Gruzja Kakheti

Gruzja
Stolica:
Tbilisi
Powierzchnia:
69 700 km²
Ludność:
4 630 tys.
Waluta:
lari (GEL), 1 GEL = 100 tetri
Napięcie:
220 V
Język:
gruziński
Wiza:
wiza nie jest wymagana
Regiony:
Abchazja, Adżaria, Góry Swaneckie, Kakheti, Kartli, Meschetia, Nizina Kolchidzka,
Południowa Osetia, Rioni, Tbilisi
Kakheti
Krótka informacja
Kraina najlepszych winnic, tajemniczych budowli „koszkis” i górskich widoków.
Informacje ogólne
Główny region uprawy winorośli, chociaż położony jest na obrzeżach Gruzji, ma ciekawą historię, obfituje w zabytki oraz piękne, górskie widoki i
właśnie tam powstały główne osady. Perłami malowniczej krainy są dwa parki narodowe: Lagodechi i Waszlowani, kontrastujące z rozległymi
winnicami i glebami nadającymi się do uprawy pomidorów, arbuzów i melonów.
Region Kakheti położony we wschodniej części Gruzji sąsiaduje na północy z Rosją, od wschodu i południa z Azerbejdżanem, natomiast po
zachodniej stronie rozciąga się Kartli. W skład krainy wchodzi także Tusheti – niewielki skrawek ziemi położony w łańcuchu górskim Wielkiego
Kaukazu, w północnej części kraju. Przez Kakheti przepływają także dwie główne rzeki: Alazani i Iori, przy czym sercem regionu jest Równina Alazani
znajdująca się między ścianą Pasma Głównego Wielkiego Kaukazu a Górami Gomborskimi.
Historia Kakheti sięga VIII stulecia, kiedy prowincja była niezależnym państewkiem feudalnym. Urodzajne ziemie do królestwa Gruzji przyłączył w
wieku XI Dawid IV Budowniczy, niemniej region ponownie uzyskał niezależność w XV stuleciu. Kiedy Kakheti połączyło się z Kartli w 1762 r., stolica w
Telawi musiała często bronić się przed atakami Persów i nie radząc sobie z oblężeniem przystała na współpracę z Imperium Rosyjskim. Kakheti
trafiało jeszcze kilkukrotnie do rozmaitych tworów państwowych zarówno gruzińskich, jak i rosyjskich, po czym stało się regionem niepodległej Gruzji
w 1991 r.
Stolicą Kakheti jest Telawi – centrum administracyjne i kulturalne ulokowane na wzgórzu Ciw-Gombori z widokiem na dolinę Alazani i zapierające
dech w piersiach pasma Kaukazu Wielkiego. Początki osady, która bardzo szybko zyskała znacznie polityczne, sięgają VIII w., aczkolwiek rola ta
umniejszyła się po wojennych zatargach z XV stulecia. Korzystne dla miasta okazało się panowanie króla Herakliusza II, kiedy wybudowano
seminarium duchowe oraz zaplecze kulturalne. Nic tak turystów nie cieszy jak spacer między starymi i wysokimi na kilka metrów murami fortecy
Dzweligdawani pochodzącej z X wieku czy zwiedzanie królewskiej rezydencji Batoniscyche składającej się z kościołów, łaźni i pałacu w stylu perskim.
Rezydencję nie tylko można podziwiać z zewnątrz, ale również warto zajrzeć do środka, gdzie znajduje się galeria, muzeum etnograficzne i sale
poświęcone królowi Herakliuszowi II. Koniecznie trzeba zwiedzić centrum miasta, gdzie dumnie na konnym pomniku siedzi tenże król trzymający w
ręku potężny miecz. Z wizyty w Telawi będą z pewnością zadowoleni koneserzy wina, gdyż znajduje się tam najbardziej znana fabryka tego trunku w
Gruzji – Teliani Valley. Z racji tego, że miasto jest stolicą regionu, tam należy szukać najlepszych hoteli i restauracji.
Kuchnia
Kuchnia gruzińska dzięki pewnej różnorodności może sprawiać wrażenie nieco egzotycznej. A wszystko to za sprawą warunków geograficznoklimatycznych i tradycji kulinarnych zmieniających się wraz z zawieruchami wojennymi oraz wpływami tureckimi, perskimi i rosyjskimi. Gruzińskie
przepisy mogą stanowić pewną inspirację i sprawić, że zwiedzanie tego dosyć surowego kraju będzie jeszcze bardziej ciekawsze.
Z jednej strony można tam trafić na soczyste arbuzy, pomidory, melony czy winogrona, a z drugiej nieodłącznym elementem smagającym kubki
smakowe są aromatyczne zioła, czosnek, orzechy włoskie i nasiona granatu dodające potrawom unikatowego smaku. Zadziwić może również
ogromna liczba gatunków mięs, ryb, serów i warzyw.
Przed głównymi daniami pojawiają się najczęściej smakowite przekąski, chociażby w postaci sałatki z pomidorów i świeżej bazylii, serów sulguni ze
wschodniej Gruzji i pleśniowych serów dambali chaczo. Pod różną postacią królują bakłażany, niemniej najbardziej rozpoznawalnym daniem jest
chaczapuri, czyli cienkie ciasto nadziewane solonym serem. Daniem głównym bywa chinkali – rodzaj pieroga nafaszerowanego mięsem, zachęcający
do konsumpcji oryginalnym kształtem, czmeruli – kurczak duszony w sosie czosnkowym czy często zamawiany szaszłyk mcwadi. Warto spróbować
również inne potrawy mięsne: kebapi – mielone mięso w formie szaszłyka z rusztu czy dolma – gołąbki z baraniną w liściach winogron. Amatorzy dań
mięsnych z pewnością zainteresują się rodzajem gulaszu przyrządzonego z flaków – kaszi. Wegetarian natomiast może zadowolić talerz pchali z
liśćmi buraków lub szpinaku wymieszanymi z pastą orzechową, nasionami granatu i przyprawami.
Wiele restauracji podaje tradycyjny chleb puri o różnych kształtach, wypiekany w dużym, cylindrycznym piecu, z kolei smakowicie wyglądają także
kukurydziane placki o trójkątnym kształcie, wypiekane przy użyciu glinianych patelni. Niezwykle pożywne są gruzińskie zupy przypominające
cziorby, takie jak charczo, czyli zupa gulaszowa z cielęciny. Na unikalne dania można trafić podczas górskich wędrówek. Pasterze bardzo często
zajadają się mięsem gudis kaurma, które w celu zwiększenia trwałości umieszczane jest na jakiś czas w strumieniach, a później zawijane w bydlęcą
skórę, gotowane w dużym kotle i zakopywane w ziemi. Nie tylko mięso jest jednak oznaką gruzińskiej kuchni. Smacznie prezentuje się chaczapuri
Wydruk ze strony http://www.btz-pttk.krakow.pl/cennik3.php
Informacje przygotowane przez MerlinX
Strona 1/5
adżaruli – placek z serem i sadzonym jajkiem, kształtem przypominający łódkę czy mleczne maconi podobne do kwaśnego mleka. Za nietypowe, ale
o wyjątkowym smaku, uchodzą orzechy nawleczone na sznurek i zanurzone w kisielu gruszkowym, tworzące coś w rodzaju świecy o nazwie
czurczchela.
Takie smakołyki można popić lemoniadami porzeczkowymi, pomarańczowymi lub gruszkowymi, niemniej koneserzy win sięgną z pewnością po
butelkę któregoś ze słynnych, gruzińskich win lub też coś mocniejszego w postaci wódki z winogron – czaczy. Najwięcej win produkuje się w Kartli,
Kakheti i Imeretii, a każda miejscowość wytwarzająca „napój bogów” może pochwalić się własnym szczepem winogron, dlatego też można natrafić
na wino telawi, gurdżaani czy cinandali. Warto zainteresować się domowymi winami przygotowywanymi w specjalnych kadziach o nazwie kwewri,
niemniej jeśli ktoś nie chce eksperymentować może spokojnie sięgnąć po
butelkę: białego wina wytrawnego o owocowych tonach Ereti,
ciemnorubinowego wytrawnego Saperawi, czerwonego półsłodkiego o aksamitnym smaku Kindzmarauli, czerwonego słodkiego z mocnym bukietem
i malinowym tonem Chwanczkara lub też czerwonego wytrawnego, leżakującego w drewnianych beczkach o nazwie Dolina Alazani. Gatunków wina
produkowanych od setek lat jest znacznie więcej, dlatego warto przy okazji pobytu w gruzińskiej restauracji szczegółowo przestudiować kartę win.
W Gruzji panuje swoisty kult wina zawsze ozdobionego piękną etykietą i wyjątkowo smakującego podczas prawdziwej winnej uczty, bez której
pobyt w Gruzji nie byłby do końca zaliczony. Prawdziwi smakosze powinni również zadbać o to, by butelka wina z najlepszej apelacji znalazła się w
bagażu podróżnym.
Obyczaje
Gruzińska kultura, obyczaje i zachowania rozwinęły się wraz z wielowiekową historią kraju, która przyczyniła się do powstania silnego poczucia
tożsamości narodowej. Podejście do wartości narodowych sprawiło, że Gruzja zachowała swą odrębność i nie uległa licznym okupacjom
dotykającym kraj na przestrzeni lat, chociaż wpływy rosyjskie w niektórych regionach widoczne są do dziś. Gruzję zamieszkują przede wszystkim
Gruzini, ale do mniejszości należą Ormianie, Rosjanie, Czeczeni czy Azerowie. Oficjalnym językiem jest gruziński charakteryzujący się kilkunastoma
dialektami odpowiadającymi poszczególnym regionom, a także unikalnym i odrębnym alfabetem. Gruzini wyznają prawosławie aczkolwiek w
wioskach szczególnie przy granicy z Turcją dominuje islam. Żeby zyskać sympatię i zaufanie Gruzinów najlepiej nauczyć się chociaż kilku słów w ich
języku.
Regionalne tradycje są przekazywane z pokolenia na pokolenie i zapoznanie się z nimi wymaga sporo czasu. Gruzini słyną z niezwykłej gościnności,
dlatego turyści wybierający się do tego kraju powinni zapamiętać takie słowo jak „supra”, czyli tradycyjna biesiada będąca czymś więcej niż zwykła
uczta. Na stołach króluje wino i dobre jedzenie, a taniec i śpiew są nieodłącznym elementem hucznej zabawy. Przed uczestnictwem w takiej imprezie
warto wcześniej zastanowić się nad jakimś toastem, gdyż każdy z gości ma obowiązek wznieść dzban wina do góry i wygłosić kilka słów (toasty
najczęściej wznosi się winem, a nie piwem czy wódką). Współbiesiadnicy wybierają najczęściej „tamadę”, czyli kogoś na wzór wodzireja, który
przekazuje swoją mądrość podczas wygłaszania toastów, ale także stawia karne kolejki dla spóźnialskich. Czasami zdarza się, że do picia wina
podawane są tradycyjne, gruzińskie rogi zwane „kanci”, z których alkohol smakuje wyjątkowo i pity jest przeważnie do dna. Turyści powinni pamiętać,
że popijanie między toastami i mowami oratorskimi może wywołać niesmak u gospodarza. Chociaż biesiady są huczne i opływają winem, przeważnie
polegają na długich rozmowach do białego rana i wygłaszaniu coraz to nowych toastów i niekoniecznie sprowadzają się jedynie do spożywania
alkoholu.
Żeby lepiej poznać Gruzinów warto zapoznać się pewną legendą, według której Bóg podczas stwarzania świata zebrał w jednym miejscu wszystkie
narody i nakazał im oczekiwanie na własny skrawek planety. Kiedy powstało zamieszanie i walka o ziemie, Gruzini nie ulegli rywalizacji i spokojnie
wznosili toasty w cieniu drzew. Bóg dostrzegł ten spokój i chęć do zabawy, po czym nadał im najwspanialsze ziemie pełne zieleni, żyznych pól i
malowniczych gór. Od tego czasu Gruzini są bardzo pogodni, a w ich naturze nie leży awanturnictwo.
W trakcie podróży po kraju warto pamiętać, iż w restauracjach rachunek płaci przeważnie jedna osoba, a mężczyźni zazwyczaj płacą za kobiety.
Próby otrzymania oddzielnego rachunku mogą wzbudzić zdziwienie restauratorów. Tradycją jest także, by stół był wspólny dla jednej grupy gości.
Wchodzenie do świątyń nie jest zabronione, niemniej należy pamiętać o odpowiednim stroju (kobiety wchodząc do monasteru lub cerkwi powinny
zakryć głowę, ramiona i kolana). Za gościnność należy podziękować odpowiednimi słowami i najlepiej upominkiem dla gospodarza, natomiast przy
powitaniu istotne jest podanie dłoni i pocałunek w policzek – zwyczaj pocałunku dwóch Gruzinów symbolizuje zażyłość i przyjaźń. W dobrym tonie
jest wyrażenie zachwytu na temat obiektów, które zobaczyło się w Gruzji, natomiast lepiej nie mylić Gruzinów z Rosjanami, gdyż za taką pomyłkę
mogą się poważnie obrazić. Wypada także orientować się w polityce gruzińsko-rosyjskiej, by nawet w przypadkowej rozmowie nie popełnić jakiejś
gafy.
Nie ma zakazu fotografowania, aczkolwiek należy unikać robienia zdjęć podczas nabożeństw. Napiwki nie są przeważnie wliczane w cenę i wynoszą
10% kwoty rachunku, a dodatkowe nagrodzenie kelnera jest mile widziane.
Aktywny wypoczynek
Kakheti jest górskim regionem, dlatego najlepiej będą się tam czuli miłośnicy trekkingu i wspinaczki. Ciekawe trasy można także pokonać w parkach
narodowych Lagodechi i Waszlowani lub też wybrać się do Tuszetii, do wiosek Dartlo i Omalo, gdzie początek mają szlaki turystyczne przeznaczone
dla zaawansowanych podróżników.
Wycieczki Fakultatywne
Rustawi i Dawid Garedża
– w pobliżu miejscowości, na północnych zboczach góry Garedża zwiedzić można kompleks monastyrów klasztornych o nazwie Dawid Garedża,
będący niezwykłą pozostałością materialną i duchową średniowiecznej kultury gruzińskiej. Historia unikalnych świątyń sięga VI w. i związana jest z
syryjskimi mnichami, którzy wraz z niejakim Dawidem osiedlili się w górskich jaskiniach i zaczęli budować monastyry. Budowę kompleksu przerwały
najazdy ze strony Turków seldżuckich, niemniej nie zrezygnowano z przedsięwzięcia, postawiono nowe klasztory, cele i kaplice, a do jedynego źródła
zwanego „Łzami Dawida” zaczęły przybywać tłumy pielgrzymów. W klasztorze urządzono szkołę malarstwa, której freski stały się gruzińskim
dziedzictwem narodowym i są magnesem przyciągającym turystów. Na Dawid Garedża zęby ostrzyli sobie jeszcze Mongołowie i Persowie, jednak
klasztor zawsze odradzał się ze zniszczeń. Do obiektu prowadzi jedna z najpiękniejszych dróg w Gruzji, a na turystów czeka tam kilkanaście
klasztorów, dziesiątki świątyń, kaplic i komnat sakralnych, położonych w otoczeniu gór i przepięknych widoków.
Signagi – jedno z najmniejszych miast w kraju, z którego można podziwiać wspaniały widok na Równinę Alazańską. Można tam przykładowo spędzić
romantyczny weekend, gdyż odnowione hoteliki i pensjonaty tworzą bardzo przytulną atmosferę, a uliczki miasteczka szczególnie wieczorami
zachęcają do spacerów. Historia miasta sięga XVIII w., kiedy na miejscu starej twierdzy powstała miejska zabudowa, niemniej bajeczne położenie na
Wydruk ze strony http://www.btz-pttk.krakow.pl/cennik3.php
Informacje przygotowane przez MerlinX
Strona 2/5
skraju płaskowyżu jest główną zachętą do odwiedzin i zrobienia interesujących zdjęć. Warownia posiada około 20 wież obronnych, bramy wejściowe i
wysokie mury, które przez dziesiątki lat chroniły mieszkańców i dobytek chłopstwa. Ponadto w samym miasteczku można zwiedzić dwie cerkwie,
monastyr z relikwiami św. Nino, do których pielgrzymują wierni oraz Muzeum Etnograficzne.
Monastyr Bodbe – gratka dla miłośników architektury sakralnej w postaci dawnej siedziby biskupów kachijskich, na którą składa się opactwo
funkcjonujące jako jedno z głównych miejsc pielgrzymkowych w Gruzji. Według legendy mnisi mieli wznieść pierwszą świątynię w wieku IX, w miejscu
pochówku św. Nino, która cudownie uzdrowiła chorą żonę króla Iberii. Obecna zabudowa klasztorna pochodzi z XVII w. i skrywa największą w Gruzji
bibliotekę, a wierni pielgrzymują do relikwii Nino. Oprócz klasztornych zabudowań, trójnawowej bazyliki i kilku świątyń można zobaczyć źródło ze
święconą wodą oraz pobliską świątynię Kwelacminda – jedyny w Gruzji kościół z VIII w. o dwóch kopułach.
Katedra Alawerdi – druga najwyższa katedra Gruzji wyłaniająca się z równiny przed kaukaskimi górami zaledwie kilkanaście kilometrów od Telawi.
Ten najwspanialszy gruziński monastyr zbudowany w XI wieku, w okresie mocnego, feudalnego państwa był najbardziej znaczącą świątynią Kakheti i
do dziś uchodzi za centrum religijne kraju. Katedra pw. św. Grzegorza wyróżnia się wspaniałymi proporcjami i interesującymi budowlami, na które
składa się sama świątynia, sala jadalna zwana refektarzem, pokoje i łaźnie. Najważniejsza jednak jest katedra z wnętrzem skomponowanym w
kształcie krzyża zwieńczonego kopułą. Całość otoczona jest murami, a na uznanie zasługuje także pałac szacha Abbasa, który w wieku XVII podbił
Alawerdi.
Monastyr Ikalto – już w VI stuleciu miejsce to było znanym ośrodkiem kultury i nauki chrześcijańskiego świata oraz ważnym centrum filozofii. Nieco
później zbudowano trzy cerkwie należące do kompleksu, refektarz, winnicę i budynek akademii, w której kształcili się znani gruzińscy pisarze. Na
terenie monastyru został pochowany jego założyciel – św. Zenon, a najokazalszą jest cerkiew św. Ducha.
Gremi – dawna stolica Kakheti usytuowana 170 km na wschód od Tbilisi należy do najważniejszych zabytków architektury gruzińskiej. Chociaż po XVI
i XVII-wiecznej świetności, kiedy krainą władał król Lewan, pozostały jedynie ruiny, warto zwiedzić zachowaną świątynię, wieżę zamkową, dzwonnicę
oraz piwnicę na wino. Pozostałości budynków i mury na tle ośnieżonych szczytów Kaukazu potrafią wywrzeć turystyczne wrażenie.
Kwareli – prawdziwi koneserzy wina nie powinni pominąć tego wyjątkowego miejsca słynącego z produkcji wyśmienitych trunków. Oprócz fabryki
wina znajduje się tam jeden z najdłuższych na świecie tuneli, w którym od lat leżakują najcenniejsze gatunki „boskiego trunku”. Winnic nie sposób
opuścić bez butelki czerwonego Kindzmarauli.
Monaster Szuamta– pod tą nazwą kryją się dwa zespoły obiektów sakralnych ufundowane w XVI w. przez żonę króla Kakheti – Tinatin. Świątynie
można zwiedzić wyłącznie w odpowiednich strojach, a wycieczce towarzyszą przepiękne widoki na stoki Gór Gomborskich.
Udżarma – jedno z najbardziej znaczących miast dawnej Kakheti, które w V stuleciu po zniszczeniach odbudował król Wachtang Gorgasali. Do
późnego średniowiecza znajdowała się tam rezydencja królewskiej rodziny, zniszczona w konsekwencji arabskich napadów. Obecnie można
podziwiać ruiny położone na skalistym wzgórzu i w wyobraźni odtworzyć potężne mury z ogromnymi wieżami, pałac królewski, świątynie i skarbiec.
Park Narodowy Lagodechi
– blisko granicy z Azerbejdżanem znajduje się idealne miejsce na piesze wędrówki i odpoczynek na łonie przyrody. Tereny położone u stóp Kaukazu
Wschodniego znane są ze wspaniałych wodospadów, rzadkich gatunków roślin i zwierząt zamieszkujących rezerwat oraz niebywałych szlaków
poprowadzonych wzdłuż rzeki Szromi. Trekkingowe trasy prowadzą także do wodospadu Gurgeniani, jeziora Chala Chel oraz do twierdzy Macha.
Tuszetia – tajemnicza kraina zlokalizowana w narożniku między Kakheti, Dagestanem i Czeczenią, oddzielona od reszty kraju wysokim pasmem
kaukaskiego łańcucha górskiego. Wyjątkowa izolacja i trudnodostępne tereny sprawiają, że pojawiają się tam najczęściej poszukiwacze prawdziwych
przygód i zapaleńcy trekkingu górskiego, którzy są przygotowani do spędzenia w trasie co najmniej kilku dni. Chociaż mieszka tam niewiele osób
zobaczyć można ufortyfikowane wsie i osady pamiętające czasy średniowiecza. Tzw. „koszkis” zachowały się między innymi w Dartlo i Omalo, gdzie
początek biorą górskie szlaki.
Gruzińska Droga Wojenna
– jedna z ciekawszych atrakcji regionu Kartli, na którą składa się szlak prowadzący z Tbilisi przez Wielki Kaukaz aż do Władykakuzu. Od wieków szlak
ten przemierzały karawany kupieckie i wojujące armie, a obecnie walory krajobrazowe między innymi Przełęczy Krzyżowej podziwiają turyści. Oprócz
pięknych widoków można tam zachwycić się Zbiornikiem Żinwali, wojenną fortecą Ananuri z XVII w. oraz cerkwią Zaśnięcia NMP. W pobliżu GDW
znajduje się także znany w Gruzji ośrodek narciarski Gudauri. Turyści z chęcią zaglądają także do Wąwozu Darialskiego, wstępu którego strzegą ruiny
Zamku Tamar świadczące o strategicznym znaczeniu miejsca.
Gergeti – niedaleko wioski znajduje się jeden z najbardziej interesujących kościołów w Gruzji – Cminda Sameba, wybudowany w XIV w. na wysokości
2170 m n.p.m. Do świątyni prowadzi kilka szlaków, których przebycie jest pasjonującą przygodą wzbogaconą o wyjątkowe widoki.
Góra Kazbek– lodowy szczyt i wygasły wulkan na granicy Gruzji z Rosją owiany jest wieloma legendami. Między innymi w tym miejscu Prometeusz
miał być przykuty do skały za kradzież ognia bogom, a w pobliskich jaskiniach pustelnicy mieli ukrywać żłóbek Jezusa i namiot Abrahama. Szczyt
wysokości ponad 5 tys. m n.p.m. po raz pierwszy został zdobyty w 1868 r. i obecnie jest celem zorganizowanych wycieczek prowadzonych przez
doświadczonych przewodników.
Chewsuretia – tajemnicza kraina położona na krańcu gruzińskiego państwa zachęca do górskich wędrówek i podziwiania surowych widoków
Wielkiego Kaukazu. W chewsureckim krajobrazie można wyłapać wieże mieszkalno-obronne zwane „koszkis” oraz wioski o charakterze twierdz (takie
budowle można znaleźć między innymi w Omalo, Dartlo i Szatili). Krainę zamieszkują Chewsurowie, którzy zgodnie z legendami są potomkami
krzyżowców chroniących się w górach Kaukazu po klęsce zadanej przez sułtana Saladyna.
Gudauri – kurort na każdą porę roku, będący dumą Gruzji, jest najlepszym miejscem do poznania turystycznego serca Kaukazu. Nie brakuje tam
hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych, a najlepsze restauracje reklamują się wybornym jedzeniem. Trudny dojazd wynagradza pokrywa śnieżna
utrzymująca się od końca listopada do początku maja, świetne warunki narciarsko-snowboardowe oraz w okresie letnim doskonale przygotowane
trasy trekkingowe w dolinach Truso i Khada. Przygotowanie stoków i nartostrad z pewnością pozytywnie zaskoczy najbardziej zajadłych narciarzy.
Tbilisi – z racji tego, że miasto leżało na szlakach handlowych i od wieków było miejscem strategicznym, wyraźna jest tam wielokulturowość oraz
zróżnicowanie etniczne. Wybudowano świątynie różnych wyznań, szkoły religijne oraz słynne łaźnie tyfliskie będące jedną z największych atrakcji. Z
pewnością najbardziej interesującą częścią jest Stare Miasto pełne urokliwych kamienic, XIX-wiecznych gmachów nawiązujących do klasycyzmu i
zagadkowych zaułków. Spacer między budynkami ozdobionymi okazałymi balkonami i werandami wprawia w przytulną, turystyczną atmosferę. Nie
brakuje tam również zadbanych skwerów, ekskluzywnych restauracji i hoteli o najwyższym, światowym standardzie. Na zwiedzanie miasta warto
poświęcić odpowiednio dużo czasy, gdyż do zobaczenia jest twierdza Narikała z murami pochodzącymi z VIII w., pomnik Matki Gruzji – Kartlis Deda w
postaci majestatycznej figury spoglądającej z wysokości na miasto oraz katedra Sioni, wokół której koncentruje się życie religijne całego państwa.
Chociaż monaster świątyni pochodzi z XI stulecia, większa jej część powstawała na przestrzeni wieków i reprezentuje różne style. Wewnątrz
przechowywana jest najważniejsza relikwia kościoła gruzińskiego, jaką jest krzyż św. Nino. Legenda głosi, że świętej ukazał się Chrystus, który
nakazał jej szerzenie chrześcijaństwa wśród pogan na Kaukazie. Nino miała także w cudowny sposób uzdrowić śmiertelnie chorą królową Nano, za co
Wydruk ze strony http://www.btz-pttk.krakow.pl/cennik3.php
Informacje przygotowane przez MerlinX
Strona 3/5
wdzięczy król w podzięce dokonał chrystianizacji tych ziem. Z legendą i historią miasta najlepiej zapoznać się w pobliskim Tbiliskim Muzeum
Historycznym. Na uwagę zasługuje również bazylika Anczischati – najwspanialszy pomnik wczesnego okresu gruzińskiej architektury, którego budowa
przypada na V i VI w. Bogactwo fresków i misternych technik wprawia w osłupienie nawet znawców tematu. W miejscu, gdzie przed wiekami
znajdowały się ogrody gruzińskich władców, wybudowano Ogród Botaniczny z piękną kolekcją roślin kaukaskich, śródziemnomorskich, chińskojapońskich i syberyjskich. Wędrówce po tym miejscu towarzyszy szemrząca rzeka i szum malowniczego wodospadu. Ciekawym miejscem
spacerowym jest również główna arteria miasta – aleja Szoty Rustawelego, na której oprócz sklepów, restauracji i modnych kawiarni znajduje się
mnóstwo zabytkowych budynków i muzeów, Ratusz Miejski oraz wysoka kolumna z pomnikiem św. Jerzego. Świadkiem licznych manifestacji był
budynek gruzińskiego Parlamentu, z którym sąsiaduje Pałac Młodzieży będący przed laty siedzibą carskiego namiestnika. Prace wybitnych,
gruzińskich artystów prezentuje Galeria Malarstwa działająca od XIX wieku, natomiast najwspanialsze spektakle można oglądnąć w przyciągającym
wzrok, wyjątkowym gmachu Teatru im. Szoty Rustawelego. Oryginalnym budynkiem przypominającym meczet lub perski pałac jest Opera im.
Paliaszwiliego z placem, na którym słynnego kompozytora uwieczniono stosownym pomnikiem. Mnóstwo interesujących zabytków znajduje się
również na lewym brzegu rzeki Mtkwari (Kury). Miłośnicy architektury sakralnej z pewnością zainteresują się cerkwią Matki Bożej Metechskiej, którą
po mongolskiej pożodze w XIII w. odbudowała gruzińska społeczność. Najciekawszymi miejscami w tej części miasta są: pałac Daredżani z XVII w., z
tarasu którego rozpościera się wspaniały widok na rzekę, Pałac Prezydencki z charakterystyczną, oszkloną kopułą, nowocześnie urządzony Park
Europejski z podświetlanym wieczorami Mostem Pokoju oraz ormiańska katedra Eczmiadzyn, obok której znajduje się pełna sklepów ulica Gonaszwili.
Symbolem narodowego i duchowego odrodzenia Gruzji jest nowo wybudowana cerkiew Świętej Trójcy, a chwilę zadumy można przeżyć na
zabytkowym Cmentarzu Kukijskim z nagrobkami wielu znanych artystów. Oknem na świat zachodu jest natomiast luksusowa dzielnica Vake pełna
wystawnych rezydencji i markowych samochodów. Warto tam zajrzeć chociażby ze względu na potężny Park Vake z malowniczym jeziorem Żółwim,
w pobliżu którego pod gołym niebem znajduje się Muzeum Etnograficzne w postaci skansenu. Turyści, którym nie straszne piesze wędrówki, powinni
także zdobyć widoczną ze wszystkich części miasta Świętą Górę – Mtacminda. Oprócz podziwiania pięknych widoków można tam zrelaksować się w
parku kultury i wypoczynku z Diabelskim Kołem i kolejką. Zaraz po przylocie do miasta lub po wyczerpujących wędrówkach warto udać się do
słynnych łaźni siarkowych, które zlokalizowane są pod ziemią, przykryte kopułami i doświetlone przeszklonymi otworami. Dzielnica łaźni Abanotubani
jest jedną z najstarszych części miasta i liczy sobie około 1500 lat, dlatego przez stulecia z dobrodziejstw natury korzystali zarówno kuracjusze jak i
politycy. Obecnie można tam spotkać współczesnych turystów, którzy przy okazji zwiedzania pragną skorzystać z popularnego miejsca odpoczynku i
spotkań towarzyskich. Łaźnie mają zabytkowy charakter, cechują się wyjątkową architekturą, wygodą i właściwościami leczniczymi.
Najczęściej Zadawane Pytania
Kiedy najlepiej wybrać się do Kakheti?
Gruzja piękna jest o każdej porze roku, więc wybór terminu podróży jest kwestią indywidualną. Jeżeli ktoś chce korzystać z dobrej pogody i uroków
Morza Czarnego powinien pojawić się w sezonie letnim trwającym od czerwca do października, kiedy temperatury sprzyjają morskim kąpielom i
oscylują w granicach od 25 do 30°C. Warto jednak pamiętać, że ze względu na klimat szczególnie w lipcu może tam być wyjątkowo parno i duszno. W
góry natomiast najlepiej wybrać się późnym latem lub jesienią, kiedy pogoda sprzyja wędrówkom, temperatury nie są zbyt dokuczliwe i nie ma ryzyka
lawinowego. Koniec lata, jesień i wiosna idealnie nadają się do zwiedzania zabytków, niemniej warto pamiętać, że Gruzja nie jest dużym krajem i
wypoczynek nad morzem można łączyć z wycieczkami fakultatywnymi. Dla turystów interesujące mogą być także okresy gruzińskich świąt
(Wielkanoc, Boże Narodzenie, Nowy Rok) oraz czas festiwali.
W regionie warto pojawić się późną jesienią, gdy w miasteczku Signagi odbywa się festiwal najlepszego, gruzińskiego wina, a ulice niemalże spływają
tym szlachetnym trunkiem.
Jaka waluta obowiązuje w Gruzji i jakie są orientacyjne ceny?
Walutą Gruzji jest lari (GEL), 1 GEL = 100 tetri. Ceny w większych miastach są podobne do cen w Polsce, a na prowincji jest taniej. Dolary i euro
można bez problemu wymienić na miejscową walutę.
Gdzie i jakie pamiątki kupić w Gruzji?
Najcenniejszą pamiątką przywiezioną z Gruzji jest z pewnością butelka wspaniałego wina z unikalnej apelacji, niemniej podróż przetrwa także
wyjątkowy przysmak „czurczchela”. Turyści z wyprawy przywożą często aromatyczne przyprawy i sosy „tkemali”. Charakterystyczne są płyty z
gruzińską muzyką, na których rozbrzmiewają wielogłosowe pieśni oraz współczesna muzyka wykonywana przez gruzińskie zespoły. Ciekawą
pamiątką mogą być krowie rogi „kanci”, często bogato zdobione i wykorzystywane do picia wina, chociaż turyści rozglądają się także za misternie
wykonanymi kindżałami, kaukaskimi dywanikami, trójstrunową gitarą „panduri” lub nakryciem głowy „papachi”.
Jaki czas obowiązuje w Gruzji?
W Gruzji do czasu polskiego dodajemy 3 godziny.
Jak poruszać się po Gruzji?
Transport publiczny w Gruzji opiera się głównie na najtańszych i najszybszych tzw. marszrutkach, czyli mikrobusach zabierających do kilkunastu osób
oraz na zwykłych autobusach. Gęsta sieć połączeń gwarantuje stosunkowo szybkie przemieszczanie się między dużymi miastami, a kierowca
marszrutki po wcześniejszym uzgodnieniu może zatrzymać się praktycznie wszędzie. Sieć kolejowa jest słabo rozwinięta, a jedyną trasą godną
turystycznej uwagi jest Tbilisi – Batumi, aczkolwiek czas podróży nie należy do najkrótszych.
W niektórych miejscach warto wypożyczyć samochód, by dotrzeć do atrakcji turystycznych nieosiągalnych dla zwykłej komunikacji. Główne drogi są
sukcesywnie remontowane i w stosunkowo dobrym stanie, nieco gorzej wygląda to na górskich trasach i w regionach położonych z dala od głównych
traktów komunikacyjnych. Część dróg w górach zamykana jest w okresie zimowym ze względu na trudne warunki atmosferyczne. Polskie prawo jazdy
jest w Gruzji uznawane, a swoim autem obywatel może poruszać się do 90 dni, po czym musi albo opuścić teren kraju, albo zarejestrować samochód.
Wymagane jest OC i „zielona karta”. Z racji tego, że Gruzini bezstresowo podchodzą do prowadzenia pojazdów, na drogach należy wykazywać się
szczególną uwagą. Ze względu na sytuację polityczną niektóre regiony mogą być zamknięte dla turystów, dlatego przed podróżą należy zapoznać się
z komunikatami MSW na stronie: www.msz.gov.pl
Jakie są ograniczenia celne w Gruzji?
Przepisy celne na terenie Gruzji nie odbiegają od powszechnie przyjętych standardów. Nie ma specjalnych ograniczeń przy wwozie i wywozie
pieniędzy, a każdorazowo przy przekraczaniu granicy należy wypełnić deklarację celną. Obcokrajowcy w niektórych przypadkach mogą liczyć na
zwrot zapłaconego podatku VAT, gdy robią zakupy w sklepach oznaczonych etykietą TAX FREE. Kodeks celny Gruzji zbliżony jest do
obowiązującego w Europie.
Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia w Gruzji?
Przed wyjazdem do Gruzji warto wykupić ubezpieczenie kosztów leczenia w polskiej firmie ubezpieczeniowej. W największych miastach działają
prywatne gabinety lekarskie, które są znacznie lepiej wyposażone niż publiczna służba zdrowia, dlatego w wyjątkowych sytuacjach lepiej zdecydować
się na płatną wizytę lekarską.
Wydruk ze strony http://www.btz-pttk.krakow.pl/cennik3.php
Informacje przygotowane przez MerlinX
Strona 4/5
Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści
powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń
sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.
Ważne informacje MSZ
Od obywateli Unii Europejskiej wiza nie jest wymagana przez okres pobytu do 360 dni. Dokumentem uprawniającym do wjazdu jest paszport lub
dowód osobisty (należy jednak pamiętać, że brak paszportu może uniemożliwić podróż do innych krajów Kaukazu Południowego). Nie ma obowiązku
meldunkowego. Ze względu na sytuację polityczną przed wyjazdem warto szczegółowo zapoznać się z komunikatami MSZ.
Szczegółowe i aktualne informacje można uzyskać na stronie MSZ: www.msz.gov.pl i www.tbilisi.msz.gov.pl
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Gruzji
Gruzja, Tbilisi, Br. Zubalashvili 19, 0108
Tel.: +995 322920398 Tel. dyżurny: +995 599701279 Faks: +995 322920397
[email protected]
www.tbilisi.msz.gov.pl
Wydruk ze strony http://www.btz-pttk.krakow.pl/cennik3.php
Informacje przygotowane przez MerlinX
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 5/5