0,3 1,5 0,9 2,5 3,2 0,0 0,2 (98 531) 35 983 (539) (1 474) 9 628 (16 864) 26 734 373 (297) 2 572 0,2 4 0,0 2 568 62 882 (12 917) 49 965 5,1 1,1 4,0 33 504 (6 489) 27 015 3,0 0,6 2,4 29 378 (6 428) 22 950 Udziały w zyskach / stratach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności Zysk brutto przed opodatkowaniem Podatek dochodowy Zysk netto okresu obrotowego 2014 rok % Relacje pomiędzy sprzedażą a kosztami oraz ich wpływ na wielkość zysku obrazują wskaźniki rentowności sprzedaży. W 2015 roku wskaźnik rentowności brutto wynosił 5,1% i w stosunku do 2014 roku wzrósł o 2,1 punktu procentowego. Wskaźnik rentowności netto w 2015 roku wynosił 4,0% i wzrósł o 1,6 punktu procentowego w stosunku do 2014 roku. Zysk brutto ze sprzedaży w 2015 roku - w porównaniu rok do roku - wzrost o 35 983 tys. złotych, tj. o 49,1%. W porównywalnych okresach, wzrostowi przychodów ze sprzedaży produktów towarów i materiałów o 12,1% towarzyszył wzrost kosztów sprzedanych produktów, towarów i materiałów o 9,5%, co spowodowało, że rentowność brutto ze sprzedaży w analizowanych okresach wzrosła o 2,2 punktu procentowego i wynosiła 8,8% (w 2014 roku 6,6%). Koszty sprzedaży za 2015 rok wynosiły 4 053 tys. złotych i w stosunku do wielkości z 2014 roku były wyższe o 539 tys. złotych, tj. o 15,3%. Poziom kosztów sprzedaży w kolejnych latach był skorelowany z poziomem przychodów ze sprzedaży i w analizowanych okresach ich udział w przychodach ze sprzedaży wynosił 0,3%. 13 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Koszty ogólnego zarządu w 2015 roku wynosiły 17 838 tys. złotych i w porównaniu do 2014 roku wzrosły o 1 474 tys. złotych, tj. o 9,0%. Wzrost kosztów ogólnego zarządu był proporcjonalny do wzrostu przychodów. W jednostce dominującej w ramach kosztów ogólnego zarządu największy wzrost w stosunku do ubiegłego roku wystąpił w kosztach wynagrodzeń o 1 173 tys. złotych (tj. o 17,2%) oraz ubezpieczeniach społecznych i innych świadczeniach o 142 tys. złotych (tj. o 11,3%). W 2015 roku udział kosztów ogólnego zarządu w przychodach ze sprzedaży Grupy Kapitałowej wynosił 1,4%, a w 2014 roku 1,5%. W analizowanych okresach sprawozdawczych udział kosztów ogólnych w przychodach kształtował się porównywalnym poziomie. W 2015 roku pozostałe przychody operacyjne stanowiły kwotę 20 095 tys. złotych i były wyższe od przychodów operacyjnych osiągniętych w analogicznym okresie roku ubiegłego o 9 628 tys. złotych, tj. o 92,0%. Główne pozycje pozostałych przychodów operacyjnych to: - kary i odszkodowania 11 907 tys. złotych, - odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty rozrachunków 1 914 tys. złotych, - otrzymane odszkodowania z polis ubezpieczeniowych 1 549 tys. złotych, - zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych 1 350 tys. złotych, - umorzenie kar 1 322 tys. złotych, - zysk z rozliczenia zabezpieczonych transakcji walutowych 493 tys. złotych, - koszty sądowe 323 tys. złotych, - odsetki od środków na rachunkach bankowych 484 tys. złotych. W 2015 roku największą pozycję przychodów operacyjnych stanowiły kary i odszkodowania związane głównie z realizacją umów o roboty budowlane. Pozycje kar i odszkodowań dotyczyły naliczonych i zapłaconych kar z tytułu realizowanych usług budowlanych. Przychody z tytułu umorzonych kar to efekt prowadzonych z kontrahentami postępowań wyjaśniających wzajemne rozliczenia sfinalizowane w 2015 roku podpisanymi porozumieniami i ugodami. W 2015 roku pozostałe koszty operacyjne osiągnęły wartość 44 315 tys. złotych i były wyższe od kosztów poniesionych w analogicznym okresie roku ubiegłego o 16 864 tys. złotych, tj. o 61,4%. Główne pozycje pozostałych kosztów operacyjnych to: - odpisy aktualizujące wartość należności 25 809 tys. złotych, - odpis aktualizujący zapasy 4 631 tys. złotych, - prowizje i opłaty 3 857 tys. złotych, - kary i odszkodowania 3 473 tys. złotych, - koszty odpraw i odszkodowań pracowniczych 2 020 tys. złotych, - koszty likwidacji szkód 1 983 tys. złotych, - różnice kursowe 947 tys. złotych, - opłaty sądowe 522 tys. złotych. 14 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W 2015 roku, jak i w latach poprzednich wiodącą pozycją kosztów pozostałej działalności operacyjnej były odpisy aktualizujące wartość należności. W skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów za rok 2015 ujęto odpisy o wartości 25 809 tys. złotych, w tym utworzone odpisy stanowiły kwotę 36 933 tys. złotych, a rozwiązane odpisy w związku z ich niewykorzystaniem stanowiły kwotę 11 124 tys. złotych. W porównywalnym okresie roku ubiegłego w skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów ujęto odpisy o wartości 11 697 tys. złotych, w tym utworzone odpisy stanowiły kwotę 19 149 tys. złotych, a rozwiązane odpisy 7 452 tys. złotych. W 2015 roku Grupa Kapitałowa tworzyła odpisy aktualizujące wartość należności, co do których występuje istotne ryzyko nieściągalności, biorąc pod uwagę aktualną sytuację finansową odbiorców oraz długotrwałe procesy związane z postępowaniem o zapłatę wierzytelności. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA w 2015 roku utworzyła odpis aktualizujący wartość należności z tytułu dostaw i usług zrealizowanych na rzecz Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. (PSE). Odpis aktualizujący odpowiada wysokości naliczonych kar przez spółkę PSE w związku z nieterminową realizacją zadania inwestycyjnego pod nazwą „Rozbudowa stacji 400/110kV Słupsk” - Etap I i II. Naliczona kara umowna za zwłokę w wykonaniu w łącznej wysokości 11 780 tys. złotych została potrącona z wierzytelności ELEKTROBUDOWY SA. Stan odpisów aktualizujących należności na dzień 31.12.2015 roku wynosiły 59 056 tys. złotych i w stosunku do stanu na dzień 31.12.2014 roku, który wynosił 34 005 tys. złotych, nastąpił jego wzrost o 25 051 tys. złotych, tj. o 73,7%. Na dzień 31.12.2015 roku odpisami aktualizującymi należności objęto należności z tytułu dostaw i usług w kwocie 38 158 tys. złotych i pozostałe należności o wartości 20 898 tys. złotych. Odpisy na pozostałe należności dotyczyły: - należności z tytułu kar i odszkodowań 10 347 tys. złotych, - kaucji nie zwróconych w terminie 5 505 tys. złotych, - należności od podmiotów w postępowaniu upadłościowym 2 732 tys. złotych, - należności z tytułu sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych od podmiotu 1 837 tys. złotych, 292 tys. złotych, w postępowaniu układowym - należności w postępowaniu sądowym - zaliczek na dostawy 86 tys. złotych, - inne należności 99 tys. złotych. Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA na bieżąco monitoruje i ocenia ryzyko braku zapłaty należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych. Działania podejmowane przez Grupę Kapitałową wobec należności przeterminowanych: monitoring podmiotów gospodarczych przez wyspecjalizowaną firmę wywiadowni gospodarczej, bieżące monitorowanie, wezwania podmiotów do uregulowania należności, próby ugodowego załatwiania (porozumienia stron, ugody sądowe), postępowania sądowe o zapłatę wierzytelności i egzekucja komornicza, uruchomienie instrumentów zabezpieczających zapłatę należności, takich jak gwarancje bankowe lub ubezpieczeniowe, weksle, cesja wierzytelności. 15 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Za 2015 rok Grupa Kapitałowa osiągnęła zysk z działalności operacyjnej w wysokości 63 090 tys. złotych, który był wyższy o 26 734 tys. złotych od zysku uzyskanego za 2014 rok. W 2015 roku rentowność na działalności operacyjnej wynosiła 5,1% i w stosunku do ubiegłego roku wzrosła o 1,9 punktu procentowego. W 2015 roku przychody finansowe wynosiły 429 tys. złotych i były wyższe od osiągniętych w analogicznym okresie roku ubiegłego o 373 tys. złotych. Przychody te stanowiła dywidenda otrzymana tytułem udziałów spółki zależnej ENERGOTEST sp. z o.o. w spółce Energotest - Dagnostyka Sp. z o.o. w kwocie 61 tys. złotych oraz dywidenda otrzymana tytułem udziałów jednostki dominującej ELEKTROBUDOWY SA w spółce PI Biprohut Sp. z o.o. w kwocie 368 tys. złotych. W 2015 roku koszty finansowe wynosiły 3 209 tys. złotych i były wyższe od poniesionych w analogicznym okresie roku ubiegłego o 297 tys. złotych, tj. o 10,2%. Koszty finansowe stanowiły odsetki od kredytu w wysokości 1 782 tys. złotych, prowizje od kredytów bankowych 1 214 tys. złotych i odsetki od leasingu w wysokości 213 tys. złotych. Zysk brutto przed opodatkowaniem za 2015 rok wynosił 62 882 tys. złotych i był wyższy od osiągniętego w 2014 roku o 29 378 tys. złotych, tj. o 87,7%. Wyniki ekonomiczno - finansowe okresu sprawozdawczego zamknęły się zyskiem netto w kwocie 49 965 tys. złotych, na przełomie ostatnich lat ulegał wzrostowi: w odniesieniu do 2014 roku o 22 950 tys. złotych (tj. o 85,0%), a w porównaniu z 2013 rokiem o 32 380 tys. złotych (tj. o 184,1%). Wyniki finansowe segmentów branżowych za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31.12.2015 roku Rynek Wytwarzania Energii Rynek Dystrybucji Energii 877 048 8 395 885 443 47 468 147 323 602 77 356 400 958 12 735 (3 355) 39 962 14 836 54 798 4 236 61 2 218 8 867 11 085 (1 349) 367 1 242 830 109 454 1 352 284 63 090 (2 780) 0 47 615 (10 171) 37 444 2 572 11 952 (2 097) 9 855 0 4 297 (851) 3 446 0 (982) 202 (780) 2 572 62 882 (12 917) 49 965 37 444 0 10 048 (193) 3 446 0 (780) 0 50 158 (193) Rynek Automatyki Wszystkie pozostałe segmenty Razem Grupa Przychody w tym: - sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych sprzedaż między segmentami przychody segmentów ogółem Zysk / strata operacyjna Wynik działalności finansowej Udziały w zyskach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności Zysk / strata brutto przed opodatkowaniem Podatek dochodowy Zysk / strata netto okresu obrotowego z tego: - zysk / strata netto akcjonariuszy ELEKTROBUDOWY SA - udziały niekontrolujące 16 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA monitoruje wybrane wielkości finansowe w odniesieniu do kontraktów realizowanych przez Rynek Przemysłu (obecnie w segmencie Rynek Wytwarzania Energii). Przychody ze sprzedaży usług świadczonych przez Rynek Przemysłu na rzecz klientów zewnętrznych w 2015 roku wynosiły 154 796 tys. złotych, marża pokrycia II stanowiła kwotę (4 384) tys. złotych. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA tworzy rezerwy na przewidywane straty w związku z istnieniem prawdopodobieństwa, iż koszty związane z realizacją kontraktu przewyższą przychody. Wynik netto w 2015 roku uwzględnia rezerwy na przewidywane straty związane z wykonaniem usług objętych umowami o wartości 8 065 tys. złotych. W roku obrotowym rozwiązano rezerwy w wysokości 9 519 tys. złotych, stan rezerw na dzień 31.12.2015 roku wynosił 5 127 tys. złotych. Struktura rezerw na przewidywane straty na zakończenie kontraktów według segmentów branżowych została zaprezentowana w nocie 26 skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok obrotowy obejmujący okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 roku. 17 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Rozpoznane straty wystąpiły głównie na następujących kontraktach: Nazwa kontraktu Stan rezerw na 31.12.2014 roku Utworzenie rezerw w 2015 roku Rozwiązanie rezerw w 2015 roku Stan rezerw na 31.12.2015 roku Wykonanie instalacji elektrycznych w obiekcie Budynek Biurowo - Usługowo - Handlowy Q22 w Warszawie dla „Projekt Echo - 70” Sp. z o.o. (Data podpisania umowy 22.12.2014 roku) 0 2 000 0 2 000 707 1 158 402 1 463 Wykonanie robót budowlanych, prac i innych czynności niezbędnych i koniecznych do pełnego wykonania zadania inwestycyjnego polegającego na budowie Zajezdni tramwajowej Franowo w Poznaniu dla MPK w Poznaniu Sp. z o.o. (Data podpisania umowy 13.07.2011 roku) Wykonanie instalacji wewnętrznych oraz sieci zewnętrznej na potrzeby modernizowanej hali H26 w Stargardzie Gdańskim dla Zakładów Farmaceutycznych POLPHARMA S.A. (Data podpisania umowy 16.02.2015 roku) Wykonanie metodą „zaprojektuj i zbuduj” zadania inwestycyjnego: „Rozbudowa stacji 400/110 kV Słupsk” - Etap I i II w celu przyłączenia farmy wiatrowej Słupsk o mocy 240MW, farmy wiatrowej Potęgowo o mocy 320MW, w tym instalacji autotransformatora 400/110 kV do przyłączenia sieci ENERGA - OPERATOR S.A. dla Polskich Sieci Elektroenergetycznych Operator S.A. (Data podpisania umowy 06.08.2012 roku) Uwagi Strata na kontrakcie wynika z niedoszacowania kosztów bezpośrednich inwestycji na etapie przygotowania oferty. Kontrakt rozliczany jest wg cen jednostkowych. Ceny jednostkowe zostały źle skalkulowane. Najważniejszym błędem było niedoszacowanie w cenach jednostkowych kosztu robocizny. Koszt rozbudowy rozdzielnic dla najemców, np: Deloitte, również niedoszacowano na etapie przygotowywania ofert. Przyczyny straty na tym kontrakcie należy upatrywać w dwóch głównych źródłach, z których jedno dotyczy wyższych niż pierwotnie zakładano kosztów stałych, spowodowanych znacznym wydłużeniem okresu realizacji, natomiast drugie wiąże się z niedoszacowaniem kosztów bezpośrednich inwestycji na etapie przygotowania oferty. Kontrakt zakończony w maju 2015 roku. Rezerwy obejmują koszty do poniesienia po zakończeniu realizacji projektu zgodnie z zapisami umowy, prognozowane koszty do rozliczenia z liderem konsorcjum i podwykonawcami (sprawy sporne) oraz planowane koszty stałe. Strata na tym kontrakcie wynika ze wzrostu kosztów stałych (znaczne wydłużenie realizacji) oraz z niedoszacowania części kosztów bezpośrednich na etapie kosztorysowania. 0 277 0 277 Dodatkowe koszty związane są z wydłużeniem kontraktu o kolejny kwartał (praca ludzi, ubezpieczenie kontraktu) jak również dodatkowe koszty związane są z usuwaniem usterek i odbiorami (kilkakrotne czyszczenie ciągów kanalizacyjnych, dodatkowe sprzątanie stacji, dodatkowa praca sprzętu, dodatkowe koszenie trawników). 1 830 1 590 3 169 251 18 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Rozpoznane straty wystąpiły głównie na następujących kontraktach (cd.): Nazwa kontraktu Stan rezerw na 31.12.2014 roku Utworzenie rezerw w 2015 roku Rozwiązanie rezerw w 2015 roku Stan rezerw na 31.12.2015 roku Dostawa, instalacja, przetestowanie i oddanie do użytku robót elektrycznych na budowie Złota 44 Tower w Warszawie dla INSO Sistemi per le Infrastrutture Sociali S.p.A. (Data podpisania umowy 20.09.2011 roku) 259 Wykonanie kompletu robót związanych z realizacją instalacji elektrycznej wewnętrznej i stacji transformatorowej dla zadania inwestycyjnego „Budowa Nowej Siedziby Muzeum Śląskiego w Katowicach” dla BUDIMEX S.A. (Data podpisania umowy 12.09.2011 roku) 227 59 55 87 59 Uwagi 231 Strata na tym projekcie wynika częściowo z niedoszacowania kosztów bezpośrednich, ale przede wszystkim jest spowodowana zawinionymi przez zleceniodawcę przestojami oraz ostatecznie odstąpieniem przez niego od umowy w lutym 2014 roku, które było następstwem uprzedniego odstąpienia inwestora od umowy ze zleceniodawcą. Aktualnie trwają negocjacje z Zamawiającym dotyczące dodatkowego wynagrodzenia oraz pokrycia poniesionych dodatkowych kosztów stałych. 223 Powodem wystąpienia straty na kontrakcie jest zarówno przeciągająca się realizacja (wzrost kosztów stałych), jak i niedoszacowanie kosztów robocizny na etapie ofertowania. Obecnie trwają rozmowy ze zleceniodawcą w sprawie rozliczenia końcowego kontraktu. W lutym 2016 roku strony zawarły porozumienie zamykające rozliczenie wzajemnych rozliczeń związanych z realizacją umowy. 19 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 2.3 Analiza finansowa Na dzień 31.12.2015 roku suma bilansowa Grupy Kapitałowej zmniejszyła się o 14,0 mln złotych w porównaniu do stanu na dzień 31.12.2014 roku. Zmiany poszczególnych pozycji bilansowych prezentuje tabela: Pozycje bilansowe Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe Aktywa niematerialne Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Pozostałe aktywa finansowe długoterminowe Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Pozostałe aktywa niefinansowe Aktywa obrotowe Zapasy Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności Kwoty należne z tytułu umów budowlanych Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Pozostałe aktywa niefinansowe Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Aktywa trwałe klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży AKTYWA RAZEM Kapitał własny Kapitał podstawowy (zakładowy) Kapitał zapasowy Kapitał z wyceny inwestycji dostępnych do sprzedaży Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej Różnice kursowe z przeliczenia spółek powiązanych Zyski zatrzymane Razem kapitał własny przypadający na akcjonariuszy ELEKTROBUDOWY SA Udziały niekontrolujące Zobowiązania razem Zobowiązania długoterminowe Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych Pozostałe zobowiązania finansowe Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania Kwoty zobowiązań wobec odbiorców z tytułu umów budowlanych Pochodne instrumenty finansowe Kredyty i pożyczki Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego Rezerwy krótkoterminowe Pozostałe zobowiązania niefinansowe Rozliczenia międzyokresowe PASYWA RAZEM Stan na Stan na 31.12.2015 31.12.2014 w tys. w tys. złotych złotych 188 569 174 263 88 078 88 319 42 790 41 198 14 364 13 869 6 902 6 982 3 625 5 272 Zmiana Struktura w % stanu w tys. na dzień na dzień złotych 31.12.2015 31.12.2014 14 306 21,0 19,1 (241) 9,8 9,7 1 592 4,7 4,5 495 1,6 1,5 (80) 0,8 0,8 (1 647) 0,4 0,6 31 235 1 575 709 258 53 213 17 346 1 277 737 549 50 353 13 889 298 (28 291) 2 860 3,5 0,2 79,0 5,9 1,9 0,1 80,9 5,5 327 378 213 865 24 8 727 106 051 337 220 274 941 24 12 526 62 239 (9 842) (61 076) 0 (3 799) 43 812 36,5 23,8 0,0 1,0 11,8 37,0 30,2 0,0 1,4 6,8 0 897 827 386 802 10 003 334 147 246 911 812 338 243 10 003 305 046 (246) (13 985) 48 559 0 29 101 0,0 100,0 43,1 1,1 37,2 0,0 100,0 37,1 1,1 33,5 4 873 4 937 (64) 0,6 0,5 (1 662) (1 947) 285 (0,2) (0,2) (11 389) 50 869 (9 509) 29 516 (1 880) 21 353 (1,3) 5,7 (1,0) 3,2 386 841 (39) 511 025 20 227 5 782 14 445 490 798 338 046 197 573 569 20 648 5 911 14 737 552 921 48 795 (236) (62 544) (421) (129) (292) (62 123) 43,1 0,0 56,9 2,2 0,6 1,6 54,7 37,1 0,0 62,9 2,3 0,7 1,6 60,6 201 254 238 030 (36 776) 22,4 26,1 117 025 0 45 933 5 402 3 430 92 525 25 229 897 827 57 045 71 103 160 4 840 4 511 120 748 24 516 911 812 59 980 (71) (57 227) 562 (1 081) (28 223) 713 (13 985) 13,1 0,0 5,1 0,6 0,4 10,3 2,8 100,0 6,3 0,0 11,3 0,5 0,5 13,2 2,7 100,0 20 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Aktywa trwałe odnotowały wzrost o 14,3 mln złotych, a aktywa obrotowe odnotowały spadek o 28,3 mln złotych. Wzrost aktywów trwałych wynikał głównie ze zwiększenia się wartości aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego o 13,9 mln złotych i aktywów niematerialnych o 1,6 mln złotych. Największy spadek dotyczył pozostałych aktywów finansowych długoterminowych o 1,6 mln złotych. Na wzrost aktywów z tytułu podatku odroczonego zasadniczy wpływ miała miana stanu kwot należnych i zobowiązań z tytułu umów budowlanych w kwocie 121,1 mln złotych. W aktywach obrotowych największy spadek wykazały kwoty należne z tytułu umów budowlanych o 61,1 mln złotych i należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności o 9,8 mln złotych. Największy wzrost dotyczył środków pieniężnych i ich ekwiwalentów o 43,8 mln złotych. Wzrost salda środków pieniężnych wiązał się z uzyskanymi wpływami gotówki, w związku z zapłatą należności z tytułu dostaw i usług oraz otrzymanymi przedpłatami w postaci zaliczek. Po stronie pasywów nastąpiło zmniejszenie relacji zobowiązań do kapitałów własnych. Na dzień 31.12.2015 roku w odniesieniu do stanu na dzień 31.12.2014 roku spadkowi zobowiązań o 62,5 mln złotych towarzyszył wzrost kapitałów własnych o 48,5 mln złotych. Wzrost kapitałów własnych nastąpił przede wszystkim w skutek zwiększenia się kapitału zapasowego o 29,1 mln złotych (kumulacja zysku za rok poprzedni) oraz wzrostu zysków zatrzymanych o 21,4 mln złotych. Spadek zobowiązań wiąże się głównie ze zmniejszeniem salda kredytów i pożyczek o 57,2 mln złotych, zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych zobowiązań krótkoterminowych o 36,8 mln złotych oraz pozostałych zobowiązań niefinansowych o 28,2 mln złotych. Z kolei znaczący wzrost w pozycji bilansowej zobowiązań krótkoterminowych odnotowały kwoty zobowiązań wobec odbiorców z tytułu umów budowlanych o 60,0 mln złotych. 21 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Główne pozycje kwot należnych z tytułu umów budowalnych i kwot zobowiązań wobec odbiorców z tytułu umów budowalnych zaprezentowano w poniższej tabeli. Kontrakty o znaczących kwotach należnych z tytułu umów budowalnych na dzień 31.12.2015 roku Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna wraz z wprowadzeniem linii 400 kV dla Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. 138,7 mln złotych Na obecnym etapie realizacji identyfikowane są opóźnienia w stosunku do terminów przewidzianych umową w związku z zaistniałymi przeszkodami formalno - prawnymi. Skutkowało to opóźnieniem rozpoczęcia prac niektórych etapów robót. Realizacja poszczególnych etapów uzależniona jest również od konieczności dostosowania tempa prac do obecnego planu włączeń linii energetycznych. Elementy mające wpływ na występujące opóźnienia wynikają z przyczyn niezależnych od Spółki. Aktualne zaawansowanie wykonanych prac jest dość znaczne. Po dacie bilansowej uzgodniono z inwestorem częściowe rozliczenie prac (wykazanych jako należności w niniejszej tabeli). Z uwagi na powstałe opóźnienia, podjęto stosowne działania zmierzające do usunięcia przeszkód formalno - prawnych oraz intensyfikacji prac w celu redukcji opóźnień. Mając na uwadze powyższe, w oparciu o poczynione analizy oraz podjęte działania, Zarząd Spółki ocenia, iż na obecnym etapie realizacji prac tj. na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania, pomimo istnienia potencjalnego kontraktowego ryzyka naliczenia kar umownych, kwestia ta nie będzie miała istotnego wpływu na końcowy efekt rozliczenia kontraktu. Rozbudowa i modernizacja stacji 220/110 KV Skawina wraz z wprowadzeniem linii 2x2x400 kV dla Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. 25,7 mln złotych Postęp prac na kontrakcie jest zgodny z harmonogramem rzeczowo - finansowym, fakturowanie przebiega bez większych odchyleń od terminów przewidzianych umową Zakończenie inwestycji planowane jest w terminie przewidzianym umową tj. 31.12.2017 roku. Kontrakty o znaczących kwotach zobowiązań wobec odbiorców z tytułu umów budowalnych na dzień 31.12.2015 roku Budowa nowego bloku ciepłowniczego z kotłem fluidalnym, turbiną ciepłowniczo - kondensacyjną wraz z gospodarkami towarzyszącymi w TAURON Ciepło Sp. z o.o. Zakład Wytwarzania Tychy dla TAURON Ciepło Sp. z o.o. 45,0 mln złotych Prace przebiegają zgodnie z harmonogramem rzeczowo - finansowym przewidzianym umową, pewne zakresy prac wyprzedzają terminy umowne. Zarząd jednostki dominującej nie identyfikuje ryzyka nieterminowego zakończenia inwestycji. Termin zakończenia inwestycji - 30.06.2016 roku. Dostawa systemów elektrycznych w ramach budowy bloku o mocy 910 MW na parametry nadkrytyczne w Elektrowni Jaworzno III - Elektrownia II dla Emerson Progress Management, Power and Water Solution Sp. z o.o. 16,1 mln złotych Kontrakt przebiega zgodnie z załączonym do umowy harmonogramem rzeczowo - finansowym. Nie występuje ryzyko związane z niedotrzymaniem terminu zakończenia prac. Termin zakończenia 31.03.2019 roku. Modernizacja stacji transformatorowo - rozdzielczej 110/6Kv GST - KPG w rejonie szybów PG dla KGHM Polska Miedź S.A. 11,8 mln złotych Prace realizowane są zgodnie z przewidzianym umową harmonogramem. Fakturowanie postępuje zgodnie z warunkami umowy. Pierwszy taki warunek został spełniony 20.12.2015 roku. Kontynuacja prac przewidziana jest na I kwartał 2016 roku. Zgodnie z umową zakończenie kontraktu powinno nastąpić w marcu 2016 roku. ELEKTROBUDOWA SA planuje zakończenie realizacji zgodnie z umownym terminem. 22 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Grupa Kapitałowa prowadziła politykę finansowania działalności w ramach posiadanych środków własnych zasilanych kapitałami obcymi w formie zobowiązań oraz uruchomionym kredytem obrotowym w kwocie 45 883 tys. złotych. Wybrane wskaźniki charakteryzujące sytuację majątkową i finansową Grupy Kapitałowej I. Wskaźniki rentowności 1. Wskaźnik rentowności netto zysk netto / przychody ze sprzedaży 2. Wskaźnik rentowności zysku brutto przed opodatkowaniem zysk brutto przed opodatkowaniem / przychody ze sprzedaży 2015 roku 2014 roku 2013 roku 4,0% 2,4% 1,9% 5,1% 3,0% 2,9% 5,1% 3,2% 2,7% 13,8% 8,1% 5,4% 5,5% 3,2% 2,4% 3. Wskaźnik rentowności operacyjnej zysk operacyjny / przychody ze sprzedaży 4. Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) zysk netto / średni stan kapitału własnego 5. Wskaźnik rentowności majątku (ROA) zysk netto / średni stan majątku II. Wskaźniki płynności 1. Wskaźnik płynności bieżący średni stan majątku obrotowego / średni stan (zobowiązań krótkoterminowych + rozliczenia międzyokresowe) 1,4 1,3 1,4 2. Wskaźnik płynności szybki średni stan (majątek obrotowy - zapasy - rozliczenia międzyokresowe) / średni stan (zobowiązań krótkoterminowych + rozliczenia międzyokresowe) 1,3 1,2 1,2 III. Wskaźniki rotacji 1. Rotacja należności handlowych w dniach średni stan należności handlowych krótkoterminowych x 180 dni / przychody ze sprzedaży 89 85 92 23 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 2015 roku 2014 roku 2013 roku 2. Rotacja zobowiązań handlowych w dniach średni stan zobowiązań handlowych x 180 dni / przychody ze sprzedaży 59 69 85 3. Rotacja zapasów w dniach średni stan zapasów x 180 dni / przychody ze sprzedaży 15 18 21 4. Obrotowość aktywów przychody ze sprzedaży / średni stan aktywów ogółem 1,4 1,3 1,2 56,9% 62,9% 57,9% IV. Wskaźniki zadłużenia 1. Wskaźnik ogólnego zadłużenia stan kapitału obcego / stan majątku ogółem Przedstawione wskaźniki odzwierciedlają w syntetycznej formie pomiar efektywności gospodarowania w Grupie Kapitałowej, który należy ocenić jako dobry. Wskaźniki rentowności określają zdolność generowania zysku przez sprzedaż. Zmiany ich poziomu odzwierciedlają przede wszystkim zmiany zysku netto osiąganego przez Grupę Kapitałową w ostatnich okresach sprawozdawczych. Rentowność netto w 2015 roku wynosiła 4,0%. W porównaniu do 2014 roku rentowność netto wzrosła o 1,6 punktu procentowego, a w porównaniu do 2013 roku wzrosła o 2,1 punktu procentowego. Wskaźnik rentowności zysku brutto przed opodatkowaniem na koniec 2015 roku wynosił 5,1%. W porównaniu z jego poziomem w 2014 roku i 2013 roku uległ wzrostowi odpowiednio o 2,1 i o 2,2 punktu procentowego. Analiza wskaźników rentowności sprzedaży wskazuje na poprawę wysokości marży zysku w 2015 roku w porównaniu do dwóch poprzednich okresów sprawozdawczych. Poziom wskaźnika rentowności majątku (ROA), czyli zdolność do generowania zysku netto przez wszystkie wykorzystywane w firmie aktywa, w okresie obrotowym wynosił 5,5%. W porównaniu do 2014 roku wzrósł o 2,3 punkty procentowe, w stosunku do 2013 roku wzrósł o 3,1 punktu procentowego. Wzrost wskaźnika rentowności ROA w 2015 roku świadczy o efektywnym wykorzystaniu zaangażowanego majątku. 24 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) za 2015 roku wynosił 13,8% i w odniesieniu do analizowanych okresów wzrósł odpowiednio o 5,7 i 8,4 punkty procentowe. Wzrost wskaźnika rentowności kapitałów własnych był wyższy od wzrostu wskaźnika rentowności majątku w okresie sprawozdawczym. W 2015 roku wskaźnik płynności bieżący uzyskał wielkość 1,4. Wskaźnik płynności szybki ukształtował się na poziomie 1,3. Wskaźniki te w okresach porównywalnych kształtowały się na jednakowym lub zbliżonym poziomie. W przypadku wskaźnika bieżącej płynności przyjmuje się, że jego modelowa wielkość kształtuje się w granicach 1,2 do 2,5, natomiast wskaźnik szybkiej płynności powinien oscylować wokół jedności lub poniżej (0,8 - 1,2). Osiągnięty poziom wskaźników płynności wskazuje na dużą wiarygodność płatniczą Grupy Kapitałowej. Wskaźniki płynności informują o poziomie krótkookresowego bezpieczeństwa finansowego Grupy Kapitałowej, zaś ich wielkość powinna być skorelowana z poziomem wskaźnika obrotowości. W 2015 roku cykl inkasa należności z tytułu dostaw i usług wynosił 89 dni. W stosunku do 2014 roku uległ wydłużeniu o 4 dni, a w stosunku do 2013 roku cykl inkasa należności z tytułu dostaw i usług skrócił się o 3 dni. Według danych bilansowych, spłata zobowiązań z tytułu dostaw i usług następuje po 59 dniach. Terminy płatności dla zobowiązań są bardzo zróżnicowane, od 14 do 60 dni. W analizowanym okresie cykl rotacji zobowiązań z tytułu dostaw i usług skrócił się o 10 dni w porównaniu do 2014 roku i o 26 dni w odniesieniu do 2013 roku. Okres w jakim Grupa Kapitałowa realizowała swoje zobowiązania był krótszy niż cykl inkasa należności, co świadczyło o tym, że Grupa Kapitałowa w większym stopniu kredytuje odbiorców niż korzysta z kredytu kupieckiego u dostawców. Okres obrotu zapasami wynoszący 15 dni informuje, jak długo trwa proces transformacji zapasów w gotowe sprzedane produkty. W 2015 roku cykl obrotu zapasami uległ skróceniu w stosunku do ubiegłego roku o 3 dni, a w stosunku do 2013 roku o 6 dni. Wielkość wskaźnika wskazuje na lepsze dostosowanie się wielkości zapasów do popytu na produkty Grupy Kapitałowej. Ponadto, okres czasu na jaki środki zaangażowane są w finansowanie zapasów odpowiada miesięcznym cyklom rozliczeniowym większości usług realizowanych przez Grupę Kapitałową. Długość cyklu obrotu zapasami świadczy o efektywnym wykorzystaniu materialnych zasobów majątku obrotowego. Wymienione powyżej trzy wskaźniki pozwalają na określenie długości cyklu konwersji gotówki Grupy Kapitałowej, który dla 2015 roku wynosił 45 dni. 25 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Informację o aktywności Grupy Kapitałowej przedstawia wskaźnik obrotowości aktywów. Wskaźnik ten mierzy zdolność aktywów, którymi dysponuje Grupa Kapitałowa, do generowania sprzedaży. Obrotowość aktywów ukształtowała się na poziomie 1,4. W kolejnych okresach sprawozdawczych obrotowość aktywów była niższa o 0,1 punktu procentowego. Wskaźnik informuje, że każda zaangażowana 1 złotówka majątku Grupy Kapitałowej generuje 1 złoty 40 groszy przychodów. Poziom tego wskaźnika w analizowanych okresach świadczy o zrównoważonym wzroście przychodów ze sprzedaży i aktywów, a tym samym o efektywnym wykorzystaniu majątku, którym dysponuje Grupa Kapitałowa. Wskaźnik ogólnego zadłużenia informuje o obciążeniu majątku zobowiązaniami. W 2015 roku wskaźnik ten wynosił 56,9% i spadł o 6,0 punktów procentowych w stosunku do 2014 roku oraz o 1,0 punkt procentowy w stosunku do 2013 roku. Zmiana wskaźnika odzwierciedla zmianę udziału kapitałów obcych w finansowaniu majątku Grupy Kapitałowej. W 2015 roku wykorzystanie kredytów w finansowaniu działalności wynosiło 45 883 tys. złotych i w stosunku do 2014 roku nastąpił spadek wykorzystania kredytów o 57 003 tys. złotych. Na koniec 2013 roku zaangażowanie kredytów w działalność Grupy Kapitałowej wynosiło 5 941 tys. złotych i było niższe od stanu na koniec 2015 roku o 39 942 tys. złotych. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA wykorzystuje kredyty obrotowe w finansowaniu realizacji dwóch dużych kontraktów o umowy budowalne dla PSE S.A. Poziom wskaźników płynności, rotacji zapasów oraz obrotowości aktywów, pozwalają na pozytywną ocenę kondycji finansowej Grupy Kapitałowej, jak również realizowanej przez nią strategii finansowej. Grupa Kapitałowa posiadała zabezpieczenie dla płatności swoich zobowiązań zarówno w posiadanym majątku jak i w zgromadzonych kapitałach własnych. Na podstawie przeprowadzonej analizy należy stwierdzić, że Grupa Kapitałowa zachowała swoją stabilną sytuację finansową utrzymującą się od kilku lat. Przedstawione podstawowe wielkości i główne wskaźniki charakteryzujące sytuację majątkową, finansową i kapitałową Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWY SA wynikają ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sporządzonego przy założeniu kontynuowania działalności. 2.4 Zarządzanie zasobami finansowymi Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA w 2015 roku prowadziła politykę finansowania działalności w ramach posiadanych środków własnych zasilanych kapitałami obcymi w formie zobowiązań oraz uruchomionymi kredytami w rachunku bieżącym i kredytami obrotowymi. Na dzień 31.12.2015 roku Grupa Kapitałowa posiadała do dyspozycji limit kredytów w rachunku bieżącym (108,7 mln złotych) oraz limit kredytów obrotowych (77,5 mln złotych), a ponadto limit kart kredytowych (0,2 mln złotych) do łącznej wysokości 186,4 mln złotych. Na dzień 31.12.2014 roku Grupa Kapitałowa posiadała do dyspozycji limit kredytów w rachunku bieżącym (78,0 mln złotych) oraz limit kredytów obrotowych (137,0 mln złotych), a ponadto limit kart kredytowych (0,2 mln złotych) do łącznej wysokości 215,2 mln złotych. 26 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Stan zobowiązań wobec banków na dzień 31.12.2015 roku z tytułu wykorzystania kredytów obrotowych wynosił 45,9 mln złotych. Stan zobowiązań wobec banków na dzień 31.12.2014 roku wynosił 102,9 mln złotych, w tym z tytułu wykorzystania kredytów w rachunkach bieżących 2,8 mln złotych, a z tytułu kredytów obrotowych 100,1 mln złotych. Współpraca z kilkoma bankami daje możliwość równomiernego zaangażowania środków finansowych oraz utrzymania odpowiedniego poziomu środków pieniężnych, przeznaczonych do obrotu. W obszarze obrotu dewizowego czynnikiem determinującym działania Grupy Kapitałowej był poziom kursów podstawowych walut - EUR i USD. Działania Grupy Kapitałowej skłaniają się do stosowania naturalnego zabezpieczenia ryzyka kursowego wynikającego z równoważenia się wpływów i wydatków w walutach obcych. Grupa Kapitałowa posiadała szeroko rozwiniętą współpracę z bankami i towarzystwami ubezpieczeniowymi w zakresie gwarancji, co przejawia się w postaci udzielonych jednostkom Grupy Kapitałowej linii gwarancyjnych na zabezpieczanie: wniesienia wadium, zwrotu otrzymanej zaliczki, dobrego wykonania przedmiotu umowy handlowej, usunięcia wad i usterek w okresie gwarancyjnym oraz roszczeń dochodzonych na drodze postępowania sądowego, jak również w celu zagwarantowania terminowej zapłaty wierzytelności. Dominującą rolę w zawartych umowach bankowych odgrywają linie gwarancyjne w ramach udzielonych limitów wielocelowych w łącznej wysokości 678,6 mln złotych (186,2 mln złotych linia kredytowa, 492,2 mln złotych linia gwarancyjna i 0,2 mln złotych limit kart kredytowych). Na dzień 31.12.2015 roku wykorzystanie linii gwarancyjnych tytułem udzielonych gwarancji bankowych wynosiło 383,7 mln złotych. W 2014 roku limit podpisanych umów z bankami wynosił 683,1 mln złotych, z tego linia kredytowa stanowiła wartość 215,0 mln złotych, gwarancyjna 467,9 mln złotych, a limit kart 0,2 mln złotych. Na dzień 31.12.2014 roku wykorzystanie linii gwarancyjnych tytułem udzielonych gwarancji bankowych wynosiło 413,0 mln złotych. Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA, w ramach współpracy z towarzystwami ubezpieczeniowymi w zakresie udzielania gwarancji ubezpieczeniowych, posiadała łączny limit w wysokości 186,0 mln złotych, z czego na dzień 31.12.2015 roku wykorzystała 72,3 mln złotych. W 2014 roku łączny limit przyznany Grupie Kapitałowej na gwarancje ubezpieczeniowe wynosił 103,3 mln złotych z czego na dzień 31.12.2014 roku jednostki Grupy Kapitałowej wykorzystały 61,5 mln złotych. Oceniając stan posiadanych środków pieniężnych i będących do dyspozycji Grupy Kapitałowej limitów kredytowych oraz wielkość przewidywanych wpływów i wydatków, należy stwierdzić, że środki te pozwolą Grupie Kapitałowej na sfinansowanie planowanych w I półroczu 2016 roku zamierzeń inwestycyjnych oraz obsługę bieżącej działalności operacyjnej, bez narażenia Grupy Kapitałowej na zachwianie płynności finansowej. 27 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 2.5 Zarządzanie kapitałem ludzkim Zatrudnienie W 2015 roku przeciętne miesięczne zatrudnienie w Grupie Kapitałowej ukształtowało się na poziomie 2 126 etatów i było o około 4,0% wyższe niż w 2014 roku. W przeciętnej liczbie zatrudnionych: 1 088 etatów to pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych, natomiast 1 038 etatów to pracownicy na stanowiskach nierobotniczych. W grupie pracowników na stanowiskach robotniczych stan zatrudnienia zwiększył się w stosunku do 2014 roku o 3,6%, a na stanowiskach nierobotniczych o 4,2%. Wzrost zatrudnienia ma głównie związek ze zwiększeniem zakresu działalności oraz wznowieniem kontraktu w Finlandii. Ogółem, na koniec 2015 roku, Grupa Kapitałowa zatrudniała 2 158 pracowników. W odniesieniu do 2014 roku nastąpił wzrost zatrudnienia o 105 osób (o 5,1%). W zakresie struktury zatrudnienia, ze względu na poziom wykształcenia, Grupa Kapitałowa odnotowała wzrost liczby pracowników z wyższym wykształceniem, głównie inżynierskim. Na koniec grudnia 2015 roku udział pracowników z wyższym wykształceniem wynosił 40,1% w ogólnej liczbie zatrudnionych, na koniec 2014 roku udział ten wynosił 39,6%. Efektywność zarzadzania kapitałem ludzkim W 2015 roku produktywność zatrudnienia liczona jako relacja przychodów ze sprzedaży i przeciętnego miesięcznego zatrudnienia ukształtowała się na poziomie 585 tys. złotych i była wyższa o 42 tys. złotych w stosunku do 2014 roku, gdzie osiągnęła wartość 542 tys. złotych. Wskaźnik zyskowności zatrudnienia liczony jako relacja zysku brutto oraz przeciętnego miesięcznego zatrudnienia wyniósł w 2015 roku 30 tys. złotych i był wyższy o 14 tys. złotych od poziomu wskaźnika uzyskanego w 2014 roku (wynosił 16 tys. złotych). Rekrutacja i selekcja Ogółem w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 roku zatrudniono 441 nowych pracowników. W stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku nastąpił wzrost nowo zatrudnionych o 192 osoby (tj. o 77,1%). W okresie od stycznia do grudnia 2015 roku rozwiązano umowę o pracę z grupą 340 pracowników, z tego 18 osób nabyło prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozwiązanie umów z przyczyn dotyczących pracodawcy miały bardzo sporadyczny charakter. W trybie art.10 ustawy z dnia 13.03.2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w 2015 roku rozwiązano umowy z 17 pracownikami (w 2014 roku z 23 pracownikami). 28 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Systemy motywacyjne W jednostce dominującej zastosowanie znajduje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy zawarty w dniu 04.01.2004 roku pomiędzy pracodawcą a zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w ELEKTROBUDOWIE SA. Zakładowy Układ Zbiorowy pracy określa strategię wynagradzania oraz zasady wynagradzania wszystkich pracowników ELEKTROBUDOWY SA, z wyłączeniem organów zarządzających i nadzorujących. W 2015 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto pracowników Grupy Kapitałowej wynosiło 5 540 złotych. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w 2015 roku wzrosło w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego o około 11,2%. Wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przede wszystkim miał związek z wypłaconymi w 2015 roku bonusami kadry menadżerskiej za 2014 rok oraz ze zwiększeniem zatrudnienia na kontrakcie w Finlandii, na którym Grupa Kapitałowa zachowuje poziom gwarantowanych wynagrodzeń, wynikających z przepisów lokalnych układów zbiorowych pracy. Grupa Kapitałowa konsekwentnie stosuje system motywacyjny zorientowany na wzrost marży i wyniku finansowego oraz poszerza programy motywacji pozapłacowej dla pracowników, które mają na celu wspomaganie procesu zatrzymywania i pozyskiwania pracowników oraz zwiększenia poziomu motywacji i efektywności działania. Rozwój i szkolenia Rozwój kwalifikacji i kompetencji pracowników jest kluczem dla rozwoju Grupy Kapitałowej. W 2015 roku Grupa Kapitałowa zainwestowała w szkolenia pracownicze 1 436 tys. złotych. Zatem przeciętnie na jednego pracownika w tym okresie wydatkowano ok. 675 złotych. Inwestycje w szkolenia dotyczyły w szczególności polityki systematycznego budowania kultury organizacyjnej zorientowanej na zarządzanie projektami (Project Management), jak też zagadnień zwiększających profesjonalizm działania poszczególnych zespołów pracowniczych, w szczególności umiejętności menedżerskich, jak też doskonalenia znajomości języków obcych. Udział kosztów szkoleń w funduszu wynagrodzeń w 2015 roku wynosił 1,0%. Realizowane programy rozwoju nie tylko przyczyniają się do wzrostu profesjonalizmu działania i rozwoju zawodowego pracowników, ale także uzupełniają stosowane systemy i programy motywacyjne. Stosunki przemysłowe W 2015 roku wzorowo układała się współpraca z działającymi w poszczególnych jednostkach Grupy Kapitałowej zakładowymi organizacjami związkowymi. W tym okresie nie odnotowano żadnych protestów pracowniczych. Grupa Kapitałowa nie pozostawała również w sporze zbiorowym z działającymi w jej spółkach zakładowymi organizacjami związkowymi. 29 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA podobnie jak w latach ubiegłych wspierała oraz respektowała powszechnie przyjęte prawa człowieka, jak też przestrzegała standardów pracowniczych w zakresie prawa do zrzeszania się i rokowań zbiorowych oraz przeciwdziałania praktykom dyskryminacyjnym. Społeczna odpowiedzialność biznesu Od dnia 1 grudnia 2010 roku jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA jest członkiem Global Compact. ONZ Global Compact stanowi unikalną i potężną platformę wymiany doświadczeń oraz zaangażowania w problematykę zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu. Uczestniczy w niej ponad 12 000 uczestników, instytucji i firm z ponad 145 krajów świata. Mając świadomość wpływu działalności jednostki dominującej na otoczenie, ELEKTROBUDOWA SA aktywnie uczestniczy w kształtowaniu pozytywnego wpływu jej działalności na otoczenie lokalne w szeroko pojętej dziedzinie Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (CSR). Podstawową wartością jednostki dominującej jest prowadzenie działalności skierowanej na budowanie trwałych i pozytywnych relacji z klientami oraz wszystkimi stronami zainteresowanymi działalnością ELEKTROBUDOWY SA. W ramach strategii zrównoważonego rozwoju ELEKTROBUDOWA SA kładzie szczególny nacisk na: • Aspekty środowiskowe Głównym celem w zakresie aspektów środowiskowych jest zapobieganie zanieczyszczeniom środowiska poprzez stosowanie nowoczesnych i przyjaznych środowisku technologii, racjonalna gospodarka odpadami, nadzór nad emisjami i ściekami oraz ograniczenie zużycia zasobów naturalnych (woda, energia, papier). ELEKTROBUDOWA SA stosuje systemy pozwalające na monitorowanie jej wpływu na środowisko naturalne, w szczególności zużycie zasobów naturalnych. Spółka opracowała program szkoleniowy mający na celu wsparcie pracowników w zakresie wdrażania polityki dotyczącej ochrony środowiska oraz na bieżąco szkoli pracowników z tego zakresu. • Politykę pracy Głównym celem w zakresie polityki pracy jest stosowanie standardów przewidzianych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. ELEKTROBUDOWA SA nie wykorzystuje pracy przymusowej, nie zatrudnia dzieci, przeciwdziała wszelakim formom dyskryminacji w odniesieniu do zatrudnienia i rodzaju wykonywanej pracy. Spółka podejmuje działania zapobiegawcze w zakresie BHP, przeciwdziała utracie pracy, ustala uczciwe zasady wynagradzania oraz stosuje świadczenia wykraczające poza przywileje wynikające z regulacji prawnych, jak również stosuje procedury rozpatrywania skarg i zażaleń oraz postępowania dyscyplinarnego. 30 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok • Zaangażowanie społeczne Głównym celem w zakresie zaangażowania społecznego jest integracja ze społecznościami lokalnymi. ELEKTROBUDOWA SA prowadzi politykę otwartej komunikacji za społecznościami lokalnymi w zakresie prowadzenia konsultacji przed nabyciem lub rozpoczęciem działalności oraz niezwłocznie powiadamia lokalne społeczności o potencjalnych zagrożeniach. Spółka świadomie prowadzi politykę wspierania działalności społecznej w zakresie działalności charytatywnej, polityki społecznej, ochrony i promocji zdrowia, nauki, edukacji, oświaty i wychowania, kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji, upowszechniania kultury fizycznej i sportu. • Środowisko biznesowe Głównym celem w zakresie środowiska biznesowego jest transparentność działalności ELEKTROBUDOWY SA, bieżące informowanie akcjonariuszy o prowadzonej działalności biznesowej oraz sytuacji ekonomiczno - finansowej. Spółka przestrzega zasad określonych w „Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW”. Stosuje procedury przeciwdziałania praktykom łapówkarskim i korupcyjnym oraz prowadzi szkolenia dla pracowników w zakresie etycznego łańcucha dostaw. ELEKTROBUDOWA SA opracowała Kodeks ETYKI. Dokonuje oceny kluczowych dostawców i kontrahentów pod względem zasobów ludzkich, przepisów BHP, zapobiegania korupcji oraz praktyk środowiskowych. Spółka oczekuje od swoich kluczowych dostawców i kontrahentów respektowania wartości zawartych w strategii zrównoważonego rozwoju. W związku z realizowaną strategią zrównoważonego rozwoju ELEKTROBUDOWA SA tworzy programy i cele oraz określa wskaźniki pozwalające na stałe monitorowanie wpływu jej działalności na środowisko naturalne, stosunki pracy, stosunki społeczne oraz środowisko biznesowe. RESPECT INDEX Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA po raz kolejny znalazła się w RESPECT INDEX, w gronie kilkudziesięciu spółek notowanych na GPW w Warszawie. RESPECT INDEX jest pierwszym w Europie centralnej i wschodniej indeksem giełdowym, zrzeszającym spółki odpowiedzialne społecznie. Wszelkie działania w zakresie szeroko pojętego CSR wiążą się dla ELEKTROBUDOWY SA z licznymi korzyściami, takimi jak: zwiększona legitymizacja w prowadzonej działalności, zademonstrowanie pozycji lidera w kwestii odpowiedzialności wobec społeczeństwa, zwiększenie poziomu satysfakcji pracowników, lepsza reputacja i zwiększenie wartości marki dla klientów, inwestorów i pracowników - szczególnie w kontekście zmieniających się oczekiwań społecznych, zapewnienie odpowiedzialności Spółki i przejrzystości w komunikacji publicznej. Polityka różnorodności W jednostce dominującej ELEKTROBUDOWIE SA od 2009 roku obowiązują formalne zasady równego traktowania w zatrudnieniu oraz przeciwdziałania mobbingowi. 31 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Celem wprowadzonych zasad jest zapewnienie prawa pracowników do traktowania w środowisku pracy z szacunkiem, z poszanowaniem ich dóbr osobistych i godności, zapewnienie równego traktowania w zatrudnieniu oraz przeciwdziałanie molestowaniu, molestowaniu seksualnemu oraz mobbingowi. Od 18 listopada 2015 roku ELEKTROBUDOWA SA jest sygnatariuszem Karty Różnorodności, międzynarodowej inicjatywy, realizowanej w takich krajach Unii Europejskiej jak: Polska, Francja, Hiszpania, Włochy, Austria, Niemcy, Szwecja, Belgia, Irlandia, Finlandia, Estonia oraz Luksemburg i promowanej przez Komisję Europejską. Karta różnorodności jest zobowiązaniem, podpisywanym przez organizacje, które decydują się na wprowadzenie zakazu dyskryminacji w miejscu pracy i działania na rzecz tworzenia i promocji różnorodności oraz wyrażają gotowość firmy do zaangażowania wszystkich osób zatrudnionych oraz partnerów biznesowych i społecznych w te działania. W 2015 roku w jednostce dominującej prowadzone były szkolenia mające na celu promowanie zasad równego traktowania w zatrudnieniu oraz przeciwdziałania mobbingowi. W 2015 roku w jednostce dominującej nie odnotowano żadnego przypadku naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu oraz stosowania praktyk mobbingowych. Działalność społeczna Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA w ramach Strategii Zrównoważonego Rozwoju, świadomie prowadzi politykę wspierania działalności społecznej w zakresie akcji charytatywnych, polityki społecznej, ochrony i promocji zdrowia, działania na rzecz mniejszości narodowych, nauki, edukacji, oświaty i wychowania, kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji, upowszechniania kultury fizycznej i sportu, promocji i organizacji wolontariatu. Wspieranie działalności społecznej odbywa się poprzez przekazywanie darowizn w formie finansowej lub rzeczowej, w szczególności na rzecz podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego lub innych podmiotów prowadzących działalność w sferze zadań publicznych. W 2015 roku na działalność charytatywną Grupa Kapitałowa wydatkowała kwotę 156 tys. złotych. Największy udział miały darowizny przekazywane na rzecz ochrony i promocji zdrowia. Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA nie przekazuje darowizn na rzecz osób fizycznych. 2.6 Zarządzanie BHP Na dzień 31.12.2015 roku jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA posiadała: certyfikat Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy według wymagań SHE Checklist Contractors, SCC**2008/5.1 obowiązujący w całej Europie z wyłączeniem Finlandii; certyfikaty wydane przez DNV na zgodność Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy z normami PN-N-18001:2004 oraz OHSAS - 18001:2007 w zakresie projektowania produkcji, montażu i serwisu instalacji elektroenergetycznych oraz systemów automatyki, zarządzania przedsięwzięciami inwestycyjnymi w budownictwie. 32 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W marcu 2015 roku DET NORSKE VERITAS przeprowadziła audyt okresowy wyżej wymienionych systemów na ich zgodność z normami. ELEKTROBUDOWA SA spełniała wymagania w zakresie przeprowadzonej certyfikacji. Na dzień 31.12.2015 roku spółka zależna ENERGOTEST sp. z o. o. posiadała następujące certyfikaty w zakresie zarządzania BHP: PN-N-18001:2004 - system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy; BS OHSAS 18001:2007 - Occupational health and safety management systems - Requirements. W 2015 roku spółka ENERGOTEST sp. z o.o. nie przeprowadziła żadnych kontroli w zakresie BHP. W 2015 roku nie odnotowano żadnego wypadku śmiertelnego, ciężkiego, zbiorowego, a także choroby zawodowej. W 2015 roku wskaźnik częstości wypadków (ilość na 1 000 zatrudnionych) w jednostce dominującej wynosił 4,1 (w 2014 roku 4,3). Dla jednostki zależnej ENERGOTST sp. z o.o. wskaźnik składki wypadkowej w 2015 roku wynosił 0,7 (w 2014 roku 0,8). Głównym zadaniem na 2015 rok w dziedzinie Zarządzania Systemami BHP dla Grupy Kapitałowej było doskonalenie Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy. Planowane zamierzenia poprawy stanu BHP w I połowie 2016 roku: a) kontynuacja doskonalenia Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy, b) ustalenie wyższych standardów BHP, ze szczególnym uwzględnieniem robót kablowych oraz prac wykonywanych w pobliżu napięcia. 2.7 Zarządzanie Systemem Jakości Działania Grupy Kapitałowej skierowane są na stałe podnoszenie jakości produktów, osiąganej w sposób nie zagrażający środowisku. Podmioty Grupy Kapitałowej są trwale zaangażowane w zagadnienia jakości poprzez stosowane systemy potwierdzone certyfikatami. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA od 1997 roku stosuje System Zarządzania Jakością zgodny z normą PN - EN ISO 9001, a od 2002 roku System Zarządzania Środowiskowego oparty na modelu przedstawionym w normie PN - EN ISO 14001. System Zarządzania Jakością został dodatkowo uzupełniony o: wymagania NATO dotyczące jakości, określone w dokumencie zatytułowanym AQAP - 2110, wymagania zapewniania jakości przy budowie elektrowni jądrowych, określone w dokumencie NSQ 100, 33 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok wymagania jakości w procesie spawania według wymagań normy PN - EN ISO 3834 - 2, wymagania jakościowe przy projektowaniu i produkcji konstrukcji stalowych, określonych w normie PN - EN 1090 - 1. Zakład produkcji rozdzielnic w Koninie spełnia dodatkowo wymagania jakościowe w produkcji rozdzielnic przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem spełniających wymagania Dyrektywy 94/9/WE i normy PN - EN ISO/IEC 80079 - 34. Zakład Produkcji Szynoprzewodów w Tychach dodatkowo spełnia wymagania jakościowe potrzebne do produkcji urządzeń ciśnieniowych na zgodność z Dyrektywą Ciśnieniową 97/23/WE. Spółka zależna ENERGOTEST sp. z o.o. posiada certyfikaty za zgodność z normą: EN ISO 9001:2008 - system zarządzania jakością; PN - EN 14001:2005 - system zarządzania środowiskowego, wymagania i wytyczne stosowania. Wszystkie wyżej wymienione systemy wraz z uzupełnieniami podlegają regularnym audytom recertyfikującym na zgodność ze stosowaną normą. System zarządzania jakością jest zintegrowany z systemami zarządzania środowiskiem oraz zarządzania BHP. Integracja głównie polega na posiadaniu wspólnej dokumentacji systemowej, wspólnym audytowaniu systemów zarządzania, określaniu celów i zadań do wykonania. Kluczowym elementem działań Grupy Kapitałowej w ramach wyżej wymienionych systemów jest ciągłe doskonalenie systemów zarządzania oraz stałe podnoszenie jakości naszych produktów Grupy Kapitałowej przy jednoczesnym zapobieganiu i minimalizowaniu niekorzystnego wpływu na środowisko. Istotne wydarzenia w 2015 roku mające wpływ na ocenę i funkcjonowanie zintegrowanych systemów zarządzania jakością i zarządzania środowiskowego w Grupie Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA: audyty nadzoru przeprowadzone przez firmy certyfikujące systemy zarzadzania jakością i zarządzania środowiskowego zakończone pozytywnymi wynikami; 36 audytów wewnętrznych (w tym 5 audytów pozaplanowych) w celu podjęcia działań mających na celu zapobieganie powstawaniu niezgodności, a dla stwierdzonych niezgodności działania korekcyjne i / lub naprawcze; szkolenia dla kierowników robót, pracowników dozoru, na temat systemów zarządzania, wymagań jakościowych produkowanych wyrobów oraz realizowanych usług, wymagań prawnych dotyczących środowiska; szkolenia pracowników produkcyjnych i administracyjnych połączone z okresowymi szkoleniami BHP; szkolenia dla audytorów wewnętrznych, z udziałem pracowników odpowiedzialnych w komórkach organizacyjnych jednostki dominującej za systemy zarządzania, w ramach Akademii Audytorów 2015, szkolenie uzupełnione o tematykę związaną z zarzadzaniem konfiguracją wyrobów i usług; 34 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok szkolenia z zakresu wymagań systemów zarządzania w ELEKTROBUDOWIE SA dla podwykonawców realizujących dla Spółki usługi montażowe; audyt kontrolny na zgodność z posiadanymi normami w spółce zależnej ENERGOTEST sp. z o.o. zakończone pozytywnym wynikiem. Zamierzenia na I półrocze 2016 roku: kontynuacja szkoleń, spotkań z kierownictwem kontraktów i pracownikami dozoru w celu wyeliminowania przypadków nie przestrzegania prawa środowiskowego i wymagań jakościowych produkowanych wyrobów i realizowanych usług, ze szczególnym zwróceniem uwagi na zarządzanie ryzykiem i obowiązki ELEKTROBUDOWY SA wobec środowiska; przygotowanie i przeprowadzenie przeglądów systemów jakości i systemu środowiskowego do ponownej certyfikacji; kontynuacja procesu przeglądu dokumentacji systemowej i wprowadzanie niezbędnych korekt oraz aktualizacji wskutek wprowadzonych zmian do aktów prawnych, zmian strukturalnych w oddziałach jednostki dominującej ELEKTROBUDOWY SA; sukcesywne wdrażanie do zintegrowanego systemu zarządzania wymagań nowej normy PN-EN ISO 9001:2015 i PN-EN ISO 14001:2015, szkolenia dla najwyższego kierownictwa Spółki; przeprowadzanie, zaplanowanych na I półrocze 2016 roku, audytów wewnętrznych oraz audytów dla obecnych, a także potencjalnych dostawców i podwykonawców; recertyfikacja w zakresie posiadanych norm w spółce zależnej ENERGOTEST sp. z o.o.; realizacja zaplanowanych działań korygujących w spółce zależnej ENERGOTEST sp. z o.o.; przegląd elementów bezpieczeństwa informacji w spółce ENERGOTEST sp. z o.o.; dokończenie prac nad systemem bezpieczeństwa informacji w spółce ENERGOTEST sp. z o.o.; wykonanie wewnętrznego audytu legalności oprogramowania w spółce ENERGOTEST sp. z o.o. Pozytywne wyniki przeprowadzonych audytów wewnętrznych i zewnętrznych, zapisy w raportach z kontroli i przeglądów w 2015 roku były dowodem, że systemy zarządzania w Grupie Kapitałowej funkcjonują poprawnie, a Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA dostarcza wyroby i świadczy usługi zgodnie z ustaleniami zawartymi w umowach na dostawę wyrobów i usług oraz spełniające wymagania prawne. 2.8 Perspektywy rozwoju działalności Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA oraz istotne czynniki ryzyka i zagrożeń Misją Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWY SA jest uzyskanie pozycji lidera wyznaczającego nową jakość w prowadzeniu biznesu, zapewnienie kontrahentom Grupy Kapitałowej najwyższej jakości produktów i usług, a inwestorom długofalowy wzrost wartości firmy. 35 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Oferta Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA w przeważającej części jest skierowana do klientów reprezentujących następujące branże: energetyczną, budowlaną, petrochemiczną, górnictwo, hutnictwo oraz transport. Każda z wyżej wymienionych branż ma inną specyfikę potrzeb w zakresie usług i produktów związanych z wytwarzaniem, przesyłem i wykorzystaniem energii elektrycznej oraz różni się sposobem funkcjonowania i sytuacją ekonomiczną. Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA, podobnie jak w latach ubiegłych, oferuje następujące produkty i usługi: 1. Kompleksowe instalacje elektroenergetyczne w zakresie średniego i niskiego napięcia w nowych, modernizowanych i remontowanych obiektach energetyki zawodowej. 2. Generalne wykonawstwo inwestycji, w tym obiekty użyteczności publicznej, obiekty przemysłowe. 3. Kompleksową realizację układów automatyki i elektryki pod klucz. 4. Produkcję urządzeń automatyki elektroenergetycznej. 5. Produkcję i montaż szynoprzewodów (ELPO, ELPE i PELPO). 6. Produkcję rozdzielnic i aparatury rozdzielczej wysokich, średnich i niskich napięć. 7. Stacje energetyczne NN, SN, WN. 8. Realizację w systemie „pod klucz” stacji elektroenergetycznych oraz linii wysokich i najwyższych napięć dla operatorów dystrybucyjnych i przemysłowych. 9. Pomiary i rozruchy. 10. Projektowanie urządzeń. 11. Usługi serwisowe. 12. Prace koncepcyjne i doradztwo. 13. Usługi zarządzania majątkiem. Na poziom przyszłych Grupy Kapitałowej niewątpliwy wpływ miały takie czynniki jak: koniunktura w branży energetycznej, chemicznej, metalurgicznej, wydobywczej i budowlanej, prognozowane rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną, poziom cen materiałów elektrycznych i urządzeń energetycznych oraz wyrobów hutniczych, rosnące wymagania środowiskowe, przebieg procesów przekształceń strukturalnych, szczególnie w energetyce i górnictwie, plany budowy energetyki jądrowej, wzrastające wymagania finansowego zabezpieczenia realizacji w segmencie budownictwa elektroenergetycznego, konkurencyjność oferty Grupy Kapitałowej. Działania Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWY SA zmierzają do podnoszenia konkurencyjności poprzez: rosnące doświadczenie na rynku nowych produktów; optymalizację przebiegu kluczowych procesów i projektów; zapewnienie optymalnego czasu realizacji zamówień; 36 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok zapewnienie kompleksowej oferty, dopasowanej do potrzeb i wymagań klientów; konsekwentną budowę terytorialnej sieci obsługi klientów; rozszerzenie oferty na nowe rynki zbytu. Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA szczegółowo analizuje rynek, na którym działa i identyfikuje segmenty rozwojowe, które w perspektywie pozwalają na angażowanie zasobów Grupy Kapitałowej w ich realizację. Wiele czynników wskazuje na spadek zamówień w branży energetycznej związane z rozdaniem zamówień na wcześniej przygotowane inwestycje. Jednocześnie znaczące zmiany personalne kadry zarządzającej w spółkach będących znaczącymi klientami, może istotnie wpłynąć na przesunięcie w czasie kolejnych przetargów na zadania inwestycyjne. Grupa Kapitałowa planuje równoważyć spadek zadań inwestycyjnych na rynku krajowym zwiększeniem akcji ofertowej na rynkach zagranicznych, na których już jest obecna oraz analizuje potencjał i szanse na rynkach, na których dotąd nie oferowała. Grupa Kapitałowa aktywnie bierze udział w sympozjach, konferencjach, co pozwala pełniej oceniać oczekiwania rynków i klientów. Udział w licznych targach i wystawach poszerza promocje produktów i usług. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA posiada dwa nowoczesne zakłady produkcyjne: Zakład Przewodów Wielkoprądowych w Tychach oraz Zakład produkcyjny w Koninie. Dzięki Zakładowi w Tychach, producentowi niszowego produktu, tj. przewodów wielkoprądowych, ELEKTROBUDOWA SA znacząco zwiększa udział eksportu. Celem strategicznym w 2016 roku Zakładu Przewodów Wielkoprądowych w Tychach jest utrzymanie pozycji jednego z liderów producentów szynoprzewodów średniego napięcia w Europie, przez ciągłe udoskonalanie wytwarzanych produktów i włączenie do produkcji wyrobów pomocniczych oraz kompatybilnych z produktem podstawowym. Zakład planuje systematyczną dywersyfikację produkcji, poprzez realizację zamówień opartych o coraz większą ilość komponentów i własnych rozwiązań technicznych. W 2016 roku planuje się wprowadzenie do produkcji konstrukcji aluminiowych wsporczych dla szynoprzewodów ELPO, które dotychczas były kupowane u poddostawców. Zakład zamierza utrzymać współpracę z dotychczasowymi klientami oraz systematycznie poszukiwać nowych klientów na nowych rynkach. W kolejnych latach planowane jest zwiększenie zainteresowania rynkami Ameryki Południowej. Zakład w Koninie produkuje rozdzielnice, głównie typu „primary distribution”, w pełnym zakresie napięciowym od NN aż do poziomu 145kV. Projektuje, realizuje i dostarcza pola rozdzielcze o prądzie zwarciowym do 72A - jest to poziom osiągalny jedynie przez nielicznych, najlepszych producentów globalnych. 37 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Wydział rozdzielnic wysokiego napięcia w izolacji gazowej (GIS) w ramach Oddziału jednostki dominującej w Koninie posiada w ofercie rozdzielnicę wysokiego napięcia w izolacji gazowej typu OPTIMA 145, która znacznie zwiększa szanse Grupy Kapitałowej na pozyskanie nowych zamówień w obszarze energetyki zawodowej - budowa GPZ, stacji abonenckich, stacji sieciowych wysokich napięć. Rozdzielnica wysokiego napięcia w izolacji gazowej tupu OPTIMA 145 jest produktem złożonym technicznie i technologicznie w stosunku do tradycyjnych rozdzielnic w izolacji powietrznej. Produkt rozdzielnic typu OPTIMA 145 jest najmłodszym produktem jednostki dominującej ELEKTROBUDOWY SA, sprzedaż rozpoczęła się w roku 2015. Aktualnie produkt zbiera wymagane referencje w celu zwiększenia potencjału pozyskiwanych zleceń, a tym samym zwiększenia produkcji. W zapewnienia konkurencyjności oraz wysokiego poziomu jakości oferowanych produktów i usług Grupa Kapitałowa ELKTROBUDOWA SA przeznacza część środków finansowych na prace badawczo - rozwojowe. Nakłady inwestycyjne na realizowane w 2015 roku prace rozwojowe wynosiły 3 331 tys. złotych (w 2014 roku 5 376 tys. złotych), szczegóły w punkcie 5 i 6 niniejszego sprawozdania. ELEKTROBUDOWA SA poza szerokim udziałem w rynku polskim jest obecna również na rynkach zagranicznych. Na dzień 31.12.2015 roku jednostka dominująca posiadała zarejestrowaną działalność za granicą, poprzez którą wykonuje swoje usługi w Finlandii. Poprzez działalność spółek powiązanych eksponuje swoje wyroby na rynku rosyjskim, ukraińskim i Arabii Saudyjskiej. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA sprzedaje wyroby i usługi w Arabii Saudyjskiej za pośrednictwem SAUDI ELEKTROBUDOWA Sp. z o.o., która posiada status spółki serwisowej z kapitałem zagranicznym. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA od wielu lat eksportuje wyroby gotowe na rynek rosyjski za pośrednictwem spółki stowarzyszonej Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych „VECTOR” Sp. z o.o. Podstawowymi produktami eksportowanymi do Rosji pozostaną stacje kontenerowe SKP z rozdzielnicami średniego napięcia oraz rozdzielnice średniego napięcia przeznaczone do eksploatacji w warunkach wnętrzowych. ELEKTROBUDOWA SA podejmuje działania mające w efekcie umożliwienie wejścia na rynek rosyjski z nowymi produktami. Zakończenie procesu badań i certyfikacji wyłączników EV1 na zgodność z normami GOST pozwala na oferowanie ich, jako samodzielnych produktów oraz jako elementy składowe rozdzielnic średniego napięcia w zakresie napięć do 24kV. W 2015 roku rozpoczęto prace związane z dodatkowymi badaniami rozdzielnic wysokiego napięcia w izolacji SF6 typu OPTIMA 145 na zgodność z normami GOST. Zakończenie procesu badań i certyfikacji, pozwoli na rozszerzenie oferty sprzedawanych produktów na rynku rosyjskim. 38 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Wspólny udział jednostki dominującej ze spółką „VECTOR” w organizowanych targach w Petersburgu wpłynął na większą rozpoznawalność nowych produktów i marki ELEKTROBUDOWA pośród klientów z Federacji Rosyjskiej, jak również z innych krajów uczestniczących w tej imprezie. Zorganizowano także kilka następnych spotkań promocyjnych z udziałem partnerów zagranicznych z tego obszaru geograficznego. W ocenie Zarządu jednostki dominującej sytuacja polityczna Rosji nie będzie miała negatywnego wpływu na działalność spółki „VECTOR”, jako firmy obsługującej rynek rosyjski. Spadek kursu rubla w znacznym stopniu ograniczył konkurencji opartych na importowanych komponentach. W obliczu rosnącej konkurencyjności produktów rodzimych na rynku rosyjskim, spółki „VECTOR” znacząco zwiększyła udział na tamtejszym rynku, stając się jednym z liderów. Aktualnie prowadzone są inwestycje w celu zwiększenia zdolności produkcyjnych zakładu w Rosji, co jednocześnie ma na celu sprostaniu potencjałowi i oczekiwaniom tamtego rynku. Na Ukrainie od pięciu lat prowadzi działalność spółka zależna ELEKTROBUDOWA UKRAINA Sp. z o.o., która jest dostawcą wyrobów gotowych jednostki dominującej ELEKTROBUDOWY SA na miejscowy rynek. Obecna sytuacja polityczna i gospodarcza Ukrainy ma negatywny wpływ na działalność inwestycyjną w tym kraju, a tym samym na aktywność Grupy Kapitałowej. Zauważalna jest stała modyfikacja strategii długo i krótko planowego rozwoju energetyki na Ukrainie, spowodowana w dużej mierze zmniejszeniem dostępnych środków finansowych, jak i wzrost kosztów pozyskania kredytów inwestycyjnych. Trwająca reorganizacja ELEKTROBUDOWY UKRAINA Sp. z o.o. związana ze zmianą miejsca siedziby działalności nie została jeszcze całkowicie zakończona z powodu spornego statusu politycznego Krymu. Sytuacja ta utrudnia wykorzystywanie posiadanych tam zasobów intelektualnych. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA, pomimo występujących utrudnień ekonomicznych i niestabilności politycznej, zamierza kontynuować projekt współpracy ELEKTROBUDOWA - UKRAINA oceniając, że nastąpi wzrost popytu spowodowanego ograniczeniem inwestycji oraz odbudową zniszczonych obiektów na przestrzeni kilku kolejnych lat. Zarząd monitoruje rozwój sytuacji politycznej i gospodarczej w Rosji i na Ukrainie oraz ryzyko związane z możliwością ograniczenia sprzedaży wyrobów gotowych do spółek powiązanych. W 2015 roku aktywna działalność marketingowa doprowadziła do współpracy z kilkoma nowymi, znaczącymi kontrahentami rynku wschodniego jak: Federacja Rosyjska, Białoruś, Kazachstan i Gruzja. Zniknęło ryzyko zmian w zakresie struktur zarządczych i własnościowych oraz sposobu realizacji prowadzonej polityki gospodarczej i inwestycyjnej w Białorusi, Kazachstanie, Gruzji. Wszystkie podmioty gospodarcze, z którymi bezpośrednio współpracuje Grupa Kapitałowa w tym regionie, nie są objęte żadnymi sankcjami politycznymi czy ekonomicznymi. 39 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Polski rynek uważany jest za lidera wzrostu w Europie i należy do najszybciej rozwijających się. W fazę realizacji wchodzi wiele inwestycji nowego budżetu unijnego na lata 2014 - 2020. Finansowaniem objęta zostanie realizacja nowych projektów infrastrukturalnych, przy czym największa część środków zostanie zainwestowana w najbliższych latach w projekty drogowe, kolejowe, lotnicze czy żeglugowe, a także w budownictwo obiektów publicznych miedzy innymi szkół, szpitali, obiektów kultury czy budownictwo komunalne i gospodarki wodnej. W prognozach rynkowych, nowy strumień środków pieniężnych z UE powinien stać się bodźcem do usprawnienia organizacji i znalezienia źródeł dodatkowego wzrostu dla polskich firm budowlanych. Jednym z istotniejszych wyzwań, nad którym Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA musi zapanować, to zachowanie swojej stabilnej sytuacji finansowej (płynności finansowej). Jest to szczególnie ważne w kontekście problemu finansowania długich inwestycji. Istotną barierą ograniczającą aktywność jest silna konkurencja wewnątrz gałęzi, która bezpośrednio przekłada się na rentowność pozyskiwanych kontraktów. Zamówienia pozyskiwane w wyniku przetargów, gdzie głównym determinantem jest najniższa cena, wymusza niski poziom marży i generują dodatkowe ryzyka. Jednym z takich ryzyk przy realizacji kontraktów długoterminowych jest zmiana cen materiałów budowlanych. Brakuje zapisów porządkujących rynek zamówień, rośnie restrykcyjność regulacji, o w konsekwencji wpływa na brak równowagi pośród uczestników rynku. Znacznym problemem jest niestabilny poziom planowanych inwestycji w skali całego kraju. W konsekwencji prowadzi do istotnych wahań koniunktury, czemu towarzyszy występowanie ryzyk i niekorzystnie wpływa na zrównoważony wzrost. Przełom 2015 / 2016 jest dla polskiej energetyki czasem intensywnych zmian związanych zarówno z powołaniem nowego Rządu, optymalizacją procesów wytwarzania, zapewnieniem bezpieczeństwa operacyjnego spółek strategicznych, przygotowaniem nowych inwestycji, jak i nowymi celami rządowej polityki energetycznej. Strategia polskich spółek energetycznych oraz zmiany zachodzące na rynku (kwestie konsolidacji sektora energetycznego z górnictwem), determinują poziom zamówień i portfel zamówień 2016 roku. Istnieją uzasadnione obawy, że zamierzone do realizacji zadania inwestycyjne, będą realizowane przez nowe Zarządy spółek według odmiennych priorytetów lub też ulegną zmianie. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA oceniła, że wpływ tej sytuacji, najbardziej niekorzystnie może się odbić na poziomie zamówień pozyskiwanych w I połowie 2016 roku. Działalność prowadzona przez Grupę Kapitałową narażona jest na kilka rodzajów ryzyk: ryzyko rynkowe (w tym ryzyko zmiany kursu walut, ryzyko zmiany wartości godziwej lub przepływów pieniężnych w wyniku zmian stóp procentowych oraz ryzyko cenowe), ryzyko kredytowe, ryzyko utraty płynności. Szczegółowy opis ryzyk zamieszczono w nocie 4 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2015 rok. 40 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Zarządzanie ryzykiem to proces identyfikacji, oceny, zarządzania i kontroli potencjalnych zdarzeń lub sytuacji zmierzających do dostarczenia racjonalnego zapewnienia, że cele organizacji zostaną zrealizowane. Celem zarządzania jest ograniczenie ryzyka oraz zabezpieczenie się przed jego skutkami. Zarządy jednostek Grupy Kapitałowej ustalają ogólne zasady zarządzania ryzykiem oraz politykę dotyczącą konkretnych jego obszarów. 3. SYTUACJA RYNKOWA - SPRZEDAŻ I ZAOPATRZENIE 3.1 Kierunki sprzedaży Działalność Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA w przeważającym stopniu była oparta o dotychczasowe rynki. Jednocześnie prowadzona akcja ofertowa na nowych rynkach zaowocowała nowymi kontaktami na rynkach zagranicznych (Białoruś, Kazachstan, Gruzja). Sprzedaż eksportowa w 2015 roku, obejmująca dostawy wewnątrzwspólnotowe jak i poza unijne, wynosiła 113 134 tys. złotych i stanowiła 9,1% przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów. W 2014 roku sprzedaż eksportowa Grupy Kapitałowej wynosiła 67 336 tys. złotych i stanowiła 6,1% przychodów ze sprzedaży produktów, materiałów i usług. Utrzymująca się od 2014 roku trudna sytuacja ekonomiczno - polityczna oraz znaczący spadek kursów walut państw regionu wschodniego spowodowała znaczący spadek przychodów uzyskanych z eksportu wyrobów gotowych na te rynki. 41 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Niżej przedstawiono zestawienie przychodów ze sprzedaży produktów, materiałów i usług Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA według sektorów gospodarki za 2015 i 2014 rok: 2015 rok Obszary działania Wartość 2014 rok Struktura % (tys. złotych) Wartość (tys. złotych) Struktura % Energetyka wytwarzanie 836 217 67,3 669 611 60,4 Przemysł chemiczny 104 406 8,4 159 735 14,4 Przemysł wydobywczy Budownictwo mieszkaniowe i użyteczności publicznej Przemysł papierniczy 64 060 5,2 87 805 7,9 26 983 2,2 622 0,1 24 366 2,0 8 642 0,8 Transport 17 455 1,4 43 497 3,9 Automatyka przemysłowa 16 081 1,3 16 841 1,5 Przemysł metalurgiczny 11 418 0,9 18 115 1,6 Energetyka dystrybucja 7 869 0,6 6 377 0,6 Przemysł materiałów budowlanych 2 475 0,2 1 684 0,2 Przemysł motoryzacyjny 1 407 0,1 1 587 0,1 Obiekty handlowe 546 0,0 16 163 1,5 Obiekty ochrony środowiska 514 0,0 1 983 0,2 Przemysł elektroniczny 0 0,0 1 129 0,1 Przemysł spożywczy 0 0,0 665 0,1 15 899 1,3 6 524 0,5 113 134 9,1 67 336 6,1 1 242 830 100,0 1 108 316 100 Pozostałe obszary Eksport produktów i materiałów Razem Największym źródłem przychodów Grupy Kapitałowej w 2015 roku był tradycyjnie sektor energetyka wytwarzanie (67,3% w branżowej strukturze sprzedaży), gdzie Grupa Kapitałowa obecna była ze swoimi wyrobami oraz pełnym zakresem robót elektromontażowych na nowo wznoszonych, rozbudowywanych i modernizowanych obiektach energetyki zawodowej. Przychody ze sprzedaży w tej branży wzrosły o 166,6 mln złotych, a udział w strukturze o 6,9 punktów procentowych. Wiodące prace w tym sektorze to budowa nowego bloku ciepłowniczego z kotłem fluidalnym, turbiną ciepłowniczo - kondensacyjną wraz z gospodarkami towarzyszącymi Zakładzie Wytwarzania Tychy dla Tauron Ciepło Sp. z o.o. W 2015 roku przychody ze sprzedaży dla tego kontraktu wynosiły 245,4 mln złotych, a ich udział w strukturze wynosił 19,7%. 42 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W 2015 roku znaczący udział w strukturze branżowej sprzedaży uzyskał przemysł chemiczny (8,4%). W stosunku do 2014 roku sprzedaż w tym segmencie spadła o 55,3 mln złotych, a udział w przychodach ze sprzedaży o 6,0 punktu procentowego. Największe przychody zrealizowane w tym sektorze dotyczyły wykonania w systemie „pod klucz” obiektów infrastruktury przeznaczonej dla potrzeb budowanej Instalacji Odsiarczania Spalin (IOS) z Elektrociepłowni zlokalizowanej w Zakładzie Produkcyjnym PKN Orlen S.A. w Płocku dla Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna (sprzedaż w wysokości 16,8 mln złotych i 1,4% udziału w przychodach ze sprzedaży). W 2015 roku ważne miejsce, w strukturze branżowej sprzedaży, zajął również przemysł wydobywczy, którego udział w przychodach ze sprzedaży wynosił 5,2%. W stosunku do 2014 roku sprzedaż w ramach tej branży spadła o 23,7 mln złotych, a udział o 2,7 punktu procentowego. Największa sprzedaż w tej branży dotyczyła modernizacji rozdzielni 6kV GSE w hucie Miedzi Głogów wraz z powiązaniami z systemem elektroenergetycznym dla KGHM Polska Miedź S.A. (sprzedaż w wysokości 21,3 mln złotych i 1,7 udziału w strukturze przychodów ze sprzedaży). Wymienione wyżej sektory gospodarki od lat zajmują czołowe miejsca w strukturze sprzedaży Grupy Kapitałowej. Pozostałe segmenty rynku, których łączny udział w przychodach ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów Grupy Kapitałowej wynosił 10,0% oraz eksport produktów, towarów i materiałów (9,1%), pozwoliły w znacznym stopniu na uzupełnienie sprzedaży poza wyżej wymienionymi podstawowymi branżami gospodarki. 43 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Kierunki oraz struktura sprzedaży eksportowej Grupy Kapitałowej: 2015 rok Wartość (tys. złotych) Finlandia Rosja Korea Południowa Turcja Angola Libia Arabia Saudyjska Japonia Szwajcaria Białoruś RPA Niemcy Francja Ukraina Republika Czeska Portugalia Litwa Gruzja Macedonia Holandia Kazachstan Luksemburg USA Razem przychody z eksportu 78 460 13 180 5 197 3 346 3 160 2 068 1 791 1 651 1 631 844 514 597 295 159 118 49 37 25 12 0 0 0 0 113 134 2014 rok % 69,4 11,6 4,6 3,0 2,8 1,8 1,6 1,5 1,4 0,8 0,5 0,5 0,3 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 Wartość (tys. złotych) 17 427 11 343 0 7 869 2 437 0 3 097 2 240 5 983 797 215 1 446 1 324 10 202 125 754 26 0 1 1 272 614 146 18 67 336 % 25,9 16,8 0,0 11,7 3,6 0,0 4,6 3,3 8,9 1,2 0,3 2,2 2,0 15,2 0,2 1,1 0,0 0,0 0,0 1,9 0,9 0,2 0,0 100,0 W 2015 roku nadal dominującym rynkiem zagranicznym Grupy Kapitałowej był rynek fiński (78,5 mln złotych sprzedaży i 69,4% w strukturze eksportowej). W stosunku do 2014 roku sprzedaż na tym rynku wzrosła o 61,0 mln złotych, a udział w sprzedaży eksportowej o 43,5 punktów procentowych. Przychody ze sprzedaży do Finlandii związane były głównie z realizacją kontraktu, w zakresie montażu części elektrycznej i aparatury kontrolno - pomiarowej oraz automatyki dla Elektrowni Atomowej OLKILUOTO 3 w Finlandii. Zafakturowana w 2015 roku wartość robót wykonanych w ramach tego kontraktu wynosiła 76,7 mln złotych, co stanowiło 67,8% całkowitej sprzedaży eksportowej. Pozostała część przychodów obejmowała sprzedaż produktów o wartości 1,3 mln złotych (1,1% w strukturze eksportowej) oraz pozostałych usług o wartości 0,5 mln złotych (0,5% w strukturze sprzedaży eksportowej). 44 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Ponadto znaczący udział w strukturze sprzedaży eksportowej w 2015 roku przypadał na: Rosję, gdzie wartość sprzedaży wyrobów, materiałów i usług wynosiła 13,2 mln złotych, co stanowiło 11,6% całkowitej sprzedaży eksportowej Grupy Kapitałowej . Eksport na rynek rosyjski odbywał się za pośrednictwem spółki stowarzyszonej Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych „VECTOR” Sp. z o.o. Koreę Południową, gdzie wartość sprzedaży wynosiła 5,2 mln złotych, tj.4,6% w strukturze eksportowej Grupy Kapitałowej. Na tym rynku Grupa Kapitałowa dokonywała sprzedaży mostu szynowego ELPE dla DAEWOO E&C Co.Ltd. Turcję, gdzie wartość sprzedaży osiągnęła poziom 3,3 mln złotych, co stanowiło 3,0% sprzedaży eksportowej Grupy Kapitałowej. Największa sprzedaż Grupy Kapitałowej w tym regionie dotyczyła mostu szynowego ELPE dla GAMA Ltd o wartości 3,2 mln złotych, co stanowiło 2,8% całkowitej sprzedaży eksportowej. Angolę, gdzie wartość sprzedaży eksportowej wynosiła 3,2 mln złotych, z udziałem w strukturze eksportowej w wysokości 2,8%. Sprzedaż ta dotyczyła mostów szynowych ELPE i elementu szynoprzewodu dla ELECNOR S.A. Libię, gdzie wartość sprzedaży osiągnęła wysokość 2,1 mln złotych, udział w strukturze sprzedaży eksportowej Grupy Kapitałowej 1,8%. W 2015 roku sprzedaż w tym obszarze geograficznym dotyczyła mostu szynowego ELPE dla CALIK ENRRJI Libya Branch. 3.2 Uzależnienie od jednego lub kilku odbiorców W 2015 roku Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA uzyskała przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów od jednego odbiorcy, których udział w przychodach ze sprzedaży Grupy Kapitałowej przekroczył 10%. Sprzedaż zafakturowana do największego klienta Grupy Kapitałowej w 2015 roku osiągnęła wartość 347,9 mln złotych (w 2014 roku 125,8 mln złotych). Wskazane przychody w 2015 roku stanowiły 28,0% wartości przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów Grupy Kapitałowej (w 2014 roku 11,4%). Przychody te dotyczyły dużego kontraktu na budowę nowego bloku ciepłowniczego z kotłem fluidalnym, turbiną ciepłowniczo - kondensacyjną wraz z gospodarkami towarzyszącymi Zakładzie Wytwarzania Tychy dla Tauron Ciepło Sp. o.o., na którym kontynuowany jest zasadniczy etap realizacji kontraktu. Sprzedaż zafakturowana do drugiego największego klienta wynosiła 98,0 mln złotych (w 2014 roku 78,2 mln złotych). Wskazane przychody w 2015 roku stanowiły 7,9% wartości przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów Grupy Kapitałowej (w 2014 roku 7,1%). W 2015 roku przychody te zostały uzyskane przez segment Rynek Dystrybucji Energii w kwocie 97,9 mln złotych oraz przez segment Rynek Wytwarzania Energii w kwocie 0,1 mln złotych. 45 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 3.3 Źródła zaopatrzenia Źródła zaopatrzenia w 2015 roku nie zmieniły się znacząco w porównaniu do lat ubiegłych. Mając jednak na uwadze konieczność obniżenia kosztów, systematycznie prowadzone są intensywne poszukiwania nowych dostawców materiałów oferujących korzystniejsze warunki zakupów. Na dzień 31.12.2015 roku Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA nie była uzależniona od jednego lub dwóch dostawców, których udział w stosunku do sprzedaży Grupy Kapitałowej przekroczyłby 10%. 4. ZNACZĄCE UMOWY 4.1 Umowy na roboty budowlano - montażowe oraz dostawy wyrobów Największe umowy Grupy Kapitałowej w 2015 roku zostały zawarte przez jednostkę dominującą. Podpisane zostały między innymi takie umowy jak: modernizacja stacji 220/110 kV Konin dla Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. 114,5 mln złotych, 100,6 mln złotych, 36,5 mln złotych, 27,3 mln złotych, 21,5 mln złotych, 19,8 mln złotych, 19,5 mln złotych, 18,4 mln złotych, aneks zwiększający - dostawa, montaż i badania pomontażowe komponentów i układów części elektrycznych i AKPiA dla Elektrowni Atomowej OLKILUOTO 3 w Finlandii dla AREVA NP GmbH Wykonanie prac w systemie „pod klucz” pn. Instalacja filtracji zawiesiny wapnia posodowego dla CIECH Soda Polska S.A. budowa układu zasilania rejonu szybu L-VI w ramach projektu „Zmiana funkcji szybu L-VI na materiałowo - zjazdowy” dla KGHM Polska Miedź S.A. dostawa i montaż rozdzielnic SN 10kV i 6 kV z częściami zamiennymi oraz specjalistycznymi urządzeniami remontowymi wraz z nadzorem nad uruchomieniem rozdzielnic SN (udział w Rozruchu) na potrzeby budowy bloku nr 5 i 6 w Elektrowni Opole dla Polimex - Projekt Opole Sp. z o.o. zaprojektowanie i wykonanie instalacji elektrycznych, oświetlenia, gniazd remontowych i innych w ramach budowy nowego bloku Elektrowni Jaworzno III - Elektrownia II dla PBG OIL AND GAS Sp. z o.o. dostawa i montaż szynoprzewodów SN Pakiet P33 (ELPO) budowa bloku 5 i 6 Elektrowni Opole dla Polimex Projekt Opole Sp. z o.o. wykonanie robót w formule PC dla projektu pt. ”Przebudowa systemu zabezpieczenia przeciwpożarowego Elektrociepłowni” dla PKN Orlen S.A. tuneli kablowych w Zakładzie 46 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok realizacja prac budowalnych zgodnie z opracowaną dokumentacją projektowo - kosztorysową dla zadania „Stacja 110/15 Jachcice (ECI). Kompleksowa modernizacja stacji wraz z wyprowadzeniem linii SN. Dokumentacja techniczna + Wykonawstwo” dla ENEA Operator Sp. z o.o. 14,6 mln złotych, 14,6 mln złotych. opracowanie dokumentacji budowlano - montażowej wraz z uzyskaniem niezbędnych pozwoleń z klauzulą ostateczności, realizacja prac budowlanych dla zadania „Budowa GPZ Krobia wraz z dwutorową linią zasilającą” dla ENEA Operator Sp. z o.o. 4.2 Umowy ubezpieczenia Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych współpracuje z następującymi instytucjami: a) Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna w Warszawie; b) Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji „WARTA” S.A. w Warszawie; c) AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych SA; d) Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń Ergo Hestia SA; e) AIG Europe Limited Sp. z o.o. oddział w Warszawie; f) UNIQA Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.; g) GOTHAER Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.; h) ING Nationale Nederlanden Polska S.A.; i) Towarzystwo Ubezpieczeniowe AXA Ubezpieczenia Ukraina. Przedmiotem umów wyżej wymienionych instytucji były: ubezpieczenie komunikacyjne, ubezpieczenie generalne budowy / montażu od wszystkich ryzyk, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności i posiadanego mienia, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej architektów, projektantów i inspektorów nadzoru, ubezpieczenie NNW pracowników zgodnie z wymogami realizowanych kontraktów, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu zarządzania spółką, grupowe ubezpieczenie NNW w zagranicznych podróżach służbowych, ubezpieczenie sprzętu elektronicznego, ubezpieczenie majątkowe przedsiębiorstwa, ubezpieczenie mienia w transporcie, grupowe terminowe ubezpieczenie na życie. 47 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 5. INWESTYCJE 5.1 Inwestycje zrealizowane w 2015 roku Nakłady inwestycyjne Grupy Kapitałowej w 2015 roku wynosiły 13 838 tys. złotych, z tego w jednostce dominującej 12 932 tys. złotych, a w jednostkach zależnych 906 tys. złotych, w tym ENERGOTEST sp. z o.o. 896 tys. złotych i KONIP Sp. z o.o. 10 tys. złotych. Nakłady inwestycyjne poniesione w 2015 roku przez Grupę Kapitałową obejmowały: nakłady na środki trwałe 7 961 tys. złotych, nakłady na wartości niematerialne 5 877 tys. złotych, 3 331 tys. złotych. w tym: - nakłady na prace rozwojowe W 2015 roku poniesione nakłady na prace rozwojowe wynosiły 3 331 tys. złotych, związane były głównie z prowadzonym projektem „Rozdzielnica OPTIMA - II Etap” o wartości 1 670 tys. złotych. Łączne nakłady na dzień 31.12.2015 roku na tym projekcie wynosiły 2 466 tys. złotych. Zasadnicza część wydatków na niefinansowe aktywa trwałe przeznaczona została na dalsze unowocześnianie, bieżące odtwarzanie rzeczowego majątku trwałego oraz modernizację istniejących obiektów budowlanych. Nakłady inwestycyjne w grupie budynków i budowli wynosiły 1 494 tys. złotych, w tym na modernizację pomieszczeń dzierżawionych (inwestycje w obce środki trwałe) poniesiono nakłady w wysokości 1 090 tys. złotych. W 2015 roku zrealizowano zakupy urządzeń i sprzętu usprawniającego proces produkcji oraz technologię montażu na kwotę 4 180 tys. złotych. Ponadto kontynuowano wymianę zużytego fizycznie i ekonomicznie sprzętu komputerowego, na który wydatkowano kwotę 1 074 tys. złotych. Poniesiono również nakłady na zakup nowoczesnego oprogramowania oraz licencji o wartości 2 546 tys. złotych. Nakłady na środki transportu w 2015 roku wynosiły 1 213 tys. złotych. Inwestycje w 2015 roku finansowane były ze środków własnych podmiotów Grupy Kapitałowej, w tym w niewielkim stopniu z wpływów uzyskanych ze sprzedaży składników majątku trwałego. 48 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 5.2 Plan inwestycyjny na I półrocze 2016 roku Planowane nakłady inwestycyjne Grupy Kapitałowej na I półrocze 2016 roku wynoszą 13,2 mln złotych. Dotyczą w zdecydowanej części zakupów odtworzeniowych i modernizacji parku maszynowego, urządzeń technicznych oraz nieruchomości biurowych i produkcyjnych. Część planowanych na I połowę 2016 roku nakładów przeznaczona zostanie na dalszą poprawę organizacji nowoczesnych stanowisk pracy, w tym zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania. Realizacja zamierzeń inwestycyjnych Mając na uwadze sytuację finansową Grupy Kapitałowej, opisaną w pkt 2.2 niniejszego skonsolidowanego sprawozdania, stabilne wskaźniki płynności oraz portfel zamówień, z jakim jednostka dominująca wchodzi w I półrocze 2016 roku należy stwierdzić, że nie występują zagrożenia w zakresie realizacji zamierzeń inwestycyjnych. Podobnie jak w roku ubiegłym, Grupa Kapitałowa planuje finansowanie wydatków inwestycyjnych środkami własnymi, co znajduje potwierdzenie w zgromadzonych zasobach pieniężnych. W 2015 roku jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA podjęła decyzję o uruchomieniu nowego procesu inwestycyjnego, związanego z wdrożeniem zintegrowanego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie przedsiębiorstwem (system ERP). Spółka postawiła sobie za cel wdrożenie systemu nie tylko finansowego, ale również operacyjnego, który będzie znacząco wspierał obszar realizacji businessu. Szczególnie istotnym obszarem wsparcia, będzie wdrożenie modułu Zarządzania Projektem. Umożliwi to szybki dostęp do aktualnej i kompletnej informacji zarządczej, co powinno być istotnym wsparciem i usprawnieniem zarządzania kontraktami, poprzez szybkie i sprawne dostarczanie informacji koniecznej do podejmowania skutecznych decyzji. Planowane nakłady na wdrożenie nowego systemu ERP, obejmujące zarówno zakup licencji, jak i dostosowanie infrastruktury IT do wymogów nowego środowiska informatycznego, stanowią istotną pozycję Planu działalności inwestycyjnej Spółki na 2016 rok i wynoszą blisko 5 mln złotych. Nowy system ERP zapewni wspólną bazę danych dla całej organizacji oraz szybki i uporządkowany przepływ informacji w uporządkowanej formie. Zakłada się rozpoczęcie pracy nowego systemu ERP z początkiem roku 2017. 6. WAŻNIEJSZE PRACE PROWADZONE W DZIEDZINIE ROZWOJU TECHNICZNEGO W 2015 roku Grupa Kapitałowa realizowała prace rozwojowe dotyczące oferowanego portfela produktów poprzez wprowadzenie nowych produktów oraz udoskonalenie już oferowanych. W szczególności prace te dotyczyły: wykonania kompletnego badania typu rozdzielnicy przeciwwybuchowej typu PREM-GOIV, zakończonego pozytywną opinią atestacyjną oraz uzyskaniem dopuszczenia Wyższego Urzędu Górniczego; 49 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok wykonania z pozytywnym wynikiem badania typu rozdzielnicy OPTIMA-24 dla prądu znamionowego ciągłego 2000A; przeprowadzenia z pozytywnym wynikiem badania zestawu prostownikowego trakcyjnego dla poziomu napięcia 3,3 kV DC; wykonania z pozytywnym wynikiem próby łukoochronnści pola rozdzielnicy D-17P wyposażonego w okna do pomiaru temperatury metodą termowizji; skonstruowania dwusystemowej rozdzielnicy D-17-2S z wyłącznikami SIEMENSA typu SION; przeprowadzenia pomyślnego badania uziemnika 12kV; 63kA/3sek, klasa E0; skonstruowania pola rozdzielnicy D-12-2S 63kA i 72kA, wyposażonej w ograniczniki prądu zwarciowego Limiter Is; skonstruowania i przebadania skrzynki złączy kablowych SZK dla prądu zwarciowego 50kA; rozpoczęcia produkcji komponentów silikonowych; modernizacji karty procesora RZ40 w spółce zależnej ENERGOTEST sp. z o.o.; monitorowania przekładników napięciowych WN w spółce zależnej ENERGOTEST sp. z o.o. Ważniejsze plany w pracach prowadzonych w dziedzinie rozwoju technicznego na I półrocze 2016 roku: dokończenie badań typu wyłącznika średniego napięcia 24kV; przeprowadzenie badań typu rozdzielnicy D-40P wyposażonej w wyłączniki HVX 40,5kV, posiadającej zwiększony do 2500A prąd znamionowy ciągły i zwiększony do 31,5kA prąd zwarciowy 3-sekundowy; badania eksploatacyjne zespołów prostownikowych prądu stałego 3kV; badania uzupełniające rozdzielnic niskiego napięcia typu NGWR; rozpoczęcie produkcji konstrukcji aluminiowych; rozwój elementów systemu Econtrol w spółce zależnej ENERGOTEST sp. z o.o.; stworzenie przez ENERGOTEST sp. z o.o. własnego synchronizatora. 50 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 7. INFORMACJA O ZACIĄGNIĘTYCH KREDYTACH, POŻYCZKACH, PORĘCZENIACH I GWARANCJACH 7.1 Zestawienie umów kredytowych na dzień 31.12.2015 roku Okres obowiązywan ia umowy Nazwa Banku Rodzaj kredytu ING Bank Śląski S.A. w Katowicach w rachunku bieżącym kredyt obrotowy 30.01.2019 47,7 mln złotych 29.05.2017 25,5 mln złotych w rachunku bieżącym kredyt obrotowy 10.11.2016 15,0 mln złotych 31.12.2017 52,0 0,2 mln złotych mln złotych Bank Handlowy S.A. w Warszawie limit kart kredytowych Kwota limitu Warunki oprocentowania WIBOR 1M + marża banku WIBOR 1M + marża banku Bank PEKAO S.A. w Krakowie w rachunku bieżącym 30.04.2016 10,0 mln złotych WIBOR 1M + marża banku PKO BP S.A. w Warszawie w rachunku bieżącym 28.02.2017 25,0 mln złotych WIBOR 1M + marża banku mBank S.A. w Warszawie w rachunku bieżącym 30.09.2016 10,0 mln złotych WIBOR ON + marża banku BNP PARIBAS BANK Polska S.A. w rachunku bieżącym 08.09.2016 1,0 mln złotych WIBOR 1M + marża banku W 2015 roku Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA posiadała do dyspozycji limit kredytów w rachunkach bieżących i obrotowych do wysokości 186,4 mln złotych. Na dzień 31.12.2015 roku Spółka nie korzystała z kredytów w rachunku bieżącym, wykorzystanie kredytu obrotowego wynosiło 45,9 mln złotych, w tym: - w Banku Handlowym S.A. kwota 25,5 mln złotych, - mBank S.A. w Warszawie kwota 20,4 mln złotych. Na dzień 31.12.2014 roku Spółka korzystała z limitu linii kredytowych w kwocie 102,9 mln złotych, w tym: a) kredytów w rachunku bieżącym w kwocie 2,8 mln złotych: - w Banku Handlowym S.A. kwota 2,6 mln złotych, - w mBank S.A. kwota 0,2 mln złotych, b) kredytów obrotowych w kwocie 100,1 mln złotych: - w ING Bank Śląski S.A. kwota 53,2 mln złotych, - w Banku Handlowym S.A. kwota 46,9 mln złotych. 7.2 Umowy pożyczek W 2015 roku podmioty Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA nie korzystały z żadnych pożyczek, jak również nie udzielały pożyczek. 51 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 7.3 Gwarancje i weksle Na dzień 31.12.2015 roku Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA udzieliła gwarancji za pośrednictwem banków i instytucji ubezpieczeniowych o łącznej wartości 456,0 mln złotych. Gwarancje zostały udzielone tytułem zabezpieczenia zwrotu zaliczek, kaucji wadialnych, należytego wykonania kontraktów, właściwego usunięcia wad i usterek oraz na zabezpieczenie roszczeń dochodzonych wobec Grupy Kapitałowej na drodze postępowania sądowego, jak również w celu zagwarantowania terminowej zapłaty wierzytelności. W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31.12.2015 roku udzielono zabezpieczeń w formie gwarancji na łączną wartość 195,8 mln złotych (w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31.12.2014 roku na łączną wartość 116,9 mln złotych). Gwarancje te zostały udzielone tytułem zabezpieczenia: - dobrego wykonania umowy oraz usunięcia wad i usterek - zwrotu zaliczki - wadium przetargowego - inne 115,1 mln złotych, 57,4 mln złotych, 5,7 mln złotych, 17,6 mln złotych. W 2015 roku Grupa Kapitałowa udzieliła gwarancji, których łączna wartość w stosunku do jednego kontrahenta przekroczyła 10% wartości kapitału własnego Grupy dla Emerson Progress Management Power & Water Solutions sp. z o.o. Łączna wartość gwarancji udzielonych tej spółce wynosiła 60,8 mln złotych (15,4% kapitału własnego Grupy) i dotyczyła: - dobrego wykonania umowy oraz usunięcia wad i usterek 23,6 mln złotych, - zwrotu zaliczki 37,2 mln złotych. Funkcję gwarancyjną pełnią również wystawione przez Grupę weksle, na zabezpieczenie dobrego wykonania oraz płatności wynikających z zawartych umów. Ponadto wystawione przez Grupę weksle zabezpieczają linie kredytowe, gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe. Na dzień 31.12.2015 roku wartość wystawionych weksli przez Grupę Kapitałową ELEKTROBUDOWA SA wynosiła 19,2 mln złotych (na dzień 31.12.2014 roku 20,0 mln złotych). 7.4 Poręczenia W 2015 roku podmioty Grupy Kapitałowej nie udzielały żadnych poręczeń. 8. TRANSAKCJE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI W 2015 roku jednostki Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA zawierały między sobą tylko transakcje, które były transakcjami typowymi, dokonywanymi na warunkach rynkowych, realizowanymi w ramach prowadzonej bieżącej działalności operacyjnej. 52 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W dniu 31.12.2015 roku ELEKTROBUDOWA SA dokonała sprzedaży składników rzeczowego majątku trwałego w kwocie 73 tys. złotych netto na rzecz pełniącego do dnia 31.12.2015 roku funkcję Prezesa Zarządu Pana Jacka Faltynowicza. Transakcje między jednostką dominującą, a jej jednostkami zależnymi będącymi stronami powiązanymi ELEKTROBUDOWY SA zostały wyeliminowane w trakcie konsolidacji. Transakcje z podmiotami stowarzyszonymi dokonane przez ELEKTROBUDOWĘ SA a) sprzedaż: - sprzedaż wyrobów - Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych „VECTOR” Sp. z o.o. - sprzedaż materiałów - Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych „VECTOR” Sp. z o.o. b) zakup: - zakup usług - Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych „VECTOR” Sp. z o.o. - zakup usług - SAUDI ELEKTROBUDOWA Sp. z o.o. - Wzajemne salda pomiędzy ELEKTROBUDOWĄ SA a podmiotami stowarzyszonymi zobowiązania wobec Zakładu Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych „VECTOR” Sp. z o.o. zobowiązania wobec SAUDI ELEKTROBUDOWA Sp. z o.o. należności od Zakładu Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych „VECTOR” Sp. z o.o. zaliczka do SAUDI ELEKTROBUDOWA Sp. z o.o. okres 12 miesięcy zakończony 31.12.2015 okres 12 miesięcy zakończony 31.12.2014 12 525 10 061 655 1 282 3 697 1 701 stan na 31.12.2015 stan na 31.12.2014 1 53 1 0 351 0 794 171 Na dzień 31.12.2015 roku jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA utworzyła odpis aktualizujący wartość należności przeterminowanych od SAUDI ELEKTROBUDOWA Sp. z o.o. w kwocie 24 tys. USD z tytułu przekazanych zaliczek. Nierozliczone salda należności i zobowiązań z podmiotami stowarzyszonymi nie są zabezpieczone i zostaną rozliczone w środkach pieniężnych w ustalonych terminach płatności. Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA nie udzieliła poręczeń oraz gwarancji podmiotom stowarzyszonym. 53 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 9. STANOWISKO ZARZĄDU JEDNOSTKI DOMINUJĄCEJ ELEKTROBUDOWY SA ODNOŚNIE REALIZACJI WCZEŚNIEJ OGŁASZANYCH PROGNOZ Opublikowana 25.02.2015 roku skonsolidowana Prognoza Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA na rok 2015 zakładała zrealizowanie rocznych przychodów ze sprzedaży na poziomie 1 196 862 tys. złotych i osiągnięcie zysku netto w wysokości 45 032 tys. złotych (zysk przypadający na akcjonariuszy ELEKTROBUDOWY SA to 44 979 tys. złotych). Dnia 16.11.2015 roku jednostka dominująca opublikowała nową prognozę, która zakładała zrealizowanie rocznych przychodów ze sprzedaży na poziomie 1 196 862 tys. złotych i osiągnięcie zysku netto w wysokości 59 500 tys. złotych. Ostatnia publikacja prognozy miała miejsce w dniu 01.03.2016 roku. Po 12 miesiącach 2015 roku Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA osiągnęła przychody ze sprzedaży 1 242 830 tys. złotych oraz wypracowała zysk netto w wysokości 49 965 tys. złotych, z czego zysk netto przypadający na akcjonariuszy ELEKTROBUDOWY SA to 50 158 tys. złotych. Grupa Kapitałowa wykonała założenia z pierwotnej prognozy opublikowanej dnia 25.02.2015 roku. Publikowana dnia 16.11.2015 roku aktualizacja poprzedniej prognozy w części dotyczącej planowanego zysku netto nie została osiągnięta głównie z uwagi na konieczność zwiększenia kosztów, związanych z intensyfikacją prac oraz wzrostem zaangażowania potencjału i nadrobienia opóźnień na kontrakcie „Rozbudowa i modernizacja stacji Byczyna wraz z wprowadzeniem linii 400 kV”. Ponadto dokonane zmiany organizacyjne struktur działalności biznesowej ujawniły potrzebę poniesienia wyższych kosztów dokończenia niektórych niedoszacowanych zakresów. Budżetowane roczne przychody ze sprzedaży zostały zrealizowane w 103,8 %, a zysk netto w 111,%. 10. PODSTAWA SPORZĄDZENIA SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie istnieją żadne okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuacji działalności przez Grupę Kapitałową. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z koncepcją kosztu historycznego, z wyjątkiem aktualizacji wyceny niektórych aktywów trwałych, rzeczowych aktywów obrotowych i instrumentów finansowych, które są wyceniane w wartościach przeszacowanych lub w wartości godziwej na koniec każdego okresu sprawozdawczego. 54 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 11. OŚWIADCZENIE JEDNOSTKI DOMINUJĄCEJ O WYBORZE AUDYTORA Zarząd ELEKTROBUDOWY SA oświadcza, że firma ERNST & YOUNG Audyt Polska sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Warszawie, Rondo ONZ 1, 00-124 Warszawa, została wybrana do przeprowadzenia badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA za lata 2014 do 2017 i przeprowadzenia przeglądu śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za okresy sześciu miesięcy kończące się 30 czerwca lat 2014 do 2017 zgodnie z przepisami prawa. Wymieniona spółka oraz biegli rewidenci dokonujący badania wyżej wymienionego sprawozdania spełnili warunki do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii o badaniu, zgodnie z właściwymi przepisami. Informacja o umowie zawartej z audytorem Umowa o przeprowadzenie przeglądu skróconych sprawozdań finansowych ELEKTROBUDOWY SA i Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA za okresy sześciu miesięcy kończące się 30 czerwca lat 2014 do 2017 oraz badanie sprawozdania finansowego ELEKTROBUDOWY SA i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA za lata 2014 do 2017 zawarta została z ERNST & YOUNG Audyt Polska sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Warszawie w dniu 08.08.2014 roku. Wynagrodzenie za przeprowadzenie przeglądu i badanie sprawozdań finansowych za 2015 rok ustalono w wysokości 105 tys. złotych, bez podatku od towarów i usług (za 2014 rok 113 tys. złotych bez podatku od towarów i usług). Informacja o zobowiązaniach wobec podmiotów powiązanych z audytorem dotyczące 2015 roku W dniu 17.07.2015 roku jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA zwarła umowę z spółką ERNST & YOUNG SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ BUSSINESS ADVISORY SP. K. na przeprowadzenie analizy procesu zakupowego w Zakładzie produkcyjnym w Koninie w zakresie obejmującym badanie ich zgodności z obowiązującymi przepisami, procedurami i dobrymi praktykami oraz zabezpieczenia interesów Spółki w relacjach z dostawcami. W listopadzie 2015 roku ELEKTROBUDOWA SA rozliczyła z tego tytułu fakturę wystawioną dnia 06.10.2015 roku na kwotę 156 tys. złotych netto. Informacja o zobowiązaniach wobec podmiotów powiązanych z audytorem dotyczące 2014 roku W marcu 2014 roku jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA rozliczyła fakturę z 25.02.2014 roku na kwotę 420 tys. złotych netto, za wykonanie usługi doradczej przez firmę ERNST & YOUNG sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. W grudniu 2014 roku jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA rozliczyła fakturę z 27.11.2014 roku na kwotę 2 tys. złotych netto, za uczestnictwo w szkoleniu „Ryzyko prawne w Umowach” przeprowadzonym przez firmę ERNST & YOUNG Sp. z o.o. Academy of Business Sp. k. z siedzibą w Warszawie. 55 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 12. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO PRZEZ JEDNOSTKĘ DOMINUJĄCĄ ELEKTROBUDOWA SA 12.1 Wskazanie zbioru zasad ładu korporacyjnego, któremu podlega emitent oraz miejsce, gdzie tekst zbioru zasad jest publicznie dostępny Zarząd ELEKTROBUDOWY SA oświadcza, że ELEKTROBUDOWA SA i jej organy w 2015 roku przestrzegały zbioru zasad ładu korporacyjnego określonych w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW”. Informacje dotyczące zasad ładu korporacyjnego dostępne są na stronie internetowej ELEKTROBUDOWY SA www.elbudowa.com.pl. Spółka nie stosuje praktyk w zakresie ładu korporacyjnego, wykraczających poza wymogi przewidziane prawem krajowym. W minionym roku ELEKTROBUDOWA SA stosowała postanowienia zbioru zasad ładu korporacyjnego za wyjątkiem zasady nr 12 z Rozdziału I oraz pkt 2 zasady nr 10 z Rozdziału IV Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW. ELEKTROBUDOWA SA informuje, że realizuje punkt 1 z zasady nr 10 Rozdziału IV, to jest zapewnia transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym, a po zakończeniu zgromadzenia zamieszcza zapis z walnego zgromadzenia na swojej stronie internetowej. Zgodnie z treścią zasady nr 12 Rozdziału I „Spółka powinna zapewnić akcjonariuszom możliwość wykonywania osobiście lub przez pełnomocnika prawa głosu w toku walnego zgromadzenia, poza miejscem odbywania walnego zgromadzenia, przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej”, a zgodnie z treścią zasady nr 10 Rozdziału IV „Spółka powinna zapewnić akcjonariuszom możliwość udziału w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, polegającego na: transmisji obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym, dwustronnej komunikacji w czasie rzeczywistym, w ramach, której akcjonariusze mogą wypowiadać się w toku obrad walnego zgromadzenia przebywając w miejscu innym niż miejsce obrad.” W ocenie Spółki realizacja wymienionych zasad (nr 12 Rozdziału I oraz pkt 2 zasady 10 Rozdziału IV) związana jest z zagrożeniami natury technicznej i prawnej, które to czynniki mogą wpłynąć na prawidłowy oraz niezakłócony przebieg walnych zgromadzeń. Jednocześnie Spółka nie wyklucza możliwości przyjęcia do stosowania wyżej wymienionych zasad w przyszłości. 56 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 12.2 Opis głównych cech systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem stosowanych w ELEKTROBUDOWIE SA w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych Kontrola wewnętrzna to każde działanie podejmowane przez Zarząd, Radę Nadzorczą, kierownictwo i pozostałych pracowników w celu poprawy zarządzania ryzykiem i zwiększenia prawdopodobieństwa zrealizowania ustalonych celów i zadań. Kontrola wewnętrzna jest instrumentem wspomagającym kierownictwo w procesie zarządzania i podejmowania decyzji oraz w zapobieganiu i wykrywaniu błędów, nadużyć oraz wszelkich przejawów nieprawidłowości. W ELEKTROBUDOWIE SA funkcjonują wielostopniowe mechanizmy kontrolne, które są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie się uzupełniają: samokontrola lub kontrola funkcjonalna, czyli działania kontrolne inicjowane przez pracownika, mające na celu ujawnienie i natychmiastową likwidację niepożądanych zdarzeń, wynikającą z rodzaju wykonywanej pracy, instrukcji stanowiskowych, są elementem procedur systemowych zapewniania jakości; kontrola wstępna, która ma charakter prewencyjny, zapobiega wykonywaniu czynności niezgodnych z prawem, planem lub zasadami gospodarności; kontrola bieżąca, która wykonywana jest w trakcie trwania procesów, projektów i polega na bieżącym kontrolowaniu prawidłowości ich przebiegu; kontrola instytucjonalna sprawowana przez wydzielony ze struktury organizacyjnej pion Zarządzanie Systemami, w sposób zapewniający odrębność i niezależność działania oraz łatwość przepływu informacji; kontrola finansowa sprawowana przez pion finansowy (Dyrektor Finansowy z podległymi komórkami) stanowi podstawowe ogniwo w systemie kontroli wewnętrznej w Spółce. Główny Księgowy jako osoba nadzorująca pracę rachunkowości, sprawuje kontrolę nad innymi komórkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa w zakresie prawidłowości i rzetelności dokumentacji niezbędnej do prowadzenia rachunkowości firmy. Pracownicy służby finansowo - księgowej oraz controllingu poprzez wykonywanie kontroli wstępnej i bieżącej, a także raportowanie bieżących informacji finansowych, oddziałują na całokształt problematyki kontroli wewnętrznej w Spółce. W procesie sporządzania sprawozdań finansowych jednym z podstawowych elementów kontroli jest weryfikacja tych sprawozdań finansowych przez niezależnego audytora. Do zadań audytora należy w szczególności: przegląd półrocznego sprawozdania finansowego oraz badanie wstępne i badanie zasadnicze sprawozdania rocznego. Wyboru biegłego rewidenta dokonuje Rada Nadzorcza w drodze akcji ofertowej z grona renomowanych firm audytorskich, gwarantujących wysokie standardy usług i wymaganą niezależność. Spółka poinformowała, że Rada Nadzorcza Spółki na posiedzeniu w dniu 20 marca 2014 roku dokonała wyboru firmy Ernst & Young Audyt Polska sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie, Rondo ONZ 1 do przeglądu za I półrocze w latach 2014 - 2017 oraz badania sprawozdań finansowych ELEKTROBUDOWY SA i Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA za lata 2014 - 2017. 57 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Firma Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wpisana na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, prowadzoną przez Krajową Izbę Biegłych Rewidentów pod numerem 130. Umowa została zawarta na okres czterech lat tj. na lata 2014 do 2017. Za przygotowanie sprawozdań finansowych, okresowej sprawozdawczości finansowej i bieżącej sprawozdawczości zarządczej Spółki odpowiedzialny jest pion Dyrektora Finansowego. Sprawozdania finansowe są przygotowywane przez kierownictwo średniego szczebla i przed przekazaniem ich niezależnemu audytorowi sprawdzane są przez Dyrektora Finansowego. Na tym etapie następuje kontrola funkcjonalna oraz identyfikacja ewentualnych ryzyk i ich eliminacja. Spółka posiada stosowne procedury sporządzania sprawozdań finansowych mające na celu zapewnienie kompletności i prawidłowości ujęcia wszystkich transakcji gospodarczych w danym okresie sprawozdawczym. Dane finansowe będące podstawą sprawozdań finansowych i raportów okresowych pochodzą z miesięcznej, bądź kwartalnej sprawozdawczości finansowej. Kierownictwo średniego i wyższego szczebla, po zamknięciu ksiąg okresu rozliczeniowego, wspólnie analizuje wyniki finansowe, porównując z założeniami biznesowymi. Zidentyfikowane błędy korygowane są na bieżąco w księgach zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości. Funkcjonująca w Spółce polityka rachunkowości w zakresie sprawozdawczości finansowej stosowana jest zarówno w procesie budżetowania, prognozowania jak i okresowej sprawozdawczości zarządczej, a więc Spółka wykorzystuje spójne zasady księgowe prezentując dane finansowe w sprawozdaniach finansowych, okresowych raportach finansowych i innych raportach przekazywanych akcjonariuszom. Organizacja procesu zarządzania ryzykiem finansowym rozdziela funkcje komórek odpowiedzialnych za zawieranie transakcji na rynku, od funkcji komórek odpowiedzialnych za ich autoryzowanie, rozliczanie i sporządzanie informacji o wycenie tych transakcji. Taka struktura organizacyjna, zgodna z najlepszymi praktykami światowymi zarządzania ryzykiem, pozwala na kontrolę procesu zawierania transakcji oraz na wyeliminowanie tych nieautoryzowanych przez organy zarządzające. Obszary ryzyk, na które narażona jest Spółka zostały szczegółowo opisane w punkcie 4 skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2015 rok. 12.3 Wskazanie akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji ELEKTROBUDOWA SA, zgodnie z posiadaną wiedzą, przedstawia poniżej wykaz akcjonariuszy posiadających znaczne pakiety akcji wraz ze wskazaniem liczby posiadanych przez te podmioty akcji, ich procentowego udziału w kapitale zakładowym, liczby głosów z nich wynikających i ich procentowego udziału w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu. 58 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Struktura akcjonariuszy ELEKTROBUDOWY SA AVIVA OFE AVIVA BZ WBK SA Nationale - Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny PKO BP Bankowy Otwarty Fundusz Emerytalny AXA Otwarty Fundusz Emerytalny Otwarty Fundusz Emerytalny PZU "Złota Jesień" PTE Allianz Polska SA MetLife Otwarty Fundusz Emerytalny Generali Otwarty Fundusz Emerytalny pozostali akcjonariusze Łączna liczba akcji w kapitale zakładowym stan na stan na 31.12.2015 31.12.2014 liczba akcji liczba akcji równa liczbie procent równa liczbie procent głosów głosów 510 437 10,75 579 301 12,20 469 499 462 257 446 553 9,89 9,74 9,41 320 850 467 415 446 553 6,76 9,85 9,41 441 989 299 523 288 566 241 640 1 587 144 4 747 608 9,31 6,31 6,08 5,09 33,42 100,00 454 446 299 523 280 367 241 640 1 657 513 4 747 608 9,57 6,31 5,91 5,09 34,90 100,00 ELEKTROBUDOWA SA nie wyemitowała papierów wartościowych dających ich posiadaczom specjalne uprawnienia kontrolne. Nie występują żadne ograniczenia odnośnie wykonywania prawa głosu z papierów wartościowych Spółki. Nie występują ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności papierów wartościowych ELEKTROBUDOWY SA. Na dzień 31.12.2015 roku osoby zarządzające nie posiadały akcji ELEKTROBUDOWY SA. Na dzień 31.12.2015 roku osoby zarządzające nie posiadały akcji i udziałów w jednostkach powiązanych z ELEKTROBUDOWĄ SA. Na dzień 31.12.2015 roku osoby nadzorujące nie posiadały akcji i udziałów w ELEKTROBUDOWIE SA oraz w jednostkach powiązanych ze Spółką. 12.4 Opis zasad dotyczących powoływania i odwoływania osób zarządzających oraz ich uprawnień, w szczególności prawo do podjęcia decyzji o emisji lub wykupie akcji 12.4.1 Zarząd Spółki Zarząd Spółki składa się z 3 do 7 osób powoływanych na wspólną trzyletnią kadencję przez Radę Nadzorczą. Aktualnie Zarząd jest 4 osobowy. Zasady powoływania i odwoływania osób zarządzających nie uległy zmianie. Prezes jest powoływany przez Radę Nadzorczą. Członkowie Zarządu powoływani są przez Radę Nadzorczą na wniosek Prezesa. 59 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Członek Zarządu lub cały Zarząd Spółki mogą być odwołani przez Radę Nadzorczą przed upływem kadencji. Członek Zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez Walne Zgromadzenie. Osoby zarządzające nie posiadają uprawnień do podejmowania decyzji o emisji lub wykupie akcji, jedynie uprawnienia inicjujące podjęcie działań o emisji lub wykupie akcji. 12.4.2 Opis zasad zmiany Statutu ELEKTROBUDOWY SA Zmiana Statutu Spółki wymaga podjęcia uchwały przez Walne Zgromadzenie ELEKTROBUDOWY SA, która jest wykonywana na wniosek Zarządu Spółki przedstawiony łącznie z pisemną opinią Rady Nadzorczej lub na wniosek akcjonariuszy, reprezentujących, co najmniej 5% kapitału zakładowego, zaopiniowany przez Zarząd Spółki i Radę Nadzorczą, a następnie zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym. Uchwały Walnego Zgromadzenia w sprawie zmiany Statutu zapadają większością głosów zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie spółek handlowych i Statucie Spółki. 12.4.3 Opis sposobu działania Walnego Zgromadzenia i jego zasadnicze uprawnienia Opis działania Walnego Zgromadzenia i jego zasadnicze uprawnienia oraz opis praw akcjonariuszy i sposób ich wykonywania zawarte są w Statucie oraz Regulaminie Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie ELEKTROBUDOWY SA odbywa się jako zwyczajne lub nadzwyczajne zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych i Statutu na zasadach określonych w Regulaminie Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenia odbywają się w Katowicach lub w Warszawie. Zwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje Zarząd Spółki. Zwyczajne Walne Zgromadzenie winno się odbyć w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje Zarząd Spółki z własnej inicjatywy, na pisemny wniosek Rady Nadzorczej, jej Przewodniczącego, każdych trzech Członków Rady Nadzorczej lub na pisemny wniosek akcjonariuszy reprezentujących co najmniej 5% (pięć procent) kapitału zakładowego. Zwołanie Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia powinno nastąpić w ciągu 14 (czternastu) dni od daty złożenia stosownego wniosku. Prawo zwołania Walnego Zgromadzenia służy Radzie Nadzorczej, jej Przewodniczącemu, każdym trzem jej Członkom, o ile Zarząd nie zwoła Walnego Zgromadzenia w terminie 14 dni od daty złożenia stosownego wniosku. Prawo zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia przysługuje także akcjonariuszom reprezentującym co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w Spółce. 60 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad, chyba, że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na Zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie wniósł sprzeciwu co do odbycia Zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad. Porządek obrad ustala podmiot zwołujący Walne Zgromadzenie. Rada Nadzorcza, jej Przewodniczący, trzech Członków Rady Nadzorczej, a także akcjonariusze reprezentujący co najmniej 5% (pięć procent) kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia poszczególnych spraw na porządku obrad najbliższego Walnego Zgromadzenia. Jeżeli żądanie takie zostanie złożone po ogłoszeniu zwołania Walnego Zgromadzenia, wówczas zostanie ono potraktowane jako wniosek o zwołanie Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie jest ważne i może podejmować uchwały bez względu na liczbę obecnych akcjonariuszy i reprezentowanych akcji, o ile przepisy ustawy lub Statut nie stanowią inaczej. Każda akcja daje na Walnym Zgromadzeniu prawo do jednego głosu. Uchwały Walnego Zgromadzenia zapadają bezwzględną większością głosów, o ile przepisy ustawy lub Statut nie stanowią inaczej. W przypadku, o którym mowa w art. 397 Kodeksu spółek handlowych, do powzięcia uchwały o rozwiązaniu Spółki, wymagana jest większość ¾ głosów. Uchwała o zaniechaniu rozpatrywania sprawy umieszczonej w porządku obrad, może zapaść jedynie w przypadku, gdy przemawiają za nią istotne powody. Wniosek w tej sprawie powinien zostać szczegółowo umotywowany. Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o odwołanie członków władz lub likwidatorów Spółki, bądź o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w innych sprawach osobowych. Poza tym tajne głosowanie zarządza się na wniosek choćby jednego z akcjonariuszy obecnych lub reprezentowanych na Walnym Zgromadzeniu. Uchwały w sprawie istotnej zmiany przedmiotu działalności Spółki zapadają zawsze w jawnym głosowaniu imiennym. Walne Zgromadzenie otwiera Przewodniczący Rady Nadzorczej lub osoba przez niego wskazana, po czym spośród uprawnionych do głosowania wybiera się Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. W razie nieobecności tych osób Walne Zgromadzenie otwiera Prezes Zarządu albo osoba wyznaczona przez Zarząd. Uchwały Walnego Zgromadzenia, poza innymi sprawami wymienionymi w Statucie lub w Kodeksie spółek handlowych, wymaga: 1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, 2) udzielenie absolutorium członkom organów Spółki z wykonania przez nich obowiązków, 3) postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu Spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru, 4) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego, 5) emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa, 6) nabycie własnych akcji, które mają być zaoferowane do nabycia pracownikom lub osobom, które były zatrudnione w Spółce lub Spółce z nią powiązanej przez okres co najmniej trzech lat, 7) powzięcie uchwały o podziale zysków lub o pokryciu strat, 8) zmiana przedmiotu działalności Spółki, 9) zmiana Statutu Spółki, 61 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 10) podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego, 11) umorzenie akcji (z wyłączeniem niezwłocznego umorzenia: akcji nabytych z naruszeniem przepisów art. 362 § 1 i § 2 KSH, które nie zostały zbyte w terminie roku od dnia ich nabycia przez Spółkę oraz pozostałej części akcji własnych Spółki, która przekracza 10% kapitału zakładowego Spółki, nie zbytych w terminie dwóch lat od dnia nabycia akcji), 12) łączenie, podział i przekształcenie Spółki, 13) rozwiązanie i likwidacja Spółki, 14) ustalenie dnia nabycia praw do dywidendy oraz daty wypłaty dywidendy, 15) zawarcie przez Spółkę umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z Członkiem Zarządu, Rady Nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób, 16) ustalanie wynagrodzenia Członków Rady Nadzorczej, 17) zawarcie ze spółką zależną umowy, przewidującej zarządzanie spółką zależną lub przekazywanie zysku przez taką spółkę. Nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości nie wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia. Kompetencje wymienione powyżej w pkt 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, Walne Zgromadzenie wykonuje: a/ na wniosek Zarządu Spółki, przedstawiony łącznie z pisemną opinią Rady Nadzorczej, b/ na wniosek akcjonariuszy, reprezentujących co najmniej 5% (pięć procent) kapitału zakładowego, zaopiniowany przez Zarząd Spółki i Radę Nadzorczą. Brak opinii, mimo zwrócenia się o nią na co najmniej 14 (czternaście) dni przed odbyciem Walnego Zgromadzenia, uważa się za brak zastrzeżeń. 12.5 Skład osobowy i zmiany w 2015 roku, opis działania organów zarządzających i nadzorujących 12.5.1 Zarząd ELEKTROBUDOWY SA Skład Zarządu ELEKTROBUDOWY SA na dzień 01.01.2015 do dnia 29.04.2015 roku przedstawiał się następująco: Faltynowicz Jacek - Prezes Zarządu Bober Ariusz - Członek Zarządu Juszczyk Janusz - Członek Zarządu Klimowicz Arkadiusz - Członek Zarządu Świgulski Adam - Członek Zarządu Wołek Sławomir - Członek Zarządu 62 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W dniu 29.04.2015 roku Rada Nadzorcza Spółki ustanowiła trzyosobowy skład Zarządu. Na wspólną trzyletnią kadencję (rozpoczynającą się w dniu 29.04.2015 roku) powołano w jego skład: Faltynowicza Jacka - Prezesa Zarządu, Juszczyka Janusza - Członka Zarządu, Wiceprezesa Zarządu, Janczyka Piotra - Członka Zarządu. Dodatkowo w dniu 25.06.2015 roku Rada Nadzorcza Spółki podjęła uchwałę o powołaniu z dniem 01.08.2015 roku Pana Pawła Skrzypczaka na Wiceprezesa Zarządu ELEKTROBUDOWY SA. W dniu 31.07.2015 roku z funkcji Członka Zarządu Spółki zrezygnował Pan Piotr Janczyk. W dniu 30.12.2015 roku na ręce Przewodniczącego Rady Nadzorczej ELEKTROBUDOWY SA Pan Jacek Faltynowicz złożył rezygnację z członkostwa w Zarządzie Spółki oraz pełnienia funkcji Prezesa Zarządu ze skutkiem na dzień 31.12.2015 roku. Równocześnie Rada Nadzorcza powołała dotychczasowego Członka Zarządu Wiceprezesa Pana Janusza Juszczyka z dniem 01.01.2016 roku do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu ELEKTROBUDOWY SA. Dodatkowo Rada Nadzorcza powołała z dniem 01.01.2016 roku Pana Piotra Janczyka na Członka Zarządu Spółki. W związku z wnioskiem Prezesa Zarządu z dnia 18.02.2016 roku Rada Nadzorcza powołała w dniu 25.02.2016 roku w skład Zarządu ELEKTROBUDOWY SA Pana Wojciecha Palecznego powierzając mu funkcję Wiceprezesa Zarządu ELEKTROBUDOWY SA. Na dzień 25.02.2016 roku w skład Zarządu Spółki wchodzili: Juszczyk Janusz - Prezes Zarządu, Skrzypczak Paweł - Wiceprezes Zarządu, Paleczny Wojciech - Wiceprezes Zarządu, Janczyk Piotr - Członek Zarządu. Do dnia publikacji sprawozdania finansowego skład Zarządu Spółki nie zmienił się. Tryb działania Zarządu określa Statut oraz Regulamin Zarządu zatwierdzony przez Radę Nadzorczą. Zarząd Spółki prowadzi sprawy Spółki i reprezentuje Spółkę. Zarząd obraduje pod przewodnictwem Prezesa Zarządu. Prezes Zarządu jest równocześnie Dyrektorem Spółki. Uchwały Zarządu zapadają bezwzględną większością głosów. W przypadku równości głosów decyduje głos Prezesa Zarządu. Wszelkie sprawy niezastrzeżone dla Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej Spółki należą do kompetencji Zarządu. Do reprezentacji Spółki upoważnionych jest dwóch Członków Zarządu działających łącznie lub jeden Członek Zarządu działający łącznie z prokurentem. Zarząd może udzielić prokury za uprzednim zezwoleniem Rady Nadzorczej. Do wykonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych mogą być ustanowieni pełnomocnicy działający samodzielnie w granicach umocowania. 63 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok Wartość wynagrodzeń, nagród lub korzyści (w pieniądzu, naturze lub jakiejkolwiek innej formie) Członków Zarządu zostały zaprezentowane w sprawozdaniu finansowym za 2015 rok w nocie 41. Polityka wynagrodzeń członków organów zarządzających zostały zaprezentowane w punkcie 12.7.1 niniejszego skonsolidowanego sprawozdania z działalności. 12.5.2 Rada Nadzorcza Rada Nadzorcza składa się z 5 do 7 Członków powoływanych na wspólną trzyletnią kadencję przez Walne Zgromadzenie. Aktualnie Rada Nadzorcza składa się z 7 Członków. Skład Rady Nadzorczej ELEKTROBUDOWY SA na dzień 01.01.2015 roku przedstawiał się następująco: Karol Żbikowski - Przewodniczący Rady Nadzorczej, Eryk Karski - Zastępca Przewodniczącego, Jacek Dreżewski - Członek Rady, Artur Małek - Członek Rady, Tomasz Mosiek - Członek Rady, Ryszard Rafalski - Członek Rady, Paweł Tarnowski - Członek Rady. Do dnia publikacji sprawozdania finansowego skład Radcy Nadzorczej nie uległ zmianie. Rada Nadzorcza działa na podstawie Statutu oraz Regulaminu Rady uchwalonego przez Radę Nadzorczą. Uchwały Rady Nadzorczej zapadają bezwzględną większością głosów. W przypadku równości głosów rozstrzyga głos Przewodniczącego Rady Nadzorczej. Oprócz spraw przekazanych do kompetencji Rady Nadzorczej przepisami Kodeksu spółek handlowych oraz innymi postanowieniami Statutu, do szczególnych uprawnień i obowiązków Rady należy: 1) dokonywanie oceny sprawozdań Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, 2) dokonywanie oceny wniosków Zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, 3) składanie Walnemu Zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników oceny sprawozdań Zarządu z działalności Spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym oraz wniosków Zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, 4) powoływanie i odwoływanie Członków Zarządu, 5) zawieszanie w czynnościach, z ważnych powodów, Członka Zarządu lub całego Zarządu, 64 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 6) delegowanie Członka lub Członków Rady Nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności Członków Zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności, 7) zatwierdzenie regulaminu Zarządu Spółki, 8) zatwierdzanie budżetów rocznych oraz planów strategicznych Spółki, 9) wybór biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie sprawozdania finansowego, 10) reprezentowanie Spółki w umowach zawieranych pomiędzy Spółką a Członkami Zarządu, jak również w sporach z nimi, 11) ustalenie wynagrodzenia Członków Zarządu oraz wyrażanie zgody na: a) zaciąganie przez Spółkę zobowiązań lub dokonywanie wydatków dotyczących pojedynczej transakcji lub serii powiązanych transakcji w wysokości przewyższającej równowartość - 100.000 (sto tysięcy) USD, ustalonej według średniego kursu wymiany USD ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień wystąpienia przez Zarząd do Rady Nadzorczej o wyrażenie zgody, nie przewidzianych w zatwierdzonym budżecie i wykraczających poza zwykły zarząd, b) nabycie udziałów/akcji lub objęcie udziałów/akcji w innych spółkach, c) przystąpienie do innych osób prawnych oraz sprzedaż aktywów Spółki, których wartość przekracza 10% (dziesięć procent) wartości netto środków trwałych, z wyłączeniem tych, które stanowią zapasy zbywalne w ramach normalnej działalności, d) zaciąganie kredytów i pożyczek o okresie spłaty ponad jeden rok nie przewidzianych w zatwierdzonym budżecie, innych niż kredyty kupieckie zaciągane przez Spółkę w ramach zwykłego zarządu, e) udzielanie przez Spółkę nieprzewidzianych w zatwierdzonym budżecie poręczeń, gwarancji i dokonywanie nieprzewidzianych w budżecie obciążeń majątku Spółki, f) zawieranie umów pomiędzy Spółką a osobą bliską Członka Zarządu, w przypadku zawarcia pojedynczej umowy lub serii powiązanych umów na wartość przekraczającą równowartość 10.000 (dziesięciu tysięcy) USD ustaloną według średniego kursu wymiany USD ogłoszonego przez NBP w dniu zawarcia umowy. Przez osobę bliską Członka Zarządu rozumie się małżonka, rodziców, rodzeństwo lub dzieci (w tym dzieci adoptowane) a także osoby pozostające we wspólnocie domowej (konkubinat), g) zatrudnianie (na podstawie umów o pracę i umów cywilnoprawnych) doradców i innych osób zewnętrznych w stosunku do Spółki, w szczególności w charakterze konsultantów, prawników, agentów, jeżeli roczne, łączne nieprzewidziane w budżecie koszty zaangażowania osoby wymienionej wyżej, miałyby przekroczyć równowartość 100.000 (sto tysięcy) USD, ustaloną według średniego kursu USD, ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień wystąpienia przez Zarząd do Rady Nadzorczej o wyrażenie zgody, h) wypłatę zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy, 65 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok i) nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, z wyłączeniem przypadków, gdy dokonanie tej czynności prawnej stanowi wypełnienie warunków określonych w dokumentacji przetargowej oraz wykonanie umowy zawartej przez Spółkę po wyborze jej oferty jako najkorzystniejszej, zobowiązującej Spółkę do dokonania wyżej wymienionej czynności prawnej dla realizacji inwestycji stanowiącej przedmiot przetargu, j) tak długo jak Spółka pozostawać będzie spółką giełdową oraz z zastrzeżeniem reprezentowania Spółki w umowach zawieranych pomiędzy Spółką a Członkami Zarządu, jak również w sporach z nimi - wyrażanie zgody na zawarcie przez Spółkę umowy z podmiotami powiązanymi ze Spółką w rozumieniu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim albo innego aktu prawnego, który zastąpi w porządku prawnym to rozporządzenie. Wyrażenie zgody nie jest wymagane w odniesieniu do transakcji typowych, zawieranych na warunkach rynkowych w ramach prowadzonej działalności operacyjnej przez Spółkę z podmiotem zależnym, w którym Spółka posiada większościowy udział kapitałowy. Wartość wynagrodzeń, nagród lub korzyści (w pieniądzu, naturze lub jakiejkolwiek innej formie) Rady Nadzorczej zostały zaprezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2015 rok w nocie 41. Polityka wynagrodzeń członków organów nadzorujących zostały zaprezentowane w punkcie 12.7.2 niniejszego skonsolidowanego sprawozdania z działalności. 12.6 Komitet Audytu oraz Komitet Nominacji i Wynagrodzeń Rada Nadzorcza powołuje komitety stałe, działające jako organy doradcze i opiniotwórcze dla Rady. Komitety powoływane są przez Radę Nadzorczą spośród jej członków. W 2015 roku w Radzie Nadzorczej ELEKTROBUDOWY SA działały dwa komitety: Komitet Audytu oraz Komitet Nominacji i Wynagrodzeń. Komitety działają w oparciu o Regulaminy, stanowiące załączniki do Regulaminu Rady Nadzorczej. Pracami Komitetu kieruje Przewodniczący Komitetu. Sprawuje on również nadzór nad przygotowaniem porządku obrad, dystrybucją dokumentów i sporządzaniem protokołów z posiedzeń Komitetu, korzystając w powyższym zakresie z zasobów Spółki. Do trybu zwoływania posiedzeń Komitetów oraz podejmowania uchwał stosuje się odpowiednio przepisy o trybie zwoływania posiedzeń i podejmowania uchwał przez Radę Nadzorczą Spółki. 66 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 12.6.1 Komitet Audytu Rada Nadzorcza powołuje spośród swoich członków Komitet Audytu, w skład którego wchodzi co najmniej trzech członków, z czego przynajmniej jeden powinien być niezależny od Spółki i podmiotów pozostających w istotnym powiązaniu ze Spółką, posiadający kompetencje w dziedzinie rachunkowości i finansów. Skład osobowy Komitetu Audytu na dzień 01.01.2015 roku przedstawiał się następująco: Tomasz Mosiek - Przewodniczący Komitetu, Eryk Karski - Członek Komitetu, Artur Małek - Członek Komitetu, Paweł Tarnowski - Członek Komitetu. Do dnia publikacji sprawozdania finansowego skład Komitetu Audytu nie uległ zmianie. 12.6.2 Komitet Nominacji i Wynagrodzeń W skład Komitetu Nominacji i Wynagrodzeń wchodzi co najmniej dwóch członków z czego przynajmniej jeden powinien być niezależny od Spółki i podmiotów pozostających w istotnym powiązaniu ze Spółką. Komitet ze swojego składu wybiera Przewodniczącego. Skład osobowy Komitetu Nominacji i Wynagrodzeń na dzień 01.01.2015 roku przedstawiał się następująco: Ryszard Rafalski - Przewodniczący Komitetu, Jacek Dreżewski - Członek Komitetu, Karol Żbikowski - Członek Komitetu. Do dnia publikacji sprawozdania finansowego skład Komitetu Nominacji i Wynagrodzeń nie uległ zmianie. 12.7 Polityka wynagrodzeń członków organów zarządzających i nadzorujących 12.7.1 Zarząd Spółki Polityka wynagrodzeń wobec Zarządu ukształtowana została przez Radę Nadzorczą. Wynagrodzenie Członków Zarządu jest dwuskładnikowe: wynagrodzenie stałe, wypłacane comiesięcznie uzależnione od pełnionej funkcji, wynagrodzenie zmienne wypłacane po zakończeniu roku w uzależnieniu od wykonania założonych parametrów ekonomiczno-finansowych danego roku obrotowego. 67 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok W związku z zapisami zawartymi w umowach o pracę dotyczącymi zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej, Członkowie Zarządu mają prawo przez okres 12 miesięcy po rozwiązaniu umowy o pracę z ELEKTROBUDOWĄ SA do odszkodowania w wysokości 100% miesięcznego wynagrodzenia podstawowego, za każdy miesiąc obowiązywania zakazu konkurencji, z tym że Spółka może skrócić ten okres do 6 miesięcy. 12.7.2 Rada Nadzorcza Polityka wynagrodzeń wobec Rady Nadzorczej ukształtowana została przez Walne Zgromadzenie. Podstawą do ustalenia wynagrodzenia Członków Rady Nadzorczej jest przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw obowiązujące za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego termin wypłaty wynagrodzenia. Miesięczne wynagrodzenie Członków Rady Nadzorczej wynosi dla: Przewodniczący Rady Nadzorczej: 2 - krotność wartości wyżej wymienionego wynagrodzenia, Zastępcy Przewodniczącego Rady Nadzorczej: 1,8 - krotność wartości wyżej wymienionego wynagrodzenia, pozostałych Członków Rady Nadzorczej: 1,5 - krotność wartości wyżej wymienionego wynagrodzenia, Przewodniczącego Komitetu Audytu: dodatkowo 0,7 - krotności wartości wyżej wymienionej, pozostałych Członków Komitetu Audytu: dodatkowo 0,5 - krotności wartości wyżej wymienionej. 13. POSTĘPOWANIA TOCZĄCE SIĘ PRZED SĄDEM, ORGANEM WŁAŚCIWYM DLA POSTĘPOWANIA ARBITRAŻOWEGO LUB ORGANEM ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Grupa Kapitałowa ELEKTROBUDOWA SA na dzień 31.12.2015 roku, poza niżej opisanym, nie była stroną w postępowaniach dotyczących zobowiązań albo wierzytelności, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych. Jednostka dominująca ELEKTROBUDOWA SA na dzień 31.12.2015 roku była stroną pozwaną przez Związek Zawodowy Pracowników Branży Elektrycznej. Przedmiotem pozwów jest żądanie zasądzenia od ELEKTROBUDOWY SA dopłat do wypłaconych pracownikom wynagrodzeń za świadczoną pracę w okresie zatrudnienia przy budowie Elektrowni Atomowej w Finlandii. Według strony związkowej roszczenie dotyczy 186 pracowników Spółki zatrudnionych przy budowie Elektrowni Atomowej OLKILUOTO 3 wynosi obecnie 6 648 383,15 EUR wraz z należnymi odsetkami. Spółka kwestionuje wysokość tych roszczeń. Szczegółowy opis postępowania w sprawie zamieszczono w nocie 43 skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 68 Sprawozdanie z działalności GRUPY KAPITAŁOWEJ ELEKTROBUDOWY SA za 2015 rok 14. ZNACZĄCE ZDARZENIA PO DACIE BILANSU W dniu 10.02.2016 roku Zarząd jednostki dominującej ELEKTROBUDOWY SA poinformował o podpisaniu z Korporacją Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. (zwaną dalej „KUKE S.A.”) umowy generalnej o udzielanie ubezpieczeniowych gwarancji kontraktowych (zwaną dalej „Umową”). KUKE S.A. na podstawie Umowy zawartej na czas nieoznaczony będzie udzielać gwarancji przetargowych zapłaty wadium, gwarancji należytego wykonania kontraktu, właściwego usunięcia wad i/lub usterek, należytego wykonania kontraktu i właściwego usunięcia wad i/lub usterek, a także zwrotu zaliczki. Wysokość limitu odnawialnego została w Umowie ustalona w kwocie 40 mln złotych (słownie: czterdzieści milionów), a maksymalna suma gwarancyjna pojedynczej gwarancji nie może przekroczyć kwoty 10 mln złotych (słownie: dziesięć milionów). Maksymalny okres obowiązywania gwarancji wydanych w ramach Umowy nie może przekroczyć 7 lat. Zabezpieczenie roszczeń KUKE S.A. wynikających z Umowy stanowi 6 weksli własnych in blanco wraz z 6 deklaracjami wekslowymi. Pozostałe warunki Umowy nie odbiegają od warunków standardowych dla tego rodzaju umów. Zdarzenia po dacie bilansu, które nie zostały ujawnione w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu z działalności, poza wyżej wymienionymi i opisanymi w nocie 43 skonsolidowanego sprawozdania finansowego (sprawy sporne, postępowania sądowe), nie wystąpiły. 15. OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚĆI Z PRZEPISAMI Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ELEKTROBUDOWA SA zostało sporządzone w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w kształcie zatwierdzonym przez Unię Europejską. Zarząd jednostki dominującej ELEKTROBUDOWY SA oświadcza, że wszystkie informacje wymagane przez rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim, zostały w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej zamieszczone z wyjątkiem tych, które w Grupie Kapitałowej nie występują. 69