Scenariusz do indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI) z

Scenariusz do indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI) z
przedstawicielami Zakładów Aktywności Zawodowej (ZAZ)
(osobami zarządzającymi ZAZ lub wskazanymi przez nich
najbardziej kompetentnymi w zakresie problematyki
rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych
pracownikami)
Narzędzie przygotowane w ramach projektu
„Zatrudnienie osób niepełnosprawnych – perspektywy wzrostu”
Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych
Warszawa 2013
Skróty używane w tekście:
NGO:
ON:
OPS:
PUP:
ZAZ:
ZPCh:
organizacja pozarządowa, np. stowarzyszenie, fundacja
osoba niepełnosprawna
Ośrodek Pomocy Społecznej
Powiatowy Urząd Pracy
Zakład Aktywności Zawodowej
Zakład Pracy Chronionej
[WŁĄCZYĆ NAGRYWANIE]
TEMAT
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
Konieczne
Jakiego rodzaju inwestycje zostały zrealizowane w
inwestycje
Zakładzie wynikające z konieczności zatrudnienia
zrealizowane w
osób niepełnosprawnych?
związku z
zatrudnieniem
osób
niepełnosprawnyc
h
UWAGI
Chodzi o
inwestycje
związane z
dostosowaniem
stanowiska pracy
i/lub budynków
należących do
firmy
Jakie metody rekrutacji są stosowane w Państwa
ZAZ?
Czy one są dla wszystkich kategorii pracowników
jednakowe czy też są różnicowane?
Jeżeli są zróżnicowane:
Od czego zależy ich różnicowanie?
Rekrutacja
pracowników
W jaki sposób najczęściej Państwo rekrutowali
osoby niepełnosprawne - czy wszystkie w ten
sam sposób, czy też na różne sposoby?
Jeżeli osoby niepełnosprawne były
rekrutowane na różne sposoby:
Proszę powiedzieć na czym polegały te
różne sposoby rekrutacji – czy miały
one np. związek ze stopniem czy
rodzajem niepełnosprawności, czy też
wynikały z innych czynników?
2
Jeżeli osoby
niepełnosprawne
były rekrutowane
na różne sposoby
dopytać
szczegółowo
jakich kategorii
niepełnosprawnyc
h dotyczyły
poszczególne
sposoby
rekrutacji.
TEMAT
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
Czy planują Państwo w najbliższym czasie przyjąć do
pracy nowe osoby?
Jeżeli tak:
Ile osób chcieliby Państwo zatrudnić?
Czy planujecie Państwo zatrudnienie osoby czy
osób niepełnosprawnych?
Jeżeli tak:
Osobę/osoby z jakiego rodzaju
niepełnosprawnością i jakim stopniem
niepełnosprawności najchętniej
zatrudnilibyście?
Czy praca wykonywana przez osoby niepełnosprawne
jest zgodna z posiadanymi przez nie kwalifikacjami?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Jakie kwalifikacje posiadają a jaki zawód
wykonują ON pracujące niezgodnie z
kwalifikacjami?
Czy zatrudnione ON samodzielnie wykonują pracę,
czy też korzystają z pomocy innych osób w
wykonywaniu pracy?
Jeśli ON korzystają z pomocy innych osób:
Praca osób
niepełnosprawnyc
h zatrudnionych
w ZAZ
Jaki odsetek osób niepełnosprawnych w
Państwa ZAZ wymaga tego typu wsparcia?
Jaki jest stopień i rodzaj niepełnosprawności
tych osób?
Na czym polega to wsparcie?
Czy zatrudnienie osób niepełnosprawnych wymagało
lub wymaga zatrudnienia trenerów lub opiekunów,
którzy musieli ich przeszkolić?
Jeśli tak, to: Czy takie rozwiązania się
sprawdziło? Jeśli nie, to:
Czy chcieliby Państwo zatrudnić trenerów lub
opiekunów?
Jeśli nie, to: Dlaczego?
Jakie warunki musiałyby zostać spełnione, aby
zdecydowali się Państwo zatrudnić trenerów
lub opiekunów, którzy szkoliliby ON?
3
UWAGI
TEMAT
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
UWAGI
Czy zatrudnieni w Zakładzie pracownicy wysyłani są
na szkolenia zawodowe?
Jeśli nie, to: Dlaczego?
Jeśli tak, to:
Czy na szkolenia zawodowe wysyłane są także
ON?
Na jakie szkolenia
Państwo ON?
zawodowe
kierowali
Komu proponowaliście Państwo udział w
szkoleniach zawodowych?
Dopytać
szczegółowo o
ON, które
- poziom wykształcenia,
kierowano
- wiek
szkolenia oraz
- posiadane kwalifikacje zawodowe
tych którzy
Dlaczego te właśnie osoby uczestniczyły ukończyli je
w szkoleniach?
- stopień i rodzaj niepełnosprawności,
Szkolenia
zawodowe
Czy wszystkie osoby skierowane na szkolenia
ukończyły je?
Jeśli nie, to:
Kto nie ukończył szkolenia i dlaczego?
Czy osoby, które ukończyły szkolenie znalazły
później pracę w ZPCh lub w firmie na
Dopytać
otwartym rynku pracy?
szczegółowo o
Jeśli tak, to:
ON, które
Którzy?
znalazły pracę
W jakiej firmie/firmach znaleźli poza ZAZ.
zatrudnienie?
Jeśli nie, to: Dlaczego?
4
TEMAT
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
Czy zdarzało się, że zatrudnione w zakładzie osoby
przechodziły do pracodawców prowadzących Zakłady
Pracy Chronionej?
Jeśli nie, to: Dlaczego?
Jeśli tak, to:
W jakich okolicznościach dochodziło do takich
sytuacji?
Osoby o jakich kwalifikacjach, poziomie i
rodzaju niepełnosprawności podejmowały takie
decyzje?
Ile takich osób było?
Czy zdarzyło się, że osoby te wracały z
powrotem do Państwa ZAZ?
Przechodzenie
Jeśli tak, to: Dlaczego wracały?
osób
niepełnosprawnyc
Jeśli nie, to; Dlaczego nie wracały?
h zatrudnionych
w ZAZ do innych Czy zdarzało się, że zatrudnione w zakładzie osoby
przechodziły do innych pracodawców?
pracodawców
Jeśli nie, to: Dlaczego?
Jeśli tak, to:
W jakich okolicznościach dochodziło do takich
sytuacji?
Osoby o jakich kwalifikacjach, poziomie i
rodzaju niepełnosprawności podejmowały takie
decyzje?
Ile takich osób było?
Czy zdarzyło się, że osoby te wracały z
powrotem do Państwa ZAZ?
Jeśli tak, to: Dlaczego wracały?
Jeśli nie, to; Dlaczego nie wracały?
5
UWAGI
TEMAT
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
Jak– ogólnie rzecz biorąc - oceniają Państwo postawy
osób niepełnosprawnych w stosunku do pracy?
Osoby
niepełnosprawne i
ich stosunek do
pracy widziani
oczami
pracodawców
(ZAZ)
Czy postawy osób niepełnosprawnych wobec pracy są
zróżnicowane ze względu na stopień i rodzaj
niepełnosprawności, wiek, płeć, sytuacje rodzinną,
miejsce zamieszkania?
Jeśli tak, to: Na czym polega to
zróżnicowanie?
Czy ON są roszczeniowe? Czego dotyczą te
roszczenia?
Czy – w Państwa ocenie - kwalifikacje ON
odpowiadają potrzebom rynku pracy?
6
UWAGI
TEMAT
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
Czy współpracują Państwo z ośrodkami pomocy
społecznej w zakresie zatrudniania osób
niepełnosprawnych?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Czy chcieliby takiej współpracy?
Współpraca z
ośrodkami
pomocy
społecznej
Na czym powinna polegać?
UWAGI
Współpraca z OPS
interesuje nas
wyłącznie w
kontekście
aktywizacji
zawodowej ON a
nie np. pomocy
materialnej.
Jeśli tak, to:
Na czym ta współpraca polega?
Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy?
Jeśli tak, to: Dlaczego?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Jakie zmiany powinny nastąpić w
ramach współpracy z OPS na rzecz
ON?
Czy współpracują Państwo z PUP w zakresie
zatrudniania osób niepełnosprawnych?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Czy chcieliby takiej współpracy?
Na czym powinna polegać?
Współpraca z
powiatowymi
urzędami pracy
Jeśli tak, to:
Na czym ta współpraca polega?
Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy?
Jeśli tak, to: Dlaczego?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Jakie zmiany powinny nastąpić w
ramach współpracy z PUP na rzecz
ON?
7
Współpraca z PUP
interesuje nas
wyłącznie w
kontekście
aktywizacji
zawodowej ON.
TEMAT
Współpraca z
organizacjami
pozarządowymi,
stowarzyszeniami
, fundacjami
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
Czy współpracują Państwo z organizacjami
pozarządowymi, stowarzyszeniami, fundacjami w
zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Czy chcieliby takiej współpracy?
UWAGI
Współpraca z NGO
interesuje nas
wyłącznie w
kontekście
aktywizacji
zawodowej ON.
Na czym powinna polegać?
Jeśli tak, to:
Na czym ta współpraca polega?
Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy?
Jeśli tak, to: Dlaczego?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Jakie zmiany powinny nastąpić w
ramach współpracy z NGO na rzecz
ON?
Czy współpracują Państwo z Zakładami Pracy
Chronionej w zakresie zatrudniania osób
niepełnosprawnych?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Czy chcieliby takiej współpracy?
Na czym powinna polegać?
Współpraca z
Zakładami Pracy
Chronionej
Jeśli tak, to:
Na czym ta współpraca polega?
Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy?
Jeśli tak, to Dlaczego?
Jeśli nie, to:
Dlaczego?
Jakie zmiany powinny nastąpić w tej
współpracy i – ogólnie - we współpracy
firm z chronionego rynku pracy, czyli
ZPCh i ZAZ?
8
Współpraca z ZPCh
interesuje nas
wyłącznie w
kontekście
aktywizacji
zawodowej ON.
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
TEMAT
UWAGI
Jak – ogólnie rzecz biorąc -oceniają Państwo system
finansowania działalności ZAZ?
Ocena systemu
finansowania
działalności ZAZ
Jakie zmiany w tym systemie należałoby wprowadzić,
aby był bardziej efektywny?
Jak Państwo oceniają obecnie istniejący system
dofinansowań w kontekście obowiązujących procedur
- składanie wniosków, sprawozdań, rozliczeń itp.?
Które z poniższych rozwiązań mają największe
znaczenie dla zatrudnionych osób niepełnosprawnych,
a które są zbędne?
•
•
•
Ocena
istniejących
uprawnień
niepełnosprawnyc
h pracowników
•
Uprawnienia do dodatkowej przerwy w pracy
Prawo do korzystania ze zwolnienia od pracy
(m.in. celem uczestnictwa w turnusie
rehabilitacyjnym, wykonania badań
specjalistycznych, przeprowadzenia zabiegów)
Uprawnienia do dodatkowego urlopu
wypoczynkowego
Ograniczenia w zakresie czasu pracy osób
niepełnosprawnych i prawo pracownika do
wykonywania pracy w skróconym wymiarze
czasu pracy.
Które z nich mają – Pana(i) zdaniem -największe
znaczenie dla aktywizacji zawodowej osób
niepełnosprawnych?
Czy Państwa zdaniem te rozwiązania sprzyjają
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przez
pracodawców, czy też są przeszkodą?
Jeżeli są przeszkodą, to: Które z tych
rozwiązań stanowią dla pracodawców
największy problem?
Oczekiwania
dotyczące zmian
istniejącego
systemu wsparcia
zatrudnienia osób
niepełnosprawnyc
h
Czy,
Pana(i)
zdaniem,
istnieje
potrzeba
uelastycznienia czasu pracy osób niepełnosprawnych
np.
rozliczania go
w okresie miesięcznym,
kwartalnym?
Jeśli tak, to:
Dla których osób niepełnosprawnych?
Dla jakich rodzajów prac?
Jeśli nie to: Dlaczego?
Jakie zmiany przepisów byłyby – Pana(i) zdaniem potrzebne, aby dokonać racjonalnych usprawnień w
miejscu pracy pracowników niepełnosprawnych?
9
Wręczyć
respondentowi kartę
z informacjami dla
uczestników
wywiadów
dotyczącymi
uprawnień
niepełnosprawnych
pracowników.
Proszę poprosić,
aby respondent
uzasadnił swoją
odpowiedź
w przypadku
każdego z
rozwiązań.
TEMAT
KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA)
Czy, Państwa zdaniem, osoby cierpiące na następujące
schorzenia:
- chorobę Parkinsona,
- stwardnienie rozsiane,
- paraplegię,
- tetraplegię,
- hemiplegię,
- ze znacznym upośledzeniem
(ślepotą) oraz niedowidzeniem,
widzenia
- głuchota i głuchoniemota,
- nosiciele wirusa HIV oraz chorzy na AIDS,
- epilepsję,
- przewlekłe choroby psychiczne,
- upośledzenie umysłowe,
- miastenię
- z późnymi powikłaniami cukrzycy
powinny
mieć
wyższe
dofinansowania
od
obowiązującego
obecnie
dofinansowania
dla
zatrudniających ich pracodawców lub być w inny
szczególny sposób traktowane w niektórych
przepisach ustawy?
Jeśli tak, to:
Których schorzeń powinno to dotyczyć?
Dlaczego?
Na czym powinno polegać szczególne
traktowanie osób z tymi schorzeniami?
Które z wymienionych schorzeń nie powinny wiązać
się z wyższym dofinansowaniem dla pracodawców lub
innym szczególnym traktowaniem?
Dlaczego?
Czy są jakieś schorzenia, które nie zostały
wymienione, a powodują, że zatrudnienie osób
cierpiących na nie również powinno nieść ze sobą
możliwość uzyskania wyższego dofinansowania dla
zatrudniającego je pracodawcy?
Jeśli tak to:
Jakie schorzenia ma Pan(i) na myśli?
Dlaczego?
Jak wysokie powinno być to dofinansowanie?
10
UWAGI
11