SPIS TREŚCI WPROWADZENIE

Spis treści
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1
Percepcja wzrokowa w ujęciu konstruktywizmu społecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jaki konstruktywizm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
... i dlaczego nie inny? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konstruktywizm społeczny a konceptualizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nie rezygnujmy z kultury! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Problem antycypacji w procesie poznania a nowość modelu konstruktywistycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Koncepcja form symbolicznych Ernsta Cassirera jako przykład
relatywizacji form apriorycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Najważniejsze cechy modelu konstruktywistyczno-kulturalistycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2
Magiczny charakter postrzeżeń zmysłowych w społecznościach przedfilozoficznych. Optyka ustaleń
archeologii kulturoznawczej Andrzeja P. Kowalskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Punkt widzenia projektu archeologii kulturoznawczej. . . . . . . . . . . .
Geneza projektu archeologii kulturoznawczej . . . . . . . . . . . . . . . . . .
„W zaklętym kręgu imputacji”. Negatywny charakter archeologii
kulturoznawczej a zagadnienie percepcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Metamorfoza magiczna jako przejaw najstarszej formy myślenia . . .
Kategoria widzenia w świetle najstarszych świadectw etnolingwistycznych i etnologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Języki archaiczne a treść percepcji w kontekście doświadczenia metamorfozy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ekfraza homerycka w perspektywie kulturowego wymiaru percepcji
wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lucien Lévy-Bruhl przeciwko ewolucjonizmowi w analizie myślenia
magicznego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
25
25
30
33
40
43
52
57
61
61
63
65
68
71
74
77
78
5
6
Spis treści
Zagadnienie percepcji a heurystyczny walor prac Lévy-Bruhla . . . .
Teoria
według
postrzeżeń zmysłowych w społecznościach pierwotnych
Lévy-Bruhla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czy Lévy-Bruhl przesadził? Zarzuty Cassirera . . . . . . . . . . . . . . . . . Lévy-Bruhl
81
84
86
Cassirer? Interpretacja w kontekście archeologii
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Interpretacji ciąg dalszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
czy
kulturoznawczej
Geertzowska
myśl potoczna jako system kulturowy w perspektywie
archeologii kulturoznawczej
Czy „koń,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
jaki jest każdy widzi”?
gorii zdrowego rozsądku
Uwaga na temat banalizacji kate. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Rozdział 3
Metafora a percepcja w perspektywie teorii stylów
i kolektywów myślowych Ludwika Flecka . . . . . . . . . . . .
111
Spóźnione odkrycie myśli Flecka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
111
Oryginalność myśli Flecka w perspektywie socjologii wiedzy . . . . . .
114
Metafora a percepcja – novum teorii Flecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
117
Pomiędzy percepcją a recepcją myśli Flecka. Wokół „mitu danych” . 119
„Żeby widzieć, trzeba wiedzieć”. Teoria widzenia Ludwika Flecka . . . 123
Myślenie potoczne jako styl myślowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
129
Spór o percepcję Ludwika Flecka z Izydorą Dąmbską . . . . . . . . . . . .
134
Metafora a percepcja. Przykład metafory szkieletu jako rusztowania
ludzkiego ciała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
141
Dlaczego wydaje się nam, że wszyscy widzimy to samo? . . . . . . . . . . .
143
Teoria widzenia Flecka a teoria sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
147
Rozdział 4
Nastawienie a percepcja w kontekście koncepcji
zmiany aspektu Ludwiga Wittgensteina . . . . . . . . . . . . .
155
Nowa teoria języka a pojmowanie percepcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
155
Nastawienie a percepcja. Oryginalność ujęcia Wittgensteina . . . . . .
158
Spis treści
Czemu
Co
Wittgenstein? Obraz percepcji, który nas
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
przeciwstawia się
zniewala . .
nam mówi przykład
7
164
„kaczko-zająca”? Zmiana aspektu a proble. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
matyczność podstawy interpretacji
Nastawienie jako technika do opanowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
172
Zwykłe okoliczności, czyli dwa użycia słowa „widzieć”. Nastawienie
jako funkcja okoliczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
177
Forma życia jako wzór kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
181
„Jak
rozpoznać wiersz, gdy się go widzi?”.
aspektu
Stanleya Fisha zmiana
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
184
Interpretacja a interpretowanie. Uwaga gramatyczna . . . . . . . . . . . .
190
Narzędzie i rzecz w interpretacji kulturoznawczej. Opis fizykalny vs
opis mentalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
192
Jaką
Wittgenstein i Fish? Widzenie a mit obiektywnej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
194
Czy „późny” Wittgenstein był esencjalistą? Krytyka interpretacji
zmiany aspektu Josefa Mitterera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
198
Zmiana aspektu kluczem do metody Wittgensteina. . . . . . . . . . . . . . .
203
skałę kruszą
rzeczywistości
Rozdział 5
Realizm wewnątrzkulturowy w kontekście sporu
o relatywizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
209
Realizm wewnętrzny a relatywizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Kultura a relatywizm na przykładzie paninterpretacjonizmu
Stanleya Fisha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
212
Kim jest relatywista? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
215
Czy różnice werbalne są różnicami w widzeniu świata? . . . . . . . . . . .
217
... i jeśli tak, to co z tego wynika? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
221
Kwestia wieloznaczności oraz idea „radykalnego przekładu”. Relatywizm semantyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
223
Jak w perspektywie konstruktywizmu uciec z „pułapki” Davidsona? . . . 224
Zarzut samozwrotności a pojęcie kultury. Relatywizm przez małe „r” . . 227
Realizm
wewnątrzkulturowy versus realizm metafizyczny.
ment pragmatyczny i jego krytyka . .
Argu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
232
8
Wybrane przykłady z historii nauki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
234
Argumentu pragmatycznego i jego krytyki ciąg dalszy... . . . . . . . . . .
238
Regres ad finitum? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
240
„Żeby
widzieć, trzeba wiedzieć” jako teza wspierająca antyrealty-
wistów?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
242
Rozdział 6
Jak zobaczyć coś, czego nie widziało się wcześniej?
Zmiana metafor jako zmiana kulturowa . . . . . . . . . . . . . .
243
Problem zmiany w perspektywie, obiektywistycznego i konstruktywistycznego modelu poznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
243
Ludwik Fleck
Kim
„konstrukcji”. Konstruktywizm
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jako autor metafory
w perspektywie samozwrotnej
jest badacz w obiektywistycznym a kim w konstruktywi -
stycznym modelu poznania? . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
244
246
Koncepcja podmiotu w teoriopoznawczych ideach Ludwika Flecka . . . 247
Jednostka jako członek wielu kolektywów myślowych . . . . . . . . . . .
248
Kim jest wybitnie twórcza jednostka w teorii Flecka? . . . . . . . . . . . .
249
Warunek transportu wiedzy: samoświadomość . . . . . . . . . . . . . . . . . .
253
Rola kontekstu społecznego dla zakresu samoświadomości . . . . . . .
255
Badacz jako członek wielu kolektywów myślowych . . . . . . . . . . . . .
256
Ludwik Fleck i jego kolektywy myślowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Ludwik Fleck a historyczny moment „odczarowania” nauki . . . . . . .
263
Jak zostać geniuszem według Flecka? Reguły twórczej gry . . . . . . .
266
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
269
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Skorowidz Osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
“To see is to know.” Cultural dimension of human
perception — Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
283
301
307