Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego

Mirosław Grzegórzek
Strona
1
Przedmiotowy System Oceniania
w nauczaniu języka polskiego
w klasach IV-VI
I. Założenia PSO
1. PSO ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia.
2. W PSO zakłada się, że każdy uczeń – na miarę własnych możliwości intelektualnych i
charakterologicznych – robi wszystko, aby osiągnąć sukces szkolny.
3. Wymagania edukacyjne formułowane są na podstawie Podstawy programowej kształcenia
ogólnego dla II etapu edukacji szkoły podstawowej, Standardów wymagań egzaminacyjnych
określonych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną oraz Programu nauczania języka
polskiego „Oglądam świat” (DKW-4014-203/99)
4. Stosuje się dwa poziomy wymagań:
Podstawowy (P) – wiadomości i umiejętności niezbędne w uczeniu się języka
polskiego; proste, uniwersalne umiejętności potrzebne w życiu, wynikające z
umiejętności ponadprzedmiotowych zapisanych w podstawie programowej.
Najważniejsze w uczeniu się języka polskiego; najbardziej przystępne; często
powtarzające się w programie nauczania; użyteczne w codziennych sytuacjach
szkolnych i pozaszkolnych, niezbędne na wyższych etapach kształcenia.
Ponadpodstawowe (PP) – wiadomości i umiejętności istotne, ważne w strukturze
przedmiotu język polski; trudniejsze; przydatne, ale nie niezbędne na wyższych
etapach kształcenia; użyteczne w codziennej szkolnej i pozaszkolnej rzeczywistości.
Trudne do opanowania przez ucznia średniozdolnego; wymagające korzystania z
różnych źródeł informacji; umożliwiające rozwiązywanie problemów; pozwalające
zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań trudnych i problemów w
sytuacjach nowych, nietypowych.
5. Wymagania ponadpodstawowe zawierają w sobie wymagania podstawowe. Aby zaliczyć
poziom ponadpodstawowy, uczeń musi zaliczyć najpierw poziom podstawowy.
6. Stosuje się sześciostopniową skalę ocen: 1, 2, +2, -3, 3, +3, -4, 4, +4, -5, 5, +5, 6.
7.Ocena jest: trafna, rzetelna, obiektywna, systematyczna i jawna. Ocena ma dostarczać
uczniowi, rodzicom i nauczycielowi rzetelnej informacji o szczególnych uzdolnieniach,
postępach i trudnościach ucznia.
8. Każdy uzyskany stopień jest opatrzony komentarzem nauczyciela (ustnym lub pisemnym),
w którym zawarte są wskazówki dla ucznia, w jaki sposób może podnieść on swoje
osiągnięcia edukacyjne.
9. Poza ocenami wyrażonymi w postaci cyfr uczeń może uzyskiwać w ramach bieżącej oceny
aktywności lekcyjnej „plusy” i „minusy”. Otrzymanie trzech „plusów” skutkuje oceną bardzo
dobrą, natomiast trzy „minusy” równe są ocenie niedostatecznej wpisanej do dziennika.
10. Niniejsze wymagania są zawsze odpowiednio dostosowywane do ucznia ze specyficznymi
potrzebami edukacyjnymi, zaobserwowanymi lub stwierdzonymi opinią poradni
psychologiczno-pedagogicznej.
II. Założone osiągnięcia ucznia kończącego klasę VI
POZIOM WYMAGAŃ PODSTAWOWYCH (P)
Strona
2
SŁUCHANIE
UCZEŃ:
-słucha uważnie:
informacji,
instrukcji, poleceń
-słucha uważnie
wypowiedzi osób
MÓWIENIE
UCZEŃ:
-komunikuje innym
informację,
instrukcję,
polecenia
-skutecznie
PISANIE
UCZEŃ:
-pisze czytelnie,
wyraźnie
-pisze poprawnie
pod względem
ortograficznym
CZYTANIE
ODBIÓR
TEKSTÓW
UCZEŃ:
-czyta głośno tekst
w sposób
ułatwiający jego
zrozumienie
-czyta łatwe teksty
UCZEŃ:
-rozpoznaje
podstawowe,
zasadnicze cechy
dotyczące treści i
formy tekstów
-stosownie do
sytuacji reaguje na
usłyszaną
wypowiedź
-dostrzega
trudniejsze
słownictwo
-próbuje określić
tematykę
usłyszanego tekstu
-słucha
wzorcowych
interpretacji
utworów literackich
w wykonaniu
aktorów
komunikuje się w
zespole
-rozumie sens
wypowiadanych
słów
-uczestniczy w
dialogu
-skutecznie
porozumiewa się w
sytuacjach
szkolnych i
pozaszkolnych
-mówi płynnie z
wyrazistą
artykulacją
-podejmuje próby
mówienia na bliskie
mu tematy, np.
własne
zainteresowania,
życie klasy,
otoczenia
-formułuje pytania i
odpowiedzi w
związku z różnymi
sytuacjami
komunikacyjnymi
-przekazuje relacje
z wydarzenia
-wygłasza teksty z
pamięci
najczęściej
używane wyrazy z
zakresu czynnego
słownictwa
-pisze do
wskazanego
adresata
-redaguje proste
formy użytkowe:
życzenia,
zaproszenie,
ogłoszenie,
telegram
-zna cechy form
wypowiedzi
przewidzianych
programem
-pisze w różnych
prostych formach:
dialog, list, opis,
opowiadanie
-tworzy tekst
spójny pod
względem treści
-rozumie sens
tytułu, akapitu w
tekście pisanym
literackie ze
zrozumieniem ich
sensu i opisanych
uczuć
-czyta w celu
wyszukania
informacji
-wyszukuje
określoną
informację ze
słownika,
encyklopedii,
przewodnika
-wyszukuje
potrzebne
informacje z kilku
tekstów o
charakterze
informacyjnym i
używa ich zgodnie
z potrzebami
-odnajduje w
tekście wskazany
fragment
należących do
różnych gatunków
-odróżnia teksty
fabularne od
informacyjnych
-rozróżnia
fantastykę od tego,
co realistyczne
-rozumie pojęcie
fikcji artystycznej i
odróżnia ją od
rzeczywistości
-rozumie
podstawowe
struktury tekstu
literackiego, np.
sytuacja mówienia
w tekście, osoba
opowiadająca
-wskazuje elementy
świata
przedstawionego w
utworze
-podejmuje próby
porównania
różnych form
przekazu treści
-dokonuje
przekładu
intersemiotycznego
-różnorodnie
przetwarza tekst
(ustnie i pisemnie)
-wie, gdzie i jak
szukać informacji o
autorach tekstów
kultury
-odróżnia specyfikę
różnych tekstów
kultury
Strona
3
POZIOM WYMAGAŃ PONADPODSTAWOWYCH (PP)
SŁUCHANIE
MÓWIENIE
PISANIE
CZYTANIE
ODBIÓR
TEKSTÓW
UCZEŃ:
-koncentruje uwagę
podczas słuchania
cudzej odpowiedzi
-rozpoznaje
intencję mówiącego
na podstawie
barwy, siły głosu i
intonacji
-rozróżnia mowę i
tło akustyczne w
przekazach
audiowizualnych
-reaguje na
UCZEŃ:
-daje dowody
logicznego toku
myślowego w
swoich
wypowiedziach
-podejmuje
polemikę
-mówi z przejrzystą
intencją do
rzeczywistych i
wyobrażonych
słuchaczy
-ma świadomość
UCZEŃ:
-pisze wyraźnie,
starannie
-dba o estetykę
tekstu pisanego
-przestrzega norm:
gramatycznych,
ortograficznych,
interpunkcyjnych
-formułuje
wypowiedź zgodnie
z cechami danej
formy
-tworzy tekst
UCZEŃ:
-czyta dla
przyjemności różne
teksty
(opowiadania,
wiersze, teksty
informacyjne)
-dzieli się z innymi
opiniami na temat
przeczytanych
tekstów
-wyszukuje,
porównuje,
porządkuje,
UCZEŃ:
-wskazuje
charakterystyczne
cechy dotyczące
treści i formy
tekstów należących
do różnych
gatunków
-rozróżnia rodzaje
literackie
-określa funkcję
(cel) tekstu
-charakteryzuje
elementy świata
niezrozumiałe
wyrazy, wyrażenia i
zwroty
-wyróżnia
najważniejsze
informacje
-określa tematykę
usłyszanego tekstu
-rozpoznaje
funkcję tekstu
adresata
-wygłasza z
pamięci wiersze i
fragmenty prozy
dbając o
poprawność dykcji,
akcentowania i
intonacji
-przekazuje relacje
z wydarzenia z
komentarzem
-dba o estetykę
wypowiedzi
-nawiązuje
bezpośredni kontakt
z drugim
człowiekiem w
sposób życzliwy,
kulturalny i
językowo
poprawny
-wypowiada się
płynnie i poprawnie
na różne tematy
-planuje własną
wypowiedź ustną w
związku z
prezentacją
-dokonuje
prezentacji efektów
swojej pracy
jednoznaczny,
precyzyjny i spójny
pod względem
treści i formy
-dba o kompozycję
tekstów pisanych
(plan, tytuł, akapit)
-w tworzeniu
własnych tekstów
wykorzystuje
wiedzę o języku
-odróżnia specyfikę
tekstu pisanego od
tekstu mówionego
selekcjonuje i
zestawia informacje
z kilku źródeł
-porównuje różne
formy przekazu
treści
-odnajduje w
tekście fragment
potrzebny do
argumentacji
przedstawionego
-wyciąga własne
wnioski z
przeczytanego
tekstu
-komentuje krótko,
np. opinie i
stanowisko autora,
proste aspekty
warsztatu
pisarskiego
-posługuje się
argumentami z
tekstu
-dostrzega
kompozycyjną i
stylistyczną
specyfikę różnych
tekstów
Strona
4
III. Obszary aktywności uczniowskiej podlegające ocenianiu.
Kontroli i ocenie podlegają:
1. Prace pisemne
odpowiedź na pytania,
rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń,
testy, sprawdziany, dyktanda,
redagowanie tekstu użytkowego (zaproszenia, telegramu itp.),
redagowanie formy literackiej, wypracowania.
2. Wypowiedzi ustne:
kilkuzdaniowa wypowiedź,
dialog,
głos w dyskusji,
czytanie tekstów,
opowiadanie,
recytacja,
prezentacja.
3. Prace praktyczne:
„niewerbalny” wytwór pracy (np. album, słownik, słuchowisko, mapa mentalna,
drzewo genealogiczne),
praca plastyczna (ilustracja, plakat, inna forma przekładu intersemiotycznego).
Przedmiotem oceny są:
wiadomości (wiedza),
umiejętności,
postawa – aktywność na lekcji.
IV. Metody sprawdzania osiągnięć uczniów
WYPOWIEDZI USTNE
Ocenie podlegają przewidziane programem nauczania dłuższe formy wypowiedzi na temat
lektury i otaczającej rzeczywistości.
1. Oceniane będą zarówno wypowiedzi ustne przygotowane, jak i spontaniczne.
2. Podczas wypowiedzi ustnej obowiązuje ucznia znajomość materiału nauczania z trzech
ostatnich lekcji.
3. W przypadku lekcji powtórzeniowej uczeń zobowiązany jest być przygotowanym z zakresu
materiału objętego powtórzeniem.
4. Podczas omawiania lektury ucznia obowiązuje znajomość całego tekstu. W wypadku
stwierdzenia nieznajomości tekstu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną bez względu na
wynik Testu wiedzy o lekturze.
5. Uczeń może poprawić ocenę niedostateczną w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.
Uczeń ma tylko jeden raz prawo do poprawy oceny niedostatecznej.
6. Ocenie podlega również czytanie, zwłaszcza interpretacyjne, fragmentów prozy i wierszy
oraz recytacja wierszy lub fragmentów prozy.
Strona
5
PISEMNE PRACE KLASOWE
1. W ciągu roku przeprowadza się następujące pisemne prace klasowe:
wypracowania klasowe w związku z lekturą (co najmniej 3 prace – w miarę
możliwości po każdej lekturze),
sprawdziany lub testy wiedzy i umiejętności z nauki o języku czy znajomości treści
lektury (po każdym bloku lub przynajmniej jeden w semestrze; przed omawianiem
tekstu lektury),
dyktanda i testy ortograficzne,
pisemne, indywidualne prace na lekcji,
testy czytania ze zrozumieniem w ramach przygotowania do sprawdzianu po klasie VI
(w klasie IV – 1, w V- 2, natomiast w VI w miarę możliwości jak najczęściej). Ocena
za liczbę punktów otrzymanych za poszczególne zadania w „części humanistycznej”
testu jest opisowa, jednak może zostać przeliczona procentowo na ocenę w wypadku
„niepoważnego”, lekceważącego podejścia do przeprowadzanego testu.
2. Prace klasowe całogodzinne są zapowiadane tydzień wcześniej, omawiany jest ich zakres.
3. Wypracowania klasowe uczniów sprawdzane są według tych samych kryteriów, które
obowiązują przy sprawdzaniu wypracowań pisanych przez uczniów jako praca domowa.
4. Jeśli uczeń opuścił pracę klasową z przyczyn losowych, powinien ją napisać w terminie
(nieprzekraczającym dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły) uzgodnionym z
nauczycielem.
5. Nauczyciel sprawdza i ocenia pisemne prace klasowe uczniów w terminie
nieprzekraczającym 2 tygodni od daty pisania pracy przez uczniów.
6. Uczeń może poprawić ocenę niedostateczną z pracy klasowej w ciągu tygodnia od dnia
oddania sprawdzonych prac w terminie ustalonym z nauczycielem. Poprawę uczeń pisze tylko
raz.
7. Przy poprawianiu prac i pisaniu w drugim terminie kryteria ocen nie zmieniają się, a
otrzymana ocena jest wpisywana do dziennika.
8. Uczeń, który nie poprawił oceny z pracy klasowej, traci prawo do następnych poprawek.
9. Krótkie, 15-minutowe sprawdziany („kartkówki”) mogą obejmować materiał z trzech
ostatnich lekcji. Nie muszą być one zapowiadane i nie podlegają poprawie.
PISEMNE PRACE DOMOWE
1. Obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie prac domowych.
2. Przy zadawaniu zadania domowego nauczyciel określa wymagania formalne związane z
odrobieniem tego zadania – termin, sposób, których uczeń zobowiązany jest przestrzegać.
3. Prace domowe mogą mieć charakter dłuższych wypracowań, krótkich zdań, związanych z
przygotowaniem do kolejnej lekcji lub ćwiczenia niezbędnego do utrwalenia nabytych na
lekcji umiejętności i wiedzy, zgromadzenia materiałów, wykonania prac plastycznych lub
innych.
4. Nauczyciel wyznacza odpowiedni do trudności zadania czas na jego realizację.
5. Nauczyciel sprawdza wykonanie wymienionych wyżej prac w wyznaczonym terminie.
6. Znak graficzny, tzw. „widzianka” oznacza, że nauczyciel sprawdzał wykonanie pracy, ale
nie sprawdzał jej zawartości merytorycznej.
7. Nieodrobienie pracy domowej zostaje odnotowane przez nauczyciela za pomocą oceny
niedostatecznej (prace z dłuższym terminem) lub braku zadania („bz”) („krótkie” zadania z
dnia na dzień) Trzeci z kolei „bz” skutkuje wpisaniem oceny niedostatecznej.
8. Uczeń ma możliwość poprawienia oceny z wypracowania tylko raz w terminie
wyznaczonym przez nauczyciela.
9. W uzasadnionym przypadku (częste nieodrabianie prac domowych spowodowane
zaniedbaniami, nieodpowiednim stosunkiem do przedmiotu, lekceważeniem obowiązków
ucznia, brakiem systematyczności) nauczyciel może odmówić wyznaczenia drugiego terminu
wykonania pracy domowej.
10. Ocenianie prac może nastąpić natychmiast po upływie terminu ich realizacji lub podczas
kontroli zeszytów (skoroszytów Podręcznika do nauki o języku) – zgodnie z umową
dotyczącą konkretnej pracy.
11. W ciągu semestru będzie obowiązywało 4-5 pisemnych wypracowań.
Strona
6
PROWADZENIE I OCENA ZESZYTÓW PRZEDMIOTOWYCH
1. Zeszyt ucznia sprawdzany jest co najmniej raz w semestrze.
2. Każdy zeszyt sprawdzany jest pod kątem kompletności notatek, ich poprawności
merytorycznej, estetyki oraz poprawności ortograficznej.
3. W przypadku pojawienia się dużej ilości rażących błędów ortograficznych,
nieznajdujących uzasadnienia psychologicznego (dysleksja, dysgrafia), nauczyciel może
zlecić uczniowi przepisywanie albo ponowne napisanie notatki, ćwiczenia itp.
4. Uczeń ma obowiązek uzupełniania notatek w zeszycie za czas swojej nieobecności w
szkole.
5. W uzasadnionych przypadkach nauczyciel ma prawo zwolnić go z tego obowiązku lub
określić, które partie notatek mogą być pominięte.
6. Ocena za prowadzenie zeszytu wystawiana jest raz w semestrze i przy jej wystawianiu
brane są pod uwagę następujące elementy: kompletność notatek, ich poprawność
merytoryczna, estetyka, poprawność ortograficzna.
UWAGI OGÓLNE
1. Uczeń ma prawo w ciągu semestru dwa razy zgłosić nieprzygotowanie do lekcji. Nie
dotyczy to jednak prac zapowiedzianych wcześniej:
prac klasowych,
testów i sprawdzianów,
wypracowań i innych prac domowych zadanych z dużym wyprzedzeniem,
przeczytania lektury.
Nieprzygotowanie należy zgłosić na początku lekcji.
2. Uczniowi po dłuższej nieobecności w szkole spowodowanej chorobą zostaje wyznaczony
czas i zakres materiału do uzupełnienia. W tym czasie uczeń nie jest oceniany.
3. Uczeń jest zobowiązany do noszenia na każdą lekcję zeszytu, podręczników oraz w
określonym terminie lektur szkolnych. Ich brak równoznaczny jest z nieprzygotowaniem się
do lekcji.
4. Spis lektur szkolnych oraz termin ich omawiania nauczyciel podaje na początku roku
szkolnego.
5. Pisemne prace klasowe gromadzone są w teczkach uczniowskich, do których wgląd ma
jego uczeń i rodzice.
6. Oceny uzyskane przez ucznia wpisywane są przez nauczyciela do zeszytu przedmiotowego
lub dzienniczka ucznia. Każda ocena powinna być podpisana przez rodzica lub prawnego
opiekuna.
7. Uczeń ma prawdo korzystania ze Słownika ortograficznego w czasie pisania pracy,
zarówno w domu, jak i w klasie. Wyjątek stanowi pisanie dyktand i testów ortograficznych.
V. Kryteria ocen
Kryteria wypowiedzi ustnej
Przy ocenie wypowiedzi ustnych bierze się pod uwagę:
Zgodność wypowiedzi z tematem.
Umiejętność wyciągania wniosków.
Bogate słownictwo.
Poprawność gramatyczną i stylistyczną.
Dostrzeganie zależności przyczynowo-skutkowych.
Strona
7
CELUJĄCY
Wypowiedź jest całkowicie poprawna pod względem językowo-stylistycznym i
merytorycznym. Uczeń prezentuje wiadomości wykraczające poza program nauczania danej
klasy, dokonuje uogólnień, wyraża własne sądy, ocenia. W wypowiedzi uwzględnia dla
przyjętej formy środki językowe, posługuje się piękną polszczyzną.
BARDZO DOBRY
Wypowiedź ustna (przewidziana programem nauczania dla danej klasy) jest poprawna pod
względem językowo-stylistycznym i merytorycznym. Temat wyczerpująco zrealizowany,
pełny zakres wiadomości. W wypowiedzi uwzględniane są właściwe dla danej formy środki
językowe. Uczeń wyraża własne sądy, uogólnia, posługuje się poprawną polszczyzną.
DOBRY
Wypowiedź ustna (przewidziana programem nauczania dla danej klasy) jest całkowicie
samodzielna, poprawna pod względem językowo-stylistycznym, logicznym, zawiera
większość wymaganych wiadomości. Wydarzenia uporządkowane są zgodnie z chronologią.
Uczeń posługuje się poprawną polszczyzną.
DOSTATECZNY
Wypowiedź ustna budowana jest na ogół samodzielnie (z niewielkim ukierunkowaniem przez
nauczyciela), z uwzględnieniem zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań i
precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa. Uczeń prezentuje w odpowiedzi ustnej
zakres wiadomości i umiejętności podstawowych przewidzianych programem nauczania dla
danej klasy.
DOPUSZCZAJĄCY
W wypowiedzi ustnej uczeń popełnia błędy merytoryczne i językowo-stylistyczne, ale
samodzielnie lub z pomocą nauczyciela udziela odpowiedzi na postawione pytania. Opowiada
o zdarzeniach, których sam był uczestnikiem, formułuje najprostsze formy wypowiedzi
przewidziane programem.
NIEDOSTATECZNY
Wypowiedź ustna nie jest poprawna pod względem językowym i rzeczowym. Nawet z
pomocą nauczyciela uczeń nie jest w stanie odpowiedzieć na pytania i sformułować dłuższej
wypowiedzi.
Kryteria oceny pracy pisemnej (wypracowania)
Za wypracowanie klasowe i wypracowanie pisane jako zadanie domowe uczeń uzyskuje
maksymalnie 25 punktów*, na które składa się:
5 p. – poprawność merytoryczna, zrozumienie tematu (w przypadku niespełnienia tego
kryterium uczeń uzyskuje ocenę niedostateczną)
5 p. – poprawność stylistyczna
5 p. – poprawność gramatyczna
5 p. – poprawność ortograficzna i interpunkcyjna**
5 p. – bogactwo słownictwa; budowa pracy:
trójdzielność,
akapity,
prawidłowy i czytelny zapis,
odpowiednia długość.
Strona
8
Uczeń może uzyskać również premię (maksymalnie do 5 punktów) za:
mądre myśli (cytaty), trafność sądów,
konsekwentne stosowanie akapitów w rozwinięciu,
różnorodność zdań, poprawną interpunkcję w środku zdania,
kształtne i staranne pismo,
brak błędów ortograficznych i interpunkcyjnych.
* Przeliczanie punktów na oceny:
Powyżej 25 punktów – celujący
22-25 punktów
18-21 punktów
14-17 punktów
10-13 punktów
0-9 punktów
– bardzo dobry
– dobry
– dostateczny
– dopuszczający
– niedostateczny
** Dopuszczalne są 2 błędy ortograficzne pierwszoplanowe i 3 błędy drugoplanowe lub
interpunkcyjne. 3 błędy drugoplanowe lub interpunkcyjne = 1 błąd pierwszoplanowy.
Błąd ortograficzny pierwszoplanowy – wykroczenie przeciw pisowni: rz-ż, ch-h, ó-u, „nie”
pisane łącznie lub rozdzielnie, wielkie i małe litery.
Błąd ortograficzny drugoplanowy – pozostałe błędy ortograficzne.
Błąd interpunkcyjny – brak znaku przestankowego lub postawienie go w niewłaściwym
miejscu.
Kryteria oceniania ortografii
1. Podczas dyktand ortograficznych sprawdzających i testów ortograficznych uczeń nie może
korzystać ze Słownika ortograficznego.
2. Uczeń dyslektyczny otrzymuje test dyktanda z lukami i uzupełnia jedynie luki.
3. Dla uczniów dyslektycznych nauczyciel ustala indywidualne normy zaliczeń dyktand w
zależności od wskazań poradni psychologiczno-pedagogicznej.
4. Dyktanda sprawdzające i testy ortograficzne oceniane są według następujących kryteriów:
KLASA IV-V
0-1 błąd
– bardzo dobry
2-3 błędy – dobry
4-5 błędów – dostateczny
6-7 błędów – dopuszczający
8 i więcej
– niedostateczny
KLASA VI
0-1 błąd – bardzo dobry
2 błędy
– dobry
3 błędy
– dostateczny
4 błędy
– dopuszczający
5 i więcej – niedostateczny
3 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny
Kryteria oceny testów i sprawdzianów
0-29%
niedostateczny
30-49%
dopuszczający
50-74%
dostateczny
75-89%
dobry
90-100%
bardzo dobry
Celujący – zaliczenie poziomu na bardzo dobry oraz rozwiązanie dodatkowych zadań
sprawdzających wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania danej klasy.
Kryteria oceny głośnego czytania
OCENA
Celujący
Strona
9
Bardzo dobry
KLASA IV
KLASA V
KLASA VI
Jak na bardzo dobry. Uczeń włącza do odczytania elementy interpretacji tekstu na
poziomie odczytań „aktorskich” w teatrze szkolnym.
Uczeń biegle, bezbłędnie czyta
Uczeń wyraziście, biegle
Uczeń wyraziście, bigle
nowy tekst, z uwzględnieniem
czyta nowy tekst, z
czyta nowy tekst, z
akcentów logicznych,
uwzględnieniem akcentów uwzględnieniem akcentów
właściwego tempa i rytmu.
logicznych, właściwego
logicznych, właściwego
tempa i rytmu oraz z
tempa i rytmu oraz z
odpowiednim
zaznaczeniem akcentów
emocjonalnych.
Dobry
Uczeń czyta płynnie,
wyraziście, stosując znaki
prawidłowego
przestankowania, wcześniej
poznany tekst.
Uczeń czyta poprawnie,
płynnie, wyraziście nowy
tekst, uwzględniając
akcentowanie logiczne.
Dostateczny
Uczeń czyta poprawnie
poznany wcześniej tekst,
błędnie odczytuje wyrazy
nowe, trudne, w większości
stosuje znaki przestankowe.
Uczeń czyta poprawnie
poznany wcześniej tekst,
stosując znaki
przestankowe (odczytuje
błędnie wyrazy nowe,
trudne).
Dopuszczający
Uczeń czyta głośno poznany
wcześniej tekst, nie zachowuje
odpowiedniego tempa,
logicznego przestankowania,
błędnie odczytuje wyrazy.
Technika głośnego czytania
pozwala mu jednak na
zrozumienie tekstu.
Niedostateczny
Technika głośnego czytania jest
tak słaba, że uczeń nie rozumie
głośno czytanego tekstu. Uczeń
błędnie odczytuje większość
wyrazów, nie stosuje
logicznego przestankowania.
Uczeń czyta głośno
poznany wcześniej tekst,
nie zachowując
odpowiedniego tempa,
logicznego
przestankowania, błędnie
odczytuje niektóre
wyrazy. Technika
głośnego czytania pozwala
mu jednak na zrozumienie
tekstu.
Technika głośnego
czytania jest tak słaba, że
uczeń nie rozumie głośno
czytanego tekstu. Uczeń
błędnie odczytuje
większość wyrazów, nie
stosuje logicznego
przestankowania.
odpowiednim
zaznaczeniem akcentów
emocjonalnych.
Poprawnie, wyraźnie i
wyraziście czyta
różnorodne teksty z
uwzględnieniem celu
(informacja, przeżycie,
perswazja itp.). Odczytuje
poprawnie poznane skróty
i skrótowce.
Uczeń wyraziście, biegle
czyta nowy tekst, z
uwzględnieniem akcentów
logicznych, właściwego
tempa i rytmu oraz z
odpowiednim
zaznaczeniem akcentów
emocjonalnych.
Uczeń czyta poprawnie
poznany wcześniej tekst,
stosując znaki
przestankowe. Błędnie
odczytuje niektóre wyrazy
w nowym tekście. W
większości uwzględnia
zasady logicznego
akcentowania.
Uczeń czyta poprawnie
poznany wcześniej tekst,
stosując znaki
przestankowe, błędnie
odczytuje wyrazy nowe,
trudne. Technika głośnego
czytania pozwala mu na
zrozumienie czytanego
głośno tekstu.
Uczeń nie opanował
techniki głośnego
czytania, co uniemożliwa
mu wykonywanie
najprostszych zadań i
ćwiczeń oraz samodzielne
uczenie się.
Kryteria oceny recytacji
Strona
10
OCENA
Celujący
KLASA IV
KLASA V
KLASA VI
Uczeń osiąga sukces w
konkursie recytatorskim na
terenie szkoły, gminy, powiatu,
województwa. Recytuje
różnorodne utwory na akademii
szkolnej i innej imprezie
artystycznej.
Uczeń osiąga sukces w
konkursie recytatorskim
na terenie szkoły, gminy,
powiatu, województwa.
Recytuje różnorodne
utwory na akademii
szkolnej i innej imprezie
Uczeń osiąga sukces w
konkursie recytatorskim
na terenie szkoły, gminy,
powiatu, województwa.
Recytuje różnorodne
utwory na akademii
szkolnej i innej imprezie
11
Strona
artystycznej.
Uczeń recytuje wiersz lub
fragment prozy wskazany
przez nauczyciela,
wykazując przy tym
bardzo dobre opanowanie
pamięciowe tekstu,
właściwą ekspresję,
pauzowanie, tempo i
artykulację, próbując
oddać głosem nastrój
utworu. Interpretuje
wiersz barwą i siłą głosu
oraz stosuje odpowiednią
intonację wierszową.
Bardzo dobry
Uczeń recytuje wiersz lub
fragment prozy wskazany przez
nauczyciela, wykazując przy
tym bardzo dobre opanowanie
pamięciowe tekstu, właściwą
ekspresję, pauzowanie, tempo i
artykulację, uwzględniając
intonację, próbując oddać
głosem nastrój utworu.
Dobry
Uczeń recytuje wiersz lub
fragment prozy wskazany przez
nauczyciela, wykazując przy
tym bardzo dobre opanowanie
pamięciowe tekstu, z ekspresją,
artykulacją i tempem, próbując
oddać nastrój utworu
(dopuszczając drobne
uchybienia).
Uczeń recytuje wiersz lub
fragment prozy wskazany
przez nauczyciela,
wykazując przy tym
bardzo dobre opanowanie
pamięciowe tekstu, z
ekspresją, artykulacją i
tempem, próbując oddać
nastrój utworu
(dopuszczalne drobne
uchybienia barwy i siły
głosu).
Dostateczny
Uczeń recytuje wiersz lub
wskazany przez nauczyciela
fragment prozy za
zrozumieniem, z odpowiednią
artykulacją i akcentem.
Uczeń recytuje wiersz lub
wskazany przez
nauczyciela fragment
prozy ze zrozumieniem, z
odpowiednią artykulacją i
akcentem. Wygłasza
wiersz z pamięci ze
świadomością budowy
wiersza (rytm i rym).
Dopuszczający
Uczeń wygłasza z pamięci
wiersz lub wskazany przez
nauczyciela fragment prozy.
Opuszcza jednak wyrazy,
zmienia ich kolejność lub używa
innych słów. Nie zachowuje
właściwego pauzowania,
artykulacji.
Uczeń wygłasza z
pamięci wiersz lub
wskazany przez
nauczyciela fragment
prozy. Opuszcza jednak
wyrazy, zmienia ich
kolejność lub używa
innych słów. Nie
zachowuje właściwego
pauzowania, artykulacji,
nie rozumie rymu jako
współbrzmienia
zakończeń wyrazów.
artystycznej.
Uczeń recytuje wiersz lub
fragment prozy
wskazany przez
nauczyciela, wykazując
przy tym bardzo dobre
opanowanie pamięciowe
tekstu, właściwą
ekspresję, oddając
głosem nastrój utworu.
Interpretuje wiersz lub
fragment prozy ze
świadomością roli i
charakteru podmiotu
mówiącego. Interpretuje
tekst barwą i siłą głosu
oraz stosuje odpowiednią
intonację wierszową.
Uczeń recytuje wiersz lub
fragment prozy wskazany
przez nauczyciela,
wykazując przy tym
bardzo dobre opanowanie
pamięciowe tekstu, z
ekspresją, artykulacją i
tempem, próbując oddać
nastrój utworu
(dopuszczone drobne
uchybienia barwy i siły
głosu). Uczeń recytuje
tekst, zwracając uwagę
na zabarwienie
uczuciowe i natężenie
głosu.
Uczeń recytuje wiersz lub
wskazany przez
nauczyciela fragment
prozy ze zrozumieniem, z
odpowiednią artykulacją i
akcentem. Wygłasza
wiersz z pamięci ze
świadomością budowy
wiersza (rytm i rym) oraz
świadomością roli cech
języka poetyckiego
(sylabiczność, środki
poetyckie).
Uczeń wygłasza z
pamięci wiersz lub
wskazany przez
nauczyciela fragment
prozy. Opuszcza jednak
wyrazy, zmienia ich
kolejność lub używa
innych słów. Nie
zachowuje właściwego
pauzowania, artykulacji,
nie rozumie rymu jako
współbrzmienia
zakończeń wyrazów w
Niedostateczny
Uczeń nie opanował wiersza
pamięciowo. Nawet z pomocą
nauczyciela nie jest w stanie
odtworzyć z pamięci wiersza lub
fragmentu prozy.
Uczeń nie opanował
pamięciowo całości
wiersza lub fragmentu
prozy wskazanego przez
nauczyciela. Nawet z
pomocą nauczyciela nie
jest w stanie odtworzyć z
pamięci wiersza lub
fragmentu prozy.
wierszu. Wykazuje się w
miarę dokładną
znajomością tekstu.
Uczeń nie opanował
pamięciowo całości
wiersza lub fragmentu
prozy wskazanego przez
nauczyciela. Nawet z
pomocą nauczyciela nie
jest w stanie odtworzyć z
pamięci wiersza lub
fragmentu prozy.
VI. Sposoby dokumentowania i analizy osiągnięć uczniów
Osiągnięcia ucznia odnotowuje się w/na:
1. dzienniku lekcyjnym (oceny cząstkowe, oceny śródroczne i końcoworoczne),
2. zeszycie przedmiotowym lub dzienniczku ucznia (oceny cząstkowe).
3. pisemnych pracach klasowych uczniów, testach i dyktandach oraz innych pracach
wyszczególnionych przykładowo w rozdz. III pkt. 3. (oceny cząstkowe).
VII. Formy przekazywania informacji zwrotnej dla ucznia i rodzica
Formy informowania
dzienniczek ucznia lub notatka w zeszycie przedmiotowym,
teczki uczniowskie, w których umieszczone są wszystkie prace ucznia wykonane w
ciągu cyklu kształcenia,
zebrania z rodzicami, w czasie których omawiane są wyniki nauczania,
bezpośredni kontakt z rodzicami (zebrania, indywidualna rozmowa, wizyta
nauczycielska w domu rodzinnym ucznia, wycieczki),
kontakt pośredni: list, wezwanie, zapis w zeszycie ucznia, rozmowa telefoniczna,
przedstawienie na początku roku szkolnego wymagań na poszczególne oceny.
VIII. Ewaluacja Przedmiotowego Systemu Oceniania (PSO)
Obiekt, przedmiot ewaluacji
Przedmiotowy System Oceniania w nauczaniu języka polskiego w klasach IV-VI
Kryteria ewaluacji
Zgodność PSO z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania;
Zgodność PSO z zasadami oceniania wspierającego ucznia w rozwoju;
Zgodność poszczególnych kryteriów oceny z Podstawą programową, Standardami
wymagań egzaminacyjnych i realizowanym Programem kształcenia;
Strona
12
Pytania kluczowe
Czy PSO jest zgodny z zasadami nowoczesnego oceniania?
Czy PSO jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania?
Czy PSO kładzie nacisk na wspieranie rozwoju ucznia?
Czy PSO jest znane uczniom i rodzicom?
Czy kryteria zawarte w PSO są czytelne i zrozumiałe dla uczniów i ich rodziców?
Czy zasady PSO są akceptowane przez uczniów i rodziców?
Czy sposób komunikowania wyników osiąganych przez ucznia spełnia oczekiwania
uczniów i ich rodziców?
Metody ewaluacji
ankieta,
wywiad z uczniami, rodzicami,
analiza dokumentów.
Próba badawcza
wszyscy uczniowie i rodzice,
wybrani celowo uczniowie i rodzice.
Monitorowanie danych
tabele,
wykresy,
zestawienia,
wnioski opisowe.
Opracował:
mgr Mirosław Grzegórzek 2007-2011
Wykorzystane materiały:
Strona
13
Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, Warszawa 1997.
Cieniek E., Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego w klasach IV-VI, Toruń 2005.
Chwastek D., Bogdan K., Oglądam świat. Program nauczania języka polskiego w klasach IVVI szkoły podstawowej, Poznań 2001.
Widawski M. Przedmiotowy System Oceniania w nauczaniu języka polskiego w gimnazjum
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjów (II etap
edukacyjny klasy IV-VI (Internet)
Standardy wymagań będące podstawą przeprowadzania sprawdzianu w ostatnim roku nauki
w szkole podstawowej (Internet)
>>> PSO dostępny jest w Internecie na stronie nauczyciela
<<<