materiały edukacyjne wzór - Centrum Edukacji Obywatelskiej

Materiał edukacyjny Centrum Edukacji
Obywatelskiej opracowany w ramach
programu „Reportaże o Warszawie”.
Tytuł: Fotoreportaż, czyli sekwencja zdjęć nieprzypadkowych.
na podstawie albumu fotografii: Polska sierpień 1980 – sierpień1989. Erazm Ciołek.
Autor: Mariusz Widawski
Rodzaj materiału: ćwiczenie
Data publikacji: grudzień 2011
Kluczowe pytanie: Dlaczego fotoreportaż jest świadectwem zarejestrowanej na zdjęciach
rzeczywistości?
Obszar nauczania: historia, wiedza o kulturze szkoła ponadgimnazjalna
Treści nauczania zgodne z podstawą programową :
IV etap edukacyjny: uczeń wyjaśnia ideę Solidarności i jej wpływ na przemiany społecznopolityczne w Polsce; uczeń dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społecznohistoryczną i obyczajami epoki, w której powstało;
Czas: 30 minut
Metody pracy: praca w parach, praca w grupach, burza mózgów, dyskusja, „rundka”
Przed zajęciami:
• Ćwiczenie pomyślane jest jako część zajęć edukacyjnych poświęconych
fotoreportażowi, a w szczególności fotoreportażowi historycznemu, który jest
fotograficznym zapisem faktów historycznych, politycznych, ludzkich.
• Ćwiczenie przeprowadzone będzie z wykorzystaniem narzędzi technologii
informacyjno-komunikacyjnej (TiK), toteż niezbędny jest dostęp wszystkich uczniów
do internetu, gdyż uczniowie w trakcie ćwiczenia będą analizować i interpretować
zdjęcia Erazma Ciołka dostępne pod adresem:
http://www.erazm.art.pl/galeria_autor.html [28 listopada 2011].
• W początkowej fazie lekcji, należy uczniów wyposażyć w podstawową wiedzę na
temat
fotoreportażu,
korzystając,
np.
z
źródeł
internetowych:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Fotoreporta%C5%BC
lub http://www.szerokikadr.pl/poradnik/artykul/reportaz [28 listopada 2011].
Przebieg ćwiczenia:
1.Wprowadź uczniów w problematykę ćwiczenia, prosząc ich, by podzielili się informacjami
na temat fotoreportażu, które zdobyli, czytając jeden z wyżej zaproponowanych źródeł (albo
ze źródeł innych). Swobodne wypowiedzi uczniów.
O ile nie jest stwierdzone inaczej, prawa do materiału posiada Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjneBez utworów zależnych 3.0 Polska. Licencja nie obejmuje zdjęć i materiałów graficznych.
Materiał edukacyjny Centrum Edukacji
Obywatelskiej opracowany w ramach
programu „Reportaże o Warszawie”.
2. Poinformuj uczniów, że poznają kilka wybranych zdjęć Erazma Ciołka, które odnoszą się
do najnowszej historii Polski. Poleć uczniom przeczytanie dwóch tekstów autorstwa Stefana
Bratkowskiego i Andrzeja Osęki1, będących wstępem do albumu fotograficznego Polska
sierpień 1980 – sierpień1989 E. Ciołka, które przybliżą im postać fotoreportera i album jego
zdjęć. Poproś uczniów, aby w czasie lektury tekstów zwrócili uwagę na te fragmenty lektury,
które definiują i charakteryzują fotografie historyczne Ciołka. Uczniowie dzielą się na forum
klasy swoimi spostrzeżeniami.
3. Podziel klasę na trzy-, czteroosobowe grupy. Każdej z grup przydziel wybraną przez Ciebie
fotografię (ewentualnie fotografie), a następnie rozdaj instrukcję pracy (załącznik nr 1) z
przyporządkowanym danej grupie zdjęciem (ewentualnie zdjęciami).
4. Poproś przedstawiciela każdej grupy o przedstawienie wyników pracy grupowej
wykonanej według instrukcji.
5. Skieruj uwagę uczniów na pytanie kluczowe. Otwórz, stymuluj i moderuj dyskusję, w
której uczniowie będą poszukiwać odpowiedzi na postawione pytanie kluczowe.
6. Poproś uczniów, by przez chwilę zastanowili się w parach nad pojęciem sekwencji, a
następnie podzielili się swymi refleksjami na forum klasy.
7. Przytocz wypowiedź E. Ciołka, w której odnosi się on do swego albumu fotografii, próbując
w sposób syntetyczny ująć jego istotę: Nie wyobrażałem sobie tego albumu. Jak zbudować
całość z mnóstwa faktów, dramatów, wzruszeń, cierpień, nadziei. Jako powiedzieć to
w sposób zwarty, klejąc skrajnie rozbieżne doświadczenia. A przede wszystkim jak mierzyć się
samemu z czasem, który przeżywałem z innymi solidarnie2, a następnie zapisz temat
ćwiczenia na tablicy. Poproś uczniów, by odnieśli, omówione wcześniej, pojęcie sekwencji,
do fotoreportażu jako swoistej sekwencji zdjęć nieprzypadkowych.
8. Poleć uczniom, by na zakończenie ćwiczenia stworzyli sekwencję z jednostkowych zdjęć,
nad którymi pracowali, łącząc je w całość historyczną i metaforyczną. A następnie poproś, by
spróbowali nadać tytuł fotoreportażowi, który w ten sposób powstał.
9. Poproś uczniów, aby zastanowili się, co było dla nich najważniejsze wśród zdobytych
podczas ćwiczenia informacji (ważne, aby wybrali jeden element). Poproś uczniów, aby w
„rundce” dokończyli zdanie: „Najważniejsze dla mnie było…”.
1
Bratkowski S., Osęka A., Wstęp do albumu Polska sierpień 1980 – sierpień1989.
http://www.erazm.art.pl/galeria_autor.html [28 listopada 2011].
2
Op.cit.
O ile nie jest stwierdzone inaczej, prawa do materiału posiada Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjneBez utworów zależnych 3.0 Polska. Licencja nie obejmuje zdjęć i materiałów graficznych.
Materiał edukacyjny Centrum Edukacji
Obywatelskiej opracowany w ramach
programu „Reportaże o Warszawie”.
Uwagi: Wybrane przeze mnie fotografie ilustrują proces historyczny, jaki dokonywał się w
Polsce w sierpniu 1980 roku. Zatem wybór zdjęć i ich kolejność doboru nie są przypadkowe i
wpisują się one w klasyczny wzorzec kompozycyjny antycznych tragedii.
Proponowane przeze mnie fotografie to:
- zdjęcia nr 1,2 (ekspozycja)
- zdjęcie nr 3 ( początek)
- zdjęcie nr 15 (rozwinięcie)
- zdjęcie nr 18 (punkt kulminacyjny)
- zdjęcia nr 17, 28 (perypetie)
- zdjęcie nr 35 (rozwiązanie)
- zdjęcie nr 37 (zakończenie)
O ile nie jest stwierdzone inaczej, prawa do materiału posiada Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjneBez utworów zależnych 3.0 Polska. Licencja nie obejmuje zdjęć i materiałów graficznych.
Materiał edukacyjny Centrum Edukacji
Obywatelskiej opracowany w ramach
programu „Reportaże o Warszawie”.
Załącznik nr 1
Instrukcja pracy z fotografią
1. Przyjrzyj się przez chwilę uważnie fotografii.
2. Zwróć uwagę na podpis znajdujący się pod zdjęciem.
3. Nazwij uczucia, emocje, jakich doświadczyłeś, patrząc na fotografię.
4. Wskaż wszystkie elementy znajdujące się na zdjęciu. Opisz je.
5. Zwróć uwagę na przestrzeń pokazaną na zdjęciu (plany fotografii).
6. Biorąc pod uwagę podpis pod zdjęciem, odwołaj się, jeśli zdjęcie na to pozwala, do
faktów/ zdarzeń historycznych, które Ci są znane. Zgromadź wiedzę na ich temat.
7. Wskaż, jeśli dostrzegasz, metaforyczne znaczenie wyrażone w przedstawionej na zdjęciu
rzeczywistości. Spróbuj odczytać tę metaforę.
8. Wyraź swoją ocenę zdjęcia. Umotywuj ją.
O ile nie jest stwierdzone inaczej, prawa do materiału posiada Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjneBez utworów zależnych 3.0 Polska. Licencja nie obejmuje zdjęć i materiałów graficznych.