Współczesna rodzina

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Jaworznie
Współczesna rodzina
Rodzina to podstawowa grupa społeczna, istniejąca powszechnie od najdawniejszych czasów. Współcześnie jest ona
rozumiana jako podstawowa komórka wychowawcza, „oparta na więzi biologicznej między rodzicami a wszystkimi
dziećmi, która odznacza się pozytywną atmosferą współżycia, spójnością wzajemnych stosunków dzięki ich
ukierunkowaniu na zaspokojenie potrzeb i aspiracji wszystkich jej członków, w szczególności na wychowanie i
wykształcenie dzieci” (E. Dzikowicz za: H. Cudak, A. Titkow).
Środowisko rodzinne jako system pełni różnorodne funkcje i zadania. Do podstawowych funkcji każdej rodziny
należy (E. Dzikowicz- oprac. za: H. Cudak, A. Titkow; J. Suprewicz, M. Ziemska):
●
●
●
●
●
funkcja wychowawcza - zadaniem rodziców jest kształtowanie w procesie wychowawczym osobowości swoich dzieci,
przekazywanie im norm i zasad, umożliwiających im funkcjonowanie w społeczeństwie, kształtowanie systemu
wartości, postaw oraz przygotowanie do pełnienia różnorodnych ról społecznych. Z funkcją tą wiążą się także inne
zadania: przekazywanie wiedzy na temat pojęć, treści, zachowań w otaczającej dziecko rzeczywistości zarówno
społecznej, jak i przyrodniczej, technicznej, itp., zaspakajanie potrzeb bezpieczeństwa, miłości, więzi, uznania,
szacunku, kontaktu społecznego, stymulowanie rozwoju zainteresowań i zdolności dzieci, organizowanie sytuacji
wychowawczych dla dziecka w rodzinie i poza nią, przygotowanie do kreatywnego życia i przyszłego zawodukształtowanie aktywnej postawy do pracy, zainteresowań zawodowych, dokonywanie proorientacji zawodowej i
szkolnej;
funkcja opiekuńcza - rodzice powinni zapewnić stałą bądź tymczasową opiekę nad dzieckiem, które jest
niepełnoletnie bądź ma ograniczoną sprawność intelektualno-motoryczną;
funkcja ekonomiczna - służy do zaspokojenia potrzeb finansowych rodziny, czyli materialnego zabezpieczenia
domowników w środki do życia;
funkcja prokreacyjna - służy do zaspokojenia potrzeb emocjonalno-rodzicielskich wynikających z potrzeby
posiadania potomstwa;
funkcja seksualna - służy do zaspokojenia potrzeb seksualnych partnerów.
We współczesnych warunkach społeczno-ekonomicznych rodzina podlega daleko idącym przekształceniom. Zmieniają
się jej podstawy ekonomiczne i społeczne, struktura wewnętrzna i funkcje, zmienia się treść życia rodzinnego. Poza
typową, pełną i powiązaną więzami biologicznymi rodziną coraz częściej możemy zobaczyć inne modele rodzin (za: Z.
Tyszka; J. Brągiel i inni), w których mogą wystąpić swoiste trudności i problemy wychowawcze np. rodzina niepełna,
powstała wskutek trwałej nieobecności jednego z rodziców, w wyniku np. śmierci, rozwodu, separacji, niepełności
czasowej, niepełności biologicznej; rodzina zreorganizowana przez zawarcie po jej rozbiciu drugiego lub jeszcze
następnego małżeństwa, co może implikować problemy między naturalnymi a przybranymi rodzicami i dziećmi oraz
problemy związane z ojczymem lub macochą. Trudności mogą pojawić się także w rodzinach zdezorganizowanych,
w których panują stosunki konfliktowe, zaburzające proces socjalizacji oraz pełnienie jej naturalnych funkcji i zadań, w
wyniku np. niewłaściwego rozmieszczenia ról rodzinnych czy eurosieroctwa (czyli sytuacji w której oboje lub jedno z
rodziców migruje za granicę z powodów zarobkowych, pozostawiając w kraju dzieci, co może powodować różne
problemy adaptacyjne i trudności emocjonalne wynikające z rozłąki) itp., lub też w rodzinach zdemoralizowanych,
pozostających w kolizji z prawem czy z zasadami współżycia społecznego, w wyniku zjawisk destrukcyjnych takich jak:
przemoc, alkoholizm, bezrobocie. Problemy wychowawcze mogą być również spowodowane zastąpieniem
naturalnego środowiska rodzinnego przez środowisko zastępcze, oparte na więzi współżycia i funkcji opiekuńczo –
wychowawczej w stosunku do dzieci przy świadomości braku więzi biologicznej z nimi, co może powodować
wystąpienie problemów między dziećmi a przybranymi opiekunami oraz trudności wynikające z braku opiekunów
naturalnych.
Każda przedstawiona tutaj sytuacja może implikować zróżnicowane problemy w rodzinie. Ośrodek Interwencji
Kryzysowej w Jaworznie oferuje pomoc w zakresie poradnictwa specjalistycznego dla rodzin i poszczególnych jej
członków. Zakres pomocy jest dostosowywany do potrzeb naszych klientów, a oferowana pomoc jest bezpłatna i
1
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Jaworznie
anonimowa.
2