D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi

Sygn. akt II C 580/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 listopada 2016 roku
Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSR A. Z.
Protokolant: staż. M. P.
po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2016 roku
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
przeciwko M. K., J. K.
o zapłatę kwoty 12.634,60 zł
1.zasądza od M. K. i J. K. solidarnie na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 12.634,60 zł
(dwanaście tysięcy sześćset trzydzieści cztery złote sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 5 czerwca
2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku
do dnia zapłaty;
2. zasądza od M. K. i J. K. solidarnie na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 3.049 zł (trzy
tysiące czterdzieści dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt II C 580/15
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 13 kwietnia 2015 roku, wniesionym do Sądu Rejonowego w Sandomierzu, powód (...) Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, aby
pozwani M. K. i J. K. zapłacili na rzecz powoda kwotę 12.634,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 05 czerwca 2012
roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.
W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że w wyniku kontroli przeprowadzonej w należącym do pozwanych budynku
mieszkalnym w Ł. przy ulicy (...) stwierdzono pobór gazu bez zawartej umowy na dostawę gazu, co stanowi nielegalny
pobór gazu w rozumieniu art. 3 pkt 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku prawo energetyczne. Ilość gazu
do obciążenia wyliczono ryczałtowo na podstawie urządzeń podłączonych do instalacji gazowej. Powód wyliczył
ryczałtową opłatę na kwotę 12.634,60 zł, którą obciążył pozwanych w nocie obciążeniowej z terminem płatności do
dnia 04 czerwca 2012 roku. Mimo wezwania do zapłaty pozwani nie uiścili żadnej kwoty.
(pozew k. 2-4v.)
W dniu 24 kwietnia 2015 roku Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego w Sandomierzu wydał nakaz zapłaty w
postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił w całości żądanie pozwu i orzekł o kosztach procesu. Odpisy
nakazu zapłaty doręczono pozwanym 07 maja 2015 roku.
(nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k.55, dowody doręczenia k.57-58)
W sprzeciwie od nakazu zapłaty wniesionym w dniu 20 maja 2015 roku pozwani zaskarżyli nakaz zapłaty w całości oraz
wnieśli o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazali, że wbrew twierdzeniom powoda, w nieruchomości przy
ulicy (...) nie doszło nigdy do nielegalnego poboru gazu. Pracownicy powoda w sposób wybiórczy sporządzili protokół
z dnia 23 kwietnia 2012 roku i nie przedstawili wszystkich okoliczności faktycznych. Wyjaśnili, że korzystali z gazu
pochodzącego z butli gazowych, natomiast ogrzewanie domu pochodziło z kominka. Ponadto, w czasie prowadzonego
przez Prokuraturę Rejonową Ł. postępowania przygotowawczego prokurator nie stwierdził, iż w nieruchomości przy
ulicy (...) nastąpił nielegalny pobór gazu przez pozwanych. Wobec braku znamion czynu zabronionego prokuratura
umorzyła dochodzenie w sprawie. Ponadto pozwani podnieśli zarzut niewłaściwości miejscowej sądu.
(sprzeciw k.60-62)
Postanowieniem z dnia 29 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Sandomierzu stwierdził swoją niewłaściwość miejscową
i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.
(postanowienie k. 69)
Postanowieniem z dnia 16 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił wniosek powoda o
nadanie nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności.
(postanowienie k.83-84)
W piśmie z dnia 31 sierpnia 2015 roku pełnomocnik powoda wyjaśnił, że powód nie jest sprzedawcą paliwa gazowego,
ale jego dystrybutorem, dlatego nie wystawiał faktur za sprzedane paliwo i nie dochodził roszczeń z tego tytułu.
Pełnomocnik podniósł, że wbrew twierdzeniom pozwanych w czasie kontroli nie stwierdzono, aby gazowa instalacja
wewnętrzna podłączona była do butli gazowej. Nie zauważono, aby zostało przygotowane miejsce, gdzie możliwe
było zamontowanie butli gazowej w celu zasilania kotła gazowego. Pozwani dysponowali możliwością wniesienia
uwag do protokołu kontroli, czego nie uczynili. We wnęce, gdzie znajdowało się przyłącze gazowe oraz instalacja
wewnętrzna stwierdzono zawartość metanu, który świadczył o niedawnym używaniu tych instalacji. Kurek sferyczny
na przyłączu gazowym stanowiącym własność powoda był nowy, co świadczy o samowolnym używaniu i demontażu
kurka założonego przez powoda w 1999 roku. Pełnomocnik powoda podkreślił, iż sama pozwana pytała kontrolerów,
jaka kara może zostać nałożona za nielegalny pobór gazu. Pozwani nie odwołali się od decyzji o nałożeniu na nich
kary za nielegalny pobór gazu. Pełnomocnik wyjaśnił, że postępowanie przygotowawcze dotyczące nielegalnego
poboru gazu zostało umorzone z powodu niemożliwości ustalenia, w jakim okresie oraz w jakiej faktycznie ilości o
jakiej wartości gaz został pobrany nielegalnie. W uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu śledztwa jednoznacznie
podniesiono, iż mieszkańcy posesji przy ulicy (...) nielegalnie pobierają gaz i wykorzystują go do potrzeb domowych.
(pismo pełnomocnika powoda k.87-88)
Na rozprawie w dniu 13 maja 2016 roku pełnomocnik powoda popierał powództwo. Pełnomocnik pozwanych wnosił
oddalenie powództwa.
(protokół rozprawy k.101, k.141, nagranie 00:07:40-00:08:49)
W piśmie procesowym z dnia 02 sierpnia 2016 roku pełnomocnik powoda wyjaśnił, że na nieruchomości przy ulicy (...)
w Ł. nie były przeprowadzane kontrole pobierania paliwa gazowego z wyjątkiem kontroli z dnia 23 kwietnia 2012 roku.
(pismo pełnomocnika powoda k.126)
Na rozprawie w dniu 15 listopada 2016 roku pełnomocnik pozwanych wnosił oddalenie powództwa.
(protokół rozprawy k.133, k.141, nagranie 00:02:58-00:03:49 i 01:48:33-01:49:27)
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
J. K. przed ślubem z M. K. otrzymał od rodziców działkę przy ulicy (...), na której budował budynek mieszkalny. W
grudniu 1999 roku do nieruchomości przy ulicy (...) zostało doprowadzone przyłącze gazowe, do którego nigdy nie
zamontowano licznika gazowego. Podczas odbioru technicznego przyłącza gazowego w dniu 27 grudnia 1999 roku
zostały sprawdzone pod względem poprawnego działania wszystkie urządzenia zamontowane na przyłączu gazowym.
Zgodnie z projektem budynek miał być ogrzewany gazem i alternatywnie kominkiem. M. i J. K. zamieszkali na
nieruchomości przy ulicy (...) w Ł. w 2005 roku.
Pozwani nigdy nie zawarli umowy na dostarczanie gazu z sieci.
(dowód: protokół odbioru technicznego przyłącza gazowego k. 65-66, zeznania świadka G. C. protokół rozprawy z dnia
13 maja 2016 roku k.104-106, nagranie 00:48:16- 01:13:58, zeznania pozwanej protokół rozprawy z dnia 15 listopada
2016 roku k. 138 -139, nagranie 00:56:13- 01:12:50, zeznania pozwanego protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2016
roku k. 139 -141, nagranie 01:13:56- 01:44:57)
W 2011 roku pozwany poprosił P. K. o zaopiniowanie zainstalowania pieca gazowego. Piec miał służyć do ogrzewania
domu. Po obejrzeniu pieca gazowego P. K. zakwestionował sposób jego podłączenia. Odprowadzenie spalin z pieca
zostało poprowadzone rurą alufleks do komina, co mogło grozić zaczadzeniem. Po ustaleniu tych nieprawidłowości P.
K. odmówił pozwanemu podpisania dokumentów umożliwiających uruchomienie pieca.
(dowód: zeznania świadka P. K. protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2016 roku k.136-137, nagranie 00:36:4400:50:51)
Postanowieniem z dnia 12 marca 2012 roku asesor Prokuratury Rejonowej Ł. postanowił przeprowadzić w celu
znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu, w szczególności ujawnienia
instalacji gazowej wewnątrz nieruchomości oraz innych urządzeń wskazujących na nielegalny pobór gazu,
przeszukanie terenu posesji oraz pomieszczeń mieszkalnych, gospodarczych w Ł. przy ulicy (...) i wykonanie czynności
zlecił funkcjonariuszom VII Komisariatu Policji Komendy Miejskiej Policji w Ł.. Postępowanie zostało wszczęte na
skutek anonimowego zgłoszenia.
(dowód: kserokopia postanowienie k. 64, zeznania świadka J. S. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k. 101104, nagranie 00:11:18- 00:46:18)
(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. Oddziału Gazowniczego Ł. kilka razy przychodzili na nieruchomość
przy ulicy (...) w celu kontroli poboru gazu, ale nikogo nie zastawali. W związku z tym zwrócili się do Policji o
udostępnienie nieruchomości do kontroli.
W dniu 23 kwietnia 2012 roku w budynku mieszkalnym przy ulicy (...) w Ł. przeprowadzono w asyście funkcjonariusza
Policji R. W. (1) kontrolę poboru gazu. W chwili przybycia kontrolerów w budynku znajdowała się pozwana M. K.
z dziećmi. Pozwana zadzwoniła po swojego męża J. K.. M. K. wskazała kontrolerom piec centralnego ogrzewania w
kotłowni oraz kuchenkę gazową w kuchni.
W trakcie kontroli stwierdzono, że w pomieszczeniu kotłowni znajdował się kocioł gazowy dwufunkcyjny z włączoną
funkcją „cwu”, podłączony do instalacji gazowej oraz nowy kocioł CO węglowy. Po odkręceniu kurka z wodą kocioł
gazowy uruchamiał się, a z kranu płynęła ciepła woda. Kocioł węglowy nie był podłączony do instalacji centralnego
ogrzewania ani kominka. Nie było śladów użytkowania kotła węglowego. Na nieruchomości nie stwierdzono innego
źródła ogrzewania wody niż kocioł gazowy.
W kuchni znajdowała się kuchenka gazowa 4-palnikowa, posiadająca widoczne ślady użytkowania. Pozwana
twierdziła, że nie wie, jak wykonane jest przyłącze gazowe i gdzie się znajduje. Zaproponowała kontrolerom herbatę,
na kuchence gotowała się woda.
M. K. nie udzielała kontrolerom wyjaśnień, nie pokazywała butli gazowej do kuchenki.
Pozwana pytała kontrolerów, jaka jest wysokość kary za nielegalny pobór gazu. Kontrolerzy nie widzieli momentu,
kiedy na nieruchomość przyjechał pozwany J. K.. Pozwany zaprzeczył, aby na nieruchomości miał miejsce nielegalny
pobór gazu.
Po przybyciu na miejsce kontroli J. K., M. K. wraz z dziećmi w trakcie kontroli opuściła posesję.
Po ponownym udaniu się do kotłowni wraz z pozwanym kontrolerzy stwierdzili, że piec pracuje w trybie awaryjnym.
Pozwany w obecności kontrolerów wyłączył całkowicie piec. Po przybyciu na posesję pozwanego kuchenka gazowa nie
działała. Pozwany odmówił wskazania przyłącza gazowego.
Kontrolerzy wezwali pracowników pogotowia gazowniczego. Ostatecznie na zewnątrz budynku przy drzwiach
wejściowych we wnęce po lewej stronie kontrolerzy znaleźli przyłącze gazowe. Z szafki, w której znajdowało się
przyłącze był wyczuwalny zapach gazu. Rurki przyłącza gazowego nie były ze sobą połączone, ale był z nich wyczuwalny
zapach gazu. Kontrolerzy poinformowali funkcjonariusza Policji R. W. (1), że rurki można szybko połączyć wężem
gumowym w celu pobierania gazu. Na kurku sferycznym znajdującym się na przyłączu gazowym nie było założonych
plomb. Przy pomocy metanomierza ustalono zawartość około 6% metanu w instalacji, co świadczyło o niedawnym
użytkowaniu instalacji. Pracownicy powoda zakorkowali i oplombowali przyłącze.
Na bieżąco w czasie czynności kontrolerzy sporządzali protokół kontroli z dnia 23 kwietnia 2012 roku, nr
(...)/2/297/12.
Kontrolerzy zapoznali pozwanego z treścią sporządzonego protokołu. Pozwany odmówił podpisania protokołu, który
został mu wysłany pocztą.
(dowód: upoważnienie do przeprowadzenia kontroli k.11, protokół kontroli z załącznikami k.12-15, dokumentacja
zdjęciowa k.23-48, zeznania świadka J. S. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.101-104, nagranie 00:11:1800:46:18, zeznania świadka G. C. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.104-106, nagranie 00:48:16- 01:13:58,
zeznania świadka R. W. (1) protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.106-107, nagranie 01:15:53- 01:32:52,
zeznania pozwanej protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2016 roku k. 138 -139, nagranie 00:56:13- 01:12:50)
Stężenie metanu w gazie ziemnym w sieci wynosi ponad 90%. Nawet stężenie metanu 3% w instalacji pozwala na
ustalenie, że w niedługim czasie wcześniej instalacja ta była używana. W przypadku pozwanych pracownicy gazowni
badali stężenie metanu na zewnątrz budynku, wewnątrz skrzynki. Metan, jako gaz lżejszy od powietrza mógł się
ulotnić. Przyłącze gazowe na posesji było średnie, ponad 4 atmosfery. Odbiorniki gazu przystosowane są do ciśnienia
200 mm słupa wody, czyli dużo niższego. Takie przyłącze umożliwia korzystanie z odbiorników gazu, które były na
posesji po zastosowaniu reduktora. Na posesji pozwanych pracownicy nie stwierdzili istnienia reduktora.
(dowód: zeznania świadka J. S. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k. 101-104, nagranie 00:11:18- 00:46:18,
zeznania świadka G. C. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.104-106, nagranie 00:48:16-01:13:58)
W kwietniu 2012 roku cena m3 gazu wysokometanowego wynosiła 1,486 zł.
(dowód: cena referencyjna gazu k.20)
Ryczałtowa ilość nielegalnie pobranego paliwa gazowego dla kuchenki gazowej z maksymalnie 4 palnikami gazowymi
wynosiła 200 m3, a dla kotła CO dwufunkcyjnego lub z zasobnikiem c.w.u. do 26 kW wynosiła 2.000 m3 (pkt 8.3
taryfy). Ryczałtowe ilości paliwa gazowego, o których mowa w pkt 8.3 są ilościami maksymalnymi. Operator przy
ustalaniu opłat może zastosować ilości mniejsze, uwzględniając rzeczywiste możliwości pobierania paliwa gazowego
w danym miejscu odbioru (pkt 8.4 taryfy).
(dowód: taryfa dla usług dystrybucji paliw gazowych nr 4 k.50)
Postanowieniem z dnia 08 maja 2012 roku asesor Prokuratury Rejonowej Ł. umorzył śledztwo w sprawie
nieumyślnego spowodowania w okresie od października 1999 roku do marca 2012 roku bezpośredniego
niebezpieczeństwa eksplozji materiałów łatwopalnych, zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu
wielkich rozmiarów oraz w sprawie zaboru w okresie pod października 1999 roku do maja 2012 roku w Ł. w
celu przywłaszczenia gazu ziemnego o nieustalonej wartości, wobec braku danych dostatecznie uzasadniających
podejrzenie popełnienia czynu zabronionego. W uzasadnieniu podniesiono, że w toku postępowania stwierdzono, że
mieszkańcy posesji przy ul. (...) nielegalnie pobierają gaz ziemny dla potrzeb domowych. Jednakże z uwagi na brak
umowy z gazownią na nieruchomości nie zainstalowano licznika gazowego, co powoduje, że sprawie nie da się ustalić
ilości pobranego gazu i jego dokładnej wartości i skutkuje umorzeniem postępowania w tym zakresie.
(postanowienie k.89-90)
Pismem z dnia 21 maja 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. Oddział Gazowniczy Ł.
poinformował pozwanych o obciążeniu ich kwotą 12.634,60 zł tytułem nielegalnego poboru paliwa gazowego. Do
pisma załączona została nota księgowa numer (...) na kwotę 12.634,60 zł z terminem płatności do 4 czerwca 2012
roku. Pismo doręczono pozwanym w dniu 24 maja 2012 roku.
(dowód: pismo k.16, nota księgowa k.16v., dowody doręczenia k.17-18, wyliczenie opłat z tytułu nielegalnego poboru
gazu k.19, cena referencyjna gazu k.20)
Pismem z dnia 01 sierpnia 2013 roku powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 14.538,10 zł, na którą składały
się: kwota 12.634,60 zł tytułem należności wynikających z noty NPG/00631/2012 oraz kwota 1.903,50 zł tytułem
nieskapitalizowanych odsetek wyliczonych na dzień 01 sierpnia 2013 roku, wraz z dalszymi odsetkami w kwocie 4,50 zł
za każdy kolejny dzień zwłoki liczonymi od dnia 02 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty, w terminie do dnia 14 sierpnia
2013 roku na wskazany rachunek bankowy. Odpis pisma doręczono pozwanym w dniu 14 sierpnia 2013 roku.
(dowód: wezwanie do zapłaty k.21-21v., wykaz należności k.22, dowód doręczenia k.23)
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie
dystrybucji paliw gazowych. Przedmiotem działania spółki są także kwestie poboru gazu bez ważnej umowy
handlowej. Na skutek połączenia spółek w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ksh powodowa spółka jest następcą prawnym (...)
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W..
(okoliczności bezsporne, odpis KRS-u k.8-10)
Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie powołanych wyżej dowodów w postaci dokumentów
i ich kserokopii (na podstawie art. 308 k.p.c.) oraz zeznania świadków i zeznań stron.
Sąd uznał za niewiarygodne zeznania pozwanych, jakoby nie dokonywali nielegalnego poboru gazu, dom ogrzewali
kominkiem, kuchenkę mieli podłączoną do butli gazowej zaś wodę podgrzewali bojlerem elektrycznym, a także że
piec gazowy dwufunkcyjny nie został unieruchomiony oraz zeznania pozwanego w zakresie w jakim wskazał, że
zgłaszał zastrzeżenia co do treści sporządzonego protokołu kontroli, które nie zostały uwzględnione oraz wskazywał,
że kuchenka jest podłączona do butli propan – butan. Albowiem, w tym zakresie zeznania pozwanych pozostają w
sprzeczności z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym w postaci zeznań świadków G. C., J. S., R. W. (2)
oraz treścią protokołu kontroli.
Pozwani wnieśli wprawdzie o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków P. S., S. P. i P. K., jednak zeznania tych osób
nie dotyczą okresu kontroli, a ich treść w części stanowi wynik przypuszczeń świadków, a nie wiedzy o faktach.
Świadek P. S. zeznał, że widział, iż w pokoju pozwanych paliło się drewno w kominku, nie potrafił jednak podać, kiedy
to widział, nie wiedział, czy kominek ten ogrzewał cały dom. Jednocześnie stwierdził, iż, że ciepłą wodę uzyskiwano
z kominka także w okresie letnim. Świadek nie potrafił wskazać, czy na nieruchomości znajduje się bojler oraz czy
jest na niej przyłącze gazowe.
Z kolei, świadek S. P. nie był nigdy w budynku mieszkalnym na nieruchomości przy ul. (...) w Ł. i nie widział, jak
wygląda jego ogrzewanie. Zaś butle gazowe przywoził pozwanemu ze Z. w latach 2010-2011.
Świadkowie P. S., S. P., P. K. nie byli obecni w czasie kontroli w dniu 23 kwietnia 2012 roku. Nie posiadali konkretnej
wiedzy w zakresie sposobu ogrzewania pomieszczeń i wody w domu pozwanych, a także sposobu zasilania kuchenki
gazowej w dacie kontroli przeprowadzonej przez pracowników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
Oddziału Gazowniczego Ł.. Świadkowie zeznali wprawdzie, że powód gromadził drewno opałowe, nie wyklucza to
jednak nielegalnego poboru gazu ujawnionego w dniu 23 kwietnia 2012 roku. Świadek P. K. w 2012 roku widział na
nieruchomości pozwanych kuchenkę gazową na której gotowano. Nie widział jednak źródła jej zasilania. Nie miał
też wiedzy, czy po negatywnym zaopiniowaniu przez niego podłączenia pieca gazowego dwufunkcyjnego zostało ono
poprawione.
Sąd nie dał także wiary zeznaniom M. K., iż w czasie kontroli legalności poboru gazu na nieruchomości pozwana
przebywała z policjantem w jednym z pomieszczeń na parterze, podczas gdy kontrolerzy z gazowni chodzili po całym
domu. Wobec stanowiska pozwanych, zaprzeczających aby na ich nieruchomości miał miejsce nielegalny pobór gazu
i wskazujących, że na nieruchomości w dacie kontroli znajdowały się dowody na tę okoliczność w postaci bojlera
elektrycznego i butli gazowej propan – butan, zdaniem Sądu jako nielogiczne jawi się zachowanie pozwanej w czasie
kontroli. Jak wynika z zeznań kontrolerów, pozwana nie zaprzeczyła nielegalnemu poborowi gazu, a jedynie pytała
o wysokość kary. Nie wskazała butli gazowej, która rzekomo miała stać w szafie w przedpokoju i być podłączona
do kuchenki gazowej. W czasie przesłuchania pozwana twierdziła, że nie udzielała kontrolerom żadnych informacji
ponieważ chciała, żeby odpowiedzi kontrolerom udzielił mąż, który jest właścicielem nieruchomości. M. K. podała
także, że nie obserwowała pracy kontrolerów, którzy sami poruszali się po domu, a w czasie kontroli siedziała z
policjantem w jednym z pomieszczeń na parterze. W ocenie Sądu, zeznania pozwanej w tym zakresie są niewiarygodne
jako pozostające w sprzeczności z zasadami logiki. Jeśli na nieruchomości nie miał miejsca nielegalny pobór gazu, to
logicznym jest, że osoba obecna podczas kontroli powinna być zainteresowana jej przebiegiem, a także wskazaniem
dowodów przemawiających za tym, że nielegalny pobór gazu nie miał miejsca. Zdziwienie budzą także zeznania
pozwanej w zakresie w jakim wskazała, że nie odwoływała się od noty obciążeniowej dotyczącej nielegalnego poboru
gazu, gdyż takimi sprawami zajmuje się mąż, skoro nota obciążeniowa dotyczyła obojga małżonków i opiewała na
kwotę 12.634,60 zł.
Twierdzeniom pozwanego, iż w czasie kontroli wskazywał, że kuchenka jest zasilana gazem z butli znajdującym się w
szafie w przedpokoju, przeczy także treść protokołu przesłuchania J. K. w charakterze świadka z akt 1 Ds. 200/12. Jak
wynika z jego treści, w czasie przesłuchania przez funkcjonariusza Policji R. W. (1) pozwany podał, że nie wie jak w
dniu kontroli żona gotowała. Nie zeznał, że butla gazowa znajdowała się w szafie w przedpokoju. Na uwagę zasługuje
przy tym, że treść swoich zeznań pozwany potwierdził podpisem pod protokołem. Jako niewiarygodne i sprzeczne z
zasadami logiki jawią się także twierdzenia pozwanego, że nie odwołał się od noty obciążeniowej, gdyż „uważał, że
roszczenie w stosunku do niego jest bezpodstawne”.
Sąd uznał za spójne i logiczne zeznania kontrolerów G. C. i J. S. oraz funkcjonariusza Policji R. W. (3), obecnego w
czasie kontroli, którzy zgodnie opisali przebieg kontroli, ujawnione urządzenia do poboru gazu oraz przyłącze gazowe.
Ich zeznania dobrze korespondują ze sporządzonym protokołem kontroli oraz dokumentacją zdjęciową, z których
jednoznacznie wynika, że do instalacji gazowej podłączony był piec gazowy dwufunkcyjny i kuchenka gazowa, które
były sprawne i działały, natomiast po przyjeździe pozwanego piec gazowy włączył się w tryb awaryjny, a kuchenka
gazowa przestała działać. W czasie kontroli nie ujawniono innego źródła ogrzewania wody ani butli gazowej w szafie w
przedpokoju. Natomiast, pomiar stężenia gazu w szafce na zewnątrz domu, w której znajdowało się przyłącze gazowe
wskazywał na używanie gazu ziemnego, a nie gazu propan butan z butli. Zaś, okoliczność, że w czasie kontroli nie
odnaleziono reduktora podłączonego do instalacji gazowej nie oznacza, że nie było go na nieruchomości. Także w
toku prowadzonego przez Prokuraturę śledztwa ustalono nielegalny pobór gazu na nieruchomości przy ul. (...) w Ł.,
jednakże z uwagi niemożliwość ustalenia dokładnego okresu pobierania gazu, jego ilości i wartości, postępowanie
przygotowawcze zostało umorzone. Zważyć przy tym należy, że postanowienie z dnia 08 maja 2012 roku o umorzeniu
śledztwa jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art.244 § 1 k.p.c., zgodnie z którym dokumenty urzędowe,
sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe
w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast, zgodnie z
przepisem art.252 k.p.c., strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte
w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te
udowodnić. W niniejszej sprawie pozwani nie wykazali, że wbrew treści postanowienia o umorzeniu śledztwa nie miał
miejsca nielegalny pobór gazu na nieruchomości przy ul. (...) w Ł..
Na rozprawie w dniu 15 listopada 2016 roku Sąd oddalił na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. wniosek pełnomocnika
pozwanych o udzielenie ponownego terminu na wskazanie dokumentów z akt 1 Ds. 200/12 mających stanowić
dowód w sprawie, jako spóźniony. Akta prokuratury zostały załączone do niniejszych akt w sierpniu 2015 roku.
Postanowieniem z dnia 13 maja 2016 roku Sąd zobowiązał pełnomocnika pozwanych do złożenia w terminie 7 dni
pisma procesowego, w którym wskaże z dokumenty z akt 1 Ds. 200/12, które mają stanowić dowód w niniejszej
sprawie i okoliczności na jakie mają stanowić dowód. W zakreślonym terminie pełnomocnik pozwanych nie wykonał
zobowiązania Sądu. Na kolejnej rozprawie pełnomocnik pozwanych wniósł o ponowne udzielenie terminu do
wskazania dokumentów z akt 1 Ds. 200/12 mających stanowić dowód w sprawie. Nie uprawdopodobnił jednak, że
nie wskazał ich wcześniej bez swojej winy albo, że wystąpiły wyjątkowe okoliczności. Zgodnie z przepisem art. 207 §
6 k.p.c., Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie,
odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych
twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. W
przedmiotowej sprawie, udzielenie pełnomocnikowi pozwanych po raz kolejny terminu do wskazania dokumentów z
akt 1 Ds. 200/12 mających stanowić dowód w sprawie skutkowałoby zwłoką w jej rozpoznaniu.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Stosownie do przepisu art. 57 ust.1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku –prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89,
poz. 625, z późn. zm.), w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsiębiorstwo energetyczne może:
1)pobierać od odbiorcy, a w przypadku, gdy pobór paliw lub energii nastąpił bez zawarcia umowy, może pobierać
od osoby lub osób nielegalnie pobierających paliwa lub energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba
że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi
odpowiedzialności albo
2)dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych.
Zgodnie z przepisem art. 3 pkt. 18 cytowanej wyżej ustawy prawo energetyczne - przez nielegalne pobieranie paliw
lub energii rozumie się pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem
układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów
dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy.
Definicja nielegalnego poboru energii jest definicją ustawową, o ściśle określonych desygnatach kwalifikujących
określone zachowanie, jako nielegalny pobór. Zgodnie z brzmieniem art. 3 pkt 18 ustawy prawo energetyczne
nielegalnym poborem jest także pobór paliwa gazowego bez zawartej umowy.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 marca 2008 roku (II CSK 489/07) podkreślił, iż nielegalny pobór energii jest
ustawowo definiowany, jako pobieranie energii bez zawarcia umowy lub niezgodnie z umową. Oznacza to, że czyn
sprawcy polegający na nielegalnym pobieraniu energii ustawodawca określił od strony przedmiotowej, wskazując te
jego cechy, które decydują o jego bezprawności. Ustalenie nielegalnego poboru energii nie wymaga, zatem badania
winy sprawcy w znaczeniu subiektywnym. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 kwietnia 2003
roku (I CKN 252/01, opubl. w Biuletynie Sądu Najwyższego z 2003 roku, zeszyt 10, poz.11), w którym stwierdził, iż
ustalenie nielegalnego pobierania energii - w rozumieniu art. 3 pkt. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku prawo
energetyczne - nie wymaga badania winy sprawcy tego czynu.
Z punktu widzenia oceny sprawy nieistotne jest zatem badanie, czy pozwani zawinili, czy nawet mieli
świadomość, że ich postępowanie jest kwalifikowane jako nielegalny pobór paliwa gazowego. Obecnie nielegalnym
pobieraniem energii lub paliw jest pobieranie jej bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem
układu pomiarowo-rozliczeniowego lub przez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów
dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy.
Pozwani zgodnie przyznali, że nie mieli nigdy zawartej umowy na dostarczanie gazu dla nieruchomości przy ulicy (...).
Pozwani nie kwestionowali, że w dniu 23 kwietnia 2012 roku doszło do kontroli w nieruchomości przy ulicy (...) w Ł..
W czasie kontroli ustalono, że do instalacji gazowej podłączone są działające urządzenia: kocioł gazowy dwufunkcyjny
jak i czteropalnikowa kuchnia gazowa. Powyższe okoliczności zostały stwierdzone w protokole z kontroli. Protokół ten
jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. Taki charakter ma bowiem każdy inny dokument, aniżeli
wymieniony w art. 244 k.p.c., definiującym dokumenty urzędowe. Skoro zaś jest dokumentem prywatnym w myśl,
art. 245 k.p.c. stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte. Jednocześnie,
treść protokołu potwierdzają zeznania świadków – kontrolerów G. C. i J. S. oraz funkcjonariusza Policji R. W. (1), a
także ustalenia dokonane w prowadzonym przez Prokuraturę śledztwie. Pozwani nie podpisali wprawdzie protokołu,
jednakże nie odwołali się od przesłanej im noty obciążeniowej.
Przesłanką ustalenia odpowiedzialności za czyn niedozwolony jest wykazanie poniesienia przez sprzedawcę paliw
szkody. Zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z przepisów prawa cywilnego powód zobowiązany jest do
wykazania samego faktu poniesienia szkody, jak również dowiedzenia jej wysokości. Obowiązek ten wynika także
wprost z przepisów art. 57 § 1 w zw. z art. 3 pkt 18 prawa energetycznego, które wskazują, że obowiązek wniesienia
opłaty powstaje w wypadku nielegalnego pobierania „paliwa gazowego”, a więc faktycznego, a nie tylko potencjalnego,
jego pobierania i korzystania z niego. Sprzedawca paliw może obciążyć odbiorcę gazu lub pobierającego gaz opłatami
określonymi w art. 57 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, tylko wtedy, gdy takie paliwo zostało rzeczywiście pobrane
(tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2009 roku, III CZP 107/09, OSNC 2010/5/77, wyrok Sądu
Okręgowego w Białymstoku z dnia 17 marca 2010 roku, I Ca 141/10)
W przypadku deliktu w postaci bezumownego pobierania paliwa gazowego pojęcie szkody obejmuje zarówno
nieuiszczone opłaty za faktycznie pobraną w sposób bezprawny gaz, ale również pozostałe należne przedsiębiorstwu
stałe opłaty towarzyszące standardowo nawiązaniu i trwaniu stosunku umownego z dostawcą paliwa – w tym za
przyłączenie do sieci przesyłowej, utrzymanie i konserwację urządzeń stanowiących własność sprzedawcy paliw.
Odbiorcy paliw w rozumieniu przepisów ustawy Prawo energetyczne zobowiązani są do ponoszenia opłat wyłącznie na
rzecz podmiotu zajmującego się w zakresie swojej działalności gospodarczej sprzedażą i dystrybucją paliw gazowych
na podstawie zawieranych umów i jednocześnie upoważnionego do pobierania z tego tytułu oznaczonych świadczeń.
Wysokość opłaty za nielegalny pobór z art. 57 ust.1 pkt 1 ustawy prawo energetyczne, jest rodzajem opłaty sankcyjnej,
niezależnej od faktycznego zużycia paliwa gazowego. Art. 46 cytowanej ustawy prawo energetyczne stanowi delegację
do wydania przez stosownego ministra rozporządzenia określającego sposób kalkulacji opłat za nielegalny pobór paliw
i energii. Wysokość opłaty wynika z treści przepisów ustawy prawo energetyczne, przepisów rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 6 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń
w obrocie paliwami gazowymi obowiązującego w dacie kontroli (Dz.U. Nr 28, poz.165) oraz taryfy obowiązującej u
powoda. Wysokość opłaty za nielegalny pobór jest rodzajem opłaty ryczałtowej, mającej zastosowanie do przypadków
wskazanych w art. 57 prawa energetycznego. Oznacza to, iż wysokość tychże opłat jest wprawdzie kalkulowana przez
dane przedsiębiorstwo energetyczne stosownie do stawek i cen opłat zawartych w wydanej taryfie, to jednak samo
zobowiązanie do ich uiszczenia wynika z przepisów prawa. Rozporządzenia wykonawcze do prawa energetycznego
stanowią, że w przypadku nielegalnego pobierania paliw lub energii przedsiębiorstwo energetyczne obciąża lub może
obciążyć sprawcę opłatami. Z tego względu wskazuje się w doktrynie, że w tym aspekcie opłaty za nielegalne pobieranie
paliw lub energii posiadają status zbliżony do kar ustawowych – z tą jednakże różnicą, że opłaty te mogą być pobierane
także od podmiotu, którego nie łączy z przedsiębiorstwem energetycznym stosunek zobowiązaniowy (tak np. J. P.,
„Nielegalne pobieranie paliw lub energii na gruncie ustawy - Prawo energetyczne.”, (...) 2008/2/18).
Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 7b powołanego rozporządzenia, przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność
gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych ustala w taryfie sposób ustalania opłaty
za nielegalny pobór paliw gazowych. Stosowanie do § 44 ust. 1 wskazanego rozporządzenia, w przypadku
nielegalnego pobierania paliw gazowych przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w
zakresie przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych może obciążyć podmiot nielegalnie pobierający paliwa gazowe
opłatami w wysokości pięciokrotności ceny referencyjnej paliw gazowych obowiązującej w miesiącu stwierdzenia
nielegalnego poboru oraz ryczałtowych ilości paliw gazowych, określonych na zasadach przewidzianych w taryfie.
Wedle § 44 ust. 2 rozporządzenia ryczałtowe ilości paliwa, o których mowa w ust. 1, są określane w taryfach
jako ilości maksymalne i przedsiębiorstwo przy ustalaniu opłat może zastosować ilości mniejsze, uwzględniając
rzeczywiste możliwości pobierania paliwa gazowego przez dany podmiot. Nadto, zgodnie z § 44 ust. 3 rozporządzenia,
przez cenę referencyjną paliwa gazowego, o której mowa w ust. 1, rozumie się średnioważoną cenę zakupu tego
paliwa, publikowaną przez operatora systemu przesyłowego lub operatora systemu dystrybucyjnego na jego stronie
internetowej w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym cena ta będzie miała zastosowanie.
Trzeba się, zatem zgodzić z poglądem wypowiadanym w orzecznictwie i piśmiennictwie, że przewidziana w art. 57 ust.
1 prawa energetycznego opłata za nielegalnie pobraną energię ma charakter cywilnoprawny i odszkodowawczy. Art.
57 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 18 prawa energetycznego obejmuje trzy różne stany faktyczne, które jednak nie polegają
na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy sprzedaży energii elektrycznej,
ale stanowią delikt, określony w ustawie jako nielegalne pobieranie energii (tak również uchwała Sądu Najwyższego
- Izby Cywilnej z dnia 10 grudnia 2009 roku, III CZP 107/09, wyrok NSA z dnia 17 września 2002 roku, (...) SA (...),
opubl. L.).
W przypadku nielegalnego poboru gazu dostawca paliwa gazowego ma prawo do pobrania opłaty wynikającej z taryfy,
ale może również zamiast opłaty taryfowej dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych w przypadku, gdy z
nielegalnym poborem gazu związane są inne szkody, których sama opłata taryfowa mogłaby nie wyrównać (zob.
uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2006 roku, K 37/04 OTK-A Zb.Urz. 2006, nr 7,
poz. 79). Artykuł 57 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku - Prawo energetyczne wprowadza, zatem szczególny
rodzaj odszkodowania obciążającego odbiorcę względem dostawcy oraz szczególny sposób obliczenia wysokości tego
odszkodowania (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny siedzibą w W. z w wyroku z dnia 13 maja 2004 roku, (...) SA
(...), opubl: Orzecznictwo w Sprawach (...) rok 2006, Nr 5, poz. 60, str. 83).
Powód wykazał, że pozwani pobierali gaz bez zwartej umowy. W czasie kontroli działał piec gazowy dwufunkcyjny,
który ogrzewał wodę oraz kuchenka gazowa. Urządzenia te przestały działać po przyjeździe pozwanego na posesję.
Gdy na nieruchomości przy ul. (...) ujawniono przyłącze gazowe, rurki od przyłącza były wprawdzie rozłączone, ale
w skrzynce, której znajdowało się przyłącze ustalono stężenie metanu wskazujące na korzystanie z instalacji gazowej
w niedługim czasie przed pomiarem. Ponadto, w skrzynce z przyłączem i rozłączonych rurek był wyczuwalny zapach
gazu. W ocenie Sądu, słuszne były zatem przypuszczenia kontrolerów, że gdy pozwany przybył na posesję rozłączył
rury przyłącza. Świadczy o tym także fakt, iż po przybyciu pozwanego na nieruchomość piec dwufunkcyjny przełączył
się na tryb awaryjny, a kuchenka gazowa przestała działać.
Skoro powód wykazał nielegalny pobór paliwa gazowego przez pozwanych, miał prawo obciążyć pozwanych jako
pobierających paliwo gazowe opłatą ryczałtową na podstawie art. 57 prawa energetycznego, zgodnie z § 44 cytowanego
rozporządzenia z dnia 6 lutego 2008 roku oraz w oparciu o pkt 8.1, 8.2, 8.3., 8.4. taryfy, ustaloną jako pięciokrotność
stawek opłat i cen gazu. Naliczając opłatę ryczałtową powód przyjął do wyliczenia ryczałtową ilość paliwa gazowego
dla kuchenki gazowej w wysokości 200 m3 oraz ryczałtową ilość paliwa gazowego dla kotła CO dwufunkcyjnego w
wysokości 2.000 m3. Cena m3 gazu wysokometanowego wynosiła 1,486 zł. Powód prawidłowo wyliczył zatem kwotę
należną za nielegalny pobór gazu w wysokości 12.634,60 zł.
Zgodnie z przepisem art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel
może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem
okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei, jak wynika z § 2 powołanego przepisu, jeżeli
stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe. W nocie księgowej (...) jako termin
płatności wynikający dzień 4 czerwca 2012 roku. Dlatego też ustawowe odsetki zasądzono od dnia następnego po dacie
płatności wskazanej w nocie obciążeniowej, czyli od dnia 05 czerwca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a odsetki
ustawowe za opóźnienie zasądzono od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Zróżnicowanie sposobu określenia
tych odsetek wynikało ze zmian w art. 481 § 2 k.c., wprowadzonych przez art. 2 pkt a lit. a ustawy z 9 października
2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1830), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku.
Następstwem ustalenia reżimu odpowiedzialności deliktowej w przedmiotowej sprawie jest również konsekwentne
przyjęcie zasad tejże odpowiedzialności określonych w unormowaniach kodeksu cywilnego. Stosownie do treści
przepisu art. 441 § 1 k.c. jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich
odpowiedzialność jest solidarna. Przytoczony przepis ma ona charakter normy bezwzględnie obowiązującej. Znajduje
zastosowanie bez względu na to czy odpowiedzialność ta oparta będzie na zasadzie winy, ryzyka czy też słuszności (por.
np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2000 roku, V CKN 192/00, LEX nr 52660, Sąd Najwyższy w wyroku
z dnia 7 czerwca 1982 roku, IV CR 188/82, LEX nr 8428). Zgodnie zatem z ogólnymi regułami wierzyciel może żądać
całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników solidarnych łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna.
W przedmiotowej sprawie oboje małżonkowie K. zajmowali nieruchomość przy ulicy (...) w Ł. i oboje pobierali paliwo
gazowe bez zwartej umowy. Strona powodowa, korzystając z ustawowego prawa wyboru, wskazała oboje małżonków
jako podmioty odpowiedzialne za popełnienie deliktu na jej szkodę i przeciwko nim wytoczyła powództwo. Dlatego
kwota dochodzona pozwem wraz z odsetkami została zasądzona solidarnie od pozwanych na rzecz powoda.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., normującego zasadę odpowiedzialności za wynik
procesu. Pozwani przegrali proces w całości. Na zasądzone od pozwanych solidarnie na rzecz powoda koszty
złożyły się: opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 632 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa kwocie 17 zł
oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 zł (ustalone na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013
r., poz. 490), łącznie 3.049 zł. Sąd obciążył pozwanych solidarnie obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz
powoda na podstawie przepisu art.105 § 2 k.p.c., zgodnie z którym na współuczestników sporu odpowiadających
solidarnie co do istoty sprawy sąd włoży solidarny obowiązek zwrotu kosztów.