Podstawy geologii historycznej

1.
Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim
Podstawy geologii historycznej
2.
Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim
Principles of historical geology
3.
Jednostka prowadząca przedmiot
WNZKŚ, Instytut Nauk Geologicznych, Zakład Geologii
Stratygraficznej
4.
Kod przedmiotu/modułu
Będzie ustalony
5.
Rodzaj przedmiotu/modułu
obowiązkowy
6.
Kierunek studiów
Inżynieria Geologiczna
7.
Poziom studiów
pierwszy
8.
Rok studiów
II
9.
Semestr
zimowy
10.
Forma zajęć i liczba godzin
Wykłady: 22
Ćwiczenia laboratoryjne: 26
11.
Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
Koordynator: dr Jolanta Muszer
Wykładowca: dr Jolanta Muszer
Prowadzący ćwiczenia: dr Jolanta Muszer
12.
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji
społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Wiedza i umiejętności z zakresu geologii dynamicznej i podstaw
paleontologii.
13.
Cele przedmiotu
Celem przedmiotu jest przekazanie aktualnej wiedzy i terminologii
dotyczącej historii Ziemi, na podstawie zapisu skalnego (w tym facjalnego)
dokumentującego wydarzenia geologiczne.
Celem jest przekazanie głównych etapów i mechanizmów rozwoju litosfery,
atmosfery, hydrosfery oraz związków między nimi. Wykład zwraca także
uwagę na kluczowe etapy rozwoju życia od prekambru po dzień dzisiejszy
oraz najważniejsze kryzysy biotyczne i ich przyczyny.
Ćwiczenia mają na celu zaznajomienie studentów z podstawami stratygrafii i
tabelą dziejów Ziemi. Ponadto celem ćwiczeń jest zapoznanie z głównymi
jednostkami geologicznymi Polski oraz zapisem skalnym prekambru i
fanerozoiku w Polsce.
14.
15.
Zakładane efekty kształcenia
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia
W_1 Zna podstawową terminologię z
zakresu geologii historycznej i stratygrafii
K1_W03, K1_W04
W_2 Zna tabelę chronostratygraficzną i
zasady jej konstrukcji
K1_W03, K1_W04
W_3 Zna główne jednostki geologiczne
Polski, a szczególnie Sudetów oraz ich zapis
skalny z uwzględnieniem formacji
złożotwórczych
K1_W05, InżK_W01
W_4 Posiada wiedzę z zakresu ewolucji
geologicznej Ziemi (w tym rekonstrukcji
paleogeograficznych, eustatyki, wydarzeń
tektonicznych, paleoklimatycznych,
biotycznych, itp.)
K1_W03, K1_W04
InżK_W02
U_1 Potrafi rozpoznać najważniejsze
skamieniałości przewodnie dla
poszczególnych systemów oraz wyciągać
wnioski stratygraficzno-facjalne
K1_U02, K1_U11,
InżK_U02
U_2 Umie powiązać lokalne/regionalne
wydarzenia paleośrodowiskowopaleoekologiczne z odpowiadającymi im
wydarzeniami w skali globalnej
K1_U02, K1_U11,
InżK_U02
K_1 Potrafi krytycznie spojrzeć na
dostarczane mu informacje. Ma świadomość
poszerzania swojej wiedzy w zakresie historii
Ziemi.
K1_K05, K1_K06
K_2 Potrafi współdziałać w grupie
InżK_K02
Treści programowe
Wykłady:
Geologia historyczna, jej cele i podstawowe metody badawcze. Skala czasu
geologicznego. Wiek Ziemi (najstarsze skały i minerały). Ewolucja skorupy
ziemskiej w prekambrze (w tym kratony i ich rozmieszczenie). Rozwój
atmosfery (zmiany jej składu chemicznego i dowody geologiczne),
hydrosfery (kształtowanie się ówczesnych oceanów i dowody zapisu
geologicznego), biosfery (teorie powstania życia i prekambryjski zapis
paleontologiczny).
Zlodowacenia
prekambryjskie.
Rekonstrukcje
paleogeograficzne.
Charakterystyka
poszczególnych
systemów
fanerozoicznych (podziały chronostratygraficzne i granice). Zmiany
eustatyczne
i
klimatyczne
w
fanerozoiku,
glacjacje.
Rozwój
charakterystycznych facji osadowych fanerozoiku. Zmiany globalnej
paleogeografii w fanerozoiku i ruchy górotwórcze. Główne etapy ewolucji
świata organicznego w fanerozoiku, w tym wielkoskalowe wymierania i ich
przyczyny.
Ćwiczenia laboratoryjne:
Wiek w geologii i podstawowe zasady jego określania (ćwiczenia
praktyczne). Podział Polski na jednostki tektoniczne, ze szczególnym
uwzględnieniem Sudetów. Konstrukcja tabeli podsumowującej ewolucję
litosfery, biosfery i atmosfery ziemskiej w prekambrze z uwzględnieniem
dowodów geologicznych i najważniejszych stanowisk paleontologicznych.
Występowanie i charakterystyka skał prekambryjskich w Polsce. Przegląd
skamieniałości przewodnich i charakterystycznych dla fanerozoiku (analiza
zmian
ewolucyjnych
głównych
grup
faunistycznych,
praktyczne
rozpoznawanie
skamieniałości).
Konstrukcja
tabeli
podsumowującej
najważniejsze wydarzenia biotyczne i niebiotyczne (paleogeografia, facje
osadowe, zmiany eustatyczne i klimatyczne, ruchy tektoniczne) w
fanerozoiku. Występowanie i charakterystyka skał fanerozoiku w Polsce.
16.
Zalecana literatura
Literatura podstawowa:
Orłowski S. Szulczewski M., 1990. Geologia historyczna. Cz. I. Wyd. Geol.
W-wa.
Kłapciński J. Niedźwiedzki R., 1995. Zarys geologii historycznej. Wyd. U.Wr.
Wrocław.
Stanley S.M., 2002, Historia Ziemi. Wyd. PWN, Warszawa.
Van Andel T. H. 1997, Nowe spojrzenie na starą planetę. Zmienne oblicze
Ziemi. Wyd. PWN.
Literatura uzupełniająca:
17.
Dzik J. 1992. Dzieje życia na Ziemi. PWN, Warszawa.
Eicher D.L. 1979. Czas geologiczny. PWN, Warszawa.
Gould S. J. (red.), 1998. Dzieje życia na Ziemi. Świat Książki. Warszawa.
Orłowski S. (ed.) 1986. Przewodnik do ćwiczeń z geologii historycznej. Wyd.
Geol. Warszawa.
Schopf W. J., 2002. Kolebka życia: o narodzinach i najstarszych śladach
życia na Ziemi. PWN. Warszawa.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób
sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
Wykłady:
Sprawdzian teoretyczny (test zamknięty i pytania otwarte) - Wynik
pozytywny - uzyskanie co najmniej 60% punktów, W_1, W_2, W_3, W_4
Ćwiczenia laboratoryjne:
Sprawdzian teoretyczny - 4 kolokwia. Wynik pozytywny - uzyskanie łącznie
co najmniej 60% punktów (pytania otwarte i zamknięty), W_1, W_2, W_3,
W_4, U_1, U_2
Sprawdzian praktyczny - z rozpoznawania skamieniałości. Wynik pozytywny
- uzyskanie łącznie co najmniej 60% punktów, U_1, K_1, K_2
18.
Język wykładowy
polski
19.
Obciążenie pracą studenta:
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie
aktywności
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem:
- wykład: 22
- ćwiczenia laboratoryjne: 26
53
- konsultacje: 5
Praca własna studenta np.:
- przygotowanie do zajęć: 10
- opracowanie wyników: 10
- czytanie wskazanej literatury: 10
40
- przygotowanie do zaliczenia: 10
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
93
4