Psychologia różnic indywidualnych

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1.
Nazwa przedmiotu w języku polskim
Psychologia różnic indywidualnych
2.
Nazwa przedmiotu w języku angielskim
Psychology of Individual Differences
3.
Jednostka prowadząca przedmiot
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii,
Zakład Psychologii Osobowościi
4.
Kod przedmiotu/modułu
5.
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowy
6.
Kierunek studiów
Psychologia
7.
Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie)
Jednolite studia magisterskie
8.
Rok studiów
II
9.
Semestr (zimowy lub letni),
letni
10.
Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć)
Forma zajęć: wykład , 15 godzin
11.
Imiona, nazwiska, tytuły/stopnie naukowe osób prowadzących zajęcia
Bogna Bartosz, dr
12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla
przedmiotu
zaliczony III semestr studiów, podstawowa wiedza z zakresu psychologii
13.
Cele przedmiotu
C1 przekazanie wiedzy na temat specyfiki i istoty psychologicznych różnic
indywidualnych.
C2 poznanie koncepcji i pojęć wyjaśniających genezę, istotę i konsekwencje
1
różnic indywidualnych .
C3 wykorzystanie wiedzy z zakresu psychologii różnic indywidualnych do
opisu, wyjaśniania i przewidywania zachowań człowieka.
14.
Zakładane efekty kształcenia (dla
przedmiotu)
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia, np.:
K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla
kierunku)
EK_W_01 Definiuje podstawowe
wymiary różnic indywidualnych oraz
wyjaśnia i charakteryzuje ich
znaczenie
K_W01, K_W07
EK_W_02 Omawia i wskazuje różnice
koncepcji psychologii różnic
indywidualnych o różnych
rodowodach teoretycznych
EK_W_03 Wielowymiarowo i
wieloaspektowo analizuje zjawiska w
zakresie różnic indywidualnych w
kontekście ich uwarunkowań
EK_U_01 Dobiera i korzysta z
narzędzi pomiaru wybranych różnic
indywidualnych
EK_U_02 Potrafi wytłumaczyć istotę
różnic indywidualnych z różnych
perspektyw teoretycznych
EK_U_03 Potrafi praktycznie
wykorzystać wiedzę z zakresu
psychologii różnic indywidualnych
K_U01, K_U09
EK_K_01 W sposób odpowiedzialny
potrafi wykorzystać wiedzę w
zakresie wymiarów różnic
indywidualnych do rozwiązywania
problemów praktycznych
EK_K_02 Potrafi przekazać innym
wiedzę dotyczącą istoty, genezy,
funkcji na wybranych przykładach
teoretycznych lub empirycznych
EK_K_03 Identyfikuje zachowania
ludzi w kontekście różnic
indywidualnych oraz argumentuje
swoje odpowiedzi. Jest otwarty i
K_K01, K_K06, K_K07
2
wrażliwy na emocje innych ludzi oraz
rozumie ich postępowanie w
zależności od kontekstu społecznego
i kulturowego
15.
Treści programowe
1. Wprowadzenie do psychologii różnic indywidualnych Zapoznanie
studentów z wiedzą psychologiczną dotyczącą różnic indywidualnych,
pojęciami, badaniami oraz reprezentatywnymi teoriami: klasycznymi i
współczesnymi. Zwrócenie uwagi na powszechność i zakres różnic
indywidualnych w obszarze osobowości, inteligencji, stylów
poznawczych, temperamentu. Zaznajomienie studentów z
użytecznymi pojęciami służącymi do opisu i wyjaśnienia różnic
intraindywidualnych i interindywidualnych
2. Osobowość kobiet, osobowość mężczyzn czy osobowość człowieka?
Analiza modelu: fenomenologicznego kobiecości i męskości M.
Schelera i F. Buytendijka, naturalistycznej koncepcji Z. Freuda,
Koncepcji androgynizmu psychiki ludzkiej u C.Junga, społecznokulturowej koncepcji H.Deutsch, koncepcji „Antagonizm płci”- K.
Horney, koncepcja B. Bettelheima, koncepcji „człowieka
transcendującego płeć” S. de Beuvoir, socjobiologicznego ujęcia płci
E. Wilsona, koncepcji C. Gilligan
3. Osobowość kobiet, osobowość mężczyzn czy osobowość człowieka?
Analiza modelu: fenomenologicznego kobiecości i męskości M.
Schelera i F. Buytendijka, naturalistycznej koncepcji Z. Freuda,
Koncepcji androgynizmu psychiki ludzkiej u C.Junga, społecznokulturowej koncepcji H.Deutsch, koncepcji „Antagonizm płci”- K.
Horney, koncepcja B. Bettelheima, koncepcji „człowieka
transcendującego płeć” S. de Beuvoir, socjobiologicznego ujęcia płci
E. Wilsona, koncepcji C. Gilligan
4. Inteligencja, uzdolnienia a indywidualne cechy twórców / geniuszy.
Kategorie inteligencji wyodrębnione na podstawie ilorazu inteligencji
Wybitne zdolności i upośledzenie umysłowe. Rola czynnika
genetycznego vs środowiskowego w determinowaniu wybitnych
zdolności, Indywidualne cechy twórców (osobowość twórców czy
osobowość twórcza?), Wybrane koncepcje osobowości twórczej
Osobowość twórcza: „zdrowa” czy „chora” ?, Psychospołeczny
kontekst działań twórczych a różnice indywidualne
5. Temperament – współczesne koncepcje. Ewolucja poglądów na temat
temperamentu (treściowe vs formalne aspekty zachowania,
biologiczne vs środowiskowe uwarunkowania temperamentu, funkcje
temperamentu) . TMT( Transakcyjny Model Temperamentu) Eliasza.
Psychobiologiczny model temperamentu Cloningera. Aktualne
tendencje w psychologicznych badaniach temperamentu
6. Metody badawcze w psychologii różnic indywidualnych. Metody
ilościowe w badaniu różnic indywidualnych, metody jakościowe w
badaniu różnic indywidualnych, Metody narracyjne w badaniu różnic
indywidualnych
7. Różnice indywidualne w kontekście orientacji temporalnej. Czas ,
orientacja temporalna a różnice indywidualne – ustalenia teoretyczne
3
i badawcze, Orientacje temporalne – zróżnicowanie indywidualne a
kontekst społeczny i kulturowy
8. Perspektywy psychologii różnic indywidualnych. Różnice
indywidualne w zakresie osobowości -teorie generujące nowe
badania, interdyscyplinarne ujęcia w ramach psychologii różnic
indywidualnych. Różnice indywidualne: badania inteligencji w
kontekście badań neurobiologii. Różnice indywidualne:
temperament: podejście interakcyjne
16.
Zalecana literatura
Obowiązkowa:
1. Ciarkowska W , Oniszczenko W. (red.), (2008) Szkice z psychologii
różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
2. Strelau J. (2004). Temperament, osobowość, działanie. Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
3. Strelau J., Marszał- Wiśniewska M. (red.), (2011) Uwikłany
temperament. Osobowość, temperament, środowisko Warszawa:
Scholar.
4. Strelau J. (2002). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.
5. Strelau J (red.). (2008). Psychologia różnic indywidualnych.
Warszawa: Scholar.
Uzupełniająca:
1. Marszał-Wiśniewska M., Klonowicz T., Fajkowska-Stanik M.red.
(2003), Psychologia różnic indywidualnych. Wybrane zagadnienia.
Gdańsk: GWP.
2. Doliński D., Strelau J. (red). (2008). Psychologia. Podręcznik
akademicki. t. 1,2. GWP.
3. Nęcka E. (2000). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
4. Nosal Cz. (1992). Diagnoza typów umysłu. Warszawa: PWN.
17.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia
osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia
- wykład: Egzamin - Ocena podsumowująca (końcowa) z egzaminu
pisemnego z psychologii różnic indywidualnych zawierającego pytania
zamknięte i opisowe
- wykład fakultatywny: ………………….
- ćwiczenia: ………………….
- laboratorium: ………………….
- konwersatorium: ………………….
- warsztat: ………………….
- zajęcia fakultatywne: ………………….
- inne: ………………….
18.
Język wykładowy
polski
4
19.
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem:
-
wykład: 15 godzin
wykład fakultatywny: ……………. godzin
ćwiczenia: ……………. godzin
laboratorium: ……………. godzin
konwersatorium: ……………. godzin
warsztat: ……………. godzin
zajęcia fakultatywne: ……………. godzin
inne: ……………. godzin
15 godzin
Praca własna studenta np.:
-
przygotowanie do zajęć: ……………. godzin
opracowanie wyników: ……………. godzin
czytanie wskazanej literatury: 25 godzin
napisanie raportu z zajęć: ……………. godzin
przygotowanie do egzaminu: 20 godzin
przygotowanie do kolokwium: ……………. godzin
45 godzin
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
90 godzin
2
5