Prosty Wskaźnik PaleniaTytoniu (Simple Index of Smoking

Luiza Kupis
Prosty Wskaźnik Palenia Tytoniu
(Simple Index of Smoking) – walidacja na materiale
pacjentów z miażdżycą tętnic kończyn dolnych
Streszczenie
Palenie tytoniu jest najważniejszym, możliwym do wyeliminowania, czynnikiem
ryzyka rozwoju miażdżycy. Potwierdziły to liczne badania epidemiologiczne i
kliniczne. Niewiele badań poświęconych zostało ustaleniu jak liczba wypalanych
papierosów, długość trwania nałogu, wiek rozpoczęcia palenia tytoniu, bierne palenie,
czas który upłynął od zaprzestania palenia, bądź kombinacja tych parametrów wpływa
na kliniczne skutki choroby. Nie ma opracowanej dobrej obiektywnej metody oceny
narażenia na dym tytoniowy, mającej odzwierciedlenie w skutkach klinicznych jego
działania. Autorzy jednej z prac zaproponowali wzór na Simple Index of Smoking wskaźnik, będący wypadkową kilku zmiennych charakteryzujących palenie tytoniu,
który precyzyjnie określałaby stopień narażenia na dym tytoniowy na podstawie danych
możliwych do uzyskania za pomocą kwestionariusza ankiety i wywiadu z badanymi.
Celem pracy była walidacja prostego wskaźnika palenia (Simple Index of
Smoking) u pacjentów z miażdżycą tętnic kończyn dolnych.
Do badań wybrano chorych z rozpoznaną miażdżycą tętnic kończyn dolnych,
ponieważ, jak dowodzą badania, palenie tytoniu jest silniejszym czynnikiem ryzyka dla
tej choroby niż dla miażdżycy tętnic wieńcowych.
Grupę badaną stanowiło 398 kolejnych mężczyzn przyjętych do 3 oddziałów
chirurgicznych z rozpoznaną miażdżycą tętnic kończyn dolnych. Zastosowano
kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji wypełniany przez pacjenta, dotyczący
nałogu palenia. Po wypisie pacjenta ze szpitala analizowano jego dokumentację
medyczną w celu potwierdzenia zastosowanego leczenia. Podział metod leczenia pod
względem inwazyjności na grupy jednoznacznie odzwierciedlające stan zaawansowania
1
choroby pozwolił na sprawdzenie zależności między stopniem narażenia na dym
tytoniowy a stanem klinicznym chorego i zweryfikowanie praktycznej przydatności
wzoru na Simple Index of Smoking.
Uzyskane wyniki wykazały, iż ani status palenia, ani żaden z badanych
parametrów charakteryzujących nałóg: wiek rozpoczęcia palenia, ilość papierosów
wypalanych na dobę, długość trwania nałogu, czas od rzucenia palenia i paczkolata, jak
również zastosowany wzór na Simple Indeks of Smoking, mający w zamyśle autorów
precyzyjnie określać stopień narażenia na dym tytoniowy, nie miały wpływu na wybór
metody leczenia, który odzwierciedlał stopień zaawansowania miażdżycy tętnic
kończyn dolnych. Jedynie długość trwania choroby miała statystycznie istotny wpływ
na wybór metody leczenia.
Spośród 398 badanych, tylko 11 osób nigdy nie paliło tytoniu. Dane te
potwierdzają, iż palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic
kończyn dolnych, jednak nie jest warunkiem koniecznym.
Niniejsze badania wykazały również, iż zdiagnozowanie miażdżycy tętnic
kończyn dolnych skutecznie zmobilizowało chorych do rzucenia palenia lub
ograniczenia liczby wypalanych papierosów. Próbę zerwania z nałogiem po diagnozie
podjęło aż 93,7% palaczy. Skutecznie rzuciło palenie 70,1%. Różnica między liczbą
papierosów wypalanych przed i po zdiagnozowaniu choroby była bardzo istotna
statystycznie.
2