kliknij tutaj aby pobrać darmową wersję numeru
Transkrypt
kliknij tutaj aby pobrać darmową wersję numeru
wentylacja szpitali – wytyczne free cooling w naszym klimacie polski rynek termomodernizacji kotły kondensacyjne i na paliwa stałe 7-8/2016 rok XXIV Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 SKANUJ KOD APLIKACJĄ Indeks 344079 I ZOBACZ WIĘCEJ! Nakład 10 tys. egz. GRUPA WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL REKLAMA MIESIĘCZNIK INFORMACYJNO-TECHNICZNY ISSN 1230-9540, nakład 10 000 GRUPA Wydawca Grupa MEDIUM www.medium.media.pl Adres redakcji 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel./faks 22 512 60 75 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl Redaktor naczelny Waldemar Joniec, tel. 502 042 518 [email protected] Sekretarz redakcji Agnieszka Orysiak, tel. 600 050 378 [email protected] Redaktor portalu internetowego Katarzyna Rybka [email protected] Redakcja Jerzy Kosieradzki (red. tematyczny), Joanna Korpysz-Drzazga (red. językowy), Jacek Sawicki (red. tematyczny), Bogusława Wiewiórowska‑Paradowska (red. tematyczny) Reklama i marketing tel./faks 22 810 28 14, 512 60 70 Dyrektor biura reklamy i marketingu Joanna Grabek, [email protected] Specjalista ds. reklamy w RI Ewa Zgutka, [email protected] Kierownik ds. promocji Marta Lesner-Wirkus, [email protected] Kolportaż i prenumerata tel./faks 22 512 60 74, 810 21 24 Specjalista ds. prenumeraty Joanna Wątor, [email protected] Prenumerata realizowana przez RUCH S.A. Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora. Administracja Danuta Ciecierska (HR), Maria Królak (księgowość) Skład, łamanie [email protected] Druk Zakłady Graficzne TAURUS Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów i nie zwraca materiałów niezamówionych. Za treść ogłoszeń redakcja ponosi odpowiedzialność w granicach wskazanych w ust. 2 art. 42 ustawy Prawo prasowe. Redakcja ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Wszelkie prawa zastrzeżone © by Grupa MEDIUM. Rozpowszechnianie opublikowanych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione. Wersja pierwotna czasopisma – papierowa. Za publikację w „Rynku Instalacyjnym” MNiSW przyznaje jednostkom naukowym 6 punktów Wskazówki dla autorów, procedura recenzowania i lista recenzentów artykułów na www.rynekinstalacyjny.pl/redakcja Grupa MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy M amy ustawę o OZE – ale według wielu opinii nie wspiera ona inwestowania w odnawialne źródła energii ani prosumentów i czynione przez lata plany inwestycyjne są nieaktualne. Zdaniem Instytutu Energetyki Odnawialnej w warunkach stworzonych przepisami ustawy o OZE nie powinni inwestować prosumenci indywidualni – gospodarstwa domowe. Inwestycje tego typu pod rządami uchwalonej ustawy o OZE są nieopłacalne i obarczone olbrzymim, niekontrolowanym przez prosumenta ryzykiem. W tym samym czasie Parlament Europejski podczas debaty nad sprawozdaniem Komisji Europejskiej z realizacji postępów w dziedzinie energii odnawialnej przyjął rezolucję, w której m.in. zawarł następuje zapisy: mając na uwadze, że koszty energii ze źródeł odnawialnych znacząco spadły w ostatnich latach, co wraz z postępem technologicznym w zakresie produkcji i magazynowania sprawiło, że energia ze źródeł odnawialnych jest coraz bardziej konkurencyjna względem energii ze źródeł konwencjonalnych, co stwarza wyjątkową szansę na stworzenie rzeczywistej europejskiej polityki energetycznej, która wsparłaby konkurencyjność i zmniejszyłaby emisje gazów cieplarnianych; mając na uwadze, że transformacja w kierunku zrównoważonego, przyszłościowego systemu energetycznego musi obejmować działania na rzecz efektywności energetycznej, energii ze źródeł odnawialnych, jak najlepszego wykorzystania europejskich zasobów energetycznych, rozwoju technologii i inteligentnej infrastruktury; mając na uwadze, że potrzebne są trwałe i stabilne ramy regulacyjne, aby osiągnąć wzrost gospodarczy, stworzyć miejsca pracy oraz zadbać o utrzymanie przewodniej roli UE w tych dziedzinach w skali globalnej (...) uważa, że władze lokalne, społeczności, gospodarstwa domowe i osoby prywatne powinny stanowić trzon transformacji sektora energetycznego i należy je aktywnie wspierać, aby pomóc im stać się producentami i dostawcami energii na równi z innymi podmiotami na rynku energetycznym; w tym kontekście apeluje o wspólną, kompleksową definicję pojęcia „prosumenta” na szczeblu unijnym;(...) uważa, że szczególnie ważne jest ustanowienie podstawowego prawa do samodzielnej produkcji energii i do konsumpcji własnej energii, a także do magazynowania i sprzedaży nadmiaru energii elektrycznej po uczciwych cenach (...). Z kolei podczas debaty nad sprawozdaniem Komisji Europejskiej z postępów w dziedzinie efektywności energetycznej Parlament Europejski w swojej rezolucji: wyraża zaniepokojenie z powodu wzrostu zanieczyszczenia środowiska powodowanego przez niektóre domowe instalacje grzewcze zasilane biomasą stałą, które wytwarzają znaczną ilość drobnego pyłu, tlenku azotu, tlenku węgla i dioksyn, czyli substancji skrajnie szkodliwych dla jakości powietrza, a zatem szkodliwych również dla ludzkiego zdrowia; wzywa więc państwa członkowskie do wdrażania skutecznych i ekologicznych rozwiązań alternatywnych. Coraz więcej społeczności lokalnych ma świadomość wpływu niskiej emisji na ich zdrowie. Tym samym problem ten niepokoi także władze samorządowe. Na Konwencie Marszałków Województw RP w Podzamczu k. Ogrodzieńca samorządowcy stwierdzili, że „ustawa antysmogowa” (tj. poprawka do art. 96 ustawy Prawo ochrony środowiska) jest niewystarczająca i domagają się wprowadzenia norm jakości dla paliw stałych oraz dla kotłów o mocy do 1 MW. Samorządy uważają bowiem, że m.in. ze względów społecznych i ekonomicznych nie jest możliwa całkowita eliminacja spalania węgla i trzeba przynajmniej wyeliminować najgorszej jakości paliwa i kotły. Szerzej o przyszłości kotłów na paliwa stałe piszemy na kolejnych stronach. Zapraszamy do współpracy. PRODUKCJA, PROJEKT, MONTAŻ Gwarantujemy najwyższą jakość, niskie ceny i szybką dostawę. KOMINY AKCESORIA KOMINOWE NASADY KOMINOWE IZOLACJE WENTYLACJA PROFILE REKUPERACJA ODPŁYWY ŁAZIENKOWE Odwiedź nasz skład: 05-806 Sokołów ul. Sokołowska 38 tel. 606 250 762 e-mail: [email protected] lub zrób zakupy przez internet www.prodmax-sklep.pl SPIS TREŚCI AKTUALNOŚCI Eurovent Summit w Polsce – bądź tam koniecznie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wybory i jubileusz warszawskiego PZITS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SGSP uczelnią akademicką . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nagroda za najlepszego młodego instalatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe władze KFCh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Panasonic Pro Awards . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II Warsztaty BPIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Polski rynek gazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trigeneracja w praktyce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trzeci Kliwent Event . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bezpieczna ewakuacja podczas pożaru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Szkolenia Hitachi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 lat Pro-Service . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dobry rok Grupy Bosch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wyniki Grupy Mercor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowa edycja VESBOAcademy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Koszty budynków biurowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zapraszamy na targi i konferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowości w technice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BIM – konsultacje sejmowe Jacek Janota-Bzowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 10 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 16 16 16 16 18 19 20 22 ENERGIA Rynek termomodernizacji w Polsce Szymon Firląg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BeSMART – inteligentny system regulacji z możliwością zdalnego sterowania kotłem za pomocą aplikacji Grażyna Bentkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kotły kondensacyjne – nowe rozwiązania i kierunki rozwoju Stefan Żuchowski . . . . . . . . . . . . . Kotły kondensacyjne – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kotły na paliwa stałe – rynek i wymagania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kotły na paliwa stałe – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kotły EKO-KWP V+ ze Złotym Medalem MTP Bogusław Łobos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zajrzyjmy do komina Rozmowa z P. Cembalą ze Stowarzyszenia „Kominy Polskie” . . . . . . . . . . . . . . . . . Systemy kominowe – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kompletne systemy sterowania nagrzewnicami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Miedź czy tworzywo? Kazimierz Zakrzewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 28 29 31 39 41 44 46 47 50 52 POWIETRZE Projekt wytycznych projektowania, wykonania, odbiorów i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji obiektów służby zdrowia Anna Charkowska, Andrzej Różycki, Radosław Lenarski, Agata Sobierajska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymagania, jakie powinny spełniać wentylatory stosowane w wentylacji garaży wielostanowiskowych Bartosz Pijawski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Free cooling w klimacie polskim Maria Kostka, Wojciech Cepiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Belki chłodzące i klimakonwektory – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detektory gazów i ich rola w wentylacji garaży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detekcja w garażach Iwona Żupańska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Badanie mikroklimatu w salach dydaktycznych Dorota Krawczyk, Katarzyna Gładyszewska-Fiedoruk, Józefa Wiater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chłodzenie bez instalacji, czynników chłodniczych i sprężarek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe czterostronne urządzenia kasetonowe Mitsubishi Electric . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 58 60 65 70 76 77 81 82 WODA Próby ciśnieniowe sieci hydrantowych w świetle krajowych i zagranicznych przepisów Piotr Jadwiszczak, Marek Sidorczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Porównanie rozwiązań sterowania ciśnieniem w modelach sieci wodociągowej Grzegorz Ścieranka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Jak skutecznie ochronić piwnice przed zalaniem? Anna Stochaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 INFORMATOR Skorzystaj ze szkoleń ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������94 Katalog firm ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������94 Gdzie nas znaleźć ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������96 Indeks firm ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������98 6 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI P R O M O C J A Eurovent Summit w Polsce – bądź tam koniecznie Od 27 do 30 września 2016 w Krakowie odbędzie się jedno z najważniejszych europejskich wydarzeń branżowych – Eurovent Summit. W tym roku po raz pierwszy część spotkań organizowana jest w formule otwartej dla wszystkich uczestników, a dla polskich producentów przygotowano specjalne seminarium o trendach rozwoju systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz nowych wymaganiach dla produktów. K raków będzie gościł w tych dniach przedstawicieli ponad 300 wiodących producentów z branży wentylacyjnej, klimatyzacyjnej i chłodniczej oraz organizacji mających realny wpływ na kształt rozwoju branży. Impreza jest organizowana przez Eurovent Association, Eurovent Certita Certification (ECC) i Eurovent Market Intelligence (EMI) we współpracy z wiodącymi organizacjami, takimi jak REHVA, eurammon i Stowarzyszenie Polska Wentylacja. W trakcie Eurovent Summit odbędzie się ponad 40 spotkań o różnym charakterze i tematyce. Będą to m.in. spotkania grup produktowych i grup projektów specjalnych, komitetów programów certyfikacyjnych (ECC), komitetu biura statystycznego (EMI) i komitetów stowarzyszenia REHVA. Tak duża liczba spotkań w trakcie jednej imprezy daje wyjątkową możliwość nawiązania wielu wartościowych kontaktów biznesowych i wymiany informacji technicznej w obrębie różnych kategorii produktowych. W tym roku po raz pierwszy część spotkań organizowana jest w formule otwartej umożliwiającej udział wszystkim zainteresowanym, niezależne od tego, czy są członkami Eurovent, czy uczestniczą w programie certyfikacji Eurovent bądź przynależą do danej grupy produktowej. Jest to niewątpliwa okazja dla przedstawicieli polskiego przemysłu, jak również wszystkich zainteresowanych osób związanych z branżą, do zapoznania się „na żywo” ze strukturą, specyfiką i zakresem działalności poszczególnych grup funkcjonujących w ramach Eurovent Association, Eurovent Certita Certification i Eurovent Market Intelligence oraz poznania osób, które tworzą te struktury. Szczególną atrakcją dla polskich uczestników będzie seminarium pod nazwą IndoorClimate 2030, obejmujące blok prelekcji prowadzonych w całości w języku polskim. Prelegentami będą uznani eksperci akademiccy oraz przedstawiciele Eurovent, a wykłady będą miały bezpośredni i praktyczny charakter. Tematyka seminarium dotyczyć będzie trendów rozwojowych systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz ich roli w zapewnieniu odpowiedniej efektywności energetycznej budynków, jak również jakości klimatu wewnętrznego. Ponadto mowa będzie o europejskich regulacjach prawnych w zakresie systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, nadchodzących kluczowych zmianach normalizacyjnych w zakresie filtrów do wentylacji ogólnej, jak również roli i zasadach funkcjonowania programów certyfikacyjnych Eurovent Certified Performance. Program seminarium przedstawia się w skrócie następująco: Dr inż. Piotr Bartkiewicz z Politechniki Warszawskiej w swoim wykładzie przybliży na przykładach, jak istotny wpływ na charakterystykę energetyczną budynku mają systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne – w szczególności sposób ich zaprojektowania, wykonania i eksploatacji, ale również wiarygodność deklarowanych przez producentów parametrów zastosowanych urządzeń. Omówione zostaną zmiany w podejściu inwestorów do zagadnień efektywności energetycznej oraz najnowsze techniki symulacyjne pozwalające projektantom wybrać optymalne rozwiązanie z uwzględnieniem wykorzystania najnowszych dostępnych technologii. Powyższe kwestie zostaną także skonfrontowane z aktualnymi oraz nadchodzącymi wymaganiami dyrektywy EPBD oraz Ekoprojektu. 8 lipiec/sierpień 2016 Dr inż. Jerzy Sowa z Politechniki Warszawskiej omówi zagadnienia dotyczące jakości powietrza wewnętrznego w budynkach i jej wpływu na kwestie takie, jak komfort życia oraz wydajność pracy – w odniesieniu z jednej strony do rosnącej tendencji poprawy efektywności energetycznej budynków, a z drugiej strony do średnio- i długoterminowych oszczędności kosztów ochrony zdrowia dzięki poprawie klimatu wewnętrznego. Przybliżone zostaną także aktualnie dostępne najbardziej efektywne energetycznie technologie służące poprawie jakości powietrza. Dr inż. Kazimierz Wojtas, jako wiceprzewodniczący Komitetu Technicznego KT-317 Polskiego Komitetu Normalizacyjnego ds. Wentylacji i Klimatyzacji, przedstawi informacje o nadchodzących zasadniczych zmianach w klasyfikacji filtrów przeznaczonych do wentylacji ogólnej w związku z planowaną na początku przyszłego roku publikacją normy EN-ISO 16890, która docelowo ma zastąpić aktualną normę EN 779. W swoim wystąpieniu podejmie on próbę odpowiedzi na pytanie, jakie konsekwencje przyniesie ta zmiana nie tylko dla producentów filtrów, ale także dla całej branży wentylacyjno-klimatyzacyjnej, jak również dla użytkowników obiektów. Natomiast Igor Sikończyk z Eurovent zreferuje, w jaki sposób poprawnie interpretować wymagania rozporządzeń KE nr 1253/2014 i 1254/2014, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii, które od momentu obowiązywania przepisów budzą największe wątpliwości. Zaprezentowane zostaną wyjaśnienia przedstawione przez Komisję Europejską oraz wspólne stanowisko producentów stowarzyszonych w Eurovent. Ponadto przedstawiciel ECC zaprezentuje wykład przybliżający poszczególne programy certyfikacyjne „Eurovent Certified Performance”oraz klasyfikację stosowanych w programach etykiet energetycznych. Przedstawione zostaną również trendy na europejskim rynku HVACR na podstawie danych statystycznych gromadzonych przez EMI. Moderatorem bloku będzie Tomasz Trusewicz, dyrektor Stowarzyszenia Polska Wentylacja. Spośród wielu interesujących wydarzeń i spotkań, które będą miały miejsce w czasie Eurovent Summit w Krakowie, na szczególną uwagę zasługuje niewątpliwie również organizowane przez REHVA i Eurovent seminarium dotyczące m.in. europejskich celów w perspektywie 2030 w zakresie rewizji dyrektyw EPBM i EED oraz udanych realizacji koncepcji budynków nZEB. Nie można również przeoczyć prowadzonej w stylu TED przez wyjątkowe osobistości z branży i spoza niej imprezy Eurovent Innovation Hub. Szczegółowe informacje o imprezie i jej programie znaleźć można na www.eurovent-summit.eu. Uwaga: Czytelnicy RI mogą kupić bilety z 50-proc. zniżką, podając na stronie www.eurovent-summit.eu kod promocyjny: RynekInstalacyjny-Subscribers rynekinstalacyjny.pl powered by REHVA Seminars Polish ̒ Indoor Climate 2030 ̓ Symposium Europe’s major gathering for key decision-makers in the area of Indoor Climate (HVAC), Process Cooling, and Food Cold Chain Technologies provides a unique platform that thinks ̒ Beyond HVACR ̓ and connects more than 300 industry leaders from Europe, the Middle East, and Northern Africa throughout close to 40 meetings, seminars, and events. EVENT PARTNER SUPPORTING ASSOCIATIONS ORGANISERS REGISTER NOW eurovent-summit.eu OFFICIAL CARRIER EXHIBITION PARTNERS MEDIA PARTNERS 2 barvy Modrá Pantone 274 AKTUALNOŚCI Wybory i jubileusz warszawskiego PZITS 8 czerwca br. odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze oraz inauguracja obchodów 70-lecia Oddziału Warszawskiego Polskiego Związku Inżynierów i Techników Sanitarnych. W historię działalności PZITS wprowadził zebranych mgr inż. Bogdan Nowak. Stowarzyszenie działa od 97 lat, a Oddział Warszawski od 70 lat – w 1946 r. był szóstym oddziałem i obejmował województwa białostockie, lubelskie, łódzkie i kieleckie. W pracach organizacyjnych Oddziału Warszawskiego szczególnie zasłużyli się pracownicy Gazowni Miejskiej oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji. Z okazji jubileuszu oddziału Złotymi Odznakami PZITS uhonorowano: MPWiK S.A. Fot. WJ w m.st. Warszawie, prezes zarządu MPWIK S.A. Hannę Krajewską oraz członka zarządu Beatę Pacholec. Srebrnymi Odznakami wyróżniono: Koło PZITS przy MPWIK S.A. oraz koleżanki i kolegów: W. Bartosiak, M. Chmielewską, D. Guzowskiego, D. Kurkowską, SGSP uczelnią akademicką W ydział Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego Szkoły Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie, na mocy decyzji Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów i po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zyskał 27 czerwca br. uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk technicznych w dyscyplinie inżynieria środowiska. Tym samym SGSP uzyskała status uczelni akademickiej. To przełomowe wydarzenie w roku jubileuszu 45-lecia wyższego szkolnictwa pożarniczego. Misją SGSP jest m.in. kształcenie kadry oficerskiej na potrzeby rozwoju ochrony ppoż. i prowadzenie badań z zakresu bezpieczeństwa obywateli. Szkoła prowadzi innowacyjne badania w zakresie inżynierii bezpieczeństwa, w szczególności w obszarze ochrony przeciwpożarowej i ochrony ludności. Do zadań uczelni jako jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej należy także udział w akcjach ratowniczych. wj Nagroda za najlepszego młodego instalatora D o Zespołu Szkół Ochrony Środowiska w Lesznie dotarł pod koniec czerwca Stojak Instalatora – w pełni wyposażony w produkty firm Afriso, Brötje, Grundfos, Tece oraz Vogel&Noot. Stojak jest nagrodą dla placówki, której uczeń wygrał Mistrzostwa Polski Instalatorów dla Szkół zorganizowane podczas kwietniowych targów Instalacje. Pierwsze miejsce wywalczył wtedy uczeń leszczyńskiego ZSOŚ Artur Wolański, który wszystkie czynności konkursowe wykonał w 5 min i 10,10 sek. Finał Mistrzostw Polski Instalatorów dla Szkół odbył się 28 kwietnia, dzień wcześniej o tytuł Mistrza walczyli zawodowi instalatorzy. mat. MTP 10 lipiec/sierpień 2016 E. Lewandowską, A. Onopuka i J. Tarasiuka. Wręczono też kilkanaście dyplomów uznania – członkom, a także Wodociągom Mareckim i Zakładowi Gospodarki Komunalnej w Celestynowie. PZITS liczy obecnie ponad 3000 członków zrzeszonych w 11 oddziałach w kraju. Prowadzi działalność szkoleniową i wydawniczą, egzaminy kwalifikacyjne na uprawnienia energetyczne, a także doradztwo i rzeczoznawstwo. Z chwilą powstania Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa zmieniła się sytuacja PZITS w zakresie uczestnictwa w procesie uzyskiwania uprawnień budowlanych. Stowarzyszenie czyni starania zmierzające do zacieśnienia współpracy z Izbą w zakresie organizacji kursów przygotowujących do egzaminów na te uprawnienia. W części sprawozdawczo-wyborczej przyjęto sprawozdania Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz Sądu Koleżeńskiego i udzielono absolutorium ustępującym władzom. W toku wyborów na XXXII kadencję 2016–2020 wyłoniono Zarząd w składzie: Bogdan Nowak – prezes, Mieczysław Andrzej Więcaszek – wiceprezes, Marek Płuciennik – sekretarz, Jacek Tarasiuk – skarbnik, Anna Flis – z-ca skarbnika oraz członkowie: Dorota Lisiecka, Jerzy Mroziński, Piotr Szymański i Ryszard Pepłoński. Do Sądu Koleżeńskiego wybrano: Hannę Furmańską – przewodniczącą, Damiana Guzewskiego – wiceprzewodniczącego oraz członków: Elizę D. Mańkowską, Jerzego Kozłowskiego i Wiolettę Bartosiak. Wybrano też Komisję Rewizyjną w składzie: Magdalena Reszczyńska – przewodnicząca, Lucyna Komorowska – z-ca przewodniczącej, Łukasz Siwierski – sekretarz oraz Paweł Biernacki i Robert Tokarzewski – członkowie. Przedstawicielem OW na Zjazd Delegatów Zarządu Głównego PZITS w Katowicach 21–22 października 2016 został Bogdan Nowak. Waldemar Joniec rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Nowe władze KFCh W alne Zebranie Członków Krajowego Forum Chłodnictwa – Związku Pracodawców odbyło się 3 czerwca w Warszawie. Przyjęto sprawozdania organów VIII Kadencji. Zarząd KFCh mógł poszczycić się dodatnim wynikiem finansowym oraz licznymi inicjatywami. Przełożyło się to na wynik wyborów – nie wprowadzono istotnych zmian. Zarząd KFCh IX Kadencji stanowią: Robert Grejcz – prezes, Grzegorz Michalski – wiceprezes oraz członkowie: Wacław Maniawski, Jerzy Stachowiak i Andrzej Żółciak. W skład Rady Nadzorczej wszedł Marek Czarnacki – przewodniczący i członkowie: Włodzimierz Piekarek, Jan Hapka, Sylwia Międlar, Franciszek Celka, Zbigniew Stoś i Marek Cyniak. Do Sądu Dyscyplinarnego wybrano Andrzeja Sadowskiego – przewodniczącego i członków: Krzysztofa Westwalewicza, Bolesława Gazińskiego, Elżbietę Polak i Karola Bema. Wśród inicjatyw podejmowanych przez KFCh w latach 2015–2016 było m.in. wspieranie prac nad krajową legislacją i certyfikacją F-gazową stanowiącą podstawę działania całej branży chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła (ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową), propagowanie problematyki legislacji F-gazowej, inicjatywa przywrócenia kształcenia w zawodzie „technik chłodnictwa i klimatyzacji” oraz udział w pracach branżowych organizacji międzynarodowych i izb krajowych, a także w targach. W części konferencyjnej delegat KFCh w AREA Grzegorz Michalski (GEA) zaprezentował m.in. plany organizacji oraz najnowsze prace legislacyjne w UE dotyczące branży chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła. Zagadnienia krajowej legislacji F-gazowej, Liderzy chłodnictwa i klima a zwłaszcza ciągłe problemy interpretacyjne, omówił prezes zarządu KFCh Robert Grejcz. Nadal wiele wątpliwości budzą kwestie związane z działaniem firm serwisowych, w tym zakres podmiotów, którym wolno sprzedawać czynniki chłodnicze, oraz jednostki miary, które należy uznać za dominujące przy określaniu wartości granicznych i obowiązków firm związanych z legislacją F-gazową. Uczestnicy wyrazili oczekiwanie, że elektroniczny system prowadzenia kart urządzeń zostanie wkrótce udoskonalony z wykorzystaniem spostrzeżeń wynikających ze stosowania go w praktyce przez firmy serwisowe. Z kolei Kazimierz Zakrzewski z Europejskiego Instytutu Miedzi zaprezentował możliwości i zasady stosowania miedzi w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych. Waldemar Joniec KFCh to związek pracodawców branży chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła. Liczy 123 członków, 70% z nich realizuje typowe usługi instalacyjne i serwisowe, a 85% to małe i średnie przedsiębiorstwa. Jest członkiem AREA – Europejskiego Stowarzyszenia Chłodnictwa, Klimatyzacji i Pomp Ciepła oraz Międzynarodowego Instytutu Chłodnictwa. Współpracuje z EPEE – Europejskim Partnerstwem dla Energii i Środowiska Naturalnego oraz z Eurovent. T rwa konkurs na najlepsze projekty wykorzystujące rozwiązania grzewczo-chłodzące Panasonic Heating & Cooling. Zgłaszać się mogą architekci, konsultanci, dystrybutorzy, inżynierowie i instalatorzy systemów klimatyzacyjnych. Celem konkursu Panasonic Pro Awards jest wyłonienie projektów, które cechuje niskie zużycie energii, pomysłowość, doskonałe wykonanie i spełnienie założeń inwestora. Prace można zgłaszać do końca sierpnia w czterech kategoriach: obiekty mieszkalne, hotelarsko-gastronomiczne, handlowe oraz rynekinstalacyjny.pl komercyjne. Podstawowy warunek – zrealizowanie projektu w okresie od 1 stycznia 2015 do 30 czerwca 2016 roku. Zwycięzcy poszczególnych kategorii pojadą na tydzień do Japonii, gdzie odwiedzą m.in. główną siedzibę Panasonic oraz inteligentne miasto Fujisawa. Również dla pozostałych uczestników przewidziano nagrody. mat. Panasonic reklama Panasonic Pro Awards lipiec/sierpień 2016 11 AKTUALNOŚCI II Warsztaty BPIE W zorganizowanych przez Buildings Performance Institute Europe warsztatach pt. „Wymagania techniczne i możliwości wsparcia dla termomodernizowanych budynków” (Warszawa, 8 czerwca 2016) wzięli udział przedstawiciele różnych środowisk związanych z budownictwem oraz eksperci w zakresie finansowania i wymagań technicznych dla budynków poddawanych termomodernizacji. Wprowadzenia do prac w grupach problemowych dokonali m.in. Oliver Rapf (BPIE), Anita Oleksiak (Ministerstwo Infrastruktury Fot. WJ Polski rynek T lipiec/sierpień 2016 ca w ustawie o wspieraniu termomodernizacji i remontów powinny zmierzać do tego, żeby dofinansowywane były przedsięwzięcia opłacalne z punktu widzenia państwa (ograniczanie emisji, zużycia energii itd.), a nie tylko inwestora. Wysokość premii powinna być uzależniona od efektu – im większa redukcja zapotrzebowania na energię, tym wyższa premia. Ponadto regulacje powinny promować najlepsze rozwiązania i obligować do spełnienia wymagań, które będę obowiązywały za kilka lat – np. wg WT 2021. Wnioski z warsztatów prowadzonych równolegle w kilku grupach problemowych zostaną opublikowane we wrześniu w kolejnym raporcie. Waldemar Joniec gazu ematem przewodnim XIX konferencji GAZTERM (16–18 maja, Międzyzdroje) było bezpieczeństwo i rozwój polskiego rynku gazu ziemnego. Czołowe polskie spółki gazownicze przedstawiły plany swoich długofalowych działań. Dla Grupy PGNiG priorytetem jest tworzenie bezpiecznego i konkurencyjnego rynku w oparciu o nowy korytarz dostaw gazu z Danii i Norwegii oraz dostawy LNG, a także rozwój krajowego wydobycia. Z kolei rozbudowa infrastruktury transportowej i magazynowej jest szansą na pełnienie przez Polskę funkcji hubu gazowego (koncentratora) dla Europy Środkowo-Wschodniej i tworzenie konkurencyjnego rynku gazu wobec dostaw rosyjskich, dla których nie ma obecnie alternatywy w regionie z powodów technicznych. Ten obszar działań należy też do operatora systemu przesyłowego – GAZ-Systemu. Jego plany to budowa połączeń infrastrukturalnych umożliwiających dostawy gazu z nowych źródeł, a następnie połączenie polskiego systemu transportowego z sąsiednimi państwami. Ważną rolę w planach tworzenia hubu odgrywa również Towarowa Giełda Energii. 12 i Budownictwa), Szymon Firląg (BPIE Polska) oraz Szymon Liszka (FEWE) i Marek Zaborowski (Instytut Badań nad Gospodarką Środowiska). Warsztaty prowadził Andrzej Kassenberg, prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju. W wystąpieniach podkreślano m.in. znaczenie nie tylko ustanowienia programów wsparcia termomodernizacji, ale i zapewnienia ich atrakcyjności dla wszystkich stron tego procesu – od inwestora, poprzez banki, po instytucje państwowe. Propozycje wymagań technicznych dla termomodernizowanych budynków jednorodzinnych zaprezentował Szymon Firląg, a zmian w ustawie o wspieraniu termomodernizacji i remontów Dariusz Koc (KAPE). S. Firląg zaproponował m.in. wprowadzenie klas termomodernizacji i powiązanie z nimi stopnia dofinansowania w celu promocji kompleksowej, głębokiej termomodernizacji. Do tego potrzebny jest prosty system określania klasy i efektu termomodernizacji – może to być system ekspercki lub ewolucja programu Ryś w celu jego uproszczenia i tym samym upowszechnienia. Zmiany zaproponowane przez D. Ko- O BPIE Buildings Performance Institute Europe to inicjatywa na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynków w Europie i zmniejszenia emisji CO2 pochodzącej z energii zużywanej przez budynki. To organizacja non profit oraz think tank niezależnych analiz i rozpowszechniania wiedzy w zakresie wspierania i kształtowania polityki dotyczącej efektywności i charakterystyki energetycznej budynków. W obradach dotyczących planów rozwoju polskiego sektora gazowego brały udział nie tylko firmy bezpośrednio związane z rynkiem gazu, ale także reprezentanci instytucji i urzędów odpowiadających za kształtowanie polityki w tym zakresie, m.in.: Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Fundacji Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju. W dyskusjach panelowych dominowały kwestie konieczności tworzenia i konsekwentnej realizacji strategii bezpieczeństwa. Jej fundamentem ma być dywersyfikacja dostaw (terminal LNG i Baltic Pipe), która zapewni także liberalizację rynku gazu w Polsce. Sprzyjać temu będą zmiany na światowym rynku – rozwój sektora LNG i rosnąca podaż gazu. Innym ważnym tematem obrad i dyskusji były innowacje w gazownictwie – zwłaszcza w zakresie bardziej efektywnego poszukiwania nowych złóż, pozyskiwania metanu z kopalni i złóż węgla, rozwoju sieci dystrybucyjnej oraz nowych zastosowań dla gazu. Sporo uwagi poświęcono znaczeniu gazu w kontekście energetyki i ochrony środowiska. Rynek gazu będzie się liberalizował i spowoduje to spore zmiany na rynku energii oraz przemiany w energetyce i ogrzewnictwie. Spośród nowych technologii wiele uwagi poświęcono zgazowywaniu węgla kamiennego, dzięki któremu otrzymać można gaz syntezowy, paliwa płynne oraz produkty dla przemysłu chemicznego. Wdrożenie tych innowacji jest jednym z warunków osiągnięcia przewagi konkurencyjnej na monopolistycznym rynku gazu w naszym regionie. W komentarzu redakcji do zaprezentowanych na konferencji planów należy podkreślić, że efektem rozwoju rynku gazu w kierunku jego liberalizacji będą m.in. zmiany w sektorze ciepłownictwa w kontekście redukcji emisji oraz rynku gazowych urządzeń grzewczych małej mocy, a zwłaszcza kotłów gazowych kondensacyjnych i urządzeń kogeneracyjnych oraz gazowych pomp ciepła. Rynek może otrzymać impuls w postaci niższych cen gazu – oby nie były one tylko chwilowym efektem obrony pozycji przez dotychczasowego monopolistycznego dostawcę, ale miały charakter długofalowy. wj, ao rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Trigeneracja w praktyce zpital im. Świętej Rodziny, Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej oraz Urząd Miasta st. Warszawy podpisały 21 czerwca list intencyjny w sprawie współpracy przy badaniach zamontowanej w szpitalu instalacji trigeneracyjnej. List podpisali: Maria Dziura – dyrektor szpitala, prof. dr hab. inż. Andrzej Garbacz – dziekan WIL oraz przedstawiciel Urzędu Miasta. Fot. WJ W zagadnienia techniczne szpitalnej instalacji trigeneracyjnej wprowadził zebranych dr inż. Marcin Malicki (Politechnika Warszawska), a zakres planowanych działań i oczekiwane efekty omówił dr inż. Szymon Firląg (PW). Wśród planowanych efektów współpracy są przede wszystkim prace badawcze dot. rzeczywistej efektywności energetycznej oraz optymalizacja procesu eksploatacji układu trigeneracji przy wykorzystaniu metod pomiarowych i obliczeniowych. Ich rezultatem ma być pełne wykorzystanie potencjału instalacji oraz zwiększenie wiedzy pracowników szpitala w zakresie eksploatacji systemu. Z kolei pracownicy Politechniki będą mogli pozyskiwać dane pomiarowe będące podstawą do nowych prac naukowych oraz sformułowania zaleceń dotyczących doboru i eksploatacji systemów trigeneracji. W pierwszym rzędzie planowane jest pozyskanie funduszy na te prace – m.in. z programów operacyjnych. Kolejny krok to inwentaryzacja instalacji, systemu BMS, czujników pomiarowych i ewentualne uzupełnienie opomiarowania. Następnie monitorowanie pracy układu, zużycia energii, warunków meteorologicznych, ich analiza i optymalizacja pracy oraz przygotowanie raportu i szkoleń. Dla szpitala korzyścią będzie m.in. pełne wykorzystanie potencjału systemu trigeneracji i możliwość lepszego planowania przyszłych inwestycji i modernizacji. Z kolei władze samorządowe zyskają wiedzę na temat rzeczywistej efektywności energetycznej i środowiskowej systemów trigeneracji w obiektach publicznych, w tym w zakresie opłacalności ekonomicznej przedsięwzięcia i kryteriów doboru układów. Instalację trigeneracji szpital zrealizował dzięki dotacji z Funduszy Europejskich w ramach projektu pn. „Odnawialne źródła energii i kogeneracja w m.st. Warszawa”. Instalacja ta pracuje od listopada 2015 roku i zapewnia szpitalowi ciepło, energię elektryczną oraz chłód. Waldemar Joniec Trzeci Kliwent K oło Naukowe „Kliwent” działające przy Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie zorganizowało 2 czerwca trzecią konferencję „Kliwent Event”. Składała się ona z dwóch części: szkoleniowej i seminaryjnej. W części szkoleniowej studenci mogli poznać praktyczne zagadnienia związane z projektowaniem systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, grzewczych i chłodniczych, w tym: urządzeń grzewczo-wentylacyjnych do obiektów specjalnych i wentylacji bezkanałowej (Flowair), systemów VRV (Samsung), klimatyzacji precyzyjnej (Cool), systemów wentylacji strumieniowej i oddymiania garaży oraz kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła (Fläkt Woods), klimatyzacji ser- rynekinstalacyjny.pl Event werowni i centrów danych (Swegon), centrali grzewczo-klimatyzacyjnej w budynku energooszczędnym (Frapol) i powietrznej pompy ciepła (De Dietrich). W części seminaryjnej doradcy techniczni firm Swegon, Venture Industries, Fläkt Woods, Cool, Frapol, Kompleks, Mercor, Juwent oraz Flowair, a także pracownicy uczelni i studenci prezentowali m.in. najnowsze rozwiązania w branży HVAC. Dyskutowano również o audycie energetycznym i termomodernizacji budynków oraz zagadnieniach ppoż., wentylacji w przemyśle i odzysku ciepła. Na zakończenie partnerom konferencji wręczono dyplomy „Firma przyjazna studentom”. mat. KN „Kliwent” reklama S lipiec/sierpień 2016 13 AKTUALNOŚCI Bezpieczna ewakuacja podczas pożaru W hali Expo Silesia w Sosnowcu firma Smay zorganizowała 2 czerwca międzynarodową konferencję techniczną „Bezpieczna ewakuacja”, która zgromadziła ok. 650 osób z całej Polski i zagranicy. Konferencja stanowiła podsumowanie wielomiesięcznego projektu badawczego, którego celami było zbadanie skuteczności stosowanych w Polsce systemów ochrony przed zadymieniem klatek schodowych oraz poprawienie warunków bezpiecznej ewakuacji ludzi i służb ratowniczo-gaśniczych w trakcie pożaru. Wśród prelegentów, który omawiali zagadnienia dot. bezpieczeństwa pożarowego, byli: dr inż. Dariusz Ratajczak, dr inż. Grzegorz Kubicki (Politechnika Warszawska), dr inż. Grzegorz Sztarbała (Ardor), mgr inż. Raimund Pamlitschka (przewodniczący grupy technicznej TG1 w Europejskim Komitecie Normalizacyjnym CEN), mgr inż. Wilfried Mertens (Instytut Aerodynamiki Przemysłowej I.F.I. GmbH), dr inż. Małgorzata Król (Politechnika Śląska), Grzegorz Sypek (Smay FZE), mł. bryg. mgr inż. Marcin Cisek (Szkoła Główna Służby Pożarniczej), mgr inż. Izabela Tekielak-Skałka (Smay Sp. z o.o.), inż. Jarosław Wiche (Smay Sp. z o.o.), bryg. mgr inż. Daniel Małozięć (CNBOP-PIB), st. kpt. mgr inż. Jacek Szczypiorski (JRG nr 1 PSP w Sosnowcu). Wystąpienia mieli również nadbryg. w st. spocz. Roman Kaźmierczak, bryg. dr inż. Jacek Zboina (prezes CNBOP-PIB) oraz Bronisław Skaźnik (prezes SITP). Konferencję otworzyli przedstawiciele organizatora, Marzena Maj i Jarosław Wiche z firmy Smay, oraz wiceprezydent Sosnowca Krzysztof Haładus. Omawiano m.in. stosowanie systemów wentylacji pożarowej w aspekcie formalno-prawnym i rzeczywistym, ograniczenia w funkcjonowaniu systemów wentylacji pożarowej i główne problemy związane z bezpieczną ewakuacją ludzi z budynków, skuteczność stosowanych systemów kontroli rozprze- strzeniania się dymu i ciepła oraz wpływ czynników klimatycznych na działanie systemów ochrony przed zadymieniem. Porównywano także wyniki symulacji pożarowych CFD z wynikami badań uzyskanymi podczas rzeczywistych pożarów w Sosnowcu. Wszystkie prezentacje i wystąpienia można obejrzeć na stronie projektu: www.bezpiecznaewakuacja.pl. Szkolenia Hitachi J ohnson Controls otwiera w Warszawie pierwsze w naszej części Europy Centrum Szkoleniowe Hitachi. Przeprowadzane w nim będą m.in. szkolenia certyfikacyjne w ramach programu Hitachi Partner, przeznaczone dla wszystkich, którzy chcą kupować, montować i serwisować systemy klimatyzacji tej marki. Firmy montujące systemy split i multi split będą mogły otrzymać certyfikat uprawniający do montażu i serwisowania systemów Hitachi. Z kolei firmy zajmujące się instalacjami związanymi z systemami Utopia oraz VRF Set Free mogą skorzystać ze szkoleń dwuetapowych. Pierwsza część będzie poświęcona prawidłowemu montażowi i chętni mogą poprzestać jedynie na tym etapie, natomiast druga część szkolenia dotyczyć będzie serwisu. Nie przewidziano możliwości szkolenia z samego serwisu. 14 lipiec/sierpień 2016 Szkolenia certyfikujące dadzą ich uczestnikom przede wszystkim wiedzę o produktach, systemach i najnowocześniejszych technologiach. Johnson Controls – Hitachi Air Conditioning Solutions zapewnia swoim partnerom pełne wsparcie poszkoleniowe oraz produktowe i marketingowe. Certyfikat uprawnia do udzielania klientowi końcowemu gwarancji producenta – na urządzenia split i Utopia 3,5 roku, a na systemy VRF Set Free 5 lat. Jest to także gwarancja dostępu do części zamiennych – ich zakup może być realizowany bezpośrednio lub poprzez sieć dystrybutorów. Zgłoszenia i pytania dotyczące procesu certyfikacji można przesyłać na adres szkolenia@ klimatyzacjahitachi.pl, a rejestracji dokonać również bezpośrednio u dystrybutorów Hitachi (Cool, ECS, Grodno, Tempcold). mat. Hitachi W trakcie pokazowego pożaru w dniu konferencji uczestnicy mogli na żywo obserwować na telebimach, jak rozwija się ogień podłożony w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu badawczym zaaranżowanym na pokój z kuchnią. Po wykryciu czujki dymu uruchomił się system oddymiania klatki schodowej, który składał się z klapy oddymiającej oraz wentylatora dostarczającego powietrze kompensacyjne w dolnej części klatki. Po kilku minutach na miejsce przyjechały jednostki straży pożarnej, które przystąpiły do gaszenia budynku. Instalacja wentylacji oddymiającej zainstalowana na klatce schodowej nie pozwoliła na opadnięcie dymu. Gazy pożarowe wypływające z mieszkania trafiały do klapy oddymiającej. mat. Smay rynekinstalacyjny.pl VI KONFERENCJA SZKOLENIOWA OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA W OBIEKTACH BUDOWLANYCH INSTALACJE ELEKTRYCZNE, WENTYLACYJNE I GAŚNICZE – PROJEKTOWANIE, MONTAŻ I EKSPLOATACJA 29 WRZEŚNIA 2016, KATOWICE SALA A (ELEKTROTECHNICZNA) - Źródła zasilania oraz ochrona przeciwporażeniowa w instalacjach przeciwpożarowych - Wpływ jakości energii na zagrożenie pożarowe oraz pracę urządzeń ppoż. - Zasilacze prądu przemiennego i stałego w instalacjach bezpieczeństwa ochrony przeciwpożarowej - Certyfikacja i dopuszczanie do eksploatacji urządzeń ppoż. - Wpływ DSO oraz SSP na warunki ewakuacji - Zasady stosowania stacjonarnych systemów detekcji - Wymagania stawiane oświetleniu awaryjnemu i ewakuacyjnemu - Gaszenie urządzeń elektrycznych pod napięciem - Wpływ łuku elektrycznego na zagrożenie pożarowe oraz ludzi - Ochrona przed działaniem łuku elektrycznego - Ochrona ppoż. systemów PV oraz neutralizacja zagrożeń pożarowych stwarzanych przez generatory PV podczas pożaru SALA B (SANITARNOINSTALACYJNA) - Wentylacja pożarowa - systemy wentylacji pożarowej, zapobieganie zadymieniu, standardy projektowania i przykłady realizacji - Przykłady oceny poprawności wykonania i działania systemów wentylacji pożarowej - Wentylacja pożarowa garaży - projektowanie, ocena i odbiór - wytyczne ITB 493/2015 - Instalacje hydrantowe - stan prawny, projektowanie, wykonanie i odbiór - Stałe Urządzenia Gaśnicze - gazowe, zasady doboru gazu gaśniczego - Scenariusze pożarowe - podstawy prawne i zasady tworzenia - Systemy wentylacji strumieniowej - realizacja oddymiania i funkcji bytowych - Detekcja gazów wybuchowych i toksycznych - Wpływ braku lub błędnie wykonanej instalacji odgromowej na zagrożenie pożarowe budynków - Instalacje elektryczne w strefach zagrożonych wybuchem - Zagrożenia stwarzane przez palące się przewody i kable Cena udziału prenumeratorów w konferencji po wykorzystaniu bezpłatnych wejściówek: 250 zł brutto Cena regularna bez zniżek: 320 zł brutto CENA OBEJMUJE: • 12 godzin wykładów (2 równoległe sesje, możliwość dowolnego wyboru tematów) • materiały konferencyjne • lunch, kawę, herbatę • kupony rabatowe na książki w ksiegarniatechniczna.com.pl Zgłoszenia: tel. 22 512 60 83, e-mail: [email protected] WIĘCEJ INFORMACJI NA RYNEKINSTALACYJNY.PL/KONFERENCJA-PPOZ Sponsor główny: Sponsorzy: AKTUALNOŚCI 25 lat Pro-Service Ć wierćwiecze działalności obchodzi w tym roku PW Pro-Service Sp. z o.o. z Krakowa. Zaczynała jako firma instalacyjna, a od kilkunastu lat znana jest również jako producent systemów detekcji gazów toksycznych i wybuchowych, w tym z opartego na RS-485 Przemysłowego Alarmu Gazowego® oraz z wielogazowych stacjonarnych detektorów gazów dla garaży i par- kingów podziemnych. W ramach tego drugiego rozwiązania Pro-Service oferuje selektywne, niezakłócalne wykrywanie większej liczby gazów z zastosowaniem optoelektroniki – do tradycyjnego wykrywania CO2 i CH4/HC za pomocą czujników IR dodano SF6 i N2O. Ostatnio, dzięki technice fluorescencji, zwiększono również możliwości pomiaru tlenu – O2. mat. Pro-Service Dobry rok Grupy Bosch W ubiegłym roku Grupa Bosch osiągnęła rekordowe obroty – 70,6 mld euro, a jej dochód po opodatkowaniu wzrósł o 24% – do 4,6 mld euro. Pomimo umiarkowanych prognoz dotyczących koniunktury gospodarczej oraz niepewnej sytuacji geopolitycznej w 2016 roku koncern spodziewa się dalszego wzrostu obrotów, o 3–5%, i dąży do osiągnięcia większej dynamiki wzrostu niż rynki, na których prowadzi działalność. W sektorze Energy and Building Technology, w obydwu działach branżowych: Systemów Zabezpieczeń oraz Termotechniki, odnotowano wyraźnie większą dynamikę wzrostu niż w latach poprzednich – obroty tego sektora wzrosły o 11%, do 5,1 mld euro. Jak podkreśla Krystyna Boczkowska, prezes Robert Bosch Sp. z o.o., źródłem sukcesu koncernu jest innowacyjność jego produktów i usług, które spełniają coraz wyższe oczekiwania klientów i są reakcją na światowe megatrendy. Jest to możliwe dzięki coraz większym nakładom Grupy na badania i rozwój – w 2015 roku wyniosły one rekordowe 6,4 mld euro, a w 118 ośrodkach badawczo-rozwojowych firmy na świecie pracuje obecnie 56 tys. osób. Mocna pozycja Grupy Bosch wynika także z dużej dywersyfikacji działalności. Początkowo pozwalała ona zminimalizować ryzyko biznesowe, ale w czasach postępującej integracji w sieci stwarza koncernowi dodatkowe możliwości rozwoju poprzez łączenie kompetencji różnych działów, od techniki motoryzacyjnej, poprzez techniczne wyposażenie budynków, aż do techniki przemysłowej. Zdaniem zarządu firmy potencjał rynku rozwiązań Smart Home sięgnie w przyszłym roku 10 mld euro, pozwalają one bowiem użytkownikowi łatwo obsługiwać domowe systemy za pomocą smartfona czy tabletu. Bosch wprowadził już do sprzedaży czujniki drzwi i okien czy inteligentne termostaty, a kolejne produkty z tej grupy pojawią się jeszcze w tym roku. mat. Bosch Wyniki Grupy Mercor G rupa Mercor po roku obrotowym 2015/2016 (1.04.2015–31.03.2016) odnotowała ponad 12-proc. wzrost sprzedaży, wypracowując przychody z działalności kontynuowanej w wysokości 231,7 mln zł wobec 206,4 mln zł rok wcześniej. Grupa zanotowała wyższą sprzedaż na wszystkich rynkach swojej działalności, wyłączając Rosję. Sprzedaż w Polsce wzrosła o 18%, a na rynkach zagranicznych (z wyłączeniem Rosji) wzrosła o 32%. Zyski EBITDA i EBIT wzrosły odpowiednio o ponad 6% (do 19,5 mln zł z 18,4 mln zł rok wcześniej) i 5% (do 13,7 mln zł z 13,1 mln zł). Zysk netto spadł o 12% (z 9,5 mln zł do 8,4 mln zł), na co wpływ miały m.in. różnica w wyniku spółki rosyjskiej r/r o 3,8 mln zł oraz koszty związane z akwizycją i integracją węgierskiej spółki Dunamenti Tűzvédelem. Grupa Mercor w roku obrotowym 2015/2016 realizowała szeroko zakrojony plan inwestycyjny, m.in. modernizację Zakładu Produkcyjnego w Cieplewie (rozbudowa mocy produkcyjnych i usprawnienie produkcji); rozpoczęcie montażu linii produkcyjnej zabezpieczeń konstrukcji w Zakładzie Produkcyjnym w Mirosławiu pod Płockiem oraz prace nad nowymi produktami R&D, które wzmocnią jej ofertę. W lutym 2016 Grupa podpisała umowę z NCBiR (w ramach programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014–2020) na dofinansowanie kwotą 10,3 mln zł 5-letniego projektu inwestycyjnego prowadzonego we wszystkich grupach produktowych. Grupa Mercor w roku obrotowym 2015/2016 pozyskała kontrakty o wartości 220,4 mln zł wobec 208,6 mln zł, co oznacza wzrost o blisko 6% r/r. Zarząd spółki zarekomendował wypłatę dywidendy za rok obrotowy 2015/2016 w wysokości 8 mln zł, czyli 0,51 zł za akcję. red. Nowa edycja VESBOAcademy 1 czerwca ruszyła druga edycja programu VESBOAcademy skierowanego do instalatorów branży sanitarnej i grzewczej. Program ma nową odsłonę oraz proste zasady: instalatorzy kupują produkty marki Vesbo oraz VPremium, a po 3 miesiącach odbierają nagrodę. Żeby dołączyć do programu, należy się zarejestrować na stronie vesboacademy.com lub wypełnić kupon w hurtowni partnerskiej Vesbo Poland. Program trwa do 31 maja 2017 roku i został podzielony na cztery kwartały. Na koniec każdego kwartału Vesbo weryfikuje liczbę zakupionych produktów i rozdaje nagrody. Miesiąc po zakończeniu kwartału nagrody będą czekać na instalatorów w hurtowniach, w których dokonali oni zakupów produktów Vesbo. mat. Vesbo 16 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Koszty budynków biurowych W ramach European Sustainable Week 22 czerwca w Warszawie odbyło się spotkanie „Biznes dla Klimatu”, w trakcie którego zaprezentowano dane nt. zużycia energii przez budynki certyfikowane oraz niecertyfikowane. Dane zebrane zostały w ramach projektu „Koszty operacyjne budynków biurowych” realizowanego przez SPIE Polska, BuroHappold Engineering, Colliers International, Construction Marketing Group, Cushman & Wake- field, Knight Frank, Savills oraz Skanska Property Poland. Badania przeprowadzono w 48 polskich budynkach biurowych, certyfikowanych i niecertyfikowanych, oddanych do użytku przed 2014 r. Wyniki wskazują, że certyfikacja jest dobrym narzędziem dla właścicieli, zarządców, obsługi facility management oraz najemców. Wpływa na zwiększenie komfortu użytkowania budynku przy jednoczesnej dbało- Fot. SPIE PIERWSZE W POLSCE TARGI BRANŻY ZARZĄDZANIA NIERUCHOMOŚCIAMI ści o obniżanie kosztów operacyjnych. Rynek powierzchni biurowych oczekuje pełnej gamy możliwości obniżania wydatków na media oraz proekologicznych rozwiązań mających pozytywny wpływ na środowisko. Jednak sama certyfikacja nie spełni tych oczekiwań. Podczas dyskusji szukano odpowiedzi na pytanie, jakie kroki należy podjąć w dalszej kolejności, żeby powstawały komfortowe, zrównoważone i efektywne budynki, które będą służyły i właścicielom, i najemcom. Wskazywano ponadto, że efektywne zarządzanie budynkiem, zarówno tym z certyfikatem, jak i bez certyfikatu, nie zawsze wiąże się z dużymi inwestycjami i może być prowadzone sukcesywnie małymi nakładami. Była to pierwsza na rynku polskim próba porównania eksploatacji budynków certyfikowanych i niecertyfikowanych – projekt będzie kontynuowany. wj LOKUM-EXPO odbywa się równocześnie z Międzynarodowymi Targami Dźwigów EURO-LIFT www.lokum-expo.eu, www.lokumexpo.pl W programie imprez towarzyszących m.in.: Konferencja Spółdzielczości Mieszkaniowej Gala Konkursu 7 Złotych Zasad SM Forum dla Zarządców Gala Konkursu Zarządca Roku promocja Patroni targów: 18 Patroni medialni: lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Zapraszamy na targi i konferencje WRZESIEÑ VI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna „Ogrzewanie i wentylacja w przemyśle i rolnictwie”, 4–6 września 2016 r., Tleń‑Tuchola – Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi, tel. 52 559 20 22, [email protected], www.wszs.tuchola.pl Eurovent Summit 2016, 27–30 września 2016 r., Kraków – Eurovent, eurovent-summit.eu VI Konferencja Szkoleniowa „Ochrona przeciwpożarowa w obiektach budowlanych. Instalacje elektryczne, wentylacyjne i gaśnicze – projektowanie, montaż, eksploatacja”, 29 września 2016 r., Katowice – redakcje „Rynku Instalacyjnego” i „elektro.info”, tel. 22 512 60 83, [email protected], www.rynekinstalacyjny.pl/konferencja-ppoz PADZIERNIK Warsztaty pracy projektanta i rzeczoznawcy instalacji i sieci sanitarnych, 6–7 października 2016 r., Warszawa – PZITS Zarząd Główny, tel. 22 826 28 94, [email protected], www.pzits. pl/warsztaty2016 Projekt BMS – Technologia, Integracja, Efektywność, 12–13 października 2016 r., Wolbórz – Lockus, tel. 601 676 844, [email protected], www.projektbms.pl RENEXPO POLAND Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej, 19–21 października 2016 r., Warszawa – REECO, tel. 22 266 02 16, [email protected], www.renexpo-warsaw.com V Kongres PORT PC, 20 października 2016 r., Warszawa – Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, tel. 664 979 972, [email protected], www.portpc.pl 11. Dni Oszczędzania Energii „Poprawa efektywności energetycznej budynków objętych ochroną konserwatorską”, 26–27 października 2016 r., Wrocław – Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska, tel. 71 326 13 43, [email protected], www.doe.cieplej.pl patronat medialny Giełda organizowana jest w 20. roku istnienia firmy Instal-Konsorcjum Sp. z o.o. Jej celem jest zaprezentowanie interesujących i innowacyjnych rozwiązań techniki grzewczej, instalacyjnej i sanitarnej oraz z zakresu odnawialnych źródeł energii (OZE). Umożliwi odwiedzającym spotkanie przedstawicieli największych producentów i dystrybutorów w branży oraz zakup ich towarów na wyjątkowo atrakcyjnych warunkach, a także wymianę doświadczeń z instalatorami, serwisantami i innymi przedstawicielami branży. Wielu wystawców zaplanowało na tę okazję premiery swoich nowości produktowych, organizator przygotowuje również liczne atrakcje i wydarzenia towarzyszące giełdzie. rynekinstalacyjny.pl www.gieldatowarowa.ik.pl reklama promocja Giełda Towarowa to prestiżowa impreza targowo-handlowa skierowana do kluczowych klientów hurtowni Instal-Konsorcjum z całej Polski. Jej pierwsza edycja odbędzie się 7–9 września 2016 r. w Hali EXPO w Łodzi. To pierwsze tego typu wydarzenie organizowane przez Grupę Instal-Konsorcjum na tak dużą skalę. lipiec/sierpień 2016 19 AKTUALNOŚCI N O W O Ś C I Wieszaki Gripple w ofercie Lindab W ofercie firmy Lindab pojawiły się uniwersalne wieszaki do montażu systemów HVAC. Jest to nowa technologia mocowania i podwieszania urządzeń oraz instalacji HVAC i wodociągowych za pomocą wieszaków z lin stalowych. Szeroka gama zakończeń liny umożliwia ich wszechstronne zastosowanie. Jej zaletą jest prosty i szybki sposób montażu oraz pełna regulacja bez użycia narzędzi. Ma współczynnik bezpieczeństwa 5:1 i jest dostępna w pięciu rodzajach obciążenia do 325 kg. Bezpieczeństwo potwierdzone zostało certyfikatami: ITB, APAVE, TUV, UL i LIoyd’s Register. mat. Lindab Klimatyzatory Hyundai SolarCool dla HVACR Firma Klima-Therm wprowadziła do oferty technologię SolarCool, która pozyskuje energię słoneczną i wykorzystuje ją w układzie chłodniczym w celu obniżenia zapotrzebowania na energię elektryczną sprężarki przy Hydrosonis – ultradźwiękowy ciepłomierz zachowaniu jej maksymalnej wydajności. Oszczędności energii elektrycznej sięgają 70%. Panel słoneczny absorbuje promieniowanie UV i powoduje nagrzewanie się czynnika chłodniczego. Wydajność zależy od intensywności promieniowania, a nie temperatury otoczenia. SolarCool jest kompletnym rozwiązaniem dla wszelkiego rodzaju instalacji chłodniczych – ma zastosowanie w systemach klimatyzacji typu split, multi split i VRF, agregatów wody lodowej, agregatów skraplających oraz instalacji chłodniczych i systemów grzewczych. Może współpracować z układem chłodniczym o mocy nawet 1 MW. mat. Klima-Therm Firma BMETERS oferuje nowy kompaktowy ciepłomierz ultradźwiękowy Hydrosonis do pomiaru zużycia ciepła w mieszkaniach i małych domach. Pomiaru różnicy temperatur dokonują precyzyjne czujniki PT500, a przepływ mierzony jest ultradźwiękowo z wysoką dynamiką – 100:1. Naliczanie energii ciepła i chłodu jest bardzo precyzyjne. Ultradźwiękowy przetwornik przepływu zapewnia wysoką dokładność i stabilność pomiarową, niskie progi rozruchu oraz pełne zabezpieczenie przed próbą oddziaływania na licznik polem magnetycznym. Hydrosonis dostępny jest w średnicach DN 15–100. Ma dwa wyjścia impulsowe dla ciepła i chłodu i pozwala na podłączenie dwóch wodomierzy. Urządzenie współpracuje z systemem zdalnego odczytu Hydrolink, co umożliwia pozyskanie danych drogą radiową (WMBUS zgodnie z OMS) lub przewodową (MBus lub impuls). Zatwierdzony zgodnie z dyrektywą MID. mat. BMETERS Hyundai oferuje na polskim rynku klimatyzatory w typoszeregach RAC, LCAC i VRF przeznaczone do użytku profesjonalnego. Linie splitów Silver i Titanium mają m.in. jonizator powietrza oraz funkcje Turbo, Quiet i Sleep. Jakość powietrza zapewniają: funkcja Clean, jonizator i filtry: przeciwpyłowy, z witaminą C lub jonami srebra. Automatyczne, ruchome pionowe i poziome żaluzje zapewniają równomierne rozprowadzenie nawiewu powietrza w pomieszczeniu. Klimatyzatory mają wysokie współczynniki SEER – od 5,60 do 6,10 – i tym samym klasy energetyczne A++ lub A+. W trybie czuwania zużywają tylko 0,5 W. Wyposażone są w intuicyjny bezprzewodowy sterownik, a dzięki modułowi Wi-Fi (opcja) można nimi sterować zdalnie za pomocą smartfona. W grupie LCAC obok jednostek wewnętrznych kanałowych i podsufitowych oraz czterostronnych kasetonowych oferowana jest też jednostka kasetonowa DESIGN 360° z nawiewem obwodowym o estetycznym, eleganckim i nowoczesnym wzornictwie, która umożliwia precyzyjne rozprowadzenie powietrza w pomieszczeniu. Kaseta ta jest też dostępna dla systemów multi split. mat. KIRA Nowe kotły Ferroli BlueHelix 25K50 to nowy kocioł kondensacyjny o mocy 25 kW i sprawności do 108,8% z wbudowanym zasobnikiem ze stali nierdzewnej o poj. 50 l z podwójną wężownicą grzewczą INOX. Wytwarza aż 820 l/h ciepłej wody przy ΔT = 30°C. Zasobnik wyposażony jest w króciec do cyrkulacji c.w.u. i wymiennik ciepła oraz sferyczny palnik ze stali nierdzewnej. Można w nim stosować przewód spalinowy (φ 80/125 mm) do 28 m. Jego wymiary to 800×600×420 mm. Z kolei DivaCondens F24/28 to dwufunkcyjne kotły z palnikiem ze stali nierdzewnej oraz aluminiowym wymiennikiem kondensacyjnym, o sprawności do 103,5% i mocy 24 i 28 kW. Produkują odpowiednio 11,6 lub 12,9 l/min ciepłej wody przy ΔT = 30°C. Mają płytowy wymiennik c.w.u. ze stali nierdzewnej, a ich wymiary to 680×400×330 mm. mat. Ferroli 20 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI N O W O Ś C I Kotły EXCLUSIVE GREEN E Beretta oferuje nowe wiszące jedno- i dwufunkcyjne gazowe kotły kondensacyjne – Exclusive Green E 25 C.S.I., 25 R.S.I. oraz 35 R.S.I. Ich cechy to wysoka efektywność energetyczna i tym samym większe oszczędności eksploatacyjne oraz łatwiejsza obsługa. Dostęp do wymiennika i podzespołów znajduje się z przodu kotła, co daje większą swobodę przy montażu. Nie ma praktycznie ograniczeń dotyczących zachowania minimalnych odległości od ściany – potrzebna jest tylko przestrzeń umożliwiająca serwisantowi zdjęcie obudowy w celu wykonania przeglądu. W kotłach zastosowano nowe wymienniki (modele 25 kW) o bardzo wysokiej sezonowej efektywności energetycznej – na poziomie 94% (wg ErP). Mają one klasę efektywności energetycznej A, w celu uzyskania klasy A+ wystarczy podłączyć do kotła nowy programator BeSMART w trybie komunikacji cyfrowej (szerzej na s. 28). Kotły mają szeroki zakres modulacji (już od 2,8 kW), co znacząco redukuje częstotliwość włączania i wyłączania, zwiększa komfort ogrzewania i trwałość urządzenia. mat. Beretta Kontrola przepływu Firma Taconova oferuje nową wersję zaworów regulacyjnych z tworzywa – TacoSetter Hyline DN 25 i DN 32, z pięcioma zakresami przepływu od 10 do 80 l/min. Przeznaczone są one do statycznego równoważenia hydraulicznych obiegów solarnych i do kompensacji pionów w obiegach grzewczych i chłodniczych, a także Aplikacje dla central Remont instalacji c.o. Viega dodała do systemu zaprasowywanego Megapress złączki, łuki, trójniki, przejścia gwintowane i redukcje o średnicy 3/8" – typowej dla instalacji grzewczych, szczególnie przydatne przy wymianie grzejników i zaworów w starszych budynkach. System Megapress pozwala zrezygnować z czasochłonnego spawania rur ze stali grubościennej na rzecz ich zaprasowywania i tym samym instalacja nie musi być całkowicie opróżniana. Specjalny profil uszczelniający gwarantuje trwałe, szczelne i mocne połączenie na szorstkiej powierzchni rury ze stali – czarnej, galwanizowanej, lakierowanej przemysłowo lub malowanej proszkowo. Złączki są odporne na ciśnienie do 16 barów i temperaturę do 110°C. mat. Viega Bateria Topaz Baterie z wyciąganą wylewką to rozwiązanie stosowane powszechnie w kuchniach, zapewniające wysoki komfort także w łazienkowych bateriach umywalkowych. W segmencie Premium Class oferowane są nowe baterie z kolekcji Topaz z prostą i masywną formą Klimor oferuje nowe aplikacje umożliwiające sterowanie pracą central wentylacyjnych za pomocą urządzeń mobilnych. Jest to zintegrowany system automatyki do obsługi i programowania, który zapewnia kompatybilność systemu w całym portfolio produktowym. Układy automatyki central podwieszanych MCKT zostały wyposażone w nowy panel sterowniczy – spójny i jednolity do central standardowych MCKS. Poza tym układy MCKT będą standardowo wyposażone w możliwość komunikacji z BMS w protokołach BACNet MS/TP lub MODBUS RTU. Każdy sterownik do central podwieszanych może być wyposażony w moduł ethernetowy (element opcjonalny). mat. Klimor do instalacji deszczowych i nawadniających oraz wody pitnej. Ich atutem jest m.in. dowolna pozycja zabudowy i odporność materiału na glikol (dla mieszanin do 50% glikolu). Główne zalety tych zaworów to połączenie funkcji odcinania, regulacji i łatwej kontroli w jednym elemencie armatury. Mają one wbudowane zawory ze skośnym siedziskiem. Przesuwana górna część pozwala na łatwe i dokładne nastawianie wartości przepływu. mat. Taconova korpusów i wyprofilowanymi ozdobnymi uchwytami. Do linii z bateriami umywalkowymi ze stałą wylewką oraz natryskiem typu bidetta, a także modelem wannowym, natryskowym, bidetowym i zlewozmywakowym, dodano funkcjonalny wariant umywalkowy z wyciąganym natryskiem. Rozwiązanie to – tzw. fryzjerskie – przydaje się przy sprzątaniu i wykonywaniu czynności higienicznych – tworzywowy wąż ma długość 150 cm. Bateria ma solidną głowicę ceramiczną oraz napowietrzacz. Pokryta jest warstwą chromu o eleganckim połysku. Gwarancja: 100 lat na elementy odlewne i 5 lat na regulator ceramiczny. mat. Grupa Armatura rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 21 AKTUALNOŚCI BIM – konsultacje sejmowe mgr inż. Jacek Janota-Bzowski Pod koniec maja odbyły się w Sejmie RP konsultacje na temat aktualnego stanu wdrażania i stosowania w Polsce Building Information Modeling. Ich efektem jest interpelacja do ministra infrastruktury i budownictwa. W trakcie realizacji inwestycji występuje w Polsce często szereg niekorzystnych zjawisk, których konsekwencje ponosi w większości przypadków inwestor, zarówno prywatny, jak i publiczny. Czasu zużytego na długotrwałe negocjacje w celu uzyskania jak najlepszej ceny brakuje potem podczas realizacji, a wyśrubowane ceny prowadzą do walki o każdy grosz. Dokumentacja projektowa wykonywana pod presją czasu i jak najtaniej wykazuje luki i mankamenty, a ustalanie osoby odpowiedzialnej za wiążące się z tym dodatkowe koszty prowadzi do napięć i nieporozumień w trakcie realizacji. Niejednokrotnie optymistycznie określony budżet nie pokrywa rzeczywistych kosztów. Ponadto niedopracowane w fazie koncepcji projekty wymagają szeregu zmian i poprawek, będącymi bezpośrednią przyczyną powstawania dodatkowych roszczeń finansowych. Zarówno oferty podwykonawców, jak i generalnego wykonawcy są często w procesie przedłużających się negocjacji tak zredukowane, że dążenie podmiotów gospodarczych do uniknięcia strat powoduje nasilanie się przeciwstawnych interesów: podwykonawcy szukają podstaw do pozyskania korzystniejszych cenowo robót dodatkowych, generalny wykonawca przerzuca na podwykonawców własne wymuszone ustępstwa wobec inwestora, inwestor stara się unikać kosztów wynikających z wprowadzanych zmian, używając zapisów umownych i innych środków, a ewidentne roboty dodatkowe interpretuje jako zakres podstawowy itd., mniej lub bardziej uzasadnione niedopłaty w końcowym rozliczeniu przenoszone są na KONKURS: promocja TOPTEN 22 Kotły grzewcze na paliwa stałe 2016 więcej na str. 40 lipiec/sierpień 2016 uczestników projektu, co prowadzi niejednokrotnie do upadku słabszych firm podwykonawczych. Wszystko to przyczynia się do utrwalenia atmosfery nieufności i wynikających z niej postaw zachowawczych. Powstają gigantyczne masy dokumentów, a zaprzątana ich sporządzaniem kadra poświęca siłą rzeczy mniej uwagi zagadnieniom jakości, przez co kreatywność rozwija się głównie w kierunku sztuki unikania konsekwencji mankamentów całego procesu. Większość powyższych negatywów może zostać radykalnie zredukowana przy konsekwentnym wprowadzeniu Building Information Modeling – jednego z najbardziej rewolucyjnych etapów rozwoju logistyki procesów inwestycyjnych w budownictwie. Podstawową cechą BIM jest bowiem wspólne i możliwie harmonijne działanie wszystkich uczestników w określonym celu, tj. dobrowolna i konstruktywna współpraca. Przejrzyste na każdym etapie procesu inwestycyjnego i późniejszej eksploatacji działania zmniejszają konieczność asekuracji i czasochłonnego zabezpieczania własnych interesów. To z kolei przynieść może niewątpliwe oszczędności w skali ogólnokrajowej, we wszystkich wymienionych powyżej fazach. Administracje państw anglosaskich i skandynawskich, przekonane o słuszności tego kierunku, wprowadzają BIM do praktyki inwestycyjnej. Jednak wdrożenie w Polsce art. 22 ust. 4 dyrektywy 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych niesie niebezpieczeństwo, wymuszonych przez konieczność wywiązania się z unijnych zobowiązań, nieskoordynowanych, czysto formalnych i biurokratycznych działań. Katastrofalne może się okazać administracyjne narzucenie stosowania metodyki, do której ani strona publiczna, ani jej zleceniobiorcy nie są absolutnie przygotowani. Liczne biura projektowe starają się, ponosząc wysokie koszty, modernizować wyposażenie i wdrażać pracowników do stosowania nowych technologii, jednak brak możliwości wykorzystania tych kompetencji na terenie kraju stawia pod znakiem zapytania racjonalność takich inwestycji. Co gorsza, nawet dysponując odpowiednim, zdobytym przy realizacji zagranicznych projektów doświadczeniem we własnej branży, trudno znaleźć równorzędnych partnerów, co pozwoliłoby na stworzenie homogenicznego, wielobranżowego zespołu. Często poruszana jest kwestia wysokich kosztów zakupu sprawniejszego sprzętu i oprogramowania. Inwestycja taka przy zachowaniu podstawowych praw ekonomii musi mieć szansę pokrycia kosztów w trakcie jej przyszłego wykorzystania. Brak popytu oczywiście takiej szansy nie daje. Z drugiej strony dla inwestora stanowi to uzasadnione ryzyko, gdyż nie dysponując sprawnym zespołem, ma prawo obawiać się, że nowy system może nie spełnić jego oczekiwań. Jest to zamknięty krąg, który bez śmiałej ingerencji i wsparcia państwa trudno będzie przerwać. 31 maja br. odbyły się w Sali Kolumnowej Sejmu RP konsultacje na temat Building Information Modeling dotyczące szeroko pojętej problematyki inwestycyjnej w Polsce. Na spotkaniu przedstawiono m.in. informacje na temat implementacji BIM w innych krajach Europy oraz aktualnego stanu wdrażania i stosowania BIM w Polsce. Dyskusja zgromadzonych na spotkaniu praktyków branży projektowania pozwoliła na stworzenie obrazu sytuacji w Polsce. Efektem było skierowanie 1 czerwca przez Pawła Pudłowskiego, przewodniczącego Sejmowej Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii, interpelacji nr 3816 do ministra infrastruktury i budownictwa w sprawie wdrożenia metodologii BIM w Polsce: Panie Ministrze, zalecenie stosowania w zamówieniach celu publicznego metodologii BIM wynika z treści zawartych w dyrektywie 2012/24/WE. Przygotowanie jej wdrożenia w Polsce jest w stadium początkowym, daleko za krajami skandynawskimi, Wielką Brytanią, Francją i Niemcami. Stosowanie metodologii BIM zoptymalizuje koszty inwestycji budowlanych w kraju, polepszy relacje między uczestnikami sektora poprzez uszczegółowienie warunków współpracy oraz stworzy perspektywy uczestnictwa firm polskich na rynku europejskim. Podczas konsultacji poselskich, prowadzonych w Sejmie 31 maja 2016 r. z zespołem specjalistów, przedstawicielami instytucji i organizacji, wypracowane zostały postulaty, które przedstawiam poniżej: rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI q uznanie programu wdrożenia BIM za program ogólnokrajowy i powołanie w Ministerstwie Infrastruktury pełnomocnika sterującego jego wdrożeniem, q opracowanie szczegółowego programu implementacji i zabezpieczenia środków finansowych w latach 2016–2020 na działania z tym związane, q w ramach nowelizacji prawa gospodarczego związanego z budownictwem uwzględnienie dostosowania obowiązków, związanych z funkcjonowaniem BIM: 1inwestorów budowlanych (zamawiających), 1wykonawców projektów budowlanych (projektantów), 1wykonawców robót budowlanych, 1administracji architektoniczno-budowlanej, 1zarządców nieruchomości, 1szkolnictwa wyższego na kierunkach budowlanych, q zamieszczenie delegacji upoważniających ministra właściwego do spraw budownictwa do wydania rozporządzeń określających: 1procedurę i sposób wdrożenia metodologii BIM, 1jednolite nazewnictwo dokumentów i opracowań, którymi powinien dysponować inwestor publiczny w całym procesie inwestycyjno-budowlanym, z określeniem ich ramowego zakresu oraz do czego służą (standaryzacja dokumentów), q jednolita klasyfikacja robót budowlanych i ich opisów w oparciu o definicję robót podstawowych lub podjęcie rozstrzygnięcia o przyjęciu także w Polsce jako obowiązującej klasyfikacji anglosaskiej omniecclas i właściwych jej opisów robót – która najlepiej spełnia wymagania technologii BIM zapewnienia dostępności na portalu internetowym, np. Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych, dopuszczonych do stosowania w Polsce, w zakresie, o którym mowa w załączniku I rozporządzenia nr 305/2011, ustalającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych – z ich zestandaryzowaną symboliką, w ramach biblioteki tych wyrobów, q określenie metodologii liczenia kosztów z całego cyklu życia obiektów budowlanych właściwej dla Polski, ze wskazaniem podstaw i z jakich źródeł należy pobierać odpowiednie dane dla tych obliczeń, a w niedalekiej przyszłości także parametrów CO2 powodowanych procedurą produkcji i likwidacji tych wyrobów budowlanych, q w celu ułatwienia procesu wdrożenia BIM proponuje się, w pierwszym rzędzie firmom projektowym, stworzenie systemu po- RENEXPO ® Poland mocy budżetowej poprzez utworzenie wspomaganego leasingowania sprzętu hardwarowego i softwarowego uznawania kierunkowych zakupów jako kosztów uzyskania przychodów lub podobnej inicjatywy. Informuję też, że instytucje i organizacje uczestniczące w Sejmie w poselskim spotkaniu konsultacyjnym w dniu 31.05.2016 r. deklarują ewentualny udział swoich specjalistów w opracowaniu szczegółowego programu wdrożenia metodologii BIM w Polsce. W związku z powyższym bardzo proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania: 1.Czy ministerstwo jest zainteresowane jak najszybszym wdrożeniem metodologii BIM w zamówieniach celu publicznego? 2.Czy zgadza się Pan z postulatami wypracowanymi podczas konsultacji? 3.Czy trwają prace nad wdrożeniem metodologii BIM w Ministerstwie i na jakim są etapie? 4.Jaki jest skład zespołu pracującego nad wdrożeniem metodologii? 5.Czy zechce Pan skorzystać z wiedzy i doświadczenia ekspertów uczestniczących w konsultacjach, o których mowa w niniejszej interpelacji? Z wyrazami szacunku, Paweł Pudłowski 19 - 21.10.2016 Centrum EXPO XXl, Warszawa www.renexpo-warsaw.com 6-te Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO Poland to jedno z najważniejszych wydarzeń branży OZE w Polsce! ® promocja » Miejsce spotkań projektantów, planistów i instalatorów aktywnych na polu OZE » Połaczenie wiedzy z praktyką » Profesjonalne konferencje » Bezpłatne fora branżowe » Spotkania kooperacyjne » i wiele więcej... A16-RI Z kodem RENW ą ę wystawiennicz ni ch rz ie pow 10% rabatu na Organizator Kontakt: Tel: +48-22-266-02-16; [email protected]; www.renexpo-warsaw.com rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 23 ENERGIA dr inż. Szymon Firląg Rynek Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Warszawska; BPIE termomodernizacji w Polsce The renovation market in Poland Większość Polaków żyje i pracuje w niedostatecznie zaizolowanych budynkach. Szacuje się, że problem ten dotyczy 72% jednorodzinnych domów mieszkalnych (ok. 3,6 mln), połowy budynków wielorodzinnych i ok. 70% budynków niemieszkalnych. Systemy grzewcze są przestarzałe, a najczęściej stosowane rozwiązania oparte na spalaniu węgla w znacznym stopniu zanieczyszczają środowisko. Większość budynków bez izolacji termicznej zostało wzniesionych przed 1989 r. Zaledwie 1% wszystkich budynków w Polsce można uznać za energooszczędne – przede wszystkim te, które zostały zbudowane w ciągu ostatnich kilku lat. Sytuacja ta sprawia, że potrzeba działań termomodernizacyjnych jest ogromna [5]. Stopnie termomodernizacji Celem termomodernizacji jest wprowadzanie ulepszeń, które przyczyniają się do zmniejszenia zapotrzebowania na energię do ogrzewania pomieszczeń oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Odnosi się to do budynków mieszkalnych, budynków zamieszkania zbiorowego oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania zadań publicznych. Można wyróżnić trzy stopnie renowacji (tabela 1). W większości przypadków termomodernizacja budynków mieszkalnych oznacza jedynie modernizację źródła ciepła lub systemu ogrzewczego. Takie rozwiązanie powoduje niewielkie zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową – ok. 10% – i jest to zazwyczaj spowodowane wiekiem źródła lub systemu. Systemy wsparcia finansowego powinny zachęcać właścicieli budynków do kompleksowej termomodernizacji. Streszczenie ����������������������������������������������������� Artykuł prezentuje podstawowe informacje o rynku termomodernizacji w Polsce w odniesieniu do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. Wymienione zostały kluczowe technologie zarówno dostępne jak dopiero wchodzące na rynek. Jednym z kluczowych zadań jest zwiększenie poziomu finansowania termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Abstract ������������������������������������������������������������� The paper presents the basic information about the renovation market in Poland in regard to residential and non-residential buildings. The key renovation technologies where listed, both available as entrants. One of the main tasks is to increase the level of funding of single-family houses renovation. 24 lipiec/sierpień 2016 Średni udział stopni termomodernizacji dla budynków mieszkalnych w latach 2006–2013 przedstawiono na rys. 1. Z kolei średni koszt termomodernizacji budynków mieszkalnych (w latach 2008 i 2013) w odniesieniu do 1 m2 ogrzewanej powierzchni użytkowej zaprezentowano w tabeli 3. Mały udział kompleksowej termomodernizacji spowodowany jest niedostatecznym wsparciem finansowym dla tego typu przedsięwzięć. Większość z nich jest realizowana tylko w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych przy wykorzystaniu Funduszu Termomodernizacji i Remontów lub funduszy europejskich. Właściciele budynków jednorodzinnych mają bardzo ograniczone możliwości wsparcia, Stopień termomodernizacji budynku a jednocześnie stanowią największą grupę wśród budynków modernizowanych. Średni udział stopni termomodernizacji budynków niemieszkalnych w latach 2006–2013 przedstawiono na rys. 2. Do analizy przyjęto, że liczba budynków niemieszkalnych poddawanych kompleksowej termomodernizacji odpowiada liczbie przedsięwzięć realizowanych przy wsparciu Funduszu Termomodernizacji i Remontów oraz funduszy europejskich. W porównaniu do budynków mieszkalnych większy jest udział kompleksowej i średniej termomodernizacji. Wynika to z większej dostępności mechanizmów wsparcia dla budynków niemieszkalnych. Średnie koszty prac Działania mające na celu uzyskanie pożądanego stopnia modernizacji Lekka termomodernizacja modernizacja lub wymiana źródła ciepła Średnia termomodernizacja modernizacja lub wymiana źródła ciepła; wymiana stolarki okienno-drzwiowej lub docieplenie ścian Kompleksowa termomodernizacja całkowita lub częściowa wymiana źródła ciepła i zastosowanie źródeł zewnętrznych odnawialnych lub wysokosprawnej kogeneracji; wymiana instalacji c.o. i c.w.u. wraz z ich zaizolowaniem (zgodnie z aktualnymi przepisami techniczno-budowlanymi); wymiana zewnętrznej stolarki okienno-drzwiowej; wykonanie docieplenia wszystkich przegród zewnętrznych (fasad, stropodachu oraz stropu/podłogi); remont balkonów Tabela 1. Stopnie termomodernizacji budynku Stopień termomodernizacji budynku 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Lekka termomodernizacja 36,0 33,0 30,0 32,0 29,0 27,0 32,0 34,0 Średnia termomodernizacja 4,0 3,7 3,3 3,6 3,2 3,0 3,5 3,7 Kompleksowa termomodernizacja 1,7 4,0 2,7 3,1 2,7 3,3 2,7 0,8 42,0 41,0 36,0 39,0 34,0 33,0 38,0 38,0 Ogółem Tabela 2. Liczba budynków mieszkalnych poddanych termomodernizacji, w tysiącach [6, 7] rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 25 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 26 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej rynekinstalacyjny.pl reklama www.rynekinstalacyjny. pl/prenumerata lipiec/sierpień 2016 27 ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y BeSMART Grażyna Bentkowska Product Manager Beretta Inteligentny system regulacji z możliwością zdalnego sterowania kotłem za pomocą aplikacji Bardzo szybki rozwój technologiczny zaowocował wieloma inteligentnymi rozwiązaniami. Jednym z nich jest przyjazna dla użytkownika aplikacja mobilna BeSMART marki Beretta, umożliwiająca sterowanie komfortem cieplnym we własnym domu za pośrednictwem smartfona lub tabletu. Nowoczesny system zdalnego sterowania BeSMART oparty jest na współpracy mobilnej aplikacji z programatorem i modemem Wi-Fi (korzystającym z internetowej sieci domowej) podłączonym do kotła. Gdziekolwiek jesteś Seria BeSMART to rozwiązanie bardzo uniwersalne. Programator może sterować w trybie termostatu ON/OFF z wszystkimi kotłami gazowymi. Wystarczy podłączyć modem Wi-Fi za pomocą przewodu dwużyłowego bezpośrednio do zacisków ON/OFF w kotle oraz do sieci elektrycznej, a następnie ściągnąć i zainstalować bezpłatną aplikację BeSMART na swój smartfon lub tablet. Niemal wszystkie z dostępnych w programatorze funkcji można ustawić czy zmodyfikować z poziomu aplikacji, w łatwy sposób zaprogramować pracę systemu i zdalnie zarządzać komfortem cieplnym we własnym domu. Niezależnie od tego, gdzie aktualnie przebywamy – jedynym warunkiem jest dostęp do internetu lub Wi-Fi. Szereg możliwości Dzięki programatorowi BeSMART harmonogram pracy kotła można dostosować do własnego planu dnia, a także całego tygodnia, bądź skorzystać z gotowego programu fabrycznego. Sterownik umożliwia ręczną nastawę temperatur: dziennej T3, nocnej T2 i antyzamarzaniowej T1. Można go programować w siedmiodniowym cyklu, w przedziałach czasowych co 30 min. Programator pozwala w optymalny i efektywny sposób zarządzać pracą całego systemu grzewczego według indywidualnych potrzeb użytkowników. Za pomocą przycisku MODE można dokonać wyboru jednego z pięciu trybów: AUTO, OFF, RĘCZNY, PRZYJĘCIE czy WAKACJE. Poza tym istnieje możliwość regulacji histerezy załącz/wyłącz w zakresie 0–2°C z dokładnością do 0,1°C. Dodatkowym atutem nowego sterownika jest możliwość obsługi do ośmiu stref grzewczych w ramach indywidualnego systemu grzewczego, gdzie każda strefa jest zarządzana przez oddzielny programator BeSMART podłączony wyłącznie do jednego zbiorczego modemu WiFi. 28 lipiec/sierpień 2016 Nowy sterownik może pracować również w trybie komunikacji cyfrowej OT, dzięki czemu przejmuje funkcje panelu sterowania kotła. Programator w trybie OT umożliwia wybór krzywej grzewczej w funkcji regulacji pogodowej, podczas gdy temperatura zewnętrzna może być odczytana z sondy zewnętrznej (jeśli podłączona) lub pobrana ze strony internetowej. W trybie OT możliwy jest również wybór temperatury c.w.u. czy wyświetlanie kodów błędów zarówno kotła, jak i programatora. Podłączając jedynie nowy sterownik w trybie OT do nowego kotła z serii EXCLUSIVE GREEN o mocy 25 kW (sprawność sezonowa 94% wg ErP), uzyskuje się wysoką klasę efektywności energetycznej dla systemu na poziomie A+. W razie podłączenia do kotła zasobnika c.w.u. z sondą NTC można aktywować funkcję antylegionella oraz programowania czasowego temperatury c.w.u. Można również zmodyfikować wartości minimalnej i maksymalnej temperatury zasilania c.o. Inteligentna i intuicyjna aplikacja dla każdego Jeszcze nigdy programowanie i sterowanie domowym komfortem cieplnym nie było tak proste, jak z aplikacją mobilną. W przypadku niektórych standardowych rozwiązań – tradycyjnych programatorów – zmiana i dostosowanie programu do własnych potrzeb może być bardziej skomplikowane. Przyjazna dla użytkownika polskojęzyczna aplikacja BeSMART służy do zdalnego sterowania przez Wi-Fi i umożliwia użytkownikowi zarządzanie komfortem cieplnym we własnym domu, a także kontrolę kotła za pośrednictwem smartfona lub tabletu. Z poziomu mobilnego urządzenia można sprawdzić stan systemu ogrzewania, jak również zaprogramować przedziały czasowe, regulować temperaturę czy zmieniać tryby pracy kotła. Dzięki aplikacji BeSMART można się przekonać, jak z pozoru skomplikowane programowanie sterownika i zarządzanie pracą kotła jest w rzeczywistości łatwe i intuicyjne. Seria BeSMART obejmuje szeroką gamę akcesoriów dodatkowych (m.in. modem Wi-Fi, odbiornik radiowy RF, bezprzewodowa fotowoltaiczna sonda zewnętrzna, wzmacniacz sygnału Wi-Fi). W ofercie na pierwszy „rzut oka” może brakować podstawki do bezprzewodowej wersji programatora – nie jest ona jednak potrzebna, ponieważ programator jest bardzo stabilny. Nowe regulatory BeSMART Wi-Fi miały premierę na targach INSTALACJE w Poznaniu i są już dostępne w wyjątkowo atrakcyjnej cenie. www.besmart-home.com rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Stefan Żuchowski Kotły kondensacyjne Vaillant – nowe rozwiązania i kierunki rozwoju Rynek kotłów kondensacyjnych odnotowuje stały dynamiczny rozwój. Coraz nowsze konstrukcje są odpowiedzią na zmieniające się potrzeby użytkowników i wymagania budownictwa. Zmieniają się również systemy sterowania. Coraz częściej kotły stają się częścią systemów hybrydowych i wielopaliwowych. P oniżej wskazano najważniejsze nowe rozwiązania i kierunki rozwoju kotłów kondensacyjnych. Zróżnicowane i rosnące oczekiwania inwestorów – użytkowników dotyczące komfortu użytkowania oraz przepisów w zakresie efektywności energetycznej i emisji skłaniają do śledzenia tych zmian i wykorzystywania ich do optymalizacji systemów w procesie projektowania instalacji nowych i modernizowanych. Miniaturyzacja i dopasowanie do zmieniających się potrzeb Zarówno w budownictwie mieszkaniowym, jak i publicznym coraz bardziej liczy się efektywne wykorzystanie przestrzeni, z tego powodu kotłownie są coraz mniejsze. W ślad za tymi zmianami podążają konstrukcje kotłów. Dawniej wiszący kocioł kompaktowy miał moc 20, 30 czy 40 kW, później pojawiły się konstrukcje o mocy 60–80 kW. Dziś nikogo już nie dziwi, że w obudowie niewiele większej od szafki kuchennej mieści się kocioł o mocy nawet 120 czy 150 kW. Możliwość łączenia tego typu kotłów w układy kaskadowe pozwala za pomocą urządzeń wiszących pokryć zapotrzebowanie nawet ok. 1 MW, wykorzystując przy tym stosunkowo niewiele miejsca w pomieszczeniu kotłowni. Dopasowanie mocy palnika do potrzeb budynków niskoenergetycznych Nie tylko obudowa kotłów musi być dopasowana do aktualnych potrzeb budownictwa. O wiele ważniejsze jest, żeby kocioł był w stanie sprostać jednocześnie potrzebom w zakresie przygotowania ciepłej wody i ogrzewania. Coraz częściej budynek potrzebuje jedynie kilku kW na ogrzewanie i nawet powyżej 20–24 kW na szybkie podgrzanie wody, dotyczy to kotłów z zasobnikiem warstwowym czy kotłów dwufunkcyjnych. W związku z tym kocioł musi mieć możliwość pracy z wysoką mocą na potrzeby c.w.u. i niską na cele c.o. Dawniej było to praktycznie niemożliwe z uwagi na rynekinstalacyjny.pl trudności w skutecznym zmieszaniu gazu i powietrza przy ich niskim przepływie. Efektem był niepokojący użytkowników hałas czy okresowo nieskuteczny zapłon. Dziś o wiele łatwiej spełnić to wymaganie – dzięki nowym konstrukcjom palników i skutecznej kontroli przepływu powietrza i parametrów spalin ustalany jest optymalny skład mieszanki, tym samym kocioł jest w stanie efektywnie i swobodnie pracować na potrzeby c.o. na poziomie 10–20% mocy maksymalnej, a potem szybko zwiększyć moc, żeby przygotować ciepłą wodę. Kiedyś kotły o maksymalnej mocy 25 kW miały płynną modulację w zakresie od 8 do 25 kW, dziś nawet od 2–4 do 25 kW. rozładowaniu zasobnika już po kilkudziesięciu sekundach można od nowa korzystać z ciepłej wody. Czasem oczywiście ze zredukowanym przepływem, ale za to z wymaganą temperaturą, co nie było możliwe w tradycyjnym Integracja osprzętu i redukcja zakresu prac montażowych Dawniej standardem było, że kocioł był wyposażony jedynie w podstawowe elementy, takie jak palnik, wymiennik ciepła, ścieżka gazowa czy pompa. W trakcie montażu wiele elementów, np. naczynie wzbiorcze, zawór bezpieczeństwa, manometr itp., było montowanych przez instalatora poza kotłem. To oczywiście wymagało poniesienia dodatkowych kosztów zakupu osprzętu i montażu. Efekt nie zawsze zadowalał inwestora – kocioł otoczony plątaniną rur i pomp nie wyglądał tak jak na zdjęciu w folderze. Dziś często wiele tych nieodzownych elementów instalacji znajduje się pod estetyczną, niewielką i kompaktową obudową. a) Wbudowany zasobnik c.w.u. Obecnie szeroko dostępne są kotły z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. Począwszy od niewielkich wiszących kotłów kompaktowych z zasobnikiem/zasobnikami o pojemności 10 czy 20 l po urządzenia stojące ze zbiornikami o pojemności nawet 150 i 200 l. Rozwiązanie to pozwala znacząco zredukować wymaganą przestrzeń montażową i zakres prac instalacyjnych. W przypadku zastosowania ładowania warstwowego wyższy jest też komfort korzystania z ciepłej wody. Nawet przy gwałtownym b) Rys. 1. W idok (a) i schemat (b) kotła stojącego o dużej pojemności wodnej Rys. Vaillant lipiec/sierpień 2016 29 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 30 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata reklama kotły kondensacyjne ARISTON THERMO POLSKA SP. Z O.O. 31-408 Kraków, ul. Pocieszka 3, tel. 12 420 22 20, faks 12 420 52 72 www.ariston.com Kocioł kondensacyjny Genus Premium Evo EU kompaktowy kondensacyjny kocioł gazowy z modulacją mocy 1:10 oraz z pompą sterowaną elektronicznie; komfort akustyczny dzięki mniejszej ilości sekwencji włączenia i wyłączenia kotła, nowy tłumik i panele wyciszające; przygotowany do pracy w zintegrowanych systemach dzięki nowemu protokołowi komunikacji BUS BRIDGNET®; przystosowany do współpracy z systemami solarnymi; pompa z pełną modulacją elektroniczną: optymalizacja pracy kotła, redukcja zużycia energii połączona z cichą pracą; modulacja mocy 1:10, moc jest regulowana na podstawie realnego zapotrzebowania ciepła, maksymalna oszczędność energii; system zapobiegający zamarzaniu, odkładaniu się kamienia i blokowaniu pompy; nowy podświetlany wyświetlacz matrix; dostępne zdalne sterowanie kotłem i systemem grzewczym z urządzeń mobilnych oraz zdalna diagnostyka serwisowa w ramach usługi Ariston Net; moc cieplna c.o. urządzeń w typoszeregu od 3,5 do 31 kW; sprawność: przy znamionowej mocy cieplnej (60/80°C) – 97,2%, przy znamionowej mocy cieplnej (30/50°C) – 107%; ilość ciepłej wody dla ΔT = 25°C: 14–19,4 l/min (w zależności od modelu); klasa energetyczna: A; gwarancja: do 8 lat w sytuacji zawarcia przez kupującego kontraktu serwisowego obejmującego coroczne odpłatne przeglądy urządzenia dokonywane przez Autoryzowany Serwis. Szczegóły na stronie www.ariston.com/pl oraz w Autoryzowanych Punktach Serwisowych. rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 31 ENERGIA RUG RIELLO URZĄDZENIA GRZEWCZE S.A. 87-100 Toruń, ul. Kociewska 28/30 Infolinia: 801 044 804, 56 663 79 99 (z tel. kom), faks 56 657 16 57 [email protected] www.beretta.pl, www.besmart-home.com, www.panelsterowania.pl, rejestracja.beretta.pl reklama kotły kondensacyjne Seria kotłów EXCLUSIVE GREEN E kocioł spełnia wymagania dyrektywy ws. ekoprojektu (ErP); sezonowa sprawność grzewcza o klasie efektywności energetycznej A; klasa efektywności energetycznej przygotowania c.w.u.: A; profil poboru c.w.u.: XL; klasa efektywności energetycznej A+ dla systemu ogrzewania (w przypadku podłączenia programatora BeSMART w trybie komunikacji cyfrowej OT; dla modeli 25 kW); energooszczędna pompa z modulacją synchroniczną o współczynniku efektywności EEI ≤ 0,20 sterowana sygnałem PWM; wymiennik kondensacyjny z aluminium o wysokiej przewodności cieplnej; modulacja mocy od 2,8 kW, szeroki zakres regulacji mocy wpływający pozytywnie na trwałość urządzenia; dostęp do wymiennika ciepła i pozostałych podzespołów z przodu kotła; certyfikat RANGE RATED – możliwość doboru mocy maksymalnej do potrzeb użytkownika; funkcja podgrzania wstępnego c.w.u. utrzymuje temperaturę wody w wymienniku na odpowiednim poziomie w celu zredukowania czasu oczekiwania na ciepłą wodę (model dwufunkcyjny); cechy szczególne: wbudowany moduł regulacji pogodowej, sonda zewnętrzna na wyposażeniu kotła, system NOWOŚĆ! automatycznej regulacji SAR, system autouzupełniania instalacji c.o., wysoki stopień zabezpieczenia przeciwporażeniowego IPX5D, wysoki komfort przygotowania c.w.u., konsola przyłączy (zawór odcinający gaz i zawory na c.w.u.) na wyposażeniu kotła, zawory odcinające c.o. z filtrem (akcesoria dodatkowe), obudowa przyłączy hydraulicznych na wyposażeniu kotła; modele 25 kW dostępne na wszystkie rodzaje gazu. Seria kotłów MYNUTE GREEN kocioł spełnia wymagania dyrektywy ws. ekoprojektu (ErP); sezonowa sprawność grzewcza o klasie efektywności energetycznej A; przygotowanie c.w.u. z klasą efektywności energetycznej A, profil poboru c.w.u.: XL; nowy jednofunkcyjny model Mynute Green 20 R.S.I. E; energooszczędna pompa modulowana (PWM) o współczynniku efektywności EEI ≤ 0,23; funkcja podgrzania wstępnego c.w.u. utrzymuje temperaturę wody w wymienniku na odpowiednim poziomie w celu zredukowania czasu oczekiwania na ciepłą wodę; wbudowany moduł regulacji pogodowej, system automatycznej regulacji SAR; najwyższy stopień zabezpieczenia przeciwporażeniowego IPX5D; cechy szczególne: konsola przyłączy wraz z zaworami odcinającymi c.o. z filtrem i zaworem odcinającym gaz dostępna jako akcesorium dodatkowe, możliwość łączenia do 4 kotłów MYNUTE GREEN w kaskadę, wbudowany zawór zabezpieczający przed ciągiem wstecznym spalin (modele 25 R.S.I. E oraz 25 C.S.I. E), wyświetlacz LCD; certyfikat RANGE RATED – możliwość doboru mocy maksymalnej do potrzeb użytkownika; wszytskie modele z serii MYNUTE GREEN dostępne na wszystkie rodzaje gazu. NOWOŚĆ! reklama ROBERT BOSCH SP. Z O.O. BUDERUS 02-231 Warszawa, ul. Jutrzenki 105 Infolinia: 801 777 801 [email protected] www.buderus.pl Logamax plus GB162V3 – wiszące kotły kondensacyjne jednofunkcyjne typu system cztery modele o mocach modulowanych do 15, 25, 35 i 45 kW; klasa efektywności energetycznej A; wyposażone w zawory trójdrogowe i elektroniczne pompy c.o. (EEI ≤ 0,23); innowacyjna technologia ALUplus – wymiennik ciepła uszlachetniony w procesie polimeryzacji plazmowej (powierzchnie samoczyszczące); wysoka i niezmienna sprawność w trakcie całej eksploatacji; wysoka efektywność wymiany ciepła na małej powierzchni (skrętny przepływ w rurach ożebrowanych); energooszczędna automatyka – współpraca z Logamatic EMS, specjalistycznym systemem zarządzania energią zorientowanym na wydajną, oszczędną i spójną pracę całej instalacji grzewczej, a także łatwą i wygodną obsługę; współpraca z automatyką Logamatic 4000 umożliwiającą wykorzystanie i sterowanie praktycznie wszystkimi stosowanymi konfiguracjami instalacji hydraulicznych/ogrzewania; autodiagnostyka pozwalająca na łatwe zdiagnozowanie usterek oraz zapewniająca wysokie bezpieczeństwo użytkowania; inteligentny i oszczędny tryb pracy palnika ETAplus; system FLOWplus – elastyczność i dodatkowa oszczędność energii elektrycznej, stała kontrola przepływu i temperatury, brak wymagań odnośnie do minimalnego przepływu; elektroniczna pompa c.o. klasy energetycznej A – oszczędność energii elektrycznej, automatyczne dostosowanie mocy elektrycznej pompy do potrzeb instalacji grzewczej; cechy szczególne: cicha praca, wysoka estetyka; gwarancja: do 5 lat. 32 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA reklama kotły kondensacyjne ROBERT BOSCH SP. Z O.O. BUDERUS 02-231 Warszawa, ul. Jutrzenki 105 Infolinia: 801 777 801 [email protected] www.buderus.pl Logamax plus GB072V2 – wiszące kotły kondensacyjne jedno- i dwufunkcyjne jeden model dwufunkcyjny o mocy modulowanej c.o. do 24 kW i podwyższonej mocy c.w.u. do 30 kW; trzy modele jednofunkcyjne typu system o mocach modulowanych c.o. do 14, 20 i 24 kW oraz o podwyższonych mocach c.w.u. odpowiednio do 15, 24 i 30 kW; klasa efektywności energetycznej A; wyposażone w zawory trójdrogowe i elektroniczne pompy c.o. (EEI ≤ 0,23); najwyższa klasa komfortu c.w.u. dla kotła dwufunkcyjnego wg EN 13203-1.***; funkcja Booster zwiększająca moc grzewczą na cele c.w.u. – szybsze podgrzewanie c.w.u. lub szybsze ładowanie dodatkowego podgrzewacza c.w.u.; intuicyjny sterownik kotła BC20 z czytelnym wyświetlaczem LCD; automatyka pogodowa – możliwość sterowania kotłem wg temperatury zewnętrznej, obniżenie i optymalizacja kosztów ogrzewania oraz zwiększenie komfortu cieplnego użytkowania; autodiagnostyka pozwalająca na łatwe zdiagnozowanie usterek i zapewniająca wysokie bezpieczeństwo użytkowania; współpraca z systemami regulacji serii Logamatic RC i Logamatic 4000 umożliwiającymi wykorzystanie i sterowanie praktycznie wszystkimi stosowanymi konfiguracjami instalacji hydraulicznych/ogrzewania; oszczędność energii elektrycznej – niewielki pobór mocy elektrycznej w stanie gotowości: < 2 W; naczynie wzbiorcze o dużej pojemności (12 l) – możliwość współpracy z instalacją grzewczą o większej pojemności wodnej bez konieczności stosowania dodatkowego naczynia wzbiorczego instalowanego obok kotła; bogate wyposażenie – w standardzie m.in. elementy ułatwiające i przyspieszające montaż (przyłączeniowa płyta montażowa, adapter powietrzno-spalinowy z króćcami pomiarowymi); reklama cechy szczególne: cicha praca, łatwy, szybki i wygodny montaż, wysoka estetyka; gwarancja: do 5 lat. DE DIETRICH TECHNIKA GRZEWCZA 54-105 Wrocław, ul. Północna 15-19 tel. 71 712 74 00, faks 71 341 19 76 [email protected] www.dedietrich.pl Naścienne gazowe kotły kondensacyjne 2-funkcyjne MCR Home (20/24 MI i 24/28 MI) moc cieplna dla parametrów 50/30°C (tryb c.o.): 5,2–21,8 i 5,2–26,1 kW, moc znamionowa dla parametrów 80/60°C (tryb c.w.u.): 24 i 28 kW; moc cieplna dla parametrów 80/60°C (tryb c.o.): 4,8–20 i 4,8–24 kW; zakres regulacji temp. dla c.o.: 25–80°C, zakres regulacji temp. dla c.w.u.: 35–60°C, maks. temp. robocza: 90°C; sprawność przy 30% obciążenia do 108,6%, klasa energetyczna A dla c.o. i c.w.u.; wydajność początkowa c.w.u. przy Δt = 30 K (wg PN-EN 13203-1): 11,5 i 13,4 l/min; wymiary kotła (wysokość×szerokość×głębokość): 700×395×297 mm; waga: 26 kg; kompaktowy toroidalny wymiennik płytowy ze stali nierdzewnej, nowa konstrukcja palnika cylindrycznego zapewnia większą kulturę pracy i zmniejszony hałas, pompa modulowana klasy A, naczynie wzbiorcze c.o. o pojemności 7 l zamontowane w ramie nośnej, z dostępnym z zewnątrz zaworem do uzupełniania gazu; moc elektryczna dla obciążenia pełnego: 84 i 94 W; moc elektryczna w stanie czuwania: 3 W; sterowanie w cenie urządzenia: konsola sterownicza z podświetlanym wyświetlaczem LCD, pokrętłami ustawiania temperatury dla c.o. i c.w.u., przyciskami resetu i kominiarskim, w opcji: modulujące i niemodulujące termostaty pokojowe z możliwością programowania tygodniowego, czujnik zewnętrzny; przyłącze spaliny/powietrze: 60/100 mm, możliwość podłączenia do przewodu powietrzno-spalinowego (homologacje C13 i C33), możliwość podłączenia do komina (homologacje B23p i C93), adaptera bi-flux (homologacja C53) lub przewodu 3CE (homologacja C43x, wyposażenie dodatkowe); cechy szczególne: łatwa obsługa, pokrywa palnika zaprojektowana zgodnie z koncepcją „zimnych drzwi”, dzięki której temperatura pokrywy nie przekracza 30°C, pozwala to na zmniejszenie strat promieniowania aż o 75% (straty są mniejsze zarówno w trybie czuwania, jak i podczas pracy pod pełnym obciążeniem); ekologiczny i ekonomiczny: stabilny płomień zapewnia zmniejszenie emisji NOx (< 38/40 mg/kWh) i CO do atmosfery; gwarancja: 5 lat na wymiennik. Naścienne gazowe kotły kondensacyjne 1-funkcyjne MCR3 PLUS w pakiecie z zasobnikiem (24T(S), 35S) moc cieplna dla parametrów 50/30°C (tryb c.o.): 6,1–24,8 kW i 8,5–35,7 kW; maksymalna temperatura robocza: 90°C, sprawność przy 30% obciążenia do 109,2%; klasa energetyczna A dla c.o. i c.w.u.; wymiary kotła (wysokość×szerokość×głębokość): 550×370×360 mm; waga: 25 kg; wyposażenie: kompaktowy wymiennik o wysokiej sprawności, odlewany ze stopu aluminiowo-krzemowego, odporny na osadzanie się kamienia kotłowego; moduł powietrze/gaz: palnik gazowy modulujący w zakresie od 24 do 100%, z klapą zwrotną do pracy z systemami odprowadzania spalin pod ciśnieniem, dysza Venturiego, wentylator z tłumikiem zasysania powietrza, przewód zasilania gazem, pompa modulowana klasy A, naczynie wzbiorcze c.o. o pojemności 8 l zamontowane w ramie nośnej, moc elektryczna bez pompy obiegowej: 40, 47 W; moc elektryczna pompy obiegowej: 24 W, moc elektryczna w stanie czuwania: 3 W; sterowanie w cenie urządzenia: konsola sterownicza zdejmowana, umieszczona pod kotłem (może być powieszona na ścianie), połączona z jednostką centralną kablem BUS; dzięki dużemu uproszczeniu obsługi można łatwo regulować temp. c.o. i c.w.u. dwoma pokrętłami; pozostałe parametry można regulować za pomocą różnego wyposażenia dodatkowego: modulujących termostatów pokojowych i narzędzi serwisowych; możliwość podłączenia do przewodu powietrzno-spalinowego (homologacje C13 i C33), do komina (homologacje B23p i C93), adaptera bi-flux (homologacja C53) lub przewodu 3CE (homologacja C43x, wyposażenie dodatkowe), w pakiecie emaliowany podgrzewacz c.w.u. o pojemności 100, 150 lub 200 l umieszczony pod kotłem, chroniony antykorozyjnie anodą magnezową: pakiet z kotłem 24 kW: kocioł + osłona połączeń, podgrzewacz c.w.u., węże przyłączeniowe, czujnik c.w.u.; pakiet z kotłem 35 kW: kocioł + osłona połączeń, podgrzewacz c.w.u., 3-drog. zawór przyłączeniowy, płytka sterująca, czujnik c.w.u.; wydajność początkowa c.w.u. przy Δt = 30 K (wg PN-EN 13203-1): do 34 l/min; cechy szczególne: zmniejszone wymiary i ciężar, łatwe instalowanie i konserwacja, niska emisja zanieczyszczeń (NOx < 60 mg/kWh), duży komfort ciepłej wody użytkowej; gwarancja: 8 lat na wymiennik. rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 33 ENERGIA kotły kondensacyjne reklama FERROLI POLAND SP. Z O.O. 41-200 Sosnowiec, ul. Narutowicza 53 tel. 32 263 05 64, faks 32 473 35 73 [email protected] www.ferroli.com.pl Kotły kondensacyjne z wymiennikiem ciepła ze stali nierdzewnej BLUEHELIX jednofunkcyjne kotły o mocy 18, 25 i 35 kW (BLUEHELIX TECH 18/25/35 A); dwufunkcyjny kocioł o mocy 25 kW z płytowym wymiennikiem c.w.u. (BLUEHELIX TECH 25 C); dwufunkcyjne kotły o mocy 25 lub 32 kW z bitermicznym wymiennikiem c.w.u. (BLUEHELIX PRO 25/32 C); sferyczny palnik ze stali nierdzewnej z modulacją mocy w całym zakresie pracy; sprawność: do 108,8%; maksymalna długość systemu kominowego (ø 80/125): 28 m; zintegrowany zespół palnika i modulowanego wentylatora; wbudowana automatyka pogodowa; intuicyjny panel obsługowy z wyświetlaczem LCD; wbudowany zawór przełączający do podłączenia zasobnika c.w.u. (BLUEHELIX TECH 18/25/35 A); kondensacja również przy produkcji c.w.u. (BLUEHELIX PRO 25/32 C); ochrona przeciwzamrożeniowa kotła; system zapobiegający blokowaniu się pompy; zabezpieczenie przed zbyt niskim ciśnieniem w instalacji; możliwość zasilania gazem ziemnym lub LPG; 5 lat gwarancji. NOWOŚĆ! Kocioł kondensacyjny z zasobnikiem c.w.u. ze stali nierdzewnej BLUEHELIX 25 K50 wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej; wbudowany zasobnik c.w.u. ze stali nierdzewnej z dualną wężownicą INOX (poj. 50 l); wysoki komfort przygotowania c.w.u. 820 l/h (Δt 30°C); sprawność: do 108,8%; króciec cyrkulacji; sferyczny palnik ze stali nierdzewnej z modulacją mocy w całym zakresie pracy; maksymalna długość systemu kominowego (ø80/125): 28 m; zintegrowany zespół palnika sferycznego i modulowanego wentylatora; wbudowana automatyka pogodowa; intuicyjny panel obsługowy z wyświetlaczem LCD; ochrona przeciwzamrożeniowa kotła; system zapobiegający blokowaniu się pompy; zabezpieczenie przed zbyt niskim ciśnieniem w instalacji; możliwość zasilania gazem ziemnym lub LPG; 5 lat gwarancji. reklama IMMERGAS POLSKA SP. Z O.O. 93-231 Łódź, ul. Dostawcza 3a tel. 42 649 36 00 [email protected] www.immergas.pl Kondensacyjny wiszący kocioł dwufunkcyjny VICTRIX 24 TT 2 ErP moc kotła: dla c.o. 3,0–20,5 kW, dla c.w.u. 3,0–23,6 kW; klasa sezonowej efektywności energetycznej ogrzewania pomieszczeń: A; klasa efektywności energetycznej podgrzewania wody: A; efektywność energetyczna podgrzewania wody: 85%; sezonowa efektywność energetyczna ogrzewania pomieszczeń: 93%; użyteczna sprawność cieplna dla parametrów 50/30°C przy mocy nom./min.: 101,2/108,6%, użyteczna sprawność cieplna dla parametrów 40/30°C przy mocy nom./min.: 104,6/109,1%; maksymalne ciśnienie instalacji c.o.: 3 bary, maksymalna temperatura robocza c.o.: 90°C; zakres regulacji temperatury c.o.: 20–85°C, zakres regulacji temperatury c.w.u.: 30–60°C; wydajność c.w.u. przy pracy ciągłej (ΔT = 30°C): 12,2 l/min; materiał wymiennika ciepła: AlSi; cechy szczególne: sterowanie cyfrowe, zapłon elektroniczny, elektroniczny zawór gazu, płynna elektroniczna modulacja c.o. i c.w.u., autodiagnostyka kotła, energooszczędna pompa obiegowa sterowana elektronicznie, naczynie przeponowe c.o., grupa bezpieczeństwa c.o., możliwość współpracy z automatyką pogodową (opcja), możliwość współpracy z zestawami strefowymi DIM, przystosowany do zasilania wodą użytkową wstępnie podgrzaną w zasobniku solarnym. Kondensacyjny wiszący kocioł dwufunkcyjny VICTRIX EXA 28 1 ErP moc kotła: dla c.o. 5,5–23,7 kW, dla c.w.u. 5,5–27,7 kW; klasa sezonowej efektywności energetycznej ogrzewania pomieszczeń: A; klasa efektywności energetycznej podgrzewania wody: A; efektywność energetyczna podgrzewania wody: 86%; sezonowa efektywność energetyczna ogrzewania pomieszczeń: 92%; maksymalne ciśnienie instalacji c.o.: 3 bary; maksymalna temperatura robocza c.o.: 90°C; zakres regulacji temperatury c.o.: 20–85°C; całkowita pojemność naczynia wyrównawczego: 8 l; wysokość podnoszenia przy wydajności 1000 l/h: 3,0 m H2O; zakres regulacji temperatury c.w.u.: 30–60°C; dostosowany do wymagań dyrektywy ErP; wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej INOX; cechy szczególne: sterowanie cyfrowe, zapłon elektroniczny, elektroniczny zawór gazu, płynna elektroniczna NOWOŚĆ! 34 lipiec/sierpień 2016 modulacja c.o. i c.w.u., autodiagnostyka kotła, energooszczędna pompa obiegowa sterowana elektronicznie, naczynie przeponowe c.o., grupa bezpieczeństwa c.o., sonda na powrocie z instalacji, współpraca z automatyką pogodową (opcja), możliwość współpracy z zestawami strefowymi DIM, sonda temperatury wody użytkowej na wejściu do kotła, przystosowany do zasilania wodą użytkową wstępnie podgrzaną w zasobniku solarnym. rynekinstalacyjny.pl ENERGIA ROBERT BOSCH SP. Z O.O. JUNKERS 02-231 Warszawa, ul. Jutrzenki 105 Infolinia: 801 600 801 junkers-infolinia@ pl.bosch.com www.junkers.pl reklama reklama kotły kondensacyjne Cerapur Acu ZWSB 24/28-3E – wiszący kocioł kondensacyjny ze zintegrowanym potrójnym zasobnikiem warstwowym c.w.u. moc modulowana na potrzeby c.o.: do 24 kW, moc modulowana na potrzeby c.w.u.: do 28 kW; klasa efektywności energetycznej A; wbudowany potrójny zasobnik warstwowy ciepłej wody ze stali nierdzewnej o pojemności 42 l; wysoki komfort i wydajność c.w.u. do 21 l/min; możliwość podłączenia cyrkulacji c.w.u. bezpośrednio do kotła; oszczędność miejsca potrzebnego do montażu w porównaniu do układu kocioł z dodatkowym zasobnikiem; bogate wyposażenie dostarczane z kotłem w cenie kotła, m.in. płyta montażowa z zaworami odcinającymi, naczynie wzbiorcze c.o., naczynie wzbiorcze c.w.u., elektroniczna pompa (EEI ≤ 0,23), pompa ładująca i cyrkulacyjna c.w.u., adapter powietrzno-spalinowy; automatyka Bosch Heatronic® 3, autodiagnostyka zapewniająca bezpieczeństwo użytkowania; funkcja Solar ControlUnit Inside (nagroda Złoty Instalator) – optymalizacja oszczędności gazu przy współpracy z systemem solarnym; współpraca z systemami sterowania serii Cx; cechy szczególne: wysoka estetyka – wszystkie elementy instalacyjne ukryte pod obudową kotła, szybkość i łatwość montażu porównywalna z kompaktowym kotłem dwufunkcyjnym; gwarancja: do 5 lat. Cerapur Smart ZWB/ZSB …-5C – wiszące kotły kondensacyjne jedno- i dwufunkcyjne dwa modele jednofunkcyjne o mocach modulowanych do 15,2 i 25,3 kW; jeden model dwufunkcyjny o mocy modulowanej do 21,5 kW (c.o.) i 28,0 kW (c.w.u.); zakres modulacji: do 1:8; klasa efektywności energetycznej A; wersje jednofunkcyjne z zaworem trójdrogowym, przystosowane do współpracy z zasobnikiem c.w.u.; bogate wyposażenie w standardzie (m.in. nowa automatyka pogodowa Bosch Heatronic® 4 z czytelnym wielo- reklama funkcyjnym wyświetlaczem LCD, elektroniczna pompa (EEI ≤ 0,23), zawór trójdrogowy, naczynie przeponowe, adapter powietrzno-spalinowy z króćcami pomiarowymi, wymiennik c.w.u. ze stali szlachetnej (wersja ZWB); autodiagnostyka zapewniająca wysokie bezpieczeństwo użytkowania; funkcja Solar ControlUnit Inside (nagroda Złoty Instalator) – optymalizacja oszczędności gazu przy współpracy z systemem solarnym; współpraca z systemami sterowania serii Cx; cechy szczególne: łatwy i szybki montaż (płyta montażowa jako wyposażenie dodatkowe), wysoka estetyka; gwarancja: do 5 lat. TERMET S.A. 58-160 Świebodzice, ul. Długa 13 tel. 74 85 60 601, faks 74 85 40 884 [email protected] www.termet.com.pl Wiszący kocioł kondensacyjny z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. EcoCondens Integra II dwa urządzenia w typoszeregu o mocy nom. 19 i 25 kW, maks. moc cieplna dla parametrów 50/30°C: 21 i 27 kW; min. moc cieplna dla obu urządzeń przy parametrach 50/30°C: 3,0 kW; palnik z płynną modulacją mocy w zakresie ok. 11–100%, maks. temperatura pracy c.o.: 95°C; płaszcz zasobnika oraz wężownica ze stali nierdzewnej INOX, przepływ c.w.u. dla Δt = 30 K: 10,0 i 13,2 dm3/min; pompa obiegowa (EEI ≤ 0,23) z automatycznym odpowietrznikiem, wentylator o modulowanej prędkości obrotowej; wymiary (wys.×szer.×gł.): 815×795×410 mm; wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej; na wyposażeniu naczynie kompensacyjne dla c.o. i c.w.u. o pojemności: 8 i 3 dm3; podłączenie do przewodu kominowego: koncentryczne 60/100 i 80/125 lub 2 pojedyncze 80×80 mm; cechy szczególne: możliwość podłączenia cyrkulacji, funkcja antylegionella, dostosowanie do innego rodzaju gazu, moc akustyczna 54 dB, łatwy w obsłudze panel sterowania z wyświetlaczem LCD i pełną autodiagnostyką, niskie zużycie gazu, kompletny system zabezpieczeń. Zasobnik o poj. 45 l, w z wężownicą 26 kW i poj. 4 dm3, gwarancja: 7 lat. EcoPakiet: EcoCondens Gold Plus + pompa ciepła c.w.u. KP-38HS + regulator tygodniowy typ ST-292 v3 EcoCondens Gold Plus – wiszący kocioł kondensacyjny nagrodzony: Złotym Medalem MTP 2016, statuetkami Lider Instalacji 2016 oraz Złoty Instalator 2016; dwa urządzenia w typoszeregu o mocy nominalnej 19 i 25 kW, maks. moc cieplna dla 50/30°C: 21 i 27 kW; palnik BLUEJET zapewnia szeroki zakres modulacji 11–100%, min. moc obu urządzeń: 3 kW; pompa obiegowa (EEI ≤ 0,23) z automatycznym odpowietrznikiem, modulowany wentylator sterowany elektronicznie; wymiary (wys.×szer.×gł.): 750×400×334 mm, gwarancja: 7 lat; wymiennik ze stali nierdzewnej z drzwiami wykonanymi z aluminium, wykorzystujący technologię „zimnych drzwi”; cechy szczególne: cicha praca do 48 dB, niskie zużycie gazu. Możliwość dostosowania kotła do innego rodzaju gazu, nowoczesny oraz łatwy w obsłudze panel sterowania z wyświetlaczem LCD i pełną autodiagnostyką. Pompa ciepła do przygotowania c.w.u. powietrze/woda KP-38HS zastosowanie: domy jedno- i wielorodzinne, małe pensjonaty, gastronomia, sale sportowe, małe zakłady przemysłowe; COP: 3,0 wg EN 16147 (A7/W35), zakres temp. powietrza wejściowego: od –7 do 35°C, moc wężownicy: 25,3 kW; zasobnik ze stali nierdzewnej o pojemności 200, 250 lub 300 dm3; elektryczna grzałka na wyposażeniu; dodatkowa wężownica ze stali nierdzewnej do podłączenia zewn. źródła ciepła: kolektora słonecznego lub kotła; wydajność: 2,1 kW przy podgrzewie do 50°C i temp. powietrza 7°C, maks. temp. wody: 80°C; czynnik roboczy: R410A; cechy szczególne: czytelny wyświetlacz LCD, automatyczna ochrona przed zaszronieniem parownika, może pracować zarówno jako pompa ciepła, dmuchawa powietrza, osuszacz, jak i jako odzysk energii; sterowanie mikroprocesorowe, elektronicznie sterowany zawór rozprężny, wbudowana anoda magnezowa. Możliwość podłączenia czujnika temp. oraz wyjście przekaźnikowe do sterowania pompą 1-funkcyjnego kotła zewnętrznego (praca zimą) lub kolektora solarnego. rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 35 ENERGIA kotły kondensacyjne reklama VAILLANT SAUNIER DUVAL SP. Z O.O. 02-256 Warszawa, al. Krakowska 106 infolinia 801 804 444, tel. 22 323 01 00 [email protected] www.vaillant.pl Kocioł gazowy kondensacyjny, wiszący, jednofunkcyjny, ecoTEC plus VC PL 206/5-5 zastosowanie: domy jedno- i wielorodzinne; moc: 20 kW (parametry 80/60°C); moc przy podgrzewie c.w.u.: 24 kW; maks. temperatura zasilania: 85°C; klasa ErP: A; sprawność: 108% (obciążenie 30%); przyłącze kanału powietrzno-spalinowego: 60/100 mm; rozmiary: 720×440×338 mm; współpraca z zasobnikiem: VIH R 120/6B, 150/6 B, 200/6 B, zasobnik okrągły, stojący, o pojemnościach VIESSMANN SP. Z O.O. tel. 71 36 07 100, faks 71 36 07 101 53-015 Wrocław, al. Karkonoska 65 www.viessmann.pl reklama 120, 150, 200 l, do przygotowywania c.w.u. podgrzanej do maksymalnie 85°C, do bezpośredniej współpracy z urządzeniami grzewczymi. Zasobniki uniSTOR VIH R/6 wykonane z wysokogatunkowej stali emaliowanej i zabezpieczone dodatkowo przed korozją anodą magnezową; sterowanie: multiMATIC 700 to systemowy regulator zarządzający jednocześnie systemami ogrzewania i wentylacji. Dla jednego obiegu grzewczego bez zmieszania. Przeznaczony do współpracy z kotłami Vaillant wyposażonymi w złącze eBUS, pompami aroTHERM, wentylacją recoVAIR/4; cechy szczególne: urządzenie wysokiej klasy, rozwiązania zapewniające wysoki komfort przygotowania ciepłej wody, funkcje poprawiające efektywność i optymalizację pracy. Wysoka wydajność i solidność wykonania, łatwa obsługa – parametry ustawiane jednym przyciskiem, kompaktowa budowa. VITODENS 200-W – wysokosprawny wiszący kocioł kondensacyjny moc grzewcza dla 50/30°C: 1,9–13/16 kW; 1,9–19 kW; 2,6–26 kW i 1,8–35 kW; szeroki zakres modulacji mocy grzewczej: od 1,8 kW (maks. 1:19 dla kotła 1,8–35 kW); sprawność: 109% w odniesieniu do wartości opałowej paliwa; wymiary kotłów do 35 kW (wysokość×szerokość×głębokość): 800×450×375 mm; regulator pogodowy Vitotronic 200 w cenie kotła – z dużym kolorowym wyświetlaczem dotykowym; sterowanie maksymalnie trzema biegami grzewczymi, w tym dwoma z zaworami mieszającymi; sterowanie pracą instalacji solarnej; z systemem kontroli i regulacji spalania Lambda Pro Control Plus do wszystkich rodzajów gazu; obsługa przez urządzenia mobilne; z optymalizacją czasu pracy kotła – dynamiczna pauza; przyłącze spaliny/powietrze: 60/100 mm – dopuszczalna dł. przewodu spalinowego 20 m (25 m dla systemu 80/125 mm). Cechy szczególne: –– łatwa obsługa regulatora – dotykowy wyświetlacz 5” z komunikacją graficzną i tekstową, z pomocą kontekstową i asystentem pierwszego uruchomienia, z przyciskiem do jednorazowego podgrzania ciepłej wody użytkowej; –– menadżer energii – do wizualizacji ilości zużywanego gazu, energii elektrycznej, ilości dostarczonego ciepła solarnego, rozkładu temperatury w zbiorniku c.w.u., aktualnej mocy i czasów pracy palnika; –– cicha praca i mniejsze straty postojowe dzięki dodatkowej izolacji cieplnej i dźwiękowej obudowy kotła; –– szybkie podłączenie kotła do instalacji bez użycia narzędzi – nowy system szybkozłączek przyłączy wodnych; –– oszczędne i niezawodne ogrzewanie: wymiennik Inox-Radial ze stali szlachetnej wysokiej jakości, palnik promiennikowy MatriX, system kontroli i optymalizacja spalania Lambda Pro Control Plus, szeroki zakres modulacji mocy grzewczej i optymalizacja czasów pracy kotła; –– możliwość zabudowy kotła po bokach; –– uniwersalne zastosowanie: kotły o mocy do 35 kW dostępne również w wersji wiszącej z zabudowanym zasobnikiem warstwowym c.w.u. – Vitodens 222-W; jako stojące z zabudowanym zbiornikiem 100 lub 130 litrów – Vitodens 222-F; z zabudowanym zbiornikiem solarnym 170 litrów – Vitodens 242-F; dla obiektów o większym zapotrzebowaniu na ciepło – Vitodens 200-W od 45 do 150 kW i w kaskadzie do maksymalnie 900 kW; –– gwarancja: 2 lata, z możliwością przedłużenia do 5 lat; 10 lat gwarancji na wymiennik spaliny-woda Inox‑Radial. NOWOŚĆ! dok. ze s. 31 Redukcja kosztów dzięki zmianie taryfy gazowej Zastosowanie układu hybrydowego pozwala w wielu przypadkach zredukować również roczne koszty ogrzewania dzięki możliwości przejścia z grupy taryfowej W3 do W2. Jeśli zastosowanie pompy ciepła umożliwi redukcję rocznego zużycie gazu do maks. 1200 m3/h, użytkownik może zostać przyporządkowany do grupy taryfowej W2 i będzie mógł skorzystać 36 lipiec/sierpień 2016 ze znacznie niższych opłat stałych. Co prawda cena samego paliwa jest minimalnie wyższa, ale i tak możemy dzięki temu zaoszczędzić rocznie około 400 zł. Kilka funkcji w jednym systemie Systemy hybrydowe stają się popularne również dlatego, że nie tylko pozwalają ogrzać dom w sezonie grzewczym i przygotować ciepłą wodę, ale również zapewnić chłodzenie w okresie letnim. Jest to możliwe w ograniczonym zakresie we współpracy z instalacją płaszczyznową, np. podłogową czy ścienną, lub też w pełnym zakresie w połączeniu z klimakonwektorami. Przy wykorzystaniu do chłodzenia systemu podłogowego lub ściennego konieczna jest kontrola temperatury zasilania w funkcji punktu rosy, tak by nie dopuścić do kondensacji pary wodnej na powierzchni podłogi czy ścian. Funkcję tę pełni z reguły sterownik systemowy, który ma wbudowany czujnik poziomu wilgotności i temperatury i automatycznie wylicza temperaturę punktu rosy, zadając w dalszej kolejności temperaturę pracy systemu. rynekinstalacyjny.pl A A A+ A+ A ++ A ++ A +++ A +++ Konkurs im. im. Stanisława Staszica na najlepsze produkty innowacyjne Konkurs Stanisława Staszica na najlepsze produkty innowacyjne „LAUR INNOWACYJNOŚCI 2016” „LAUR INNOWACYJNOŚCI 2016” Celem szóstej edycji Konkursu im. Stanisława Staszica na najlepsze produkty innowacyjne Celem szóstej edycji Konkursu im. Stanisława Staszica na najlepsze produkty innowacyjne „Laur Innowacyjności 2016” jest innowacyjnych produktów, VI edycja Konkursu im.promocja Stanisława Staszica na najlepszetechnologii produktyi usług, innowacyjne „Laur Innowacyjności 2016” jest promocja innowacyjnych produktów, technologii i usług, „Laur Innowacyjności 2016” a także innych rozwiązań mających innowacyjny charakter. a także innych rozwiązań mających innowacyjny charakter. Celem Konkursu jest promocja innowacyjnych produktów, technologii i usług, a także innych Ideą zorganizowania tegorozwiązań mających nowatorski charakter. Konkursu jest przekonanie, że kluczem do rozwoju polskiej Ideą zorganizowania tego Konkursu jest przekonanie, że kluczem do rozwoju polskiej gospodarki jest rozwój innowacyjności w naszym kraju, promowanie produktów innowacyjnych Ideę Konkursu stanowi przekonanie, że kluczem do rozwoju polskiej gospodarki jest rozwój gospodarki jest rozwój innowacyjności w naszym kraju, promowanie produktów innowacyjnych i ich twórców oraz pomoc w przyspieszeniu aplikacji innowacyjnych rozwiązań, tak potrzebnych innowacyjności w naszym kraju, promowanie nowych technologii i ich twórców oraz pomoc i ich twórców oraz pomoc w przyspieszeniu aplikacji innowacyjnych rozwiązań, tak potrzebnych w przyspieszeniu aplikacji nowoczesnych rozwiązań w Polsce i na świecie. naszemu krajowi. naszemu krajowi. W Konkursie mogą brać udział polskie i zarejestrowane w Polsce podmioty gospodarcze oraz osoby fizyczne W Konkursie mogą uczestniczyć polskie i zarejestrowane w Polsce podmioty oraz osoby fizyczne z Polski i z krajów, w których działają polonijne z Polski i z krajów, w których działają polonijne stowarzyszenia naukowo-techniczne. Mogą także uczestniczyć W Konkursie mogą uczestniczyć polskie i zarejestrowane w Polsce podmioty oraz osoby fizyczne z Polski i z krajów, w których działają polonijne stowarzyszenia naukowo – techniczne, a także mogą uczestniczyć podmioty zagraniczne, których innowacyjnymi produktami może być podmioty zagraniczne, których innowacyjnymi produktami zainteresowana jest polska gospodarka. stowarzyszenia naukowo – techniczne, a także mogą uczestniczyć podmioty zagraniczne, których innowacyjnymi produktami może być zainteresowanaKapitułę Konkursu stanowią wybitne osobistości z Polski i z zagranicy reprezentujące różne dziedziny techniki polska gospodarka. Konkurs jest organizowany dla innowacyjnych produktów i rozwiązań w następujących kategoriach: zainteresowana polska gospodarka. Konkurs jest organizowany dla innowacyjnych produktów i rozwiązań w następujących kategoriach: i gospodarki. Konkurs obejmuje następujące kategorie nowatorskich 1. Budownictwo i obiekty użyteczności publicznej, bezpieczeństwo i pożarnictwo produktów i rozwiązań: 1. Budownictwo i obiekty użyteczności publicznej, bezpieczeństwo i pożarnictwo 1. Budownictwo i obiekty użyteczności publicznej, bezpieczeństwo i pożarnictwo; 2. Ekologia, geodezja, gospodarka wodna; 2. geodezja, Ekologia, geodezja, gospodarka wodna; 2. Ekologia, gospodarka wodna; 3. Energetyka, elektrotechnika; 3. Energetyka, elektrotechnika; 3. Energetyka, elektrotechnika; 4. Górnictwo i hutnictwo; 4. Górnictwo i hutnictwo; 4. Górnictwo i hutnictwo; 5. Informatyka, telekomunikacja, elektronika, automatyka; 5. Informatyka, telekomunikacja, elektronika, automatyka; 5. Informatyka, telekomunikacja, elektronika, automatyka; 6. Inżynieria materiałowa, nanotechnologie; Szczegółowe informacje na temat Konkursu znajdują 6. Inżynieria materiałowa, nanotechnologie; Szczegółowe informacje na temat Konkursu znajdują 7. Mechanika, maszyny i urządzenia; 6. Inżynieria materiałowa, nanotechnologie; się na stronie internetowej: www.laurinnowacyjnosci.pl 7. Mechanika, maszyny i urządzenia; 8. Technika medyczna, przemysł farmaceutyczny, chemia; się na stronie internetowej: www.laurinnowacyjnosci.pl 7. Mechanika, maszyny i urządzenia; Przemysł spożywczy, rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo; 8. Technika 9. medyczna, przemysł farmaceutyczny, chemia; 8. Technika medyczna, przemysł farmaceutyczny, chemia; 10. Technika wojskowa; 9. Przemysł spożywczy, rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo; 11. spożywczy, Transport, komunikacja; 9. Przemysł rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo; 10. Technika wojskowa 12. Włókiennictwo, papiernictwo, opakowania; 10. Technika wojskowa 11. Transport, komunikacja; 13. Usługi i inne rozwiązania innowacje o charakterze społeczno-gospodarczym. 11. Transport, komunikacja; 12. Włókiennictwo, papiernictwo, opakowania; 12. Włókiennictwo, papiernictwo, opakowania; Poprzednie edycje tego Konkursu spotkały się z wielkim zainteresowaniem podmiotów, które szczycą się 13. Usługi i inne rozwiązania innowacje o charakterze społeczno – gospodarczym. innowacyjnymi produktami bądź technologiami; a także zainteresowaniem ze strony administracji państwowej, 13. Usługi i inne rozwiązania innowacje o charakterze społeczno – gospodarczym. środowisk polonijnych na całym świecie oraz mediów. Poprzednie edycje tego Konkursu spotkały się z wielkim zainteresowaniem podmiotów, które mogą poszczycić się innowacyjnymi produktami bądź Termin tego składania aplikacji do zVI edycjizainteresowaniem Konkursu upływa w dniu 4 listopada 2016 r. Poprzednie Konkursu spotkały się wielkim podmiotów, które mogą się innowacyjnymi produktami bądź technologiami , a edycje także ze strony administracji państwowej , środowisk polonijnych na całym świecie oraz poszczycić mediów. Kapitułę Konkursu stanowią Do organizatorów napływają już pierwsze wnioski. technologiami także zzezagranicy strony administracji państwowej , środowisk polonijnych na całym świecie oraz mediów. Kapitułę Konkursu stanowią wybitne osobistości ,zaPolski reprezentujące różne dziedziny techniki i gospodarki. Rozstrzygnięcie Konkursu nastąpi w dniu 23 listopada 2016 r. podczas uroczystej Gali, która odbędzie się wybitne osobistości z Polski z zagranicy reprezentujące różne dziedziny techniki i gospodarki. VI edycja tego Konkursu już trwa. Do organizatorów napływają już pierwsze aplikacje, Finał jest przewidziany 23 listopada 2016 r. w Warszawskim Domu Technika NOT w Warszawie, przy ul. Czackiego 3/5. VI edycja tego Konkursu trwa. Do organizatorów już pierwsze aplikacje, Finał jest przewidziany na uroczystej Gali w Warszawskim Domujuż Technika NOT w Warszawienapływają ul. Czackiego 3/5 z atrakcyjnym programem artystycznym.23 listopada 2016 r. Gali będzie towarzyszyła wystawa produktów innowacyjnych. na uroczystej Gali wwystawa Warszawskim Domuinnowacyjnych. Technika NOT w Warszawie ul. Czackiego 3/5 z atrakcyjnym programem artystycznym. Gali będzie towarzyszyła produktów Gali będzie towarzyszyła wystawa produktów innowacyjnych. Zapraszamy do uczestnictwa w Konkursie ENERGIA Kotły na paliwa stałe – rynek i wymagania Prognozy wskazują, że liczba eksploatowanych kotłów c.o. zasilanych paliwami stałymi będzie stopniowo maleć na rzecz urządzeń korzystających z paliw gazowych i energii elektrycznej. W segmencie kotłów na paliwa stałe przewagę – kosztem urządzeń zasypowych, które stanowią obecnie blisko 80% ogółu – zyskiwać będą kotły z automatycznym podawaniem paliw: węgla kwalifikowanego i biomasy. Przebieg tego procesu będzie zależeć od regulacji prawnych na szczeblu krajowym oraz od decyzji organów lokalnych w zakresie ograniczania niskiej emisji, a także ustanowienia regulacji dotyczących jakości paliw. J i groźniejsza niż te 3%. Szacunkowe dane dotyczące obecnej produkcji automatycznych kotłów na paliwa kopalne wskazują, że kotły węglowe w klasie 5 (wg PN-EN 303-5) to na razie rzadkość, jednak stale ich przybywa i jest już kilku liderów tego rynku stosujących m.in. układy oczyszczania spalin. Wymaganiom tej klasy łatwiej sprostają kotły na biomasę – na pelety i do zgazowania drewna. Klasę 4 ma obecnie ok. 20% urządzeń, a klasę 3 połowa oferowanych na rynku automatycznych kotłów węglowych o mocy do 50 kW. Graniczne wartości emisji dla klas wprowadzone przez normę PN-EN 303-5:2012 zawiera tabela 1. Rok 2020 będzie kluczowy dla wymagań wobec kotłów na paliwa stałe. Będą wówczas obowiązywać wymagania zawarte w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe [3] o nominalnej mocy cieplnej do 500 kW wprowadzanych na rynek. Rozporządzenie to wprowadza parametr sprawności sezonowej i emisji sezonowej zanieczyszczeń: cząstek stałych (PM), organicznych związków gazowych (OGC) i tlenku węgla (CO) oraz tlenków azotu (NOx). Będą one liczone w zależności od typu kotła – automatycznego i ręcznego – i od tego, czy są one zasilane biopaliwem czy paliwem kopalnym. Wartości graniczne zawiera tabela 2. Zdaniem wielu specjalistów i środowisk branża kotłów na paliwa stałe wymaga nie tylko działań zmierzających do polepszania ich parametrów energetyczno-emisyjnych i stawiania takich wymogów przy wprowadzaniu urządzeń do obrotu. Należy także podjąć działania zmierzające do uchwalenia ustawy i rozporządzeń regulujących jakość reklama akość powietrza w sezonie grzewczym w wielu regionach Polski wzbudza coraz częstsze protesty mieszkańców i tym samym skłaniać będzie władze krajowe i lokalne do ich uwzględniania. Za wielkość emisji i jakość powietrza nie odpowiadają tylko kotły, ale także jakość paliw i sposób eksploatacji. Szacuje się, że muły węglowe stanowią ok. 10% „paliw węglowych” spalanych w kotłach domowych [1]. Na ich atrakcyjność wpływa głównie koszt uzyskania 1 GJ ciepła w stosunku do paliw kwalifikowanych – jest niższy o ok. 40%. Odpady też mają istotny udział w ogrzewaniu domów i są wsadem do pieców i zasypowych kotłów wielopaliwowych. Szacuje się, że ilość tego wsadu odpowiada 2,5–3% ogółu spalanego węgla i biomasy. Może się to wydawać niedużo, ale szkodliwa emisja z tych „paliw” jest znacznie większa rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 39 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 40 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA WSPÓŁORGANIZATORZY ORGANIZATORZY Topten ACT otrzymał finansowanie ze środków unijnego programu Horizon 2020 w ramach umowy dotacji nr 649647. Wyłączną odpowiedzialność za treści dokumentacji konkursowej oraz konkurs ponoszą autorzy. Nie muszą one odzwierciedlać opinii Unii Europejskiej. EASME, Komisja Europejska oraz partnerzy projektu nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w nich zawartych. reklama kotły na paliwa stałe ROBERT BOSCH SP. Z O.O. BUDERUS 02-231 Warszawa, ul. Jutrzenki 105 Infolinia: 801 777 801 [email protected] www.buderus.pl Stalowe kotły z automatycznym podajnikiem Logano S181 znamionowe moce cieplne: 15, 20 i 25 kW; sprawność kotła: 88% (sprawność procesu spalania: do 90%); kocioł przeznaczony do spalania węgla brunatnego, groszku węgla kamiennego i peletu; zasobnik paliwa o pojemności 240 l (z możliwością powiększenia); pojemność wodna: 55 l (dla mocy 15 kW), 73 l (dla mocy 20 i 25 kW); automatyka i sterowanie: w standardzie zaawansowany sterownik oparty na algorytmie PID w połączeniu z czujnikiem temperatury spalin, dba o prawidłową pracę kotła i pozwala zaoszczędzić paliwo; wyposażenie standardowe umożliwia sterowanie dwoma obiegami grzewczymi, a także przygotowaniem ciepłej wody użytkowej (wymiennie za jeden z obiegów grzewczych), historia błędów, sygnał wstrzymania pracy do współpracy z wiszącym kotłem Buderus, możliwość współpracy z termostatem pomieszczeniowym; cechy szczególne: rozbudowany stalowy wymiennik pozwalający osiągnąć wysoką sprawność, pojemnik paliwa 240 l umożliwiający nawet 50 h pracy z mocą maks. (z możliwością powiększenia), możliwość pracy w systemach grzewczych układu zamkniętego oraz otwartego (akcesoria: wężownica schładzająca oraz zawór termostatyczny), możliwość zmiany strony, po której znajduje się pojemnik paliwa, czujnik obrotów podajnika – natychmiastowa informacja o zablokowaniu, dodatkowe moduły pozwalające na zdalną komunikację; maksymalna temp. wody w kotle: 80°C; dopuszczalne ciśnienie robocze: 3 bary; klasa 4 wg normy PN-EN 303-5:2012 (klasa 5 dla jednostek 15 i 25 kW z paliwem pellet); gwarancja: 5 lat na wymiennik, 2 lata na pozostałe elementy. Stalowe kotły z automatycznym podajnikiem Logano S111-2 + Pellet znamionowe moce cieplne: 20, 24, 27 i 32 kW; sprawność kotła: do 85%; kocioł przeznaczony do spalania peletu; zasobnik paliwa o pojemności 195 l; pojemność wodna: 46–64 l; automatyka i sterowanie: w standardzie zaawansowany sterownik obsługujący wentylator, podajnik peletu, obieg grzewczy (bez mieszacza), ciepła woda użytkowa, możliwość podłączenia dwóch czujników temperatury w zasobniku buforowym, możliwość podłączenia termostatu pomieszczeniowego; cechy szczególne: zbiornik paliwa pozwalający na nieprzerwaną pracę nawet do 3 dni, automatyczny podajnik oraz rozpalanie paliwa, fotokomórka optymalizująca proces rozpalania, możliwość zmiany strony montażu zbiornika paliwa, możliwość pracy jako tradycyjny kocioł z załadunkiem ręcznym; maksymalna temp. wody w kotle: 95°C; dopuszczalne ciśnienie robocze: 3 bary; klasa 4 wg normy PN-EN 303-5:2012; gwarancja: 2 lata. rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 41 ENERGIA kotły na paliwa stałe reklama ZAKŁAD METALOWO-KOTLARSKI „SAS” MIECZYSŁAW SAS 28–100 Busko-Zdrój, Owczary, ul. Przemysłowa 3 tel. 41 378 46 19 sprzedaż@sas.busko.pl www.sas.busko.pl SAS SOLID automatyczny kocioł klasy 5 typoszereg o mocach: 14, 19, 25, 36 i 48 kW; sprawność; 90,3–91,0%; paliwo podstawowe: ekogroszek; praca dopuszczalna w układzie otwartym i zamkniętym; materiał wymiennika: stal kotłowa P265GH o grubości 6 mm; położenie czopucha: z tyłu; klasa kotła: 5 (najwyższa) wg PN-EN 303-5:2012; wyposażenie podstawowe: sterownik, retorta, wentylator, termometr, szuflada popielnicowa, zawór bezpieczeństwa, deflektor żeliwny, panele ceramiczne, turbulator spalin, komplet narzędzi do obsługi kotła, zasobnik paliwa z systemem wyrównywania ciśnienia i czujnikiem otwarcia klapy, komplet stopek regulacyjnych (w kotłach do 25 kW); opcje: drzwiczki otwierane na lewą stronę; sterowanie: –– Recalart MultiFun – standard: algorytm PID, czujnik żaru, obsługa pomp (c.o.1, c.o.2 /podłogowa/, c.w.u., cyrkulacyjna, przewałowa), obsługa dwóch zaworów mieszających, czujnik pogodowy, czujnik pokojowy, moduł ETHERNET, GSM (internetowa platforma zarządzania sterownikiem e-multifun), opcja: regulacja pokojowa – moduł bezprzewodowy SHHS-B1 (czujniki oraz termostaty bezprzewodowe); –– TECH ST-450 z PID – standard: algorytm PID, obsługa pomp (c.o., c.w.u., cyrkulacyjna, podłogowa), obsługa zaworu mieszającego, czujnik pogodowy, opcja: dodatkowy moduł ST-430RS lub ST-431 sterujący do zaworu mieszającego (do drugiego obiegu), moduł ETHERNET ST-505, moduł GSM ST-65, regulator pokojowy ST-298 lub ST-280 (kolorowy panel dotykowy); gwarancja: 5 lat na kocioł eksploatowany zgodnie z DTR, 2 lata na elektronikę i osprzęt; nagrody i wyróżnienia: „Złota Kielnia” – V Targi „Dom z Pomysłem” 5–6.09.2015 Andrychów, „Złota Ciupaga” – XX Jubileuszowa edycja Podhalańskich Targów Budownictwa 8–10.05.2015 Nowy Targ. SAS BIO SOLID automatyczny kocioł klasy 5 typoszereg o mocach: 14, 19, 25, 36 i 48 kW; sprawność; 92,1–92,4%; paliwo podstawowe: pelety; praca dopuszczalna w układzie otwartym i zamkniętym; materiał wymiennika: stal kotłowa P265GH o grubości 6 mm; położenie czopucha: z tyłu; klasa kotła: 5 (najwyższa) wg PN-EN 303-5:2012, wpisany na listę BAFA; wyposażenie podstawowe: sterownik, palnik peletowy SAS MULTI FLAME (grzałka do rozpalania, mechanizm rusztów ruchomych, moduł do sterowania pracą palnika), wentylator, termometr, szuflada popielnicowa, zawór bezpieczeństwa, panele ceramiczne, turbulator spalin, komplet narzędzi do obsługi kotła, zasobnik paliwa z czujnikiem otwarcia klapy, kształtka ceramiczna, komplet stopek regulacyjnych (w kotłach do 25 kW); opcje: drzwiczki otwierane na lewą stronę, automatyczny system odpopielania; sterowanie: –– Recalart MultiFun – standard: algorytm PID, obsługa pomp (c.o.1, c.o.2 /podłogowa/, c.w.u., cyrkulacyjna, przewałowa), obsługa dwóch zaworów mieszających, czujnik pogodowy, czujnik pokojowy, moduł ETHERNET, GSM (internetowa platforma zarządzania sterownikiem e-multifun), opcja: regulacja pokojowa – moduł bezprzewodowy SHHS-B1 (czujniki oraz termostaty bezprzewodowe), moduł obsługi bufora ciepła (pompa bufora); –– TECH ST-450 z PID – standard: algorytm PID, obsługa pomp (c.o., c.w.u., cyrkulacyjna, podłogowa), obsługa zaworu mieszającego, czujnik pogodowy, opcja: dodatkowy moduł ST-430RS lub ST-431 sterujący do zaworu mieszającego (do drugiego obiegu), moduł ETHERNET ST-505, moduł GSM ST-65, moduł sterujący zewnętrznym podajnikiem paliwa ST-67, regulator pokojowy ST-298 lub ST-280 (kolorowy panel dotykowy); gwarancja: 5 lat na kocioł eksploatowany zgodnie z DTR, 2 lata na elektronikę i osprzęt. reklama INTERCON – PRZEDSTAWICIEL W POLSCE MARKI DAKON 43-300 Bielsko-Biała, ul.1 Maja 19 tel. 33 812 20 04 [email protected] www.intercon.com.pl Kocioł węglowy DAKON DOR F paliwo podstawowe: węgiel; moc: 12, 16, 20, 24, 27, 32 kW; klasa wg EN 303-5:2012: spełnia wymagania 3 klasy emisji; sprawność kotła: 78%; wyposażony w ruszt wiszący i ruchomy; jednorazowy zasyp komory (paliwo podstawowe) wystarcza na 8–12 godz. pracy kotła; zamiennik dla starego kotła DOR (identyczny rozstaw króćców montażowych); duża komora zasypowa, bezazbestowa izolacja cieplna, zintegrowana wężownica schładzająca; automatyczna regulacja mocy dzięki miarkownikowi ciągu kominowego; kocioł niezależny od energii elektrycznej (nie potrzebuje wentylatora, który w kotłach zasypowych może ulegać awariom), odpowiedni dla systemu grawitacyjnego, niska zawartość pyłów w spalinach; niskoemisyjny sposób spalania paliwa, wysoka wydajność, regulowane wejście uzupełniające powietrze, tzw. powietrze trzeciorzędowe; kocioł ma długą żywotność i nie zużywa energii elektrycznej; DOR F 32 D – specjalna wersja kotła DOR F przeznaczona do spalania drewna, sprawność 82%. 42 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA reklama kotły na paliwa stałe INTERCON – PRZEDSTAWICIEL W POLSCE MARKI DAKON 43-300 Bielsko-Biała, ul.1 Maja 19 tel. 33 812 20 04 [email protected] www.intercon.com.pl Kocioł automatyczny DAKON DOR N paliwo: węgiel – ekogroszek, pelet; moc: 15, 20, 25 kW; klasa wg EN 303-5:2012: spełnia wymagania 5 klasy emisji; sprawność kotła: 88%; sposób spalania: automatyczny, rodzaj materiału: kocioł stalowy; nowy kocioł stalowy z automatycznym systemem podawania paliwa; wysokiej jakości wymiennik ciepła; rozstaw króćców podłączeniowych taki sam jak w tradycyjnym kotle DOR – łatwo dokonać zamiany urządzenia bez niezbędnych przeróbek hydraulicznych; może być zamontowany zarówno w budynkach starego typu, jak i nowym budownictwie; zaawansowane sterowanie umożliwia efektywny proces spalania nawet przy mocy kotła zredukowanej do 30% jego mocy nominalnej, modulacja mocy od 4,5 do 27 kW; podawanie paliwa oraz ilość powietrza potrzebna do spalania są nadzorowane przez elektroniczny sterownik reklama ST-702 PID kontrolujący moce wentylatora i urządzenia na podstawie pomiaru temperatury wody grzewczej spalin. Temperatura zasilania zależy od aktualnego zapotrzebowania na ciepło. Wynikiem zastosowania tej technologii są: niewielkie zużycie paliwa, niska emisja oraz długa żywotność wymiennika. Dla uzyskania większej wygody możliwe jest kontrolowanie pracy i zmiany parametrów urządzenia przez dodatkowy moduł internetowy; kocioł jest produkowany jako model prawo-lewy – można wybrać, z której strony zostanie zamontowany podajnik nawet na etapie montażu; zasobnik paliwa o pojemności 240 l przy mocy znamionowej 20 kW umożliwia pracę przez trzy dni (a przy mocy 15 kW nawet 5 dni) bez obsługi użytkownika. ISKO SP. Z O.O. 44-336 Jastrzębie-Zdrój, ul. Świerczewskiego 82 tel. 32 473 82 40, 32 473 82 41, 32 473 82 42 [email protected] www.isko.pl Automatyczne kotły węglowe TAURUS – ANGUS z Hydraulicznym Zestawem Podłączeniowym znamionowa moc cieplna: 15, 20 i 25 kW; sprawność cieplna eksploatacyjna przy paliwie podstawowym: ≤ 88%; paliwo podstawowe: ekogroszek, jednorazowy zasyp paliwa do zasobnika: ~200 l; praca w układzie zarówno otwartym, jak i zamkniętym; automatyka: sterownik ma moduł sterujący siłownikiem zaworu mieszającego (regulacja pogodowa) z możliwością rozbudowy o kolejny obieg grzewczy, współpraca z regulatorami pokojowymi, ustawianie dziennych i tygodniowych harmonogramów ogrzewania, regulacja temperatury c.o. i c.w.u., informowanie o stanach alarmowych, podgląd temperatury zewnętrznej; sterowanie 4 pompami; budowa: kocioł wyposażony w retortowy palnik żeliwny Ekoenergia przystosowany do spalania węgla typu ekogroszek, dobrej klasy miału oraz peletu. Półkowa konstrukcja wymiennika zapewnia maksymalny odbiór ciepła i umożliwia łatwe czyszczenie jego powierzchni, dzięki czemu kocioł utrzymuje stale wysoką sprawność. Na wyposażeniu jest palenisko awaryjne przeznaczone do spalania grubszego sortymentu węgla lub drewna kawałkowego, materiał wymiennika: stal kotłowa P265GH grubości 6 mm; min. i maks. temp. wody zasilającej instalację: 60–85°C, ciśnienie robocze: 0,2 MPa; pojemność wodna: 48–60 dm3, wymagany ciąg kominowy: 20–23 Pa; maks. wymiary (szerokość×wysokość×długość): 1300×1400×700 mm; klasa: 3 wg PN-EN 303-5:2012, świadectwo badania na znak bezpieczeństwa ekologicznego (tzw. zielone jabłuszko); gwarancja: 5 lat na wymiennik ciepła i 2 lata na całość kotła, darmowe pierwsze uruchomienie. Automatyczne kotły węglowe TAURUS – ANGUS DUO z Hydraulicznym Zestawem Podłączeniowym znamionowa moc cieplna: 14, 17, 25 i 35 kW; sprawność cieplna eksploatacyjna przy paliwie podstawowym: ≤ 90%; paliwo podstawowe: ekogroszek, jednorazowy zasyp paliwa do zasobnika: ~300 l; praca w układzie zarówno otwartym, jak i zamkniętym; automatyka: sterownik ma moduł sterujący siłownikiem zaworu mieszającego (regulacja pogodowa) z możliwością rozbudowy o kolejny obieg grzewczy, współpraca z regulatorami pokojowymi, ustawianie dziennych i tygodniowych harmonogramów ogrzewania, regulacja temperatury c.o. i c.w.u., informowanie o stanach alarmowych, podgląd temperatury zewnętrznej; sterowanie 4 pompami; budowa: kocioł wyposażony w retortowy palnik żeliwny Ekoenergia przystosowany do spalania węgla typu ekogroszek, dobrej klasy miału oraz peletu. Stały ruszt wodny służy do spalania grubszego sortymentu węgla lub drewna kawałkowego. Wymiennik typu półkowego z poziomo osadzonymi przegrodami zapewnia łatwe i dokładne czyszczenie jego powierzchni, materiał wymiennika: stal kotłowa P265GH grubości 6 mm; min. i maks. temp. wody zasilającej instalację: 60–85°C, ciśnienie robocze: 0,2 MPa; pojemność wodna: 78–100 dm3, wymagany ciąg kominowy: 20–35 Pa; maks. wymiary (szerokość×wysokość×długość): 1260×1665×930 mm; klasa: 3 w standardzie, na zamówienie 4 wg PN-EN 303-5:2012, świadectwo na znak bezpieczeństwa ekologicznego (tzw. zielone jabłuszko); gwarancja: 5 lat na wymiennik ciepła i 2 lata na całość kotła, darmowe pierwsze uruchomienie. Cechy szczególne: Hydrauliczny Zestaw Podłączeniowy (HZP) – zastosowanie zestawu, w zależności od rodzaju spalanego paliwa i jego zawilgocenia, kilkakrotnie wydłuża żywotność wymiennika kotła, czopucha i komina. Eliminuje kondensację pary wodnej w kotle, która przyspiesza korozję wymiennika (w tym czopucha i komina). Pozwala na szybką i sprawną obsługę oraz konserwację kotła i instalacji dymowej. Daje możliwość zoptymalizowania regulacji parametrów grzewczych c.o. Zapewnia stałą wysoką sprawność kotła. Polepsza proces spalania paliwa. Ogranicza zanieczyszczenie kotła, czopucha i komina. Umożliwia regulację układu c.o. Pozwala na dostosowanie pracy kotła i układu grzewczego do istniejących warunków klimatycznych. Powoduje polepszenie komfortu cieplnego i zwiększenie odporności na przepalenie wymiennika kotła dzięki stałej pracy pompy obiegowej. rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 43 ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y mgr inż. Bogusław Łobos ELEKTROMET Kotły EKO-KWP V+ ze Złotym Medalem MTP Zanieczyszczenie środowiska, efekt cieplarniany, pył zawieszony w powietrzu – wszystko to niekorzystnie wpływa na zdrowie ludzi i wymusza od władz krajów europejskich działania na rzecz zapobiegania emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Tak jak w branży samochodowej i w systemach grzewczych ustalane są graniczne wartości emisji spalin. P omimo rozwoju systemów grzewczych opartych na energii odnawialnej wiele osób nadal preferuje klasyczne ogrzewanie kotłem węglowym. Dla takich rozwiązań powstała europejska norma EN 303-5:2012, która oprócz wymagań wobec konstrukcji kotłów i bezpieczeństwa ich użytkowania określa graniczne wartości emisji spalin dla spalania węgla czy peletu. Wiele krajów europejskich i coraz więcej samorządów w Polsce wprowadza programy ograniczenia niskiej emisji i dotuje zakup kotła spełniającego najwyższą, piątą klasę emisji według normy EN 303-5:2012, a niektóre nawet nakazują wymianę starego kotła na nowoczesny, spełniający najwyższe wymagania norm. Coraz wyższe wymagania co do emisji spalin wymuszają od producentów kotłów centralnego ogrzewania ciągły rozwój, usprawnianie konstrukcji kotłów i stosowanie do produkcji materiałów katalizujących. Do zbudowania kotła spełniającego wyśrubowane wymagania potrzeba również profesjonalnego zaplecza projektowego i badawczego. 44 lipiec/sierpień 2016 Zakład Urządzeń Grzewczych ELEKTROMET stanął na wysokości zadania i proponuje zupełnie nowy kocioł EKO-KWP V+. Kocioł grzewczy centralnego ogrzewania na paliwa stałe EKO-KWP V+ jest innowacyjnym urządzeniem spalającym paliwa stałe w tej samej klasie co kotły gazowe i olejowe. Wysokie parametry pracy spełniające wymogi klasy 5 wg EN 303-5:2012 dotyczą jednocześnie trzech głównych kategorii paliw występujących na rynku: groszku węgla kamiennego, groszku węgla brunatnego, jak i wszelkiego rodzaju biomas sypkich. Kocioł charakteryzuje się dużą stabilnością emisji w pełnym zakresie pracy, a oprócz spełniania warunków 5 klasy normy 303-5:2012 spełnia również bardziej restrykcyjne warunki emisji projektu ECODESIGN zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią i rozporządzeniem Komisji UE w sprawie wykonania dyrektywy w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe. Wysoka sprawność spalania (do 93%) pozycjonuje ten produkt w grupie najbardziej efektywnych urządzeń na rynku. Kocioł został wyposażony w kilka innowacyjnych rozwiązań zapewniających wygodę, bezpieczeństwo, oszczędność użytkowania oraz łatwy dostęp do elementów wymagających obsługi, czyszczenia i załadunku paliwa. Zastosowano w nim m.in. ECO Save system – innowacyjny deflektor, który do 25% ogranicza zużycie paliwa, zauważalnie zwiększa sprawność kotła, wydłuża jego żywotność oraz znacząco redukuje emisję pyłów (produkt opatentowany). W kotle EKO-KWP V+ zastosowano też dwa deflektory, jeden nad drugim, a pomiędzy nimi znajduje się kierownica strumienia, która strumień spalin rozproszony na pierwszym deflektorze kieruje do deflektora drugiego. System wyrównania ciśnień zapobiega przenikaniu spalin do zasobnika poprzez połączenie wyrównujące ciśnienie powietrza doprowadzanego do spalania (komora mieszacza) z ciśnieniem w zasobniku paliwa. Natomiast czujnik otwarcia zasobnika zabezpiecza przed rynekinstalacyjny.pl ENERGIA A R T Y K U Ł pozostawieniem otwartej pokrywy zasobnika paliwa. Otwarcie pokrywy powoduje włączenie sygnału alarmowego, wyłączony zostaje wentylator i silnik podajnika paliwa. Z kolei czujnik pracy podajnika w przypadku stale pracującego palnika lub zatrzymania podawania paliwa włącza sygnał alarmowy, wyłącza wentylator nadmuchowy i podawanie paliwa. Wyłączone zostają również pompy. W kotle zastosowany został sterownik EL 483 wykorzystujący algorytm regulacji PID. W tego typu sterowniku moc nadmuchu obliczana jest na podstawie pomiaru temperatury kotła i temperatury spalin na wylocie z kotła. Wentylator pracuje w sposób ciągły, a moc nadmuchu zależy bezpośrednio od mierzonej temperatury kotła, temperatury spalin oraz różnicy między tymi parametrami a wartością zadaną. Stabilne utrzymanie temperatury zadanej bez zbędnej regulacji i oscylacji – to zalety regulatora z PID. Stosując ten typ sterownika z czujnikiem wylotu spalin, utrzymujemy temperaturę wody wyjściowej na stałym poziomie, co wpływa na dłuższą żywotność wymiennika kotła. Kontrola temperatury spalin na wylocie kotła powoduje również niską emisję pyłów i gazów szkodliwych dla środowiska. Energia cieplna ze spalin nie jest marnowana i wypuszczana do komina, lecz wykorzystywana do ogrzewania. Kocioł EKO-KWP V+ jest zaprojektowany i produkowany w oparciu o najnowsze technologie. Programy projektowe pozwalają przeprowadzić niezbędne obliczenia i symulacje, co ma niewątpliwy wpływ na późniejszą eksploatację, oraz zapewniają idealne dopracowanie elementów składowych kotła, co z kolei wpływa na poprawność jego wykonania i estetykę. Widok tyłu kotła S P O N S O R O W A N Y Widok na sterownik EL 483 oraz drzwiczki górne Wszystkie elementy korpusu kotła są wykonywane przez sterowane numerycznie maszyny – wykrawarki laserowe, prasy krawędziowe itp., a wymiennik oraz korpus kotła są konstrukcjami spawanymi przez roboty przemysłowe, co gwarantuje dokładność, szczelność i wysoką jakość spoin. Zastosowanie najnowszych technologii w produkcji kotła zapewnia doskonałą jakość produktu oraz powtarzalność wykonania. Nie bez znaczenia jest również dobór dostawców wyposażenia dodatkowego przez firmę ELEKTROMET – są oni poddawani skrupulatnej selekcji, a dostarczane przez nich produkty intensywnym testom, co zapewnia najwyższą jakość i niezawodność. Kocioł EKO-KWP V+ miał premierę w tym roku na targach INSTALACJE, został laureatem konkursu i otrzymał Złoty Medal MTP 2016. Jest to nagroda, która po wnikliwej ocenie ekspertów przyznawana jest innowacyjnym produktom najwyższej jakości. W konkursie o Złoty Medal MTP co roku udział bierze niemal 500 produktów. Jednak tylko te z nich, które spełnią regulaminowe kryteria i zyskają pozytywne rekomendacje profesjonalnego jury, otrzymują to prestiżowe wyróżnienie. Zespół ekspertów, w którego skład wchodzą wybitni specjaliści reprezentujący poszczególne dziedziny życia gospodarczego, poszukuje produktów nowoczesnych, innowacyjnych i wytworzonych w oparciu o technologie najwyższej klasy. Złoty Medal MTP jest zatem potwierdzeniem doskonałości produktu. inteligentna technologia Zakład Urządzeń Grzewczych ELEKTROMET 48-100 Głubczyce, Gołuszowice 53 tel. 77 471 08 10, [email protected] www.elektromet.com.pl POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ INSTALACJI BUDOWLANYCH, HYDROTECHNIKI I INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD KLIMATYZACJI I OGRZEWNICTWA zaprasza na studia podyplomowe: promocja Ciepłownictwo i Ogrzewnictwo, Auditing Energetyczny oraz Świadectwa Charakterystyki Energetycznej Tematyka: eksploatacja systemów ciepłowniczych, m.in. regulacja, straty ciepła, redukcja kosztów pracy, regulacja i sterowanie pracą węzłów cieplnych i instalacji c.o. w warunkach rzeczywistego zapotrzebowania na energię odbiorców ciepła, niekonwencjonalne źródła ciepła, skojarzona gospodarka cieplno-chłodnicza, wdrożenie dyrektyw Unii Europejskiej i nowych norm PN-EN, poszerzenie wiedzy z zakresu wymiany ciepła, ciepłownictwa, ogrzewnictwa, problemy efektywności energetycznej w przedsiębiorstwie, ustawa o efektywności energetycznej, zarządzanie energią w przedsiębiorstwie, zagadnienia z zakresu wykonywania audytu efektywności energetycznej. rynekinstalacyjny.pl Czas trwania: 2 semestry (220 godz.), od października do czerwca Termin zgłoszeń: 20 września 2016 (najchętniej drogą mailową) Opłata: 5900 zł Kontakt: kierownik studiów: [email protected] sekretarz studiów: [email protected] tel. 22 234 59 45, faks 22 621 33 70 www.is.pw.edu.pl lipiec/sierpień 2016 45 ENERGIA Zajrzyjmy do komina Rozmowa z Piotrem Cembalą, prezesem zarządu Stowarzyszenia „Kominy Polskie” Spotykamy się na Targach Instalacje w Poznaniu, jakie są Pana wrażenia? W dużym stopniu mieszane. Z jednej strony prezentowana i nadal rozwijana jest tradycyjna technologia spalania paliw stałych, z drugiej strony wprowadzane są przez niektóre samorządy ograniczenia dotyczące stosowania dotychczasowych urządzeń grzewczych i w końcu nowe wymagania zmierzające w kierunku budynków zeroenergetycznych. To wszystko powoduje duży rozdźwięk między techniką a ekonomią czy ekologią. Mam wrażenie, że branża trochę się pogubiła. A jak to wygląda z perspektywy komina? Komin jest wyrobem budowlanym ściśle związanym z urządzeniem grzewczym. Jest odpowiedzialny za bezpieczne odprowadzanie spalin z komory spalania do atmosfery i ściśle z nim współpracując, także za optymalizację procesu spalania. Obserwujemy zatem rynek oraz kierunki zmiany prawodawstwa, czekając na konkretne decyzje. Jako producenci systemów odprowadzania spalin mamy do zaoferowania produkty dla wszystkich urządzeń grzewczych, w których zachodzi proces spalania paliw – profesjonalne i bezpieczne rozwiązania techniczne. Jednak trudno pogodzić się z widokiem dymiącego komina. Nie ma wymagań dla paliw węglowych, brakuje dla kotłów. To nie może być dłużej akceptowane, tak samo jak trujące powietrze. Po pierwsze, to nie komin jest odpowiedzialny za emisję zanieczyszczeń. Jest on jedynie odpowiedzią na proces spalania zachodzący w urządzeniu grzewczym. A tu wiele zależy od doboru parametrów, rodzaju kotła i paliwa oraz eksploatacji. Najczęstsze błędy to niewłaściwie dobrany kocioł, zwłaszcza jego moc i rodzaj, zła regulacja urządzenia, źle dobrany i nieczyszczony komin, złej jakości paliwo. Najgorzej jest z eksploatacją, może z wyłączeniem automatycznych kotłów na pelety. Podstawowe spostrzeżenie w odniesieniu do kotłów na paliwa stałe: nie umiemy w nich palić. Źródło tego problemu leży zarówno po stronie producentów kotłów, którzy nie zawsze 46 lipiec/sierpień 2016 w swoich instrukcjach należycie informują o prawidłowej obsłudze kotła, jak i użytkowników, którzy często ignorują informacje producentów. Jeżeli kocioł na węgiel czy drewno został zaprojektowany dla określonego rodzaju paliwa, np. granulacji czy kaloryczności węgla lub wilgotności drewna, to należy takiego paliwa używać. W innym przypadku spalanie będzie nieefektywne, nieekonomiczne i nieekologiczne. Istnieją już przecież konstrukcje kotłów węglowych klas 4. i 5., w których do minimum ograniczono emisję CO2 oraz pyłów. Takie rozwiązania należałoby w kraju promować, zamiast administracyjnie wprowadzać zakazy stosowania określonych rodzajów paliw. Żadne paliwo samo w sobie nie jest nieekologiczne. Nieekologiczny może być proces jego spalania czy niewłaściwie dobrane do tego celu urządzenie grzewcze. Przecież na świecie spala się w sposób niezagrażający środowisku różnego rodzaju śmieci, ale robi się to w urządzeniach do tego celu przeznaczonych. Naszym zdaniem należałoby się przyjrzeć i ujednolicić politykę dotyczącą przyznawanych w Polsce dotacji na wymianę urządzeń grzewczych – często w nieuzasadniony sposób promuje się jedynie określone typy urządzeń grzewczych lub paliwa, zamiast określać dopuszczalne parametry emisji czy efektywności energetycznej. Od tego naszym zdaniem trzeba zacząć, a nie od likwidacji kominów czy wybranego rodzaju paliwa. Wróćmy do kominów – jakie mamy tendencje na rynku? Urządzenia te możemy z grubsza podzielić na: kominy na paliwo stałe (węgiel, drewno) i przewody spalinowe podciśnieniowe oraz nadciśnieniowe. W zakresie kominów na paliwo stałe producenci od kilku lat notują stabilny, choć spadkowy poziom sprzedaży. Związane jest to z systematyczną modernizacją układów grzewczych zasilanych tradycyjnymi kotłami węglowymi na kotły zautomatyzowane. W nadchodzących latach liczymy się ze spadkiem zapotrzebowania na kominy do kominków. Wynika to z pewnego nasycenia rynku, a także z szeroko komentowanej decyzji podjętej przez władze samorządowe Krakowa, zmierzającej do wyeliminowania z obszaru miasta urządzeń spalających paliwa stałe, także opalanych drewnem jak kominki. Już dzisiaj inwestorzy zastanawiają się, czy takich ograniczeń nie wprowadzą inne miasta i regiony, stąd ta ostrożność w prognozach. W związku z wprowadzonym w ubiegłym roku rozporządzeniem dotyczącym etykiet energetycznych dla grzewczych urządzeń gazowych coraz niższe będzie zapotrzebowanie na tradycyjne podciśnieniowe przewody spalinowe. Rośnie i będzie rosło zapotrzebowanie na kominy i instalacje nadciśnieniowe zarówno w konfiguracji rozdzielnej SPS, jak i współosiowej WSPS przewodów powietrzno-spalinowych dla kotłów kondensacyjnych. Wzrasta także rynek kominów przeznaczonych do kotłów na pelety. Jakie są kierunki rozwoju branży? Liczymy się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na różne rozwiązania związane z instalacjami opartymi na kotłach kondensacyjnych. Kotły te coraz częściej łączone są w grupy i wymagają kaskadowych układów spalinowych lub powietrzno-spalinowych oraz kominów wyrzutowych pracujących w nadciśnieniu. Coraz powszechniejsze są także układy zbiorczych kominów nadciśnieniowych, tzw. LAS, odprowadzających spaliny z kotłów kondensacyjnych zamontowanych na różnych kondygnacjach w budynkach wielorodzinnych. Fakt, że kocioł kondensacyjny wytwarza nadciśnienie w przewodach spalinowych, dał projektantom szeroki wybór przebiegu przewodów spalinowych i doprowadzających powietrze do komory spalania. To wszystko sprawia, że oferta producentów kominów jest bardzo szeroka i pozwala zrealizować praktycznie każdą „fantazję” projektanta. Jakie są zatem współczesne kominy? Po pierwsze, muszą być szczelne i odporne na znaczące ilości wytwarzanego przez kocioł kondensatu. Po drugie, muszą być bezpieczne i trwałe. Bezpieczne – to znaczy wykonane z materiałów niepalnych, bo przecież kotły kondensacyjne możemy już dzisiaj montować w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi. Mówią o tym zresztą zarówno nasze przepisy budowlane, jak i pożarowe. Obecnie podstawowymi materiałami, z jakich wykonuje się kominy i instalacje spalinowe, są ceramika kwasoodporna i stal nierdzewna. Dla zapewnienia szczelności połączeń poszczególnych elementów stosuje się specjalne zaprawy cementowe oraz uszczelki elastomerowe. Dodatkowo w instalacjach spalinowych wykorzystuje się specjalne elementy zapobiegające przedostawaniu się spalin do kotłów niepracujących w przypadku podłączenia ich do wspólnych ciągów spalinowych, układy automatycznego wyłączenia kotłów przy braku ciągu kominowego, elementy odkraplające, wyczystkowe i rewizyjne oraz cały system elementów wyrzutu spalin i zasysania powietrza. Czy stosowanie przewodów powietrzno-spalinowych przynosi jeszcze jakieś inne korzyści? Tak, szczególnie w przypadku dłuższych odcinków i przewodów wykonanych ze stali. rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Spaliny ogrzewają zasysane współosiowym przewodem powietrze, dając nawet kilkuprocentowy uzysk energetyczny. Jeżeli takie przewody montowane są na zewnątrz budynku, i tak muszą zostać zaizolowane, nie występują więc straty ciepła na skutek wychłodzenia zewnętrznego płaszcza powietrznego. Poza tym stosowanie przewodów współosiowych zwiększa bezpieczeństwo użytkowania. Jeżeli nastąpiłby z jakichś powodów wyciek spalin pomiędzy poszczególnymi elementami przewodu spalinowego – a, przypomnijmy, kotły mogą być montowane w pomieszczeniach mieszkalnych – to nie wydostają się one na zewnątrz, tylko do powietrza zasysanego do kotła. Trwa dyskusja na temat stosowania instalacji z tworzyw sztucznych do odprowadzania spalin z kotłów kondensacyjnych. Są argumenty ekonomiczne i energetyczne za ich stosowaniem, jest podstawa prawa. A jakie jest Państwa zdanie? Stowarzyszenie „Kominy Polskie” nie neguje żadnych bezpiecznych technicznie i uzasadnionych rozwiązań. Jeżeli tworzywa sztuczne spełniają wymóg materiału niepalnego, jak mówią przepisy, nie ma problemu. Widzimy natomiast kilka innych realnych zagrożeń. Trwałość tradycyjnych kominów, stalowych czy ceramicznych, jest w warunkach pracy kotła kondensacyjnego bardzo duża. Tworzywa sztuczne, w tym PP, w zależności od zastosowanych dodatków ulegają prędzej czy później powolnemu starzeniu, które jest wynikiem destrukcji i defektów zachodzących w łańcuchach polimerowych. Jak dowodzą badania wykonane na zlecenie SKP w Instytucie Inżynierii Materiałów Polimerowych Oddziale w Gliwicach, tempo starzenia zależy od składu kondensatu, temperatury, obecności tlenu oraz działania warunków atmosferycznych (wyniki badań na http://www.kominypolskie.com.pl/ pdf/skp_tworzywa_sprawozdanie110208.pdf). W ofertach producentów znajdują się wyroby z materiałów różnego rodzaju i trudno się zorientować, który z nich jest bardziej, a który mniej odporny na działanie konkretnych warunków pracy. Zdarzało się, że w kominach montowanych przez nieuczciwych wykonawców znajdowano rury kanalizacyjne, które miały służyć jako przewody spalinowe (dysponujemy i taką dokumentacją fotograficzną). Tak więc niska świadomość, brak jednoznacznej identyfikacji cech produktów wyglądających praktycznie identycznie oraz ogólnie niska trwałość tworzyw sztucznych mogą być realnym zagrożeniem dla użytkownika. Tym bardziej, że praktycznie nie ma znaczących różnic cenowych np. między instalacją ze stali kwasoodpornej a wykonaną z tworzyw. Ważna jest także rzetelna informacja przekazywana użytkownikowi. Nie możemy twierdzić, że sprzedawany rzekomo jako wyposażenie kotła przewód spalinowy nie podlega okresowej kontroli kominiarskiej – kominiarze coraz częściej mają uprawnienia obejmujące również urządzenia nadciśnieniowe. Uważam też, że nie możemy pozostawić układów spalinowych bez kontroli, bo na pewno serwisant w trakcie przeglądu kotła jej nie przeprowadzi. Głos środowiska kominiarskiego oddany w trakcie konsultacji dotyczących Kodeksu budowlanego jest jednoznaczny i czekamy na kolejny projekt z uwzględnieniem tych zmian. Jeżeli przewody spalinowe były certyfikowane łącznie z kotłem, to certyfikacja ta była oparta na „dyrektywie gazowej”. Natomiast jeżeli przewód spalinowy jest zabudowany w budynku, powinien spełniać także warunki Prawa budowlanego. A prawo to zobowiązuje administratora do kontroli kominów i przewodów spalinowych. Stowarzyszenie „Kominy Polskie” opracowało przy współudziale organizacji kominiarskich Dekalog Dobrego Komina – uważam, że zawarliśmy w nim najistotniejsze dla bezpieczeństwa użytkowników kwestie. Rozmawiał Waldemar Joniec reklama systemy kominowe KOMIN-FLEX SP. Z O.O. 43-200 Pszczyna, ul. Górnośląska 1 tel. 32 210 11 44, faks 32 210 40 10 [email protected] www.kominflex.com.pl Kominy nadciśnieniowe – wkłady kominowe typu SPS zastosowanie: nadciśnieniowe systemy spalinowe przeznaczone do odprowadzania spalin z kotłów wentylatorowych z zamkniętą komorą spalania, jak i kondensacyjnych na gaz i olej; zakres średnic: 60–300 mm; klasa szczelności P1 – mogą pracować przy nadciśnieniu do 200 Pa; maksymalna temperatura spalin: 200°C; zgodność z normami EN 1856-2 oraz EN 14989-2; systemy spalinowe mogą być konfigurowane (w zależności od potrzeb) również w wersji izolowanej jako kominy izolowane typu SPS IZOL. Rozdzielne układy powietrzno-spalinowe SPS wykorzystują w swej budowie elementy nadciśnieniowych wkładów kominowych typu SPS. Składają się z odrębnych przewodów odprowadzających spaliny oraz odrębnych przewodów doprowadzających powietrze do komory spalania. Elementy systemów spalinowych nadciśnieniowych produkowane są ze stali kwasoodpornych; gwarancja: 5 lat. SLIM Kominy izolowane typu SLIM zastosowanie: kominy izolowane typu SLIM służą do odprowadzania spalin z urządzeń grzewczych opalanych gazem, a także spalających olej opałowy, drewno i pelet z drewna, są także rozwiązaniem na potrzeby wentylacji; zakres średnic: 130–300 mm; grubość rury: 0,5 mm, izolacja: 30 mm o gęstości min. 100 kg/m3; maksymalna temperatura spalin: 450°C; zgodność z normami EN 1856-1 i EN ISO 9001:2008; system wykonany z cienkościennych elementów ze stali kwasoodpornej gat. 1.4301; prawidłowo zmontowane kominy w pełni gwarantują spełnienie krajowych przepisów budowlanych i ochrony przeciwpożarowej oraz europejskich norm technicznych. Kominy SLIM mogą być stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków; gwarancja: 5 lat. rynekinstalacyjny.pl SPS lipiec/sierpień 2016 47 ENERGIA IBF POLSKA SP. Z O.O. 59-700 Bolesławiec, ul. Kościuszki 21 tel. 75 732 40 31, faks 75 732 40 34 [email protected] www.ibf.pl reklama systemy kominowe IBF UNIVERSAL – ceramiczny system kominowy Opis: system kominowy przeznaczony do kotłów na dowolne paliwo, zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych. Przystosowany także do współpracy z niskotemperaturowymi kotłami kondensacyjnymi, w których temperatura gazów spalinowych na wylocie nie przekracza 80–100°C. Komin trójwarstwowy z przewietrzeniem, wyposażony w element odprowadzania skroplin. Do kanałów wentylacyjnych powietrze doprowadzane jest przez kratę wentylacyjną umieszczoną w drugim pustaku, dzięki temu przenikająca wilgoć zostaje przejęta i wyprowadzona przez wylot komina do atmosfery, a izolacja pozostaje przez cały czas sucha. Gwarancja 30 lat. Dane techniczne: system przystosowany do każdego rodzaju paliwa; temp. spalin: 60–600°C, odporny na pożar sadzy i wilgoć, rury wewnętrzne o zwiększonej wytrzymałości na korozję, przystosowany także do kotłów niskotemperaturowych, w których temperatura na wylocie spalin nie przekracza 100°C; zakres średnic: 120–250 mm; zewnętrzną warstwę stanowią pustaki z keramzytobetonu, wewnątrz znajdują się rury ceramiczne o okrągłym przekroju uszczelnione warstwą izolacji z wełny mineralnej, komin gazoszczelny, z systemem przewietrzania oraz małą powierzchnią zabudowy, odporny na wilgoć oraz łatwy w montażu; zgodny z normami EN 13063-1:2005 + A1:2007 i EN 13063-2:2005. IBF CLASSIC – ceramiczny system kominowy Opis: w systemie tym pustaki z keramzytobetonu tworzą osłonę zewnętrzną, a przewody o okrągłym przekroju – warstwę wewnętrzną komina. Rury ceramiczne to prefabrykowane elementy osadzane pionowo za pomocą kitu kwasoodpornego na tzw. zakładkę. Pomiędzy wkładem z rur ceramicznych a pustakiem z keramzytobetonu komin IBF CLASSIC ma również dodatkową warstwę izolacji z wełny mineralnej. Dzięki zastosowaniu izolacji zmniejszana jest powierzchnia potrzebna do ogrzania komina. Gwarancja 30 lat. Dane techniczne: przeznaczenie: do kotłów opalanych paliwami stałymi – węglem, koksem lub drewnem; temperatura na wlocie do przewodu kominowego: od 200 do 600°C; komin odporny na pożar sadzy, kwasoodporny, odporny na wilgoć; łatwy w montażu (prefabrykowany); dostępny w średnicach od 120 do 250 mm i w wersji z dodatkowym kanałem wentylacyjnym. UNIWERSAL KOMBI CLASSIC IBF KOMBI/KOMBI KONDENS Opis: system złożony z szamotowych profili wewnętrznych wyposażonych w bezpieczne łączenie typu MUFA z uszczelką elastomerową oraz z obudowy z pustaków keramzytobetonowych. Po utworzeniu z profili dwuściennych przewodu kominowego szamotowe profile wewnętrzne stanowią przewód spalinowy. Przestrzeń pomiędzy przewodem spalinowym a obudową wykorzystuje się jako przewód powietrzny. Przewodem spalinowym odprowadzane są spaliny z urządzeń grzewczych, a przewodem powietrznym dostarczane jest powietrze z zewnątrz budynku potrzebne do procesu spalania. Zastosowanie rur o długości 66 i 100 cm pozwala na zmniejszenie liczby połączeń i minimalizuje możliwość popełnienia błędów wykonawczych. Gwarancja 30 lat. Dane techniczne: przeznaczenie: do kotłów z zamkniętą komorą spalania, szczególnie kotłów kondensacyjnych; możliwość podłączenia do 10 urządzeń; moc maksymalna każdego urządzenia: do 30 kW; indywidualne rozliczenie kosztów ogrzewania; temperatura na wlocie do przewodu kominowego: do 200°C; komin gazoszczelny, kwasoodporny, odporny na wilgoć; łatwy w montażu (prefabrykowany), możliwość pracy na nadciśnieniu i podciśnieniu, niewrażliwy na częste zmiany temperatury; zakres średnic: 100–140 mm. IBF BUDGET Opis: zastosowano 50-centymetrowe rury ceramiczne, które stanowią warstwę wewnętrzną komina. Rura ceramiczna pozwala na utrzymanie w przewodzie dymowym odpowiedniej temperatury, umożliwiającej prawidłowy ciąg. Warstwę zewnętrzną stanowią pustaki z keramzytobetonu stanowiące bezpieczną i stabilną obudowę. Uzupełnieniem systemu są obejmy pionu ceramicznego pozwalające na jego stabilizację. System przeznaczony jest do stosowana wewnątrz budynku. Dzięki zastosowaniu rur o długości 50 cm zmniejsza się liczba połączeń klejonych, a w rezultacie poprawia bezpieczeństwo użytkowania i stabilność przewodu dymowego, zmniejsza ryzyko błędów wykonawczych, a także skraca czas montażu. Gwarancja 30 lat. Dane techniczne: przeznaczenie: do kotłów opalanych paliwami stałymi – węglem, koksem lub drewnem; średnice: 160, 180 i 200 mm; temperatura pracy: 200–600°C, odporny na pożar sadzy; skład zestawu: komplet rur ceramicznych prostych, rura wyczystkowa, rura przyłączeniowa, drzwiczki wyczystkowe, obejmy stabilizujące, kit montażowy, płyta czołowa, mankiet komina budget, obudowa z pustaka keramzytowego, instrukcja montażu. KOMBI KONDENS IBF AIRVENT BUDGET 48 lipiec/sierpień 2016 Opis: system pustaków do wentylacji grawitacyjnej, który pozwala na budowę przewodów wentylacyjnych do ośmiu kondygnacji w czterech odmianach: 1, 2, 3 oraz 4-kanałowe. Dzięki konstrukcji sytemu wentylacyjnego IBF AIRVENT pustaki są dopasowane do wymiarów pustaków kominowych. Zadaniem wentylacji IBF AIRVENT jest doprowadzenie świeżego powietrza do budynku oraz odprowadzenie zużytego powietrza z pomieszczeń. Gwarancja 30 lat. Elementy składowe: pustaki z keramzytobetonu. Jest to materiał, który charakteryzuje się wysoką izolacyjnością termiczną i akustyczną, niewiele waży i jest odporny na mróz oraz wilgoć. Jest wytrzymały i ekologiczny. Konstrukcja spełnia wymogi polskich norm prawa budowlanego. Zastosowanie wysokiej jakości materiałów oraz nowoczesnej technologii zapewnia bezpieczeństwo i niezawodność. Dane techniczne: wysokość pustaka: 33 cm, 5 typów wykonania, wymiary zewnętrzne kanału dla wykonania z pojedynczego pustaka: 20×25×33 cm. rynekinstalacyjny.pl ENERGIA reklama systemy kominowe MK SYSTEMY KOMINOWE SP. Z O.O. 68-200 Żary, ul. Wiśniowa 24 tel. 68 458 19 00 [email protected] www.mkzary.pl System MKPSI i MKKSI do kotłów kondensacyjnych systemy przeznaczone do kotłów na gaz i olej, do pracy na mokro; system MKPSI certyfikowany jest zgodnie z normą PN-EN 14989-2, która dotyczy wymagań i metod badań kanałów spalin i doprowadzających powietrze, przeznaczonych do kotłów z zamkniętą komorą spalania – oznacza to, że zastosowanie systemu MKPSI gwarantuje bezpieczną i właściwą pracę kotła; system MKPS Invest to powietrzno-spalinowy system kominowy przeznaczony do odprowadzania spalin z kotłów kondensacyjnych. Elementy składają się z dwóch kanałów, z których wewnętrzny odprowadza spaliny do atmosfery, a zewnętrzny pobiera powietrze do procesu spalania w kotle; dopełnieniem systemu MKPSI w odcinkach komina, gdy nie potrzeba dodatkowego kanału powietrza, jest system MKKSI (jednościenny system do kotłów kondensacyjnych na gaz i olej); systemy przystosowane do pracy w nadciśnieniu do 200 Pa oraz maksymalnej temperaturze pracy 200°C; uszczelki zabezpieczają przed wydostawaniem się kondensatu; istnieje możliwość podłączenia wielu kotłów do jednego przewodu spalinowego, umożliwia to system MKPS LAS przeznaczony do instalacji w budynkach o wielu kondygnacjach. W systemie tym można zbudować połączenie kaskadowe umożliwiające pracę szeregowo podłączonych kotłów, które odprowadzają spaliny do wspólnego przewodu; gwarancja na system MKKSI i MKPSI wynosi 20 lat. System MK FLEX podwójny do kominków wykonany z dwóch grubości stali, posiada odporność korozyjną V2 i może być stosowany również jako wkład kominowy oraz przyłącze do kominków i kotłów opalanych drewnem. Jest on najlepszym rozwiązaniem w przypadku montażu w szachtach mających nieregularne kształty lub kiedy występują tzw. uskoki; w ofercie znajdują się również gotowe pakiety podłączeniowe FLEX do kominków, zawierające rurę flex o dwóch długościach do wyboru i złączki przyłączeniowe. System MK FLEX z klasą ciśnieniową P1 elastyczny system kominowy, który może być stosowany w szachtach mających uskoki. Zastosowanie specjalnych złączek sprawia, że nadaje się także do pracy na mokro; złączki są bardzo łatwe w montażu, ale żeby uzyskać pożądaną klasę ciśnienia, należy po zamontowaniu uszczelnić je silikonem. System dwuścienny izolowany MKD system stosowany jako samodzielny komin zewnętrzny do kotłów i kominków. Pozwala na ustawienie urządzenia grzewczego w dowolnym miejscu, gdyż jest on prowadzony na zewnątrz budynku, przymocowany za pomocą obejm do ściany. Komin dwuścienny jest łatwy w montażu i można go instalować w praktycznie każdym budynku; występuje w dwóch wersjach: Standard i Premium, w zależności od rodzaju paliwa. System pracuje w temperaturze do 600°C na podciśnieniu; estetyczny wygląd systemu MKD sprawia, że nie potrzebna jest dodatkowa obudowa. Taką funkcję spełnia zewnętrzny płaszcz wykonany ze stali szlachetnej; kominy dwuścienne dostępne są w wykonaniu błyszczącym, matowym, szlifowanym oraz malowanym na dowolny kolor z palety RAL. System dwuścienny izolowany ZEN bezobejmowy system dwuścienny stosowany jako samodzielny komin zewnętrzny do kotłów i kominków na gaz, olej, drewno, pellet i węgiel; pozwala na ustawienie urządzenia grzewczego w dowolnym miejscu w domu, gdyż jest on prowadzony na zewnątrz budynku, przymocowany za pomocą obejm do ściany; komin dwuścienny jest łatwy w montażu i można przeprowadzić jego instalację w praktycznie każdym budynku; elementy systemu, jak również bezobejmowe połączenia elementów charakteryzują się wyjątkowym wyglądem; system przeznaczony do pracy w temperaturze do 600°C na podciśnieniu. rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 49 ENERGIA Kompletne systemy sterowania nagrzewnicami Obiekty wielkokubaturowe i wielkopowierzchniowe wymagają specjalistycznych rozwiązań, które zapewnią komfort oraz możliwie energooszczędną pracę. Szczególną uwagę należy poświęcić halom magazynowym i przemysłowym. Ogrzewanie ich całej powierzchni jest często zbędne i nieopłacalne, a z kolei uzyskanie komfortu termicznego w miejscach, w których pracują ludzie – trudne. J ednym z najczęściej stosowanych w obiektach przemysłowych rozwiązań są nagrzewnice powietrza rozmieszczone tak, żeby zapewniać komfort pracownikom w miejscach, w których jest to konieczne. Nowoczesne nagrzewnice mają szerokie możliwości regulacji nawiewu i kształtowania strumienia. W przypadku wysokich pomieszczeń preferowane są nagrzewnice wyposażone w konfuzor, który umożliwia zwiększenie prędkości strugi powietrza i dotarcie do strefy przypodłogowej. Tym samym można obniżyć parametry pracy nagrzewnicy o 10% przy zachowaniu komfortu. W niższych halach, czyli tam, gdzie nagrzewnice są montowane podstropowo, dobrym rozwiązaniem będzie wbudowany nawiewnik czterostronny. Umożliwia on rozpływ powietrza w pomieszczeniu we wszystkich kierunkach. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie komory mieszającej, która umożliwia dopływ świeżego powietrza z zewnątrz. W komorze następuje mieszanie się dwóch strumieni, powietrza wewnętrznego oraz świeżego, które następnie zostaje podgrzane w nagrzewnicy. Dzięki temu można zrezygnować z kanałów, co zmniejsza koszty inwestycji i nie zajmuje potrzebnego miejsca w obiekcie. Nagrzewnice mogą obecnie pracować w trzech trybach: ogrzewanie, chłodzenie i wentylacja. Regulacja PWM W automatyce stosowane są różne algorytmy regulacji. Najprostszy, dwupołożeniowy typu włącz/wyłącz, jest często stosowany przy ogrzewaniu elektrycznym. Siłownik może przyjmować dwa położenia, które są zmieniane na podstawie sygnału napięciowego kierowanego do przekaźnika binarnego. PWM (pulse-width modulation) – jest to metoda regulacji sygnału prądowego lub napięciowego, która polega na zmianie szerokości impulsu o stałej amplitudzie. Regulacja PWM zapewnia dużą dokładność oraz sprawność układu sterującego. W „sterowaniu modulowanym” do zmiany wydajności wentylatora wykorzystywane są regulatory PWM oraz sterowniki 0–10 V. Takie rozwiązanie umożliwia stworzenie systemu, który automatycznie dostosowuje wydajność wentylatora tak, aby do pomieszczenia była dostarczana optymalna ilość ciepła. Sterowanie Urządzenia grzewcze dobierane są dla najbardziej niekorzystnych parametrów, jakie mogą wystąpić w ciągu roku. Zatem w przeważającej części okresu grzewczego moc grzewcza jest wyższa niż straty ciepła. Regulacja prędkości obrotowej wentylatora to najprostszy sposób na zmianę mocy grzewczej urządzenia. Kompletny system sterowania w obiekcie magazynowym 50 lipiec/sierpień 2016 Rys. Flowair Zmniejszając wydajność nagrzewnicy, obniża się jej moc grzewczą. Taka regulacja umożliwia także zmianę zasięgu nawiewanego strumienia powietrza. Przed wyborem rodzaju sterowania należy określić parametry obiektu: jego wielkość i przeznaczenie. Trzeba wyznaczyć charakterystykę zysków ciepła, tj. ich zmienność występowania w czasie, intensywność oraz ilość. Do tego należy uwzględnić indywidualne wymagania klientów. Dopiero biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, można dobrać taki system, który spełni wymagane założenia i zapewni prawidłowe działanie całego systemu ogrzewania nadmuchowego. Dobrze dobrane sterowanie pozwala nie tylko na obsługę urządzenia, ale także na jego optymalną eksploatację i zmniejszone zużycie energii. Firmy produkujące nagrzewnice oferują szereg rozwiązań do sterowania ich pracą. Mogą to być transformatory napięcia do regulacji wentylatorów 1-biegowych, proste sterowniki umożliwiające regulację wentylatorów 3-biegowych, stosowane w obiektach o mniejszych wymaganiach, a także rozbudowane układy sterowania – przeznaczone do modulowanej regulacji wentylatorów EC. Nowoczesne sterowanie urządzeniami w budynku sprowadza się obecnie do pojęcia BMS (Building Management System). Większość wprowadzanych na rynek urządzeń grzewczych można wpiąć do inteligentnego systemu zarządzania budynkiem. Pozwala to kontrolować i zdalnie zarządzać pracą wielu urządzeń z jednego miejsca oraz łatwo monitorować działanie kilku sterowników. Energooszczędne ogrzewanie nagrzewnicami wymaga zastosowania nie tylko urządzeń o wysokiej jakości, ale także odpowiedniego sterowania nimi. Inteligentne zarządzanie budynkiem staje się standardem i wprowadzane na rynek urządzenia muszą być przystosowane do BMS. Prawidłowo dobrany algorytm sterowania pozwala uzyskać oszczędność energii bez utraty komfortu. oprac. kr na podst. mat. producentów nagrzewnic rynekinstalacyjny.pl Wszystkie elementy zestawu możesz kupić osobno, ale pamiętaj: W zestawie taniej! Nagrzewnica LEO FB V w zestawie: 995,- ZŁOTYCH NETTO W skład zestawu wchodzą: Nagrzewnica LEO FB V • 3-biegowy wentylator, • lekka i wytrzymała obudowa z EPP, • szeroki zakres mocy grzewczych 2-100 kW. TS – 3-stopniowy regulator obrotów z termostatem • 3-stopnie regulacji wydajności, • tryb ciągły i termostatyczny, • funkcje grzania, chłodzenia i wentylacji. Konsola obrotowa • obrót urządzenia o 170 stopni, • montaż naścienny i podstropowy, • możliwość montażu pod różnymi kątami do przegrody. Skoro 3 biegi są wystarczające do zapewnienia komfortu użytkowania, to po co przepłacać i stosować 5 biegów? Bieg High maksymalna moc grzewcza, przy skrajnie niskich temperaturach w okresie zimowym Bieg Medium optymalna ilość ciepła dostarczana do obiektu przez większość okresu grzewczego Bieg Low dla zmaksymalizowania komfortu użytkownika, gdy straty ciepła w obiekcie są duże www.flowair.com/basic ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Kazimierz Zakrzewski Europejski Instytut Miedzi Miedź czy tworzywo? Przekonanie, że miedziane instalacje grzewcze i sanitarne są drogie, jest mitem. Pomimo że cena rury miedzianej jest wyższa niż rury z tworzywa sztucznego, korzyści wynikające ze stosowania przewodów miedzianych są bezapelacyjne. J akie to korzyści? Przede wszystkim trwałość, długowieczność, doskonałe własności mechaniczne, odporność na zmiany ciśnienia i temperatury, nieprzepuszczalność, ale też odporność na większość szkodliwych czynników zewnętrznych i niepalność (w razie pożaru nie ma ryzyka emisji toksycznych gazów), bakteriostatyczność oraz stuprocentowa przetwarzalność. Instalatorzy, proponując inwestorowi system ogrzewania podłogowego czy instalacje ciepłej i zimnej wody, zwykle porównują jedynie cenę jednego metra rury. Często wprowadza to w błąd inwestorów, którzy oczekują instalacji bezpiecznej, trwałej i bezawaryjnej. Materiały, z których wykonuje się przewody i kształtki do instalacji, mają różne właściwości, a rzeczywiste różnice w kosztach instalacji z miedzi i z tworzyw sztucznych są nieznacznie. Dla przykładu warto porównać koszty wykonania instalacji ogrzewania podłogowego oraz ciepłej i zimnej wody w domu jednorodzinnym o powierzchni ok. 160 m2 (typowy jednokondygnacyjny budynek mieszkalny z użytkowym poddaszem, w którym znajduje się 12 pomieszczeń). tujących bezpieczne użytkowanie). Różnica wynosi zaledwie 158 zł – jest to kwota znikoma w aspekcie całej inwestycji. Jak to możliwe? Na wykonanie ogrzewania podłogowego zużyjemy dwukrotnie więcej rur PEX-Al-PEX niż miedzianych. Przewody miedziane mają bowiem większą wydajność i żeby otrzymać identyczną ilość ciepła z rur z tworzywa, trzeba robić mniejsze rozstawy w obiegach grzewczych i tym samym zużyć większą ilość przewodów. Tym samym instalacje z miedzi wykonuje się szybciej i łatwiej. Instalacje ciepłej i zimnej wody Z kolei porównując koszty wykonania instalacji ciepłej i zimnej wody użytkowej, uwzględniliśmy instalacje wykonane z rury miedzianej twardej połączonej lutowaniem miękkim oraz z rury polipropylenowej łączonej Ogrzewanie podłogowe Do analizy wybraliśmy instalacje wykonane z cienkościennych rur miedzianych oraz rury PEX-Al-PEX. Koszt samych przewodów z miedzi jest porównywalny do instalacji PEX-Al-PEX (oczywiście bierzemy pod uwagę koszt markowych rur PEX-Al-PEX, gwaranRodzaj rury Miedź PEX-Al-PEX Ilość [m] Cena [zł/m] Wartość [zł] 941 ok. 6,50 6116,50 1883,3 ok. 3,25 5958,23 Różnica 158,27 Tabela 1. Porównanie kosztów materiałów instalacji z PEX-Al-PEX i z miedzi Materiał Koszt [zł] Rury miedziane 1342,32 Rury polipropylenowe 862,36 Złączki miedziane 250,84 Złączki polipropylenowe 270,23 Różnica [zł] 460,57 Tabela 2. Porównanie kosztów materiałów instalacji z PP i miedzi 52 lipiec/sierpień 2016 Europejski Instytut Miedzi Różnica łącznie [zł] 479,96 19,39 przez zgrzewanie. Ilość zużytego materiału jest w obu przypadkach taka sama. Wprawdzie 1 m bieżący przewodów z polipropylenu jest tańszy niż rury z miedzi, jednak koszt złączek w instalacjach polipropylenowych nie jest mniejszy od tych stosowanych w instalacjach miedzianych. Porównując cenę wykonania instalacji zimnej lub ciepłej wody użytkowej, zawsze należy brać pod uwagę koszt całej instalacji, a nie tylko metra bieżącego rury. Rury z tworzyw są wprawdzie tańsze, ale złączki już nie i to redukuje różnicę w kosztach. Dla przykładowego domu o powierzchni ok. 160 m2 różnica w kosztach materiałów nie jest znaczna i wynosi 460 złotych. Ten nieco wyższy koszt pozwala m.in. praktycznie w całości zredukować ryzyko namnażania się glonów i bakterii (miedź ma właściwości bakteriostatyczne) oraz zarastania przewodów kamieniem, zapewnia niezmienność smaku i zapachu wody, stosowanie rur o małych grubościach ścianek i mniejszych średnicach zewnętrznych, co ma wpływ także na estetykę prowadzonych instalacji. Reasumując, dla domu o powierzchni ok. 160 m2 łączny koszt instalacji ogrzewania podłogowego oraz ciepłej i zimnej wody użytkowej z zastosowaniem rur miedzianych jest wyższy o ok. 618 zł w stosunku do instalacji z tworzyw. Wybierając materiał, z którego zostaną wykonane rury, rzetelnie przeanalizujmy koszty wykonania instalacji, nie tylko cenę jednego metra rury, ale także ilość materiału potrzebną do wykonania ogrzewania podłogowego, czy instalacja będzie trwała i jaki wpływ będzie miała na zdrowie i komfort jej użytkowników. Europejski Instytut Miedzi (dawniej PCPM) 50-125 Wrocław, ul. św. Mikołaja 8-11 tel. 71 78 12 502 [email protected], www.instytumiedzi.pl rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE dr inż. Anna Charkowska Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska Projekt mgr inż. Andrzej Różycki, mgr inż. Radosław Lenarski, mgr inż. Agata Sobierajska SAR PW Sp. z o.o. Sp.k. wytycznych projektowania, wykonania, odbiorów i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji obiektów służby zdrowia The draft of The Guidelines for design, construction, commissioning and preventive maintenance of ventilation and air conditioning systems in healthcare facilities W wyniku prac prowadzonych w 2015 i 2016 roku przez grupę osób na co dzień zajmujących się problematyką wentylacji i klimatyzacji w obiektach służby zdrowia powstał projekt wytycznych wielokierunkowo omawiający zagadnienia wynikające ze stosowania wentylacji i klimatyzacji w obiektach służby zdrowia „Wytyczne projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą”. W artykule opisano najważniejsze założenia i rozwiązania przedstawione w tym dokumencie. W ydane w 1984 roku „Wytyczne projektowania szpitali ogólnych – wentylacja i klimatyzacja” [5] były w tamtym czasie dokumentem nowatorskim, opartym na bieżących wymaganiach mających na celu zapewnienie czystości powietrza i komfortu cieplnego. Zostały w nich przedstawione stosowane na świecie nowoczesne rozwiązania systemów wentylacji i klimatyzacji. W tym samym roku dla projektantów stały się one (na mocy decyzji Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej) materiałem pomocniczym obowiązującym przy projektowaniu nowych szpitali i zalecanym przy podejmowaniu prac modernizacyjno-remontowych w szpitalach istniejących. Z upływem czasu dokument ten się niestety zestarzał oraz zdezaktualizował i z tego powodu został oficjalnie wycofany. Większość zamieszczonych w nim zaleceń i wymagań nie odpowiada bowiem obecnym oczekiwaniom, technice wentylacyjnej oraz bieżącej wiedzy dotyczącej zagrożeń związanych z przepływem powietrza niedostatecznie oczyszczonego i/lub o niewłaściwych parametrach fizycznych. Zakres stosowania W odróżnieniu od poprzedniego dokumentu [5], projekt wytycznych [1] nie został ograniczony tylko do problematyki projektowania wentylacji i klimatyzacji, uwzględnia także zagadnienia związane z wykonaniem, odbiorami i eksploatacją systemów. Zawarte w nich rynekinstalacyjny.pl informacje można odnieść do różnorodnych pomieszczeń w obiektach, w których przeprowadzana jest działalność lecznicza rozumiana jako badanie i leczenie pacjentów, czyli w szpi- talach, szpitalach jednodniowych, gabinetach lekarskich i zabiegowych w przychodniach oraz w pomieszczeniach im towarzyszącym (pomocniczych). Streszczenie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Nowoczesne, nowo powstające lub modernizowane obiekty służby zdrowia muszą być wyposażone w systemy wentylacji i klimatyzacji zapewniające oczekiwany wysoki standard w zakresie komfortu cieplnego, jakości i czystości powietrza. Z powodu braku odpowiednich krajowych wytycznych lub norm dotyczących tego zagadnienia projektanci systemów korzystają z dokumentów zagranicznych lub polskich nieaktualnych wytycznych powstałych w 1984 roku. W 2016 roku powstał projekt wytycznych oparty na doświadczeniach krajowych, ale technologicznie odpowiadający poziomowi światowej, nowoczesnej techniki wentylacyjnej. Zamieszczono w nich m.in. założenia do projektowania i wykonania systemów wentylacji i klimatyzacji w pomieszczeniach służby zdrowia o różnych wymaganiach w zakresie czystości powietrza, z tego względu dzieląc je na cztery kategorie. Zaproponowano wymagania dotyczące zawartości dokumentacji projektowej (projekt budowlany, wykonawczy i powykonawczy), warunki odbioru instalacji i zalecenia dotyczące ich eksploatacji. Abstract ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Recent or modernized health care facilities must be equipped with suitable ventilation and air conditioning systems, to provide the high standard of thermal comfort, quality and cleanliness of the interior air. Due to the fact, that there is not any relevant national guidelines or standards on this issue, designers of such systems use the foreign regulations or the Polish outdated guidelines created in 1984. In 2016, a draft of new guidelines for Poland was established. It is mostly based on practical experience of its initiators, but technically equivalent to the world’s latest ventilation and air conditioning tendencies described in international guidelines and regulations. These set include technical assumptions of the design and construction of ventilation and air conditioning systems in public health care services, meeting the requirements of cleanliness of the indoor air in particular spaces and rooms, dividing them into four categories. The document suggests requirements for the project documentation content (construction project, executive and post-completion), assembling, commissioning and recommendations for preventive maintenance of ventilation and air conditioning systems. lipiec/sierpień 2016 53 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 54 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata konwektor_1_2A4.indd 1 rynekinstalacyjny.pl 2015-10-20 10:59:19 lipiec/sierpień 2016 55 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 56 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata STUDIA PODYPLOMOWE NA UKSW Zarządzanie energią i inwestycje w technologie energetyki odnawialnej promocja Zaoczne dwusemestralne studia podyplomowe prowadzone na Wydziale Biologii i Nauk o Środowisku UKSW Warszawa, przeznaczone dla absolwentów wyższych uczelni co najmniej pierwszego stopnia. Celem studiów jest wykształcenie osób profesjonalnie zajmujących się energią w: przedsiębiorstwie, gminie, sektorze publicznym i prywatnym, instytucjach finansujących energetykę, skierowanych na nowoczesne podejście do wykorzystania energii, jak i pozyskania (OZE) w oparciu o systemy zarządzania. Podczas studiów przekazane zostaną wiedza i doświadczenie z zakresu: uwarunkowań polityczno-prawnych energooszczędności i wykorzystania OZE technologii energetyki konwencjonalnej i alternatywnej z uwzględnieniem magazynowania auditingu energetycznego budownictwa zrównoważonego i energooszczędnego technologii energetyki odnawialnej systemów zarządzania energią realizacji procesu inwestycyjnego z uwzględnieniem źródeł finansowania zarządzania projektami rynekinstalacyjny.pl Zapisy: do 30 września 2016, opłata za studia: 4000 zł Szczegóły: https://podyplomowe.uksw.edu.pl/kierunki.php?tryb=katalog lipiec/sierpień 2016 57 POWIETRZE Bartosz Pijawski Wymagania, Fläkt Bovent Sp. z o.o. jakie powinny spełniać wentylatory stosowane w wentylacji garaży wielostanowiskowych B ez względu na to, jaki system wentylacji garażu wielostanowiskowego zostanie wybrany – wentylacji strumieniowej czy kanałowej – rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690, wraz z późniejszymi zmianami – tekst jednolity: DzU 2015, poz. 1422) wskazuje wyraźnie: § 108. 1. W garażu zamkniętym należy stosować wentylację: 1) co najmniej naturalną, przez przewietrzanie otworami wentylacyjnymi umieszczonymi w ścianach przeciwległych lub bocznych, bądź we wrotach garażowych, o łącznej powierzchni netto otworów wentylacyjnych nie mniejszej niż 0,04 m² na każde, wydzielone przegrodami budowlanymi, stanowisko postojowe – w nieogrzewanych garażach nadziemnych wolno stojących, przybudowanych lub wbudowanych w inne budynki; Typ wentylatora 2) co najmniej grawitacyjną, zapewniającą 1,5-krotną wymianę powietrza na godzinę – w ogrzewanych garażach nadziemnych lub częściowo zagłębionych, mających nie więcej niż 10 stanowisk postojowych; 3) mechaniczną, sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla – w innych garażach, niewymienionych w pkt 1 i 2, oraz w kanałach rewizyjnych, służących zawodowej obsłudze i naprawie samochodów bądź znajdujących się w garażach wielostanowiskowych, z zastrzeżeniem § 150 ust. 5; 4) mechaniczną, sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia gazu propan-butan – w garażach, w których dopuszcza się parkowanie samochodów zasilanych gazem propan-butan i w których poziom podłogi znajduje się poniżej poziomu terenu; § 150. 5. Dopuszcza się wentylowanie garaży oraz innych pomieszczeń nieprzeznaczonych na pobyt ludzi powietrzem o mniejszym stopniu Kategoria pomiarowa (A–D) Kategoria sprawności (statyczna/całkowita) A, C statyczna B, D całkowita Wentylator osiowy zanieczyszczenia, niezawierającym substancji szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych zapachów, odprowadzanym z pomieszczeń niebędących pomieszczeniami higienicznosanitarnymi, jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej. Oznacza to, że wentylacja zwyczajowo opisywana jako „bytowa” jest obowiązkowa dla znakomitej większości konstruowanych obecnie garaży zamkniętych. W związku z tym wentylatory – zwłaszcza główne, wyciągowe i nawiewne – muszą spełniać wymagania obowiązujące dla wentylatorów pracujących w systemach wentylacji ogólnej, bez względu na to, czy mają jednocześnie funkcje specjalne, np. do celów wentylacji pożarowej. Poza wymaganiami związanymi z lokalizacją, takimi jak np. ograniczenie głośności urządzeń, jednym z podstawowych parametrów są wymagania dotyczące minimalnej sprawności energetycznej wentylatorów wprowadzone rozporządzeniem Komisji (UE) nr 327/2011 Współczynnik sprawności (N) Przedział mocy (P) w kW Docelowa sprawność energetyczna 0,125 ≤ P ≤ 10 htarget = 2,74 · ln(P) – 6,33 + N 10 ≤ P ≤ 500 htarget = 0,78 · ln(P) – 1,88 + N 0,125 ≤ P ≤ 10 htarget = 2,74 · ln(P) – 6,33 + N 10 ≤ P ≤ 500 harget = 0,78 · ln(P) – 1,88 + N 40 58 Tabela 1. Minimalna sprawność energetyczna wentylatorów wg rozporządzenia KE nr 327/2011 Typ wentylatora Kategoria pomiarowa (A–D) Kategoria sprawności (statyczna/całkowita) A, C statyczna B, D całkowita Wentylator osiowy Współczynnik sprawności (N) Przedział mocy (P) w kW Docelowa sprawność energetyczna 0,125 ≤ P ≤ 10 htarget = 2,74 · ln(P) – 6,33 + N 10 ≤ P ≤ 500 htarget = 0,78 · ln(P) – 1,88 + N 0,125 ≤ P ≤ 10 htarget = 2,74 · ln(P) – 6,33 + N 10 ≤ P ≤ 500 htarget = 0,78 · ln(P) – 1,88 + N 38 55 Tabela 2. Minimalna sprawność energetyczna wentylatorów obniżona na podst. art. 3 pkt 5 rozporządzenia KE nr 327/2011 58 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE rynekinstalacyjny.pl czyli z wolnym wylotem wentylatora. Zwykle na wylocie wentylatora znajduje się jeszcze tłumik hałasu, który stanowi element instalacji kanałowej, w związku z czym wentylator w tej konfiguracji powinien być rozpatrywany w kategorii pomiarowej D. Ponadto aby wentylator został dopuszczony do obrotu w UE, poza spełnieniem warunków w danej kategorii pomiarowej musi mieć odpowiednią dokumentację, o której mowa w Załączniku nr I ww. rozporządzenia Komisji: 3. Wymogi dotyczące informacji o produkcie dla wentylatorów 1.Informacje na temat wentylatorów określone w pkt 2 ppkt 1–14 muszą być przedstawione w widoczny sposób: a) w dokumentacji technicznej wentylatorów; b) na ogólnodostępnych stronach internetowych producentów wentylatorów. 2.Wymaga się przedstawienia następujących informacji: 1) sprawność ogólna (η), zaokrąglona do jednego miejsca po przecinku; 2) kategoria pomiarowa stosowana do określenia sprawności energetycznej (A–D); 3) kategoria sprawności (statyczna lub całkowita); 4) współczynnik sprawności w punkcie optimum sprawności energetycznej; 5) czy w obliczeniu sprawności wentylatora uwzględniono zastosowanie układu regulacji prędkości obrotowej, a jeżeli tak, to czy układ regulacji prędkości obrotowej jest trwale połączony z wentylatorem czy też zachodzi konieczność domontowania do wentylatora; 6) rok produkcji; 7) nazwa lub znak towarowy producenta, numer rejestru handlowego oraz miejsce produkcji; 8) numer modelu produktu; 9) znamionowy pobór mocy silnika (kW), natężenie przepływu i ciśnienie w punkcie optimum sprawności energetycznej; 10)obroty na minutę w punkcie optimum sprawności energetycznej; 11)współczynnik charakterystyczny; 12)informacje istotne dla ułatwienia demontażu, recyklingu lub usuwania po zakończeniu eksploatacji; 13)informacje istotne do celów minimalizacji oddziaływania na środowisko i zapewnienia optymalnej długości okresu eksploatacji odnoszące się do montażu, eksploatacji i obsługi technicznej wentylatora; 14)opis dodatkowych elementów stosowanych przy określaniu sprawności energetycznej wentylatora, takich jak przewody powietrzne, których opisu nie uwzględniono w ramach kategorii pomiarowej i które nie są dostarczane z wentylatorem. 3.Informacje w dokumentacji technicznej przedstawia się w porządku określonym w pkt 2, ppkt 1–14. Nie ma konieczności dokładnego powtarzania sformułowań użytych w wykazie. Zamiast tekstu mogą być użyte wykresy, rysunki lub symbole. 4.Informacje wymienione w pkt 2 ppkt 1, 2, 3, 4 i 5 muszą być trwale oznaczone na tabliczce znamionowej wentylatora lub w jej pobliżu, a w przypadku pkt 2 ppkt 5 wymaga się użycia następujących sformułowań, stosownie do przypadku: – Wymaga się montażu układu regulacji prędkości obrotowej dla wentylatora, lub – Układ regulacji prędkości obrotowej stanowi element konstrukcji wentylatora. 5.Producent zamieszcza w instrukcji obsługi informacje o szczególnych środkach ostrożności zalecanych przy montażu, instalacji i czynnościach obsługowych. Jeśli z informacji wymienionych w pkt 2 ppkt 5 (wymogi dotyczące informacji o produkcie) wynika, że w wentylatorze musi być zamontowany układ regulacji prędkości obrotowej, producent przedstawia szczegółowe dane dotyczące charakterystyki takiego układu w celu zapewnienia optymalnej eksploatacji po montażu. Powyższe wymagania dotyczące dokumentacji determinują obligatoryjne informacje, jakie muszą być publikowane dla każdego oferowanego wentylatora – zwłaszcza w kartach doboru, jeśli nie dołączono ogólnodostępnej karty prezentującej wymagane wartości. Wymagania rozporządzenia Komisji nr 327/2011 nie obowiązują dla wentylatorów pełniących wyłącznie funkcje awaryjne, np. wentylacji pożarowej. Należy jednak pamiętać, że w takim wypadku rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wymaga zastosowania odrębnych wentylatorów dla wentylacji ogólnej (bytowej) garażu. reklama z 30 marca 2011 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 do 500 kW. Niezgodność urządzenia z wymaganiami podanymi w rozporządzeniu Komisji jest równoznaczna z jego niedopuszczeniem do obrotu w krajach UE. Należy tutaj zauważyć, że wymagania dotyczące minimalnej sprawności energetycznej wentylatorów są różne w zależności od konstrukcji wentylatora, a także sposobu jego montażu. Dla wentylatorów osiowych od 1 stycznia 2015 roku obowiązują minimalne wartości sprawności energetycznej podane w tabeli 1 zgodnie z Załącznikiem I do rozporządzenia Komisji nr 327/2011. Artykuł 3 „Wymogi dotyczące ekoprojektu” w punkcie 5 pozwala obniżyć współczynniki sprawności dla wentylatorów podwójnego zastosowania: 5. W przypadku wentylatorów podwójnego zastosowania, przeznaczonych zarówno do wentylacji w normalnych warunkach, jak i do zastosowań awaryjnych, do pracy krótkotrwałej, z zastrzeżeniem wymagań bezpieczeństwa pożarowego określonych w dyrektywie 89/106/WE, wartości odpowiednich współczynników sprawności określone w sekcji 2 załącznika I ogranicza się o 10% dla tabeli 1 i o 5% dla tabeli 2. W takim przypadku obowiązuje trochę niższy współczynnik sprawności, przedstawiony w tabeli 2. 1. Definicje mające zastosowanie do celów załącznika I: 1)kategoria pomiarowa oznacza konfigurację prób, pomiarów lub użytkowania, określającą warunki na wlocie i wylocie z badanego wentylatora; 2)kategoria pomiarowa A oznacza konfigurację, w której pomiary wykonuje się przy wolnym wlocie i wylocie z wentylatora; 3)kategoria pomiarowa B oznacza konfigurację, w której pomiary wykonuje się przy wolnym wlocie i przewodzie powietrznym przyłączonym do wylotu z wentylatora; 4)kategoria pomiarowa C oznacza konfigurację, w której pomiary wykonuje się przy przewodzie powietrznym przyłączonym do wlotu wentylatora oraz wolnym wylocie; 5)kategoria pomiarowa D oznacza konfigurację, w której pomiary wykonuje się przy przewodzie powietrznym przyłączonym do wlotu i do wylotu z wentylatora; Warto w tym miejscu zauważyć, że w przypadku wentylacji garaży bardzo rzadko występuje montaż zgodny z kategorią pomiarową C, www.flaktwoods.pl lipiec/sierpień 2016 59 POWIETRZE dr inż. Maria Kostka, dr inż. Wojciech Cepiński Free cooling Katedra Klimatyzacji, Ogrzewnictwa, Gazownictwa i Ochrony Powietrza Politechnika Wrocławska w klimacie polskim Free cooling in polish climatic conditions Właściwe wykorzystanie chłodzenia swobodnego umożliwia ograniczenie zużycia energii. Rozwiązanie to powinno być każdorazowo brane pod uwagę już na etapie planowania, projektowania i realizacji nowych obiektów, jednak jego zastosowanie musi zostać poprzedzone analizą techniczno-ekonomiczną, gdyż inwestycja ta może się okazać zarówno opłacalna, jak i zupełnie nierentowna. N ajpopularniejszymi obecnie i mającymi największe znaczenie w technice klimatyzacyjnej i chłodniczej urządzeniami stosowanymi w Polsce i na świecie do klimatyzacji i chłodzenia pomieszczeń są agregaty sprężarkowe ze skraplaczami bezpośrednio bądź pośrednio chłodzonymi powietrzem atmosferycznym. Skraplacz może być chłodzony powietrzem zewnętrznym lub wodą chłodniczą przygotowywaną w przeponowych albo bezprzeponowych schładzaczach wody. Są to najczęściej urządzenia przygotowujące wodę chłodniczą o stałych parametrach w ciągu roku. Agregaty sprężarkowe to urządzenia zużywające dużo energii elektrycznej. Tymczasem rosnące potrzeby oszczędności energii oraz konieczność ograniczania zanieczyszczenia powietrza zobowiązują do powszechniejszego stosowania rozwiązań sprzyjających wykorzystaniu darmowej energii naturalnej. Do zmian w sektorze energetycznym obligują nas także dyrektywy przyjmowane przez Parlament Europejski. Dlatego również w szeroko pojętej branży budowlanej bardzo pożądane są wszelkie działania prowadzące do ograniczenia zużycia energii oraz skutecznego zwiększania efektywności działania urządzeń, zwłaszcza zapewniających właściwy mikroklimat pomieszczeń. A warto przypomnieć, że w naszej strefie klimatycznej na potrzeby kształtowania komfortu cieplnego, ogrzewanie i chłodzenie, zużywane jest prawie 40% wytwarzanej energii. Zmniejszenie zapotrzebowania na energię oraz zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej może być, w zależności od funkcji obiektu, realizowane różnymi metodami: poprawia się izolacyjność cieplną budynków, stosuje odzysk energii z usuwanego z nich powietrza czy instaluje kolektory słoneczne i panele fotowoltaiczne. W systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych można również rozważyć zastosowanie swobodnego chłodzenia, które w sprzyjających warunkach może pokryć pewną część potrzeb chłodniczych lub 60 lipiec/sierpień 2016 częściowo wspomóc działanie instalacji opartych na wspomnianych powyżej urządzeniach i tym samym ograniczyć pracę sprężarki. Swobodne chłodzenie Zadaniem swobodnego chłodzenia, czyli tzw. free coolingu, jest maksymalne wykorzystanie potencjału zawartego w powietrzu zewnętrznym w momencie, w którym jego temperatura jest niższa od parametrów pracy instalacji chłodniczej. W rozwiązaniu takim część energii niezbędnej do obniżenia temperatury czynnika chłodniczego, która w wariancie podstawowym związana jest z pracą sprężarki, zastąpiona zostaje energią dostarczoną w sposób bezpośredni (wymiana ciepła czynnik wodny – powietrze atmosferyczne w wymienniku przeponowym), z pominięciem lub ograniczeniem pracy obiegu sprężarkowego. W związku z ograniczeniem zużycia energii na pracę agregatu chłodniczego efektem zastosowania swobodnego chłodzenia jest wzrost efektywności energetycznej procesu ochładzania wody na potrzeby klimatyzowania pomieszczeń oraz redukcja kosztów tego procesu. Swobodne chłodzenie może być z powodzeniem stosowane w obiektach biurowych, handlowych, usługowych i mieszkalnych oraz przemysłowych. Czynnikiem wpływającym na potencjał jego wykorzystania jest jednak temperatura czynnika wodnego zasilającego Streszczenie ����������������������������������������������������� Dzięki zastosowaniu swobodnego chłodzenia, tzw. free coolingu, możliwe staje się zmniejszenie konsumpcji energii elektrycznej z jednoczesnym zwiększeniem wykorzystania energii naturalnej. W zależności od warunków klimatycznych i rodzaju układu chłodniczego zastosowany moduł free coolingu jest w stanie samodzielnie pokryć potrzeby chłodnicze, a w okresach mniej korzystnych częściowo odciążyć pracę układu sprężarkowego. Abstract ������������������������������������������������������������� Reducing energy demand and increasing the renewable energy use can be achieved for example by using free cooling. Depending on climatic conditions and the type of cooling system, free cooling is able to cover a part of refrigeration needs. Rys. 1. Schemat rozpatrywanego układu chłodniczego Źródło własne rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 61 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 62 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 63 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej promocja www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 64 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata belki chłodzące i klimakonwektory reklama NABILATON SP. Z O.O. GENERALNY PRZEDSTAWICIEL GALLETTI 03-228 Warszawa, ul. Marywilska 34 tel. 22 811 30 28, faks 22 811 37 43 [email protected], www.gallettipolska.pl Klimakonwektory Galletti Opis produktu: szeroka gama klimakonwektorów włoskiej marki Galletti w technologii inwerterowej o szerokim spektrum zastosowań (obiekty komercyjne i przemysłowe, budynki mieszkalne i apartamenty, pomieszczenia techniczne). Specjalna seria ESTRO GT przeznaczona do obiektów hotelowych, wykorzystujących napęd wentylatorów w technologii GreenTech, gwarantując cichą pracę i o 70% mniejsze zużycie energii. Cechy szczególne: 15 serii urządzeń o zakresie wydajności chłodniczej: 1,15–22,01 kW; klimakonwektory pracują w trybie chłodzenia i grzania; dostępne modele 2- i 4-rurowe; regulacja mocy: inwerter, 3- i 6-biegowa; bardzo cicha praca, czyste powietrze – filtracja Bioxigen; silniki inwerterowe (EC); opatentowany system serii 2×1 – radiacyjny system ogrzewania; energooszczędność – do 60% oszczędności energii w ciągu roku; łatwa adaptacja instalacji; elastyczne dopasowanie do aranżacji pomieszczeń (możliwość nadruku grafiki); możliwość sterowania grupą urządzeń za pomocą systemu sterowania; możliwość sterowania za pomocą systemu BMS budynku. PAT ENT NOWOŚĆ! rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 65 POWIETRZE belki chłodzące i klimakonwektory reklama FLÄKT BOVENT SP. Z O.O. 02-495 Warszawa, ul. Posag 7 Panien 1 bud. B tel. 22 392 43 43, faks 22 392 43 44 [email protected] www.flaktwoods.pl Aktywne belki chłodzące VAV: IQII (WEGA II) / IQFI (NOVA II) modele: WEGA – do zabudowy w suficie podwieszanym, NOWA – swobodne zawieszenie; zastosowanie: biura, hotele, szpitale, muzea, budynki użyteczności publicznej, do systemów CAV i VAV; strumień objętościowy powietrza pierwotnego: od 4 do 72 l/s (14,4–259 m3/h); moc chłodnicza: 163–2399 W, grzewcza: 109–1323 W, maks. ciśnienie robocze (str. wodna): 1,6 MPa; długość: 120–300 cm (postąpienie co 30 cm) i szerokość odpowiednio: WEGA II 59,4 cm, NOWA II 45,0 cm; wymiennik ciepła: 6-, 8- lub 10-rzędowa wężownica; system: dwururowy (tylko chłodzenie) lub czterorurowy (chłodzenie i grzanie); min. temp. robocza wody (chłodzenie): 5°C (uwaga na punkt rosy), maks. temp. robocza wody (grzanie): 80°C; podłączenie powietrza: okrągłe przewody wentylacyjne (standard ø125 mm, ale również ø100 i ø160 mm); podłączenie wody: króćce ø15 mm, bose, zarówno zasilanie, jak i powrót; 4 uchwyty montażowe, linka zabezpieczająca kratkę powietrza indukowanego, podłączenie; materiały: obudowa z ocynkowanej blachy stalowej powlekana proszkowo na RAL 9010 (biały), 30% połysku; opcjonalnie dowolny kolor z palety RAL. Wymiennik ciepła z aluminiowych lameli i łączonych rur miedzianych; funkcje: belki CAV, możliwa funkcja VAV za pomocą Pi-function (zestaw: moduł kontrolno-pomiarowy IQAZ‑35 i sterownik STRA-24) poprzez płynną zmianę wielkości dysz nawiewnych regulowany jest wydatek i zasięg strumienia powietrza. W trybie Normal Mode wydatek powietrza to dane projektowe. W razie nagłego zwiększonego zapotrzebowania na chłód Pi-function zwiększa natężenie przepływu powietrza (tryb Boost Mode), funkcja ekonomiczna (tryb Save Mode) umożliwia pracę urządzenia przy min. wydatku – oszczędzając energię. Zmiana wydatku możliwa zarówno poprzez doposażenie (czujniki), jak i manualnie przez użytkownika; dodatkowe opcje: oświetlenie bezpośrednie – w obu modelach możliwy montaż 2 rzędów LED lub świetlówek, dodatkowy obwód grzewczy – folia grzewcza dla 2-rurowych systemów, regulacja komfortu – Energy Control, sterowanie kierunkiem nawiewu – Flow Pattern Control, pełna oferta wyposażenia kontrolno-sterującego (zestawy zaworowe, czujniki wykroplenia, obecności CO2, temperatury wewnętrznej i zewnętrznej, otwartych drzwi/okien itd.); certyfikacja: Eurovent (badania w standardzie PN-EN 15116); cechy szczególne: Pi-function – wentylacja na żądanie (zmienny wydatek), przeznaczenie dla instalacji CAV i VAV z możliwością „mieszania” tych systemów (np. cały obiekt system CAV, a w sali konferencyjnej/recepcji VAV) dzięki specjalnemu modułowi kontrolno-pomiarowemu IQAZ-35 oraz dedykowanemu naściennemu sterownikowi z LCD STRA-24, praca przy zmiennym ciśnieniu w instalacji; preferowany program doborowy: ExSelAir – dostępny 24 h na dobę na http://exselair.flaktwoods.com. Klimakonwektory naścienne QZHW rodzaj konstrukcji: klimakonwektor indukcyjny wentylatorowy; przepływ powietrza: 205–790 m3/h, moc grzewcza: 1,6–5,1 kW; moc chłodnicza: 1,3–3,9 kW dla temp. powietrza wew. 27°C i dla wody lodowej Δt = 5 K (7/12°C); system dwururowy (tylko): albo grzanie, albo chłodzenie, poziom hałasu: moc akustyczna 35–57 dB(A); filtr syntetyczny (zmywalny) wielorazowego użytku, podłączenie przyłącza wodnego: tylko lewe ½” (DN 15) i dla większych modeli: ¾” (DN 20), przewód skroplin: ø16 mm; wymiennik: wykonany z rurek miedzianych i aluminiowych lameli, maksymalne ciśnienie pracy 1000 kPa, do pracy z gorącą wodą (maks. 70°C), wodą chłodniczą (min. 6°C) oraz wodą z dodatkiem glikolu; regulacja wydajności: trzy biegi (prędkość min-med-max do wyboru z sześciu prędkości wentylatora) dla silników AC lub płynna regulacja w przypadku silników EC; zasilanie: 230–240 V/50–60Hz; obudowa: panel frontowy – wysokiej jakości samogasnące tworzywo ABS UL94 HB (kolor: RAL 9003), nowoczesne wzornictwo, pozostałe elementy obudowy z galwanizowanej blachy stalowej, wewnętrzna izolacja termiczno-akustyczna z pianki poliuretanowej; sterowanie: regulatory naścienne, systemowe i bezprzewodowe (w tym sterowanie IR), możliwość włączenia do układu automatyki budynku (BMS, np. protokół MODbus); certyfikat Eurovent; cechy szczególne: instalacja naścienna (belka jak dla SPLIT szerokości 90 lub 120 cm), cicha praca, pompa kondensatu wewnątrz obudowy, a także zawór 2- lub 3-drogowy, opcja fabrycznej instalacji dodatkowej nagrzewnicy elektrycznej. reklama KAMPMANN POLSKA SP. Z O.O. 99-100 Łęczyca, ul. Lotnicza 21f tel. 24 721 91 33, 24 721 91 91 www.kampmann.pl Klimakonwektory KaDeck elastyczna klimatyzacja w nowych i istniejących budynkach biurowych; zastosowanie: do montażu w sufitach podwieszanych lub pod sufitami, lokalizacja centralna lub przy ścianie; moc chłodnicza przy parametrach 6/18/27°C: 315–1325 W, przy 7/12/27°C: 546–2636 W; moc grzewcza przy parametrach 55/45/20°C: 897–2496 W; cztery wersje wykonania, wersja do sufitów podwieszanych pasuje do wymiarów sufitów rastrowych; cechy eksploatacyjne: po otwarciu panelu sufitowego widoczne są wszystkie komponenty bez potrzeby dalszego demontażu, zawór i elastyczne przyłącze znajdują się wewnątrz urządzenia i jest do nich dostęp. Nie ma potrzeby zapewnienia dodatkowych otworów rewizyjnych, które z biegiem czasu często ulegają uszkodzeniom i zanieczyszczeniom na skutek otwierania i zamykania. Oszczędność kosztów inwestycji nie jest jedyną korzyścią – panel sufitowy urządzenia KaDeck przystosowany jest do częstego otwierania i zamykania. Zawiasy i zamknięcia odpowiadają standardowi przemysłowemu, pozostają przy tym niewidoczne i nie wymagają stosowania osłon; cechy szczególne: zoptymalizowane wersje do chłodzenia suchego lub mokrego, nie są wymagane żadne dodatkowe otwory rewizyjne, optymalny nawiew powietrza bez tworzenia przeciągów, właściwości higieniczne zgodne z VDI 6022, płynnie regulowane wentylatory EC, możliwe podłączenie świeżego powietrza, możliwość dostosowania wyglądu wlotu powietrza, wariant do chłodzenia suchego lub mokrego. 66 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama belki chłodzące i klimakonwektory KLIMA-THERM 04-041 Warszawa, ul. Ostrobramska 101A tel. 22 517 36 00, faks 22 879 99 07 [email protected], [email protected] www.klima-therm.pl Klimakonwektory podłogowe CARISMA CCP-ECM klimakonwektory wodne wentylatorowe, kasetonowe, pracują na powietrzu obiegowym; przepływ powietrza: 150–1242 m3/h; moc chłodnicza: 0,41–4,14 kW (dla parametrów powietrza wewnętrznego 27°C d.b. i 19°C w.b. wody lodowej 7/12°C); moc grzewcza: 0,6–6,0 kW (dla parametrów powietrza wew. 20°C i wody 45/40°C); przyłącze wodne: ¾”, przewód skroplin: ø 15 mm; poziom hałasu: 18–45 dB(A); wymiennik: wysokowydajny wodny wykonany z rurek miedzianych i aluminiowych lameli, maks. ciśnienie pracy 16 barów, do pracy z gorącą wodą (kocioł, węzeł cieplny), wodą ciepłą (system solarny, pompa ciepła itp.), wodą o bardzo wysokiej temperaturze (procesy przemysłowe), wodą chłodzoną (chillery i/lub procesy przemysłowe) oraz wodą z dodatkiem glikolu; regulacja wydajności: wentylator lub wentylatory sterowane falownikiem, do zasilania wodą zestawy podłączeniowe (kompletny rurarz, zawór trójdrogowy z regulacją ciągłą, zawory odcinające); obudowa ze stali ocynkowanej pokrytej szarą antracytową (RAL 7016) farbą proszkową, z regulacją zewnętrznej wysokości. Aluminiowa zwijana kratka nawiewna. Urządzenia dostępne są w wersjach 2 szerokości, 2 wysokości i 3 szerokości; sterowanie: możliwość wyposażenia m.in. w sterownik elektroniczny (z podłączeniem do BMS o protokole komunikacji KNX); silnik kontrolowany przez kartę falownika zainstalowaną bezpośrednio na jednostce, wysoki przepływ powietrza oraz niski poziom hałasu; automatyczna/manualna regulacja obrotów wentylatora. W ofercie m.in. karty KNX, czujniki temperatury w pomieszczeniu i czujniki temperatury minimalnej, czujnik punktu rosy, czujnik obecności, kontaktrony okienne, aluminiowe kratki nawiewne w różnych kolorach lub kratki stalowe i drewniane. Klimakonwektory kasetonowe TCW/EC 32–122 klimakonwektory wodne wentylatorowe, kasetonowe, pracują na powietrzu obiegowym; przepływ powietrza: 200–2100 m3/h; moc grzewcza: 7,10–18,3 kW (dla parametrów powietrza wewnętrznego 20°C i Δt 10 K (70/60°C) dla wody grzewczej); moc chłodnicza: 3,20–10,9 kW (dla temp. powietrza wew. 27°C i Δt 5 K (7/12°C) dla wody lodowej); poziom hałasu: 27–54 dB(A); przyłącze wodne: ¾”, przewód skroplin: ¾”; wymiennik: wysokowydajny wodny, z rurek miedzianych i z użebrowaniem aluminiowym, do pracy z gorącą wodą (kocioł, węzeł cieplny), wodą ciepłą (system solarny, pompa ciepła itp.), wodą o bardzo wysokiej temperaturze (procesy przemysłowe), wodą chłodzoną (chillery i/lub procesy przemysłowe) oraz wodą z dodatkiem glikolu; obudowa: urządzenie wykonane z paneli z blachy galwanizowanej, ekskluzywne wzornictwo łączące wysoką estetykę z zaawansowanymi rozwiązaniami funkcjonalnymi i konstrukcyjnymi, wewnętrzna izolacja termiczno ‑akustyczna; sterowanie: możliwość wyposażenia m.in. w sterowniki elektroniczne (z podłączeniem do BMS), elektromechaniczne (montowane w obudowie lub naścienne), z wyświetlaczem LCD lub zdalne, wszystkie klimakonwektory mogą być nadzorowane i zarządzane poprzez centralny system, sterowniki naścienne i piloty; wentylatory osiowe w serii EC podłączone do elektronicznego silnika synchronicznego typu brushless (bezszczotkowy), z magnesami trwałymi, silnik kontrolowany przez kartę falownika zainstalowaną bezpośrednio na jednostce, wysoki przepływ powietrza oraz niski poziom hałasu, automatyczna/manualna regulacja obrotów wentylatora. Klimakonwektory ścienne CVP ECM 1–4 klimakonwektory wodne wentylatorowe, ścienne. Pracują na powietrzu obiegowym; przepływ powietrza: 190–770 m3/h; moc chłodnicza: 1,17–3,75 kW dla parametrów powietrza wewnętrznego 27°C d.b., 19°C w.b. i wody lodowej 7/12°C; moc grzewcza: 1,50–4,99 kW dla parametrów powietrza wew. 20°C i wody 50/45°C; poziom hałasu: 26–48 dB(A); przyłącze wodne: ½"–¾"; osłona wykonana z samogasnącego tworzywa sztucznego ABS UL94 HB o wysokich parametrach użytkowych i wysokiej odporności na starzenie; wymiennik wykonany z ciągnionej miedzianej rury i aluminiowych żeberek, mechanicznie połączonych z rurą w procesie rozprężania. Wężownica ma dwa ½-calowe połączenia wewnętrzne BSP i 1/8-calowy odpowietrznik i spust BSP; sterowanie: możliwość wyposażenia m.in. w sterowniki elektroniczne (z podłączeniem do BMS), elektromechaniczne (montowane w obudowie lub naścienne), z wyświetlaczem LCD lub zdalne, wszystkie klimakonwektory mogą być nadzorowane i zarządzane poprzez centralny system, sterowniki naścienne i piloty; wentylatory o przepływie poprzecznym w serii ECM podłączone do elektronicznego silnika synchronicznego typu brushless (bezszczotkowy), z magnesami trwałymi, silnik kontrolowany przez kartę falownika zainstalowaną bezpośrednio na jednostce, wysoki przepływ powietrza oraz niski poziom hałasu; automatyczna/manualna regulacja obrotów wentylatora. rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 67 POWIETRZE belki chłodzące i klimakonwektory reklama LINDAB SP. Z O.O. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Wieruchów, ul. Sochaczewska 144 tel. 22 250 50 50, faks 22 250 50 60 [email protected] www.lindab.pl Belki aktywne PROFESSOR zastosowanie: pomieszczenia biurowe, hotele i budynki użyteczności publicznej; ilość powietrza: do 90 l/s (288 m3/h); wydajność chłodnicza: do 2400 W; wydajność grzewcza: do 2334 W; długość: 1,2–3,6 m (krok co 0,1 m), szerokość: 442 mm (45) lub 592 mm (60); nieduża wysokość zabudowy – tylko 120 mm; wymiennik ciepła: do systemu dwu- lub czterorurowego; konstrukcja: zabudowa może być w wersji wolnowiszącej lub zlicowanej z powierzchnią sufitu; podłączenie wody ø15, podłączenie powietrza ø100, zestaw uchwytów montażowych, dostępne różne wersje podłączenia króćców wody i powietrza, prosty demontaż płyty czołowej dla czynności serwisowych; materiały: belki Professor są dostępne w różnych wersjach perforowanej płyty czołowej; wykonane standardowo z blachy stalowej ocynkowanej, malowanej proszkowo na kolor biały RAL 9010 lub inny z palety RAL na specjalne zamówienie; wymiennik ciepła wykonany z rur miedzianych z aluminiowymi lamelami; certyfikat Eurovent; funkcje: zadana wartość spadku ciśnienia, więc regulacja na miejscu montażu nie jest konieczna; wykorzystanie efektu Coandy; dysze nawiewne mogą być zamówione z różnymi kątami: 0°, 16° lub standardowo 30°; dodatkowe opcje: belki mogą być wyposażone w system zabezpieczający przed kondensacją Drypac – optymalizujący pracę belek; mogą być dostarczone z wbudowanymi zaworami i siłownikami; adaptacja z oświetleniem, systemem przeciwpożarowym, głośnikami; Regula Secura; wbudowany zawór wywiewny; inne opcje dostępne na zapytanie; cechy szczególne: klasyczne, aktywne belki chłodnicze Professor zapewniają dużą swobodę w zakresie instalacji, a ich wysokość jest niewielka, zaledwie 120 mm; niski poziom hałasu; możliwość montażu systemu eHybrid pozwalającego na minimalizację kosztów użytkowania; wysoka higiena i łatwość czyszczenia; możliwość doboru technicznego online. Belki aktywne PREMAX zastosowanie: pomieszczenia biurowe, hotele i budynki użyteczności publicznej; ilość powietrza: do 46 l/s (165 m3/h); wydajność chłodnicza: do 2400 W; wydajność grzewcza: do 2500 W; wymiary: długość 1200, 1800, 2400, 3000 i 3600 mm, szerokość 600 mm, wysokość 200 mm; wymiennik ciepła: do systemu dwu- lub czterorurowego; konstrukcja: montowane jako integralna część sufitu podwieszanego lub jako belki wolnowiszące pod sufitem, łatwy demontaż płyty czołowej do czynności serwisowych, podłączenie wody ø12 lub ø15, podłączenie powietrza ø125; materiały: standardowo dostarczane są z 50-proc. perforacją – inne wzory dostępne jako opcja; wykonane standardowo z blachy stalowej ocynkowanej malowanej proszkowo na kolor biały RAL 9010 lub inny z palety RAL; wymiennik ciepła wykonany z rur miedzianych z aluminiowymi lamelami; certyfikat Eurovent; funkcje: wykorzystanie efektu Coandy, w funkcji JetCone możliwość regulacji wypływu powietrza na całej długości belki. Dystrybucję powietrza można regulować w celu uzyskania różnych ilości powietrza po obu stronach belki albo osiągnięcia asymetrycznej dystrybucji wzdłuż boku belki. Wszystko dzięki opatentowanemu systemowi JetCone; dodatkowe opcje: belki mogą być wyposażone w zawory i siłowniki; możliwość dostarczenia belek z pełną automatyką wbudowaną w urządzenie, zabezpieczenie przed kondensacją, wbudowany zawór wywiewny, dodatkowe elementy zawieszenia; cechy szczególne: belki o wysokiej jakości chłodzenia, wyposażone w JetCone – innowacyjny system regulacji ilości powietrza bez emisji hałasu czy dużych zmian ciśnienia powietrza, dodatkowy nowy system regulacji AirGuide zmienia układ przepływu powietrza. reklama NABILATON SP. Z O.O. 03-228 Warszawa, ul. Marywilska 34 tel. 22 811 30 28, faks 22 811 37 43 [email protected] www.nabilaton.pl Klimakonwektory Nabilaton Opis produktu: szeroka gama klimakonwektorów Nabilaton w technologii inwerterowej do zastosowania w obiektach komercyjnych – biura, restauracje, centra handlowe; przemysłowych – fabryki, magazyny; oraz w budynkach mieszkalnych. Cechy szczególne: szeroki typoszereg urządzeń umożliwia elastyczne dopasowanie do aranżacji pomieszczeń; 6 modeli o zakresie mocy: 0,89–19,9 kW; regulacja wydajności wentylatora: inwerter, 3 biegi; praca w systemie 2- i 4-rurowym; bardzo cicha praca; różne opcje filtracji powietrza; energooszczędność; możliwość sterowania grupą urządzeń za pomocą systemu sterowania; sterowniki wyposażone standardowo w możliwość podłączenia do BMS budynku poprzez protokół Modbus. 68 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama belki chłodzące i klimakonwektory SWEGON SP. Z O.O. 62-080 Tarnowo Podgórne k. Poznania, ul. Owocowa 23 tel. 61 816 87 00, faks 61 814 63 54 [email protected] www.swegon.pl Aktywne belki chłodzące Pacific zastosowanie: w budynkach nowych i remontowanych, takich jak: biura, sale konferencyjne, audytoria, hotele, szpitale i obiekty służby zdrowia, restauracje, apartamenty oraz wszędzie tam, gdzie istotne jest zachowanie komfortu cieplnego przy niskiej emisji hałasu i zachowaniu wymogów higienicznych; przepływ powietrza: do 250 m3/h; zakres ciśnienia na dyszach: od 30 do 150 Pa; całkowita wydajność grzewcza wodna: do 3 kW; całkowita wydajność chłodnicza: do 2,6 kW; długość: min. 1194 mm/maks. 3043 mm; szerokość: min. 594 mm/maks. 667 mm; moduł PACIFIC jest projektowany w systemie suchym, bez zjawiska kondensacji, dlatego nie wymaga żadnego systemu odpływu skroplin oraz filtrów. Brak elementów ruchomych oraz filtrów ułatwia obsługę urządzenia; do doboru urządzeń należy posłużyć się programem ProSelect Web lub katalogiem. Wydajność modułów zależy od ilości przepływającego powietrza oraz przyjętych parametrów wody i powietrza pierwotnego. Aktywne belki chłodzące Parasol zastosowanie: w budynkach nowych i remontowanych, takich jak: biura, sale konferencyjne, audytoria, hotele, reklama szpitale i obiekty służby zdrowia, restauracje, apartamenty oraz wszędzie tam, gdzie istotne jest zachowanie komfortu cieplnego przy niskiej emisji hałasu i zachowaniu wymogów higienicznych; wersje: moduły Parasol dostępne są w 4 wersjach: wentylacja i chłodzenie wodne; wentylacja, chłodzenie i ogrzewanie wodne; wentylacja; wentylacja, chłodzenie wodne i ogrzewanie elektryczne; moduły produkowane są w 2 wielkościach: 600 i 1200 mm; przepływ powietrza pierwotnego: do 55 l/s; zakres ciśnienia dyszowego: od 50 do 150 Pa; całkowita wydajność chłodnicza: do 2,06 kW; wydajność grzewcza wodna: do 2,7 kW; wydajność grzewcza elektryczna: do 1 kW; moduły Parasol dostępne są w wymiarach dostosowanych do standardowych wymiarów sufitów modułowych c-c 600, 625 i 675. Dostępna jest również ramka instalacyjna do instalacji modułu w sufitach podwieszanych wykonanych z suchego tynku, a także system mocowania typu „clip-in”; cechy szczególne: wysoki komfort w pomieszczeniu bez uczucia przeciągu, elastyczność regulacji wypływu powietrza, wysoka wydajność, łatwość instalacji oraz prosty serwis. TROX BSH POLSKA SP. Z O.O. 05-500 Piaseczno, Stara Iwiczna, ul. Kolejowa 13 tel. 22 737 18 58, faks 22 737 18 59 [email protected] www.trox-bsh.pl Belki aktywne DID 642 zastosowanie: biura, hotele, budynki użyteczności publicznej; strumień objętości powietrza pierwotnego: od 10 do 125 l/s (36–450 m3/h); wydajność chłodnicza: do 3,1 kW; wydajność grzewcza: do 2,33 kW; długość: 893 do 3000 mm; szerokość: 593, 598, 618 i 623 mm; wymiennik ciepła: do systemu dwu- lub czterorurowego; cechy charakterystyczne: –– mała wysokość obudowy – od 170 mm, –– cicha praca przy dużych wydajnościach, –– regulacja kierunku wypływu powietrza za pomocą przestawnych kierownic, –– pięć wariantów wykonania dysz, w tym podwójne regulowane do dużych strumieni objętości powietrza, –– odchylana kratka powietrza indukowanego, perforowana, z otworami zmniejszającymi się w kierunku krawędzi, –– możliwość współpracy z systemami regulacji X-AIRCONTROL, –– do montażu w sufitach gipsowo-kartonowych albo sufitach modułowych 600×600 mm lub 625×625 mm, –– wariant do montażu swobodnie podwieszonego może być wyposażony w oświetlenie, głośniki, tryskacze, detektory dymu lub czujniki ruchu. NOWOŚĆ! Belki aktywne DID 614 zastosowanie: biura, hotele, budynki użyteczności publicznej; strumień objętości powietrza pierwotnego: od 8 do 83 l/s (30–300 m3/h); wydajność chłodnicza: do 2,17 kW; wydajność grzewcza: do 3 kW; długość: 593, 598, 618 i 623 mm lub 1193, 1198, 1243 i 1248 mm; szerokość: 593, 598, 618 i 623 mm; wymiennik ciepła: do systemu dwu- lub czterorurowego; cechy charakterystyczne: –– cicha praca przy dużych wydajnościach, –– duży zakres strumieni objętości powietrza, –– perforowana kratka powietrza indukowanego, demontowana bez użycia dodatkowych narzędzi, –– pięć wariantów wykonania dysz, w tym podwójne regulowane do dużych strumieni objętości powietrza, –– szeroki zakres zastosowania, duża wszechstronność dzięki przestawianym podwójnym dyszom, –– przestawiane kierownice powietrza (w opcji) pozwalają uzyskać wysoki komfort w pomieszczeniu, nawet przy niekorzystnych warunkach montażu, np. przy ścianie. rynekinstalacyjny.pl NOWOŚĆ! lipiec/sierpień 2016 69 POWIETRZE Detektory gazów i ich rola w wentylacji garaży Garaże zamknięte to pomieszczenia i obiekty o szczególnych wymaganiach w zakresie wentylacji. System wymiany powietrza musi w nich bowiem nie tylko spełnić zadania wentylacji bytowej, ale w razie potrzeby również reagować na wzrost stężenia gazów trujących ze spalin silników oraz odprowadzić spaliny powstające w wyniku pożaru. P rzepisy zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1], regulują m.in. kwestię wentylacji garaży. W zależności od lokalizacji garażu, jego wielkości i tego, czy jest on otwarty, czy zamknięty, wymagają stosowania różnych rozwiązań. Garaże Garaże otwarte wymagają stosowania przewietrzania naturalnego – łączna wielkość niezamykanych otworów w ścianach zewnętrznych na każdej kondygnacji nie może być mniejsza niż 35% powierzchni jej ścian. Na ścianach tych można stosować stałe przesłony żaluzjowe, które nie ograniczają wolnej powierzchni otworu. Maksymalna odległość pomiędzy przeciwległymi ścianami z otworami wynosi 100 m. Kolejny wymóg dla garaży otwartych to maksymalnie 0,6 m zagłębienia najniższego poziomu posadzki w stosunku do poziomu terenu bezpośrednio przylegającego do ściany zewnętrznej garażu. Jeśli zagłębienie posadzki jest większe, należy zastosować fosę (§ 108.2). Garaże zamknięte nieogrzewane nadziemne wolnostojące i przybudowane lub wbudowane w inne budynki powinny mieć wentylację co najmniej naturalną (grawitacyjną) dzięki zastosowaniu otworów wentylacyjnych nie mniejszych niż 0,04 m2 przypadające na każde stanowisko postojowe, umieszczonych w ścianach przeciwległych lub bocznych bądź we wrotach garażowych (§ 108.1.1). Garaże zamknięte do 10 stanowisk postojowych ogrzewane nadziemne lub częściowo zagłębione powinny mieć wentylację co najmniej naturalną (grawitacyjną) zapewniającą 1,5-krotną wymianę powietrza na godzinę. Jest to sugestia zastosowania wentylacji mechanicznej – kanałów wentylacyjnych lub wentylatorów kierunkowych (§ 108.1.2). W przypadku garaży zamkniętych powyżej 10 stanowisk postojowych oraz z kanałami rewizyjnymi służącymi do profesjonalnej obsługi i naprawy samochodów bądź znajdującymi 70 lipiec/sierpień 2016 Garażowy detektor gazów WG.EG w osłonie Fot. Gazex się w garażach wielostanowiskowych – należy stosować wentylację mechaniczną sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla (§ 108.1.3). Garaże zamknięte z samochodami na LPG – jeśli dopuszcza się parkowanie samochodów zasilanych gazem propan-butan i poziom podłogi znajduje się poniżej poziomu terenu, należy stosować wentylację mechaniczną sterowaną czujnikami niedopuszczalnego poziomu stężenia gazu propan-butan (§ 108.1.4). W takich garażach zabronione jest instalowanie studzienek rewizyjnych (§ 281) i tym samym nie powinny się w nich znajdować miejsca, w których mógłby się gromadzić gaz cięższy od powietrza – w razie wycieku powinien się on rozlać po dużej płaskiej powierzchni. Garaże zamknięte o powierzchni powyżej 1500 m2 wymagają stosowania samoczynnych urządzeń oddymiających (§ 277.4). Silniki i spaliny Za najlepszy wskaźnik jakości powietrza zanieczyszczonego spalinami w garażach uznawany jest poziom tlenku węgla, dlatego detektory tego gazu wykorzystywane są jako sterowniki wentylacji mechanicznej w garażach i warunki techniczne [1] wyraźnie określają, gdzie powinny one zostać zastosowane. Nie ma natomiast w tym rozporządzeniu wymagań określających maksymalny poziom stężenia tlenku węgla w garażach. Z tego powodu projektanci korzystają z regulacji zawartych w rozporządzeniu w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy [2], określających m.in. najwyższe dopuszczalne stężenia na stanowiskach pracy – dla tlenku węgla wynoszą one: NDS – najwyższe dopuszczalne stężenie – 23 mg/m3 (20 ppm), NDSCh – najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe – 117 mg/m3 (100 ppm), NDSP – najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe – nieustalone, gdzie: NDS – wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń; NDSCh – wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina; NDSP – wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie. Niemieckie wytyczne zalecają przyjmowanie do obliczeń wentylacji w garażach stężenia wynoszącego 60 ppm jako wartości średniej ważonej 15-minutowej. Tlenek węgla jest traktowany jako gaz odniesienia w stosunku do pozostałych zanieczyszczeń powietrza wewnątrz garażu [3]. Jest dobrym znacznikiem ilości spalin z silników iskrowych benzynowych, ale w garażach są też samochody napędzane silnikami wysokoprężnymi, które emitują bardzo małe ilości CO i z tego względu jego detektory nie zareagują, pomimo że powietrze będzie zanieczyszczone innymi substancjami szkodliwymi dla zdrowia, m.in. CO2, tlenkami azotu, sadzą i węglowodorami. W garażach rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata VI KONFERENCJA SZKOLENIOWA OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA W OBIEKTACH BUDOWLANYCH INSTALACJE ELEKTRYCZNE, WENTYLACYJNE I GAŚNICZE – PROJEKTOWANIE, MONTAŻ I EKSPLOATACJA promocja 29 WRZEŚNIA 2016 R., KATOWICE 72 RYNEKINSTALACYJNY.PL/ KONFERENCJA-PPOZ lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 74 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Detekcja w garażach mgr inż. Iwona Żupańska Garaże podziemne są coraz częściej nieodłączną częścią budynków mieszkalnych, biurowych i usługowych, a w wielu przypadkach stanowią samodzielne obiekty w centrach miast. Istotnym elementem bezpieczeństwa takich inwestycji jest sprawnie działający system wentylacji mechanicznej, który zapewni ochronę osobom przebywającym w garażu przez szkodliwym wpływem spalin samochodowych. Z adaniem systemu detekcji jest szybkie wykrycie nadmiaru szkodliwych lub/i niebezpiecznych substancji w powietrzu, a następnie uruchomienie systemu wentylacji, który usunie niebezpieczne ilości związków. Podczas pracy silników spalinowych powstaje szereg substancji, m.in.: dwutlenek węgla CO2, woda H2O, węglowodory HC lub THC i ich pochodne, tlenek węgla CO, sadza, tlenki azotu, tlenki siarki, ołów i jego związki, metale, inne substancje stałe. W Polsce do zasilania silników stosuje się również LPG, który może stanowić zagrożenie przy nieszczelnej lub uszkodzonej instalacji. Polskie przepisy obecnie uznają tlenek węgla za wskaźnik zanieczyszczenia powietrza w garażach i to właśnie na podstawie detekcji CO sterowana jest wentylacja mechaniczna. W większości systemów detekcji w garażach w Polsce detektory są wyposażone w sensory półprzewodnikowe – są to detektory progowe (sygnalizują przekroczenie określonych stężeń gazów). Czujniki te jednak z upływem czasu zwiększają swoją czułość. Dla prawidłowego działania wymagają przeprowadzenia ponownej kalibracji (co najmniej raz na 3 lata). Detektory z czujnikiem półprzewodnikowym są coraz częściej zastępowane przez czujniki elektrochemiczne (dla CO), które są dokładniejsze i szybsze we wskazaniach mierzonych 76 lipiec/sierpień 2016 stężeń i nie wymagają rekalibracji, a tylko okresowego sprawdzenia, a czujniki elektrochemiczne nowej generacji charakteryzują się również długą żywotnością 6–8 lat. Wymagania norm europejskich dotyczące jakości urządzeń do detekcji w garażach przyczyniły się do wyeliminowania detektorów z czujnikiem półprzewodnikowym z rynków naszych zachodnich sąsiadów. Detektory tlenku węgla firmy Hekato są tak skonstruowane, że głowice pomiarowe z czujnikami półprzewodnikowymi i elektrochemicznymi są wymienne i wzajemnie kompatybilne. Oznacza to możliwość wymiany samych głowic w przypadku zmiany wymagań prawnych, a nie całego urządzenia. Zakupiony obecnie system DE-TOX firmy Hekato nie determinuje i nie ogranicza klientom wyboru czy ulepszeń w przyszłości. Uzupełniającym składnikiem detekcji w przypadku garaży podziemnych jest sterowanie wentylacją za pomocą detektorów LPG – z uwagi na bardzo duży udział samochodów napędzanych tym paliwem w Polsce. Ale czy to wystarcza? W Europie ok. 50% samochodów jest napędzanych silnikiem Diesla. Jak pokazują dane Centralnej Ewidencji Pojazdów, udział diesli w rynku nowych samochodów w ostatnich latach waha się na poziomie 40–45%. Silniki Diesla w porównaniu z silnikami benzynowymi emitują w spalinach znikome ilości tlenku węgla, ale aż 20-krotnie więcej tlenków azotu. Tlenkom azotu (NOx) przypisuje się ok. dziesięciokrotnie bardziej szkodliwe oddziaływanie na organizm człowieka niż tlenkom węgla (CO). Pomimo wprowadzania przez Unię Europejską coraz bardziej restrykcyjnych norm (Euro 5, Euro 6), emisja tlenków azotu nie maleje – wiemy o tym choćby dzięki aferze z silnikami Volkswagena. Dlatego w sytuacji gdy w garażu parkują w większości samochody z silnikami wysokoprężnymi, sterowanie wentylacją na podstawie detekcji CO może być nieskuteczne, gdyż nawet przy znacznym stężeniu spalin niski poziom tlenku węgla w nich zawarty nie uruchomi wentylacji. System detekcji ma zapewniać bezpieczeństwo użytkownikom, może więc warto również w Polsce zastanowić się nad zastosowaniem także innych detektorów, np. dla CO2 lub NOx? Oprócz rodzaju detektora niezmiernie istotny jest jego prawidłowy montaż. W przypadku tlenku węgla projektanci i instalatorzy nie mają wątpliwości – detektory CO umieszcza się na wysokości ok. 1,8 m od posadzki (strefa przebywania ludzi) – jest to wysokość optymalna z punktu widzenia bezpieczeństwa. W przypadku LPG, który także w fazie gazowej jest cięższy od powietrza, przyjęto, że skuteczną detekcję prowadzi się z poziomu ok. 30 cm. Jednak wyniki badań przeprowadzonych przez firmę Hekato Electronics Sp. z o.o. wraz z Politechniką Łódzką wskazują, że stężenia LPG odczytane na poziomie 10 i 30 cm od podłogi znacznie się różnią (nawet kilkukrotnie). Prawdopodobieństwo wykrycia wycieku LPG przy czujniku umieszczonym na wysokości 10 cm od podłogi wynosi 90–100% (w odległości 9 m od wycieku), podczas gdy na wysokości 30 cm spada do 40–60%. Niezbędnym elementem systemu detekcji są tablice sygnalizacyjne. Należy pamiętać, że samo uruchomienie tablic sygnalizacyjnych bezpośrednio po przekroczeniu progów alarmowych nie oznacza jeszcze stężenia zagrażającego osobom przebywającym w garażu. Progi alarmowe detektorów zapewniają wykrywania stężeń na poziomie jeszcze bezpiecznym dla użytkownika garażu i jednocześnie ekonomiczną pracę instalacji wentylacyjnej, bez zbyt częstych uruchomień wentylatorów. Hekato Electronics Sp. z o.o. 54-617 Wrocław, ul. Karpacka 22 tel. 605 966 922 [email protected], www.hekato.pl rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE dr inż. Dorota Krawczyk, dr inż. Katarzyna Gładyszewska-Fiedoruk Katedra Ciepłownictwa, Ogrzewnictwa i Wentylacji prof. dr hab. inż. Józefa Wiater Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie Środowiska, Politechnika Białostocka Badanie mikroklimatu w salach dydaktycznych Studies on the microclimate in the classrooms Badania przeprowadzone w tej samej sali lekcyjnej przed i po częściowej termomodernizacji obiektu wskazują, że wymaga ona kompleksowych działań w zakresie instalacji ogrzewania i wentylacji oraz izolacji termicznej przegród, żeby zapewnić efektywność energetyczną, odpowiednią jakość powietrza oraz poczucie komfortu osób przebywających w pomieszczeniach. M ikroklimat pomieszczeń to zespół różnorodnych parametrów fizycznych i chemicznych powietrza, najczęściej zmiennych w czasie, w stosunkowo niewielkiej przestrzeni zamkniętej, mającej wpływ na istoty żywe i przedmioty martwe [2]. Określenie warunków komfortu termicznego w pomieszczeniu, w którym przebywa duża grupa osób, jest trudne – komfort cieplny jest bowiem odczuciem indywidualnym i subiektywnym [1]. Komfort termiczny w obiektach dydaktycznych omówiono w normach PN-EN ISO 7730:2006 [3] i PN-EN 15251:2007 [4] oraz publikacjach [5, 6]. Badania eksperymentalne i ankietowe w tym samym budynku przed modernizacją opisano w publikacjach [5, 7]. Podobne badania prowadzono w pomieszczeniach biurowych i opisano w publikacji [8], choć oparto się jedynie na normie PN-EN 15251 [4]. Dopuszczalne stężenie dwutlenku węgla w pomieszczeniach zamkniętych wynosi 1000 ppm [9], temperatura powietrza powinna się zawierać w zakresie 20–26°C, a wilgotność względna powietrza przy zalecanej temperaturze to 40–60% [10, 11]. Opis budynku Streszczenie ����������������������������������������������������������������������������������������������������������� W artykule omówiono wyniki badań eksperymentalnych i ankietowych prowadzonych w salach dydaktycznych podczas zajęć. Przeprowadzono je w ramach projektu „Badanie skuteczności aktywnych i pasywnych metod poprawy efektywności energetycznej infrastruktury z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii”. Przeanalizowano wyniki pomiarów zmian temperatury, wilgotności względnej oraz stężenia dwutlenku węgla w salach lekcyjnych przed i po termomodernizacji. Po termomodernizacji wzrosła temperatura wewnętrzna w obiekcie, nieznacznie pogorszyła się jednak jakość powietrza wewnętrznego. Abstract ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� The paper discusses the results of experimental studies and surveys conducted in classrooms. The research was conducted within the project „Examination of the effectiveness of active and passive methods to improve energy efficiency of infrastructure using renewable energy sources”. The analysis of the results of measurements of temperature, relative humidity and carbon dioxide levels in classrooms before and after retrofit of the building was showed. After thermal modernization the indoor temperaure increased while indoor air quality was found slightly worse. reklama Budynek został oddany do użytku w 1988 r. Część starsza ma trzy kondygnacje nadziemne i jest w całości podpiwniczona, a nowsza jest parterowa i podpiwniczona. W latach 2014–2015 przeprowadzona została kompleksowa termomodernizacja obiektu z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, obejmująca modernizację systemu centralnego ogrzewania wraz ze źródłem ciepła i układami wentylacji rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 77 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 78 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata VI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna Ogrzewanie i wentylacja w przemyśle i rolnictwie Patron medialny: 4–6 września 2016 r., Tleń Sekretariat konferencji: promocja Główne zagadnienia: - systemy grzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne, efektywność wytwarzania ciepła i energii, odzyskiwanie ciepła w procesach przemysłowych, wykorzystanie odnawialnych źródeł ciepła i energii, para wodna w przemyśle i rolnictwie, certyfikacja energetyczna, zagadnienia mikroklimatu wewnętrznego. rynekinstalacyjny.pl dr inż. Agnieszka Tuszyńska – sekretarz naukowy dr inż. Alina Wargin – sekretarz naukowy dr inż. Andrzej Frydryszak – sekretarz naukowy mgr Magdalena Hoppe – obsługa administracyjna Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi ul. Pocztowa 13, 89-500 Tuchola tel. 52 559 20 22 www.wszs.tuchola.pl [email protected] lipiec/sierpień 2016 79 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata V Kongres POLSKIEJ ORGANIZACJI ROZWOJU TECHNOLOGII POMP CIEPŁA 20 października 2016 promocja 80 w w w. p o r t p c . p l Najlepsze praktyki w likwidacji niskiej emisji Centrum Konferencyjne EXPO XXI w Warszawie lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Chłodzenie bez instalacji, czynników chłodniczych i sprężarek N ajbardziej rozpowszechnione sposoby chłodzenia powietrza w obiektach korzystają z technologii sprężarkowych. Ich eksploatacja wymaga dostarczenia dużej ilości energii elektrycznej i budowy instalacji czynnika chłodniczego. Ponadto rozwiązania korzystające z klasycznych klimatyzatorów nie dostarczają powietrza, a jedynie je schładzają. Na rynku oferowana jest też technologia chłodzenia wyparnego (ewaporacyjnego, adiabatycznego). Wykorzystuje ona zjawisko wymiany ciepła i masy pomiędzy wodą i przepływającym powietrzem – woda odbiera ciepło z powietrza i spada jego temperatura, lecz rośnie wilgotność. Im powietrze zewnętrzne doprowadzane do urządzenia ma mniejszą wilgotność i wyższą temperaturę, tym skuteczniejsze schłodzenie. W trakcie przeprowadzonych w Polsce w warunkach eksploatacyjnych badań przy temperaturze powietrza zewnętrznego 32°C temperatura nawiewu wynosiła 23,5°C przy wilgotności względnej powietrza zewnętrznego równej 50%, a gdy wilgotność zmalała do 40%, temperatura nawiewu obniżała się do 21°C. Przy wilgotności względnej powietrza zewnętrznego poniżej 30% możliwe jest schłodzenie powietrza z 32° do mniej niż 20°C. System jednak nie jest tak wydajny, gdy powietrze ma bardzo wysoką wilgotność. Przy wysokich temperaturach powietrza zewnętrznego jego wilgotność względna utrzymuje się zwykle na niskim poziomie, wyjątkiem są krótkie okresy przed burzą. Z kolei przy stosunkowo niskich temperaturach w okresie letnim – poniżej 24–25°C – wilgotność jest wysoka, ale nie ma potrzeby chłodzenia, wystarczy tylko wymiana powietrza. Efektywność energetyczna tej technologii jest blisko dziesięciokrotnie wyższa niż w sprężarkowych urządzeniach chłodniczych. Koszty eksploatacyjne to energia do zasilania wentylatora oraz zużyta woda. Na 10 000 m3 strumienia powietrza i dla 430 h pracy w sezonie urządzenia z wentylatorem o mocy 680 W, przy średnim schłodzeniu o 7°C i średniej odczuwalnej mocy chłodniczej 25 kW koszt eksploatacji nie przekracza 1 zł/h. Średni koszt wytworzenia 1 kWh odczuwalnej energii chłodniczej jest przynajmniej pięciokrotnie niższy niż dla urządzeń sprężarkowych. Efektywność energetyczna i ekologia tej technologii nie budzą zastrzeżeń – projektanci i inwestorzy mają jednak wątpliwości co do wydajności przy dużej wilgotności i jej wzrostu wewnątrz pomieszczeń oraz zagrożenia rozwojem drobnoustrojów chorobotwórczych. Pomimo że technologia ta dostarcza do pomieszczenia z nawiewanym powietrzem także wilgoć z wody przejmującej ciepło, wilgotność względna powietrza w pomieszczeniu nie wzrasta znacząco ze względu na dużą wymianę powietrza. Do urządzenia w sposób ciągły dostarczana jest zimna woda wodociągowa, zbiornik jest stosunkowo niewielki i czas przebywania w nim wody krótki – zatem ryzyko namnażania się bakterii Legionella jest znikome, podobne jak w innych urządzeniach klimatyzacyjnych. Oprac. red. na podst.: Górka A., Górzeński R., Bezpośrednie chłodzenie wyparne budynków, RI nr 7–8/2014. szów TANIE CHŁODZENIE I WENTYLACJA • • • • • klimatyzatory ewaporacyjne wentylatory chłodzące panele celulozowe destratyfikatory akcesoria Hitexa Sp. z o.o. al.ArmiiKrajowej4a,35-307Rzeszów tel.177100019 e-mail:[email protected] reklama www.hitexa.pl rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 81 POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Nowe czterostronne urządzenia kasetonowe Mitsubishi Electric Czterostronne urządzenia kasetonowe SLZ-KF oraz PLFY-P-VFM firmy Mitsubishi Electric idealnie nadają się do umieszczenia w suficie podwieszanym. Ich wymiary – 600×600 mm – umożliwiają niemal niezauważalną instalację. Świetnie sprawdzą się w biurach, punktach usługowych, hotelach, centrach handlowych, szpitalach czy budynkach użyteczności publicznej. N owe, bliźniaczo wyglądające modele kasetonowe SLZ-KF i PLFY-P-VFM należą do dwóch serii produktowych oferowanych przez Mitsubishi Electric. Urządzenia SLZ-KF reprezentują linię Seria M i przeznaczone są do niewielkich pomieszczeń biurowych, gabinetów, punktów usługowych i innych małych i średnich pomieszczeń komercyjnych. Kasety PLFY-P-VFM to jednostki serii City Multi VRF, które idealnie nadają się do dużych i wymagających budynków. Niewielka wysokość zabudowy oraz wymiary – 600×600 mm (rozmiar rastra euro) – sprawiają, że te czterostronne urządzenia idealnie nadają się do umieszczenia w suficie podwieszanym. Montaż ułatwia także prosta konstrukcja urządzenia. Kasety SLZ-KF i PLFY-P-VFM zaprojektowano tak, by niemal niezauważalnie wtapiały się w zabudowę sufitów. Między innymi dzięki tej właściwości wyróżniono je tytułem Good Design Award. Kasety SLZ-KF dostępne są w czterech indeksach wydajności: 25, 35, 50, 60. Z kolei modele PLFY-P-VFM oferowane są w indeksach wydajności: 17, 22, 28, 32, 45 i 56. Zakres zastosowania urządzeń typu split: chłodzenie: –15~+46°C; grzanie: –10~+24°C. Zakres zastosowania urządzeń typu VRF: –5~+52°C; grzanie: –20~+15,5°C. sować odpowiedni model kasety do swoich potrzeb. Cicha praca W urządzeniach SLZ-KF i PLFY-P-VFM zainstalowano turbowentylator 3D, który pozwala obniżyć poziom hałasu pracującego urządzenia o 4 dB i tym samym zapewnia cichszą i bardziej komfortową klimatyzację pomieszczeń. Klimatyzacja bez przeciągów Dzięki możliwości horyzontalnego ustawienia żaluzji powietrznych powietrze rozchodzi się po pomieszczeniu bez przeciągów i nieprzyjemnego nawiewania wprost na przebywające w nim osoby. Dzięki temu kasety idealnie sprawdzą się np. w biurach, gdzie komfort przebywających osób jest niezbędny. 3D i-see Sensor – czujnik obecności w pomieszczeniu Opcjonalny czujnik 3D i-see wykrywa obecność w pomieszczeniu osób, automatycznie uruchamiając urządzenie. Gdy w pomiesz- Kompaktowe wymiary Urządzenia wymagają do instalacji jedynie 245 mm przestrzeni montażowej w suficie podwieszanym. Sprawdzą się zatem wszędzie tam, gdzie niemożliwe jest zamontowanie urządzeń o większych gabarytach. Poszerzony zakres mocy Dzięki wprowadzeniu nowych modeli czterostronnych urządzeń kasetonowych o wyższych indeksach wydajności oferta Mitsubishi Electric stała się jeszcze bardziej kompleksowa. Teraz każdy Klient jest w stanie dopa- 82 lipiec/sierpień 2016 czeniu nie ma nikogo, jednostka przechodzi w tryb oszczędzania energii. Czujnik 3D i-see dodatkowo rozpoznaje liczbę i położenie ludzi przebywających w pomieszczeniu i w zależności od tego steruje żaluzjami powietrznymi. Poprzez ich koordynację można kierować strumienie klimatyzowanego powietrza na jedną lub więcej poruszających się osób albo tylko na otaczającą je przestrzeń. Sterownik PAR-SL100A-E Większością funkcji nowych czterostronnych urządzeń kasetonowych Mitsubishi Electric można sterować za pomocą nowego pilota bezprzewodowego PAR-SL100A-E. Użytkownik jest w stanie dzięki niemu w łatwy sposób ustawić pożądaną temperaturę, siłę nawiewu lub położenie żaluzji powietrznych. Poszczególne ustawienia można kontrolować dzięki przejrzystemu ekranowi i wprowadzać je za pomocą wygodnych przycisków. Podświetlenie ekranu umożliwia sterowanie urządzeniem także w zaciemnionych pomieszczeniach lub nocą. Technologia MELCloud Aplikacja Mitsubishi Electric MELCloud umożliwia sterowanie czterostronnymi urządzeniami kasetonowymi z poziomu smartfona lub tabletu czy PC, zarówno w budynku, jak i na odległość. W ten sposób można mieć dostęp do wszystkich inteligentnych funkcji urządzeń, jak np. programator tygodniowy. Dzięki MELCloud najważniejsze informacje dotyczące ustawień urządzenia mogą być otrzymywane on-line poprzez e-mail. Ta wygodna i inteligentna aplikacja zamienia urządzenie przenośne w wirtualnego pilota, za pomocą którego użytkownik i instalator mogą sterować instalacjami klimatyzacyjnymi Mitsubishi Electric z dowolnego miejsca. Mitsubishi Electric Europe B.V. Oddział w Polsce 02-232 Warszawa, ul. Łopuszańska 38C [email protected] www.mitsubishi-les.com rynekinstalacyjny.pl WODA dr inż. Piotr Jadwiszczak, mgr inż. Marek Sidorczyk Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska Próby ciśnieniowe sieci hydrantowych w świetle krajowych i zagranicznych przepisów The hydrant networks pressure tests according to local and international regulations Celem hydraulicznej próby ciśnieniowej jest sprawdzenie szczelności i jakości wykonania sieci hydrantowej. Poszczególne metody testowe wymagają montażu różnego osprzętu, określają różne ciśnienia próbne oraz czasy trwania i przebiegi prób ciśnieniowych. Zróżnicowanie występuje zarówno w liczbie wymaganych obliczeń, jak i uwzględnianych cech oraz w zakresie kompetencji i decyzyjności projektanta. Pomimo różnic w procedurach każda z metod dopuszcza określony poziom nieszczelności. W celu porównania warunków i przebiegu oraz kryteriów zestawiono wielkości charakterystyczne dla opisywanych metod badawczych oraz obliczenia dla hipotetycznej sieci hydrantowej. S ieć hydrantowa jest siecią wodociągową przeciwpożarową z hydrantami zewnętrznymi i stanowi ważny element ochrony ludzi i obiektów. Zgodnie z [1, 3] każda sieć hydrantowa, jako sieć ciśnieniowa, przed rozpoczęciem eksploatacji poddawana jest hydraulicznej próbie ciśnieniowej. Jej celem jest sprawdzenie szczelności sieci i poprawności jej wykonania. Przebieg próby ciśnieniowej Streszczenie ����������������������������������������������������� Sieć hydrantowa należy do najważniejszych elementów infrastruktury technicznej budynków. Jej prawidłowe wykonanie warunkuje możliwość zapobiegnięcia lub ograniczenia strat materialnych związanych z ewentualnym pożarem. Sprawdzianem sieci hydrantowej jest próba szczelności oraz próba wydajności. Pomiędzy krajowymi i zagranicznymi przepisami dotyczącymi prób szczelności występują rozbieżności. Ich poznanie jest kluczowe dla prawidłowego planowania, przeprowadzania oraz interpretowania wyników prób szczelności. Abstract ������������������������������������������������������������� Hydrant network is one of the most important elements of buildings’ technical infrastructure. Its proper implementation determines the ability to prevent or limit damage to property related to possible fire. The tests of the hydrant network are a pressure test and performance test. There are discrepancies between domestic and foreign regulations for pressure tests. Their knowledge is crucial for the proper planning, conducting and interpreting the results of pressure test. rynekinstalacyjny.pl i ocena jej wyniku podlega określonym regulacjom prawnym. W wypadku sieci hydrantowych w Polsce spotyka się stosowanie różnych przepisów i wytycznych, krajowych i zagranicznych. Sieci hydrantowe zazwyczaj wykonywane są jako sieci obwodowe o zamkniętym pierścieniu. Wydajność i ciśnienie wymagane do prawidłowej pracy sieci hydrantowej jest znaczenie wyższe niż dla wodociągu. Z tego względu sieci hydrantowe z reguły wyposażane są w zbiorniki wody pożarowej oraz zestawy pomp pożarowych gwarantujących odpowiednie ciśnienie i wydajność (rys. 1). Zapewnienie niezawodności sieci hydrantowych wymaga uniezależnienia pracy pomp pożarowych od zasilania z sieci elektroenergetycznej – stosuje się agregaty prądotwórcze lub pompy z napędem spalinowym. Do bieżącego utrzymywania ciśnienia w sieci hydrantowej nie angażuje się dużych pomp pożarowych, ale wykorzystuje pompy ciśnieniowe typu jockey (podtrzymujące ciśnienie). próby szczelności sieci hydrantowych zawarte w normach PN-B-10725 [1] i PN-EN 805 [3] oraz w przepisach NFPA [4, 5] i FM Global [6]. Norma PN-B-10725 Pomimo że krajowa norma PN-B-10725 Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania [1] nie jest już obowiązująca (norma wycofana), to w dalszym ciągu przedsiębiorstwa wodociągowe powołują się na nią w wytycznych projektowania i wykonawstwa sieci [2]. Według tej normy próbę ciśnieniową sieci hydrantowych przeprowadza się najpierw odcinkami, a po pozytywnym wyniku prób odcinkowych – dla całej sieci. Przygotowanie odcinka sieci hydrantowej do odcinkowej próby ciśnieniowej obejmuje zamknięcie końcówek odcinka, przykrycie rurociągu w wykopie ziemią z zachowaniem odsłoniętych złączy rur, ukończenie punktów stałych i bloków oporowych (stałych i tymczasowych na czas próby), pełne otwarcie Próby ciśnieniowe według różnych przepisów Przebieg prób ciśnieniowych i ocena ich wyniku podlega określonym regulacjom prawnym i wytycznym. Podczas wykonywania prób ciśnieniowych realizowanych w Polsce sieci hydrantowych stosuje się zamiennie krajowe i zagraniczne wytyczne. Wynika to z wymagań i doświadczeń inwestora, wymagań ubezpieczyciela obiektu, wymagań inżynierskich itd. Najczęściej wykorzystuje się przepisy i wytyczne przeprowadzania hydraulicznej Rys. 1. Ideowy schemat sieci hydrantowej Rys. Laser-Tech Fire lipiec/sierpień 2016 83 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 84 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/ prenumerata rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 85 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 86 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 87 WODA dr inż. Grzegorz Ścieranka Porównanie Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Politechnika Śląska w Gliwicach rozwiązań sterowania ciśnieniem w modelach sieci wodociągowej Pressure control solutions of water distribution system models Modelowanie hydrauliczne sieci wodociągowych stało się w ostatnich latach popularnym narzędziem wspomagającym proces zarządzania siecią. Zainteresowanie budową modeli zaobserwować można było najpierw w firmach wodociągowych funkcjonujących na terenie dużych miast, obecnie coraz szerszą inicjatywę w tym zakresie wykazują również średnie i małe przedsiębiorstwa. Szczególnie korzystne okazało się wdrażanie systemów GIS, stanowiących solidną bazę danych dla budowy modeli. D o popularyzacji programu Epanet przyczyniło się niewątpliwie jego nieograniczone udostępnienie wraz z kodami źródłowymi przez US Environmental Protection Agency [1]. Jest to narzędzie kompletne z punktu widzenia możliwości budowy nawet złożonych modeli hydraulicznych [2]. Silnik obliczeniowy tego programu stał się również bazą dla wielu dostępnych na rynku programów komercyjnych, których głównymi zaletami są ułatwienia w zakresie wprowadzania danych i oceny wyników symulacji. Celem modelowania jest uzyskanie jak najlepszego odwzorowania sieci wodociągowej oraz warunków transportu wody obserwowanych na ekranie komputera jako wsparcia przy podejmowaniu decyzji związanych z bieżącą eksploatacją oraz planowanymi inwestycjami. Budowa modelu hydraulicznego sieci wodociągowej jest procesem wymagającym zachowania określonej procedury postępowania i składa się z trzech głównych etapów. Pierwszy etap polega na odwzorowaniu geometrii sieci wodociągowej i obejmuje: układ przewodów i ich wzajemnych połączeń, średnice wewnętrzne przewodów, współczynniki chropowatości przewodów, współczynniki oporów miejscowych, rzędne terenu w węzłach, źródła wody, zbiorniki sieciowe, armaturę odcinającą i regulacyjną, pompy. Najlepszym źródłem danych dla układu przewodów są mapy wektorowe aktualizowane na bieżąco na podstawie dokumentacji powykonawczych, raportów z awarii i dodatkowych inwentaryzacji geodezyjnych, ale mogą to być również mapy rastrowe, a nawet schematy sieci wodociągowej. Należy mieć jednak świadomość, że dokładność danych wejściowych wpływa na użyteczność modelu. Drugim etapem budowy modelu hydraulicznego jest „wymuszenie przepływu wody”. Wielkość zapotrzebowania na wodę oraz zmienny w czasie sposób jej pobierania zależy od rodzaju odbiorcy. Źródłem danych o wielkości rozbiorów wody są odczyty z wodomierzy głównych budynków. Ze względu na brak ciągłej rejestracji danych na tych wodomierzach do ustalenia zmienności rozbiorów wody można się posłużyć odczytami z wodomierzy lub przepływomierzy strefowych, często już wyposażonych w taką rejestrację. Należy pamiętać, że odczyty te 88 lipiec/sierpień 2016 uwzględniają również bezpośrednie straty wody będące wynikiem wycieków przez nieszczelności sieci wodociągowej, co wpływa na spłaszczenie wykresów współczynników nierównomierności. Dlatego wyznaczając wartości tych współczynników, należy pominąć owe straty, tworząc wstępnie model przy założeniu, że sieć wodociągowa jest szczelna, a następnie uwzględnić je jako sumę wypływów przez perforację obliczanych w modelu na podstawie wzoru Torricellego. Ostatnim etapem budowy modelu jest jego kalibracja, która polega na porównaniu wyników obliczeń z wynikami pomiarów terenowych i wprowadzeniu odpowiednich korekt w modelu. W tym celu przeprowadza się „szarżę” pomiarową z wykorzystaniem stałego oraz doraźnego opomiarowania. Zakres monitoringu dla modeli hydraulicznych obejmuje pomiary objętościowego natężenia przepływu oraz wysokości ciśnienia. Pomiar objętościowego natężenia przepływu jest wymagany przynajmniej w miejscu dopływu wody do modelowanej sieci. Ponadto na sieci wyznacza się punkty charakterystyczne dla dodatkowego pomiaru ciśnienia wykonywanego za pomocą przenośnych przetworników ciśnienia wyposażonych w rejestratory montowane zwykle na hydrantach. Jedną z zalet modelu hydraulicznego jest możliwość oceny różnych rozwiązań sposobu zasilania w wodę oraz regulacji ciśnienia w sieci wodociągowej, łącznie z analizą kosztów energii pompowania wody. Streszczenie ����������������������������������������������������������������������������������������������������������� Epanet jest powszechnie znanym narzędziem do modelowania sieci wodociągowych. Program udostępnia szereg funkcji do przedstawiania i wspomagania interpretacji wyników symulacji. Jednym z elementów analizy jest zużycie energii i ocena kosztów pompowania wody. W artykule przedstawiono wybrane przykłady sieci wodociągowej z różnymi wariantami zasilania w wodę oraz porównano koszty energii pompowania dla tych wariantów. Abstract ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Epanet is most popular software that models water distribution piping systems. Various data reporting and visualization tools are used to assist in interpreting the results of a network analysis. These include pumping energy usage and compute cost. The article presents selected examples of water distribution systems with variants of water sources. The variants have been compared in terms of system energy price. rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 89 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 90 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 91 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 92 lipiec/sierpień 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA A R T Y K U Ł Jak skutecznie ochronić S P O N S O R O W A N Y Anna Stochaj piwnice przed zalaniem? Zagrożenie przepływem zwrotnym (tzw. cofką) zawsze będzie realne. Dzieje się tak, ponieważ ze względów ekonomicznych i technicznych kanały dostosowane są do średnich opadów deszczu – przy oberwaniu chmury kanalizacja mieszana bardzo szybko się zapełnia. M eteorolodzy informują, że intensywne opady będą występować coraz częściej. Powodem jest ocieplenie klimatu prowadzące do zwiększonego tworzenia się pary na powierzchni ziemi. Chmury deszczowe są przepełnione i efektem są silne opady deszczu. Problem ten dotyczy inwestorów, właścicieli domów i firm remontowych, ponieważ to właśnie na nich spoczywa obowiązek zabezpieczenia budynku przed przepływem zwrotnym. Najwłaściwszym rozwiązaniem jest montaż odpowiedniego urządzenia przeciwzalewowego. Ochrona przeciwzalewowa przy spadku do kanału Jeśli przybory odwadniające leżą poniżej poziomu zalewania (np. w piwnicy), a ścieki odpływają do kanału ze swobodnym spadkiem, można zastosować odpowiednie zawory zwrotne. Wymagania normy PN-EN 12056-4 są tutaj następujące: Pomieszczenia muszą mieć podrzędną funkcję. W przypadku przepływu zwrotnego nie może dojść do uszkodzenia wartości materialnych ani do wystąpienia zagrożenia dla mieszkańców. Liczba użytkowników musi być niewielka. Powyżej poziomu zalewania musi być dostępna inna toaleta. W zależności od potrzeb i wymagań budowlanych firma Kessel oferuje automatyczne zawory zwrotne do ścieków zawierających fe- Rys. 3a. Przykład właściwego zainstalowania urządzenia przeciwzalewowego rynekinstalacyjny.pl Rys. 1. Zawór zwrotny Staufix FKA Komfort kalia Staufix FKA, zawory z pompą Pumpfix F oraz zawory do wody brudnej Staufix SWA. Zawór Staufix FKA (rys. 1) chroni przed cofką takie przybory, jak toaleta, prysznic, umywalka, pralka – usytuowane w piwnicy. Ma dwie otwarte klapy zwrotne (swobodny odpływ ścieków), które zamykają się i blokują automatycznie w momencie wystąpienia cofki. Przepływ zwrotny zostaje rozpoznany przez sondę w momencie 80-proc. wypełnienia kanału. Informacja o wystąpieniu przepływu zwrotnego zgłaszana jest za pomocą alarmu na szafce sterowniczej. Po ustąpieniu cofki następuje automatyczne podniesienie się klapy. Podobnym urządzeniem jest Pumpfix F (rys. 2), a jego dodatkową zaletą jest możliwość korzystania z przyborów sanitarnych także w sytuacji przeciążenia kanalizacji. Pumpfix F ma jedną klapę otwartą, która zamyka się podczas cofki i nie dopuszcza do przedostania się ścieków do wewnątrz budynku. Jeśli jednak przy zamkniętej klapie napływają ścieki, po osiągnięciu określonego poziomu za pomocą sondy włącza się pompa, która zasysa ścieki, rozdrabnia i tłoczy je w kierunku przeciwnym do przepływu zwrotnego. Zawory Staufix FKA oraz Pumpfix F dostępne są z szafką sterowniczą Komfort z wyświetlaczem stanu i wskazówkami konserwacyjnymi oraz opcją podłączenia do urządzeń centralnego sterowania budynkiem. Konserwacja obydwu zaworów możliwa jest bez użycia narzędzi. Zabudowa to zadanie dla fachowca Rys. 2. P rzykład zabudowy zaworu z pompą Pumpfix F Rys. 3b. P rzykład błędnego zainstalowania urządzenia przeciwzalewowego Po dokonaniu wyboru zaworu zwrotnego można rozpocząć jego zabudowę. Należy szczególnie zwrócić uwagę na to, żeby zawór zwrotny nie został zabudowany bezpośrednio na głównym przewodzie odprowadzającym, ponieważ w przypadku tego wariantu odwadniane są przez urządzenie przeciwzalewowe również te miejsca odpływu, które leżą powyżej poziomu zalewania. Korzystanie podczas cofki z przyborów usytuowanych powyżej poziomu zalewania może wówczas doprowadzić do samoistnego „wewnętrznego” zalania (rys. 3). Kessel Sp. z o.o. 55-040 Kobierzyce, ul. Innowacyjna 2 tel. 71 774 67 60 [email protected], www.kesssel.pl lipiec/sierpień 2016 93 INFORMATOR SZKOLENIA Skorzystaj ze szkoleń Beretta tel. 56 657 16 00, faks 56 657 16 57, e-mail: [email protected] Itron Polska (dawniej Actaris) tel. 12 257 10 28 w. 143, e-mail: [email protected] Szkolenia dla projektantów – nowoczesne systemy opomiarowania wody i energii cieplnej Szkolenia dla instalatorów, serwisantów – Toruń, w terenie do uzgodnienia Centralny Ośrodek Chłodnictwa tel. 12 637 09 33 w. 105, 212, [email protected], www.coch.pl F-gazy urządzenia stacjonarne Klimatyzacja samochodowa Certyfikacja kompetencji B Budowa, obsługa i eksploatacja klimatyzatorów typu split Kurs początkowy i uzupełniający dla ubiegających się o świadectwo kwalifikacji w zakresie postępowania z substancjami kontrolowanymi Agregaty wody lodowej Układy termodynamiczne w pompach ciepła w teorii i praktyce Clima Komfort tel. 507 017 354, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów instalacji grzewczych z pompami ciepła z bezpośrednim odparowaniem oraz z pompami typu powietrze/woda, solanka/woda i woda/woda. Terminy do uzgodnienia Comap Polska tel. 22 679 00 25, e-mail: [email protected], www.comap.pl Szkolenia dla instalatorów i projektantów w zakresie instalacji ogrzewania podłogowego BIOfloor oraz instalacji dystrybucji wody sanitarnej i grzewczej SKINsystem – na terenie całego kraju Danfoss Poland – Ciepłownictwo tel. 58 51 29 134 Danfoss Poland – Ogrzewnictwo i Wentylacja tel. 22 755 06 01 Szkolenia i warsztaty techniczne dla instalatorów i projektantów – na terenie całego kraju De Dietrich www.dedietrich.pl Szkolenia dla instalatorów we Wrocławiu: T1A „Urządzenia grzewcze o mocy do 50 kW” – kotły De Dietrich małych mocy w technice domowej: kotły atmosferyczne DTG, kotły naścienne gazowe MS ZENA, kotły gazowe kondensacyjne AGC, EGC, MCR II, MCA, kotły olejowe GT 120, technika solarna T1B „Kotły żeliwne średnich i dużych mocy” – atmosferyczne DTG 230/330, olejowo-gazowe GT 220 do GT 530, palniki nadmuchowe olejowe/gazowe, automatyka i kaskady kotłów T2A „Kotły kondensacyjne” – kotły MCR II, MCA z Diematic i-System, GTU C 120, AGC, EGC, MCA PRO 45-115, C 230, C310/610 T4A „Pompy ciepła” – pompy ciepła PAC Możliwość odbycia dodatkowego szkolenia przy hurtowniach partnerskich w ramach trasy mobilnego laboratorium De Dietrich z zakresu: typoszereg gazowych kotłów kondensacyjnych MCR i Ecodens (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T2A w siedzibie firmy De Dietrich we Wrocławiu) pompy ciepła ROE ll i ROE+ – montaż i uruchamianie (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkoleń T1A lub T2A w siedzibie firmy) zestawy Dietrisol PRO i Dietrisol Light (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T1A w siedzibie firmy) Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska tel. 71 326 13 43, e-mail: [email protected] Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce budowlanej: ocena energetyczna budynku, ocena stanu technicznego przegród budowlanych, samodzielne wykonanie ekspertyz budowlanych. Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce energetycznej: ocena stanu technicznego urządzeń i sieci energetycznych, samodzielne wykonanie ekspertyz termowizyjnych. Szkolenia obejmują praktyczne ćwiczenia z użyciem kamer termowizyjnych i obsługą specjalistycznych programów do interpretacji zdjęć Dwudniowe szkolenia ze sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej oraz audytów Flowair tel. 58 669 82 20, faks 58 627 57 21, e-mail: [email protected], www.flowair.com Szkolenia dla projektantów i instalatorów z zakresu ogrzewania nadmuchowego: nagrzewnic wodnych (LEO), nagrzewnic gazowych (ROBUR), kurtyno-nagrzewnic i kurtyn powietrznych (ELiS) Fujitsu Szkolenie dla instalatorów, projektantów, studentów: systemy klimatyzacji ze zmiennym przepływem VRF AIRSTAGE – Warszawa, tel. 22 517 36 00; Gdańsk, tel. 58 768 03 33; Wrocław, tel. 71 785 49 67; Kraków, tel. 12 341 47 07; Rzeszów, tel. 17 854 73 10; Lublin, tel. 609 690 998; Katowice, tel. 32 209 49 26; Łódź, tel. 42 685 52 94; Poznań, tel. 61 852 54 90; Białystok, tel. 605 886 475; Bydgoszcz, tel. 607 800 395 Glen Dimplex Polska e-mail: [email protected] Cykliczne szkolenia dla projektantów i wykonawców instalacji grzewczych z pompami ciepła typu powietrze/woda, solanka/woda oraz woda/woda o mocach 1,87–125,8 kW. Przekazywane informacje są też przydatne handlowcom chcącym poszerzyć swoją wiedzę z zakresu oferowanych produktów. Miejsce szkolenia – Poznań. Terminy oraz formularz zgłoszeniowy na www.dimplex.pl Grundfos www.grundfos.pl Całoroczne szkolenia online: Grundfos Professional/Grundfos Ecademy dla instalatorów, projektantów – ponad 10 modułów szkoleniowych, m.in. o pompach Grundfos ALPHA2, MAGNA, SOLOLIFT2, dyrektywie EuP, regulacji AUTOADAPT oraz nowych pompach cyrkulacyjnych COMFORT PM i in. Thinking Buildings Universe/Grundfos CBS e-learning dla projektantów – aplikacje w Budownictwie Użyteczności Publicznej: m.in. Koszty Cyklu Życia (LCC), obiegi mieszające, klimatyzacja, dezynfekcja wody, ścieki i wiele innych lipiec/sierpień 2016 ciepła – co drugi piątek w siedzibie firmy (Czechowice-Dziedzice) KAN sekretariat: tel. 85 74 99 200, faks 85 74 99 201 Szkolenia dla projektantów – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szkolenia dla wykonawców – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szczegóły i terminy na www.kan.com.pl Kessel tel. 71 774 67 60, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów z zakresu urządzeń przeciwzalewowych – typy urządzeń, czynniki doboru, zasada działania, prawidłowy montaż, konserwacja. Pytania i zgłoszenia – drogą telefoniczną lub mailową Kisan tel. 22 701 71 30, 22 701 71 34 Warsztaty komputerowe dla projektantów: Instal-op – program wspomagający projektowanie instalacji ogrzewania podłogowego oraz Instal-san – wspomagający instalacje c.w. i z.w. Klimosz tel. 32 475 21 77 w. 11 – Żory, 61 436 24 74 – Września k. Poznania, www.klimosz.pl Szkolenie praktyczne z zakresu kotłów na węgiel, drewno, pelety i ziarno – pierwszy i ostatni czwartek roboczy miesiąca w Żorach i raz w miesiącu we Wrześni Makroterm tel. 12 37 93 781, 603 979 292, inż. Dominik Litwiński, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń dla instalatorów, handlowców, serwisantów i projektantów z zakresu Zintegrowanego Oprogramowania: Turbokominki z płaszczem wodnym; kolektory słoneczne Turbosolar; Integratory; projektowanie systemów ZO w domach jednorodzinnych Warsztaty dla instalatorów: podłączanie Integratora Terminy do uzgodnienia Nibco tel. 42 677 56 00 Szkolenie z zakresu instalacji sanitarnych PVC-C/PVC-U NIBCO dla instalatorów, projektantów i inwestorów Nibe-Biawar www.biawar.com.pl Szkolenia z zakresu pomp ciepła i systemów solarnych, obejmujące m.in. budowę i zasadę działania pomp ciepła i systemów solarnych, zasady doboru poszczególnych urządzeń, praktyczne wskazówki i przykładowe problemy Cena egzemplarza RI w prenumeracie Prandelli Polska tel. 58 762 84 60, 604 29 25 50, e-mail: [email protected] Szkolenia cykliczne dla projektantów i instalatorów w siedzibie firmy: Podstawowe zasady projektowania i wykonawstwa w systemach instalacji sanitarnych firmy Prandelli; Gdańsk – pierwszy wtorek m-ca, w terenie – do uzgodnienia niższa o Sanha Polska tel. 76 857 32 02 e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów i projektantów na terenie całego kraju – techniki połączeń zaciskowych z miedzi, stali i tworzyw sztucznych; dobór i montaż ściennych paneli grzewczych Sanit tel. 32 332 67 43 Szkolenie dot. zgrzewaczy rur PP i PE do wody i gazu, dające uprawnienia IGNiG-u oraz certyfikat na zgrzewanie systemu ELGEF+ firmy GEORG FISCHER Termet tel. 74 854 70 50, 74 854 04 46 www.termet.com.pl Szkolenia dla serwisantów, instalatorów, projektantów, handlowców w zakresie oferty produkcyjnej Termet w ośrodkach szkoleniowych w: Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Bielsku-Białej, Aleksandrowie Łódzkim, Kielcach, Rzeszowie, Orońsku, Pile, Olsztynie, Białymstoku i Świebodzicach Uponor Polska tel. 801 000 425, 22 266 82 00 Szkolenia dla instalatorów w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Szkolenia dla projektantów z wykorzystaniem programów Instalsoft lub Audytor, w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Viessmann tel. 71 360 71 00, www.viessmann.pl, e-mail: [email protected] Dla projektantów – aspekty projektowania nowoczesnych systemów grzewczych z zastosowaniem kotłów kondensacyjnych i niskotemperaturowych, kolektorów słonecznych i pomp ciepła Dla instalatorów – montaż, uruchomienie, serwis pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów wiszących oraz stojących małej i średniej mocy 2-letnia Szkoła Policealna Nowoczesnych Technik Grzewczych Akademii Viessmann Wavin Metalplast-Buk www.wavin.pl, e-mail: [email protected], bezpłatna infolinia: 800 161 555 Szkolenia online dla firm: Materiały elastyczne a materiały sztywne w systemach kanalizacji grawitacyjnej na podstawie porównania systemu z PVC-U z systemem z kamionki Zehnder tel. 605 885 886 Sławomir Duda (koordynator serwisu), e-mail: [email protected] Szkolenia dla wykonawców/serwisantów: COMFOBOX, CSY 21% od ceny detalicznej „ R y n k u I n s t a l a c y j n e g o” typu powietrze-woda, termodynamicznych ogrzewaczy wody z wbudowaną pompą ciepła i kolektorów słonecznych 94 Hewalex tel. 32 214 17 10 wew. 376, infolinia 801 000 810, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń technicznych z zakresu instalacji kolektorów słonecznych i pomp P R E N U M E R ATA e-mail: [email protected] promocja Atlantic tel. 22 487 50 76, Sławomir Rostkowski (Dział Techniczny) Bezpłatne szkolenie z odnawialnych źródeł energii dotyczące: pomp ciepła przyprenumeracierocznej(10numerów) i półrocznej (5 numerów) koszty wysyłki pokrywa wydawnictwo do studentów skierowana jest specjalna oferta edukacyjna (wymagana jest kserokopia aktualnej legitymacji studenckiej) prenumeratę można zamówić od dowolnego numeru Cena prenumeraty: – próbna (kolejne 3 numery): – – – – bezpłatna edukacyjna: półroczna: roczna: dwuletnia: 90 90 130 240 zł zł zł zł Zamówienia można składać: – telefonicznie: 22 810 21 24 lub 22 512 60 82 – faksem: 22 810 27 42 – e-mailem: [email protected] lub [email protected] – przez internet: www.rynekinstalacyjny.pl lub ksiegarniatechniczna.com.pl rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR KATALOG FIRM ADAM Sp. z o.o. Systemy Mocowań i Izolacji Dźwiękowych 84-230 Rumia, ul. Morska 9A tel. 58 771 38 88, faks 671 38 35 e-mail: [email protected], www.adam.com.pl ...sprawdzone w każdym detalu stożkowo-membranowy zwrotny zawór antyskażeniowy EWE MegaCAD – CAD-Projekt 05-822 Milanówek, ul. Staszica 2B tel. 22 465 59 29, 601 206 403 e-mail: [email protected] www.megacad.pl Przedsiębiorstwo MPJ Marek Jastrzębski 20-232 Lublin, ul. Jana Kasprowicza 15 tel. 81 472 22 22, faks 81 472 20 00 e-mail: [email protected], www.mpj.pl ROCKWOOL Sp. z o.o. 66-131 Cigacice, ul. Kwiatowa 14 infolinia: 801 660 036, 601 660 033 e-mail: [email protected] www.rockwool.pl oferuje: bezwłazowe studzienki wodomierzowe dla wodomierzy od Qn 2,5 do Qn 6 zestawy wodomierzowe od 1/2" do 2" i ich elementy zawory kulowe oraz skośne grzybkowe od 1/2" do 2" zawory antyskażeniowe typu EA i EB od 3/4" do 2" (połączenia gwintowe) oraz od DN 50 do DN 200 (połączenia kołnierzowe) stojaki hydrantowe i ich elementy hydranty i zawory ogrodowe nawiertki do rur wszelkich typów przejścia przez mury EWE Armatura Polska Sp. z o.o. reklama ul. Partynicka 15 53-031 Wrocław Tel. 71 361 03 43, 71 361 03 49 Faks 71 361 03 52, 71 361 03 74 www.ewe-armaturen.pl rynekinstalacyjny.pl steinbacher izoterm sp. z o.o. 05-152 Czosnów, ul. Gdańska 14, Cząstków Mazowiecki tel. +48 (22) 785 06 90, fax +48 (22) 785 06 89 www.steinbacher.pl, [email protected] steinonorm® 300 otuliny z miękkiej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja stalowych i miedzianych rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinwool® otulina izolacyjna z wełny mineralnej Zastosowanie: izolacja termiczna rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, przewodów klimatyzacyjnych, wentylacyjnych oraz solarnych, w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinonorm® 700 otulina z twardej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja rurociągów i urządzeń ciepłowniczych usytuowanych w budynkach, piwnicach, kanałach (np. węzły ciepłownicze, kotłownie, ciepłownie itp.) oraz izolacja rurociągów i urządzeń w sieciach napowietrznych steinothan® 107 płyty termoizolacyjne z twardego poliuretanu Zastosowanie: dachy płaskie i spadziste, fasady, ogrzewanie podłogowe steinodur® PSN płyty termoizolacyjno-drenażowe Zastosowanie: fundamenty, ściany piwnic, cokoły, dachy płaskie odwrócone, tarasy, parkingi, podłogi, fasady steinodur® UKD płyty termoizolacyjne z polistyrenu Zastosowanie: dachy płaskie odwrócone, dachy zielone, tarasy, patio, parkingi, podłogi, ściany piwnic lipiec/sierpień 2016 95 95 INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ Gdzie nas znaleźć Wpisz RYNEK INSTALACYJNY na: www.e-kiosk.pl, www.publio.pl, www.nexto.pl, www.egazety.pl Pobierz aplikację GRUPA MEDIUM na Android i iOS Salony sprzedaży prasy EKO-INSTAL Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15B tel. 52 365 03 70, -37, 327 03 77 FAMEL Kępno, ul. Świerczewskiego 41 tel. 62 782 85 95 Kluczbork, ul. Gazowa 2 tel. 77 425 01 00 Namysłów, ul. Reymonta 72 tel. 77 410 48 30 Olesno, ul. Kluczborkska 9a tel. 34 359 78 51 Oława, ul. 3 Maja 20/22 tel. 71 313 98 79 Wieluń, ul. Ciepłownicza 23 tel. 43 843 91 20 HEATING-INSTGAZ Rzeszów, ul. Przemysłowa 13 tel. 17 854 70 10 MIEDZIK Szczecin, ul. Mieszka I 80 tel. 91 482 65 66 PAMAR Bielsko-Biała, ul. Żywiecka 19 tel. 33 810 05 88, -89 Dystrybutorzy AES Jasło, ul. Kopernika 18 tel. 13 446 35 00 ASPOL-FV Łódź, ul. Helska 39/45 tel. 42 650 09 82 BARTOSZ Sp.j. Białystok, ul. Sejneńska 7 tel. 85 745 57 12 BARTOSZ Sp.j. Filia Kielce Kielce, ul. Ściegiennego 35A tel. 41 361 31 74 BAUSERVICE Warszawa, ul. Berensona 29P tel. 22 424 90 90 Warszawa, ul. Albatrosów 10 tel. 22 644 84 21 Szczecin, ul. Pomorska 141/143 tel. 91 469 05 93 BOSAN Warszawa, ul. Płowiecka 103 tel. 22 812 70 72 CENTROSAN Centrum Techniki Grzewczej Piaseczno, ul. Julianowska 24 tel. 22 737 08 35 faks 22 737 08 28 FEMAX Gdańsk – Kiełpinek, ul. Szczęśliwa 25 tel. 58 326 29 00 [email protected] Osielsko k. Bydgoszczy, ul. Szosa Gdańska 1 tel. 52 381 39 50 [email protected] GRUPA INSTAL-KONSORCJUM ANGUS Warszawa, ul. Pożaryskiego 27a tel. 22 613 38 60, 812 41 45 B&B Wrocław, ul. Ołtaszyńska 112 tel. 71 792 77 75, faks 71 792 77 76 96 lipiec/sierpień 2016 POL-PLUS Zielona Góra, ul. Objazdowa 6 tel. 68 453 55 55 PROMOGAZ-KPIS Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 7 tel. 12 653 03 45, 653 15 02 SANET Gdynia, ul. Opata Hackiego 12 tel. 58 623 41 05, 623 10 96 TERMECO Lublin, ul. Długa 5 tel. 81 744 22 23 WILGA Częstochowa, ul. Jagiellońska 59/65 tel. 34 370 90 40, -41 GRUPA SBS www.grupa-sbs.pl AND-BUD Tarnobrzeg, ul. Kopernika 32 tel. 15 823 01 48 APIS Andrzej Bujalski, www.apis.biz.pl Garwolin, ul. Targowa 2 tel. 25 782 27 00 Łosice, ul. 11 Listopada 6 tel. 83 359 06 67 Łuków, Aleje Kościuszki 17 tel. 25 798 29 48 Siedlce, ul. Torowa 15a tel. 25 632 71 02 AQUA Gorzów Wlkp., ul. Szenwalda 26 tel. 95 720 67 20 Gorzów Wlkp., ul. Młyńska 13 tel. 95 728 17 20 Legnica, ul. Działkowa 4 tel. 76 822 94 20 Wałcz, ul. Budowlanych 10b tel. 67 387 01 00 Wrocław, pl. Wróblewskiego 3 A tel. 71 341 94 67 Zielona Góra, ul. M.C. Skłodowskiej 25 tel. 68 324 08 98 ARMET Chorzów, ul. ks. Wł. Opolskiego 11 tel. 32 241 12 39 Katowice, ul. Opolska 23-25 tel. 32 205 01 84 BEHRENDT www.behrendt.com.pl Brodnica, ul. Batalionów Chłopskich 24 tel. 56 697 25 06 Nowe Miasto Lubawskie, ul. Grunwaldzka 56e tel. 56 472 59 02 Rypin, ul. Mławska 46f tel. 54 280 72 68 [email protected] BORKOWSKI Swarzędz, ul. Zapłocie 4 tel. 61 818 17 24, 818 17 25 BUD-INSTAL CHEM-PK Opoczno, ul. Partyzantów 6 tel. 44 755 28 25 BUDEX Wieluń, ul. Warszawska 22 tel. 43 843 11 60 CUPRUM-BIS Toruń, ul. Lubicka 32 tel. 56 658 60 73 ELTECH Częstochowa, ul. Kalwia 13/15 tel. 34 366 84 00 FILA Gdańsk, ul. Jaśkowa Dolina 43 tel. 58 520 22 06 GRAMBET Poznań – Skórzewo, ul. Poznańska 78 tel. 61 814 37 70 GROSS Kielce, ul. Zagnańska 145 tel. 41 340 58 10, -15 HYDRASKŁAD Koło, ul. Sienkiewicza 30 tel. 63 261 00 29 Łask, ul. 9 Maja 90 tel. 43 675 53 11 Pabianice, ul. Lutomierska 42 tel. 42 215 71 60 Sieradz, ul. POW 23 tel. 43 822 49 27 Turek, ul. Wyszyńskiego 2A tel. 63 214 12 12 Warta, Proboszczowice tel. 43 829 47 51 Zduńska Wola ul. Getta Żydowskiego 24c tel. 43 825 57 33 HYDRO-SAN Kwidzyń, ul. Wąbrzeska 2 tel. 55 279 42 26 INSTALATOR Ełk, ul. T. Kościuszki 24 tel. 87 610 59 30 Łomża, ul. Zjazd 2 tel. 82 216 56 47 Ostrołęka, ul. Boh. Westerplatte 8 tel. 29 760 67 37, 760 67 38 INSTALBUD Piotrków Trybunalski, ul. Sulejowska 48 tel. 44 646 46 48 MESAN Wejherowo, ul. Gdańska 13G tel. 58 677 08 28, 677 90 90 METALEX Włocławek, Planty 38a tel. 54 235 17 93 MIEDŹ Łódź, ul. Pogonowskiego 5/7 tel. 42 632 24 53 Pabianice, ul. Tkacka 23b tel. 42 215 76 23 rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ NOWBUD Radomsko, ul. Młodzowska 4 tel. 44 682 22 17 HYDRO-INSTAL Gniew, ul. Krasickiego 8 tel. 58 535 38 16 PUH CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI Płock, ul. Kazimierza Wielkiego 35a tel. 24 268 81 82 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI Rzeszów, ul. Reja 10 tel. 17 853 28 74 RADIATOR Wałbrzych, ul. Wysockiego 20a tel. 74 842 36 04 REMBOR Tomaszów Mazowiecki, ul. Zawadzka 144 tel. 44 734 00 61 do -65 ROMEX Płońsk, ul. Młodzieżowa 28 tel. 23 662 87 25 RPW SANNY Radom, ul. Limanowskiego 95e tel. 48 360 87 96 SANITER Płock, ul. Dworcowa 42 tel. 24 367 49 56 Warszawa, ul. Kłobucka 8 paw. 120 tel. 22 607 99 51 SAN-TERM Łódź, ul. Warecka 10 tel. 42 611 07 81 SANTERM Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 74 tel. 81 743 89 11 SAUNOPOL Łódź, ul. Inflacka 37 tel. 42 616 06 56 SAWO Zielona Góra, ul. Osadnicza 24 tel. 68 320 46 16 Kielce, ul. Batalionów Chłopskich 82 tel. 41 368 37 11 ZBI WACHELKA INERGIS Częstochowa, ul. Kisielewskiego 18/28B tel. 34 366 91 18 ISKO Jastrzębie-Zdrój, ul. Świerczewskiego 82 tel. 32 473 82 40 Konin, ul. Kleczewska 41 tel. 63 245 70 10 Koszalin, ul. Lniana 9B tel. 94 341 86 20-21 Kraków, ul. Centralna tel. 12 410 12 00 Kraków, ul. Zawiła 56 tel. 12 262 53 54 Legnica, ul. Poznańska 12 tel. 76 852 57 56, 58 Leszno, ul. Okrzei 2 tel. 655 252 912 MAKROTERM Zakopane, ul. Sienkiewicza 22 tel. 18 20 20 740 Lublin, ul. Olszewskiego 11 tel. 81 710 40 80 PRANDELLI POLSKA Gdańsk, ul. Budowlanych 40 tel. 58 762 84 50 Łódź, ul. Duńska 3/5 tel. 42 613 23 60 RESPOL EXPORT-IMPORT Czeladź, ul. Wiejska 44 tel. 32 265 95 34 Warszawa, ul. Burakowska 15 tel. 22 531 58 58 Michałowice-Reguły Al. Jerozolimskie 333 tel. 22 738 73 00 Wrocław, ul. Krakowska 13 tel. 71 343 52 34 www.respol.pl Nowy Sącz, ul. Magazynowa 1 tel. 668 355 763 Nowy Targ, ul. Krakowska 21A tel. 12 262 53 54 Olsztyn, ul. Cementowa 3 tel. 89 539 15 38 Opole, ul. Cygana 1 tel. 77 423 21 40 TADMAR – sieć hurtowni Centrala: Poznań, ul. Głogowska 218 ® tel. 61 827 24 00 faks 61 827 24 10 [email protected] TADMAR Ostrowiec Św., ul. Kilińskiego 59 tel. 41 265 50 10 Piła, ul. Jana Styki 8 tel. 67 352 67 01–09 Piotrków, ul. 1-go Maja 21 tel. 44 645 26 70 Bełchatów, ul. Czyżewskiego 52K tel. 44 633 81 40–42 Płock, ul. Targowa 20A tel. 24 367 10 87 Będzin, ul. Kościuszki 46–50 tel. 32 294 41 41 Poznań, ul. Lutycka 11 tel. 61 849 68 04 Białystok, ul. Przędzalniana 60 tel. 85 664 32 48-49 Poznań Torowa, ul. Torowa 2/4 tel. 61 873 32 13 Bielsko-Biała, ul. Piekarska 74 tel. 33 818 15 21 Puławy, ul. Lubelska 55 tel. 81 889 05 80 Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 27/35 tel. 52 581 22 60 Radom, ul. Słowackiego 100 tel. 48 344 30 65 Częstochowa, ul. Bór 159/163 tel. 34 365 91 07 Rybnik, ul. Podmiejska 95 tel. 32 422 62 52 Elbląg, ul. Kazimierzowo 3A tel. 55 237 61 40 Rzeszów, ul. Instalatorów 3 tel. 17 863 24 13 Ełk, ul. Suwalska 84 tel. 87 621 84 84 Sieradz, ul. Organizacji Katyń 11 43 826 78 00 Gdańsk, ul. Marynarki Polskiej 71 tel. 58 342 13 22 Stargard Szczeciński, ul. Limanowskiego 32 tel. 91 469 90 63 Gdynia, ul. Hutnicza 18 tel. 58 667 37 30 Szczecin, ul. Pomorska 61-65 tel. 91 469 90 63 THERMEX Łódź, ul. Wólczańska 238/248 lok. 81 tel. 42 684 78 37 Gliwice, ul. Tarnogórska 215 tel. 32 339 30 70 Tarnobrzeg, ul. Skłodowskiej 2 tel. 15 822 97 80 THERMO-STAN Głowno, ul. Bielawska 17 tel. 42 719 15 26, faks 42 719 05 15 [email protected], www.thermostan.pl Łowicz, ul. Napoleońska 12, tel. 46 837 83 93 Gniezno, ul. Orcholska 42 tel. 61 424 87 01 lub 03 Tarnów, ul. Tuchowska 23 tel. 14 626 83 23, 24 Gorzów, ul. Podmiejska 24 tel. 95 725 60 02 Toruń, ul. Mazowiecka 52-68 tel. 56 611 63 43-45 Grudziądz, ul. Jeziorna 4 tel. 56 461 03 38 Tychy, ul. Przemysłowa 55 tel. 728 427 640 Jelenia Góra, ul. Wolności 127 tel. 75 752 12 36 Wałbrzych, ul. Topolowa 23a tel. 74 842 24 29 Kalisz, ul. Wrocławska 192/204 tel. 62 736 41 49 Warszawa, ul. Działkowa 121B tel. 22 868 81 28-30 Katowice, ul. Leopolda 31 tel. 609 804 599 Włocławek, ul. Płocka 26 tel. 54 412 35 20 SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI Kutno, ul. Słowackiego 7 tel. 24 355 44 19 Łęczyca, ul. Ozorkowska 27, tel. 24 721 55 75 TERMER – MCM Bełchatów, ul. Cegielniana 76 tel. 44 635 08 71 TERMET Zduńska Wola, ul. Sieradzka 61 tel. 43 823 64 31 TERMOPOL 2 Kraków, ul. Wodna 23 tel. 12 265 06 35 TERWO Łódź, ul. Pogonowskiego 69 tel. 42 636 66 02 THERM-INSTAL Łódź, al. Piłsudskiego 143 tel. 42 677 39 60 Łódź, ul. Kopcińskiego 41 tel. 42 677 39 00 TIBEX Łódź, ul. Inflancka 29 tel. 42 640 61 22 GRUPA TG CENTRUM Węgorzewo, ul. Warmińska 16 tel. 87 427 22 53 rynekinstalacyjny.pl lipiec/sierpień 2016 97 97 INFORMATOR INDEKS FIRM Wrocław, ul. Długosza 41/47 tel. 71 326 72 20-22 Wrocław, ul. Karmelkowa 29 tel. 71 346 37 07 Zamość, ul. Namysłowskiego 2 tel. 84 627 16 14 Zawiercie, ul. Władysława Żyły 16 tel. 32 671 03 10 firm ADAM �������������������������������������� 95 AES ������������������������������������������ 96 Zielona Góra, ul. Zimna 1 tel. 68 324 18 28 ALTER �������������������������������������� 75 TG INSTALACJE TG Instalacje – Centrala Sp. z o.o. 62-070 Dąbrowa k. Poznania, ul. Bukowska 49 tel. 61 843 65 64, faks 61 845 68 17 [email protected] ANGUS ������������������������������������ 96 Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 31 tel. 52 325 58 58, faks 52 325 58 50 [email protected] ARMACELL ������������������������������ 11 Dąbrowa k. Poznania, ul. Bukowska 49 tel. 61 845 68 03, faks 61 845 68 00 Katowice, ul. Porcelanowa 68 tel./faks 32 730 32 10 [email protected] Łódź, ul. Brukowa 14 bud. F tel./faks 42 659 96 76, [email protected] Piaseczno, ul. Puławska 34 bud. 28 tel./faks 22 644 91 37, [email protected] Siedlce, ul. Karowa 18 tel. 25 633 95 85, faks 25 640 71 65 [email protected] Warszawa, ul. Białołęcka 233 A tel. kom. 600 207 551, [email protected] AND-BUD �������������������������������� 96 APIS ���������������������������������������� 96 AQUA �������������������������������������� 96 ARISTON ���������������������������������� 31 ARMET ������������������������������������ 96 ASPOL-FV �������������������������������� 96 ATLANTIC �������������������������������� 94 B&B ������������������������������������������ 96 BARTOSZ �������������������������������� 96 BAUSERVICE �������������������������� 96 BEHRENDT ������������������������������ 96 BERETTA ���������������� 21, 28, 32, 94 BMETERS �������������������������������� 20 BORKOWSKI ���������������������������� 96 BOSAN ������������������������������������ 96 BOSCH ������������ 16, 27, 32, 35, 41 BUD-INSTAL CHEM-PK ���������� 96 Wrocław, ul. Fabryczna 14 hala nr 5 tel. 71 339 00 20, tel./faks 71 339 00 24 [email protected] BUDERUS �������������������������� 32, 41 Zielona Góra, ul. Lisia 10 B tel. 68 325 70 66, faks 68 329 96 06 [email protected] CENTRALNY OŚRODEK CHŁODNICTWA ���������������������� 94 BUDEX ������������������������������������ 96 CAD-PROJEKT ������������������������ 95 NOWBUD �������������������������������� 97 FUJITSU ���������������������������������� 94 PAMAR ������������������������������������ 96 GALLETTI �������������������������������� 65 PANASONIC ���������������������������� 11 GAZEX ������������������������������������ 71 PAROC ������������������������������������ 95 GEPRO �������������������������������������� 98 POL-PLUS �������������������������������� 96 GLEN DIMPLEX ������������������������ 94 PRANDELLI ������������������������ 94, 97 GRAMBET �������������������������������� 96 PRO-SERVICE �������������������� 16, 73 GROSS ������������������������������������ 96 PRODMAX �������������������������������� 5 GRUNDFOS ������������������������������ 94 PROMOGAZ-KPIS �������������������� 96 GRUPA ARMATURA ���������������� 21 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI ������������������ 97 HEATING-INSTGAZ ���������������� 96 HEKATO ELECTRONICS ������ 3, 76 HEWALEX �������������������������������� 94 HITACHI ���������������������������������� 14 HITEXA ������������������������������������ 81 HYDRASKŁAD ������������������������ 96 HYDRO-INSTAL ����������������������� 97 HYDRO-SAN ���������������������������� 96 HYUNDAI �������������������������������� 20 IBF ������������������������������������������ 48 IDMAR ������������������������ 13, 19, 85 IMMERGAS ������������������������������ 34 INFO-PANDA �������������������������� 98 INSTAL-KONSORCJUM ���� 19, 96 INSTALATOR �������������������������� 96 INSTALBUD ���������������������������� 96 INTERCON ������������������������������� 42 ISKO ���������������������������� 39, 43, 97 ITRON �������������������������������������� 94 JOHNSON CONTROLS ������������ 14 JUNKERS �������������������������� 27, 35 RADIATOR ������������������������������ 97 REMBOR ���������������������������������� 97 RESPOL ������������������������������������ 97 ROCKWOOL ���������������������������� 95 ROMEX ������������������������������������ 97 RPW SANNY �������������������������� 97 SAMSUNG ���������������������� 13, 100 SAN-TERM ������������������������������ 97 SANET ������������������������������������ 96 SANHA ������������������������������������ 94 SANIT �������������������������������������� 94 SANITER ���������������������������������� 97 SANTERM �������������������������������� 97 SAS ������������������������������������������ 42 SAUNOPOL ������������������������������ 97 SAWO �������������������������������������� 97 SBS ������������������������������������������ 96 SMAY �������������������������������������� 14 STEINBACHER-IZOTERM �������� 95 SWEGON ���������������������� 2, 13, 69 CENTROSAN ���������������������������� 96 KAMPMANN �������������������������� 66 CENTRUM �������������������������������� 97 KAN �������������������������������������� 7, 94 SYSTEMY GRZEWCZE AUGUSTOWSKI ���������������������� 97 CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI �������������������������� 97 KANWOD-INVEST ������������������ 99 TACONOVA ������������������������������ 21 KESSEL ������������������������������ 93, 94 CLIMA KOMFORT �������������������� 94 TADMAR ���������������������������������� 97 KIRA ���������������������������������������� 20 COMAP ������������������������������������ 94 TERMECO �������������������������������� 96 GEPRO Księgarnia Techniczna Lublin, ul. Narutowicza 18 KISAN �������������������������������������� 94 COOL ���������������������������������������� 13 TERMER-MCM ������������������������ 97 Główna Księgarnia Techniczna Warszawa, ul. Świętokrzyska 14 tel. 22 626 63 38 CUPRUM-BIS �������������������������� 96 KLIMA-THERM ������������������ 20, 67 TERMET ���������������������� 35, 94, 97 KLIMOR ������������������������������������ 21 TERMOPOL 2 �������������������������� 97 KLIMOSZ ���������������������������������� 94 TERWO ������������������������������������ 97 KOMIN-FLEX ���������������������������� 47 TG INSTALACJE ���������������������� 98 KONWEKTOR �������������������� 55, 95 THERM-INSTAL ���������������������� 97 LINDAB ������������������������������ 20, 68 THERMEX �������������������������������� 97 MAKROTERM �������������������� 94, 97 THERMO-STAN ������������������������ 97 MERCOR ���������������������������������� 16 TIBEX �������������������������������������� 97 EUROPEJSKI INSTYTUT MIEDZI �������������� 1, 52 MERCURJUS �������������������������� 98 TROX BSH �������������������������� 69, 77 MESAN ������������������������������������ 96 UPONOR ���������������������������������� 94 EWE ARMATURA �������������������� 95 METALEX �������������������������������� 96 VAILLANT �������������������������������� 36 FAMEL ������������������������������������ 96 MIEDZIK ���������������������������������� 96 VESBO�������������������������������������� 16 FEMAX ������������������������������������ 96 MIEDŹ �������������������������������������� 96 VIEGA �������������������������������������� 21 Księgarnia Piastowska Cieszyn, ul. Głębocka 6 FERROLI ���������������������������� 20, 34 MITSUBISHI ELECTRIC ����������� 82 VIESSMANN ���������������������� 36, 94 WAVIN ������������������������������������ 94 P.U.H. MERCURJUS Andrzej Warth Gliwice, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 14b tel. 32 231 28 81 FERT ���������������������������������������� 98 MK SYSTEMY KOMINOWE ���� 49 FILA ����������������������������������������� 96 MPJ ������������������������������������������ 95 WILGA ������������������������������������ 96 FLÄKT BOVENT ��� 13, 58, 66, 94 NABILATON ���������������������� 65, 68 ZAMPEX ���������������������������������� 98 FLÄKT WOODS ����� 13, 58, 66, 94 NIBCO �������������������������������������� 94 ZBI WACHELKA INERGIS �������� 97 FLOWAIR �������������������� 13, 51, 94 NIBE-BIAWAR ������������������������ 94 ZEHNDER �������������������������������� 94 Księgarnie FERT Księgarnia Budowlana Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 54a Księgarnia Budowlana ZAMPEX Kraków, ul. Długa 52 Księgarnia INFO-PANDA Bydgoszcz, ul. Śniadeckich 50 Księgarnia Naukowo-Techniczna LOGOS Olsztyn, ul. Kołobrzeska 5 tel. 89 533 34 37 Księgarnia Techniczna NOT Łódź, pl. Komuny Paryskiej 5a tel. 42 632 09 68 Księgarnia Naukowo-Techniczna s.c. Kraków, ul. Podwale 4 Księgarnia Techniczna Anna Dyl Kraków, ul. Karmelicka 36 98 Indeks FRAPOL ������������������������������������ 13 lipiec/sierpień 2016 DANFOSS �������������������������������� 94 DE DIETRICH ���������� 13, 33, 37, 94 DOLNOŚLĄSKA AGENCJA ENERGII I ŚRODOWISKA �������� 94 EKO-INSTAL ���������������������������� 96 ELEKTROMET �������������������������� 44 ELTECH ������������������������������������ 96 rynekinstalacyjny.pl ultra cichy: 16 dB(A)* sterowanie przez WiFi Nowa forma w zgodzie z naturą Klimatyzatory ścienne serii RAC 2015 zostały zaprojektowane w oparciu o wnikliwe symulacje i badania aerodynamiczne. Ich celem było stworzenie energooszczędnej jednostki wewnętrznej o znikomych stratach przepływu powietrza, która zapewni komfortowe chłodzenie i ogrzewanie pomieszczeń przy jednoczesnej redukcji głośności do zaledwie 16 dB(A). Tak oto powstał nowy standard wzornictwa w klimatyzacji pomieszczeń - TRIANGLE DESIGN. Poznaj nowe modele urządzeń klimatyzacyjnych Samsung serii CLASSIC, PREMIUM i PRESTIGE. *dotyczy modeli PREMIUM i PRESTIGE AR09HSSFAWK produkt klasy energetycznej A+++ www.klimatyzacja.samsung.pl facebook.com/SamsungPolska
Podobne dokumenty
kliknij tutaj aby pobrać darmową wersję numeru
www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 ...
Bardziej szczegółowoRynek Instalacyjny 1
lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
Bardziej szczegółowo