JASKINIA W TRZECH KOPCACH W BESKIDZIE ŒL¥SKIM

PRZYRODA NIEO¯YWIONA
JASKINIA W TRZECH KOPCACH W BESKIDZIE ŒL¥SKIM
ZDEWASTOWANY POMNIK PRZYRODY
Robert W. Mys³ajek (Stowarzyszenie dla Natury „WILK”, Godziszka)
W
Beskidzie Œl¹skim odnaleziono do tej
pory ponad 130 jaskiñ i schronieñ podskalnych. Najcenniejsze z nich, charakteryzuj¹ce siê du¿ymi rozmiarami, ciekawymi formami skalnymi czy te¿ interesuj¹c¹ faun¹, zosta³y objête ochron¹ w formie pomników
przyrody.
Jedn¹ z trzech jaskiñ, które najwczeœniej,
bo ju¿ w roku 1980 zosta³y objête ochron¹,
jest Jaskinia w Trzech Kopcach. Jej otwór
W latach 1980-90 obserwowano ju¿ jedynie
dwa podkowce ma³e, a w ostatnim dziesiêcioleciu, w trakcie prowadzonych przez autora niniejszego artyku³u zimowych spisów nietoperzy, maksymalnie trzy osobniki tego gatunku.
S³awa jaskini, a tak¿e jej ³atwa dostêpnoœæ,
powoduj¹ wzmo¿on¹ penetracjê przez ludzi.
Dane, opracowane na podstawie wpisów do
zeszytu, umieszczonego w jednej z sal jaskini
przez KTJ „Speleoklub” Bielsko-Bia³a, po-
s¹ korytarze, œciany jaskini pokrywane s¹ napisami wykonanymi sprayem, okopcone p³omieniami œwiec, zabrudzane woskiem. Co roku
cz³onkowie bielskiego speleoklubu organizuj¹
akcje sprz¹tania jaskini, wynosz¹c z niej worki
pe³ne œmieci. Równie zdewastowana i zaœmiecona jest okolica otworu wejœciowego.
Pseudoturyœci pozostawiaj¹ tu ogromne iloœci
œmieci, kalecz¹ pobliskie drzewa i rozpalaj¹
ogniska.
kazuj¹, ¿e od paŸdziernika 1994 r. do wrzeœnia
1997 r. odwiedzi³o jaskiniê 420 osób. Ocenia
siê, i¿ do zeszytu dotar³o jedynie 50% penetruj¹cych jaskiniê turystów. Niestety, wœród
odwiedzaj¹cych jaskiniê osób znajduj¹ siê
równie¿ wandale. Systematycznie zaœmiecane
Aby przeciwdzia³aæ dewastacji Jaskini
w Trzech Kopcach, niezbêdne jest przeprowadzenie wœród turystów szerokiej akcji edukacyjnej. W przypadku powtarzaj¹cych siê aktów
wandalizmu, konieczne bêdzie rozwa¿enie mo¿liwoœci zamkniêcia obiektu specjaln¹ krat¹.
Podkowiec ma³y – jeden z najrzadszych nietoperzy w Polsce
Nocki du¿e chêtnie zimuj¹ w grupach
wejœciowy znajduje siê na wysokoœci ok. 950
m n.p.m. w po³udniowych stokach Trzech Kopców, w masywie Klimczoka. Jaskinia zosta³a
odkryta przez A. Jasiewicza tu¿ po II wojnie
œwiatowej. Od tej pory obiekt ten cieszy siê
du¿ym zainteresowaniem zarówno przyrodników, jak i speleologów oraz zwyk³ych turystów. Osoby ¿¹dne przygód pod¹¿aj¹ do Jaskini
w Trzech Kopcach, skuszone najczêœciej jej
wymiarami. Jest to bowiem najwiêksza znana
jaskinia w Polskich Karpatach Fliszowych.
D³ugoœæ jej korytarzy osi¹ga 942 m, a deniwelacja 24 m. Przyrodników zachêca do penetracji korytarzy ciekawa fauna troglokseniczna,
a zw³aszcza nietoperze. Na szczególn¹ uwagê
zas³uguje obecnoœæ w jaskini podkowca ma³ego, nietoperza uznawanego przez Œwiatow¹
Uniê Ochrony Przyrody za gatunek gin¹cy; tak
samo zaklasyfikowano go w „Polskiej czerwonej ksiêdze zwierz¹t”. Jaskinia w Trzech
Kopcach jest drugim, co do wysokoœci nad poziomem morza, stanowiskiem podkowca ma³ego w Polsce – najwy¿ej stwierdzono ten
gatunek w pobliskiej Jaskini w Sto³owie, na
wysokoœci 1005 m n.p.m. Oprócz podkowców
ma³ych hibernuj¹ tutaj równie¿ nocki du¿e,
nocki w¹satki i gacki brunatne. Niestety, w ostatnich dziesiêcioleciach liczba hibernuj¹cych
w Jaskini w Trzech Kopcach podkowców ma³ych bardzo zmala³a. Profesor Z. Kowalski
stwierdzi³ tu 20 osobników w grudniu 1950 r.
4
PRZYRODA GÓRNEGO ŒL¥SKA N r 2 6 / 2 0 0 1
Zdjêcia Autora
Œlady pobytu pseudoturystów i wandali
© Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Œl¹ska