Deklaracja do pobrania

Dublińska Deklaracja Współpracy
w Walce z HIV/AIDS w Europie i Azji Centralnej
Przyjęta przez aklamację w dniu 24 lutego 2004 przez przedstawicieli rządów 55
państw europejskich zebranych z inicjatywy Rządu Irlandii, kraju
przewodniczącego Komisji Europejskiej.
Na tle globalnego zagrożenia epidemią HIV/AIDS, w sytuacji kiedy 40 milionów osób na
świecie żyje z HIV/AIDS, 90% w krajach rozwijających się i 75% w Afryce Sub-Saharyjskiej,
przedstawiciele Państw i Rządów z Europy i Azji Centralnej, wspólnie z zaproszonymi
obserwatorami, spotkali się w Dublinie, w Irlandii, w dniach 23 – 24 lutego 2004, na
Konferencji „Breaking the Barriers – Partnership to Fight HIV/AIDS in Europe and Central
Asia” , podczas której złożyli poniższe deklaracje:
Uznając, że ubóstwo, zacofanie i analfabetyzm są jednymi z głównych czynników
przyczyniających się do rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, i z niepokojem zauważając, że
HIV/AIDS potęguje ubóstwo i hamuje rozwój w wielu krajach;
Podkreślając konieczność podtrzymywania wzrostu ekonomicznego poprzez realizację polityki
redukcji ubóstwa, programy i strategie dążące do osiągnięcia sukcesu w walce z HIV/AIDS;
Uznając, że promowanie równości pomiędzy kobietami i mężczyznami, dziewczętami i
chłopcami oraz respektowanie praw do zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, dostępu do
edukacji seksualnej, informacji i usług medycznych, są fundamentalnymi czynnikami w walce
z pandemią;
Potwierdzając Deklarację Zobowiązań w sprawie HIV/AIDS (Declaration of Committement on
HIV/AIDS), przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne podczas Sesji Specjalnej ONZ na temat
HIV/AIDS w dniu 27 czerwca 2001;
Potwierdzając cele rozwoju zawarte w Deklaracji Milenijnej (The United Nation Millennium
Declaration) przyjętej przez ONZ podczas 55 Sesji ONZ we wrześniu 2000 roku, w drodze
wrażania Deklaracji Milenijnej i innych międzynarodowych celów rozwoju;
1
Potwierdzając Program Działań z Międzynarodowej Konferencji Ludności i Rozwoju
(Programme of Action of the International Conference on Population and Development) (Kair
1994) oraz kluczowe działania w dalszym wdrażaniu Programu Działań z Międzynarodowej
Konferencji Ludności i Rozwoju przyjętych podczas 21 Sesji Specjalnej Zgromadzenia
Ogólnego ONZ w lipcu 1999 roku.
Potwierdzając Pekińską Deklarację Działań (Beijing Platform for Action) (Beijing 1995) oraz
późniejsze inicjatywy i działania mające na celu wdrażanie Deklaracji Pekińskiej i Platformy
na Rzecz Działania (Platform for Action) przyjętych podczas 23 Sesji Specjalnej
Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w czerwcu 2000 roku;
Wyrażając głęboki niepokój, iż w Europie i Azji Centralnej co najmniej 2,1 miliona osób żyje
obecnie z HIV/AIDS;
Zauważając z poważnym niepokojem, szczególnie gwałtowny rozwój epidemii wśród ludzi
młodych w Europie Wschodniej, gdzie w wielu krajach prewalencja HIV wśród populacji osób
dorosłych osiągnęła poziom krytyczny, jak również dostrzegając znaczący potencjał
gwałtownego rozwoju epidemii HIV w Europie Południowo-Wschodniej i Azji Centralnej;
Zauważając z głęboką obawą wzrost prewalencji HIV/AIDS w Europie Zachodniej, włączając
oporności na leczenie antyretrowirusowe, gdzie choroba pozostaje groźbą dla ludzi młodych;
Podkreślając, że najbardziej dotknięte kraje, głównie w Afryce Południowej, borykają się z
kryzysem w niektórych grupach społecznych i przyznając, że epidemia HIV/AIDS
doprowadzić może do bardzo głębokiego kryzysu w naszym regionie, podkopującego zdrowie
publiczne, rozwój, spójność społeczną, bezpieczeństwo narodowe oraz stabilizację polityczną
w wielu naszych krajach;
Przyznając, iż aby przezwyciężyć ten kryzys musimy działać wspólnie poprzez koordynację,
współpracę i partnerstwo w ramach i pomiędzy naszymi krajami oraz zachęcać, poprzez
propozycje składane w czasie konferencji, do wzmocnienia stanowiska Unii Europejskiej
odnoszącego się do efektywnej walki z rozprzestrzenianiem się epidemii HIV/AIDS;
2
Potwierdzając, że poszanowanie, ochrona oraz promowanie praw człowieka stanowią
fundamenty zapobiegania zakażeniom HIV, redukcji podatności na zakażenia, a także
radzenia sobie z wpływem epidemii HIV/AIDS;
Zdając
sobie
sprawę,
że
zapobieganie
zakażeniom
HIV
poprzez
promowanie
bezpieczniejszych i odpowiedzialnych zachowań i praktyk seksualnych, m. in. poprzez
stosowanie prezerwatyw, musi być podstawą lokalnych, narodowych, regionalnych i
międzynarodowych działań mających na celu walkę z epidemią, a tak pojmowana prewencja,
opieka, wsparcie i leczenie osób żyjących z HIV/AIDS lub nimi dotkniętych są wzajemnie się
wzmacniającymi elementami skutecznych działań podejmowanych w walce z epidemią oraz
iż muszą być one zintegrowane w całościowe podejście do walki z epidemią;
Wiedząc, że w naszym regionie grupy osób o najwyższym ryzyku zakażenia oraz najbardziej
narażone/podatne na zakażenie obejmują osoby przyjmujące narkotyki drogą dożylną i ich
partnerów seksualnych, mężczyzn o orientacji homoseksualnej, osoby sprzedające usługi
seksualne, kobiety będące ofiarami handlu ludźmi, osoby przebywające w zakładach
penitencjarnych, mniejszości narodowe, i społeczności migrujące, pochodzące z krajów o
wysokim poziomie prewalencji;
Podkreślając, iż bez podjęcia natychmiastowych działań, HIV/AIDS w dalszym ciągu będzie
rozprzestrzeniać się w całej populacji;
Zauważając, że kobiety i dziewczęta są szczególnie narażone na zakażenie HIV;
Zauważając, że skupianie się na roli mężczyzn i chłopców w zwalczaniu HIV/AIDS oraz
promowanie równości płci będzie korzystne dla jednostek oraz dla całego społeczeństwa, a
także, że zaangażowanie mężczyzn i chłopców jako partnerów zachęci ich do wzięcia na
siebie odpowiedzialności za swoje zachowania seksualne i poszanowania praw kobiet i
dziewcząt;
Zauważając, iż w celu powstrzymania pogłębiającego się kryzysu związanego z HIV/AIDS,
potrzebne są jednoznaczne i stabilne systemy opieki zdrowotnej i usług medycznych aby móc
zapewnić powszechny i równy dostęp do zapobiegania, leczenia i opieki nad osobami
żyjącymi z HIV/AIDS;
3
Zauważając, iż walka z HIV/AIDS powiązana jest ze zwalczaniem innych chorób
przenoszonych drogą płciową oraz gruźlicy;
Podkreślając, że podczas gdy młodzi ludzie są najbardziej narażeni, to właśnie oni są
głównymi podmiotami i czynnikami zmian w walce z epidemią HIV/AIDS oraz głównym
środkiem działań na poziomie narodowym i regionalnym;
Zdając sobie sprawę, że podstawą dużego zaangażowania osób żyjących z HIV/AIDS lub
dotkniętych HIV/AIDS jest ocena etycznego i efektywnego przeciwdziałania epidemii na
poziomie narodowym;
Zauważając, iż inwestowanie w badania i rozwój efektywniejszych metod terapeutycznych i
prewencyjnych, takich jak środki bakteriobójcze i szczepionki, będą miały zasadnicze
znaczenie w zapewnieniu długoterminowego sukcesu w walce z HIV/AIDS;
Zgodziliśmy się na podjęcie następujących działań mających na celu przyspieszenie
wdrażania Deklaracji Zobowiązań w sprawie HIV/AIDS;
Przywództwo
1. Promowanie silnego i odpowiedzialnego przywództwa na poziomie najwyższych władz
w Państwach i Rządach, w celu ochrony naszych społeczeństw przed tym
zagrożeniem w przyszłości, promowanie praw człowieka, walka ze stygmatyzacją,
dostęp do edukacji, informacji i usług dla wszystkich potrzebujących;
2. Zachęcanie i umożliwianie przewodzenia przez społeczeństwo i sektor prywatny w
kraju w dążeniu do osiągnięcia celów wyznaczonych w Deklaracji Zaangażowania;
3. Przyspieszenie wdrażania postanowień Deklaracji Zaangażowania, odnoszących się do
sierot, dziewcząt i chłopców zakażonych lub dotkniętych HIV/AIDS1;
4. Stworzenie i wzmocnienie współpracy w zakresie HIV/AIDS, włączając w to znaczący
udział społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności osób żyjących z HIV/AIDS i ich
bliskich, mających na celu skonstruowanie, przegląd, monitorowanie i raportowanie
postępów w walce z chorobą, a także podjęcie w odpowiednim czasie i określenie
właściwych działań mających na celu zidentyfikowanie przeszkód stojących na drodze
tej implementacji;
1
Declaration of Commitement of UN Genera Assembly Special Session on HIV/AIDS, pkt.65 – 67.
4
5. W latach 2004 – 2005, promowanie aktywnego zaangażowania instytucji Unii
Europejskiej oraz innych, stosownych instytucji i organizacji, takich jak Wspólnota
Państw Niepodległych, Rada Europy, Organizacja Ochrony i Współpracy w Europie
oraz Komitety Regionalne, we współpracy z UNAIDS poprzez jej agendy i Sekretariat,
w naszych codziennych wysiłkach dążących
do
wzmocnienia koordynacji i
współpracy;
6. Ustanowienie walki z HIV/AIDS w Europie i Azji Centralnej stałym punktem w
programach działań organizacji i instytucji regionalnych;
7. Zapewnienie wzrostu i bazujących na efektach finansowych i technicznych źródeł
zwiększających dostęp do prewencji, opieki i podtrzymania leczenia, włączając
skuteczne leczenie tanimi lekami, takimi jak generyki, w krajach najbardziej
dotkniętych i najbardziej potrzebujących, poprzez narodowe i regionalne przydziały
środków, jak również z form takich jak Globalny Fundusz do walki z AIDS, Gruźlicą i
Malarią, Unia Europejska, nowe państwowe i prywatne organizacje, wielostronne i
dwustronne mechanizmy;
Zapobieganie
8. Wzmocnienie naszych wysiłków zmierzających do osiągnięcia celu zawartego w
Deklaracji Zobowiązań2, mówiących o tym by do roku 2005 co najmniej 90% młodych
kobiet i mężczyzn w wieku pomiędzy 15 a 24 rokiem życia miało dostęp do informacji,
edukacji, włączając edukację rówieśniczą, specjalną edukację młodzieży w zakresie
HIV/AIDS, oraz usługi niezbędne do rozwoju umiejętności wymaganych by
zredukować ich podatność na zakażenie HIV, w rozmowach z młodymi ludźmi,
rodzicami, rodzinami, edukatorami oraz pracownikami służby zdrowia;
9. Do 2010 roku, poprzez rozszerzenie programów, zapewnić by 90% osób o
najwyższym ryzyku oraz najbardziej narażonych na zakażenie HIV/AIDS włączonych
zostało do programów profilaktycznych, zapewniających dostęp do informacji, usług i
artykułów prewencyjnych, wskazując czynniki określające te grupy jako szczególnie
narażone na zakażenie HIV, promujących i chroniących ich zdrowie, programów
wzmocnienia współpracy międzynarodowej, regionalnej, wymiany doświadczeń z
krajami UE i organizacjami regionalnymi w zakresie prewencji HIV w grupach osób
najbardziej narażonych;
10. Rozszerzenie dostępu dla osób przyjmujących narkotyki drogą dożylną do działań
zapobiegawczych,
2
leczenia,
programów
redukcji
szkód
poprzez
Declaration of Commitement of UN General Assembly Special Session on HIV/AIDS, cel .53
5
promowanie,
obniżanie kosztów i wzmacnianie szeroko pojętych działań prewencyjnych, leczenia i
redukcji szkód3 (np.: programy wymiany igieł i strzykawek, dystrybucja prezerwatyw,
dobrowolne testowanie w kierunku HIV połączone z poradnictwem, terapia
substytucyjna, diagnozowanie i leczenie chorób przenoszonych drogą płciową) w
ramach strategii narodowych;
11. Zapewnienie, kobietom zakażonym HIV i kobietom w ciąży dostępu do wysokiej
jakości systemu opieki zdrowotnej (ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia
reprodukcyjnego) w celu zapobieżenia zakażeniom wertykalnym;
12. Do roku 2010 wyeliminowanie4 zakażeń HIV wśród niemowląt w Europie i Azji
Centralnej;
13. Zapewnienie mężczyznom, kobietom i młodzieży powszechnego i równego dostępu
do oraz promowanie używania różnego rodzaju wysokiej jakości, bezpiecznych, tanich
i pewnych usług medycznych z zakresu zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego,
dostarczenie i zapewnienie dostępu do środków prewencyjnych, takich jak
prezerwatywy męskie i damskie, dobrowolne testowanie, poradnictwo;
14. Do roku 2005 rozwój narodowych i regionalnych strategii i programów, mających na
celu rozpowszechnienie wśród kobiet i młodych dziewcząt wiedzy na temat
zabezpieczenia się przed ryzykiem zakażenia HIV i zmniejszenia podatności na
HIV/AIDS;
15. Do
roku
2005
rozwój
narodowych
i
regionalnych
strategii
i
programów
zapewniających wszystkim mężczyznom i kobietom zatrudnionym w służbach
mundurowych, siłach zbrojnych i cywilnych służbach bezpieczeństwa, dostęp do
informacji, usług i działań prewencyjnych ukierunkowanych na redukcję ryzykownych
zachowań i zachęcających do podejmowania zachowań bezpiecznych, a także
nakłonienie Unię Europejską, NATO oraz inne regionalne i międzynarodowe instytucje
bezpieczeństwa do współpracy z UNAIDS i do podejmowania takich wysiłków;
16. Kontrola liczby i prewalencji chorób przenoszonych drogą płciową, w szczególności
wśród osób z grup o najwyższym ryzyku zakażenia i najbardziej narażonych na
zakażenie HIV/AIDS, poprzez wzrost świadomości społeczeństwa nt. roli jaką pełni w
procesie
rozprzestrzeniania
się
HIV,
poprawę
dostępności
do
szybkiego
diagnozowania i skutecznego leczenia;
3
WHO zaleca, iż co najmniej 60% narkomanów powinno mieć dostęp do terapii substytucyjnej i programów
redukcji szkód, by móc mieć wpływ na rozprzestrzenianie się epidemii w tej grupie
4
Eliminacja zdefiniowana jest jako mniej niż 2% z całkowitej liczby nowych zakażeń zdiagnozowana jest u
niemowląt urodzonych przez zakażona HIV matkę
6
17. Finansowanie, poprawę i ujednolicenie systemów badań, w ramach standardów
międzynarodowych, śledzenia i monitorowania epidemii, ryzykownych zachowań i
podatności na HIV/AIDS;
18. Zadeklarowanie w pracach The Global Commission on International Migration
skupienia uwagi na obawach związanych z narażeniem na zakażenie HIV/AIDS w
szczególności kobiet migrujących oraz osamotnionych i osieroconych dzieci;
19. Wzrost zaangażowania w badania i rozwój nowych technologii lepszego zaspokojenia
potrzeb prewencyjnych osób zakażonych HIV lub najbardziej narażanych na
zakażenie, między innymi większe zaangażowanie finansowe sektora publicznego w
rozwój szczepionek i środków ochrony zdrowia w zakresie zapobiegania HIV/AIDS;
Życie z HIV/AIDS
20. Zwalczanie stygmatyzacji i dyskryminacji osób żyjących z HIV/AIDS w Europie i Azji
Centralnej, między innymi poprzez ocenę i monitorowanie istniejących systemów
legislacyjnych, strategie i działania mające na celu promowanie obowiązujących i
satysfakcjonujących wszystkich praw człowieka a odnoszących się do osób żyjących z
HIV/AIDS i członków społeczeństw dotkniętych tą chorobą;
21. Do roku 2005 zapewnienie powszechnego dostępu do skutecznych, tanich i równych:
zapobiegania, leczenia i opieki, włączając leczenie antyretrowirusowe dla osób
żyjących z HIV/AIDS w krajach naszego regionu5, gdzie dostęp do takiego leczenia
nie jest obecnie powszechny, poprzez wsparcie techniczne ONZ, poprzez globalne
inicjatywy podejmowane przez WHO i UNAIDS zmierzające do zapewnienia leczenia
antyretrowirusowego 3 milionom osób do roku 2005 „3
by 5”. Cel, którym jest
zapewnienie skutecznego leczenia antyretrowirusowego powinien zostać osiągnięty
poprzez zwrócenie uwagi na ubóstwo, równość i na osoby o najwyższym ryzyku
zakażenia i najbardziej narażone na HIV/AIDS;
22. Zapewnienie wdrażania Decyzji Światowej Organizacji Handlu (WTO) z 30 sierpnia
2003 nawiązującej do implementacji §6 Deklaracji z Doha TRIPS Agreement and
Public Health;
23. Wzrost dostępności do niedyskryminującej opieki hospicyjnej, poradnictwa, wsparcia
psychologicznego, mieszkalnictwa oraz innych stosownych usług socjalnych dla osób
żyjących z HIV i AIDS;
5
WHO szacuje, iż w roku 2003 w tym regionie na co najmniej 100 000 osób nie zostało objętych leczeniem.
7
24. Inwestycje w badania i prace nad rozwojem tańszych i bardziej przyjaznych dla
pacjenta terapii i diagnozowania, rozszerzenie dostępu do leczenia oraz w poprawę
jakości życia osób zakażonych HIV;
25. Monitorowanie działań i skupienie się na
wymianie informacji na temat
podejmowanych działań prewencyjnych, leczenia i opieki, w szczególności wśród osób
najbardziej narażonych na zakażenie HIV/AIDS;
Partnerstwo
26. Wzmocnienie koordynacji, współpracy i partnerstwa pomiędzy państwami z Europy i
Azji Centralnej, jak również z sąsiadami zza Oceanu Atlantyckiego i innymi krajami
rozwiniętymi, w celu wzmocnienia lokalnych działań podejmowanych w walce z
epidemią, osłabienia jej konsekwencji w najbardziej dotkniętych i najbardziej
potrzebujących
krajach
oraz
w
krajach
najbardziej
narażonych
na
szybkie
rozprzestrzenianie się epidemii;
27. Zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego, organizacji, osób żyjących z HIV/AIDS
oraz osób o najwyższym ryzyku zakażenia, w rozwój i wdrażanie narodowych strategii
i
planów
finansowania
prewencji
poprzez
ich
uczestnictwo
w
inicjatywach
narodowych;
28. Współpraca z liderami sektora prywatnego w zwalczaniu epidemii HIV/AIDS, poprzez
wprowadzanie programów edukacji w miejscu pracy, prowadzenie polityki nie
dyskryminowania, zapewnianie leczenia, poradnictwa, opieki i wsparcia, jak również
poprzez zaangażowanie władz tworzących politykę na szczeblu lokalnym, krajowym i
regionalnym;
29. Zaangażowanie krajowego i międzynarodowego przemysłu farmaceutycznego w
państwowo-prywatne układy partnerskie, włączając organizacje międzynarodowe
takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), w walkę z epidemią na każdym
odcinku łańcucha produkcyjnego leków – od produkcji poprzez wycenę do
dystrybucji;
30. Zapewnienie
efektywnej
współpracy
pomiędzy
donorami,
wielostronnymi
organizacjami, społeczeństwem obywatelskimi i Rządami, w celu niesienia pomocy
krajom najbardziej potrzebującym wsparcia we wdrażaniu ich strategii narodowych w
8
zakresie HIV/AIDS, opartych na postępującym procesie upraszczania i harmonizacji w
szczególności praw i zasad UNAIDS6
31. Stworzenie trwałego układu partnerskiego z mediami, dostrzegając rolę jaką odgrywa
ocena w kształtowaniu zachowań i wartości oraz w celu dostarczania społeczeństwu
informacji na temat HIV/AIDS;
32. Wspieranie silnej, regionalnej współpracy pomiędzy osobami żyjącymi z HIV/AIDS w
Europie, Azji Centralnej i powołanie Joint United National Programme on HIV/AIDS do
współpracy
z
Unią
Europejską,
istniejącymi
inicjatywami
w
społeczeństwie
obywatelskim i innymi instytucjami regionalnymi, w celu niesienia pomocy, ułatwiania
i koordynowania tej współpracy;
Follow-up
33. Zobowiązujemy się do szczegółowego monitorowania i ewaluacji implementacji
działań zapisanych w Deklaracji, w zgodzie z zapisami w Declaration of
Committement of the United Nation General Assmebly Session on HIV/AIDS oraz
wzywamy Unię Europejską i inne organizacje regionalne do współuczestnictwa w
Joint United Nation Programme on HIV/AIDS, do stworzenia odpowiednich zasad i
mechanizmów m. in. zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego i osób żyjących z
HIV/AIDS, oceny - co dwa lata, począwszy od roku 2006 - podejmowanych działań na
poziomie regionalnym.
24 lutego 2004
6
Są one następujące: powinien istnieć jeden narodowy ramowy program działania w zakresie HIV/AIDS
skupiający wszystkie zainteresowane strony, jedno narodowy organ ds. HIV/AIDS posiadający mandat
wielosektorowy oraz jeden ogólnokrajowy system monitorowania i oceny.
9