III Debata o rozwoju społecznej przedsiębiorczości młodzieży w

III Debata o rozwoju społecznej przedsiębiorczości młodzieży w ramach projektu
Interreg Seed Money Facility
“BSR youth social entrepreneurship development”;
Debata odbyła się w Gdańsku, w Europejskim Centrum Solidarności - 18.10.2016. Uczestniczyło 27
edukatorów – nauczycieli przedsiębiorczości i doradców zawodowych, towarzystw edukacyjnych
działających w oświacie .
Obrady otworzyła po przedstawieniu się uczestników dr Magda Leszczyna-Rzucidło. Zaprezentowany
został cel projektu, komponenty oraz cztery tezy do dyskusji. Dr hab. Witold Toczyski przedstawił
znaczenie kulturowych i etycznych podstaw przedsiębiorczości społecznej młodzieży.
Tezy
1.
SPOŁECZNE I INSTYTUCJONALNE BARIERY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MŁODZIEŻOWEJ?
2.
JAKIE FORMY I ŚRODKI MOGĄ NAJSKUTECZNIEJ POBUDZAC DO PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MŁODZIEŻ?
3.
JAKĄ ROLĘ POWINNY ODGRYWAĆ INSTYTUCJE I ŚRODOWISKA (INTERESARIUSZE) W MOBILIZOWANIU KU
SPOŁECZNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MŁODZIEŻOWEJ?
4.
JAK TWORZYĆ SIECI WSPÓŁPRACY DLA PROMOCJI POSTAW PRZEDSIĘBIORCZYCH MŁODZIEZY W REGIONIE
BAŁTYCKIM
Wnioski z debaty

Zrozumienie potrzeby praktycznej edukacji dotyczące etosu pracy i przedsiębiorczości. Tylko w
niektórych szkołach występuje zamysł przekroczenia podstaw programowych nauczania
przedsiębiorczości w sposób praktyczny. Spółdzielczość uczniowska jest w województwie pomorskim
praktycznie nie istnieje, ale są przykłady uruchamiania aktywności pracy w ramach ekonomii społecznej
poprzez miniprzedsiębiorstwa. Opisano inicjatywę uczniów w gdańskim liceum Nr VIII utworzenia firmy
czyszczenia butów czy też produkcji mydełek, co sprawdziło się. U podstaw utworzenia takiej firmy musi
być osoba edukatora, który wraz z dyrekcją szkoły sprzyja/animuje taką inicjatywę. Dobra rolę
odgrywają
materiały
instruktażowe
Fundacji
Młodzieżowej
Przedsiębiorczości
http://www.junior.org.pl/ oraz dostępne scenariusze lekcji.

Ramy godzinowe i formy edukacji. Wskazywano, że zwykle zajęcia programu lekcji przedsiębiorczości
nawet z użyciem aktywnych form (gamifikacji czyli gier biznesowych) są niewystarczające. Realne
korzyści przynosi zaangażowanie dyrekcji szkół, które potrafią docenić aktywność na nauczycieli i
doradców zawodowych i stworzyć im odpowiednie ramy organizacyjne (m.in. godziny
ponadobowiązkowe np. dawne godziny tzw. karciane, czy też wychowawcze).
ul. Tetmajera 60
PL-81-406 Gdynia
Part-financed by
the European Union
Tel/Fax +48 58 662 33 11
http://www.biser.org.pl
[email protected]
Investitionsbank
Schleswig-Holstein

Słabości modelu wychowawczego przedsiębiorczości w rodzinie. Zmiany demograficzne (dominacja
rodzin 2+1) i informatyczna rewolucja wywołały nadmierną troskę rodziców o wyniki w nauce ze
zmniejszeniem oczekiwań wyrobienia nieegoistycznych miękkich kompetencji socjalnych i
ekonomicznych. Dyktat stopni z nauki przyćmiewa oczekiwania wyrobienia kompetencji prospołecznych.
Pozytywnym przykładem włączenia się rodziców w aktywność biznesową i społeczną uczniów szkoły
podstawowej jest spółdzielnia uczniowska „Biedroneczka” w Szkole Podstawowej Nr 49. Ogromnie
ważną rolę odegrali rodzice świadomi potrzeby praktycznego działania. Inicjatywy ekonomiczne dzieci i
młodzieży mogłyby dobrymi propagowaniem dobrych praktyk np Biedroneczka) stymulować innych
rodziców do propagowania nauki postaw przedsiębiorczych w praktycznych formach w szkole.

Włączenie przedsiębiorców. Organizowanie wspólnych spotkań uczniów z przedsiębiorcami może w
ramach tego mentoringu zmobilizować młodych do myślenia o sukcesie ekonomicznym;

Wolontariat. Wolontariat młodzieży jest punktowany i jest słabo związany z propagowaniem i
praktykowaniem działalności ekonomicznej w środowisku szkolnym i w miejscu zamieszkania.
Aktywność społeczna (wolontariat) nie ma kontekstu praktycznych działań, które wdrażałyby młodych
do myślenia o ekonomicznej naturze życia. Przyznawane punkty za wolontariat nie uwzględniają
wystarczająco korzystnych dla dobra wspólnego w wymiarze gospodarczym angażowania młodzieży.
Brak jest odpowiednich ścieżek (modeli) innowacyjnego podejścia młodych w ramach społecznoekonomicznej aktywności.

Kula śnieżna. W dyskusji pokreślono, że duże nadzieję wiążą się upowszechnienie dobrych wzorców
pobudzania młodzieży do praktykowania różnych form przedsiębiorczości społecznej, co może tworzyć
oczekiwanie na efekt „kuli śnieżnej”. Chodzi o zbudowanie różnorodnych form porozumiewania się, lub
stworzenia platformy komunikacyjnej edukatorów pomorskich.

W siatce godzinowej nauczania elementy przedsiębiorczości pojawiają się w szkole gimnazjalnej,
jednak najważniejszy wydaje się sposób ich prowadzenia. Lekcje zgamifikowane, projekty edukacyjne
znacznie podwyższają atrakcyjność przedmiotu. Na poziomie liceum młodzież inicjuje
mikroprzedsiębiorstwa, jednak warto podkreślić, że jest to wymaganie w ramach zaliczenia
przedmiotu. Wielość projektów, możliwość wypowiadania się przez młodych daje szansę na szersze
zainteresowanie przedmiotem. Jak pokazuje przykład spółdzielni uczniowskiej w szkole podstawowej już
od najmłodszych lat istnieje możliwość włączania dzieci w działania przedsiębiorcze.

„Edukator" - człowiek, który tworzy klimat wokół przedsiębiorczości. Najczęściej są to aktywni
nauczyciele na wielu polach, a włączanie nowych nauczycieli jest trudnym procesem. Warto rozszerzyć
myślenie o edukatorach, wśród którychmogą pojawić się także rodzice.

Powstanie spółdzielni uczniowskiej „Biedroneczki” w SP 49 głównie wynikało z potrzeby wprowadzenia
sklepiku ze zdrową żywnością, nauczyciele i Rada Rodziców szukali formuły i samodzielnie znaleźli
informacje o spółdzielni, bazując na własnych doświadczeniach z młodości - współdziałania dla dobra
wspólnego, nie koncentrując się jedynie na "praktycznej nauce handlowych umiejętności".

Włączanie się dzieci i młodzieży w działania proponowane w szkole. Wydaje się, że stworzenie
warunków i oferty sprzyja pobudzaniu dalszej aktywności np. wysokie zainteresowanie członkostwem w
ul. Tetmajera 60
PL-81-406 Gdynia
Part-financed by
the European Union
Tel/Fax +48 58 662 33 11
http://www.biser.org.pl
[email protected]
Investitionsbank
Schleswig-Holstein
spółdzielni uczniowskiej. Ponadto, są samozwańcze grupy aktywistów tj. uczniów w Zespole Szkół
Łączności.

Holistyczne podejście do przedsiębiorczości społecznej. W dyskusji wyraźnie zarysował się pogląd, że
brak jest obecnie współdziałania głównych podmiotów mogących wpływać na edukację i praktykowanie
przedsiębiorczości. Wymieniono następujące podmioty, które mogą w woj. Pomorskim mieć wpływ na
aktywizacje pracy młodzieżowej z nachyleniem na przedsiębiorczość społeczną:
1) N a u c z y c i e l e przedsiębiorczości współdziałający w sieci społecznościowej,
2) U c z n i o w i e wyróżniający się w aktywności biznesowej,
3) G m i n y poprzez udział w wyborach dyrektorów oraz fundusze grantowe na projekty wspierające,
4) K u r a t o r i u m O ś w i a t y ,
5) O r g a n i z a c j e p o z a r z ą d o w e m.in.: PTE, Morena, Klub Biznesu, Regionalna Izba
Gospodarcza Pomorza, Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw,
6) D y r e k t o r z y szkół,
7) Aktywne i dobrze poinformowane R a d y R o d z i c ó w ,
8) P r a c o d a w c y jako inspiratorzy ścieżek biznesowych.
ul. Tetmajera 60
PL-81-406 Gdynia
Part-financed by
the European Union
Tel/Fax +48 58 662 33 11
http://www.biser.org.pl
[email protected]
Investitionsbank
Schleswig-Holstein