prognoza oddziaływania na środowisko sporządzana dla projektu

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
SPORZĄDZANA DLA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA
BIAŁA PODLASKA POD NAZWĄ
„LOTNISKO – STREFA GOSPODARCZA”
Opracowanie:
„KANON” MGR INŻ. ARCH. GRZEGORZ CHOJNACKI
ul. Nadarzyńska 56
08-805 Otrębusy
Otrębusy, 2015
1
SPIS TREŚCI
1.
WIADOMOŚCI OGÓLNE ........................................................................................................ 4
1.1. Wstęp i podstawy prawne opracowania ....................................................................... 4
1.2. Zakres prognozy ............................................................................................................. 4
1.3. Metodyka ........................................................................................................................ 5
1.4.
Materiały wejściowe ........................................................................................................ 6
1.5.
Cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym istotne z punktu widzenia niniejszego opracowania oraz sposoby, w jakich
zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu ................................................... 6
2.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE
PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ..................................................................... 9
3.
INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ................. 9
4.
S TAN
I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO REJONU OBJĘTEGO
PROJEKTEM PLANU
4.1.
Krótka
................................................................................................................... 11
charakterystyka
poszczególnych
elementów
środowiska
przyrodniczego
i kulturowego .......................................................................................................................... 11
4.1.1.
Geomorfologia ..................................................................................................... 11
4.1.2.
Budowa geologiczna ............................................................................................ 11
4.1.3.
Wody podziemne i powierzchniowe.................................................................... 12
4.1.4.
Gleby.................................................................................................................... 12
4.1.5.
Klimat .................................................................................................................. 12
4.1.6.
Roślinność ........................................................................................................... 12
4.1.7.
Świat zwierząt...................................................................................................... 13
4.1.8.
Walory krajobrazowe ...................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
4.2.
Obszary chronione ......................................................................................................... 13
4.3.
Stan i funkcjonowanie środowiska ................................................................................. 13
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji postanowień
planu.. ..................................................................................................................................... 14
4.5.
Podstawowe uwarunkowania dla zagospodarowania wynikające z opracowania
ekofizjograficznego .................................................................................................................. 15
4.6.
5.
Istniejące problemy ochrony środowiska ........................................................................ 16
PROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA
NA
ŚRODOWISKO
PROJEKTU
PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ............................................................................. 18
5.1. Ustalenia projektu miejscowego planu....................................................................... 18
5.2.
Przewidywane skutki wpływu ustaleń projektu planu na środowisko........................ 19
2
5.2.1.
Skutki dla środowiska wynikające z projektowanego przeznaczenia terenu ....... 20
5.2.2.
Wpływ ustaleń planu na poszczególne komponenty środowiska ........................ 20
5.3.
5.2.2.1.
Środowisko wodno-gruntowe, wody powierzchniowe .............................. 20
5.2.2.2.
Fauna .......................................................................................................... 21
5.2.2.3.
Flora ........................................................................................................... 22
5.2.2.4.
Bioróżnorodność ........................................................................................ 22
5.2.2.5.
Powierzchnia ziemi .................................................................................... 22
5.2.2.6.
Krajobraz .................................................................................................... 23
5.2.2.7.
Atmosfera i klimat akustyczny ................................................................... 23
5.2.2.8.
Wpływ na ludzi .......................................................................................... 23
5.2.2.9.
Wpływ na obszary chronione ..................................................................... 24
Zgodność m.p.z.p. z zapisami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego oraz innymi dokumentami .............................................................................. 27
6.
OCENA USTALEŃ PROJEKTU PLANU W ASPEKCIE OCHRONY ŚRODOWISKA ...................... 27
7.
OCENA
USTALEŃ PROJEKTU PLANU Z PUNKTU WIDZENIA MOŻLIWOŚCI OGRANICZENIA
WPŁYWU NA ŚRODOWISKO.......................................................................................................... 27
8.
WNIOSKI ............................................................................................................................. 28
9.
STRESZCZENIE .................................................................................................................... 29
3
1.
WIADOMOŚCI OGÓLNE
1.1. Wstęp i podstawy prawne opracowania
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego jest elementem procedury oceny oddziaływania na środowisko. Rolą tego
opracowania jest minimalizacja szkodliwych oddziaływań na środowisko przyrodnicze, które
mogą zachodzić w wyniku realizacji ustaleń planu, a także uzasadnienie decyzji przestrzennych
podjętych w planie. W dokumencie niniejszym dokonuje się oceny zasobów środowiska, ich
stanu, identyfikuje problemy związane z ochroną środowiska, określa oddziaływanie na
poszczególne komponenty środowiska, uwzględniając przy tym ich wzajemne powiązania.
Ponadto, przedstawia się rozwiązania, które mają na celu zapobieganie, ograniczanie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań. W prognozie w sposób szczególny
analizuje się możliwe oddziaływanie na obszary NATURA 2000.
Nadrzędnym celem prognozy jest ocena projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego w aspekcie ochrony zasobów naturalnych środowiska przyrodniczego
i przedstawienie przewidywanych przekształceń środowiska i warunków życia ludzi w wyniku
realizacji projektu planu. Prognoza powstała na mocy Ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227).
1.2. Zakres prognozy
-
Zakresem prognozy objęto obszar opracowania o powierzchni 128 ha, zlokalizowany w
zachodniej części miasta Biała Podlaska, w obrębie tzw. „pasma południowego” w rejonie o
produkcyjno-usługowym
charakterze,
podlegającym
obecnie
przekształceniom
funkcjonalnym i działaniom rewitalizacyjnym. Teren od północy przylega do
modernizowanej linii kolejowej nr 2 Warszawa-Terespol (E20 - Paryż-Berlin-WarszawaMoskwa) wraz z terenami i obiektami obsługi infrastruktury kolejowej, od południa do
rozległego terenu lotniska i drogami kołowania do pasa startowego. Południowo-wschodnią
część terenu stanowi działka o nr ewid. 2005/106 położona w rejonie lotniska, będąca
własnością Gminy Miejskiej Biała Podlaska, na której zainicjowano działania utworzenia
specjalnej podstrefy ekonomicznej. (uchwała Nr XXVIII/260/13 Rady Miasta Biała Podlaska
z dnia 24 czerwca 2013 r. w sprawie wyrażenia zgody na utworzenie na terenie Miasta Biała
Podlaska Specjalnej Strefy Ekonomicznej). Analizowany obszar położony jest w bliskim
sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych wschód – zachód i północ – południe, które spełniają
rolę Paneuropejskiego systemu łączącego Europę z Euroazją, Bliskim i Dalekim Wschodem
oraz VIA BALTICA.
4
źródło: www.zumi.pl
Prawie 47% analizowanego obszaru (61 ha) stanowią tereny lasów nieoznaczone w EGiB
jako użytek leśny (tereny zadrzewione), faktyczne lasy zajmują obszar około 10,9 ha (8%).
Uzupełnieniem terenów zalesionych i zadrzwionych są tereny niezagospodarowane i tereny
zieleni niskiej o powierzchni 20,8 ha. Tereny ekstensywnej zabudowy powojskowej wraz z
towarzyszącymi jej placami technicznymi zajmują łącznie 21,6 ha. Pozostałe tereny to tereny o
funkcji usług komercyjnych, składów i magazynów oraz teren nieczynnej bocznicy kolejowej; Na
położonej wzdłuż torów kolejowych nieruchomości zabudowanej znajdują się zbiorniki po byłym
magazynie paliw i smarów(MPS).
Zakres opracowania zgodny jest z wymaganiami Ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 ze zm.).
1.3. Metodyka
Ocenę skutków wpływu ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego na środowisko oparto na analizie potencjalnych zagrożeń wynikających z jego
całkowitej realizacji. Ze względu na specyfikę środowiska, dla poszczególnych terenów
funkcjonalnych rozpatrywano tu przede wszystkim przewidywany wpływ zapisów planu na
warunki wodno - gruntowe i krajobraz. Następnie poszczególnym terenom funkcjonalnym
nadano wagę zależną od stopnia ich potencjalnych oddziaływań na środowisko:
tereny o funkcjach przyrodniczych;
tereny o niskiej presji projektowanego zagospodarowania;
tereny o umiarkowanej sile oddziaływań;
5
tereny o dużych potencjalnych oddziaływaniach.
Brak materiałów dokumentacyjnych w skali odpowiadającej projektowi planu miejscowego,
dotyczących występującej w mieście fauny i flory, utrudnia bardzo dokładne sprecyzowanie
wpływu realizacji ustaleń planu na te elementy środowiska. Prognoza opiera się w znacznym
stopniu na wizjach terenowych, podczas których dokonano oceny stanu i funkcjonowania
środowiska, zidentyfikowano zagrożenia i tereny najcenniejsze przyrodniczo. Ponadto dokonano
bardzo ogólnego rozpoznania fauny i flory, co umożliwiło określenie wpływu potencjalnych
inwestycji na biotyczne elementy środowiska oraz wskazanie rozwiązań mających na celu
zminimalizowanie ewentualnego negatywnego oddziaływania.
Wnioski do planu sformułowano tak aby ich uwzględnienie w projekcie planu, a następnie jego
realizacja, zapewniły dobry stan i funkcjonowanie środowiska oraz ochronę terenów
najcenniejszych przyrodniczo zarówno na omawianym obszarze, jaki i w jego otoczeniu.
1.4. Materiały wejściowe
Przy opracowywaniu posłużono się literaturą fachową oraz następującymi materiałami
wyjściowymi:
Ekofizjografia podstawowa miasta Biała Podlaska, IGPiM Lublin 2003 r.;
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Biała
Podlaska, Uchwała nr III/19/2000 Rady Miejskiej w Białej Podlaskiej z dnia 21
kwietnia 2010 r. (Uchwała Nr XXXVI/116/10) z późń. zm. (Zmiany Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Biała Podlaska
zostały przyjęte uchwałą Nr XXIX/269/13 Rady Miasta Biała Podlaska z dnia 29 lipca
2013 roku; uchwałą Nr XXXVII/364/14 Rady Miasta Biała Podlaska z dnia 11 sierpnia
2014 roku; uchwała Nr XII/89/15 Rady Miasta Biała Podlaska z dnia 27 listopada 2015
roku);
Program ochrony środowiska dla miasta Biała Podlaska, Lublin 1998 r.;
Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w latach 2012, Biblioteka
monitoringu środowiska, Lublin 2013 r.;
Strategia rozwoju miasta Biała Podlaska na lata 2008-2015, 2008 r.;
Mapa geologiczna Polski 1:200 000, A - mapa utworów powierzchniowych, B – mapa
bez utworów czwartorzędowych, Mapa podstawowa 1:50 000, arkusz Biała Podlaska,
Wyd. Geologiczne 1972 wraz z Objaśnieniami;
Przeglądowa mapa geologiczno – inżynierska Polski, Arkusz Biała Podlaska, 1:300 000,
Wyd. Geologiczne, 1956;
Mapy glebowo-rolnicze w skali 1:5 000;
6
Atlas zasobów zwykłych wód podziemnych i ich wykorzystanie w Polsce, część I
zasoby zwykłych wód podziemnych 1:500 000, Wyd. Geologiczne 1976;
Podział hydrograficzny Polski, IMGW, 1983;
Program ochrony środowiska dla powiatu bialskiego na lata 2010-2013 z perspektywą
do roku 2017, 2009;
dane uzyskane w czasie wizji terenowej w sierpniu 2015 roku.
1.5. Cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym istotne z punktu widzenia niniejszego opracowania oraz sposoby,
w jakich zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu
Ochrona środowiska na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym realizowana jest
w Polsce między innymi poprzez wprowadzenie odpowiednich aktów prawnych. Spośród nich,
za jeden z najważniejszych należy uznać ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko, na podstawie której sporządzona została niniejsza
prognoza. Należy mieć na uwadze, że ww. ustawa wypływa z ustaleń na szczeblu
międzynarodowym. Już Konwencja o Różnorodności Biologicznej sporządzona w Rio de Janeiro
05 czerwca 1992 roku, w artykule 14 wprowadza odpowiednie procedury, wymagające wykonania
oceny oddziaływania na środowisko projektów, które mogą mieć znaczenie dla różnorodności
biologicznej.
Z punktu widzenia niniejszego opracowania szczególnej wagi nabiera aspekt ekologiczny
w planowaniu przestrzennym, ujęty w Polityce Ekologicznej Państwa w latach 2009 - 2012
z perspektywą do roku 2016. Projektowany plan miejscowy powinien spełniać wymogi zawarte
w tym dokumencie tj. kształtować ład przestrzenny pozwalając jednocześnie na rozwój
gospodarki. Przez ład przestrzenny należy rozumieć sposób ukształtowania przestrzeni, który
tworzy harmonijną całość. Nie należy przy tym zapominać o zasadzie zrównoważonego rozwoju,
o której mówi Konstytucja RP w art. 5 – „Rzeczpospolita Polska (...) zapewnia ochronę
środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Kryteria zrównoważonego rozwoju
zostały uwzględnione w projektowanym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
m.in. poprzez utrzymanie i wprowadzenie możliwie jak największych obszarów biologicznie
czynnych, nie blokujących jednocześnie rozwoju inwestycji. Intensyfikacja zabudowy na
obszarze już przekształconym może lokalnie prowadzić do zubożenia układu przyrodniczego
miasta, jednak w szerszej skali w pewnym stopniu minimalizuje problem „rozlewania się”
inwestycji na tereny, dla których podstawową funkcją powinna być funkcja przyrodnicza. Jest to
swego rodzaju kompromis społeczno - ekologiczny, którego wypracowanie jest niezbędne by
7
zachować środowisko przyrodnicze dla przyszłych pokoleń. Najważniejszymi ustaleniami w
zakresie ochrony środowiska na szczeblu państw członkowskich są dyrektywy, wśród których
jako najważniejsze należy wymienić:
dyrektywę Rady 79/40/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich
ptaków (Dyrektywa Ptasia);
dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa).
Obie dyrektywy są podstawą prawną tworzenia sieci obszarów NATURA 2000, której celem jest
zachowanie zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt.
Realizacja projektu miejscowego plan zagospodarowania dla południowej części miasta Białej
Podlaskiej nie powinna wpływać negatywnie na obszary NATURA 2000, które są położone w
znacznej odległości od miasta (20-40km).
Oprócz ww. aktów prawnych na uwagę zasługują także:
dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r.
w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (dalej:
dyrektywa SOOŚ);
dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków
wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko
naturalne (dalej: dyrektywa OOS).
Celem Dyrektywy nr 2001/42/WE jest „zapewnienie wysokiego poziomu ochrony
środowiska i przyczynienie się do uwzględniania aspektów środowiskowych w przygotowaniu i
przyjmowaniu planów i programów w celu wspierania stałego rozwoju, poprzez zapewnienie,
że zgodnie z niniejszą dyrektywą dokonywana jest ocena wpływu na środowisko niektórych
planów i programów, które potencjalnie mogą powodować znaczący wpływ na środowisko”.
Dyrektywa nr 85/337/EWG dotyczy oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia
publiczne i prywatne na środowisko.
Z powyższego wynika, że cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym,
międzyczłonkowskim i krajowym zostały przynajmniej częściowo uwzględnione w planie
zagospodarowania, dla którego sporządzona została niniejsza prognoza. Uwidacznia się to
przede wszystkim w próbie zapisania jak najbardziej racjonalnych zasad kształtowania
częściowo zurbanizowanej przestrzeni objętej planem, z jednoczesnym zachowaniem obszarów
biologicznie czynnych, cennych przyrodniczo obiektów oraz uwzględnieniu lokalnych i ponad
lokalnych powiązań przyrodniczych.
8
2.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Ze względu na charakter i skalę zmian, jakie niesie ze sobą realizacja planu nie przewiduje
się konieczności szczególnej analizy skutków postanowień przedmiotowego dokumentu.
Oddziaływanie na środowisko, nawet przy realizacji wszystkich zapisów planu w 100%, nie
powinno zmienić się na tyle silnie by konieczne było wprowadzenie zupełnie nowych narzędzi
i metod obserwacji środowiska. Sprawdzenie jakości środowiska może odbywać się w ramach
indywidualnych zamówień lub w ramach monitoringu środowiska województwa lubelskiego.
Analizę skutków realizacji postanowień planu można wykonać w ramach oceny
aktualności studium i planów sporządzanych przez Prezydenta Miasta Biała Podlaska.
Opracowania takie opierają się m.in. na analizie obowiązujących planów miejscowych, stopniu
ich realizacji oraz decyzji o pozwoleniu na budowę, wydawanych na podstawie obowiązujących
planów. Bada się również aktualne funkcjonowanie środowiska przyrodniczego na danym
obszarze. Obowiązek wykonywania analiz wynika z Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 ze zm.). Przy tworzeniu tego typu opracowań należałoby
zwrócić szczególną uwagę na realizację zapisów planu w zakresie urządzania zieleni,
krajobrazu i zachowania powierzchni biologicznie czynnej w nim ustalonej. Ponadto, do
wykonania analiz możliwe jest wykorzystanie sporządzonych uprzednio prognoz,
raportów i ocen oddziaływania na środowisko. Dokumenty te stanowią istotne źródło danych
bardzo przydatnych dla prawidłowego opisania środowiska na danym terenie. Ocenę aktualności
studium i planów sporządza się co najmniej raz w czasie kadencji rady. Z tą samą
częstotliwością wykonywana byłaby analiza skutków realizacji postanowień planu.
Dodatkowym instrumentem analizy skutków realizacji projektowanego dokumentu jest
monitoring środowiska prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Organ
ten wykonuje zadania wynikające z Państwowego Programu Monitoringu Środowiska. Wyniki
oceny stanu środowiska wykonywane przez WIOŚ mogą być jedną z metod analizy skutków
zachodzących w przestrzeni miasta przekształceń, obrazującą zmiany parametrów jakościowych
stanu wód, powietrza, gleb, fauny, flory itp.
3.
I NFORMACJE
O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA
ŚRODOWISKO
Przewiduje się, że realizacja założeń projektu planu, pomimo bliskości Białorusi, tutaj
odległości ok. 40 km od granicy, nie przyniesie odczuwalnych oddziaływań o zasięgu
9
transgranicznym. Plan nie wprowadza zmian w skali, która mogłaby przynieść skutki
środowiskowe poza granicami kraju.
Najbliższe w stosunku do projektu planu obszary sieci NATURA 2000 leżą od niego
w odległości znacznie przekraczającej 10 km. Są to:
Specjalne Obszary Ochrony (SOO):
-
Ostoja Nadbużańska PLH140011;
-
Dolina Krzny PLH060066;
-
Dobryń PLH060004,
-
Obuwik w Uroczysku Świdów PLH060106;
Obszary Specjalnej Ochrony (OSO):
-
Dolina Dolnego Bugu PLB140001;
-
Dolina Liwca PLB140002
-
Dolina Środkowego Bugu PLB060003.
Poniżej przedstawiono schematyczne położnie miasta Biała Podlaska na tle obszarów NATURA 2000
oraz korytarzy ekologicznych. Dane pochodzą z oficjalnej strony Generalnej Dyrekcji Ochrony
Środowiska http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/.
10
4.
S TAN
I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO REJONU
OBJĘTEGO PROJEKTEM PLANU
4.1. Krótka charakterystyka poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego
i kulturowego
4.1.1. Geomorfologia
Obszar opracowania leży na wierzchowinie doliny rzeki Krzny. Do północno-wschodniej
jego części z doliny rzecznej dociera łagodne rozcięcie stoku niewielką dolinką. Pod względem
warunków geomorfologicznych i siedliskowych obszar jest jednolity.
Obszar dla którego sporządza się miejscowy plan leży w obrębie Polesia Podlaskiego,
mezoregionu nazwanego Zaklęsłością Łomaską, który tworzy rozległa, płaska i jednorodna
równina powstała na skutek akumulacji wodnej i eolicznej zachodzącej głównie w okresie
zlodowacenia północnopolskiego (bałtyckiego). Północno wschodni fragment tego terenu
wyraźnie opada w stronę rzeki tworząc krawędź erozyjną - granicę pomiędzy wierzchowiną,
a doliną Krzny.
4.1.2. Budowa geologiczna
W granicach miasta najstarszymi skałami są wapienie jurajskie przykryte utworami
kredowymi, na których leżą osady trzeciorzędowe miocenu i oligocenu. Oligoceńskie osady
wykształciły się w postaci drobno i średnioziarnistych piasków ilastych, pyłów i iłów. Miocen
reprezentują frakcje piaszczyste i ilaste. W utworach trzeciorzędowych zlokalizowany jest
bardzo ważny poziom wodonośny.
O warunkach litologicznych omawianego obszaru opracowania decydują przede wszystkim
najmłodsze, czwartorzędowe utwory powierzchniowe, o miąższości wynoszącej około 65 m.
Cała południowa część miasta pokryta jest utworami piaszczysto - pylastymi akumulacji wodnej
(wód odpływających na południe z topniejącego lądolodu) i piaszczysto-gliniastymi –
zniszczonej przez procesy denudacyjne moreny dennej. Pokrywy piaszczyste powstały w okresie
zlodowacenia północnopolskiego (bałtyckiego) i późniejszym (postglacjalnym).
Rodzaj utworów powierzchniowych warunkuje korzystne warunki gruntowe dla zabudowy
wszelkiego typu. Miejscami mogą być one obniżone w północno-wschodniej części obszaru, w
rejonie łagodnego wcięcia w stoku doliny rzeki Krzny. Najwyższy poziom terenu posiada szeroki
nasyp linii kolejowej nr 2.
Deniwelacja analizowanego terenu jest niewielka i kształtuje się na poziomie ok. 9 m.
11
4.1.3. Wody podziemne i powierzchniowe
Ważne użytkowo poziomy wodonośne występują w utworach czwartorzędowych,
trzeciorzędowych, górnokredowych i jurajskich. Obecnie największe praktyczne znaczenie mają
pierwsze dwa.
Wody czwartorzędowe mają charakter wód swobodnych i są zasilane bezpośrednio
w wyniku infiltracji wód opadowych i roztopowych. Ich zwierciadło jest współkształtne z rzeźbą
terenu i charakteryzuje je szybka reakcja na wielkość zasilania, co świadczy o łatwym
odnawianiu się zasobów tego poziomu. Jednak pozwalający na to wysoki współczynnik
przepuszczalności osadów powierzchniowych powoduje konieczność bardzo starannej izolacji
podłoża by uniknąć wnikania i przemieszczania się zanieczyszczeń z powierzchni terenu i
przypowierzchniowych warstw gruntu.
Zwierciadło poziomu czwartorzędowego w mieście występuje średnio na głębokości od 1,0
do poniżej 10,0 m p.p.t. Poziom jest drenowany przez cieki. Występujące ścisłe związki
hydrauliczne wód powierzchniowych i wód czwartorzędowych oznaczają, że melioracje
odwadniające w dolinie Krzny przyspieszają również dopływ podziemny do koryta i odpływ
podziemnych wód czwartorzędowych poza zlewnię. Jest to główną przyczyną „spłaszczenia”
zwierciadła wód gruntowych oraz generalnie zasadniczego zmniejszenia zasobów wodnych w
zbiorniku czwartorzędowym.
Najważniejsze z punktu widzenia gospodarczego wody w poziomie trzeciorzędowym
występują na głębokości od 20,0 do 50,0 m p.p.t. Są one oddzielone od poziomu
czwartorzędowego osadami słabo przepuszczalnymi o nieciągłym występowaniu. Wynika z tego,
że wody w poziomie czwartorzędowym jak i trzeciorzędowym nie mają odpowiedniej izolacji
zabezpieczającej ich zasoby przed zanieczyszczeniami.
Na obszarze opracowania brakuje przejawów wód powierzchniowych. Obszar w całości
znajduje się w zlewni rzeki Krzny i Rudki.
4.1.4. Gleby
W chwili obecnej na obszarze opracowania występuje dużo terenów otwartych, w dużej
części zadrzewionych. Obszar południowo wschodni stanowią tereny leśne o niewielkiej
wartości ekologicznej, ograniczone od południa doliną rzeki Rudki.
4.1.5. Klimat
Obszar opracowania jest zaliczany w regionalizacji klimatycznej do dziedziny Bialsko Łukowskiej, charakteryzującej się najniższymi w woj. lubelskim temperaturami powietrza (średnia
roczna ok. 7,4°C), dużym zachmurzeniem nieba (średnia roczna 66-68%), znacznymi rocznymi
12
prędkościami wiatru (około 3,5 m/sek.) oraz podwyższonymi wartościami niedosytu wilgotności
powietrza.
Kontynentalne cechy, charakteryzujące klimat, przejawiają się w:

dużych amplitudach rocznych temperatury – średnia amplituda 23°C;

przewadze opadów letnich; w okresie od maja do października notuje się 351 mm opadów,
a w półroczu zimowym 196 mm;

skróceniem okresów przejściowych między zimą i wiosną;

krótkim okresem wegetacyjnym, którego długość waha się między 205 - 211 dni (zaczyna
się w pierwszej dekadzie kwietnia a kończy z końcem października.
4.1.6. Roślinność
Na analizowanym terenie, dominującą formę zieleni stanowią kompleksy leśne (bór
mieszany świeży i bór świeży). Minister Środowiska decyzją znak: DL.hl-4791-16/01/02 z dnia
13.02.2002 r. wyraził zgodę na zmianę przeznaczenia gruntów leśnych na cele nieleśne o
powierzchni ok. 171,4 ha położonych w granicach administracyjnych Miasta Biała Podlaska
znajdujących się na terenie byłego lotniska, w tym kompleksów leśnych objętych przedmiotową
analizą. Inne elementy struktury zieleni, w tym: skwery, zieleń cmentarna i ogrody działkowe,
nie występują w najbliższym otoczeniu obszaru objętego przedmiotową analizą, zaś zieleń
przyuliczna i osiedlowa występuje znikomo.
4.1.7. Świat zwierząt
Świat zwierząt reprezentowany jest głównie przez pospolite ptaki. Spotkać tu można
m.in.: sójkę, srokę, wronę siwą, kawkę, trznadla, pliszkę siwą, wróbla, bociana, sikorę bogatkę
i inne.
4.2. Obszary chronione
W granicach opracowania nie ma terenów chronionych na mocy przepisów ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
4.3. Stan i funkcjonowanie środowiska
Na stan środowiska przyrodniczego ma wpływ wiele czynników, a ich oddziaływanie
jest bardzo zróżnicowane pod względem czasu trwania, okresu występowania i nasilenia. W
wypadku obszaru opracowania, czynniki naturalne można pominąć i przyjąć, że generalnie stan
środowiska przyrodniczego kształtuje tu działalność człowieka, w tym głównie rozwój funkcji,
usługowych, handlowo-magazynowych, przemysłowych.
Czynniki abiotyczne
13
Powietrze – w mieście, nie są przekraczane poziomy dopuszczalne dla stężeń badanych
substancji, w tym pyłu zawieszonego.
Wody powierzchniowe i podziemne – wody podziemne głębszych poziomów wodonośnych
są dobrej jakości, odmienna sytuacja występuje w przypadku stanu wód powierzchniowych
najpłytszych warstw wodonośnych, które nie spełniają norm. Przyczyną złej jakości tych wód
są lokalne niekontrolowane zanieczyszczenia ściekami i gnojowicą itp. spowodowane
istnieniem nieszczelnych szamb. Znaczny wpływ na jakość wód ma wysoki współczynnik
przepuszczalności gleb i osadów powierzchniowych. Główna rzeka przepływająca przez Białą
Podlaską – Krzna niesie wody pozaklasowe zarówno pod względem fizykochemicznym jak
i bakteriologicznym. Na stan wód w rzece wpływają również spływy z nawożonych pól
uprawnych oraz spłukiwane przez deszcze zanieczyszczenia z obszarów zabudowanych.
Stan jakościowy wód podziemnych w granicach opracowania nie był poddawany ocenie. Na
południowy - wschód od obszaru objętego opracowaniem, w rejonie składu paliw na terenie
lotniska wojskowego, stwierdzono zaleganie na powierzchni lustra wód gruntowych znacznych
ilości produktów ropopochodnych. Zanieczyszczenia te migrują wraz z kierunkiem spływu wód
gruntowych na północ w stronę doliny rzeki Krzny i prawdopodobnie ok. 200 metrów na wschód
od granic opracowania. Bliskość obszaru zanieczyszczeń może jednak stwarzać zagrożenie dla
jakości wód gruntowych w granicach opracowania planu
4.5. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji
postanowień planu
Ogólnie stan poszczególnych komponentów środowiska należy uznać za dość dobry, nawet
pomimo wpływu silnych oddziaływań antropogenicznych. Wzrastającą uciążliwością będzie
jednak rosnący ruch samochodowy oraz ewentualne oddziaływanie obiektów przemysłowych i
terenów magazynowych.
Brak realizacji zapisów projektu miejscowego planu nie zmieni jednak istniejących
uciążliwości takich jak:
emisja pyłów i gazów (głównie SO2, CO, CO2) z emisji przemysłowych, z obiektów
infrastruktury technicznej oraz emisji gazów związanej z komunikacją,
emisja zanieczyszczeń i produkcji odpadów związanych z gospodarką komunalną,
przemysłem,
hałas, którego głównym źródłem jest komunikacja oraz działalność przemysłowousługowa,
14
zaśmiecanie terenów, zwłaszcza w pobliżu siedzib ludzkich, powodujące obniżenie
walorów
krajobrazowych
terenu
oraz
mogące
prowadzić
do
rozproszonego
zanieczyszczenia środowiska.
Na terenach, jeszcze niezainwestowanych, utrwalą się zbiorowiska z coraz większym
udziałem drzew i krzewów, co wpływa na bioróżnorodność gatunkowa a tym samym
odporność na degradację.
4.6. Podstawowe uwarunkowania dla zagospodarowania wynikające z opracowania
ekofizjograficznego
Warunki przyrodnicze, głównie oddalenie od złóż surowców mineralnych, nie sprzyjały
lokalizowaniu w Białej Podlaskiej przetwórstwa przemysłowego o dużej agresywności
środowiskowej. Pozwoliło to na zachowanie wysokich parametrów jakościowych środowiska
przyrodniczego. Uwarunkowania ekofizjograficzne umożliwiają rozwój gospodarczy oparty na
działalności wymagającej:
-
zasobów wód podziemnych o dobrej jakości;
-
czystego powietrza atmosferycznego;
-
topoklimatu o ograniczonych ekstremalnych parametrach meteorologicznych.
W „Ekofizjografi podstawowej miasta Biała Podlaska” wyodrębniono trzy rozległe
powierzchniowo i izolowane przestrzennie strefy o najkorzystniejszych warunkach dla
organizacji działalności ekonomicznej. W jednej z nich - w strefie „Lotnisko”, znajduje się
analizowany plan.
Strefa „Lotnisko” – jest największa powierzchniowo. Częściowo oddziela ją od
miejskiego centrum urbanizacji zespół borów świeżych i suchych (niewielkiej wartości
ekologicznej), od południa ograniczają: dolina Rudki i rozległe zespoły leśne położone już
granicami miasta. Według ekofizjografi miasta: „Zwarte, wyraźnie wyodrębniające się i
włączone w systemy infrastrukturalne ochrony środowiska tereny aktywności gospodarczej oraz
uwzględniające uwarunkowania ekofizjograficzne nie będą stanowić zagrożenia dla stanu
atmosfery, litosfery i hydrosfery. Oznacza to również, że rozwój gospodarczy na wyznaczonych
terenach nie spowoduje pogorszenia warunków zamieszkiwania.”
15
Uproszczony schemat lokalizacji stref aktywności gospodarczej za „Ekofizjografią podstawową miasta
Biała Podlaska” IGPiM, Lublin 2003 r.
- orientacyjna lokalizacja analizowanego planu.
4.7. Istniejące problemy ochrony środowiska
Zdefiniowanie problemów ochrony środowiska w czasach intensywnego rozwoju
gospodarczego nabiera szczególnego znaczenia. Każda inwestycja oraz zmiana zagospodarowania
terenów rodzi pytanie o ich skutki dla ekosystemów i przyszły stan środowiska. Taka sytuacja
zmusza do pogodzenia interesów gospodarczych z ochroną zasobów przyrodniczych.
Tak dla analizowanego terenu, jak i całego miasta, jednym z najistotniejszych problemów
jest ochrona ekosystemów wodnych, szczególnie związanych z doliną Krzny i Rudki. Doliny
rzeczne pełnią niezwykle ważną rolę - korytarzy ekologicznych. Ponadto, najczęściej
charakteryzują się bogatym zespołem roślin i zwierząt będąc jednocześnie środowiskiem
wrażliwym na czynniki antropogeniczne (zanieczyszczenia). Położenie doliny Krzny pogłębia
niejako problem. Rzeka dzieli miasto na dwie części, co naraża ją na silne obustronne
oddziaływania. Rzeka wykorzystywana jest
jako odbiornik
wód deszczowych oraz
oczyszczonych ścieków, co nie wpływa korzystnie na życie biologiczne. W pobliżu obszaru
opracowania znajduje się koryto Rudki prowadzące wody pozaklasowe. Nie oznacza to jednak,
że jego znaczenie przyrodnicze jest niewielkie. Wciąż jest siedliskiem wielu gatunków roślin i
16
zwierząt pełniąc jednocześnie wiodącą rolę krajobrazotwórczą. Dlatego problem ochrony dolin
rzecznych powinien być rozwiązywany na najwcześniejszych etapach tworzenia koncepcji
zagospodarowania. Zagospodarowanie dolinnych terenów winno odbywać się w sposób
szczególny, zapewniający harmonizację środowiska przyrodniczego z zabudową. Postępująca
urbanizacja nie powinna w żaden sposób zakłócać przyrodniczych struktur dolin rzecznych.
Problemem jest nie tylko utrzymanie środowiska przyrodniczego doliny rzeki w dobrym
stanie, ale także ochrona jej wód przed zanieczyszczeniem. Wody rzeki są zagrożone
zanieczyszczeniami obszarowymi. Spływ związków biogennych z nawożonych pół uprawnych
oraz spłukiwanie zanieczyszczeń przez deszcze z obszarów zabudowanych powodują zmiany
jakościowe a tym samym przeobrażenia w składzie gatunkowym roślin i zwierząt. Należy przy
tym zdać sobie sprawę z trudności jakie niesie ze sobą przywrócenie stanu wód do dobrego i
poprawienia jakości. Gdy czynnik degradacyjny oddziaływuje cały czas to poprawa stanu
ekosystemów wodnych jest niemożliwa. Dlatego wskazuje się w niniejszym opracowaniu jako
problem nie tyle co jakości wód a działań człowieka, które jakość tą obniżają.
17
5.
PROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA
NA
ŚRODOWISKO
PROJEKTU
PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
5.1. Ustalenia projektu miejscowego planu
Przeznaczenie terenów
Plan porządkuje teren pod względem funkcjonalnym oraz wprowadza nowy układ
komunikacyjny. Wyróżniono obszary funkcjonalne:
teren usług oznaczony symbolem U-1;
tereny produkcyjno-usługowe oznaczone symbolami od PU-1 do PU-10;
teren zieleni publicznej oznaczony symbolem ZP-1;
tereny obsługi komunikacji oznaczone symbolami KS-1, KS-2;
tereny dróg publicznych klasy zbiorczej oznaczone symbolami;
tereny dróg publicznych klasy lokalnej oznaczone symbolami;
tereny dróg publicznych klasy dojazdowej oznaczone symbolami;
tereny dróg wewnętrznych oznaczone symbolami.
tereny komunikacji oznaczone symbolami:
od KDZ-1 do KDZ-3
- klasy drogi zbiorczej,
od KDL-1 do KDL-4
- klasy drogi lokalnej,
od KDD-1 do KDD-6
- klasy drogi dojazdowej,
od KDW-1 do KDW-3
- drogi wewnętrzne;
Ustalenia ogólne projektu planu z zakresu ochrony środowiska
Ustalenia ogólne dla terenów i obiektów podlegających ochronie ze względu na wymagania
przyrodnicze, ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa ludzi:
W celu ochrony środowiska, prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody oraz
zachowania zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, szkodliwe oddziaływanie na środowisko
wytwarzane przez jednostki organizacyjne winno zamykać się na terenie działki budowlanej,
na jakiej jest wytwarzane i do której jednostka organizacyjna posiada tytuł prawny.
Ustalenia z zakresu infrastruktury technicznej:
Docelowo zaopatrzenie w wodę odbywać się będzie sieciami magistralnymi ze stacji
wodociągowej „Narutowicza”.
18
Docelowo ścieki sanitarne odprowadzane będą siecią kanalizacji sanitarnej do miejskiej
oczyszczalni ścieków.
Zabudowa dotycząca obiektów obsługi technicznej powinna być realizowana jako elementy
wbudowane, razem z obiektami budowlanymi odpowiadającymi przeznaczeniu tych terenów.
Sieci infrastruktury technicznej powinny być prowadzone przez tereny przeznaczone na cele
publiczne (ich realizacja na terenach dróg publicznych wymaga uzgodnienia z zarządcami
dróg), szerokość pasów technicznych z infrastrukturą elektroenergetyczną w pasach
drogowych winna umożliwiać usytuowanie ww. urządzeń zgodnie z obowiązującymi
przepisami dotyczącymi budowy i eksploatacji dróg.
Na terenach funkcjonalnych ustala się następujące zasady obsługi w zakresie infrastruktury:
budynki muszą być podłączone do sieci elektroenergetycznej umożliwiającej pobór
energii w stopniu wystarczającym dla obsługi funkcji oraz sposobu zagospodarowania
i zabudowy działki,
sieć elektroenergetyczna, szczególnie średniego i niskiego napięcia, powinna być, w miarę
możliwości technicznych i ekonomicznych, realizowana jako podziemna,
wszystkie budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi muszą być
podłączone do sieci wodociągowej i posiadać przyłącze umożliwiające pobór wody
zgodny z funkcją i sposobem zagospodarowania,
wszystkie budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi muszą być
podłączone do sieci kanalizacyjnej i posiadać przyłącze, zakazuje się odprowadzenia
ścieków do gruntu i realizacji indywidualnych ekologicznych oczyszczalni ścieków,
wszystkie budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi muszą posiadać
źródła ciepła w stopniu wystarczającym dla prawidłowego ich użytkowania. Jako źródło
energii cieplnej należy stosować: gaz, energię elektryczną, olej opałowy o niskiej
zawartości siarki oraz odnawialne lub inne ekologiczne źródła energii oraz miejską sieć
ciepłowniczą. Dopuszcza się lokalne systemy grzewcze, z docelowym wykluczeniem
systemów opartych o paliwa stałe nieodnawialne.
Ustala się, że zasady utrzymania porządku i czystości na terenie opracowania będą
zgodne m.in. z „Regulaminem utrzymania porządku i czystości na terenie miasta Biała
Podlaska”.
5.2. Przewidywane skutki wpływu ustaleń projektu planu na środowisko
Jak pisano na wstępie, celem opracowania jest ustalenie wynikających z pełnej realizacji
ustaleń planu, możliwych negatywnych skutków dla środowiska. Umożliwi określenie działań
mogących je ograniczyć oraz przedstawić ewentualne rozwiązania mające na celu zapobiegania,
19
ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących
być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu.
W kolejnym podrozdziale zostały przedstawione możliwe oddziaływania na poszczególne
komponenty środowiska.
5.2.1. Skutki dla środowiska wynikające z projektowanego przeznaczenia terenu
Na obszarze obowiązywania projektu planu zostanie wprowadzona nowa zabudowa
o różnych funkcjach. Spowoduje to zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej na obszarze
obecnie niezainwestowanym i zmniejszenie infiltracji wód opadowych do wód podziemnych.
Nastąpi także częściowe zniszczenie struktury wierzchniej warstwy pokrywy glebowej. Szata
roślinna będzie niszczona bezpośrednio, przez usuwanie pokrywy roślinnej istniejącej, a także
pośrednio przez zmianę stosunków wodnych. Wprowadzenie ewentualnego ogrzewania nowych
budynków przez indywidualne piece, przyczyni się do wzrostu tzw. „niskiej emisji”, choć tu
przewiduje się niewielki negatywny wpływ, ze względu na istnienie na obszarze planu miejskiej
ciepłowni oraz dobrze rozwiniętej sieci cieplnej. Zwiększy się również sieć drogowa, co
przyczyni się do wzrostu wytwarzania SO2, CO2, CO, pyłów, produktów spalania złożonych
związków organicznych (węglowodory policykliczne, chlorowcopochodne).
Na całym obszarze przeznaczonym do zabudowy zmieni się krajobraz. Otwarte tereny
zostaną przekształcone w obszary zabudowane.
Na skutek konieczności obsługi komunikacyjnej nowych terenów inwestycyjnych oraz
znacznego powiększenia się powierzchni terenów usługowo - przemysłowych, usługowych
różnego typu (magazynowo-składowych), można się spodziewać wzrostu hałasu i emisji
szkodliwych substancji chemicznych.
5.2.2. Wpływ ustaleń planu na poszczególne komponenty środowiska
5.2.2.1. Środowisko wodno-gruntowe, wody powierzchniowe
Realizacja
projektu
miejscowego
planu
nie
zmieni
w znacznym
stopniu
dotychczasowego wpływu na środowisko wodno-gruntowe, choć może doprowadzić do
lokalnego pogorszenia stanu wód. Wprowadzenie nowej zabudowy zakłóci częściowo istniejące
stosunki wodne w glebie między innymi na skutek zmian kierunków spływu powierzchniowego i
odizolowania podłoża. Powierzchnia infiltracji na działkach budowlanych ograniczona będzie w
zasadzie do powierzchni biologicznie czynnej. Pełnemu uszczelnieniu ulegną drogi –
nawierzchnia asfaltowa skutecznie ograniczy infiltrację wód, co zdecydowanie ograniczy
funkcje gleb jakie pełnią w środowisku. Należy też mieć na uwadze, że stan omawianych
elementów środowiska może ulec pogorszeniu w przypadku braku kanalizacji deszczowej.
Spływ powierzchniowy z dróg oznacza przedostawanie się do środowiska wodno-gruntowego
20
substancji ropopochodnych. Substancje te są wyjątkowo niebezpieczne – zaburzają homeostazę,
działają mutagennie i toksycznie, degradują wody gruntowe i powierzchniowe, zmniejszają
stężenie rozpuszczonego tlenu, hamują wymianę gazową oraz ograniczają dostęp światła.
Dlatego niezbędna jest realizacji systemu kanalizacji deszczowej. Prawdopodobnie w wyniku
wprowadzenia zabudowy nastąpi również alkalizacja środowiska glebowego spowodowana
stosowaniem materiałów budowlanych. Rozwój funkcji usługowych jest potencjalnym źródłem
zanieczyszczenia wód powierzchniowych, dlatego bardzo istotne będzie prowadzenie
odpowiedniej i surowej gospodarki wodno-ściekowej. Szczególne zagrożenie związane jest z
usługami z zakresu komunikacji, obsługi pojazdów.
Ustalenia planu określają, iż wszystkie budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt
ludzi muszą być podłączone do sieci kanalizacyjnej i posiadać przyłącze. Takie ustalenia są
skutecznym narzędziem ochrony środowiska wodno-gruntowego.
5.2.2.2. Fauna
Wpływ ustaleń planu uzależniony jest od skali i rodzaju zmian jakie w dokumencie
planistycznym zaprojektowano. Generalnie to właśnie inwazyjność zabudowy determinuje siłę
z jaką oddziaływuje plan na poszczególne komponenty środowiska. Analizowany projekt
planu zagospodarowania przestrzennego zmienia w znacznym stopniu zagospodarowanie
wprowadzając zabudowę o różnym charakterze w tym usługową. W związku z tym należy
prognozować negatywne skutki w odniesieniu do fauny omawianego regionu. Zainwestowanie
jest jednoznaczne z wprowadzeniem nowych barier utrudniających swobodną migrację zwierząt.
W skutek tego, nie wykluczone jest zmniejszanie liczby osobników danych populacji
występujących w Białej Podlaskiej oraz areału występowania.
Obok ogrodzeń i zabudowań barierę stanowią drogi, szczególnie gdy wzrasta na nich
natężenie ruchu. W przypadku Białej Podlaskiej przewiduje się niewielki wzrost ruchu pojazdów
mechanicznych w związku z czym zagrożenie ze strony komunikacji pozostanie na obecnym
poziomie lub niewiele wzrośnie. Tereny przeznaczone pod inwestycje wraz z drogami
właściwie należy potraktować jako niedostępne dla większych zwierząt i ograniczające zasięg
terytorialny ich występowania. Nowe bariery najmniej odczuwalne będą dla ptaków ze względu
na ich zdolność do lotu. Gatunki, które żerują na otwartych terenach (bocian, skowronek, bażant,
kuropatwa) z północnych i południowo zachodnich części terenów praktycznie znikną ze
względu na zabudowę jednak większość ptaków zaadoptuje się do nowych warunków, niekiedy
nawet korzystając na obecności ludzi. Urządzone ogrody, pozostawione zadrzewienia nawet
przy obiektach usługowo-produkcyjnych będą i są obecnie dobrym miejscem żerowania
i gniazdowania. Obecność ludzi i powstawanie nowych zabudowań nie zawsze przynosi zmiany
negatywne co należy mieć na uwadze analizując potencjalne zmiany środowiskowe wynikające
z realizacji projektowanego planu zagospodarowania przestrzennego.
21
Plan uwzględnia warunki życia małych zwierząt (gryzonie, płazy, gady). Zapisy dotyczące
ogrodzeń są wystarczające by zapewnić swobodną migrację.
5.2.2.3. Flora
Najważniejszym elementem flory na obszarze opracowania są tereny porolne oraz tereny
zieleni nieurządzonej. W projekcie planu przewiduje się zachowanie znacznej ilości tych
obszarów, co z uwagi na ich funkcje przyrodniczą jest słuszne. Przewiduje się również
wprowadzenie i zachowanie obecnie istniejących pasów zieleni o funkcji izolacyjno –
krajobrazowej. Zagrożeniem dla flory będzie zabudowa usługowa, magazynowo-składowa oraz
produkcyjna, która powstanie na terenach otwartych. Każdy nowy obiekt zabiera powierzchnię,
która potencjalnie może być siedliskiem roślin. Należy także zwrócić w tym miejscu uwagę na
fakt, że powstanie projektowanej zabudowy ograniczy sukcesję leśną obecnie obserwowaną na
terenach otwartych. Na działkach, dla których przewiduje się różnego rodzaju inwestycje zieleń
przybierze formę urządzoną, utrzymywaną i pielęgnowaną przez człowieka. Możliwe, że pojawią
się gatunki obce czy też niezgodne z siedliskiem. Istnieje ryzyko, choć niewielkie, przedostania
się ich do środowiska doliny rzeki. Jest to zagrożenie właściwie pomijalne.
Realizacja planu zagospodarowania nie zaburzy funkcjonowania korytarzy ekologicznych
biegnących wzdłuż rzeki Krzny i Rudki oraz systemu przyrodniczego miasta.
5.2.2.4. Bioróżnorodność
Plan zagospodarowania przestrzennego „Lotnisko-strefa gospodarcza” w Białej Podlaskiej
nie wpłynie na bioróżnorodność gatunkową i genetyczną. Jedynie może ograniczyć
bioróżnorodność ekologiczną. Ograniczenie to polegać będzie na zmniejszaniu powierzchni
zajmowanych przez dane biocenozy kosztem nowego zainwestowania. Więcej niż dotychczas
terenów zajętych będzie przez zabudowę a zbiorowiska roślinne rosnące w tych miejscach
ulegną przekształceniu lub całkowitemu zanikowi pod zabudową. Dojdzie do lokalnej
fragmentacji siedlisk co w aspekcie ekologicznym jest zjawiskiem niekorzystnym. Należy jednak
zauważyć, że przedmiotowa fragmentacja będzie miała miejsce tam gdzie przewidziano nowe
inwestycje, a więc w pewnej strefie, której funkcje środowiskowe będą ograniczone.
Można lokalnie spodziewać się wzrostu bioróżnorodności na skutek urządzania zieleni.
Może to przynieść korzyści dla ptaków i owadów.
5.2.2.5. Powierzchnia ziemi
W wyniku nowego zainwestowania niewielkim zmianom ulegnie powierzchnia terenu.
Związane jest to z potrzebą niwelacji terenu pod zabudowę i drogi. Powyższe może zmieniać
dotychczasowe kierunki spływu powierzchniowego, a tym samym stosunki wodne. Jest to w
zasadzie jedyny negatywny skutek działań inwestycyjnych w odniesieni do rzeźby terenu. Należy
tu zauważyć, że „wyrównywanie” powierzchni ma na celu umożliwienie budowy i sprawnego
22
odprowadzenia wód do systemów kanalizacyjnych (planowanych, budowanych jednocześnie z
drogami), studni chłonnych i innych obiektów czy terenów. Są to działania, które ochronią
środowisko wodno-gruntowe przed nadmiernym zanieczyszczaniem. Trzeba też zdać sobie
sprawę z tego, że ewentualne zmiany powierzchni nie będą duże ponieważ obszar jest w zasadzie
płaski z zauważalnym obniżeniem w kierunku doliny rzeki Krzny. Ukształtowanie doliny Krzny
nie ulegnie zmianie.
5.2.2.6. Krajobraz
Krajobraz południowego – wschodu Białej Podlaskiej ulegnie nieznacznemu
przekształceniu. Obecnie dominują tu tereny z zabudowaniami usługowo – produkcyjnymi.
Część obszarów o charakterze przyrodniczym zgodnie z planem zostanie zachowana. Niestety
znaczna ilość terenów otwartych zostanie przeznaczona pod zabudowę i drogi. Walory
przyrodnicze krajobrazu w tych miejscach ulegną znacznemu pogorszeniu kosztem postępującej
urbanizacji.
Podsumowując skutki realizacji planu w odniesieniu do krajobrazu należy stwierdzić, że
omawiany komponent środowiska ulegnie przekształceniu z lokalnie półnaturalnego w miejski.
W projektowanym dokumencie planistycznym w celu zachowania walorów krajobrazowych
przewidziano działania, mające na celu zminimalizowanie tych zmian. Nakazano wprowadzanie
zieleni izolacyjnej.
5.2.2.7. Atmosfera i klimat akustyczny
Bardzo duży wpływ na stan sanitarny powietrza na omawianym obszarze mają
zanieczyszczenia pochodzące z kotłowni - sektora energetyczno-przemysłowego oraz z
pojazdów mechanicznych. W wyniku realizacji ustaleń projektu planu nastąpi zwiększenie liczby
emitorów i wzrost poziomu zanieczyszczeń komunikacyjnych na terenach dotychczas
niezurbanizowanych.
Na omawianym terenie nastąpi wzrost poziomu hałasu komunikacyjnego, spowodowany
lokalizacją obiektów usługowo-produkcyjnych. Potencjalnym źródłem hałasu są także usługi i
przemysł. W zależności od rodzaju działalności gospodarczej poziom hałasu będzie się różnie
kształtować, ale uciążliwość nie powinna przekraczać granic działki.
5.2.2.8. Wpływ na ludzi
Inwestycje, które potencjalnie mogą powstać na przedmiotowym terenie związane będą z
emisją zwiększonej ilości zanieczyszczeń, m.in. pyłów i gazów, ścieków, odpadów stałych oraz
zwiększonego hałasu z terenów zabudowy produkcyjnej i usługowej.
Na dzień dzisiejszy najważniejszym aktem prawa międzynarodowego i Unii Europejskiej
dotyczącym
uwzględniania
zagrożenia
awariami
przemysłowymi
w zagospodarowaniu
23
przestrzennym jest Dyrektywa Seveso III, która zastąpiła obowiązującą do 31 maja 2015 r.
Dyrektywę Rady 96/82/ WE z dnia 9 grudnia 1996 r. dotyczącą zarządzania poważnymi
awariami przemysłowymi z udziałem substancji niebezpiecznych czyli tzw. Dyrektywę Seveso II
i Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/105/WE z dnia 16 grudnia 2003 r.
nowelizującą zapisy Dyrektywy Seveso II. Głównym celem nowej Dyrektywy jest podniesienie
poziomu ochrony przed awariami w sektorze gospodarującym substancjami niebezpiecznymi.
Kluczowym powodem przyjęcia nowej regulacji była konieczność uwzględnienia zmian
dotyczących klasyfikowania substancji i mieszanin chemicznych.
W granicach planu wprowadzono zakaz lokalizacji inwestycji kwalifikujących się do
przedsięwzięć o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Dopuszczono
natomiast na terenach PU-9 i PU-10 realizację inwestycji zaliczających się do przedsięwzięć o
zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.
Zważywszy na fakt, iż aktualne polskie regulacje prawne nie podają ani definicji
„odległości bezpiecznej” ani referencyjnej metodyki jej wyznaczania jak również na brak
sprecyzowanych informacji odnośnie rodzaju działalności gospodarczej zaproponowane zapisy w
§16 pkt 3) ppkt b) wydają się w pełni wyczerpujące.
Analizowany plan jest odpowiedzią na potrzeby społeczno-gospodarcze. Korzyści odniosą
potencjalni inwestorzy posiadający działki. Plan umożliwi realizację inwestycji usługowych oraz
produkcyjnych. Ustalenia planu uznaje się za pozytywne w odniesieniu do ludzi.
Lokalizacja zakładów zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej w
bezpiecznej odległości od terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i od terenów linii
kolejowej Warszawa – Terespol, nie powinna spowodować zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi.
5.2.2.9. Wpływ na obszary chronione
W granicach opracowania nie ma terenów chronionych na mocy przepisów ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Najbliższym obszarem chronionym będzie Bialski
Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy, którego utworzenie jest zapisane jako zadanie D.XII.3 w
„Strategii rozwoju Białej Podlaskiej do roku 2015”.
W granicach objętych planem nie stwierdzono występowania chronionych gatunków fauny
w rozumieniu: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004r. w sprawie
gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U. Nr 220, poz. 2237) oraz
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005r. w sprawie typów siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia
obszarów Natura 2000 (Dz.U. Nr 94, poz. 795).
Na terenie opracowania nie występują siedliska podlegające ochronie w rozumieniu
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001r. w sprawie określenia rodzajów
24
siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie (Dz.U. Nr 92, poz. 1029) oraz gatunki chronione
w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004r. w sprawie
gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U. Nr 220, poz. 2237).
Najbliżej położone tereny sieci Natura 2000, promieniu do 30 km to Dolina Dolnego Bugu (PLB
140002), Ostoja Nadbużańska (PLH 140005), Dobryń (PLH 06004) i Terespol (PL 060053).
Ponadto nie prognozuje się oddziaływania na potencjalne tereny Natury 2000, w tym Dolina
Krzny. Charakter planu, jego założenia i przyszła realizacja nie powinny wpłynąć
negatywnie na obszary NATURA 2000. Oddziaływanie planu na środowisko będzie miało
charakter lokalny, zasięgiem obejmujący tereny południowego-wschodu Białej Podlaskiej.
25
Tabela nr 1. Potencjalny wpływ realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty
i cechy środowiska
POTENCJALNY WPŁYW REALIZACJI MPZP NA:
TAK
NIE
PRAWDOPODOBNIE
POWIETRZE
- wzrost zanieczyszczenia powietrza (pyły, gazy)
√
- powstanie odorów
√
- wzrost hałasu
√
- wibracje
√
POWIERZCHNIA ZIEMI
- zniszczenie warstw powierzchniowych (warstwy gleb)
√
√
- zmiany topograficzne
√
- wzrost erozji wietrznej
- wzrost zagrożenia osuwiskami
√
- zmiany w obecnych przepływach wody
√
- zmiany jakości wód
√
- zmiany poziomu zwierciadła wód gruntowych
√
- zmiany ilości wód powierzchniowych lub podziemnych
√
- zrzuty ścieków do wód
√
- zmiany ilości lub jakości wody pitnej
√
ROŚLINNOŚĆ
- zmiany różnorodności siedlisk
√
- wprowadzenie nowych gatunków
√
ZWIERZĘTA
- zmiany różnorodności gatunkowej
√
- przecięcie szlaków wędrówek i migracji zwierząt
√
- ograniczenie możliwości migracyjnych i areałów występowania
√
BIORÓŻNORODNOŚĆ
- lokalne zwiększenie liczby gatunków roślin na skutek urządzania zieleni
√
- ograniczenie liczby gatunków na skutek fragmentacji siedlisk - lokalnie
√
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
- zmiana sposobu i formy istniejącego lub planowanego
zagospodarowania
√
KRAJOBRAZ
- zmiana lub degradacja wartości estetycznych krajobrazu:
w aspekcie lokalnym
√
√
w aspekcie ponadlokalnym
KLIMAT
- zmiany cech klimatu
w skali lokalnej
√
√
w skali ponadlokalnej
LUDZIE
- realizacja potrzeb inwestycyjnych
√
- zwiększenie dostępności do miejsc pracy
√
26
5.3. Zgodność
m.p.z.p.
z
zapisami
Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego oraz innymi dokumentami
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pod nazwą „Lotnisko - Strefa
Gospodarcza” jest zgodny z polityką zapisaną w Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego miasta Biała Podlaska. Zmiany Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Biała Podlaska przyjętego przez Radę
Miasta Biała Podlaska uchwałą Nr XXXVI/116/10 z dnia 21 kwietnia 2010 r. wraz ze zmianami
przyjętymi: uchwałą Nr XXIX/269/13 Rady Miasta Biała Podlaska z dnia 29 lipca 2013 roku;
uchwałą Nr XXXVII/364/14 Rady Miasta Biała Podlaska z dnia 11 sierpnia 2014 roku; uchwałą
Nr XII/89/15 Rady Miasta Biała Podlaska z dnia 27 listopada 2015 roku.
6.
OCENA USTALEŃ PROJEKTU PLANU W ASPEKCIE OCHRONY ŚRODOWISKA
Projekt planu jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na nowe tereny inwestycyjne.
Jego ustalenia wprowadzą zabudowę na nowe tereny w sposób uporządkowany. Powstające
inwestycje będą musiały spełnić wymagania dotyczące kształtowania formy architektonicznej
zapisane w ustaleniach szczegółowych projektu planu dla każdego terenu. Pozwoli to na
zachowanie ładu przestrzennego i umożliwi prawidłowe kształtowanie krajobrazu miejskiego.
Projekt planu wprowadza szereg ustaleń z zakresu ochrony środowiska. Realizacja zapisów
projektu planu nie powinna zasadniczo naruszyć zasobów przyrodniczych o znaczeniu
ponadlokalnym. Przeznaczenie znacznej ilości terenów pod nowe inwestycje prowokuje pytanie
o konieczność podjęcia takich decyzji przestrzennych. Ustalenia planistyczne spełniają
oczekiwania lokalnej społeczności, ale równocześnie grożą wprowadzeniem pewnego chaosu
przestrzennego
jeśli
tylko
przypadkowa
część
terenów
inwestycyjnych
zostanie
„skonsumowana”.
7.
OCENA
USTALEŃ PROJEKTU PLANU Z PUNKTU WIDZENIA MOŻLIWOŚCI
OGRANICZENIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO
Analizowany dokument planistyczny przyczyni się przede wszystkim do powstania
nowych terenów inwestycyjnych – głównie usługowych i produkcyjnych. Jest to odpowiedzią na
potrzeby społeczno – gospodarcze mieszkańców Białej Podlaskiej.
W dobie tak silnego rozwoju gospodarczego oraz coraz większego zapotrzebowania na nowe
tereny inwestycyjne konieczna staje się ochrona zasobów przyrodniczych i kulturowych. Jednym
z najistotniejszych narzędzi przedmiotowej ochrony staje się planowanie przestrzenne. Plan
zagospodarowania przestrzennego pod nazwą „Lotnisko - Strefa Gospodarcza” w Białej
27
Podlaskiej nie zmieni w znaczny sposób obecnego funkcjonowania środowiska, ani też nie
zredukuje występujących na danym terenie zakłóceń i uciążliwości. Należy zauważyć, iż
ustalenia planu porządkują obecne zagospodarowanie tego terenu oraz wprowadzają liczne
ograniczenia mające na celu ochronę i zminimalizowanie negatywnego oddziaływania na
środowisko. Należy w tym miejscu wymienić takie zapisy planu jak:
lokalizacja zespołów zieleni o charakterze zieleni izolacyjnej,
szkodliwe oddziaływanie na środowisko wytwarzane przez jednostki organizacyjne
winno zamykać się na terenie działki budowlanej, na jakiej jest wytwarzane i do której
jednostka organizacyjna posiada tytuł prawny,
wszystkie budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi muszą być
podłączone do sieci wodociągowej i posiadać przyłącze wodociągowe umożliwiające
pobór wody zgodny z funkcją i sposobem zagospodarowania,
wszystkie budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi muszą być
podłączone do sieci kanalizacyjnej i posiadać przyłącze,
zakaz odprowadzenia ścieków do gruntu i realizacji indywidualnych ekologicznych
oczyszczalni ścieków,
wszystkie budynki z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi muszą posiadać
źródła dostarczania ciepła w stopniu wystarczającym dla prawidłowego użytkowania
zgodnego z funkcją. Jako źródło energii cieplnej należy stosować gaz, energię
elektryczną, olej opałowy o niskiej zawartości siarki, odnawialne źródła energii lub inne
ekologiczne źródła energii. Dopuszcza się lokalne systemy grzewcze, z docelowym
wykluczeniem systemów opartych o paliwa stałe nieodnawialne.,
Ponadto w ustaleniach szczegółowych planu dla poszczególnych terenów funkcjonalnych
ustalono współczynniki procentowe dla powierzchni biologicznie czynnej, zakaz składowania
jakichkolwiek odpadów, zakaz stosowania ogrodzeń pełnych oraz zakaz lokalizowania obiektów
mogących powodować stałe lub czasowe uciążliwości spowodowane wytwarzaniem hałasu i
zanieczyszczaniem powietrza, gleby, wód gruntowych i powierzchniowych. Zapisy dotyczące
pośrednio bądź bezpośrednio ochrony środowiska są dosyć rozbudowane jednak niektóre
wymagają doprecyzowania. Celem uszczegółowienia jest „umocnienie” działań ograniczających
negatywne oddziaływanie. Proponowane zmiany w planie (wnioski) przedstawiono w kolejnym
rozdziale.
8. WNIOSKI
Podsumowując prognozę oddziaływania na środowisko dla MPZP pod nazwą „Lotnisko Strefa Gospodarcza” należy stwierdzić, że plan zapewnia uporządkowane zagospodarowanie
28
południowo-wschodniego
fragmentu
miasta
Biała
Podlaska
przy
jednoczesnym
zminimalizowaniu negatywnego oddziaływania istniejących i projektowanych funkcji na system
przyrodniczy. Zespoły zieleni o charakterze izolacyjnym oraz tereny zieleni urządzonej nadal
budować będą system przyrodniczy miasta. Sposób zagospodarowania poszczególnych działek
zaproponowany w projekcie planu ze względu na swój charakter nie spowoduje drastycznej
degradacji środowiska przyrodniczego zarówno w granicach opracowania jak również na
terenach przyległych.
9. STRESZCZENIE
Niniejsza prognoza jest integralną częścią procedury oceny oddziaływania na środowisko
planu zagospodarowania przestrzennego. Tak plan przedmiotowy jak i prognoza obejmują
swoim zasięgiem obszar w południowo-wschodniej części Białej Podlaskiej, miasta na prawach
powiatu położonego w województwie lubelskim.
Celem sporządzenia prognozy jest zdefiniowanie zagrożeń dla środowiska przyrodniczego
jakie może przynieść realizacja założeń planu i ewentualne podjęcie działań mających na celu
ograniczenie negatywnych oddziaływań. Powyższe jest zgodne z teorią zapobiegania
powstawaniu zanieczyszczeń i zagrożeń u źródła, co przynosi korzyści ekonomiczne, społeczne a
przede wszystkim środowiskowe.
Ustalenia planu nie zmieniają znacząco obecnych form użytkowania. Choć plan
wprowadza zabudowę w terenach dotychczas nie zainwestowanych, odznaczających się
wysokimi walorami środowiskowymi to dla zapewnienia dobrego stanu środowiska i jego
funkcjonowania w planie ustalono działania mające na celu ograniczenie negatywnych
oddziaływań i skutków środowiskowych takie jak np. obowiązek odprowadzenia ścieków do
kanalizacji sanitarnej, zakaz lokalizacji inwestycji uciążliwych czy zakaz stosowania ogrodzeń
pełnych. Rozwiązania dotyczące planowania przestrzeni są również dla środowiska korzystne.
W prognozie dokonano analizy poszczególnych komponentów środowiska i oceniono jego
funkcjonowanie w granicach opracowania przy uwzględnieniu zewnętrznych powiązań
przyrodniczych. Ponadto, dokonano ogólnej oceny stanu środowiska i jego odporności na
degradację. Najważniejszą cześć prognozy stanowi ocena oddziaływania ustaleń planu na
środowisko przyrodnicze Białej Podlaskiej, w której określono przewidywane skutki realizacji
postanowień planu w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska. Oceniono skalę
i siłę oddziaływania na roślinność, zwierzęta, glebę, krajobraz, wody powierzchniowe i
gruntowe, klimat, powierzchnię ziemi, bioróżnorodność oraz powietrze. Wyniki analizy
przedstawiono w formie tabelarycznej. Oddziaływanie na poszczególne elementy środowiska jest
bardzo zróżnicowane. Generalnie plan ingeruje w środowisko lecz nie na całym obszarze Białej
29
Podlaskiej i z różnym nasileniem. Największe zmiany środowiskowe przyniesie inwestowanie na
terenach dotychczas niezainwestowanych. Zmiany dotyczą głównie środowiska wodnogruntowego ale nie pozostają bez znaczenia także dla roślin i zwierząt. Dojdzie do fragmentacji
siedlisk, ograniczenia areału występowania, utrudnienia migracji czy dewastacji szaty roślinnej
na skutek wprowadzania zabudowy.
Ostatecznym wynikiem analizy planu pod względem oddziaływania na środowisko jest
ustalenie dodatkowych zapisów, które mogłyby wzmocnić istniejące działania ochronne. Są to
propozycje, które wymagają analizy ze strony projektanta planu jak i analizy pod kątem
możliwości
ich
wprowadzenia.
Zaproponowane
zapisy
przede
wszystkim
zapewnią
skuteczniejszą ochronę środowiska wodno-gruntowego oraz poprawią warunki bytowania
zwierząt.
30